The daily life in ancient Athens: slaves, men, women, children, education, clothing Das tägliche Leben im antiken Athen: Männer, Frauen, Sklaven, Kinder, Erziehung, Ausbildung, Kleidung Η καθημερινή ζωή στην αρχαία Αθήνα: η θέση του άνδρα, της γυναίκας, τα παιδιά, οι σκλάβοι, η διατροφή, ο ρουχισμός

1. Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΗΣ
ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ

2. Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Η Αθήνα αποτελείται κατά τον 5ο αιώνα από
τρεις πληθυσμιακές ομάδες:
❶ τους Αθηναίους πολίτες
❷ τους μέτοικους
❸ τους δούλους
Η μοναδική κυρίαρχη δύναμη στην Αθήνα είναι
οι Αθηναίοι πολίτες, από τους οποίους πηγάζει
κάθε εξουσία στην πόλη.

3. Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ
Αθηναίοι πολίτες είναι αυτοί,
οι οποίοι κατάγονται από
πατέρα και μητέρα Αθηναίους.
Μόνο οι Αθηναίοι πολίτες
έχουν δικαίωμα συμμετοχής
στις εργασίες της Εκκλησίας
του Δήμου και έχουν τα ίδια
δικαιώματα απέναντι στους
νόμους.
ΜΕΤΟΙΚΟΙ
Οι μέτοικοι είναι πολίτες
άλλων ελληνικών πόλεων, οι
οποίοι ήρθαν να διαμείνουν
στην Αθήνα, λόγω της μεγάλης
οικονομικής ανάπτυξης της
πόλης. Στο επάγγελμα ήταν
έμποροι, τεχνίτες, και εργάτες
και έπρεπε να πληρώνουν το
μετοίκιον, έναν ειδικό φόρο,
για να μπορούν να μένουν
στην Αθήνα.

4. ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Πηγή εικόνας: https://theancientwebgreece.wordpress.com/2015/04/21/

5. Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
ΟΙ ΔΟΥΛΟΙ
Οι δούλοι ήταν η μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα
στην αρχαία Αθήνα. Υπολογίζεται ότι την εποχή του
Περικλή ζούσαν στην Αθήνα περίπου 200.000 δούλοι.
Οι δούλοι στην Αθήνα μπορεί:
• να ήταν αιχμάλωτοι πολέμου
• να είχαν αγοραστεί σε σκλαβοπάζαρα
• να ήταν παιδιά δούλων

6. Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
ΟΙ ΔΟΥΛΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΥΣ
Οι εργασίες που εκτελούσαν οι δούλοι ήταν:
• υπηρέτες στα αθηναϊκά σπίτια
• εργάτες στους αγρούς και σε εργαστήρια
• υπηρέτες σε κρατικές υπηρεσίες ως
 δεσμοφύλακες
 λογιστές
 αστυνόμοι
• παιδαγωγοί σε σπίτια πλουσίων Αθηναίων

7. ΔΟΥΛΟΙ ΣΤΟ ΜΕΤΑΛΛΕΙΟ ΤΟΥ ΛΑΥΡΙΟΥ
Πηγή εικόνας: https://en.wikipedia.org/wiki/Slavery_in_ancient_Greece

8. ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΤΟΥ ΕΛΑΙΟΚΑΡΠΟΥ
ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Οι δούλοι χρησιμοποιούνταν κυρίως
στις αγροτικές εργασίες στην
αρχαιότητα
Αρχαίος μελανόμορφος αμφορέας
Έργο του Αντιμένη
Βρετανικό Μουσείο, Λονδίνο
Πηγή εικόνας: https://en.wikipedia.org/wiki/Slavery_in_ancient_Greece

9. Πηγή εικόνας: https://gr.pinterest.com/pin/721138959059313440/
ΣΚΛΑΒΟΠΑΖΑΡΟ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

10. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
Η θέση της γυναίκας στην αρχαία Αθήνα είναι
«εν οίκω», δηλαδή στο σπίτι της. Ένα σπίτι
απλό, χωρίς πολλά έπιπλα, με εσωτερική αυλή,
και ένα χώρο ειδικά για εκείνη, στον οποίο
περνούσε μεγάλο μέρος του χρόνου της, τον
«γυναικωνίτη».
Δεν έβγαινε συχνά ασυνόδευτη από το σπίτι,
εκτός από τις θρησκευτικές εορτές.

11. Πηγή εικόνας: https://anaskafh.arsakeio.gr/idiotikoi-xoroi-sthn-arxaia-ellada/

12. Πηγή εικόνας: https://twitter.com/macedonia_gr/status/796671761060417536

13. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
Η οικοδέσποινα ήταν υπεύθυνη για:
● την επίβλεψη των δούλων και των εργασιών
του σπιτιού
● την ανατροφή των παιδιών
● την ύφανση και
● τον καλλωπισμό της
Η γυναίκα δεν συμμετείχε στην δημόσια ζωή και
το μόνο αξίωμα που μπορούσε να πάρει ήταν
της ιέρειας.

14. Ιέρεια τελεί θυσία
Ερυθρόμορφο αγγείο
Μουσείο Τεχνών
Τολέδο, Ισπανία
Πηγή εικόνας: https://www.nytimes.com/2007/07/01/books/review/Coates-t.html

15. Παράσταση δύο γυναικών
σε προετοιμασία γάμου
αττικό ερυθρόμορφο
αγγείο
Πηγή εικόνας: https://en.wikipedia.org/wiki/Women_in_Greece

16. Παράσταση γυναίκας που γνέθει
Αττικό οινοχόο αγγείο από το Ρήγιο της
Καλαβρίας στην Κάτω Ιταλία
Βρετανικό Μουσείο, Λονδίνο
Πηγή εικόνας: https://it.wikipedia.org/wiki/Donne_nell’antica_Grecia

17. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ
Ο άνδρας είναι την ημέρα έξω από το σπίτι:
• στην αγορά
• στα γυμναστήρια και στις παλαίστρες
• στα δημόσια λουτρά
• στα κουρεία
Του αρέσει να συζητά και να περπατά την ημέρα
στην ύπαιθρο. Συμμετέχει ενεργά στα κοινά,
όπως στην Εκκλησία του Δήμου.

18. ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΑΡΧΑΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟΥ

19. ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ
Πηγή εικόνας: https://en.wikipedia.org/wiki/Palaestra

20. Πηγή εικόνας: https://www.enjoythessaloniki.com/visit/ancient-monuments/the-ancient-agora-roman-forum/
ΔΗΜΟΣΙΑ ΛΟΥΤΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

21. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ
Το βράδυ καλεί τους φίλους του σε συμπόσιο
στο σπίτι του, όπου συζητούν μεταξύ τους χωρίς
την παρουσία γυναικών για:
• την πολιτική
• διάφορα φιλοσοφικά θέματα
• διάφορα καθημερινά μικροπροβλήματα
• την τέχνη

22. Σκηνή συμποσίου σε ερυθρόμορφο αττικό κρατήρα – 420 π.Χ.
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Μαδρίτη, Ισπανία – Πηγή εικόνας: https://en.wikipedia.org/wiki/Symposium

23. ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ
Η ανατροφή των παιδιών διέφερε:
• τα κορίτσια έμεναν στο σπίτι και μάθαιναν τις
δουλειές του σπιτιού από την μητέρα τους
• τα αγόρια στέλνονταν από 7 ετών σε ιδιωτικά
σχολεία για να μορφωθούν ή διδάσκονταν στο
σπίτι από οικοδιδασκάλους

24. Πηγή εικόνας: https://www.nationalgeographic.com/history/magazine/2019/07-08/education-in-ancient-greece/
Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

25. ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Πηγή εικόνων: https://ancientgreeksbypeta.weebly.com/education-of-children.html

26. ΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
Η τροφή στην αρχαία Αθήνα ήταν λιτή και
αποτελούνταν από:
• λαχανικά
• όσπρια
• ελιές
• παστά ψάρια και
• πιο σπάνια κρέας

27. Πηγή εικόνας: https://www.pappaspost.com/six-ancient-greek-superfoods/

28. ΕΝΔΥΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ
Η ενδυμασία στην αρχαιότητα ήταν απλή και
αποτελούνταν από πέντε βασικά ενδύματα:
❶ τον χιτώνα, που δενόταν στη μέση με μία ζώνη
❷ τον πέπλο, γυναικείο ρούχο, που δενόταν στη
μέση με μία ζώνη
❸ το ιμάτιο, ένα βαρύ μάλλινο πανωφόρι
❹ την χλαμύδα, ένα βαρύ πανωφόρι
❺ τα σανδάλια
❻ και οι πλούσιες γυναίκες φορούσαν κοσμήματα

29. Πηγή εικόνας: https://issuu.com/museumofcycladicart/docs/endymasia_gr_2015_04_30__1_

30. Πηγή εικόνας: https://issuu.com/museumofcycladicart/docs/endymasia_gr_2015_04_30__1_

31. Πηγή εικόνας: https://issuu.com/museumofcycladicart/docs/endymasia_gr_2015_04_30__1_

32. Πηγή εικόνας: https://issuu.com/museumofcycladicart/docs/endymasia_gr_2015_04_30__1_

33. Πηγή εικόνας: https://issuu.com/museumofcycladicart/docs/endymasia_gr_2015_04_30__1_

34. Ψηφιακή αναπαράσταση αρχαίων ενδυμάτων
Πηγή αρχικής εικόνας: https://issuu.com/corporateoffice/docs/the_visual_dictionary_of_clothing_a/10

35. Κείμενα, συγγραφή, ιστορική έρευνα, εικόνες: Γαρίτατζης Χαράλαμπος (ΠΕ07)
Φιλολογική επιμέλεια: Μαρία Αβερκιάδου (ΠΕ02)
Χάλκινος λύχνος που είχε βρεθεί στο Ερέχθειο και έχει τη μορφή πολεμικού πλοίου.
Φέρει χαραγμένη την επιγραφή «ιερόν της Αθηνάς». Αθήνα, Μουσείο Ακρόπολης.
Πηγή εικόνας: https://www.archaiologia.gr/blog/2012/07/16/το-αρχαίο-λυχνάρι-έγινε-led