1. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป.4-6 1
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม
อาเซียนศึกษา ป. 4-6
ระดับประถมศึกษา
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
• ออกแบบการจัดการเรียนรูโดยใชมาตรฐานการเรียนรูและผลการเรียนรูเปนเปาหมาย
• ออกแบบการจัดการเรียนรูโดยเนนผูเรียนเปนศูนยกลาง
• ใชแนวคิด Backward Design ผสมผสานกับแนวคิดทฤษฎีการเรียนรูตาง ๆ อยางหลากหลาย
• ออกแบบการเรียนรูเพื่อพัฒนาสมรรถนะสําคัญของนักเรียนในการสื่อสาร การคิด
การแกปญหา การใชทักษะชีวิต และการใชเทคโนโลยี
• แบงแผนการจัดการเรียนรูเปนรายชั่วโมง สะดวกในการใช
• มีองคประกอบครบถวนตามแนวทางการจัดทําแผนการจัดการเรียนรูของสถานศึกษา
• นําไปพัฒนาเปนผลงานทางวิชาการเพื่อเลื่อนวิทยฐานะได

2. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป.4-6 2
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม
อาเซียนศึกษา ป. 4-6
ระดับประถมศึกษา
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
้
สงวนลิขสิทธิ์ตามกฎหมาย
หามละเมิด ทําซ้า ดัดแปลง และเผยแพร
ํ
สวนใดสวนหนึ่ง เวนแตจะไดรับอนุญาต
ผูเรียบเรียง
สมพร ออนนอม พธ.บ. (เกียรตินยม), นศ.บ.
ิ
บุญรัตน รอดตา ศษ.บ.
ประจวบ ตรีภักดิ์ พธ.บ., สส.ม.
กุสุมาวดี ชัยชูโชติ ศ.บ., ศ.ม.
พงษศักดิ์ แคลวเครือ ศศ.บ. (เกียรตินิยม), ร.ม.
จุลพงษ อุดมพรพิบล วท.บ.
ู
นฤชภรณ กมลนฤเมธ ศศ.บ.
บรรณาธิการ
สุระ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม.
ISBN 978–974–18–6768-4
พิมพที่ บริษัท โรงพิมพวัฒนาพานิช จํากัด นายเริงชัย จงพิพฒนสุข กรรมการผูจัดการ
ั

3. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป.4-6 3
คํานํา
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4–6 เลมนี้เปนสื่อการเรียนรูที่จัดทํา
ขึ้นเพื่อใชเปนแนวทางในการจัดการเรียนรูโดยยึดหลักการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward
Design ที่เนนผูเรียนเปนศูนยกลาง (Child-centered) ตามหลักการเนนผูเรียนเปนสําคัญ ใหนักเรียนมีสวนรวม
ในกิจกรรมและกระบวนการเรียนรู สามารถสรางองคความรูไดดวยตนเอง ทั้งเปนรายบุคคลและเปนกลุม
บทบาทของครูมหนาที่เอื้ออํานวยความสะดวกใหนักเรียนประสบผลสําเร็จ โดยสรางสถานการณการเรียนรูท้ัง
ี
ในหองเรียนและนอกหองเรียน ทําใหนักเรียนสามารถเชื่อมโยงความรูในกลุมสาระการเรียนรูอื่น ๆ ไดในเชิง
บูรณาการดวยวิธีการที่หลากหลาย เนนกระบวนการคิดวิเคราะห สังเคราะห และสรุปความรูดวยตนเอง ทําให
นักเรียนไดรับการพัฒนาทั้งดานความรู ดานทักษะ/กระบวนการ และดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยมที่ดี
นําไปสูการอยูรวมกันในสังคมอยางสันติสุข
การจัดทําคูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4–6 เลมนี้ไดจัดทําตาม
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ซึ่งครอบคลุมสาระการเรียนรูทั้ง 5 สาระ ภายใน
เลมไดนําเสนอแผนการจัดการเรียนรูเปนรายชั่วโมงตามหนวยการเรียนรู เพื่อใหครูนําไปใชในการจัดการ
เรียนรูไดสะดวกยิ่งขึ้น นอกจากนี้แตละหนวยการเรียนรูยังมีการวัดและประเมินผลการเรียนรูทั้ง 3 ดาน ไดแก
ดานความรู ดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยม และดานทักษะ/กระบวนการ ทําใหทราบผลการเรียนรูแตละ
หนวยการเรียนรูของนักเรียนไดทันที
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4–6 เลมนี้นําเสนอเนื้อหาแบงเปน 3
ตอน คือ
ตอนที่ 1 คําชี้แจงการจัดแผนการจัดการเรียนรู ประกอบดวยแนวทางการใชแผนการจัดการเรียนรู
สัญลักษณลักษณะกิจกรรมการเรียนรู การออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design
เทคนิคและวิธีการจัดการเรียนรู–การวัดและประเมินผลการเรียนรู ตารางวิเคราะหผลการเรียนรูกับสาระการ
เรียนรูในหนวยการเรียนรู และโครงสรางการแบงเวลารายชั่วโมงในการจัดการเรียนรู
ตอนที่ 2 แผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมง ไดเสนอแนะแนวทางการจัดการเรียนรูแ ตละหนวยการ
เรี ยนรูในหนั ง สือ เรียน แบ ง เป น แผนย อ ยรายชั่ ว โมง ซึ่ง แผนการจั ด การเรียนรู แ ตล ะแผนมี อ งค ประกอบ
ครบถวนตามแนวทางการจัดทําแผนการจัดการเรียนรูของสถานศึกษา
ตอนที่ 3 เอกสาร/ความรูเสริมสําหรับครู ประกอบดวยแบบทดสอบตาง ๆ และความรูเสริมสําหรับครู
ซึ่งบันทึกลงในแผนซีดี (CD) เพื่ออํานวยความสะดวกใหครูใชในการจัดกิจกรรมการเรียนรู
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4–6 เลมนี้ไดออกแบบการเรียนรูดวย
เทคนิคและวิธีการสอนอยางหลากหลาย หวังวาจะเปนประโยชนตอการนําไปประยุกตใชในการจัดการเรียนรู
ใหเหมาะสมกับสภาพแวดลอมของนักเรียนตอไป
คณะผูจดทํา
ั

4. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป.4-6 4
สารบัญ
ตอนที่ 1 คําชีแจงการจัดแผนการจัดการเรียนรู ........................... ..................................................... 1
้
1. แนวทางการใชแผนการจัดการเรียนรู ........................................................................................... 2
2. การออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design ..................................................... 5
3. เทคนิคและวิธีการจัดการเรียนรู–การวัดและประเมินผลการเรียนรู .............................................. 20
4. คําอธิบายรายวิชา ........................................................................................................................... 23
5. โครงสรางรายวิชา ......................................................................................................................... 24
6. ตารางวิเคราะหผลการเรียนรูกับสาระการเรียนรูในหนวยการเรียนรู ........................................... 25
7. โครงสรางการแบงเวลารายชั่วโมงในการจัดการเรียนรู ................................................................. 27
ตอนที่ 2 แผนการจัดการเรียนรู ......................................................................................................... 29
หนวยการเรียนรูที่ 1 ขอมูลทั่วไปเกี่ยวกับอาเซียน ..................................................................................... 30
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน......................................................... 30
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 1 ขอมูลทั่วไปเกี่ยวกับอาเซียน ........................ 31
แผนการจัดการเรียนรูที่ 1 เรื่อง เรื่องของอาเซียน ...................................................................... 34
แผนการจัดการเรียนรูที่ 2 เรื่อง กฎบัตรอาเซียน ....................................................................... 39
แผนการจัดการเรียนรูท่ี 3 เรื่อง กลไกการบริหารของอาเซียน ................................................... 43
หนวยการเรียนรูท่ี 2 ประเทศสมาชิกอาเซียนและความสัมพันธกับไทย ...................................................... 46
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน ........................................................ 46
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 2 ประเทศสมาชิกอาเซียนและความสัมพันธ
กับไทย ........................................................................................................................................ 47
แผนการจัดการเรียนรูที่ 4 เรื่อง ธงชาติและตราประจําแผนดินของประเทศสมาชิกอาเซียน .... 55
แผนการจัดการเรียนรูที่ 5 เรื่อง สภาพทางภูมิศาสตรของประเทศสมาชิกอาเซียน ..................59
แผนการจัดการเรียนรูที่ 6 เรื่อง ประวัติความเปนมาและการเมืองการปกครอง
ของประเทศสมาชิกอาเซียน ............................................................ 63
แผนการจัดการเรียนรูที่ 7 เรื่อง เศรษฐกิจของประเทศสมาชิกอาเซียน .....................................67
แผนการจัดการเรียนรูที่ 8 เรื่อง สังคมและวัฒนธรรมของประเทศสมาชิกอาเซียน .................. 71
แผนการจัดการเรียนรูที่ 9 เรื่อง ความสัมพันธระหวางประเทศกับไทย
ของประเทศสมาชิกอาเซียน ............................................................ 75

5. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป.4-6 5
หนวยการเรียนรูที่ 3 บทบาทของไทยกับอาเซียน .........................................................................................79
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน ........................................................ 79
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 3 บทบาทของไทยกับอาเซียน ......................... 80
แผนการจัดการเรียนรูที่ 10 เรื่อง บทบาทของประเทศไทยในอาเซียน ...................................... 83
แผนการจัดการเรียนรูที่ 11 เรื่อง ประเทศไทยกับการดํารงตําแหนงประธานอาเซียน .............. 87
แผนการจัดการเรียนรูที่ 12 เรื่อง ประโยชนที่ประเทศไทยไดรับจากการเปนสมาชิกอาเซียน ... 91
แผนการจัดการเรียนรูที่ 13 เรื่อง ประเทศไทยกับกฎบัตรอาเซียน ............................................ 95
หนวยการเรียนรูที่ 4 อาเซียนกับความรวมมือภายนอกอาเซียน ................................................................. 99
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน ...................................................... 99
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 4 อาเซียนกับความรวมมือภายนอกอาเซียน . 100
แผนการจัดการเรียนรูที่ 14 เรื่อง ความรวมมือระหวางอาเซียนกับประเทศคูเจรจา .............. 103
แผนการจัดการเรียนรูที่ 15 เรื่อง อาเซียน+3 และความรวมมือในเวทีการประชุมสุดยอด
เอเชียตะวันออก............................................................................ 107
แผนการจัดการเรียนรูที่ 16 เรื่อง อาเซียนกับสหภาพยุโรปและสหประชาชาติ ................. ..... 111
หนวยการเรียนรูที่ 5 เตรียมตัวสูประชาคมอาเซียน ................................................................................. 116
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน .................................................... 116
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 5 เตรียมตัวสูประชาคมอาเซียน .................. 117
แผนการจัดการเรียนรูที่ 17 เรื่อง ภูมิหลังประชาคมอาเซียน ................................................... 120
แผนการจัดการเรียนรูที่ 18 เรื่อง เสาหลักประชาคมอาเซียน .................................................. 123
แผนการจัดการเรียนรูที่ 19 เรื่อง บทบาทของไทยในการจัดตั้งประชาคมอาเซียน .................. 126
ตอนที่ 3 เอกสาร/ความรูเสริมสําหรับครู ................................................................................... 129
1. ผลการเรียนรู จุดประสงคการเรียนรู และสาระการเรียนรูรายวิชาเพิ่มเติม
อาเซียนศึกษา ป. 1–3
2. โครงงาน (Project Work)
3. แฟมสะสมผลงาน (Portfolio)
4. ผังการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design
5. รูปแบบแผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมง
6. แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน
7. แบบทดสอบปลายภาค
8. แบบบันทึกและแบบประเมินตาง ๆ

6. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 1
ตอนที่ 1
คําชี้แจงการจัดแผนการจัดการเรียนรู
รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6
กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

7. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 2
1. แนวทางการใชแผนการจัดการเรียนรู
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 เลมนี้จดทําขึ้นเพื่อเปน
ั
แนวทางใหครูใชประกอบการจัดการเรียนรูเรือง อาเซียนศึกษา ระดับประถมศึกษา ตามหลักสูตร
่
แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ซึ่งการแบงหนวยการเรียนรูสําหรับจัดทําแผนการ
จัดการเรียนรูรายชั่วโมงในคูมือครู แผนการจัดการเรียนรูเลมนี้แบงเนื้อหาเปน 5 หนวย สามารถใชควบคู
กับหนังสือเรียน รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 ประกอบดวยหนวยการเรียนรูดงนี้ ั
หนวยการเรียนรูที่ 1 ขอมูลทั่วไปเกี่ยวกับอาเซียน
หนวยการเรียนรูที่ 2 ประเทศสมาชิกอาเซียนและความสัมพันธกับไทย
หนวยการเรียนรูที่ 3 บทบาทของไทยกับอาเซียน
หนวยการเรียนรูที่ 4 อาเซียนกับความรวมมือภายนอกอาเซียน
หนวยการเรียนรูที่ 5 เตรียมตัวสูประชาคมอาเซียน
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรูเลมนี้ไดนําเสนอรายละเอียดไวครบถวนตามแนวทางการจัดทํา
แผนการจัดการเรียนรู นอกจากนี้ยังไดออกแบบกิจกรรมการเรียนรูใหนักเรียนไดพัฒนาองคความรู
สมรรถนะสําคัญ และคุณลักษณะอันพึงประสงคไวอยางครบถวนตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้น
พื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ครูควรศึกษาคูมือครู แผนการจัดการเรียนรูนี้ใหละเอียดเพื่อปรับใชให
สอดคลองกับสภาพแวดลอม สถานการณ และสภาพของนักเรียน
ในแตละหนวยการเรียนรูจะแบงแผนการจัดการเรียนรูออกเปนรายชั่วโมง ซึ่งมีจํานวนมากนอยไม
เทากันขึ้นอยูกับความยาวของเนื้อหาสาระ และในแตละหนวยการเรียนรูมองคประกอบดังนี้
ี
1. ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชินงาน แสดงขอบขายเนื้อหาการจัดการ
้
เรียนรูที่ครอบคลุมความรู คุณธรรม จริยธรรม คานิยม ทักษะ/กระบวนการ และภาระงาน/ชิ้นงาน
2. ผังการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design (Backward Design
Template) เปนกรอบแนวคิดในการจัดการเรียนรูของแตละหนวยการเรียนรู แบงเปน 3 ขั้น ไดแก
ขั้นที่ 1 ผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
ขั้นที่ 2 ภาระงานและการประเมินผลการเรียนรูซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียนมีผลการ
เรียนรูตามที่กําหนดไวอยางแทจริง
ขั้นที่ 3 แผนการจัดการเรียนรู จะระบุวาในหนวยการเรียนรูนี้แบงเปนแผนการจัดการเรียนรูกี่

แผน และแตละแผนใชเวลาในการจัดกิจกรรมกี่ชั่วโมง
3. แผนการจัดการเรียนรูรายชัวโมง เปนแผนการจัดการเรียนรูตามกรอบแนวคิดการออกแบบการ
่
จัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design ประกอบดวย

8. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 3
3.1 ชื่อแผนการจัดการเรียนรู ประกอบดวยลําดับที่ของแผน ชื่อแผน และเวลาเรียน เชน
แผนการจัดการเรียนรูที่ 1 เรืองของอาเซียน เวลา 5 ชั่วโมง
่
3.2 สาระสําคัญ เปนความคิดรวบยอดของเนือหาที่นํามาจัดการเรียนรูในแตละแผนการจัดการ
้
เรียนรู
3.3 ผลการเรียนรู เปนผลการเรียนรูที่ใชตรวจสอบนักเรียนหลังจากเรียนจบเนื้อหาที่นําเสนอ
ในแตละแผนการจัดการเรียนรูนั้น ๆ ซึ่งสอดคลองกับมาตรฐานการเรียนรูของหลักสูตร

3.4 จุดประสงคการเรียนรู เปนสวนที่บอกจุดมุงหมายที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนภาย
หลังจากเรียนจบในแตละแผน ทั้งในดานความรู (K) ดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยม (A) และดาน
ทักษะ/กระบวนการ (P) ซึ่งสอดคลองสัมพันธกับผลการเรียนรูและเนื้อหาในแผนการจัดการเรียนรูนั้น ๆ
3.5 การวัดและประเมินผลการเรียนรู เปนการตรวจสอบผลการจัดการเรียนรูวาหลังจากจัดการ

เรียนรูในแตละแผนการจัดการเรียนรูแลว นักเรียนมีพัฒนาการ มีผลสัมฤทธิทางการเรียนตามเปาหมายที่
์
คาดหวังไวหรือไม และมีสิ่งที่จะตองไดรับการพัฒนาปรับปรุงสงเสริมในดานใดบาง ดังนั้น ในแตละ
แผนการจัดการเรียนรูจึงไดออกแบบวิธีการและเครื่องมือในการวัดและประเมินผลการเรียนรูดานตาง ๆ

ของนักเรียนไวอยางหลากหลาย เชน การทําแบบทดสอบ การตอบคําถามสั้น ๆ การตรวจผลงาน การ
สังเกตพฤติกรรมทั้งที่เปนรายบุคคลและเปนกลุม โดยเนนการปฏิบัติใหสอดคลองและเหมาะสมกับผล
การเรียนรู
วิธการและเครื่องมือในการวัดและประเมินผลการเรียนรูเหลานี้ครูสามารถนําไปใชประเมิน
ี
นักเรียนไดทั้งในระหวางการจัดการเรียนรูและการทํากิจกรรมตาง ๆ ตลอดจนการนําความรูไปใชใน
ชีวิตประจําวัน
3.6 สาระการเรียนรู เปนหัวขอยอยที่นํามาจัดการเรียนรูในแตละแผนการจัดการเรียนรู ซึ่ง
สอดคลองกับสาระการเรียนรูในหนวยการเรียนรู
3.7 แนวทางบูรณาการ เปนการเสนอแนะแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรูในเรื่องที่เรียนรู
ของแตละแผนใหเชื่อมโยงสัมพันธกับสาระการเรียนรูอื่น ๆ ไดแก ภาษาไทย คณิตศาสตร วิทยาศาสตร
สุขศึกษาและพลศึกษา ศิลปะ การงานอาชีพและเทคโนโลยี และภาษาตางประเทศ เพื่อใหการเรียนรู
สอดคลองและครอบคลุมสถานการณจริง
3.8 กระบวนการจัดการเรียนรู เปนการเสนอแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรูเนื้อหาในแตละ
เรื่อง โดยใชแนวคิดและทฤษฎีการเรียนรูตาง ๆ ตามความเหมาะสม ทั้งนี้เพื่อใหครูนําไปใชประโยชนใน
การวางแผนการจัดการเรียนรูไดอยางมีประสิทธิภาพ ซึ่งกระบวนการจัดการเรียนรูประกอบดวย 5 ขั้น

ไดแก
ขั้นที่ 1 นําเขาสูบทเรียน

9. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 4
ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู
ขั้นที่ 3 ฝกฝนผูเรียน
ขั้นที่ 4 นําไปใช
ขั้นที่ 5 สรุป
3.9 กิจกรรมเสนอแนะ เปนกิจกรรมเสนอแนะสําหรับใหนักเรียนไดพัฒนาเพิ่มเติมในดานตาง
ๆ นอกเหนือจากที่ไดจัดการเรียนรูมาแลวในชั่วโมงเรียน กิจกรรมเสนอแนะมี 2 ลักษณะ คือ กิจกรรม
สําหรับผูที่มีความสามารถพิเศษและตองการศึกษาคนควาเนื้อหานั้น ๆ ใหลึกซึ้งกวางขวางยิงขึ้น และ
่
กิจกรรมสําหรับการเรียนรูใหครบตามเปาหมาย ซึ่งมีลักษณะเปนการซอมเสริม
3.10 สื่อ/แหลงการเรียนรู เปนรายชื่อสื่อการเรียนรูทุกประเภทที่ใชในการจัดการเรียนรู ซึ่งมีทั้ง
สื่อธรรมชาติ สื่อสิ่งพิมพ สื่อเทคโนโลยี และสื่อบุคคล เชน หนังสือ เอกสารความรู รูปภาพ เครือขาย
อินเทอรเน็ต วีดทัศน
ิ
3.11 บันทึกหลังการจัดการเรียนรู เปนสวนที่ใหครูบันทึกผลการจัดการเรียนรูวาประสบ
ความสําเร็จหรือไม มีปญหาหรืออุปสรรคอะไรเกิดขึ้นบาง ไดแกไขปญหาและอุปสรรคนั้นอยางไร สิ่งที่
ไมไดปฏิบัติตามแผนมีอะไรบาง และขอเสนอแนะสําหรับการปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรูครั้งตอไป
นอกจากนี้ยังอํานวยความสะดวกใหครู โดยจัดทําแบบทดสอบ ใบความรู ใบงาน แบบบันทึก แบบ
ประเมินตาง ๆ และความรูเสริมสําหรับครูบันทึกลงในแผนซีดี (CD) ประกอบดวย
1. แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน เปนแบบทดสอบเพื่อใชวัดและประเมินผลนักเรียนกอน
การจัดการเรียนรูและหลังการจัดการเรียนรู
2. แบบทดสอบปลายป เปนแบบทดสอบเพื่อใชวัดและประเมินผลการเรียนรูปลายป 3 ดาน ไดแก

2.1 ดานความรู มีแบบทดสอบทั้งที่เปนแบบปรนัยและแบบอัตนัย
2.2 ดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยม เปนตารางการประเมิน
2.3 ดานทักษะ/กระบวนการ เปนตารางการประเมิน
3. ใบความรู ใบงาน แบบบันทึก และแบบประเมินตาง ๆ
4. เอกสาร/ความรูเสริมสําหรับครู เปนการนําเสนอความรูในเรื่องตาง ๆ แกครู เชน
4.1 ผลการเรียนรู จุดประสงคการเรียนรู และสาระการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา
ป. 4-6
4.2 โครงงาน (Project Work)
4.3 แฟมสะสมผลงาน (Portfolio)
4.4 ผังการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design

10. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 5
4.5 รูปแบบของโครงสรางแผนการจัดการเรียนรูรายชัวโมงที่ออกแบบการจัดการเรียนรูตาม
่
แนวคิด Backward Design
ครูควรศึกษาแผนการจัดการเรียนรูเพือเตรียมการสอนอยางมีประสิทธิภาพ จัดกิจกรรมใหนักเรียน
่
ไดพัฒนาครบทุกสมรรถนะสําคัญที่กําหนดไวในหลักสูตร กลาวคือ สมรรถนะในการสื่อสาร การคิด การ
แกปญหา การใชทักษะชีวิต และการใชเทคโนโลยี รวมถึงคุณลักษณะอันพึงประสงคตามหลักสูตร และ
กิจกรรมเสนอแนะเพื่อการเรียนรูเพิ่มเติมใหเต็มตามศักยภาพของนักเรียนแตละคน ซึ่งไดกําหนดไวใน
แผนการจัดการเรียนรูนี้แลว
นอกจากนี้ครูสามารถปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรูใหสอดคลองกับสภาพความพรอมของ
นักเรียนและสถานการณเฉพาะหนาได ซึ่งจะใชเปนผลงานเพื่อเลื่อนวิทยฐานะได แผนการจัดการเรียนรูนี้
ไดอํานวยความสะดวกใหครู โดยไดพิมพโครงสรางแผนการจัดการเรียนรูที่ออกแบบการจัดการเรียนรู
ตามแนวคิด Backward Design ใหครูเพิ่มเติมเฉพาะสวนที่ครูปรับปรุงเองไวดวยแลว

2. การออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design
การจัดการเรียนรูหรือการสอนเปนงานที่ครูทุกคนตองใชกลวิธีตาง ๆ มากมายเพื่อใหนักเรียนสนใจ
ที่จะเรียนรูและเกิดผลตามที่ครูคาดหวัง การจัดการเรียนรูจัดเปนศาสตรที่ตองใชความรูความสามารถ
ตลอดจนประสบการณอยางมาก ครูบางคนอาจจะละเลยเรื่องของการออกแบบการจัดการเรียนรูหรือการ
ออกแบบการสอน ซึ่งเปนงานที่ครูจะตองทํากอนการเขียนแผนการจัดการเรียนรู
การออกแบบการจัดการเรียนรูทําอยางไร ทําไมจึงตองออกแบบการจัดการเรียนรู
ครูทุกคนผานการศึกษาและไดเรียนรูเกียวกับการออกแบบการจัดการเรียนรูมาแลว ในอดีตการ
่ 
ออกแบบการจัดการเรียนรูจะเริ่มตนจากการกําหนดจุดประสงคการเรียนรู การวางแผนการจัดการเรียนรู
การดําเนินการจัดการเรียนรู และการวัดและประเมินผลการเรียนรู ปจจุบันการเรียนรูไดมการเปลี่ยนแปลง
ี
ไปตามสภาพแวดลอม เศรษฐกิจ และสังคม รวมทั้งการเปลียนแปลงดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีที่เขา
่
มามีบทบาทตอการเรียนรูของนักเรียน ซึ่งนักเรียนสามารถเรียนรูไดจากสื่อและแหลงการเรียนรูตาง ๆ ที่มี
อยูรอบตัว ดังนันการออกแบบการจัดการเรียนรูจึงเปนกระบวนการสําคัญที่ครูจําเปนตองดําเนินการให
้
เหมาะสมกับศักยภาพของนักเรียนแตละคน
แกรนต วิกกินส (Grant Wiggins) และเจย แมกไท (Jay McTighe) นักการศึกษาชาวอเมริกัน
ไดเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการออกแบบการจัดการเรียนรู ซึ่งเรียกวา Backward Design อันเปนการออกแบบ
การจัดการเรียนรูที่ครูจะตองกําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนกอน โดยทั้งสองให
ชื่อวา ความเขาใจที่คงทน (Enduring Understandings) เมื่อกําหนดความเขาใจที่คงทนไดแลว ครู

11. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 6
จะตองบอกใหไดวาความเขาใจที่คงทนของนักเรียนนี้เกิดจากอะไร นักเรียนจะตองมีหรือแสดงพฤติกรรม

อะไรบาง ครูมีหรือใชวธีการวัดอะไรบางที่จะบอกวานักเรียนมีหรือแสดงพฤติกรรมเหลานันแลว จากนั้น
ิ ้
ครูจึงนึกถึงวิธการจัดการเรียนรูที่จะทําใหนักเรียนเกิดความเขาใจที่คงทนตอไป
ี
แนวคิด Backward Design
Backward Design เปนการออกแบบการจัดการเรียนรูที่ใชผลลัพธปลายทางเปนหลัก ซึ่ง
ผลลัพธปลายทางนี้จะเกิดขึ้นกับนักเรียนก็ตอเมื่อจบหนวยการเรียนรู ทั้งนี้ครูจะตองออกแบบการจัดการ
เรียนรู โดยใชกรอบความคิดที่เปนเหตุเปนผล มีความสัมพันธกัน จากนั้นจึงจะลงมือเขียนแผนการจัดการ
เรียนรู ขยายรายละเอียดเพิ่มเติมใหมีคุณภาพและประสิทธิภาพตอไป
กรอบความคิดหลักของการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design มีขั้นตอน
หลักที่สําคัญ 3 ขั้นตอน คือ
ขั้นที่ 1 กําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
ขั้นที่ 2 กําหนดภาระงานและการประเมินผลการเรียนรูซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียน
มีผลการเรียนรูตามที่กําหนดไวอยางแทจริง

ขั้นที่ 3 วางแผนการจัดการเรียนรู
ขั้นที่ 1 กําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
กอนที่จะกําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนนั้น ครูควรตอบคําถามสําคัญ
ตอไปนี้
1. นักเรียนควรจะมีความรู ความเขาใจ และสามารถทําสิ่งใดไดบาง
2. เนื้อหาสาระใดบางที่มีความสําคัญตอการสรางความเขาใจของนักเรียนและความเขาใจที่คงทน
(Enduring Understandings) ที่ครูตองการจัดการเรียนรูใหแกนักเรียนมีอะไรบาง
เมื่อจะตอบคําถามสําคัญดังกลาวขางตน ใหครูนึกถึงเปาหมายของการศึกษา มาตรฐานการเรียนรู
ดานเนื้อหาระดับชาติที่ปรากฏอยูในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 รวมทั้ง
มาตรฐานการเรียนรูระดับเขตพื้นที่การศึกษาหรือทองถิ่น การทบทวนความคาดหวังของหลักสูตร

แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน เนื่องจากมาตรฐานแตละระดับจะมีความสัมพันธกับเนื้อหาสาระตาง ๆ ซึ่ง
มีความแตกตางลดหลั่นกันไป ดวยเหตุนี้ขั้นที่ 1 ของ Backward Design ครูจึงตองจัดลําดับความสําคัญ
และเลือกผลลัพธปลายทางของนักเรียน ซึ่งเปนผลการเรียนรูที่เกิดจากความเขาใจที่คงทนตอไป
ความเขาใจที่คงทนของนักเรียน
ความเขาใจที่คงทนคืออะไร ความเขาใจที่คงทนเปนความรูที่ลึกซึ้ง ไดแก ความคิดรวบยอด
ความสัมพันธ และหลักการของเนื้อหาและวิชาที่นักเรียนเรียนรู หรือกลาวอีกนัยหนึ่ง คือ เปนความรูที่อง
ิ

12. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 7
เนื้อหา ความรูนี้เกิดจากการสะสมขอมูลตาง ๆ ของนักเรียนและเปนองคความรูที่นักเรียนสรางขึ้นดวย

ตนเอง
การเขียนความเขาใจที่คงทนในการออกแบบการจัดการเรียนรู
ถาความเขาใจที่คงทนหมายถึงสาระสําคัญของสิ่งที่จะเรียนรูแลว ครูควรจะรูวาสาระสําคัญ
หมายถึงอะไร คําวา สาระสําคัญ มาจากคําวา Concept ซึ่งนักการศึกษาของไทยแปลเปนภาษาไทยวา
สาระสําคัญ ความคิดรวบยอด มโนทัศน มโนมติ และสังกัป ซึ่งการเขียนแผนการจัดการเรียนรูนิยมใชคํา
วา สาระสําคัญ
สาระสําคัญเปนขอความที่แสดงแกนหรือเปาหมายเกี่ยวกับเรื่องใดเรืองหนึง เพื่อใหไดขอสรุปรวม
่ ่
และขอแตกตางเกี่ยวกับเรืองใดเรื่องหนึ่ง โดยอาจครอบคลุมขอเท็จจริง กฎ ทฤษฎี ประเด็น และการสรุป
่
สาระสําคัญและขอความที่มีลักษณะรวบยอดอยางอื่น
ประเภทของสาระสําคัญ
1. ระดับกวาง (Broad Concept)
2. ระดับการนําไปใช (Operative Concept หรือ Functional Concept)
ตัวอยางสาระสําคัญระดับกวาง
− ประชาคมอาเซียนประกอบดวย 3 เสาหลัก
ตัวอยางสาระสําคัญระดับการนําไปใช
− ประชาคมอาเซียนประกอบดวย 3 เสาหลัก ไดแก ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน
ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน
แนวทางการเขียนสาระสําคัญ
1. ใหเขียนสาระสําคัญของทุกเรื่อง โดยแยกเปนขอ ๆ (จํานวนขอของสาระสําคัญจะเทากับจํานวน
เรื่อง)
2. การเขียนสาระสําคัญที่ดีควรเปนสาระสําคัญระดับการนําไปใช
3. สาระสําคัญตองครอบคลุมประเด็นสําคัญครบถวน เพราะหากขาดสวนใดไปแลวจะทําให
นักเรียนรับสาระสําคัญที่ผิดไปทันที
4. การเขียนสาระสําคัญที่จะใหครอบคลุมประเด็นสําคัญ วิธีการหนึ่ง คือ การเขียนแผนผัง
สาระสําคัญ

13. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 8
ตัวอยางการเขียนแผนผังสาระสําคัญ
เพื่อสงเสริมความรวมมือ
ประชาคมการเมือง ในดานการเมืองและความ
และความมั่นคง มั่นคง เพื่อธํารงไวซึ่ง
อาเซียน สันติภาพและอยูรวมกัน
อยางสันติสุข
เพื่อใหอาเซียนมีตลาดและ
ฐานการผลิตเดียวกัน และมี
ประชาคมเศรษฐกิจ
ประชาคมอาเซียน การเคลื่อนยายสินคา
อาเซียน บริการ การลงทุน และ
แรงงานมีฝมืออยางเสรี
เพื่อใหประชาชนอยูดีกินดี
ประชาคมสังคมและ ปราศจากโรคภัยไขเจ็บ มี
วัฒนธรรมอาเซียน สิ่งแวดลอมที่ดี และมี
ความรูสึกเปนอันหนึ่งอัน
เดียวกัน
สาระสําคัญของประโยชนของประชาคมอาเซียน: ประชาคมอาเซียนประกอบดวย 3 เสาหลัก
ไดแก ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และประชาคมสังคมและ
วัฒนธรรมอาเซียน ซึ่งประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียนกอตั้งขึ้นเพื่อสงเสริมความรวมมือ
ในดานการเมืองและความมั่นคง เพื่อธํารงไวซึ่งสันติภาพและอยูรวมกันอยางสันติสุข ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน
กอตั้งขึ้นเพื่อใหอาเซียนมีตลาดและฐานการผลิตเดียวกัน และมีการเคลื่อนยายสินคา บริการ การลงทุน และ
แรงงานมีฝมืออยางเสรี สวนประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียนกอตั้งขึ้นเพื่อใหประชาชนอยูดีกินดี
ปราศจากโรคภัยไขเจ็บ มีสิ่งแวดลอมที่ดี และมีความรูสึกเปนอันหนึ่งอันเดียวกัน
5. การเขียนสาระสําคัญเกี่ยวกับเรื่องใดควรเขียนลักษณะเดนที่มองเห็นไดหรือนึกไดออกมาเปนขอ
ๆ แลวจําแนกลักษณะเหลานั้นเปนลักษณะจําเพาะและลักษณะประกอบ
6. การเขียนขอความที่เปนสาระสําคัญควรใชภาษาที่มีการขัดเกลาอยางดี เลี่ยงคําที่มีความหมาย
กํากวมหรือฟุมเฟอย

14. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 9
ตัวอยางการเขียนสาระสําคัญ เรื่อง อาเซียน
อาเซียน ลักษณะจําเพาะ ลักษณะประกอบ
มีสมาชิก 10 ประเทศ −
ตั้งอยูในภูมิภาคเอเชีย −
ตะวันออกเฉียงใต
ประชาชนสวนใหญนับถือ –
คริสตศาสนา
มีระบบการปกครองแบบ –
ประชาธิปไตย
สาระสําคัญของอาเซียน: อาเซียน คือ กลุมประเทศที่ตั้งอยูในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต มี
สมาชิก 10 ประเทศ ประชาชนสวนใหญนับถือคริสตศาสนา และมีระบบการปกครองแบบประชาธิปไตย
ขั้นที่ 2 กําหนดภาระงานและการประเมินผลการเรียนรูซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียน
มีผลการเรียนรูตามที่กําหนดไวอยางแทจริง
เมื่อครูกําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนแลว กอนทีจะดําเนินการขั้นตอไป
่
ขอใหครูตอบคําถามสําคัญตอไปนี้
− นักเรียนมีพฤติกรรมหรือแสดงออกในลักษณะใดจึงทําใหครูทราบวา นักเรียนบรรลุผลลัพธ
ปลายทางตามที่กําหนดไวแลว
− ครูมีหลักฐานหรือใชวิธีการใดที่สามารถระบุไดวา นักเรียนมีพฤติกรรมหรือแสดงออกตาม
ผลลัพธปลายทางที่กาหนดไว
ํ
การออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design เนนใหครูรวบรวมหลักฐานการวัด

และประเมินผลการเรียนรูที่จาเปนและมีหลักฐานเพียงพอที่จะกลาวไดวา การจัดการเรียนรูทําใหนักเรียน
ํ
เกิดผลสัมฤทธิ์แลว ไมใชเรียนแคใหจบตามหลักสูตรหรือเรียนตามชุดของกิจกรรมการเรียนรูที่ครูกําหนด
ไวเทานั้น วิธีการของ Backward Design ตองการกระตุนใหครูคิดลวงหนาวา ครูควรจะกําหนดและ
รวบรวมหลักฐานเชิงประจักษอะไรบางกอนที่จะออกแบบหนวยการเรียนรู โดยเฉพาะอยางยิ่งหลักฐาน
ดังกลาวควรจะเปนหลักฐานที่สามารถใชเปนขอมูลยอนกลับที่มีประโยชนสําหรับนักเรียนและครูไดเปน
อยางดี นอกจากนี้ครูควรใชวิธีการวัดและประเมินผลการเรียนรูแบบตอเนื่องอยางไมเปนทางการและเปน
ทางการตลอดระยะเวลาที่ครูจัดกิจกรรมการเรียนรูใหแกนักเรียน ซึ่งสอดคลองกับแนวคิดที่ตองการใหครู
ทําการวัดและประเมินผลการเรียนรูระหวางการจัดกิจกรรมการเรียนรูที่เรียกวา สอนไปวัดผลไป

15. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 10
จึงกลาวไดวา ขั้นนี้ครูควรนึกถึงพฤติกรรมหรือการแสดงออกของนักเรียน โดยพิจารณาจากผลงาน
หรือชิ้นงานที่เปนหลักฐานเชิงประจักษ ซึ่งแสดงใหเห็นวานักเรียนเกิดผลลัพธปลายทางตามเกณฑที่
กําหนดไวแลว และเกณฑที่ใชประเมินควรเปนเกณฑคุณภาพในรูปของมิติคุณภาพ (Rubrics) อยางไรก็
ตาม ครูอาจจะมีหลักฐานหรือใชวิธีการอื่น ๆ เชน การทดสอบกอนและหลังเรียน การสัมภาษณ การศึกษา
คนควา การฝกปฏิบัติขณะเรียนรูประกอบดวยก็ได
หลังจากที่ครูไดกําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนแลว ครูควรกําหนดภาระ
งานและวิธการประเมินผลการเรียนรู ซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียนมีผลการเรียนรูตามผลลัพธ
ี
ปลายทางที่กําหนดไวแลว
ภาระงาน หมายถึง งานหรือกิจกรรมที่กําหนดใหนักเรียนปฏิบัติ เพื่อใหบรรลุตามจุดประสงคการ
เรียนรู/ผลการเรียนรูที่กําหนดไว ลักษณะสําคัญของงานจะตองเปนงานที่สอดคลองกับชีวิตจริงใน
ชีวิตประจําวัน เปนเหตุการณจริงมากกวากิจกรรมที่จําลองขึ้นเพื่อใชในการทดสอบ ซึ่งเรียกวา งานที่
ปฏิบัติเปนงานที่มีความหมายตอนักเรียน (Meaningful Task) นอกจากนี้งานและกิจกรรมจะตองมี
ขอบเขตที่ชัดเจน สอดคลองกับจุดประสงคการเรียนรู/ตัวชี้วดชั้นป/มาตรฐานการเรียนรูที่ตองการใหเกิด
ั
ขึ้นกับนักเรียน
ทั้งนี้เมื่อไดภาระงานครบถวนตามที่ตองการแลว ครูจะตองนึกถึงวิธีการและเครื่องมือที่จะใชวัด
และประเมินผลการเรียนรูของนักเรียนซึ่งมีอยูมากมายหลายประเภท ครูจะตองเลือกใหเหมาะสมกับภาระ
งานที่นักเรียนปฏิบัติ
ตัวอยางภาระงาน/ชิ้นงานเรื่อง กําเนิดอาเซียนและสมาชิกอาเซียน รวมทั้งการกําหนดวิธีการวัดและ
ประเมินผลการเรียนรูของนักเรียนดังตาราง

16. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 11
ตัวอยาง ภาระงาน/ชิ้นงาน แผนการจัดการเรียนรูที่ 1 เรื่องของอาเซียน
ผลการเรียนรูที่ 1 รูและเขาใจเกี่ยวกับอาเซียนในเรื่องความเปนมาของอาเซียน ปฏิญญาอาเซียน วัตถุประสงคของอาเซียน คําขวัญอาเซียน ธงอาเซียน สัญลักษณอาเซียน
เพลงประจําอาเซียน กฎบัตรอาเซียน และกลไกการบริหารของอาเซียน
จุดประสงค การวัดและประเมินผล
สาระการเรียนรู ภาระงาน/ชิ้นงาน กิจกรรมการเรียนรู สื่อการเรียนรู
การเรียนรู วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ
บอกความ 1. ความเปนมา ศึกษาและสืบคน 1. สืบคนขอมูล 1. แบบบันทึก 1. เกณฑคุณภาพ 1. ซักถามความรู 1. ภาพเกี่ยวกับ
เปนมาของ ของอาเซียน ขอมูลเกี่ยวกับความ ผลการ 4 ระดับ 2. ศึกษาและสืบคน การประชุม
อาเซียน 2. ปฏิญญาอาเซียน เปนมาของอาเซียน สืบคนขอมูล 3. บันทึกสรุป อาเซียน
ปฏิญญาอาเซียน 3. วัตถุประสงค ปฏิญญาอาเซียน สาระสําคัญ 2. แบบบันทึก
วัตถุประสงค ของอาเซียน วัตถุประสงคของ 2. ตรวจ 2. แบบ 2. เกณฑคุณภาพ 4. ทํากิจกรรมเกี่ยวกับ ผลการสืบคน
4. คําขวัญ อาเซียน และคําขวัญ ผลงาน ตรวจสอบ 4 ระดับ กําเนิดอาเซียน ปฏิญญา ขอมูล
ของอาเซียน
อาเซียน อาเซียน ผลงาน อาเซียน และวิสัยทัศน 3. แบบประเมิน
คําขวัญอาเซียน
5. ธงอาเซียน 3. ประเมิน 3. แบบประเมิน 3. เกณฑคุณภาพ อาเซียน พฤติกรรมใน
ธงอาเซียน
6. คําขวัญอาเซียน พฤติกรรม พฤติกรรม 4 ระดับ การทํางานเปน
สัญลักษณ ในการ การทํางาน
7. สัญลักษณ รายบุคคล
อาเซียน และ ทํางาน เปนราย
อาเซียน และเปนกลุม
เพลงประจํา 8. เพลงประจํา บุคคลและ 4. หนังสือเรียน
อาเซียน อาเซียน เปนกลุม รายวิชาเพิ่มเติม
อาเซียนศึกษา
ป. 4-6

17. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 12

18. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 13
การสรางความเขาใจที่คงทน
ความเขาใจที่คงทนจะเกิดขึ้นได นักเรียนจะตองมีความสามารถ 6 ประการ ไดแก
1. การอธิบาย ชี้แจง เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดยการอธิบายหรือชี้แจงในสิงที่เรียนรู
่
ไดอยางถูกตอง สอดคลอง มีเหตุมีผล และเปนระบบ
2. การแปลความและตีความ เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดยการแปลความและตีความ
ไดอยางมีความหมาย ตรงประเด็น กระจางชัด และทะลุปรุโปรง
3. การประยุกต ดัดแปลง และนําไปใช เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดยการนําสิ่งที่ได
เรียนรูไปสูการปฏิบัติไดอยางมีประสิทธิผล มีประสิทธิภาพ และคลองแคลว
4. การมีมุมมองที่หลากหลาย เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดยการมีมุมมองที่นาเชื่อถือ

เปนไปได มีความลึกซึ้ง แจมชัด และแปลกใหม
5. การใหความสําคัญและใสใจในความรูสึกของผูอื่น เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดย
การมีความละเอียดรอบคอบ เปดเผย รับฟงความคิดเห็นของผูอื่น ระมัดระวังที่จะไมใหเกิดความ
กระทบกระเทือนตอผูอื่น 
6. การรูจักตนเอง เปนความสามารถที่นักเรียนแสดงออกโดยการมีความตระหนักรู สามารถ
ประมวลผลขอมูลจากแหลงขอมูลที่หลากหลาย ปรับตัวได รูจักใครครวญ และมีความเฉลียวฉลาด
นอกจากนี้หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ไดกําหนดสมรรถนะสําคัญ
ของนักเรียนหลังจากสําเร็จการศึกษาตามหลักสูตรไว 5 ประการ ดังนี้
1. ความสามารถในการสื่อสาร เปนความสามารถในการรับและสงสาร มีวัฒนธรรมในการใชภาษา
ถายทอดความคิด ความรู ความเขาใจ ความรูสึก และทัศนะของตนเอง เพื่อแลกเปลี่ยนขอมูลขาวสารและ
ประสบการณ อันจะเปนประโยชนตอการพัฒนาตนเองและสังคม รวมทั้งการเจรจาตอรองเพื่อขจัดและ
ลดปญหาความขัดแยงตาง ๆ การเลือกรับหรือไมรับขอมูลขาวสารดวยหลักเหตุผลและความถูกตอง
ตลอดจนการเลือกใชวิธีการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ โดยคํานึงถึงผลกระทบที่มีตอตนเองและสังคม
2. ความสามารถในการคิด เปนความสามารถในการคิดวิเคราะห การคิดสังเคราะห การคิดอยาง
สรางสรรค การคิดอยางมีวิจารณญาณ และการคิดอยางเปนระบบ เพื่อนําไปสูการสรางองคความรูหรือ
สารสนเทศเพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับตนเองและสังคมไดอยางเหมาะสม
3. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอุปสรรคตาง ๆ ที่เผชิญได
อยางถูกตองเหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรม และขอมูลสารสนเทศ เขาใจความสัมพันธ
และการเปลี่ยนแปลงของเหตุการณตาง ๆ ในสังคม แสวงหาความรู ประยุกตความรูมาใชในการปองกัน
และแกไขปญหา และมีการตัดสินใจที่มีประสิทธิภาพโดยคํานึงถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นตอตนเอง สังคม
และสิ่งแวดลอม

19. คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู รายวิชาเพิ่มเติม อาเซียนศึกษา ป. 4-6 14
4. ความสามารถในการใชทักษะชีวต เปนความสามารถในการนํากระบวนการตาง ๆ ไปใชใน
ิ
การดําเนินชีวิตประจําวัน การเรียนรูดวยตนเอง การเรียนรูอยางตอเนื่อง การทํางาน และการอยูรวมกันใน
 
สังคม ดวยการสรางเสริมความสัมพันธอันดีระหวางบุคคล การจัดการปญหาและความขัดแยงตาง ๆ
อยางเหมาะสม การปรับตัวใหทันกับการเปลี่ยนแปลงของสังคมและสภาพแวดลอม และการรูจัก
หลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ไมพึงประสงคซ่งจะสงผลกระทบตอตนเองและผูอื่น
ึ
5. ความสามารถในการใชเทคโนโลยี เปนความสามารถในการเลือกและใชเทคโนโลยีดาน
ตาง ๆ มีทักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคมในดานการเรียนรู การสื่อสาร
การทํางาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมีคุณธรรม
นอกจากสมรรถนะสําคัญของนักเรียนหลังจากสําเร็จการศึกษาตามหลักสูตรที่กลาวแลวขางตน
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ไดกําหนดคุณลักษณะอันพึงประสงคเพื่อให
สามารถอยูรวมกับผูอื่นในสังคมไดอยางมีความสุขในฐานะเปนพลเมืองไทยและพลโลก ดังนี้

1. รักชาติ ศาสน กษัตริย เปนคุณลักษณะที่แสดงออกถึงการเปนพลเมืองดีของชาติ ธํารงไวซึ่งความ
เปนชาติไทย ศรัทธา ยึดมั่นในศาสนา และเคารพเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย ผูที่รักชาติ ศาสน กษัตริย
จะแสดงออกถึงการเปนพลเมืองดีของชาติ มีความสามัคคีปรองดอง ภูมใจ เชิดชูความเปนชาติไทย ปฏิบัติ
ิ
ตนตามหลักศาสนาที่ตนนับถือ และแสดงความจงรักภักดีตอสถาบันพระมหากษัตริย

2. ซื่อสัตยสุจริต เปนคุณลักษณะที่แสดงออกถึงการยึดมั่นในความถูกตอง ประพฤติตรงตามความ
เปนจริงตอตนเองและผูอื่นทั้งทางกาย วาจา และใจ ผูที่มีความซื่อสัตยสุจริต จะประพฤติตรงตามความ
เปนจริงทั้งทางกาย วาจา ใจ และยึดหลักความจริง ความถูกตองในการดําเนินชีวิต มีความละอายและเกรง
กลัวตอการกระทําผิด
3. มีวินัย เปนคุณลักษณะที่แสดงออกถึงการยึดมั่นในขอตกลง กฎเกณฑ และระเบียบขอบังคับของ
ครอบครัว โรงเรียน และสังคม ผูที่มีวินัยจะปฏิบัติตนตามขอตกลง กฎเกณฑ และระเบียบขอบังคับของ
ครอบครัว โรงเรียน และสังคมเปนปกติวิสัย ไมละเมิดสิทธิของผูอื่น
4. ใฝเรียนรู เปนคุณลักษณะที่แสดงออกถึงความตั้งใจ เพียรพยายามในการเรียน แสวงหาความรู
จากแหลงการเรียนรูทั้งภายในและภายนอกโรงเรียน ผูที่ใฝเรียนรูจะแสดงออกถึงความตั้งใจ เพียรพยายาม

ในการเรียนและเขารวมกิจกรรมการเรียนรู แสวงหาความรูจากแหลงการเรียนรูทั้งภายในและภายนอก
โรงเรียนอยางสม่ําเสมอ ดวยการเลือกใชสื่ออยางเหมาะสม บันทึกความรู วิเคราะห สรุปเปนองคความรู
แลกเปลี่ยนเรียนรู ถายทอด เผยแพร และนําไปใชในชีวิตประจําวันได
5. อยูอยางพอเพียง เปนคุณลักษณะที่แสดงออกถึงการดําเนินชีวิตอยางพอประมาณ มีเหตุผล
รอบคอบ มีคุณธรรม มีภูมิคุมกันในตัวที่ดี และปรับตัวเพื่ออยูในสังคมไดอยางมีความสุข ผูที่อยูอยาง
พอเพียงจะดําเนินชีวิตอยางประมาณตน มีเหตุผล รอบคอบ ระมัดระวัง อยูรวมกับผูอื่นดวยความ

รับผิดชอบ ไมเบียดเบียนผูอื่น เห็นคุณคาของทรัพยากรตาง ๆ มีการวางแผนปองกันความเสี่ยงและพรอม
รับการเปลี่ยนแปลง