Nghiên cứu đa hình đơn nucleotid rs1799796 của gen XRCC3 trên bệnh nhân ung thư vú.Ung thư vú (UTV) là bệnh lý ác tính phổ biến hàng đầu ở phụ nữ trong cả hai khu vực phát triển và đang phát triển, phổ biến thứ 2 trên thế giới sau ung thư phổi. Theo hiệp hội nghiên cứu ung thư thế giới GLOBOCAN, tính tới năm 2018, cả thế giới có 2,08 triệu ca UTV mới được chẩn đoán (chiếm 25 % tổng số ung thư).Ở Việt Nam, tính tới năm 2018, số ca mắc ung thư vú trên cả nước là 15229 với 6103 ca tử vong [1]. Việt Nam mặc dù có tỉ lệ mắc UTV thấp hơn so với các nước phát triển nhưng tỉ lệ tử vong lại cao hơn do bệnh nhân thường đến viện khám và chẩn đoán muộn (thường ở giai đoạn 2) trong khi ở các nước phát triển thường được chẩn đoán sớm ở giai đoạn 0 hoặc 1. Điều đó cho thấy rằng việc tìm kiếm các phương pháp chẩn đoán sớm, kinh tế, đơn giản và đầy đủ hơn cho ung thư vú ở người Việt Nam là hết sức cần thiết.

1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN Y HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y
HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Nghiên cứu đa hình đơn nucleotid rs1799796 của gen XRCC3 trên bệnh nhân
ung thư vú.Ung thư vú (UTV) là bệnh lý ác tính phổ biến hàng đầu ở phụ nữ trong
cả hai khu vực phát triển và đang phát triển, phổ biến thứ 2 trên thế giới sau ung thư
phổi. Theo hiệp hội nghiên cứu ung thư thế giới GLOBOCAN, tính tới năm 2018,
cả thế giới có 2,08 triệu ca UTV mới được chẩn đoán (chiếm 25 % tổng số ung
thư).Ở Việt Nam, tính tới năm 2018, số ca mắc ung thư vú trên cả nước là 15229
với 6103 ca tử vong [1].
Việt Nam mặc dù có tỉ lệ mắc UTV thấp hơn so với các nước phát triển nhưng tỉ lệ
tử vong lại cao hơn do bệnh nhân thường đến viện khám và chẩn đoán muộn (thường
ở giai đoạn 2) trong khi ở các nước phát triển thường được chẩn đoán sớm ở giai
đoạn 0 hoặc 1. Điều đó cho thấy rằng việc tìm kiếm các phương pháp chẩn đoán
sớm, kinh tế, đơn giản và đầy đủ hơn cho ung thư vú ở người Việt Nam là hết sức
cần thiết.
MÃ TÀI LIỆU CAOHOC.2019.00681
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Mặc dù cơ chế chính xác của ung thư vú vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng đã có rất
nhiều yếu tố được xác định có liên quan đến sự hình thành và phát triển của ung thư
vú như yếu tố di truyền, tuổi tác, nội tiết, tiền sử sản phụ khoa… Ngoài ra, sự tiếp
xúc với các yếu tố môi trường như bức xạ ion hóa, một số chất hóa học… cũng có
liên quan đến tăng nguy cơ ung thư vú [2].Việc phân tích mối liên quan giữa bệnh
và các yếu tố nguy cơ giúp cho các nhà khoa học có thể đưa ra các phương pháp theo
dõi hoặc can thiệp sớm với những người có nguy cơ cao mắc bệnh. Ngoài các yếu
tố ngoại cảnh thì yếu tố gen mang những vai trò vô cùng quan trọng. Các nghiên cứu
đã chỉ ra rằng sự phá vỡ sợi đôi DNA gây ra bởi bức xạ ion hóa có liên quan tới nguy
cơ gia tăng đáng kể về mặt thống kê đối với ung thư vú [3]. Một số nghiên cứu cũng
đã chứng minh mối liên hệ chặt chẽ giữa mức độ tổn thương DNA cao hơn và khả
năng sửa chữa DNA thấp hơn ở bệnh nhân ung thư vú [4].Một số đột biến nghiêm
trọng trong các gen sửa chữa DNA được chứng minh là gây ra các rối loạn như
Xeroderma sắc tố; tuy nhiên, một loạt các đa hình phổ biến được báo cáo là có liên
quan đến các khiếm khuyết nhẹ trong sửa chữa DNA có thể khiến một người phát
triển các dạng ung thư khác nhau [5] [6].
Cùng với sự tiến bộcủa kĩ thuật sinh học phân tử, các nhà khoa học đã phát hiện ra
gen XRCC3 (X-ray repair cross-complementing group 3) mã hóa protein liên quan
đến RAD51, tham gia vào việc tái tổ hợp tương đồng (HRR) cho DNA và đóng một
vai trò quan trọng trong việc duy trì sự ổn định của nhiễm sắc thể và sửa chữa hư
hỏng DNA [4]. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằngcác đa hình đơn nucleotide (SNP-
Single Nucleotide Polymorphism) của XRCC3 có thể làm thay đổi thành phần của
protein được mã hóa, do đó có thể ảnh hưởng tới chức năng sửa chữa DNA, từ đó
liên quan đến sự tăng hoặc giảm nguy cơ ung thư trong đó có ung thư vú [7],[5]. Và

2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN Y HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y
HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
như vậy, mối liên quan giữa SNP với nguy cơ sinh ung thư ở các cá thể khác nhau
là không giống nhau. Các SNP của XRCC3 liên quan tới ung thư vú được nghiên
cứu nhiều hơn cả là SNP C18067T (còn gọi là Thr241Met hay rs861539). Tuy nhiên
với SNP rs1799796 tại vị trí intron 5 của gen XRCC3 chưa có nhiều nghiên cứu, và
một số nghiên cứu trên các bệnh nhân ung thư vú ở chủng tộc khác nhau lại cho các
kết quả khác nhau. Tại Việt Nam cũng chưa có một công trình nào được tiến hành.
Từ thực tế trên chúng tôi thực hiện đề tài: “Nghiên cứu đa hình đơn nucleotid
rs1799796 của gen XRCC3 trên bệnh nhân ung thư vú” với hai mục tiêu:
1. Xác định sự phân bố đa hình đơn nucleotid rs1799796 của gen XRCC3 trên
bệnh nhân ung thư vú và nhóm người bình thường ở Việt Nam.
2. Đánh giá mối liên quan giữa đa hình đơn nucleotid rs1799796 của gen XRCC3
với nguy cơ mắc bệnh ung thư vú.
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN 3
1.1 ĐẶC ĐIỂM BỆNH LÝ UNG THƯ VÚ 3
1.1.1 Dịch tễ học 3
1.1.2 Các yếu tố nguy cơ 4
1.1.3 Phân loại ung thư biểu mô tuyến vú 5
1.1.4 Các dấu ấn sinh học trong chẩn đoán và theo dõi điều trị UTV 6
1.1.5 Chẩn đoán ung thư vú……………………………………………………7
1.1.6 Điều trị UTV………………………………………………..…………10
1.2 Tổng quan về gen XRCC3 ở người 10
1.2.1 Vị trí và cấu trúc 10
1.2.2 Chức năng 11
1.2.3 Cơ chế sửa chữa hư hỏng DNA thông qua tái tổ hợp tương đồng…….11
1.2.4 Tính đa hình thái đơn nucleotide………………………………………15
1.3 Các kĩ thuật sinh học phân tử phát hiện đa hình đơn nucleotide 17
1.3.1 Kỹ thuật PCR 17
1.3.2 Kỹ thuật RFLP-PCR 19
1.3.3 Kỹ thuật giải trình tự gen 20
CHƯƠNG 2 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 23
2.1. Đối tượng nghiên cứu 23
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu 23
2.3. Phươngpháp nghiên cứu 23
2.4. Dụng cụ, trang thiết bị và hóa chất sử dụng 25
2.4.1. Dụng cụ 25
2.4.2. Trang thiết bị 25
2.4.3. Hóa chất 25
2.5. Quy trình kĩ thuật 27
2.5.1 Quy trình lấy mẫu 27
2.5.2 Quy trình tách chiết DNA và kiểm tra nồng độ, độ tinh sạch 27
2.5.3 Quy trình khuếch đại đoạn gen và điện di sản phẩm 30

3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN Y HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y
HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
2.5.4 Quy trình cắt enzym và điện di kiểm tra sản phẩm 31
2.5.5 Quy trình giải trình tự gen 33
2.6. Xử lý số liệu 34
2.7. Đạo đức nghiên cứu 34
CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 36
3.1. Đặc điểm của nhóm nghiên cứu 36
3.1.1. Đặc điểm về tuổi trung bình 36
3.1.2 Đặc điểm về nhóm tuổi 36
3.1.3 Đặc điểm về tuổi sinh con lần đầu 38
3.1.4 Đặc điểm về tình trạng kinh nguyệt 39
3.2. Tính tỉ lệ kiểu alen và kiểu gen của SNP rs1799796 trong nhóm nghiên
cứu 40
3.2.1 Kết quả tách chiết DNA 40
3.2.2 Kết quả điện di sản phẩm PCR 42
3.2.3 Kết quả về kiểu alen và kiểu gen của SNP rs1799796 42
3.3 Mối liên quan của SNP rs1799796 và một số yếu tố nguy cơ 46
3.3.1 SNP rs1799796 và trung vị tuổi phát hiện bệnh 46
3.3.2. SNP rs1799796 và tình trạng kinh nguyệt 47
3.3.3. SNP rs1799796 và tuổi có kinh lần đầu 48
3.3.4. SNP rs1799796 và tuổi có con lần đầu 49
3.4 Mối liên quan của SNP rs1799796 và một số đặc điểm của bệnh 49
3.4.1 SNP rs1799796 và giai đoạn phát hiện bệnh 49
3.4.2 SNP rs1799796và vị trí khối u ung thư vú 51
3.4.3 SNP rs1799796 và tình trạng thụ thể HER2, ER, PR 52
CHƯƠNG 4 BÀN LUẬN 56
4.1 Đặc điểm của nhóm nghiên cứu 56
4.1.1 Đặc điểm về tuổi trung bình 56
4.1.2 Đặc điểm về nhóm tuổi 56
4.1.3 Đặc điểm về tình trạng kinh nguyệt 57
4.2 Tỷ lệ các alen và kiểu gen của SNP rs1799796 57
4.2.1 Kết quả tách chiết DNA 57
4.2.2 Kết quả điện di sản phẩm PCR 58
4.2.3 Kết quả về kiểu alen và kiểu gen của SNP rs1799796 59
4.3 Mối liên quan của SNP rs1799796 và một số yếu tố nguy cơ 63
4.3.1 SNP rs1799796và trung vị tuổi phát hiện bệnh 63
4.3.2 SNP rs1799796 và tình trạng kinh nguyệt 63
4.3.3 SNP rs1799796 và tuổi có kinh lần đầu 63
4.3.4 SNP rs1799796 và tuổi có con lần đầu 64
4.4 Mối liên quan của SNP rs1799796 và một số đặc điểm của bệnh 64
4.4.1 SNP rs1799796 và giai đoạn phát hiện bệnh 64
4.4.2 SNP rs1799796 và vị trí khối u 65
4.4.3. SNP rs1799796 và tình trạng thụ thể HER2, ER, PR 65
KẾT LUẬN 67

4. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN Y HỌC, TÌM TÀI LIỆU Y
HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
KIẾN NGHỊ 68
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC