2. 1/ Đại cương
1.1 Định nghĩa:
Bong gân là tổn thương các dây chằng chung
quanh khớp (chủ yếu là khớp gót chân) và bao
hoạt dịch, bao khớp. Dây chằng căng giãn, có
thể một số sợi bị rách hay đứt...
1.2 Nguyên nhân
Động tác quá mạnh khi bước dài gây trượt chân
ngã, khớp không trật, xương không gãy, chỉ
dây chằng bị rách, bị đứt hay căng giãn ra làm
sưng, đau.
3. 2 Bệnh cảnh lâm sàng
Thường gặp nhiều ở những phụ nữ đi giày cao gót từ 57cm khi bước dài, xuống dốc trượt ngã.
- Bong gân nhẹ thì các dây chằng quanh khớp bị kéo
giãn dài quá mức, có thể rách một phần mép. Dây chằng
không bị đứt nên khớp vẫn đứng vững, không gây biến
chứng.
4. 2 Bệnh cảnh lâm sàng
- Bong gân nặng dây chằng bị bong rời ra khỏi đầu
xương hay dây chằng đứt đoạn nên khớp không vững.
- Bệnh nhân thường đau nhiều chỗ bám dây chằng và
dọc theo hướng đi của dây chằng.
5. 2 Bệnh cảnh lâm sàng
- Đau nhói khi căng chân ra, khi xoay bàn chân và cổ
chân ra ngoài hay vào trong.
- Sưng chung quanh khớp, cử động khớp hạn chế và đau
ít là bong gân nhẹ.
- Sưng chung quanh khớp rất nhanh, to, đau nhiều có
tràn dịch khớp là bong gân nặng.
6. 2 Bệnh cảnh lâm sàng
Phòng ngừa
- Không nên đi giày cao gót, tránh bước dài vì dễ trượt
chân xuống và dễ bị chấn thương cột sống, đứt dây
chằng.
- Phát hiện sớm để đến bác sĩ khám và điều trị.
7. 3. Xử trí
- Bong gân nhẹ: Ngâm vùng đau vào nước lạnh 2-3
lần trong ngày, cho tập cử động sớm để máu lưu
thông, tránh rối loạn dinh dưỡng. Băng cố định nhẹ
khi đi lại từ gần đến xa.
8. 3. Xử trí
- Bong gân nặng: Nếu sai khớp thì phải nắn đưa vào ổ
khớp, nếu bong dây chằng, đứt rời dây chằng cần gây
tê tại chỗ, cố định bằng bột từ 21-30 ngày thì tháo bột,
khi khớp vững nên tập đi sớm. Nếu khớp không vững
thì mổ khâu lại dây chằng.
9. 3. Xử trí
Bong gân ở khuỷu, cổ tay chỉ cần nẹp bột bất động 15
ngày.
- Còn nhiều thể bong gân do tai nạn giao thông: Vỡ
khớp, đứt đoạn dây chằng, gãy cột sống gây bao hiểm
họa. Song tuỳ tổn thương khác nhau sẽ điều trị khác
nhau. Nhưng cần chủ động phòng ngừa là để tránh bị
tàn phế suốt đời.
