2. Ο ελληνισμός ήρθε σε επαφή με τις ιδέες του
διαφωτισμού αρχικά μέσω των ελληνικών
παροικιών των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων
καθώς και μέσω των εμπόρων και ναυτικών του.
Οι τελευταίοι έφεραν τις νέες ιδέες στον
ελλαδικό χώρο.
Μία από τις αρχές του διαφωτισμού ήταν ότι η
λογική μπορεί όχι μόνο να εξηγήσει τον κόσμο
αλλά και να τον αλλάξει. Η εκπαίδευση
συνδέθηκε με τον αγώνα για την ελευθερία.
Τι ακριβώς ήταν ο νεοελληνικός διαφωτισμός;
3. Ο ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ
Ο νεοελληνικός διαφωτισμός ήταν ένα κίνημα
πνευματικό, ιδεολογικό, φιλοσοφικό και
γλωσσικό που επιδίωκε τη διάδοση των
διαφωτιστικών ιδεών μεταξύ των Ελλήνων με
σκοπό την ιδεολογική προετοιμασία για τον
αγώνα της ελευθερίας. Αναπτύχθηκε κυρίως
στις παροικίες και σε εμπορικά κέντρα όπως:
• η Χίος • τα Ιωάννινα • η Σμύρνη κτλ.
7. Οι Έλληνες υποστηρικτές του διαφωτισμού:
① θαύμαζαν τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό
② και τον συνέδεαν με την ελευθερία
③ πίστευαν ότι η εκπαίδευση πρέπει να
θεμελιώνεται στις φυσικές επιστήμες
④ και πρέπει να διδάσκεται στη λαϊκή γλώσσα
⑤ πίστευαν ότι η εκπαίδευση πρέπει να έχει
σκοπό την ελευθερία
8. ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
Ορισμένοι συντηρητικοί λόγιοι, που συνδέονταν
με την εκκλησία, δεν συμφωνούσαν με τις ιδέες
του διαφωτισμού. Πίστευαν ότι
① η εκπαίδευση πρέπει να βασίζεται σε
εκκλησιαστικά κείμενα
② να περιορίζεται στη γνωριμία με την
θρησκευτική παράδοση
③ να χρησιμοποιείται η αρχαΐζουσα γλώσσα
9. ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ
Ο Αντώνιος Κυριαζής ή Ρήγας Βελεστινλής ή
Ρήγας Φεραίος γεννήθηκε στο Βελεστίνο της
Μαγνησίας το 1757 και βρήκε φρικτό θάνατο
στο Βελιγράδι το 1798. Ήταν συγγραφέας,
πολιτικός, στοχαστής και επαναστάτης.
Θεωρείται πρόδρομος της ελληνικής
επανάστασης του 1821. Το έργο του είναι
έντονα επηρεασμένο από τις ιδέες της γαλλικής
επανάστασης.
10. ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ Ή ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ
Πίνακας του Peter von Hess,
Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα
Πηγή εικόνας: https://www.newsbomb.gr/ellada/ethnika/story/892229/san-simera-to-1798-dolofoneitai-o-rigas-feraios
11. ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ ΣΤΗΝ ΜΑΓΝΗΣΙΑ
Πηγή εικόνας επάνω: https://mousikovagoni.gr/article.php?id=4162
Πηγή εικόνας δεξιά: https://el.wikipedia.org/wiki/Βελεστίνο
12. Ο Ρήγας Φεραίος πρότεινε στο έργο του «Νέα
Πολιτική Διοίκηση» την δημιουργία μίας
«Ελληνικής Δημοκρατίας» που θα απλωνόταν
σε όλα τα Βαλκάνια και
• θα αντικαθιστούσε την Οθωμανική
αυτοκρατορία
• και θα εξασφάλιζε στους κατοίκους της
ισονομία και ισοπολιτεία
Στην προσπάθειά του να εφαρμόσει τα σχέδιά
του, προδόθηκε και πλήρωσε με την ζωή του το
όραμά του.
17. Ο ΘΟΥΡΙΟΣ ΤΟΥ ΡΗΓΑ
«Ως πότε παλληκάρια, θα ζούμε στα στενά
Μονάχοι σαν λιοντάρια, στες ράχες στα βουνά;
Κάλλιο είναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή
Παρά σαράντα χρόνους, σκλαβιά και φυλακή»
Πηγή εικόνας: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rigas-feraios-signature.svg?uselang=el
19. Ο ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
Το 1806 δημοσιεύτηκε το έργο «Ελληνική
Νομαρχία» από έναν ανώνυμο συγγραφέα, στο
οποίο υποστηρίζει με πάθος ότι οι Έλληνες πρέπει
μόνοι τους να αγωνιστούν για την ελευθερία τους.
Το έργο του είναι εμπνευσμένο από τον Ρήγα
Βελεστινλή και υποστηρίζει ότι η ελευθερία, η
κοινωνική δικαιοσύνη και η ισότητα είναι οι
βασικές αρχές μίας καλώς διοικούμενης κοινωνίας.
Καταφέρεται εναντίον της τυραννίας, των
προυχόντων και του ιερατείου της εποχής.
21. ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ
Ο Αδαμάντιος Κοραής (1748-1833) υπήρξε
θερμός υποστηρικτής των ιδεών της γαλλικής
επανάστασης. Θεωρούσε ότι προϋπόθεση για
την ελευθερία ήταν η μόρφωση. Ο Κοραής δεν
συμφωνούσε με την αρχαΐζουσα ελληνική
γλώσσα, ούτε δεχόταν την δημοτική όπως ήταν.
Πίστευε πως έπρεπε να αφαιρεθούν κάποιες
λαϊκές και ξένες λέξεις και υποστήριζε την
καθαρεύουσα.
22. Ο ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ
Πίνακας του
Leone Checchi, 1978
Εκτίθεται στην δημόσια
βιβλιοθήκη της Χίου
«Κοραής»
Πηγή εικόνας: https://www.koraeslibrary.gr/mouseio-argenti/pinakothiki-ektemata/134-pinakes-aithousas-argenti
23. Ο Ρήγας Φεραίος ή Βελεστινλής
και ο Αδαμάντιος Κοραής
θεωρούνται οι κύριοι εκπρόσωποι του
Νεοελληνικού Διαφωτισμού.