CHẨN ĐOÁN VÀ XỬ TRÍ SỐC

1. ChÈn ®o¸n vµ xö trÝ sèc
• CÊp cøu thưêng gÆp
• NN chÝnh g©y tö vong cña BN HSCC
• DiÔn biÕn nÆng, phøc t¹p vµ nhanh chãng dÉn
®Õn H/C suy ®a t¹ng
• ChÈn ®o¸n vµ xö trÝ sím gióp gi¶m tö vong,
gi¶m tæn th¬ng c¸c t¹ng

2. §Þnh nghÜa
 Suy tuÇn hoµn cÊp: mÊt c©n b»ng gia nhu cÇu
O2 cña tæ chøc vµ sù cung cÊp O2 cho c¸c tæ
chøc nµy
 Sèc: gi¶m tíi m¸u nhiÒu c¬ quan

3. §Þnh nghÜa
3 tiªu chuÈn chÈn ®o¸n sèc:
• H¹ huyÕt ¸p
• Gi¶m tíi m¸u cho c¸c c¬ quan
• XuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn chuyÓn ho¸ yÕm khÝ

4. sinh bÖnh häc
C¬ chÕ ®iÒu hoµ huyÕt ¸p
§é co bãp c¬ tim
TiÒn g¸nh HËu g¸nh
TÇn sè tim ThÓ tÝch tèng m¸u
Cung lîng tim Søc c¶n m¹ch hÖ thèng
HuyÕt ¸p

5. sinh bÖnh häc
Ph©n lo¹i sèc
4 lo¹i sèc chÝnh
• Sèc gi¶m thÓ tÝch
• Sèc tim
• Sèc t¾c nghÏn
• Sèc ph©n bè

6. sinh bÖnh häc
Ph©n lo¹i sèc
Sèc gi¶m thÓ tÝch
• Lu lîng tim gi¶m
• Søc c¶n m¹ch t¨ng
• ¸p lùc ®æ ®Çy thÊp
Nguyªn nh©n
• MÊt níc
• MÊt m¸u
• T¾c ruét
• Viªm tuþ cÊp

7. sinh bÖnh häc
Ph©n lo¹i sèc
Sèc tim
• Lu lîng tim gi¶m (gi¶m co bãp)
• Søc c¶n m¹ch t¨ng
• ¸p lùc ®æ ®Çy cao
• Nguyªn nh©n
• NMCT (ho¹i tö > 40% khèi c¬ tim)
• RLNT nÆng

8. sinh bÖnh häc
Ph©n lo¹i sèc
Sèc do t¾c nghÏn
• Lu lîng tim gi¶m
• Søc c¶n m¹ch t¨ng
• T¨ng AL§MP (NMP)
• ¸p lùc ®æ ®Çy cao
• Nguyªn nh©n
• Nhåi m¸u phæi
• Ðp tim cÊp

9. sinh bÖnh häc
Ph©n lo¹i sèc
Sèc rèi lo¹n ph©n bè: SLB phøc t¹p
• Lu lîng tim b×nh thêng hoÆc cao
• Søc c¶n m¹ch gi¶m
• ¸p lùc ®æ ®Çy thêng gi¶m
• Nguyªn nh©n
• Sèc nhiÔm khuÈn
• Sèc ph¶n vÖ

10. sinh bÖnh häc
Ph©n lo¹i sèc
• S¬ ®å SLB sèc

11. sinh bÖnh häc
Ph©n lo¹i sèc
Thùc tÕ thêng cã phèi hîp nhiÒu lo¹i sèc lµm chÈn
®o¸n khã kh¨n
• SFV: sèc rl ph©n bè + gi¶m thÓ tÝch
• SNK: sèc rl ph©n bè + gi¶m thÓ tÝch, sèc tim
• Viªm tuþ cÊp: gi¶m thÓ tÝch, rl ph©n bè, sèc tim

12. Sinh lý bÖnh
C¸c rèi lo¹n hËu qu¶ cña sèc
ThiÕu O2 tÕ bµo:
• Do mÊt c©n b»ng gi÷a cung cÊp vµ nhu cÇu O2
cña tÕ bµo
• ChuyÓn ho¸ yÕm khÝ
• Toan chuyÓn ho¸ lactic
• ChÕt tÕ bµo

13. Sinh lý bÖnh
C¸c rèi lo¹n hËu qu¶ cña sèc
Sèc tim, sèc gi¶m thÓ tÝch, sèc do t¾c nghÏn:
• Gi¶m lu lîng tim
• Gi¶m cung cÊp O2
• Nhu cÇu O2 t¬ng ®èi b×nh thêng

14. Sinh lý bÖnh
C¸c rèi lo¹n hËu qu¶ cña sèc
Sèc nhiÔm khuÈn
• Nhu cÇu O2 t¨ng (do ®¸p øng viªm)
• Kh¶ n¨ng t¸ch O2 cña tÕ bµo gi¶m
vi huyÕt khèi- phï kÏ
rl cÊu tróc vµ chøc n¨ng TB néi m« m¹ch
rl chuyÓn ho¸ vµ sö dông O2 cña TB
• Cung cÊp O2 gi¶m (do co bãp tim gi¶m)

15. Sinh lý bÖnh
C¸c rèi lo¹n hËu qu¶ cña sèc
Tæn th¬ng ®a phñ t¹ng
• Phï phæi tæn th¬ng
• Suy thËn
• Tæn th¬ng gan
• Rèi lo¹n ®«ng m¸u:
• Gi¶m tiÓu cÇu
• CIVD
• C¸c t¹ng kh¸c: n·o, tuþ, ruét, c¬...

16. ChÈn ®o¸n
3 tiªu chuÈn chÈn ®o¸n sèc:
• H¹ huyÕt ¸p
• Gi¶m tíi m¸u cho c¸c c¬ quan
• XuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn chuyÓn ho¸ yÕm khÝ
Thë nhanh, m¹ch nhanh

17. ChÈn ®o¸n
H¹ huyÕt ¸p
• HATTh < 90 mmHg HATB < 60 mmHg
• HATTh gi¶m qu¸ 40 hoÆc HATB gi¶m qu¸ 30
• G§ ®Çu: HA kÑt, dao ®éng
H¹ HA tho¸ng qua sau ®ã tù trë l¹i b×nh thêng:
kh«ng ph¶i t/c h¹ HA cña sèc

18. ChÈn ®o¸n
Gi¶m tíi m¸u cho c¸c c¬ quan
• RLYT: ngñ gµ/kÝch thÝch, ®ê ®Én, lÉn lén
• ThiÓu niÖu < 20 ml/H < 0,5ml/kg/H
• RL tíi m¸u da:
• V©n tÝm (®Çu gèi)
• Da l¹nh, Èm (®Çu chi)
• M¹ch mao m¹ch chËm
Kh«ng râ rÖt trong sèc rl ph©n bè (gi·n m¹ch)

19. ChÈn ®o¸n
XuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn chuyÓn ho¸ yÕm khÝ
• T¨ng lactat m¸u ®/m > 2 mEq/L
• Ph¶i ®o lactat nhiÒu lÇn ®Ó theo dâi diÔn biÕn
• Kh«ng cã sù t¬ng quan gi÷a pH m¸u vµ lactat m¸u
• Tû lÖ lactat/pyruvat

20. ChÈn ®o¸n nguyªn nh©nsèc
3 nguyªn nh©n thêng râ rµng-cÇn lo¹i trõ ngay
• Sèc mÊt m¸u
• Sèc ph¶n vÖ
•Ðp tim cÊp

21. ChÈn ®o¸n nguyªn nh©nsèc
3 c©u hái
• Cung lîng tim t¨ng hay gi¶m
• Cã bÞ t¨ng g¸nh thÓ tÝch kh«ng
• §iÒu g× phèi hîp thªm hoÆc kh«ng phï hîp

22. ChÈn ®o¸n nguyªn nh©nsèc
C©u hái 1: Cung lîng tim t¨ng hay gi¶m
• Cung lîng tim t¨ng
(tiÕng tim m¹nh,m¹ch n¶y m¹nh, HATTr gi¶m
nhiÒu, ®Çu chi Êm, hång l¹i mãng tay nhanh)
Sèc nhiÔm khuÈn?
•æ nhiÔm khuÈn?
• Sèt hoÆc h¹ nhiÖt ®é?
• B¹ch cÇu?

23. ChÈn ®o¸n nguyªn nh©nsèc
C©u hái 1: Cung lîng tim t¨ng hay gi¶m
• Cung lîng tim gi¶m
(tiÕng tim mê,m¹ch yÕu, ®Çu chi l¹nh, hång l¹i
mãng tay chËm)
C©u hái 2: t¨ng g¸nh thÓ tÝch?

24. ChÈn ®o¸n nguyªn nh©nsèc
C©u hái 2: cã t¨ng g¸nh thÓ tÝch kh«ng?
• T¨ng g¸nh thÓ tÝch:
(TM cæ næi, phï, ran Èm hai phæi, tim to, tøc
ngùc- Xquang, siªu ©m tim)
Sèc tim?
do TMCB c¬ tim (®au ngùc, ECG)

25. ChÈn ®o¸n nguyªn nh©nsèc
C©u hái 2: cã t¨ng g¸nh thÓ tÝch kh«ng?
• Kh«ng t¨ng g¸nh thÓ tÝch:
Sèc gi¶m thÓ tÝch?
• DÊu hiÖu mÊt níc?
• MÊt m¸u?

26. ChÈn ®o¸n nguyªn nh©nsèc
NÕu vÉn kh«ng râ rµng sau 2 c©u hái ®Çu
C©u hái 3: ®iÒu g× kh«ng phï hîp, yÕu tè NN kh¸c
• Thêng cã kÕt hîp nhiÒu yÕu tè
• Thêng cÇn thªm th«ng tin
• Siªu ©m tim- catheter tim ph¶i
• §¸p øng víi ®iÒu trÞ thö ban ®Çu (truyÒn dÞch?)

27. ChÈn ®o¸n nguyªn nh©nsèc
C©u hái 3: ®iÒu g× kh«ng phï hîp, yÕu tè NN kh¸c
NN kh¸c
• H¹ HA, cung lîng tim cao kh«ng do sepsis
• Suy gan
• Viªm tuþ cÊp nÆng
• C¬n cêng gi¸p
• Th«ng ®éng-tÜnh m¹ch
• ChÊn th¬ng (nÕu cã ph¶n øng viªm hÖ thèng)

28. ChÈn ®o¸n nguyªn nh©n sèc
NN kh¸c
• H¹ HA cã ¸p lùc nhÜ ph¶i cao:
• TAL§M phæi (nhåi m¸u phæi)
• NMCT thÊt ph¶i
•Ðp tim cÊp (TKMF ¸p lùc)
• Gi¶m thÓ tÝch kÐm ®¸p øng víi ®iÒu trÞ:
• Suy thîng thËn
• Ph¶n vÖ
• Sèc tuû

29. Xö trÝ sèc
• Håi søc chung
• Xö trÝ cÊp cøu ban ®Çu
• Håi søc tÝch cùc
• §iÒu trÞ nguyªn nh©n

30. Xö trÝ sèc
Xö trÝ cÊp cøu ban ®Çu
• §¶m b¶o c¸c chøc n¨ng sèng
• ABC (®êng thë- h« hÊp- tuÇn hoµn)
• Nguyªn t¾c VIP
(th«ng khÝ - truyÒn dÞch- b¬m cña tim: thuèc vËn m¹ch)

31. Xö trÝ sèc
Xö trÝ cÊp cøu ban ®Çu
• §Æt ®êng truyÒn tÜnh m¹ch
• §Æt x«ng tiÓu
• LÊy m¸u XN
• CTM, TC
• Prothrombin, fibrinogen
• Creatinin, urª
• A. lactic m¸u ®/m
• KhÝ m¸u ®éng m¹ch
• ECG, Xquang phæi

32. xö trÝ ban ®Çu
§êng thë- h« hÊp
• Thë O2 liÒu cao
• §Æt NKQ vµ th«ng khÝ nh©n t¹o sím
 NKQ b¶o vÖ vµ ®¶m b¶o ®êng thë
 TKNT:
 §¶m b¶o trao ®æi khÝ (th¶i CO2, tr¸nh ngõng thë)
 Cho c¬ h« hÊp nghØ (gi¶m nhu cÇu O2, dån cung lîng
tim ®Õn c¸c c¬ quan sèng cßn )
 Gi¶m hËu g¸nh thÊt tr¸i  gi¶m c«ng thÊt tr¸i

33. xö trÝ ban ®Çu
TuÇn hoµn
• Môc tiªu ban ®Çu cña håi søc tuÇn hoµn lµ
nhanh chãng kh«i phôc huyÕt ®éng ®Ó tr¸nh
c¸c tæn th¬ng c¸c m« do bÞ gi¶m tíi m¸u
• QuyÕt ®Þnh ®iÒu trÞ dùa trªn c¸c nhËn ®Þnh ban
®Çu vµ ®iÒu chØnh theo ®¸p øng ®iÒu trÞ:
• Sèc gi¶m thÓ tÝch: truyÒn nhanh
• Gi¶m co bãp, t¨ng g¸nh thÓ tÝch: thuèc vËn m¹ch

34. xö trÝ ban ®Çu
TruyÒn dÞch
• BiÖn ph¸p ®iÒu trÞ c¬ b¶n
• C¶i thiÖn tíi m¸u mao m¹ch
(do lµm t¨ng thÓ thÝch huyÕt t¬ng)
• T¨ng thÓ tÝch tèng m¸u (§L Frank-Starling)
• Theo dâi ®¸p øng - thËn träng (nguy c¬ phï phæi)
• Test truyÒn dÞch
• ¦u tiªn dÞch keo Haes- steril
• Nªn duy tr× Hb m¸u > 10 g/dl
• N©ng cao hai ch©n t¹m thêi

35. CVP < 8 cm H2O: 200 ml/10’
CVP 8 -14 cmH2O : 100 ml/10’
CVP t¨ng thªm sau khi truyÒn
< 2cm H20 2-5 cm H20 > 5 cm H20
Sau 10’
< 2cm H20 > 2 cm H20
Ngõng
TEST
TEST truyÒn dÞch

36. xö trÝ ban ®Çu
§¸p óng víi truyÒn dÞch
• Tèt: c¶i thiÖn HA, m¹ch, tíi m¸u ngo¹i biªn
• NÕu kh«ng ®¸p øng: lîng dÞch truyÒn cha ®ñ,
cÇn truyÒn nhanh h¬n
• BiÕn chøng: TM cæ næi, xuÊt hiÖn tiÕng ngùa phi,
phï phæi

37. xö trÝ ban ®Çu
Thuèc vËn m¹ch, t¨ng co bãp c¬ tim
• ChØ ®Þnh khi ®· ®¶m b¶o thÓ tÝch tuÇn hoµn mµ
vÉn cßn biÓu hiÖn sèc
• Dopamin
• Dobutamin
• Adrenalin
• Noradrenalin

38. Håi søc tÝch cùc
Môc tiªu håi søc huyÕt ®éng
• N©ng HATB >70
• C¬ b¶n lµ ®¶m b¶o ®îc tíi m¸u c¸c m«
(c¶i thiÖn YT, da Êm, ®¸i tèt, gi¶m lactat m¸u )
• Thùc hiÖn sím c¸c th¨m dß ®¸nh gi¸ huyÕt
®éng vµ XN
• §iÒu trÞ sím nguyªn nh©n vµ c¸c yÕu tè lµm
nÆng thªm sèc
Tr¸nh c¸c thñ thuËt nÆng nÒ lµm nÆng thªm sèc

39. Håi søc tÝch cùc
C¸c th¨m dß ®¸nh gi¸ huyÕt ®éng vµ XN
• Catheter TMTT
• Catheter ®/m phæi
• §o HA trong lßng m¹ch
• Siªu ©m tim
• §o khÝ m¸u ®/m

40. Håi søc tÝch cùc
§iÒu trÞ sím nguyªn nh©n
• Sèc mÊt m¸u: cÇm m¸u
• Sèc t¾c nghÏn: th¸o t¾c nghÏn
• Chäc th¸o dÞch mµng tim (Ðp tim cÊp)
• Thuèc tiªu sîi huyÕt (NMP)
• SNK: KS + lo¹i bá æ NK
• NMCT: tiªu sîi huyÕt hoÆc can thiÖp ®/m vµnh
• SFV: c¸ch ly dÞ nguyªn

41. Håi søc tÝch cùc
§iÒu trÞ c¸c yÕu tè lµm nÆng thªm sèc
H« hÊp:
• B¶o vÖ dêng thë - c©n nh¾c ®Æt NKQ sím
• Dù phßng mÖt c¬ HH- TKNT víi Vt thÊp
• Tr¸nh toan HH- Gi÷ PaCO2 thÊp
• §¶m b¶o cung cÊp O2 – FiO2, PEEP, Hb

42. Håi søc tÝch cùc
§iÒu trÞ c¸c yÕu tè lµm nÆng thªm sèc
Toan chuyÓn ho¸:
• Ph¸t hiÖn vµ ®iÒu trÞ toan xªt«n
• T¨ng th«ng khÝ ®Ó gi÷ PaCO2 25 mmHg
• Cho dÌ dÆt HCO3 nÕu pH < 7,0
• §iÒu trÞ h¹ Ca ion m¸u
• C©n nh¾c läc m¸u sím

43. Håi søc tÝch cùc
§iÒu trÞ c¸c yÕu tè lµm nÆng thªm sèc
RLNT:
• NhÞp chËm < 80
• O2- Atropin - Dopamin
• C©n nh¾c t¹o nhÞp
• NTT thÊt NN thÊt
• Lidocain
• §iÒu trÞ RL K, Mg, Ca
• Do TMCB c¬ tim?

44. Håi søc tÝch cùc
§iÒu trÞ c¸c yÕu tè lµm nÆng thªm sèc
RLNT:
• NN trªn thÊt:
• C©n nh¾c sèc ®iÖn sím
• Digoxin nÐu rung nhÜ
• NN xoang > 140:
• §au, lo l¾ng ? (midazolam, morphin...)
• Gi¶m thÓ tÝch?

45. Håi søc tÝch cùc
§iÒu trÞ c¸c yÕu tè lµm nÆng thªm sèc
H¹ th©n nhiÖt:
• Gi÷ da kh« - ®¾p Êm
• TruyÒn dÞch Êm
• NÕu < 35oC: biÖn ph¸p lµm Êm tÝch cùc

46. Håi søc tÝch cùc
C¸c vÊn ®Ò kh¸c
• Theo dâi:
• C¸c dÊu hiÖu sèc
• H« hÊp
• C¸c biÕn chøng: RL ®«ng m¸u...
• KiÓm so¸t ®êng m¸u
• Nu«i dìng
• Phßng tæn th¬ng nm ®êng tiªu ho¸ do stress