21Η ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΜΗΤΡΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ- ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

3.  Στις 21 Φεβρουαρίου εορτάζεται η Διεθνής Hμέρα
Μητρικής Γλώσσας
που καθιερώθηκε από τη Γενική Συνέλευση της
ΟΥΝΕΣΚΟ στις 17 Νοεμβρίου 1999

4. η προώθηση της γλωσσικής πολυμορφίας
 και της πολύγλωσσης εκπαίδευσης
 και η διάσωση των ολιγότερο ομιλουμένων
γλωσσών

5. χρησιμοποιούνται περισσότερες από
6.900 γλώσσες παγκοσμίως
οι άνθρωποι μιλούσαν
περίπου 10.000 με 15.000
γλώσσες,

6. Γλωσσολόγοι εκτιμούν:
μέχρι το 2050
τουλάχιστον
οι μισές γλώσσες
κινδυνεύουν να
εξαφανιστούν
Το 2100
θα υπάρχουν
περίπου
600 γλώσσες

7. Κάθε γλώσσα βλέπει τον κόσμο
με διαφορετικό τρόπο.
Φρεντερίκο Φελίνι, 1920-1993, Ιταλός σκηνοθέτης
Κύριος λόγος γι’ αυτήν την απώλεια είναι ότι
κοινότητες ανθρώπων μετακινούνται σε τόπους
όπου ομιλούνται πολιτικά και οικονομικά
ισχυρότερες γλώσσες

8. Κάθε γλώσσα εκφράζει την ιστορία, τον
πολιτισμό, την κοινωνία και την
ταυτότητα του λαού που τη μιλά και
καθεμία αποτελεί μοναδικό τρόπο
ομιλίας για το Σύμπαν.

9. Η απώλεια οποιασδήποτε γλώσσας
είναι απώλεια και για την κοινότητα που τη
χρησιμοποιεί στην καθημερινότητά της και για την
ανθρωπότητα.
Η Αμπάμου Ντέτζιο τραγουδά στα κόρο -μια γλώσσα που ανακαλύφθηκε
πρόσφατα στα βουνά της βορειοανατολικής Ινδίας και χρησιμοποιείται από 4.000 άτομα

10. Τέτοιος κίνδυνος δεν υπάρχει.
Μια γλώσσα που γράφεται,
που διδάσκεται στα σχολεία,
που έχει δικό της κράτος, δική της λογοτεχνία,
δεν κινδυνεύει να χάσει τους ομιλητές της.
Οι γλώσσες που χάθηκαν στο παρελθόν,
αλλά και αυτές που κινδυνεύουν σήμερα
είναι γλώσσες με λίγους ομιλητές,
χωρίς «μηχανισμούς» να τις στηρίζουν:
σχολεία, λεξικά, γραμματικές, κράτος.

12.  Η νέα ελληνική γλώσσα χρησιμοποιείται
σήμερα από 14 έως 15 εκατομμύρια
ανθρώπους σε όλη τη γη.
 Ο κύριος όγκος των ομιλητών της ανέρχεται
στα 11 εκατομμύρια περίπου και ζει στην
Ελλάδα και στην Κύπρο.
 Τα υπόλοιπα 3 με 4 εκατομμύρια είναι
κυρίως ομογενείς Έλληνες που ζουν στις
Η.Π.Α., στον Καναδά, στην Αυστραλία, στη
Γερμανία και αλλού.

13. Η νέα ελληνική είναι απόγονος της αρχαίας ελληνικής,
ανήκει γλωσσολογικά στην ινδοευρωπαϊκή οικογένεια
γλωσσών και έχει μια μακρόχρονη ιστορία που φτάνει
περίπου τα 3.500 χρόνια.
Οι απαρχές της θεωρείται ότι βρίσκονται στην
επονομαζόμενη πρωτοελληνική.

14. Η γραπτή γλώσσα που
χρησιμοποιούνταν την
περίοδο του μυκηναϊκού
πολιτισμού,
η κρητομυκηναϊκή, είναι η
πιο παλιά μορφή της
ελληνικής γλώσσας, από την
οποία έχουμε γραπτά
δείγματα σ’ έναν αριθμό
πήλινων πινακίδων
γραμμένα σε Γραμμική Β.
Αυτά τοποθετούνται χρονικά
από τον 15ο αι. π.Χ. και εξής

15. Όταν αναφερόμαστε στην
ελληνική γλώσσα μέχρι τον 3ο
αι. π.Χ., δεν αναφερόμαστε σε
μια κοινή γλώσσα, αλλά σε ένα
σύνολο από διαλέκτους, τις
οποίες χρησιμοποιούσαν οι
άνθρωποι που ζούσαν στη
νοτιοανατολική πλευρά της
Ευρώπης, κυρίως στον χώρο
περίπου που ονομάζεται
σήμερα Ελλάδα, και σε
παραλιακές περιοχές της
σημερινής Τουρκίας και της
σημερινής νότιας Ιταλίας.

16. Οι διάλεκτοι αυτές είχαν πάρα πολλά κοινά στοιχεία,
γεγονός που έκανε εύκολη την επικοινωνία μεταξύ
ατόμων που μιλούσαν διαφορετική διάλεκτο και
δημιουργούσε συνείδηση γλωσσικής ενότητας.

17. Από τον 5ο αι. π.Χ.
άρχισε
η αττική διάλεκτος,
που χρησιμοποιούσαν
στην πόλη-κράτος των
Αθηνών, να αποκτά,
λόγω της αυξανόμενης
δύναμής της, κύρος και
μεγάλη διάδοση έξω
από τα όριά της.

18. Η διάλεκτος αυτή,
μετά τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου (τέλη του
4ου αι. π.Χ.), άρχισε να διαμορφώνεται σταδιακά σε μια
κοινή γλώσσα, αρχικά όλων των Ελλήνων και στη συνέχεια
και των εθνών που ζούσαν στη Μ. Ασία, την Αίγυπτο, τη
Συρία, τη Μεσοποταμία, την Περσία και έφτανε μέχρι την
Ινδία και το Αφγανιστάν.

19. Η διεθνοποίηση της
ελληνικής γλώσσας
ήταν επόμενο
να τη διαφοροποιήσει
αρκετά από τη μορφή που
είχε τον 5ο αι. π.Χ.,
γεγονός που δημιούργησε
αντιδράσεις σε λόγιους
της εποχής.
Έτσι δημιουργήθηκε μια
τάση επιστροφής προς την
αρχαία αττική διάλεκτο,
ιδιαίτερα τη γραπτή, η
οποία ονομάστηκε
αττικισμός.

20. Η σημερινή νέα ελληνική είναι
μια γλώσσα η οποία
συνδυάζει στοιχεία
 από τη γλωσσική μορφή
που χρησιμοποιούσαν οι
ελληνόγλωσσοι λόγιοι
 και τη γλωσσική μορφή της
ελληνικής που
χρησιμοποιούσε το
μεγαλύτερο μέρος του
ελληνόγλωσσου
πληθυσμού, το οποίο δε
διέθετε κάποια σχολική
εκπαίδευση.
Σ’ αυτήν
περιλαμβάνονται και οι
νεοελληνικές διάλεκτοι
που χρησιμοποιούνται,
άλλες σε μεγάλο και άλλες
σε μικρό βαθμό, σε
διάφορες περιοχές της
Ελλάδας στην Κάτω Ιταλία
και στην Κύπρο.

21. Η νέα ελληνική είναι μια ζωντανή γλώσσα
που εδώ και πολλά χρόνια ακολουθεί
έναν αυτόνομο δρόμο,
καλλιεργείται μέσω:
 της εκπαίδευσης,
 της λογοτεχνίας,
 του λόγου μαζικής επικοινωνίας
 και της καθημερινής χρήσης.
Γι’ αυτό παρουσιάζει μεγάλο αριθμό διαφορετικών
ειδών λόγου, το καθένα από τα οποία έχει τα
ιδιαίτερα γλωσσικά του χαρακτηριστικά.

22. Η νέα ελληνική που μιλάμε και γράφουμε
είναι μια γλώσσα ζωντανή,
μια γλώσσα που εξελίσσεται καθημερινά
αντλώντας και διαμορφώνοντας στοιχεία
από πάρα πολλές πηγές.

23. Ι.Θ. Κακριδής
λύω
λύεις
λύει…

29. αυδή:
άναυδος
.
αλέξω:
αλεξίπτωτο, αλεξίσφαιρο, αλεξικέραυνο, Αλέξανδρος
τήλε:
τηλέφωνο, τηλεόραση, τηλεπικοινωνία, τηλεβόλο, τηλεπάθεια
λάας ή λας:
λατομείο, λαξεύω
πέδον:
στρατόπεδο, πεδινός.

30. λέχος: λεχώνα
πόρος: εύπορος, άπορος
φρην: φρενοκομείο, ο φρενοβλαβής, ο
εξωφρενικός, ο άφρων
δόρπος : επιδόρπιο
λώπος: λωποδύτης
ύλη: υλοτόμος

31. χόλος: χολή, χολωμένος.
νόστος: παλιννόστηση, ή νοσταλγία.
άλγος: αναλγητικό.
άχθος: αχθοφόρος.
ρύπος: ρύπανση.
αιδώς: αναιδής
πέδη: πέδιλο, χειροπέδες
άγχω: αγχόνη, άγχος

33. Η ελληvική γλώσσα, o άvθρωπoς, η θάλασσα...
Για κoιτάξετε πόσo θαυμάσιo πράγμα είvαι vα λoγαριάζει
καvείς πως, από τηv επoχή πoυ μίλησε o 'Ομηρoς ως τα
σήμερα, μιλoύμε, αvασαίvoυμε και τραγoυδoύμε με τηv
ίδια γλώσσα. Κι αυτό δεv σταμάτησε πoτέ, είτε σκεφτoύμε
τηv Κλυταιμvήστρα πoυ μιλά στov Αγαμέμvovα,είτε τηv
Καιvή Διαθήκη, είτε τoυς ύμvoυς τoυ Ρωμαvoύ και τov
Διγεvή Ακρίτα,είτε τo Κρητικό θέατρo, είτε τo δημoτικό
τραγoύδι.

34. Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φως
θα ελιχθώ προς τα πάνω,
όπως ένα ποταμάκι που μουρμουρίζει
κι αν τυχόν
κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους
συναντήσω αγγέλους,
θα τους μιλήσω Ελληνικά,
επειδή δεν ξέρουνε γλώσσες.
Μιλάνε Μεταξύ τους με μουσική.
Νικηφόρος Βρεττάκος

35. "Εγώ δεv ξέρω vα υπάρχει παρά μία γλώσσα,
η εvιαία γλώσσα, η Ελληvική,
όπως εξελίχθηκε από τηv Αρχαία,
πoυ έφτασε vα είvαι τo μεγάλo καμάρι μας
και τo μεγάλo μας στήριγμα".

36. https://www.youtube.com/watch?v=E4LVDD9guis

37. Τη γλώσσα μου έδωσαν
ελληνική.
το σπίτι φτωχικό στις
αμμουδιές του
Ομήρου...

38. Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου
στις αμμουδιές του Ομήρου...

39. Εκεί σπάροι και πέρκες
ανεμόδαρτα ρήματα
ρεύματα πράσινα
μες στα γαλάζια

40. όσα είδα στα σπλάχνα μου ν' ανάβουνε
σφουγγάρια, μέδουσες

41. με τα πρώτα λόγια των Σειρήνων

42. όστρακα ρόδινα με τα πρώτα μαύρα ρίγη...

43. Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου,
με τα πρώτα μαύρα ρίγη...

45. θεοί μελαχροινοί, θείοι κ' εξάδελφοι
το λάδι αδειάζοντας μες στα πελώρια
κιούπια.

46. Και πνοές από τη ρεμματιά
ευωδιάζοντας
λυγαριά και σχίνο

48. με τα πρώτα πιπίσματα των σπίνων

49. ψαλμωδίες γλυκές
με τα πρώτα-πρώτα
Δόξα Σοι...

50. Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου,
με τα πρώτα-πρώτα Δόξα Σοι!..

51. Εκεί δάφνες και βάγια
θυμιατό και λιβάνισμα

52. τις πάλες ευλογώντας και τα καριοφίλια

53. στο χώμα το στρωμένο με τ'
αμπελομάντιλα ,

54. κνίσες, τσουγκρίσματα και Χριστός Ανέστη
με τα πρώτα σμπάρα των Ελλήνων!

55. Αγάπες μυστικές με τα πρώτα λόγια
του Ύμνου...

56. Μονάχη έγνοια
η γλώσσα μου,
με τα πρώτα
λόγια
του ΄Υμνου !..

57. https://www.youtube.com/watch?v=sdXqO4xxTrY

58. Μάρκος Τύλλιος Κικέρων
106 - 43 π.Χ.
Ρωμαίος ρήτορας και πολιτικός
Εάν οι θεοί μιλούν,
τότε σίγουρα χρησιμοποιούν
τη γλώσσα των Ελλήνων.

59. Είθε η Ελληνική
γλώσσα να γίνει
κοινή όλων των
λαών.
(1694 –1778) Γάλλος φιλόσοφος,
συγγραφέας και ευθυμογράφος,
κεντρική μορφή του Διαφωτισμού.

60. Άκουσα στον Άγιο
Πέτρο της Ρώμης το
Ευαγγέλιο σε όλες
τις γλώσσες.
Η Ελληνική
αντήχησε
άστρο λαμπερό
μέσα στη νύχτα.

61. Διάλογος του Γκαίτε με τους
μαθητές του:
-Δάσκαλε τι να διαβάσουμε
για να γίνουμε σοφοί όπως
εσύ;
-Τους Έλληνες κλασικούς
-Και όταν τελειώσουμε
τους Έλληνες κλασικούς
τι να διαβάσουμε;
-Πάλι τους Έλληνες κλασικούς.

62. Η Ελληνική έχει ομοιογένεια σαν την
Γερμανική, είναι όμως πιο πλούσια
από αυτήν. Έχει την σαφήνεια της
Γαλλικής, έχει όμως μεγαλύτερη
ακριβολογία. Είναι πιο ευλύγιστη
από την Ιταλική και πολύ πιο
αρμονική από την Ισπανική.
Έχει δηλαδή ό,τι χρειάζεται για να
θεωρηθεί η ωραιότερη γλώσσα της
Ευρώπης.

63. Επιθυµούσα πάντα µε πάθος
να µάθω Ελληνικά.
Δεν το είχα κάνει
γιατί φοßόµουν
πως η ßαθειά γοητεία
αυτής της υπέροχης γλώσσας
θα µε απορροφούσε τόσο πολύ
που θα µε αποµάκρυνε
από τις άλλες µου
δραστηριότητες.(Ο Σλίµαν µίλαγε άψογα 18 γλώσσες.
Για 2 χρόνια δεν έκανε τίποτα άλλο
από το να µελετάει τα 2 έπη του Οµήρου).

64. Η αρχαία
Ελληνική Γλώσσα
ήταν και είναι
ανωτέρα όλων των
παλαιοτέρων και
νεοτέρων
γλωσσών.

65. Αν στη βιβλιοθήκη
του σπιτιού σας
δεν έχετε τα έργα
των αρχαίων Ελλήνων
συγγραφέων,
τότε μένετε σε ένα
σπίτι δίχως φως.

66. Αν το βιολί είναι το
τελειότερο μουσικό
όργανο,
τότε
η Ελληνική γλώσσα
είναι το βιολί του
ανθρώπινου
στοχασμού.

67. «Σχεδόν φοβάμαι
να αγγίξω την
Οδύσσεια,
τόσο καταπιεστικά
αφόρητη είναι η
ομορφιά».
Τζέιμς Τζόυς
(Ιρλανδός συγγραφέας, 1882-1941)

68. Ίµπν Χαλντούν
1332 -1406
(Ο µεγαλύτερος Άραßας ιστορικός)
Πού είναι η γραµµατεία
των Ασσυρίων,
των Χαλδαίων,
των Αιγυπτίων;
Όλη η ανθρωπότητα
έχει κληρονοµήσει
την γραµµατεία
των Ελλήνων µόνον.

69. Η αρχαία Ελλάδα
µας προσφέρει µια γλώσσα,
για την οποία θα πω ότι είναι οικουµενική».
Όλος ο κόσµος πρέπει να µάθει Ελληνικά,
επειδή η Ελληνική γλώσσα
µας ßοηθάει πρώτα από όλα
να καταλάßουµε την δική µας γλώσσα.

70. Η Ελληνική
γλώσσα
είναι το
παρελθόν
των
Ευρωπαίων

71. Η Ελληνική είναι η τελειότερη
γλώσσα.
Συχνά διαπιστώνει κανείς
ότι µια σκέψη µπορεί να
διατυπωθεί µε άνεση και χάρη
στην Ελληνική,
ενώ γίνεται δύσκολη και ßαρειά
στην Λατινική, Αγγλική, Γαλλική ή
Γερµανική.
Είναι η τελειότερη
γλώσσα,
επειδή εκφράζει τις
σκέψεις τελειοτέρων
ανθρώπων

72. Max Von Laye
(Βραßείον Νόµπελ Φυσικής)
Οφείλω χάριτας στην θεία πρόνοια,
διότι ευδόκησε να διδαχθώ τα αρχαία Ελληνικά,
που µε ßοήθησαν να διεισδύσω ßαθύτερα
στο νόηµα των θετικών επιστηµών.

73. Ολλανδός καθηγητής Ομηρικών κειμένων
στο πανεπιστήμιο του Μοντρεάλ
Gerard-René de Groot (1951)

74. Έλληνες να είστε περήφανοι που μιλάτε την
Ελληνική γλώσσα ζωντανή και μητέρα όλων των
άλλων γλωσσών.
Μην την παραμελείτε,
αφού αυτή είναι ένα από τα λίγα αγαθά που μας έχουν
απομείνει και ταυτόχρονα
το διαβατήριό σας για τον παγκόσμιο πολιτισμό.

75. Για έναν Ιάπωνα ή Τούρκο, όλες οι
Ευρωπαϊκές γλώσσες δεν φαίνονται ως
ξεχωριστές, αλλά ως διάλεκτοι μιας και
της αυτής γλώσσας, της Ελληνικής.

76. Σε όποιον απορεί γιατί ξοδεύτηκαν τόσα
εκατομμύρια δολάρια για την
αποθησαύριση των λέξεων της
Ελληνικής, απαντούμε:
Μα πρόκειται για την γλώσσα των
προγόνων μας και η επαφή με αυτούς
θα βελτιώσει τον πολιτισμό μας.

77. Η ελληνική γλώσσα είναι η καλύτερη κληρονομιά που
έχει στην διάθεσή του ο άνθρωπος για την ανέλιξη
του εγκεφάλου του.
Απέναντι στην Ελληνική, όλες –και επιμένω, όλες– οι
γλώσσες είναι ανεπαρκείς.
Η αρχαία ελληνική γλώσσα πρέπει να γίνει η δεύτερη
γλώσσα όλων των Ευρωπαίων, ειδικά των
καλλιεργημένων ατόμων.
Η ελληνική γλώσσα είναι από ουσία θεϊκή.

79. Στην Ελληνική υπάρχει
ένας ίλιγγος λέξεων,
διότι μόνο αυτή
εξερεύνησε,
κατέγραψε
και ανέλυσε
τις ενδότατες διαδικασίες
της ομιλίας και της γλώσσας,
όσο καμία άλλη γλώσσα.

80. (Οδυσσέας Ελύτης, Ο Μικρός Ναυτίλος)
Μια γλώσσα όπως η ελληνική όπου
άλλο πράγμα είναι η αγάπη
και άλλο πράγμα ο έρωτας
Άλλο η επιθυμία και άλλο η λαχτάρα
Άλλο η πίκρα και άλλο το μαράζι
Άλλο τα σπλάχνα και άλλο τα σωθικά

81. 1 στις 4 αγγλικές λέξεις είναι ελληνική
Εκατόν πενήντα και πλέον, χιλιάδες ελληνικές
λέξεις,
περιέχει η αγγλική γλώσσα και η διεθνής
επιστημονική ορολογία.
Η μια στις τέσσερις αγγλικές λέξεις είναι ελληνική.
Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε η μοναδική
εργασία του συγγραφέα
από τη Θεσσαλονίκη κ. Αριστείδη Κωνσταντινίδη,
που κράτησε 28 χρόνια.

82. analysis ανάλυση
synthesis σύνθεση
antithesis αντίθεση
Problem πρόβλημα
hypothesis υπόθεση
method μέθοδος
Theory θεωρία
practice πρακτική
empiric εμπειρικός
paradigm παράδειγμα

83. music μουσική
orchestra ορχήστρα
melody μελωδία
rhythm ρυθμός
Harmony αρμονία
rhapsody ραψωδία
organ όργανο

84. Hypocrisy υποκρισία
theater θέατρο
Drama δράμα
Tragedy τραγωδία
comedy κωμωδία
poetry ποίηση
Lyrism λυρισμός
Symptom σύμπτωμα

85. Η Ελλάδα μπορεί να είναι μια μικρή χώρα
και να έχει μείνει πίσω σε πολλούς τομείς, η γλώσσα
της όμως έχει ακολουθήσει τη δική της δυναμική
πορεία,
έχει διεισδύσει σε πολλές γλώσσες.
Η γλώσσα για μας τους Έλληνες
είναι κάτι περισσότερο από στοιχεία πολιτιστικής
κληρονομιάς,
είναι το ενωτικό στοιχείο που κράτησε τον ελληνισμό
συσπειρωμένο και τον βοήθησε να ξεπεράσει τις
εθνικές περιπέτειες.
Να είμαστε περήφανοι για τον ανεκτίμητο θησαυρό
μας

87. https://www.youtube.com/watch?v=kXeh6jHelb4
Παντελής Θαλασσινός Γλωσσολαλιά