2. ΚΥΡΟΣ
ΑΧΑΛΑ ΧΟΝΛΑ
• Ραρουςία Ελλινων Μυκθναίων
• Φζρνουν ςτο νθςί τθν ελλθνικι
γλϊςςα τθ κρθςκεία και τα
ζκιμα
• Λδρφουν 10 πόλεισ-βαςίλεια με
κυκλϊπεια τείχθ
• Εχκροί προςπακοφν να τθν
κατακτιςουν ( Αςςφριοι
, Αιγφπτιοι ,Ρζρςεσ)
• Τθν κατακτά ο Μζγασ
Αλζξανδροσ
3. ΚΥΡΟΣ
ΒΥΗΑΝΤΛΝΑ ΧΟΝΛΑ
•
•
•
•
Ο Ραφλοσ και ο Βαρνάβασ διδάςκουν τον χριςτιανιςμό
Θ Κφπροσ γίνεται θ πρϊτθ χϊρα με χριςτιανό διοικθτι
Οικοδομοφνται μεγάλοι ναοί (βαςιλικζσ)
Θ μουςικι παράδοςθ του Βυηαντίου απλϊνεται και
ςτθν Κφπρο
Τα ακριτικά τραγοφδια του 10ου αι. ακοφγονται
μζχρι και ςτισ μζρεσ μασ
Ππωσ το ακριτικό τραγοφδι
«Τζςςερα παλικάρια»
4. ΣΕΕΡΑ ΠΑΛΙΚΑΡΙΑ
Τέζζεπα και ηέζζεπα γίνονηαι Οκηώ
Τέζζεπα παλικάπια πάνε ζηον πόλεμο
Σηο δπόμο πος πηγαίναζι επεινάζαζι
Και κάηζαζι να θάζι και έδειτάζαζι
Γςπέθκοςν να βποςν βπύζη απάνυ ζηο βοςνό
Και εβπάζαζι έναν λάκκο ηυν εκαηό οπγιών
Επίξαν ηο λασνί ηοςρ ποιορ ένα καηεβεί
Και έπεζεν ο κλήπορ παν ζηο μικπόν παιδί .
Δέζηε με αδέλθια μος και γυ να καηεβώ
Μερ ηο επημολάηζι να βγάλυ ηο νεπό
Και ηόηε ηα αδέλθια ηος ηον ζθικηοδέζαζι
Μερ ηο επημολάηζι ηον καηεβάζαζι
Εβγάηε με αδέλθια μος γιαηί είδα ηο νεπό
Εκόνηινον και μαύπον μα και θαπμακεπόν.
Ωζπού να ηον ηπαβήξοςζι και να ηον βγάλοςζιν
Οι όθειρ και ηα θίδια ηον μιζοθάγαζιν
Όποηε θα επιζηπέτεηε ειρ ηην παηπίδα μος
Θα ηπώηε και θα πίνεηε ειρ ηην ςγείαν μος
Να πείηε ηηρ μανούλαρ μος ζηα μαύπα να νηςθεί
Γιαηί ηο γιο ηηρ ηο μιηζί δε θα ηον ξαναδεί
5. Θ γεωςτρατθγικι τθσ
κζςθ τθν κατζςτθςε από
πολφ νωρίσ
«μιλον τθσ ζριδοσ»
με αποτζλεςμα να δεχτεί
επικζςεισ αλλεπάλλθλων
ειςβολζων και κατακτθτϊν
6. ΚΥΡΟΣ
ΛΑΤΛΝΟΚΑΤΛΑ 1191-1571
• Ο βαςιλιάσ ιχάρδοσ τθσ Αγγλίασ το 1191
καταλαμβάνει το νθςί αλλά ςφντομα περνάει ςτα
χζρια των Φράγκων
• Επίςθμθ κρθςκεία θ παπικι
• Καταπιζηεται θ ορκόδοξθ εκκλθςία
• Από τα χζρια των Φράγκων περνάει ςτα χζρια των
Ενετϊν μζχρι το 1571
8. • Κατά τθν Ελλθνικι Επανάςταςθ του
1821, οι Ζλλθνεσ Κφπριοι πολζμθςαν ςτο
πλευρό των Ελλινων αδελφϊν τουσ
• Ακολοφκθςαν μαηικζσ ςφαγζσ
• Ανάμεςα ςτα κφματα ιταν ο
Αρχιεπίςκοποσ Κυπριανόσ , ιεράρχεσ και
πρόκριτοι του νθςιοφ
9. « Θ ωμιοςφνθ εν φυλι ςυνόκαιρθ του
κόςμου.
Κανζνασ δεν εβρζκθκεν για να τθν
ιξθλείψει.
Κανζνασ γιατί ςιζπει τθν που τα ‘ψθ ο Κεόσ
μου »
Θ ωμιοςφνθ εν να χακεί όντασ ο κόςμοσ
λείψει Β. Μιχαθλίδθσ
«9θ Λουλίου»
10. Το 1878 ςτο Συνζδριο του Βερολίνου
ο Σουλτάνοσ ζναντι χρθματικισ
αμοιβισ παραχϊρθςε τθν Κφπρο
ςτουσ Άγγλουσ
Θ Κφπροσ αποτελοφςε ςτρατθγικό
ςτακμό για το δρόμο προσ τθ
αποικία των Άγγλων τθν Λνδία
12. Θ Αγγλικι διοίκθςθ ςτθν
Κφπρο, αποδείχτθκε ςκλθρότερθ από
τθν Οκωμανικι
Το 1925 οι Άγγλοι ανακιρυξαν τθ Κφπρο
αποικία του Βρετανικοφ ςτζμματοσ
επζβαλαν βαριά φορολογία και
φίμωςαν κάκε φωνι διαμαρτυρίασ
13. Οι Ζλλθνεσ τθσ Κφπρου, που αποτελοφςαν το 82% του
πλθκυςμοφ, εξζφραηαν ςυνεχϊσ τα εκνικά τουσ
αιςκιματα και διαδιλωναν τον αναλλοίωτο πόκο
τουσ
για ζνωςθ τθσ Κφπρου με τθν Ελλάδα,
γιατί ζνιωκαν ότι θ Κφπροσ
αποτελοφςε αναπόςπαςτο τμιμα τθσ.
Σ' όλο το διάςτθμα τθσ Αγγλοκρατίασ, δεν ζπαυαν να
ηθτοφν τθν πραγματοποίθςθ του πόκου τουσ αυτοφ
με υπομνιματα, τθλεγραφιματα, πάνδθμα
ςυλλαλθτιρια και αποςτολι πρεςβειϊν ςτο
Λονδίνο.
14. Το 1950 θ
Εκκλθςία τθσ
Κφπρου
οργάνωςε
δθμοψιφιςμα
όπου το 96% του
κυπριακοφ λαοφ
επικυμοφςε τθν
ζνωςθ με τθν
Ελλάδα
16. «Εν και μόνο επιδιϊκοντεσ, εισ ζνα και
μόνο αποβλζποντεσ, τθν Ζνωςιν»
17. Το 1954 οι Άγγλοι διλωςαν ότι οριςμζνεσ
αποικίεσ τουσ δεν κα μποροφςαν να γίνουν
ποτζ ανεξάρτθτεσ λόγω τθσ μεγάλθσ
ςτρατθγικισ τουσ ςθμαςίασ
Το Σεπτζμβριο του ίδιου χρόνου θ Ελλάδα
προςζφυγε ςτον ΟΘΕ ηθτϊντασ τθν
αυτοδιάκεςθ τθσ Κφπρου
18. Ο ΟΘΕ απζρριψε το αίτθμα τθσ
Ελλάδασ για το δικαίωμα τθσ
αυτοδιάκεςθσ τθσ Κφπρου.
« Θ γενικι ςυνζλευςισ,λαμβάνουςα υπ’όψθ
ότι προσ το παρόν δεν κεωρείται ςκόπιμοσ θ
λιψισ αποφάςεωσ επί του ηθτιματοσ τθσ
Κφπρου,αποφαςίηει να μθν εξετάςει
περαιτζρω το κζμα…»
19. Πταν απζτυχαν όλεσ οι διπλωματικζσ και
πολιτικζσ προςπάκειεσ για ανεξαρτθςία
από τουσ Άγγλουσ και ζνωςθ με τθν
Ελλάδα, τότε οι Ζλλθνεσ τθσ Κφπρου
Αποφάςιςαν
Ζνοπλο απελευκερωτικό αγϊνα
« Ο αγϊν μασ θα είναι ςυνεχήσ, ζντονοσ και μζχρι τζλουσ. Δεν
θα ςυνθηκολογήςωμεν με τον κυρίαρχο. Δεν κα
ςυνεργαςκοφμεν εν ουδεμία περιπτϊςει μετ’αυτοφ ! »
ΜΑΚΑΡΙΟ
21. 1θ Απριλίου 1955
αρχι του Αγϊνα
Τον απελευκερωτικό αγϊνα
που άρχιςε τθν 1θ Απριλίου
και κράτθςε 4 χρόνια τον
οργάνωςε και τον
πραγματοποίθςε θ
ΕΟΚΑ
( Εκνικι Οργάνωςθ
Κυπρίων Αγωνιςτϊν)
με θγζτθ τον ςυνταγματάρχθ
Γεϊργιο Γρίβα -Διγενι
23. Ρρϊτθ τ' Απρίλθ
Ρρϊτθ τ' Απρίλθ κι αρχινά το μζγα πανθγφρι
τοφτοσ δεν είναι πόλεμοσ, τοφτθ δεν είν'
αμάχθ
εδϊ γίνονται ιρωεσ τ' αμοφςτακα παιδιά
- Γεια μάνα Κυπριϊτιςςα - Ι ταν ι επί τασ
Δεν ζμεινε κανείσ μασ ζξω απ' τθ φωτιά
μόνθ μασ ζγνοια θ Λευτεριά
Τθν βάψαμε με αίμα κι ιδρϊτα αυτι τθ γθ
ςτα χζρια μασ ςθμαία ςτα ςτικια μασ πλθγι
24. Ρρϊτθ τ' Απρίλθ Βρετανζ κι όλουσ αν μασ
ςκοτϊςεισ
τθ ωμιοςφνθ απ' το νθςί δεν κα τθν ξεριηϊςεισ
ετοφτθ θ γθ είν' Ελλθνικι, ξζρει να πολεμά
και μζς' από τισ ςτάχτεσ τθσ να ξεπθδά ξανά
Δεν ζμεινε κανείσ μασ ζξω απ' τθ φωτιά
μόνθ μασ ζγνοια θ Λευτεριά
Τθν βάψαμε με αίμα κι ιδρϊτα αυτι τθ γθ
ςτα χζρια μασ ςθμαία ςτα ςτικια μασ πλθγι
25. Οι Λδρυτζσ τθσ Ε.Ο.Κ.Α
ο Αρχιεπίςκοποσ Μακάριοσ
ο Γεϊργιοσ Γρίβασ-Διγενισ
38. Θ πιο μεγάλθ επιτυχία τθσ ΕΟΚΑ ιταν θ μάχθ που ζγινε
ςτισ 11 Δεκεμβρίου του 1955 κοντά ςτα Σπιλια. Εκεί
βρίςκονταν ο Διγενισ, ο Αυξεντίου και άλλοι αγωνιςτζσ.
Οι Άγγλοι ςτρατιϊτεσ προχωροφςαν από δυο
διαφορετικζσ κατευκφνςεισ, για να περικυκλϊςουν τουσ
αγωνιςτζσ. Ο Αυξεντίου, που με τρεισ άλλουσ
επιτθροφςε τθν περιοχι, πυροβόλθςε και προσ τισ δυο
κατευκφνςεισ των Άγγλων.
Επειδι επικρατοφςε πυκνι ομίχλθ, οι Άγγλοι , νόμιςαν
ότι πυροβολοφνται από μζλθ τθσ ΕΟΚΑ, οπότε για
αρκετι ϊρα αλλθλοπυροβολικθκαν, με αποτζλεςμα να
ζχουν 15 νεκροφσ και 35 τραυματίεσ.
39. 9 Μαρτίου 1956 ο Αρχιεπίςκοποσ Μακάριοσ
ςυνελιφκθ ςτο αεροδρόμιο Λευκωςίασ, από το οποίο
κα μετζβαινε ςτθν Ακινα για ςυνομιλίεσ με τθν
Ελλθνικι Κυβζρνθςθ.
Τθν ίδια μζρα ςυνελιφκθςαν ο Μθτροπολίτθσ τθσ
Κερφνειασ, ο Ραπαςταφροσ Ραπαγακαγγζλου και ο
Ρολφκαρποσ Λωαννίδθσ.
Και οι τζςςερισ εξορίςτθκαν ςτισ Σεχχζλλεσ.
40. Στισ 10 Μαΐου 1956 ο Μιχαλάκθσ Καραολισ και ο
Ανδρζασ Δθμθτρίου απαγχονίηονται ςτισ
Κεντρικζσ Φυλακζσ τθσ Λευκωςίασ για τθ δράςθ
που είχαν ωσ μζλθ τθσ ΕΟΚΑ.
Ενταφιάηονται ςτισ Κεντρικζσ Φυλακζσ. Στο ίδιο
χϊρο αργότερα κα ταφοφν άλλα ζντεκα μζλθ τθσ
ΕΟΚΑ.
Μετά τθν ανεξαρτθςία τθσ Κφπρου τα
Φυλακιςμζνα Μνιματα ζγιναν ιερό προςκφνθμα
Κυπρίων και ξζνων επιςκεπτϊν.
41. Στισ 9 Αυγοφςτου 1956 απαγχονίηονται τρία
μζλθ τθσ ΕΟΚΑ, ο Ανδρζασ Ηάκοσ, ο
Χαρίλαοσ Μιχαιλ και ο Λάκωβοσ Ρατάτςοσ.
Άλλοι τρεισ αγωνιςτζσ απαγχονίηονται τθν
21θ Σεπτεμβρίου, ο Μιχαιλ Κουτςόφτασ, ο
Ανδρζασ Ραναγίδθσ και ο Στζλιοσ
Μαυρομμάτθσ.
42. Ο Λάκωβοσ Ρατάτςοσ
τισ τελευταίεσ ςτιγμζσ τθσ
ηωισ του ζψαλλε το
«Τθ Υπερμάχω Στρατθγϊ τα
νικθτιρια»,
αλλά δεν μπόρεςε να το
τελειϊςει, γιατί το ςχοινί τθσ
αγχόνθσ του ζκοψε το νιμα
τθσ ηωισ.
43. Ο Χαρίλαοσ Μιχαιλ
το βράδυ τθσ 8θσ Αυγοφςτου
υποδζχτθκε τουσ γονείσ του με
το τραγοφδι
«Ξφπνα, καθμζνε μου ραγιά»
και τουσ αποχαιρζτθςε μ' αυτά
τα λόγια:
«Ζχω το κάρροσ να πατιςω τθν
αγχόνθ, πατζρα. Εςφ, μάνα, να
το ζχεισ ευχαρίςτθςθ και να το
κρατείσ καφχθμα που πεκαίνω
για τθν πατρίδα».
44. Ο Μιχαιλ Κουτςόφτασ απαγχονίςτθκε ςε
θλικία 21 ετϊν. Στθ μθτζρα του ζγραφε από τισ
Κεντρικζσ Φυλακζσ:
Προςεφχομαι ςτην Υπεραγία Θεοτόκο να ςασ
δϊςει θάρροσ και ψυχραιμία, γιατί και Εκείνη
ζχαςε τον Υιό τησ. Ο Χριςτόσ ςταυρϊθηκε, για
να μασ απαλλάξει από τα δεςμά, από την
αδικία και από τον φόβο του θανάτου... Γιατί
φοβάςθε, αφοφ πιςτεφουμε ςτο αληθινό
φωσ;».
Ζνασ Αμερικανόσ δθμοςιογράφοσ, που
βριςκόταν κοντά ςτουσ δικθγόρουσ των τριϊν
θρϊων, ομολόγθςε:
«Πεκαίνουν πραγματικά ςαν ιρωεσ. Ηω
απόψε μαηί τουσ τθν πιο ςυγκινθτικι νφκτα
τθσ ηωισ μου».
46. Γρθγόρθσ Αυξεντίου
Ο Αυξεντίου ιταν ο πρϊτοσ
τομεάρχθσ τθσ ΕΟΚΑ ςτθν
περιοχι Αμμοχϊςτου και
τθν 1θ Απριλίου του 1955
θγικθκε των επικζςεων
εναντίον αγγλικϊν ςτόχων
ςτον τομζα του.
Επικθρφχκθκε από τουσ
Άγγλουσ με το ποςό των
5.000 λιρϊν.
47. Κυριάκοσ Μάτςθσ
Στισ 9 Λανουαρίου 1956
ςυνελιφκθ και βαςανίςτθκε
άγρια με θλεκτροςόκ και άλλεσ
μεκόδουσ.
Τον επιςκζφκθκε ςτο
ανακριτιριο ο ίδιοσ ο Κυβερνιτθσ
Χάρντιγκ και του πρόςφερε το
μυκικό για τθν εποχι εκείνθ ποςό
των 500.000 λιρϊν, κακϊσ και
φυγάδευςι του για προςταςία,
αν αποκάλυπτε ποφ κρυβόταν ο
Διγενήσ.
Οργιςμζνοσ ο Μάτςθσ κτφπθςε
τθ γροκιά του ςτο τραπζηι και του
απάντθςε:
“Ου
περί χρθμάτων τον
αγϊνα ποιοφμεκα, αλλά
περί αρετισ. Λυποφμαι
εξοχότατε, αλλά με
προςβάλλετε".
48. Ευαγόρασ Ραλλθκαρίδθσ
Ραιδί πολφ προικιςμζνο, μασ άφθςε
ζνα πλοφςιο πνευματικό ζργο.
Θ δράςθ του για απελευκζρωςθ τθσ
Κφπρου άρχιςε τον Λοφνιο του 1953
κατά τουσ εορταςμοφσ για τθ ςτζψθ
τθσ Βαςίλιςςασ Ελιςάβετ.
Κατζβαςε από τα προπφλαια του
ςταδίου τθσ πόλθσ τθν αγγλικι
ςθμαία και πρωτοςτάτθςε ςτθν
οργάνωςθ μεγάλθσ διαδιλωςθσ, με
αποτζλεςμα τθ ματαίωςθ των
εορταςμϊν.
49. Στισ 16 Αυγοφςτου 1956 ο
Διγενισ κιρυξε εκεχειρία τθσ
ΕΟΚΑ,
για να διευκολφνει τθν εξεφρεςθ
πολιτικισ λφςθσ ςτο Κυπριακό.
Ο Χάρντιγκ, αντί να ανταποκρικεί
με διακοπι των ςτρατιωτικϊν
ερευνϊν, ανακοίνωςε όρουσ
παράδοςθσ των μελϊν τθσ ΕΟΚΑ.
Ο Διγενισ απάντθςε :
«οι νικθτζσ
δεν παραδίδονται».
50. Στισ 3 Μαρτίου 1957 οι Άγγλοι
ανακάλυψαν το κρθςφφγετο του
Γρθγόρθ Αυξεντίου και των τεςςάρων
ςυναγωνιςτϊν του, που βρίςκεται
κοντά ςτθ μονι Μαχαιρά.
Ο Αυξεντίου δεν παραδίδεται και επί
οκτϊ ϊρεσ πολεμά εναντίον
εκατοντάδων ςτρατιωτϊν.
Με διαταγι του παραδίδονται οι
τζςςερισ ςυναγωνιςτζσ του.
Οι Άγγλοι ρίχνουν βενηίνθ ςτο
κρθςφφγετο και τρεισ εμπρθςτικζσ
βόμβεσ.
Ο Αυξεντίου γίνεται ολοκαφτωμα ςτο
βωμό τθσ ελευκερίασ τθσ πατρίδασ
του.
51. ΔΩΜΕΝΟ
Λζγομαι Γρθγόρθσ Αυξεντίου, κ' είμαι 29
χρονϊν...
Σιμερα, πιρα τθν απόφαςι μου, πωσ πρζπει
να πεκάνω!
Μόνοσ, εγϊ και θ φωτία! Μόνοσ, εγϊ κι θ
λευτεριά!
ΓΛΑ τθν λευτεριά! Για ςασ και τα παιδιά ςασ!
Λζγομαι Γρθγόρθσ Αυξεντίου,
κ’ είμαι 29 χρονϊν...
52.
53. Από φόβο λαϊκϊν εκδθλϊςεων οι Άγγλοι
ζκαψαν το καμζνο ςϊμα του Αυξεντίου ςτισ
Κεντρικζσ Φυλακζσ Λευκωςίασ, ςτο χϊρο που
είναι γνωςτόσ ςιμερα ωσ
Φυλακιςμζνα Μνιματα.
54. Το Νοζμβριο του 1955, ςε μακθτικι διαδιλωςθ, ο νεαρόσ
Ευαγόρασ Ραλλθκαρίδθσ, κτφπθςε Άγγλουσ ςτρατιϊτεσ
ελευκερϊνοντασ από τα χζρια τουσ το ςυμμακθτι του.
Συνελιφκθ και διατάχκθκε να παρουςιαςτεί
ςε δίκθ ςτισ 6 Δεκεμβρίου.
Για να αποφφγει τθν καταδίκθ κατζφυγε ςτθ μονι Αγίου
Νεοφφτου τθν προθγοφμενθ τθσ δίκθσ και ενϊκθκε με τθν
αντάρτικθ ομάδα τθσ περιοχισ.
Μετά τα γεγονότα αυτά επικθρφχκθκε με το ποςό των 5.000 λιρϊν
56. Θ επικυμία του να αποχαιρετίςει τουσ
ςυμμακθτζσ κακϊσ θ ϊρα ιταν
περαςμζνθ οδθγεί τον ακεράπευτο
ποιθτι-Ευαγόρα να γράψει ζνα
ποίθμα και να το αφιςει ςτα ζδρανα
του ςχολείου του.
Τθν επόμενθ θμζρα οι ςυμμακθτζσ
του κα διαβάςουν:
57. Ραλιοί ςυμμακθταί,
Αυτι τθν ϊρα κάποιοσ λείπει
ανάμεςά ςασ, κάποιοσ που φεφγει
αναηθτϊντασ λίγο ελεφκερο
αζρα, κάποιοσ που μπορεί να μθ
τον ξαναδείτε παρά μόνο νεκρό.
Μθν κλάψετε ςτον τάφο του.
Δεν κάνει να τον κλαίτε.
Λίγα λουλοφδια του Μαγιοφ
ςκορπάτε του ςτον τάφο.
Του φτάνει αυτό ΜΟΝΑΧΑ.
59. Γειά ςασ παλιοί ςυμμακθταί.
Τα τελευταία λόγια τα γράφω ςιμερα για ςασ.
Κι όποιοσ κελιςει για να βρει ζνα χαμζνο
αδελφό, ζνα παλιό του φίλο...
Ασ πάρει μιαν ανθφοριά ασ πάρει μονοπάτια
να βρει τα ςκαλοπάτια που παν ςτθ Λευτεριά.
Με τθν ελευκερία μαηί, μπορεί να βρει και
μζνα.
Αν ηω, κα μϋ βρει εκεί.
60. Το βράδυ τθσ 18θσ Δεκεμβρίου
1956, ςε μια μετακίνθςθ τθσ ομάδασ
του βρζκθκε αντιμζτωποσ με
αγγλικι περίπολο που εκινείτο με
ςβθςμζνεσ τισ μθχανζσ των
οχθμάτων, ςυνελιφκθ κρατϊντασ
όπλο τφπου μπρεν και φυλακίςτθκε.
61. Ο Ευαγόρασ υποβλικθκε ςε
διάφορα βαςανιςτιρια και ςε οροφσ
τθσ αλικειασ, αλλά δεν υπζκυψε και
δεν αποκάλυψε κάποια
πλθροφορία.
Τότε «κατζφυγαν ςτον εκβιαςμό του
πονεμζνου γονιοφ.
62. Ο Τοφρκοσ βοθκόσ αςτυνόμοσ τθσ Ράφου
κάλεςε τον πατζρα του, Μιλτιάδθ ςτθν
Αςτυνομία. Τον ζβαλε να κακίςει απζναντί
του κι άρχιςε να του λζει:
Θ κατθγορία εναντίον του γιοφ ςου προνοεί
καταδίκθ ςε κάνατο. Κζλεισ να του
μιλιςεισ, για να μασ πει κάτι; Ποφ ζχουν π.χ.
κρφπτθ με όπλα, ποφ κρφβονται οι
ςφντροφοί του…
Αν δϊςει τζτοιεσ πλθροφορίεσ, κ’ αποφφγει
τον κάνατο…
Λοιπόν, κζλεισ να του μιλιςεισ;…
63. Τινάχτθκε απ’ τθ κζςθ του ο πλατφςτερνοσ Μιλτιάδθσ.
-Πχι, είπε. Xίλιεσ φορζσ όχι. Και κακϊσ τα ‘λεγε, άςτραψε
θ κωριά του.
-Μ’ αυτζσ τισ προτάςεισ δεν κζλω οφτε να δω τον
Ευαγόρα, οφτε να του μιλιςω…
Ζφυγε γυρίηοντασ με ολοφάνερθ περιφρόνθςθ τθν πλάτθ
ςτον πλθρωμζνο Τοφρκο.
Φτάνοντασ ςπίτι, διθγικθκε το γεγονόσ ςτθ μάνα.
Τινάχτθκε κι εκείνθ κι είπε:
-Δε γζννθςα εγιϊ παιδί, που κα το πουν προδότθ!
Χαλάλιν τθσ πατρίδασ μου το γαίμαν του παιδκιοφ μου!
64. Ζτςι καταδικάςτθκε ςε κάνατο.
Στο δικαςτι που του ανακοίνωςε τθν
καταδίκθ του, είπε :
“Ξζρω ότι κα με κρεμάςετε.
Π,τι ζκαμα, το ζκαμα ωσ Ζλλθν
Κφπριοσ που αγωνίηεται για τθν
Ελευκερία του”.
69. Η εθηέιεζε κε απαγρνληζκό 9 λέσλ
ειηθίαο από 19-25 από ηνπο Άγγινπο
70. ΔΩΜΕΝΟ
Κυμάςαι κείνθ τθν νυχτιά,
μικρά παιδιά ακόμα,
που λζγαμε για λευτεριά,
ξεςθκωμό και αγϊνα;
Κυμάςαι, ιμαςταν μικροί,
ξαπλϊναμε ςτο χϊμα,
μα είχαμε πάντα όνειρο:
ξεςθκωμό και αγϊνα!
Κυμάςαι, ιμαςταν μικροί,
πϊσ ζγινε το κάμα;
Μονάχα με ςε μια ςτιγμι
μασ κζριεψε το τάμα!
Κι φςτερα, ςε δυο μζτρα γθ,
ςτα ςίδερα από μζςα,
μζνει αδοφλωτθ θ ψυχι
ςτθσ λευτεριάσ τθν ζγνοια
Ρϊσ να χωρζςεισ ςε κελί,
ςε ςκλαβωμζνο χϊμα,
μθδζ αγχόνθ ςτο ςκοινί
δεν ςου 'κλειςε το ςτόμα!
Και τϊρα κάτω από τθ γθ,
κάτω από το ίδιο χϊμα,
νεκρόσ, μα ακόμα τραγουδάσ,
για λευτεριά και αγϊνα!...
71.
72. Ιμουν εκείνεσ τισ ςτιγμζσ
πατζρασ, μθτζρα και αδελφόσ τουσ.
Τουσ άκουγα μζςα ςτθ νφχτα να
βαδίηουν ςτθν αγχόνθ.
Και λίγο πριν το ςχοινί κόψει το
νιμα τθσ ηωισ τουσ τραγουδοφςαν:
•{Σε γνωρίηω από τθν κόψθ του
ςπακιοφ τθν τρομερι…}.
Μετά εκείνοσ ο παγερόσ κόρυβοσ
που ζκανε θ αγχόνθ.
Τα κορμιά τουσ κρζμονταν άψυχα
πια από το χοντρό δοκάρι.
Αυτά αφθγείται ο Παπαντϊνθσ Ερωτοκρίτου…..
Ο ιερζασ που εξομολογοφςε τουσ Ιρωεσ τθσ
αγχόνθσ.
73. Με απόφαςθ του Βρετανικοφ Υπουργικοφ
Συμβουλίου τθσ 28θσ Μαρτίου 1957 ο
αρχιεπίςκοποσ Μακάριοσ και οι ςυνεξόριςτοί
του είναι ελεφκεροι να μεταβοφν ςε
οποιαδιποτε χϊρα πλθν τθσ Κφπρου.
Οι τζςςερισ άνδρεσ φεφγουν από τισ
Σεχχζλλεσ και φτάνουν ςτισ 17 Απριλίου
ςτθν Ακινα, όπου τουσ επιφυλάςςεται
ενκουςιϊδθσ υποδοχι.
74. Στισ 2 Σεπτεμβρίου 1958 Άγγλοι ςτρατιϊτεσ, κατόπιν
πλθροφοριϊν, περικυκλϊνουν ζναν αχυρϊνα ςτο
Λιοπζτρι.
Μζςα ς' αυτόν βρίςκονται τζςςερισ αγωνιςτζσ τθσ
ΕΟΚΑ, ο Ανδρζασ Κάρυοσ, ο Φϊτθσ Ρίττασ, ο Θλίασ
Ραπακυριακοφ και ο Χρίςτοσ Σαμάρασ.
Αρνοφνται να παραδοκοφν και οι Άγγλοι μετά από 4ωρθ
μάχθ ρίχνουν βενηίνθ και πυρπολοφν τον αχυρϊνα.
Στθν ζξοδο τουσ πολεμοφν γενναία και πζφτουν νεκροί
ςτο πεδίο τθσ μάχθσ.
76. Στισ 19 Νοεμβρίου 1958 ανακαλφφκθκε από τουσ
Άγγλουσ, κατόπιν προδοςίασ, το κρθςφφγετο του
Κυριάκου Μάτςθ
Ο Μάτςθσ διζταξε τουσ δυο ςυναγωνιςτζσ του να
βγουν από το κρθςφφγετο και ο ίδιοσ φϊναξε ςτουσ
Άγγλουσ:
"Δεν κα βγω ηωντανόσ. Κα βγω πυροβολϊντασ".
Τότε οι Άγγλοι του ζριξαν χειροβομβίδεσ και ο
ατρόμθτοσ αγωνιςτισ βρικε ακαριαίο κάνατο.
77. Στισ 19 Φεβρουαρίου 1959 ζγιναν δεκτζσ οι
Συμφωνίεσ τθσ Ηυρίχθσ ςτο Λονδίνο
και υπογράφτθκαν από τουσ Ρρωκυπουργοφσ
και τουσ Υπουργοφσ Εξωτερικϊν τθσ
Αγγλίασ, τθσ Ελλάδασ και τθσ Τουρκίασ, κακϊσ
και τον Αρχιεπίςκοπο Μακάριο και τον
Τουρκοκφπριο θγζτθ Φαςίλ Κουτςιοφκ.
78.
79. Το τζλοσ του
απελευκερωτικοφ αγϊνα
Με τθν υπογραφι των Συμφωνιϊν Ηυρίχθσ
Λονδίνου ζλθξε ο Απελευκερωτικόσ Αγϊνασ
τθσ ΕΟΚΑ και άρχιςαν οι προετοιμαςίεσ για τθ
δθμιουργία του νζου κράτουσ.
Στισ 16 Αυγοφςτου 1960 εγκακιδρφκθκε
επίςθμα θ Κυπριακι Δθμοκρατία και άρχιηε
μια καινοφρια περίοδοσ ςτθν Λςτορία τθσ
Κφπρου.
80. 20 Λουλίου 1974
Ειςβολι του Αττίλα
Τον Λοφλιο του 1974
, πραξικόπθμα για τθν
ανατροπι του Μακάριου
που υποκινικθκε από τθ
χοφντα τθσ Ελλάδασ
χρθςιμοποιικθκε ςαν
πρόςχθμα από τθν Τουρκία
για να ειςβάλει ςτο νθςί και
να καταλάβει το
37% του εδάφουσ, το οποίο
είναι ακόμα υπό κατοχι
81. ΤΟ ΜΛΣΟΣ
Πςο υπάρχει ςτον κόςμο ο πρόςτυχοσ Ζλλθνασ
Μα τον Αλλάχ Δε μου φεφγει αυτό το μίςοσ
Πςο ςτζκομαι και το βλζπω απζναντί μου ςα ςκυλί
Μα τον Αλλάχ Δε μου φεφγει αυτό το μίςοσ
Χίλια κεφάλια από Γκιαοφρθδεσ δεν μποροφν να μου ξεπλφνουν αυτό το μίςοσ
Μοναδικόσ ςκοπόσ μου είναι θ εκδίκθςθ
Πταν ζρκει θ ςειρά μου να πάω ςτο πεδίο τθσ μάχθσ
Σε μια μζρα κα ςφάξω χίλιουσ Γκιαοφρθδεσ
Να ζλιωνα με πζτρα το κεφάλι τριάντα χιλιάδων από αυτοφσ
Να πετοφςα εκατό χιλιάδεσ πτϊματα ςτο ποτάμι
Πλοσ ο κόςμοσ ξζρει τθ διαφορά των Τοφρκων και ςυντρίβει το κεφάλι του
Ζλλθνα
Να ζκαιγα τα κεφάλια 5~6 χιλιάδων απ’ αυτοφσ...
Να τρυποφςα με τθ λόγχθ μου 40 χιλιάδεσ και 80 χιλιάδεσ απ’ αυτοφσ
Και να τουσ ζςτελνα ςτο διάβολο
Και να κρεμοφςα 100 χιλιάδεσ...
{Το «Μίςοσ» είχε δθμοςιευκεί ςτθ Χουριζτ ςτισ 18~7~74.48 ϊρεσ πριν τθν ειςβολι ςτθν Κφπρο κατόπιν διαταγισ του
Μπουλζντ Ετςεβίτ.]
