DỰ THẢO KHUYẾN CÁO ĐIỀU TRỊ NHỒI MÁU NÃO ( ĐỘT QUỴ THIẾU MÁU NÃO)
•
0 likes•103 views
DỰ THẢO KHUYẾN CÁO ĐIỀU TRỊ NHỒI MÁU NÃO ( ĐỘT QUỴ THIẾU MÁU NÃO)
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (13)
Similar to DỰ THẢO KHUYẾN CÁO ĐIỀU TRỊ NHỒI MÁU NÃO ( ĐỘT QUỴ THIẾU MÁU NÃO)
Similar to DỰ THẢO KHUYẾN CÁO ĐIỀU TRỊ NHỒI MÁU NÃO ( ĐỘT QUỴ THIẾU MÁU NÃO) (20)
More from SoM
More from SoM (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (20)
DỰ THẢO KHUYẾN CÁO ĐIỀU TRỊ NHỒI MÁU NÃO ( ĐỘT QUỴ THIẾU MÁU NÃO)
- 1. D DỰ Ự TH THẢ ẢO KHUY O KHUYẾ ẾN C N CÁ ÁO ĐI O ĐIỀ ỀU TR U TRỊ Ị NH NHỒ ỒI M I MÁ ÁU NÃO U NÃO ( (Đ ĐỘ ỘT QU T QUỴ Ỵ THI THIẾ ẾU M U MÁ ÁU NÃO) U NÃO) Nh Nhó óm biên so m biên soạ ạn: n: GS.TS Nguy GS.TS Nguyễ ễn Lân Vi n Lân Việ ệt t PGS PGS.TS .TS Lê Quang Cư Lê Quang Cườ ờng ng
- 2. C Cá ác Chuyên gia g c Chuyên gia gó óp ý ki p ý kiế ến n 1. Chuyên ng 1. Chuyên ngà ành Th nh Thầ ần kinh n kinh • • Mi Miề ền B n Bắ ắc: PGS.TS Nguy c: PGS.TS Nguyễ ễn Văn Đăng n Văn Đăng (H (Hộ ội Th i Thầ ần Kinh VN) n Kinh VN), G , GS.TS S.TS Lê Đ Lê Đứ ức Hinh (H c Hinh (Hộ ội Th i Thầ ần Kinh VN) n Kinh VN), P , PGS.TS N GS.TS Ngô Đăng Th gô Đăng Thụ ục c ( (ĐHY ĐHY H Hà à N Nộ ội), i), PGS Lê Văn Th PGS Lê Văn Thí ính (BV B nh (BV Bạ ạch Mai), PGS.TS Nguy ch Mai), PGS.TS Nguyễ ễn Văn n Văn Chương Chương (Vi (Việ ện 103 n 103- -HVQY), TS Nguy HVQY), TS Nguyễ ễn Minh Hi n Minh Hiệ ện (Vi n (Việ ện 103), n 103), PGS.TS Nguy PGS.TS Nguyễ ễn Văn Thông n Văn Thông (Vi (Việ ện 108), GS.TS Ho n 108), GS.TS Hoà àng Văn Thu ng Văn Thuậ ận n (Vi (Việ ện 108). n 108). • • Mi Miề ền Trung: PGS.TS Ho n Trung: PGS.TS Hoà àng Kh ng Khá ánh nh • • Mi Miề ền Nam: n Nam: GS GS.TS .TS Lê Văn Th Lê Văn Thà ành, BS CKII Lê Minh, BS Nguy nh, BS CKII Lê Minh, BS Nguyễ ễn n Văn Nam Văn Nam, PGS.TS V , PGS.TS Vũ ũ Anh Nh Anh Nhị ị, BS Nguy , BS Nguyễ ễn Th n Thị ị Kim Liên, TS Kim Liên, TS Nguy Nguyễ ễn Thi H n Thi Hù ùng. ng.
- 3. C Cá ác Chuyên gia g c Chuyên gia gó óp ý ki p ý kiế ến n 2. Chuyên ng 2. Chuyên ngà ành kh nh khá ác c • • Tim m Tim mạ ạch: GS Ph ch: GS Phạ ạm Gia Kh m Gia Khả ải, i, GS Đ GS Đặ ặng V ng Vạ ạn n Phư Phướ ớc, PGS Ph c, PGS Phạ ạm Nguy m Nguyễ ễn Vinh n Vinh • • H Hồ ồi s i sứ ức c c cấ ấp c p cứ ứu: GS V u: GS Vũ ũ Văn Đ Văn Đí ính nh • • N Nộ ội ti i tiế ết t- -ĐTĐ ĐTĐ: Tr : Trầ ần Đ n Đứ ức Th c Thọ ọ, PGS Nguy , PGS Nguyễ ễn n H Hả ải Th i Thủ ủy, PGS T y, PGS Tạ ạ Văn B Văn Bì ình nh • • Ch Chẩ ẩn đo n đoá án h n hì ình nh ả ảnh: GS Ho nh: GS Hoà àng Đ ng Đứ ức Ki c Kiệ ệt t
- 4. T Tà ài li i liệ ệu tham kh u tham khả ảo o 1. 1.European Stroke Initiative European Stroke Initiative.Recomendation 2003 .Recomendation 2003 c củ ủa H a Hộ ội ch i chố ống đ ng độ ột qu t quỵ ỵ Châu Âu Châu Âu (2003) (2003) 2.C 2.Chương tr hương trì ình gi nh giả ảng d ng dạ ạy Đ y Độ ột qu t quỵ ỵ c củ ủa H a Hộ ội ch i chố ống Đ ng Độ ột t qu quỵ ỵ Qu Quố ốc t c tế ế- -ABC STROKE ABC STROKE (2006) (2006) v và à th thự ực hi c hiệ ện n ở ở Vi Việ ệt Nam (B t Nam (Bộ ộ Y t Y tế ế). ). 3. 3.Guidelines for the Early Management of Adults Guidelines for the Early Management of Adults With Ischemic Stroke With Ischemic Stroke c củ ủa H a Hộ ội Ch i Chố ống Đ ng Độ ột qu t quỵ ỵ Hoa Hoa K Kỳ ỳ (2007). (2007). 4. 4.Primary Prevention of Ischemic Stroke Primary Prevention of Ischemic Stroke c củ ủa H a Hộ ội i Ch Chố ống Đ ng Độ ột qu t quỵ ỵ Hoa K Hoa Kỳ ỳ (2006). (2006).
- 5. N NỘ ỘI DUNG I DUNG 1. L 1. LỜ ỜI M I MỞ Ở Đ ĐẦ ẦU U 2. SINH L 2. SINH LÍ Í B BỆ ỆNH V NH VÀ À NGUYÊN NHÂN NGUYÊN NHÂN 2.1. Sinh l 2.1. Sinh lí í b bệ ệnh c nh củ ủa đ a độ ột qu t quỵ ỵ do thi do thiế ếu m u má áu c u cụ ục b c bộ ộ 2.2. 2.2. Nguyên nhân đ Nguyên nhân độ ột qu t quỵ ỵ 3. TRI 3. TRIỆ ỆU CH U CHỨ ỨNG H NG HỌ ỌC C 4. 4. ĐI ĐIỀ ỀU TR U TRỊ Ị Đ ĐỘ ỘT QU T QUỴ Ỵ DO THI DO THIẾ ẾU M U MÁ ÁU U 4.1. 4.1. S Sá áu u nguyên nguyên t tắ ắc c ch chí ính nh trong trong ti tiế ếp p c cậ ận n b bệ ệnh nh nhân nhân đ độ ột t qu quỵ ỵ do do thi thiế ếu u m má áu u 4.2. Qui 4.2. Qui tr trì ình nh ch chẩ ẩn n đo đoá án n 4. 2.1. 4. 2.1. Ch Chẩ ẩn n đo đoá án n h hì ình nh ả ảnh nh 4.2.2. 4.2.2. Đi Điệ ện tâm đ n tâm đồ ồ (Electrocardiogram (Electrocardiogram – – ECG) ECG) 4.2.3. Siêu âm 4.2.3. Siêu âm 4.2.4. C 4.2.4. Cá ác x c xé ét nghi t nghiệ ệm m 4.3. Theo 4.3. Theo dõi dõi v và à đi điề ều u tr trị ị b bệ ệnh nh đ độ ột t qu quỵ ỵ n nó ói i chung chung 4.3.1. 4.3.1. Lâm Lâm s sà àng ng 4.3.2. Theo 4.3.2. Theo dõi dõi đi điệ ện n tâm tâm đ đồ ồ 4.3.3. 4.3.3. Chăm Chăm s só óc c tim tim m mạ ạch ch 4.3.4. 4.3.4. Huy Huyế ết t âp âp 4.3.5. 4.3.5. Đ Đả ảm m b bả ảo o ch chứ ức c năng năng ph phổ ổi i 4.3.6. 4.3.6. Ki Kiể ểm m glucose glucose m má áu u 4.3.7. 4.3.7. Cân Cân b bằ ằng ng nư nướ ớc c v và à đi điệ ện n gi giả ải i 4.3.8. 4.3.8. Nhi Nhiệ ệt t đ độ ộ cơ cơ th thể ể 4.4. 4.4. Phương Phương ph phá áp p đi điề ều u tr trị ị đ đặ ặc c hi hiệ ệu u 4.4.1. 4.4.1. Li Liệ ệu u ph phá áp p t tá ái i tư tướ ới i m má áu u ( (s sử ử d dụ ụng ng thu thuố ốc c tiêu tiêu s sợ ợi i huy huyế ết t). ). 4.4.2. 4.4.2. Li Liệ ệu u ph phá áp p ch chố ống ng huy huyế ết t kh khố ối i 4.4.3. 4.4.3. C Cá ác c thu thuố ốc c b bả ảo o v vệ ệ th thầ ần n kinh kinh
- 6. N NỘ ỘI DUNG I DUNG 4.5. 4.5. Đi Điề ều u tr trị ị c cá ác c bi biế ến n ch chứ ứng ng c cấ ấp p t tí ính nh 4.5.1. 4.5.1. Ph Phù ù não não v và à tăng tăng á áp p l lự ực c n nộ ội i s sọ ọ 4.5.2. 4.5.2. S Sặ ặc c v và à viêm viêm ph phổ ổi i 4.5.3. 4.5.3. Nhi Nhiễ ễm m tr trù ùng ng đư đườ ờng ng ti tiể ểu u 4.5.4. 4.5.4. T Tắ ắc c m mạ ạch ch ph phổ ổi i v và à DVT DVT 4.5.5. 4.5.5. Lo Loé ét t do do n nằ ằm m lâu lâu 4.5.6. 4.5.6. Cơn Cơn đ độ ộng ng kinh kinh 4.6. 4.6. H Hồ ồi i ph phụ ục c ch chứ ức c năng năng s sớ ớm m 5. D 5. DỰ Ự PHÒNG C PHÒNG CẤ ẤP M P MỘ ỘT T 5.1. 5.1. Thay Thay đ đổ ổi i l lố ối i s số ống ng v và à c cá ác c y yế ếu u t tố ố nguy nguy cơ cơ 5.1.1. C 5.1.1. Cá ác y c yế ếu t u tố ố nguy cơ không th nguy cơ không thể ể thay đ thay đổ ổi đư i đượ ợc c 5.1.2. C 5.1.2. Cá ác y c yế ếu t u tố ố nguy cơ đư nguy cơ đượ ợc nghiên c c nghiên cứ ứu nhi u nhiề ều v u và à c có ó th thể ể bi biế ến đ n đổ ổi đư i đượ ợc c 5.1.3. Y 5.1.3. Yế ếu t u tố ố nguy cơ chưa x nguy cơ chưa xá ác đ c đị ịnh rõ nh rõ 5.2. 5.2. Thu Thuố ốc c ch chố ống ng huy huyế ết t kh khố ối i v và à ch chố ống ng đông đông 5.2.1. ASA 5.2.1. ASA 5.2.2. 5.2.2. Thu Thuố ốc c ch chố ống ng đông đông m má áu u 5.3. 5.3. Đi Điề ều u tr trị ị v và à ph phẫ ẫu u thu thuậ ật t n nộ ội i m mạ ạch ch (Carotid (Carotid Endarterectomy Endarterectomy - - CEA) CEA) 6. D 6. DỰ Ự PHÒNG C PHÒNG CẤ ẤP HAI P HAI 6.1. 6.1. Đ Đi iề ều u ch chỉ ỉnh nh c cá ác c y yế ếu u t tố ố nguy nguy cơ cơ 6.1.1. 6.1.1. Đi Điề ều u tr trị ị tăng tăng HA HA 6.1.2. 6.1.2. Li Liệ ệu u ph phá áp p gi giả ảm m cholesterol cholesterol m má áu u 6.1.3. 6.1.3. B Bỏ ỏ h hú út t thu thuố ốc c l lá á 6.1.4. 6.1.4. Li Liệ ệu u ph phá áp p hormon hormon thay thay th thế ế 6.2. 6.2. Thu Thuố ốc c ch chố ống ng huy huyế ết t kh khố ối i v và à ch chố ống ng đông đông 6.2.1. 6.2.1. Thu Thuố ốc c ch chố ống ng huy huyế ết t kh khố ối i 6.2.2. 6.2.2. Thu Thuố ốc c ch chố ống ng đông đông m má áu u 6.3. 6.3. Đi Điề ều u tr trị ị v và à ph phẫ ẫu u thu thuậ ật t n nộ ội i m mạ ạch ch 6.3.1. 6.3.1. Ph Phẫ ẫu u thu thuậ ật t n nộ ội i m mạ ạch ch đ độ ộng ng m mạ ạch ch c cả ảnh nh (CEA) (CEA) : :c cá ác c tiêu tiêu ch chẩ ẩn n c cụ ụ th thể ể 6.3.2. 6.3.2. Đ Đặ ặt t stent stent
- 7. L LỜ ỜI M I MỞ Ở Đ ĐẦ ẦU U ƒ ƒ Đ Đị ịnh ngh nh nghĩ ĩa (WHO) a (WHO) ƒ ƒ T Tầ ầm quan tr m quan trọ ọng, t ng, tá ác h c hạ ại c i củ ủa Đ a Độ ột qu t quỵ ỵ ƒ ƒ Quan đi Quan điể ểm v m về ề đi điề ều tr u trị ị đ độ ột qu t quỵ ỵ c cấ ấp t p tí ính v nh vẫ ẫn còn n còn nhi nhiề ều tranh cãi u tranh cãi Æ Æ đ để ể x xá ác đ c đị ịnh gi nh giá á tr trị ị khoa h khoa họ ọc c c củ ủa c a cá ác nghiên c c nghiên cứ ứu, u, ngư ngườ ời ta c i ta có ó th thể ể chia th chia thà ành nh 4 c 4 cấ ấp đ p độ ộ Evidence Based Medecin Evidence Based Medecine e (EBM) (EBM)
- 8. Evidence Based Medecin Evidence Based Medecine e (EBM) (EBM) • • EBM I: c EBM I: có ó b bằ ằng ch ng chứ ứng khoa h ng khoa họ ọc gi c giá á tr trị ị nh nhấ ất, d t, dự ựa trên th a trên thử ử nghi nghiệ ệm lâm s m lâm sà àng đ ng đố ối ch i chứ ứng ng ng ngẫ ẫu nhiên v u nhiên vớ ới c i cỡ ỡ m mẫ ẫu ph u phù ù h hợ ợp p ho hoặ ặc phân t c phân tí ích meta c ch meta cá ác nghiên c c nghiên cứ ứu đ u đố ối ch i chứ ứng ng ng ngẫ ẫu nhiên. u nhiên. • • EBM II: c EBM II: có ó b bằ ằng ch ng chứ ứng khoa h ng khoa họ ọc gi c giá á tr trị ị trung b trung bì ình (nghiên nh (nghiên c cứ ứu đ u đố ối ch i chứ ứng ng ng ngẫ ẫu nhiên đơn l u nhiên đơn lẻ ẻ) ) • • EBM III: c EBM III: có ó b bằ ằng ch ng chứ ứng khoa h ng khoa họ ọc gi c giá á tr trị ị th thấ ấp (nghiên c p (nghiên cứ ứu u b bệ ệnh nh- -ch chứ ứng ho ng hoặ ặc nghiên c c nghiên cứ ứu t u tạ ại c i cộ ộng đ ng đồ ồng, nghiên c ng, nghiên cứ ứu mô u mô t tả ả nhi nhiề ều trư u trườ ờng h ng hợ ợp đ p đố ối chi i chiế ếu v u vớ ới ti i tiề ền s n sử ử ( (nhưng không nhưng không ng ngẫ ẫu nhiên) ho u nhiên) hoặ ặc so s c so sá ánh v nh vớ ới c i cá ác k c kế ết qu t quả ả c củ ủa c a cá ác th c thử ử nghi nghiệ ệm ng m ngẫ ẫu nhiên kh u nhiên khá ác. c. • • EBM IV: thi EBM IV: thiế ếu b u bằ ằng ch ng chứ ứng khoa h ng khoa họ ọc, kinh nghi c, kinh nghiệ ệm c m củ ủa c a cá á nhân chuyên gia. nhân chuyên gia.
- 9. SINH L SINH LÍ Í B BỆ ỆNH V NH VÀ À NGUYÊN NHÂN NGUYÊN NHÂN Sinh l Sinh lí í b bệ ệnh c nh củ ủa đ a độ ột qu t quỵ ỵ do thi do thiế ếu m u má áu c u cụ ục b c bộ ộ ƒ ƒ Kh Khá ái ni i niệ ệm m v vù ùng tranh t ng tranh tố ối tranh s i tranh sá áng ng ƒ ƒ T Tí ính c nh cấ ấp thi p thiế ết ph t phả ải đi i điề ều tr u trị ị c cà àng s ng sớ ớm c m cà àng t ng tố ốt t Nguyên nhân đ Nguyên nhân độ ột qu t quỵ ỵ ƒ ƒ Xơ v Xơ vữ ữa đ a độ ộng m ng mạ ạch ch ƒ ƒ T Tắ ắc h c hệ ệ đ độ ộng m ng mạ ạch ch- -ti tiể ểu đ u độ ộng m ng mạ ạch do huy ch do huyế ết kh t khố ối xơ i xơ v vữ ữa a ƒ ƒ Ngh Nghẽ ẽn m n mạ ạch nguyên nhân do c ch nguyên nhân do cá ác b c bệ ệnh tim (thay van nh tim (thay van tim, rung nh tim, rung nhĩ ĩ, c , cụ ục m c má áu đông trong bu u đông trong buồ ồng tim). ng tim).
- 10. TRI TRIỆ ỆU CH U CHỨ ỨNG H NG HỌ ỌC C ƒ ƒ Tri Triệ ệu ch u chứ ứng h ng họ ọc đ c độ ột qu t quỵ ỵ r rấ ất đa d t đa dạ ạng, t ng, tù ùy thu y thuộ ộc v c vị ị tr trí í não t não tổ ổn thương n thương. . ƒ ƒ Công th Công thứ ức ch c chẩ ẩn đo n đoá án nhanh n nhanh FAST FAST c củ ủa H a Hộ ội Ch i Chố ống ng đ độ ột qu t quỵ ỵ Qu Quố ốc T c Tế ế (2006) (2006): : 9 9 L Li iệ ệt m t mặ ặt ( t (F Facial weekness) acial weekness) 9 9 Y Yế ếu tay u tay ( (A Arme weekness) rme weekness) 9 9 K Kh hó ó n nó ói ( i (S Speech difficulty) peech difficulty) 9 9 T Th hờ ời đi i điể ểm ph m phả ải x i xử ử lý c lý cấ ấp c p cứ ứu ngư u ngườ ời b i bệ ệnh nh ( (T Time to ime to act fast). act fast).
- 11. ĐI ĐIỀ ỀU TR U TRỊ Ị Đ ĐỘ ỘT QU T QUỴ Ỵ DO THI DO THIẾ ẾU M U MÁ ÁU U 6 6 nguyên nguyên t tắ ắc c ch chí ính nh trong trong ti tiế ếp p c cậ ận n b bệ ệnh nh nhân nhân 1. 1. Ch Chẩ ẩn n đo đoá án n x xá ác c đ đị ịnh nh đ để ể đưa đưa ra ra nh nhữ ững ng quy quyế ết t đ đị ịnh nh đi điề ều u tr trị ị 2. 2. Đi Điề ều u tr trị ị c cá ác c y yế ếu u t tố ố ả ảnh nh hư hưở ởng ng t tớ ới i ch chứ ức c năng năng s số ống ng (HA, (HA, nhi nhiệ ệt t đ độ ộ cơ cơ th thể ể, glucose , glucose huy huyế ết t thanh) thanh) 3. 3. Đi Điề ều u tr trị ị c cá ác c nguyên nguyên nhân nhân gây gây đ độ ột t qu quỵ ỵ, , t tá ái i ph phụ ục c h hồ ồi i c cá ác c m mạ ạch ch b bị ị t tắ ắc c ho hoặ ặc c ch chố ống ng l lạ ại i cơ cơ ch chế ế gây gây ch chế ết t t tế ế b bà ào o ( (b bả ảo o v vệ ệ th thầ ần n kinh kinh) ) 4. 4. Phòng Phòng v và à đi điề ều u tr trị ị nh nhữ ững ng bi biế ến n ch chứ ứng ng n nộ ội i khoa khoa ( (tr trà ào o ngư ngượ ợc c, , nhi nhiễ ễm m tr trù ùng ng, , lo loé ét t do do n nằ ằm m, , huy huyế ết t kh khố ối i t tĩ ĩnh nh m mạ ạch ch sâu sâu, , ngh nghẽ ẽn n m mạ ạch ch ph phổ ổi i), ), bi biế ến n ch chứ ứng ng th thầ ần n kinh kinh ( (xu xuấ ất t huy huyế ết t th thứ ứ ph phá át t, , ph phù ù não não, , cơn cơn đ độ ộng ng kinh kinh) ) 5. 5. D Dự ự phòng phòng c cấ ấp p hai hai s sớ ớm m đ để ể gi giả ảm m b bớ ớt t t tỉ ỉ l lệ ệ t tá ái i ph phá át t đ độ ột t qu quỵ ỵ s sớ ớm m 6. 6. Ph Phụ ục c h hồ ồi i ch chứ ức c năng năng s sớ ớm m
- 12. Qui Qui tr trì ình nh ch chẩ ẩn n đo đoá án n Ph Phá át t hi hiệ ện n s sớ ớm m c cá ác c th thể ể đ độ ột t qu quỵ ỵ d dự ựa a trên trên c cá ác c d dấ ấu u hi hiệ ệu u lâm lâm s sà àng ng. . • • Thi Thiế ếu u m má áu u c cụ ục c b bộ ộ • • Xu Xuấ ất t huy huyế ết t n nộ ội i s sọ ọ • • Xu Xuấ ất t huy huyế ết t dư dướ ới i nh nhệ ện n l là à r rấ ất t c cầ ần n thi thiế ết t. .
- 13. Qui Qui tr trì ình nh ch chẩ ẩn n đo đoá án n Chẩn đoán hình ảnh •Chụp cắt lớp vi tính (Computed Tomography -CT). •Chụp cộng hưởng từ (Magnetic Resonance Imaging - MRI) •Điện tâm đồ (Electrocardiogram – ECG) Siêu âm •Siêu âm Doppler •Siêu âm màu Duplex •Các phương pháp siêu âm khác: 9Qua thành ngực 9Qua thực quản
- 14. Qui Qui tr trì ình nh ch chẩ ẩn n đo đoá án n C Cá ác x c xé ét nghi t nghiệ ệm m cơ b cơ bả ản n • • Công Công th thứ ức c m má áu u ( (s số ố lư lượ ợng ng h hồ ồng ng c cầ ầu u, , ti tiể ểu u c cầ ầu u) ) • • INR, INR, th thờ ời i gian gian Prothrombin Prothrombin • • Đi Điệ ện n gi giả ải i đ đồ ồ • • Glucose Glucose huy huyế ết t thanh thanh • • CRP, CRP, t tố ốc c đ độ ộ m má áu u l lắ ắng ng • • X Xé ét t nghi nghiệ ệm m ch chứ ức c năng năng gan gan v và à th thậ ận n. .
- 15. Qui Qui tr trì ình nh ch chẩ ẩn n đo đoá án n X Xé ét t nghi nghiệ ệm m đ đặ ặc c bi biệ ệt t ( (t tù ùy y t từ ừng ng b bệ ệnh nh nhân nhân ) ) • • Protein C, S, Protein C, S, aPC aPC- -resistance resistance • • Cardiolipin Cardiolipin- -AB AB • • Homocystein Homocystein • • S Sà àng ng l lọ ọc c viêm viêm m mạ ạch ch m má áu u (ANA, Lupus AC) (ANA, Lupus AC) • • Ch Chọ ọc c dò dò d dị ịch ch não não t tủ ủy y
- 16. Theo Theo dõi dõi v và à đi điề ều u tr trị ị chung chung v về ề đ độ ột t qu quỵ ỵ 1. 1. B Bệ ệnh nh nhân nhân ph phả ải i đư đượ ợc c ki kiể ểm m tra tra nh nhữ ững ng bi biế ến n ch chứ ứng ng nguy nguy hi hiể ểm m đe đe d dọ ọa a đ đế ến n t tí ính nh m mạ ạng ng, , quan quan tr trọ ọng ng l là à khai khai thông thông đư đườ ờng ng th thở ở, , duy duy tr trì ì ch chứ ức c năng năng hô hô h hấ ấp p v và à tu tuầ ần n ho hoà àn n 2. 2. B Bệ ệnh nh nhân nhân ph phả ải i đư đượ ợc c theo theo dõi dõi v và à/ho /hoặ ặc c đi điề ều u tr trị ị trong trong Phòng Phòng c cấ ấp p c cứ ứu u, , Đơn Đơn v vị ị Đ Độ ột t qu quỵ ỵ ho hoặ ặc c c cá ác c Khoa Khoa kh khá ác c. .
- 17. Theo Theo dõi dõi v và à đi điề ều u tr trị ị chung chung v về ề đ độ ột t qu quỵ ỵ Lâm Lâm s sà àng ng • • Theo Theo dõi dõi thư thườ ờng ng xuyên xuyên đ để ể ph phá át t hi hiệ ện n suy suy gi giả ảm m ch chứ ức c năng năng tu tuầ ần n ho hoà àn n v và à hô hô h hấ ấp p v và à c cá ác c bi biế ến n ch chứ ứng ng do do ch chè èn n é ép p não não ( (đ độ ộ t tỉ ỉnh nh t tá áo o, , đ đồ ồng ng t tử ử). ). • • Theo Theo dõi dõi t tì ình nh tr trạ ạng ng h hệ ệ th thầ ần n kinh kinh thông thông qua qua c cá ác c thang thang đi điể ểm m đ đá ánh nh gi giá á (NIH, Scandinavian, (NIH, Scandinavian, Glassgow Glassgow… …
- 18. Theo Theo dõi dõi v và à đi điề ều u tr trị ị chung chung v về ề đ độ ột t qu quỵ ỵ Theo Theo dõi dõi đi điệ ện n tâm tâm đ đồ ồ • • Ph Phá át t hi hiệ ện n c cá ác c cơn cơn lo loạ ạn n nh nhị ịp p á ác c t tí ính nh th thứ ứ ph phá át t, , lo loạ ạn n nh nhị ịp p c có ó t từ ừ trư trướ ớc c v và à rung rung nh nhĩ ĩ ( (ngu nguồ ồn n g gố ốc c t tắ ắc c m mạ ạch ch). ). • • Nên Nên theo theo dõi dõi tim tim m mạ ạch ch liên liên t tụ ục c trong trong 48 48 gi giờ ờ đ đầ ầu u k kể ể t từ ừ khi khi x xả ảy y ra ra đ độ ột t qu quỵ ỵ, , đ đặ ặc c bi biệ ệt t v vớ ới i b bệ ệnh nh nhân nhân c có ó: : 9 9 C Cá ác c b bệ ệnh nh l lí í v về ề tim tim m mạ ạch ch trư trướ ớc c đ đó ó 9 9 Ti Tiề ền n s sử ử b bị ị b bệ ệnh nh tim tim 9 9 HA HA dao dao đ độ ộng ng 9 9 Nh Nhữ ững ng d dấ ấu u hi hiệ ệu/tri u/triệ ệu u ch chứ ứng ng lâm lâm s sà àng ng c củ ủa a suy suy tim tim 9 9 ECG ECG không không b bì ình nh thư thườ ờng ng 9 9 Ổ Ổ nh nhồ ồi i m má áu u liên liên quan quan t tớ ới i v vỏ ỏ não não th thù ùy y đ đả ảo o
- 19. Theo Theo dõi dõi v và à đi điề ều u tr trị ị chung chung v về ề đ độ ột t qu quỵ ỵ Chăm Chăm s só óc c tim tim m mạ ạch ch • • Đ Đả ảm m b bả ảo o cung cung lư lượ ợng ng tim tim t tố ối i ưu ưu = = duy duy tr trì ì HA HA ở ở m mứ ức c b bì ình nh thư thườ ờng ng cao cao, , nh nhị ịp p tim tim b bì ình nh thư thườ ờng ng. . • • Á Áp p l lự ực c t tĩ ĩnh nh m mạ ạch ch trung trung tâm tâm nên nên đư đượ ợc c duy duy tr trì ì ở ở m mứ ức c x xấ ấp p x xỉ ỉ 8 8- -10 cm H 10 cm H2 2O. Theo O. Theo dõi dõi á áp p l lự ực c t tĩ ĩnh nh m mạ ạch ch trung trung tâm tâm ( (m mặ ặc c d dù ù không không á áp p d dụ ụng ng thư thườ ờng ng xuyên xuyên ở ở nh nhữ ững ng b bệ ệnh nh khoa khoa thông thông thư thườ ờng ng) ) s sẽ ẽ đưa đưa ra ra nh nhữ ững ng c cả ảnh nh b bá áo o s sớ ớm m v về ề tăng tăng hay hay gi giả ảm m th thể ể t tí ích ch - - c cá ác c y yế ếu u t tố ố b bấ ất t l lợ ợi i cho cho tư tướ ới i m má áu u não não. . • • Khi Khi c cầ ần n, , ph phả ải i s sử ử d dụ ụng ng thu thuố ốc c, , kh khử ử rung rung tim tim hay hay s sử ử d dụ ụng ng m má áy y t tạ ạo o nh nhị ịp p đ để ể đưa đưa nh nhị ịp p tim tim v về ề b bì ình nh thư thườ ờng ng. .
- 20. Theo Theo dõi dõi v và à đi điề ều u tr trị ị chung chung v về ề đ độ ột t qu quỵ ỵ Huy Huyế ết t á áp p • • Nên Nên gi giữ ữ HA HA ở ở m mứ ức c cao cao đ để ể t tạ ạo o t tì ình nh tr trạ ạng ng tư tướ ới i m má áu u t tố ối i ưu ưu c cá ác c m mạ ạch ch m má áu u b bà àng ng h hệ ệ v và à m mạ ạch ch b bị ị h hẹ ẹp p, , gi giú úp p cung cung c cấ ấp p đ đủ ủ m má áu u cho cho mô mô não não v vù ùng ng tranh tranh t tố ối i- - tranh tranh s sá áng ng, , nơi nơi kh khả ả năng năng t tự ự đi điề ều u hòa hòa lưu lưu lư lượ ợng ng m má áu u não não gi giả ảm m. . • • Khi Khi b bệ ệnh nh nhân nhân b bị ị h hạ ạ HA: HA: truy truyề ền n d dị ịch ch v và à/ho /hoặ ặc c norepinephrin norepinephrin. .
- 21. Theo Theo dõi dõi v và à đi điề ều u tr trị ị chung chung v về ề đ độ ột t qu quỵ ỵ Đ Đả ảm m b bả ảo o ch chứ ức c năng năng ph phổ ổi i • • Nên Nên theo theo dõi dõi đ độ ộ bão bão hòa hòa oxy oxy m má áu u đ độ ộng ng m mạ ạch ch v và à ch chứ ức c năng năng thông thông kh khí í ph phổ ổi i. . • • Cung Cung c cấ ấp p đ đủ ủ oxy oxy m má áu u đ để ể duy duy tr trì ì trao trao đ đổ ổi i ch chấ ất t cho cho v vù ùng ng tranh tranh t tố ối i- -tranh tranh s sá áng ng. (2 . (2- -4 4 l lí ít t O O2 2/ph /phú út). t). • • Nên Nên đ đặ ặt t n nộ ội i kh khí í qu quả ản n cho cho nh nhữ ững ng trư trườ ờng ng h hợ ợp p suy suy hô hô h hấ ấp p c có ó kh khả ả năng năng h hồ ồi i ph phụ ục c. . Ki Kiể ểm m glucose glucose m má áu u • • C Cầ ần n theo theo dõi dõi glucose glucose m má áu u thư thườ ờng ng xuyên xuyên do do ở ở giai giai đo đoạ ạn n c cấ ấp p c củ ủa a đ độ ột t qu quỵ ỵ • • Gi Giả ảm m glucose glucose huy huyế ết t thanh thanh c cũ ũng ng ả ảnh nh hư hưở ởng ng đ đế ến n tiên tiên lư lượ ợng ng v và à/ho /hoặ ặc c gây gây t tì ình nh tr trạ ạng ng gi giố ống ng như như nh nhồ ồi i m má áu u não não. .
- 22. Theo Theo dõi dõi v và à đi điề ều u tr trị ị chung chung v về ề đ độ ột t qu quỵ ỵ Cân Cân b bằ ằng ng nư nướ ớc c v và à đi điệ ện n gi giả ải i • • C Cầ ần n đư đượ ợc c theo theo dõi dõi s sá át t v và à đi điề ều u ch chỉ ỉnh nh đ để ể tr trá ánh nh hi hiệ ện n tư tượ ợng ng cô cô đ đặ ặc c huy huyế ết t tương tương, , tăng tăng t tỉ ỉ l lệ ệ ph phầ ần n trăm trăm kh khố ối i h hồ ồng ng c cầ ầu u ( (heamatocrit heamatocrit) ) v và à l là àm m gi giả ảm m kh khả ả năng năng lưu lưu thông thông c củ ủa a m má áu u. Dung . Dung d dị ịch ch như nhượ ợc c trương trương ch chố ống ng ch chỉ ỉ đ đị ịnh nh ( (natriclorua natriclorua 0,45% 0,45% ho hoặ ặc c glucose 5%) do glucose 5%) do nguy nguy cơ cơ l là àm m n nặ ặng ng t tì ình nh tr trạ ạng ng ph phù ù não não. . Nhi Nhiệ ệt t đ độ ộ cơ cơ th thể ể • • Trên Trên th thự ực c nghi nghiệ ệm m, , s số ốt t tuy tuy không không ả ảnh nh hư hưở ởng ng đ đế ến n tiên tiên lư lượ ợng ng sau sau đ độ ột t qu quỵ ỵ nhưng nhưng l lạ ại i l là àm m tăng tăng k kí ích ch thư thướ ớc c ổ ổ nh nhồ ồi i m má áu u. .
- 23. Khuy Khuyế ến n c cá áo o đi điề ều u tr trị ị chung chung v về ề đ độ ột t qu quỵ ỵ (EBM IV) (EBM IV) • • Nên Nên theo theo dõi dõi ch chứ ức c năng năng tim tim m mạ ạch ch liên liên t tụ ục c trong trong 48 48 gi giờ ờ đ đầ ầu u sau sau đ độ ột t qu quỵ ỵ, , đ đặ ặc c bi biệ ệt t đ đố ối i v vớ ới i b bệ ệnh nh nhân nhân c có ó c cá ác c b bệ ệnh nh l lí í v về ề tim tim m mạ ạch ch trư trướ ớc c đ đó ó, , ti tiề ền n s sử ử lo loạ ạn n nh nhị ịp p tim tim, HA , HA không không ổ ổn n đ đị ịnh nh, , c có ó d dấ ấu u hi hiệ ệu/tri u/triệ ệu u ch chứ ứng ng lâm lâm s sà àng ng c củ ủa a suy suy tim tim, ECG , ECG không không b bì ình nh thư thườ ờng ng, , ổ ổ nh nhồ ồi i m má áu u ở ở v vỏ ỏ não não th thù ùy y đ đả ảo o. . • • Nên Nên theo theo dõi dõi oxy oxy m má áu u qua qua đo đo đ độ ộ bão bão hòa hòa oxy oxy m má áu u đ độ ộng ng m mạ ạch ch. . • • Cung Cung c cấ ấp p O O2 2 trong trong trư trườ ờng ng h hợ ợp p gi giả ảm m oxy ( oxy (phân phân t tí ích ch kh khí í m má áu u ho hoặ ặc c đo đo đ độ ộ bão bão hòa hòa oxy oxy m má áu u đ độ ộng ng m mạ ạch ch c có ó đ độ ộ bão bão hòa hòa O O2 2<92%). <92%). • • Đ Đặ ặt t n nộ ội i kh khí í qu quả ản n trong trong trư trườ ờng ng h hợ ợp p suy suy hô hô h hấ ấp p c có ó kh khả ả năng năng h hồ ồi i ph phụ ục c. .
- 24. Khuy Khuyế ến n c cá áo o đi điề ều u tr trị ị chung chung v về ề đ độ ột t qu quỵ ỵ (EBM IV) (EBM IV) • • Không Không nên nên h hạ ạ HA qua HA qua v vộ ội i ngay ngay sau sau đ độ ột t qu quị ị, , tr trừ ừ trư trườ ờng ng h hợ ợp p HA HA tăng tăng cao cao: HA : HA tâm tâm thu thu ≥ ≥ 200mmHg 200mmHg v và à/ho /hoặ ặc c HA HA tâm tâm trương trương ≥ ≥120mmHg 120mmHg • • C Cá ác c trư trườ ờng ng h hợ ợp p c cầ ần n h hạ ạ HA: HA: 9 9 Đ Độ ột t qu quỵ ỵ c có ó suy suy tim tim 9 9 Ph Phì ình nh t tá ách ch đ độ ộng ng m mạ ạch ch ch chủ ủ 9 9 Nh Nhồ ồi i m má áu u cơ cơ tim tim c cấ ấp p, , suy suy th thậ ận n c cấ ấp p 9 9 D Dù ùng ng thu thuố ốc c tiêu tiêu s sợ ợi i huy huyế ết t hay hay s sử ử d dụ ụng ng heparin heparin đư đườ ờng ng t tĩ ĩnh nh m mạ ạch ch. . • • Nên Nên duy duy tr trì ì HA HA c củ ủa a nh nhữ ững ng b bệ ệnh nh nhân nhân: : 9 9 N Nế ếu u đã đã c có ó ti tiề ền n s sử ử tăng tăng HA: HA: gi giữ ữ ở ở m mứ ức c 180/100 180/100- -105 mmHg 105 mmHg 9 9 Không Không c có ó ti tiề ền n s sử ử tăng tăng HA: HA: gi giữ ữ ở ở m mứ ức c 160 160- -180/90 180/90- -100 mmHg 100 mmHg 9 9 Đang Đang đi điề ều u tr trị ị tiêu tiêu s sợ ợi i huy huyế ết t: : tr trá ánh nh đ để ể HA HA tâm tâm thu thu > 180mmHg > 180mmHg
- 25. Khuy Khuyế ến n c cá áo o đi điề ều u tr trị ị chung chung v về ề đ độ ột t qu quỵ ỵ (EBM IV) (EBM IV) • • Khuy Khuyế ến n c cá áo o c cá ác c thu thuố ốc c s sử ử d dụ ụng ng đi điề ều u tr trị ị HA HA nên nên l là à: : - - Labetalol Labetalol ho hoặ ặc c Urapidil Urapidil đư đườ ờng ng TM TM - - Nitroprusside Nitroprusside ho hoặ ặc c Nitroglycerin Nitroglycerin đư đườ ờng ng TM TM - - Captopril Captopril đư đườ ờng ng u uố ống ng. . • • Không Không d dù ùng ng Nifedipine Nifedipine c cũ ũng ng như như b bấ ất t c cứ ứ bi biệ ện n ph phá áp p n nà ào o h hạ ạ HA HA m mạ ạnh nh • • Phòng Phòng v và à đi điề ều u tr trị ị t tụ ụt t HA, HA, đ đặ ặc c bi biệ ệt t đ đố ối i v vớ ới i nh nhữ ững ng b bệ ệnh nh nhân nhân HA HA không không ổ ổn n đ đị ịnh nh: : - - B Bổ ổ sung sung lư lượ ợng ng d dị ịch ch đ đầ ầy y đ đủ ủ, , khi khi c cầ ần n thi thiế ết t c có ó th thể ể tăng tăng lư lượ ợng ng d dị ịch ch truy truyề ền n - - V Và à/ho /hoặ ặc c Catecholamin Catecholamin ( (Epinephrin Epinephrin 0,1 0,1- -2 mg/h + 2 mg/h + Dobutamin Dobutamin 5 5- -50 mg/h). 50 mg/h).
- 26. Khuy Khuyế ến n c cá áo o đi điề ều u tr trị ị chung chung v về ề đ độ ột t qu quỵ ỵ (EBM IV) (EBM IV) • • Theo Theo dõi dõi glucose/ glucose/huy huyế ết t thanh, thanh, đ đặ ặc c bi biệ ệt t ở ở nh nhữ ững ng b bệ ệnh nh nhân nhân b bị ị đ đá ái i th thá áo o đư đườ ờng ng. . • • Không Không nên nên s sử ử d dụ ụng ng d dị ịch ch đư đườ ờng ng v vì ì s sẽ ẽ d dẫ ẫn n t tớ ới i h hậ ậu u qu quả ả b bấ ất t l lợ ợi i do do tăng tăng glucose glucose huy huyế ết t thanh. thanh. • • Nên Nên đi điề ều u ch chỉ ỉnh nh glucose glucose huy huyế ết t thanh thanh b bằ ằng ng insulin insulin khi khi glucose/ glucose/huy huyế ết t thanh >10 thanh >10 mMol mMol/L /L • • Đi Điề ều u ch chỉ ỉnh nh ngay ngay l lậ ập p t tứ ức c c cá ác c trư trườ ờng ng h hợ ợp p h hạ ạ glucose glucose huy huyế ết t thanh thanh b bằ ằng ng c cá ách ch truy truyề ền n t tĩ ĩnh nh m mạ ạch ch nhanh nhanh (bolus) dextrose hay glucose 10 (bolus) dextrose hay glucose 10- -20%. 20%.
- 27. Khuy Khuyế ến n c cá áo o đi điề ều u tr trị ị chung chung v về ề đ độ ột t qu quỵ ỵ (EBM IV) (EBM IV) • • Duy Duy tr trì ì nhi nhiệ ệt t đ độ ộ cơ cơ th thể ể ≥ ≥ 37,5 37,5° °C. C. Trong Trong trư trườ ờng ng h hợ ợp p s số ốt t nên nên c cố ố t tì ìm m ổ ổ nhi nhiễ ễm m khu khuẩ ẩn n ( (v vị ị tr trí í v và à nguyên nguyên nhân nhân) ) đ để ể b bắ ắt t đ đầ ầu u đi điề ều u tr trị ị kh khá áng ng sinh sinh. . Đ Đố ối i v vớ ới i b bệ ệnh nh nhân nhân còn còn kh khả ả năng năng mi miễ ễn n d dị ịch ch không không nên nên đi điề ều u tr trị ị d dự ự phòng phòng b bằ ằng ng kh khá áng ng sinh sinh, , thu thuố ốc c ch chố ống ng n nấ ấm m hay hay kh khá áng ng virus. virus. • • Theo Theo dõi dõi v và à đi điề ều u ch chỉ ỉnh nh m mấ ất t cân cân b bằ ằng ng nư nướ ớc c v và à đi điệ ện n gi giả ải i. . • • Ch Chố ống ng ch chỉ ỉ đ đị ịnh nh d dù ùng ng dung dung d dị ịch ch như nhượ ợc c trương trương ( (Natri Natri Clorua Clorua 0,45% 0,45% ho hoặ ặc c Glucose 5%) Glucose 5%) v vì ì c có ó nguy nguy cơ cơ gây gây ph phù ù não não, , gi giả ảm m á áp p l lự ực c th thẩ ẩm m th thấ ấu u huy huyế ết t tương tương. .
- 28. Phương Phương ph phá áp p đi điề ều u tr trị ị đ đặ ặc c hi hiệ ệu u Li Liệ ệu u ph phá áp p t tá ái i tư tướ ới i m má áu u ( (thu thuố ốc c tiêu tiêu s sợ ợi i huy huyế ết t) ) • • Ý Ý ngh nghĩ ĩa a s sử ử d dụ ụng ng thu thuố ốc c tiêu tiêu s sợ ợi i huy huyế ết t. . • • Khuy Khuyế ến n c cá áo o đi điề ều u tr trị ị tiêu tiêu s sợ ợi i huy huyế ết(d t(dự ựa a trên trên c cá ác c nghiên nghiên c cứ ứu u đa đa trung trung tâm tâm: : o o Tiêm Tiêm t tĩ ĩnh nh m mạ ạch ch rtPA rtPA (0,9 mg/kg; (0,9 mg/kg; t tố ối i đa đa 90 mg): 10% 90 mg): 10% c củ ủa a t tổ ổng ng li liề ều u bơm bơm nhanh nhanh 1 1 l lầ ần n Æ Æ t truy ruyề ền n nh nhỏ ỏ gi giọ ọt t t tĩ ĩnh nh m mạ ạch/60ph. ch/60ph. Ch Chỉ ỉ đ đị ịnh nh n nà ày y đư đượ ợc c á áp p d dụ ụng ng đ đố ối i v vớ ới i đ độ ột t qu quỵ ỵ thi thiế ếu u m má áu u não não trong trong vòng vòng 3 3 gi giờ ờ đ đầ ầu u k kể ể t từ ừ khi khi b bị ị (EBM I). (EBM I). o o S Sử ử d dụ ụng ng rtPA rtPA đư đườ ờng ng t tĩ ĩnh nh m mạ ạch ch cho cho đ độ ột t qu quỵ ỵ do do thi thiế ếu u m má áu u não não c cấ ấp p sau sau 3 3 gi giờ ờ k ké ém m hi hiệ ệu u qu quả ả hơn hơn, , nhưng nhưng c có ó th thể ể d dù ùng ng khi khi đã đã b bị ị đ độ ột t qu quỵ ỵ 4,5 4,5 gi giờ ờ (EBM I). (EBM I). o o rtPA rtPA đư đườ ờng ng t tĩ ĩnh nh m mạ ạch ch không không nên nên d dù ùng ng khi khi không không x xá ác c đ đị ịnh nh ch chắ ắc c ch chắ ắn n th thờ ời i gian gian b bắ ắt t đ đầ ầu u đ độ ột t qu quỵ ỵ (EBM IV). (EBM IV).
- 29. Phương Phương ph phá áp p đi điề ều u tr trị ị đ đặ ặc c hi hiệ ệu u o o Tiêm Tiêm Streptokinase Streptokinase t tĩ ĩnh nh m mạ ạch ch s sẽ ẽ nguy nguy hi hiể ểm m v và à không không ch chỉ ỉ đ đị ịnh nh cho cho b bệ ệnh nh nhân nhân đ độ ột t qu quỵ ỵ do do thi thiế ếu u m má áu u c cụ ục c b bộ ộ (EBM I). (EBM I). o o C Cá ác c s số ố li liệ ệu u v về ề hi hiệ ệu u qu quả ả v và à đ độ ộ an an to toà àn n c củ ủa a c cá ác c thu thuố ốc c gây gây tiêu tiêu s sợ ợi i huy huyế ết t đư đườ ờng ng t tĩ ĩnh nh m mạ ạch ch kh khá ác c không không đ đủ ủ s sứ ức c thuy thuyế ết t ph phụ ục c đ để ể c có ó th thể ể khuy khuyế ến n c cá áo o s sử ử d dụ ụng ng. . o o Đi Điề ều u tr trị ị n nộ ội i m mạ ạch ch (?) (?) c cá ác c trư trườ ờng ng hơp hơp t tắ ắc c đ độ ộng ng m mạ ạch ch não não gi giữ ữa a c cấ ấp p trong trong 6 6 gi giờ ờ đ đầ ầu u b bằ ằng ng pro pro- -urokinase urokinase c cả ải i thi thiệ ện n đ đá áng ng k kể ể tiên tiên lư lượ ợng ng b bệ ệnh nh (EBM II) (EBM II) o o 1 1 th thử ử nghi nghiệ ệm m lâm lâm s sà àng ng đa đa trung trung tâm tâm v vớ ới i c cá ác c trung trung tâm tâm chuyên chuyên khoa khoa cho cho th thấ ấy y t tắ ắc c đ độ ộng ng m mạ ạch ch n nề ền n s sọ ọ c cấ ấp p c có ó th thể ể đư đượ ợc c đi điề ều u tr trị ị b bằ ằng ng li liệ ệu u ph phá áp p n nộ ội i m mạ ạch ch(?) (?) (EBM IV). (EBM IV).
- 30. Phương Phương ph phá áp p đi điề ều u tr trị ị đ đặ ặc c hi hiệ ệu u Li Liệ ệu u ph phá áp p ch chố ống ng huy huyế ết t kh khố ối i: : Ch Chố ống ng ngưng ngưng t tậ ập p ti tiể ểu u c cầ ầu u • • C Cá ác c nghiên nghiên c cứ ứu u ng ngẫ ẫu u nhiên nhiên (IST, CAST) (IST, CAST) th thấ ấy y s sử ử d dụ ụng ng ASA ASA li liề ều u 100 100 - - 300mg 300mg ngay ngay trong trong vòng vòng 48 48 gi giờ ờ sau sau đ độ ột t qu quỵ ỵ l là àm m gi giả ảm m t tỉ ỉ l lệ ệ t tử ử vong vong v và à t tỉ ỉ l lệ ệ t tá ái i ph phá át t đ độ ột t qu quỵ ỵ m mộ ột t c cá ách ch đ đá áng ng k kể ể. . * *Khuy Khuyế ến n c cá áo o o o Aspirin (100 Aspirin (100- -300mg 300mg m mỗ ỗi i ng ngà ày y) ) c có ó th thể ể đư đượ ợc c d dù ùng ng trong trong vòng vòng 48 48 gi giờ ờ sau sau khi khi đ độ ột t qu quỵ ỵ do do thi thiế ếu u m má áu u c cụ ục c b bộ ộ (EBM I) (EBM I) o o N Nế ếu u đ đị ịnh nh d dù ùng ng li liệ ệu u ph phá áp p tiêu tiêu s sợ ợi i huy huyế ết t th thì ì không không đư đượ ợc c d dù ùng ng Aspirin Aspirin o o Aspirin Aspirin không không đư đượ ợc c s sử ử d dụ ụng ng trong trong vòng vòng 24 24 gi giờ ờ sau sau khi khi s sử ử d dụ ụng ng li liệ ệu u ph phá áp p tiêu tiêu s sợ ợi i huy huyế ết t. .
- 31. Phương Phương ph phá áp p đi điề ều u tr trị ị đ đặ ặc c hi hiệ ệu u Li Liệ ệu u ph phá áp p ch chố ống ng huy huyế ết t kh khố ối i: Heparin : Heparin v và à c cá ác c d dẫ ẫn n xu xuấ ất t heparin heparin • • Ch Chố ống ng đông đông m má áu u s sớ ớm m v vớ ới i heparin heparin ho hoặ ặc c d dẫ ẫn n xu xuấ ất t heparin heparin đ đủ ủ li liề ều u không không nên nên d dù ùng ng r rộ ộng ng rãi rãi. . * * Khuy Khuyế ến n c cá áo o o o Không Không d dù ùng ng r rộ ộng ng rãi rãi heparin, heparin heparin, heparin c có ó tr trọ ọng ng lư lượ ợng ng phân phân t tử ử th thấ ấp p ho hoặ ặc c d dẫ ẫn n xu xuấ ất t c củ ủa a heparin heparin sau sau đ độ ột t qu quỵ ỵ do do thi thiế ếu u m má áu u c cụ ục c b bộ ộ (EBM I) (EBM I) o o Heparin Heparin đ đủ ủ li liề ều u c có ó th thể ể đư đượ ợc c ch chỉ ỉ đ đị ịnh nh ch chọ ọn n l lọ ọc c như như b bệ ệnh nh tim tim m mạ ạch ch c có ó nguy nguy cơ cơ cao cao gây gây t tắ ắc c m mạ ạch ch, , ph phì ình nh t tá ách ch đ độ ộng ng m mạ ạch ch hay hay h hẹ ẹp p kh khí ít t đ độ ộng ng m mạ ạch ch c cầ ần n ph phẫ ẫu u thu thuậ ật t ph phẫ ẫu u thu thuậ ật t (EBM IV) (EBM IV) o o Heparin Heparin li liề ều u th thấ ấp p ho hoặ ặc c heparin heparin c có ó tr trọ ọng ng lư lượ ợng ng phân phân t tử ử th thấ ấp p li liề ều u tương tương đương đương luôn luôn đư đượ ợc c khuyên khuyên d dù ùng ng cho cho nh nhữ ững ng b bệ ệnh nh nhân nhân n nằ ằm m li liệ ệt t giư giườ ờng ng đ để ể l là àm m gi giả ảm m bi biế ến n ch chứ ứng ng huy huyế ết t kh khố ối i t tĩ ĩnh nh m mạ ạch ch sâu sâu v và à t tắ ắc c m mạ ạch ch ph phổ ổi i (EBM II). (EBM II).
- 32. Phương Phương ph phá áp p đi điề ều u tr trị ị đ đặ ặc c hi hiệ ệu u C Cá ác c thu thuố ốc c b bả ảo o v vệ ệ th thầ ần n kinh kinh • • Hi Hiệ ện n nay, nay, tuy tuy đã đã c có ó m mộ ột t v và ài i nghiên nghiên c cứ ứu u n nó ói i lên lên khuynh khuynh hư hướ ớng ng c có ó l lợ ợi i c củ ủa a m mộ ột t s số ố thu thuố ốc c b bả ảo o v vệ ệ th thầ ần n kinh kinh trên trên th thự ực c nghi nghiệ ệm m, , nhưng nhưng chưa chưa c có ó b bằ ằng ng ch chứ ứng ng thuy thuyế ết t ph phụ ục c trên trên th thử ử nghi nghiệ ệm m lâm lâm s sà àng ng n nó ói i lên lên vai vai trò trò c cá ác c thu thuố ốc c n nà ày y trong trong đi điề ều u tr trị ị đ độ ột t qu quỵ ỵ. . C Cầ ần n ph phả ải i c có ó c cá ác c th thử ử nghi nghiệ ệm m lâm lâm s sà àng ng ng ngẫ ẫu u nhiên nhiên c có ó đ đố ối i ch chứ ứng ng đ để ể c có ó th thể ể khuy khuyế ến n c cá áo o s sử ử d dụ ụng ng r rộ ộng ng rãi rãi (EBM I). (EBM I).
- 33. Đơn Đơn v vị ị đ độ ột t qu quỵ ỵ • • Đ Đị ịnh nh ngh nghĩ ĩa a • • Ý Ý ngh nghĩ ĩa a (qua (qua c cá ác c phân phân t tí ích ch meta) meta) • • T Tổ ổ ch chứ ức c • • Phân Phân lo loạ ại i * *Khuy Khuyế ến n c cá áo o o o B Bệ ệnh nh nhân nhân đ độ ột t qu quỵ ỵ c cầ ần n đư đượ ợc c đi điề ều u tr trị ị ở ở c cá ác c Đơn Đơn v vị ị đ độ ột t qu quỵ ỵ (EBM I). (EBM I). o o Đơn Đơn v vị ị đ độ ột t qu quỵ ỵ c cầ ần n c có ó s sự ự ph phố ối i h hợ ợp p đa đa chuyên chuyên khoa khoa g gồ ồm m c cá ác c b bá ác c s sĩ ĩ, , đi điề ều u dư dưỡ ỡng ng v và à k kỹ ỹ thu thuậ ật t viên viên c có ó kinh kinh nghi nghiệ ệm m trong trong đi điề ều u tr trị ị v và à chăm chăm s só óc c b bệ ệnh nh nhân nhân đ độ ột t qu quỵ ỵ (EBM I). (EBM I).
- 34. Đi Điề ều u tr trị ị c cá ác c bi biế ến n ch chứ ứng ng c cấ ấp p t tí ính nh Ph Phù ù não não v và à tăng tăng á áp p l lự ực c n nộ ội i s sọ ọ Đi Điề ều u tr trị ị n nộ ội i khoa khoa • • Đ Để ể đ đầ ầu u cao cao ở ở v vị ị tr trí í 30 30° °, , cung cung c cấ ấp p đ đủ ủ oxy, oxy, đ đả ảm m b bả ảo o nhi nhiệ ệt t đ độ ộ cơ cơ th thể ể ổ ổn n đ đị ịnh nh. . • • Nên Nên duy duy tr trì ì á áp p l lự ực c d dị ịch ch não não t tủ ủy y > 70mmHg ( > 70mmHg (n nế ếu u c có ó m má áy y theo theo dõi dõi). ). • • Truy Truyề ền n TM dung TM dung d dị ịch ch ưu ưu trương trương l là à nh nhữ ững ng bi biệ ện n ph phá áp p c có ó th thể ể đi điề ều u tr trị ị ban ban đ đầ ầu u ( (d dù ù thi thiế ếu u nh nhữ ững ng b bằ ằng ng ch chứ ứng ng) ) - - Glycerol 10%: 4 x 250ml/30 Glycerol 10%: 4 x 250ml/30- -60 ph 60 ph - - Manitol Manitol: 25 : 25- -50g/m 50g/mỗ ỗi 3 i 3- -6 6 gi giờ ờ - - NaCl NaCl 3%: 5 x 100 ml 3%: 5 x 100 ml • • Nh Nhó óm m barbiturat barbiturat t tá ác c d dụ ụng ng ng ngắ ắn n (thiopental) (thiopental) truy truyề ền n TM TM nhanh nhanh (250 (250- -500 mg) 500 mg) c cũ ũng ng c có ó th thể ể gi giả ảm m á áp p l lự ực c n nộ ội i s sọ ọ đ đá áng ng k kể ể, , d dù ùng ng đi điề ều u tr trị ị cơn cơn ph phù ù não não c cấ ấp p. . • • Nh Nhó óm m corticosteroid corticosteroid không không c có ó t tá ác c d dụ ụng ng trong trong đi điề ều u tr trị ị ph phù ù não não do do đ độ ột t qu quỵ ỵ. .
- 35. Đi Điề ều u tr trị ị c cá ác c bi biế ến n ch chứ ứng ng c cấ ấp p t tí ính nh Li Liệ ệu u ph phá áp p l là àm m gi giả ảm m thân thân nhi nhiệ ệt t • • H Hạ ạ thân thân nhi nhiệ ệt t nh nhẹ ẹ (33 (33- -35 35° °C) C) c có ó hi hiệ ệu u qu quả ả l là àm m gi giả ảm m á áp p l lự ực c n nộ ội i s sọ ọ v và à hi hiệ ệu u qu quả ả b bả ảo o v vệ ệ não não, , á áp p d dụ ụng ng ở ở nơi nơi c có ó c cá ác c chuyên chuyên gia gia c có ó kinh kinh nghi nghiệ ệm m. . Ph Phẫ ẫu u thu thuậ ật t • • Ý Ý ngh nghĩ ĩa a: : gi giả ảm m rõ rõ r rà àng ng t tỉ ỉ l lệ ệ t tử ử vong vong m mà à không không tăng tăng t tỉ ỉ l lệ ệ khuy khuyế ết t t tậ ật t n nặ ặng/b ng/bệ ệnh nh nhân nhân còn còn s số ống ng trong trong nh nhồ ồi i m má áu u c có ó hi hiệ ện n tư tượ ợng ng cho choá án n ch chỗ ỗ. . Ph Phẫ ẫu u thu thuậ ật t s sớ ớm m trong trong 24 24 gi giờ ờ đ đầ ầu u c có ó th thể ể l là àm m gi giả ảm m rõ rõ r rệ ệt t t tử ử vong vong • • Th Thủ ủ thu thuậ ật t m mở ở thông thông não não th thấ ất t l là àm m gi giả ảm m á áp p đư đượ ợc c coi coi như như phương phương ph phá áp p đi điề ều u tr trị ị đư đượ ợc c l lự ựa a ch chọ ọn n c củ ủa a c cá ác c b bệ ệnh nh nhân nhân b bị ị kh khố ối i nh nhồ ồi i m má áu u gây gây hi hiệ ện n tư tượ ợng ng cho choá án n ch chỗ ỗ/ti /tiể ểu u não não, , trên trên l lề ều u ti tiể ểu u não não. .
- 36. Đi Điề ều u tr trị ị c cá ác c bi biế ến n ch chứ ứng ng c cấ ấp p t tí ính nh * * Khuy Khuyế ến n c cá áo o đi điề ều u tr trị ị ph phù ù não não v và à tăng tăng á áp p l lự ực c n nộ ội i s sọ ọ o o Li Liệ ệu u ph phá áp p s sử ử d dụ ụng ng dung dung d dị ịch ch ưu ưu trương trương đư đượ ợc c khuy khuyế ến n c cá áo o nên nên s sử ử d dụ ụng ng cho cho nh nhữ ững ng b bệ ệnh nh nhân nhân c có ó t tì ình nh tr trạ ạng ng x xấ ấu u d dẫ ẫn n đ đế ến n tăng tăng á áp p l lự ực c n nộ ội i s sọ ọ, , bao bao g gồ ồm m c cả ả h hộ ội i ch chứ ứng ng l lọ ọt t não não (EBM IV). (EBM IV). o o Th Thủ ủ thu thuậ ật t m mở ở thông thông não não th thấ ất t ho hoặ ặc c ph phẫ ẫu u thu thuậ ật t l là àm m gi giả ải i é ép p v và à d dẫ ẫn n lưu lưu c cá ác c ổ ổ nh nhồ ồi i m má áu u l lớ ớn n ở ở ti tiể ểu u não não gây gây đ đè è é ép p thân thân não não đã đã đư đượ ợc c ch chứ ứng ng minh minh l là à c có ó t tá ác c d dụ ụng ng (EBM III). (EBM III). o o Ph Phẫ ẫu u thu thuậ ật t l là àm m gi giả ải i é ép p v và à d dẫ ẫn n lưu lưu c củ ủa a ổ ổ nh nhồ ồi i m má áu u l lớ ớn n ở ở b bá án n c cầ ầu u đ đạ ại i não não c có ó th thể ể l là à bi biệ ện n ph phá áp p c cứ ứu u m mạ ạng ng v và à nh nhữ ững ng ngư ngườ ời i s số ống ng s só ót t c có ó th thể ể c có ó di di ch chứ ứng ng thi thiế ếu u s só ót t th thầ ần n kinh kinh cho cho ph phé ép p h họ ọ s số ống ng không không b bị ị ph phụ ụ thu thuộ ộc c (EBM III). (EBM III).
- 37. Đi Điề ều u tr trị ị c cá ác c bi biế ến n ch chứ ứng ng c cấ ấp p t tí ính nh S Sặ ặc c v và à viêm viêm ph phổ ổi i Nhi Nhiễ ễm m tr trù ùng ng đư đườ ờng ng ti tiể ểu u T Tắ ắc c m mạ ạch ch ph phổ ổi i v và à DVT DVT Lo Loé ét t do do n nằ ằm m lâu lâu Cơn Cơn đ độ ộng ng kinh kinh
- 38. Đi Điề ều u tr trị ị c cá ác c bi biế ến n ch chứ ứng ng c cấ ấp p t tí ính nh * *Khuy Khuyế ến n c cá áo o o o Li Liề ều u nh nhỏ ỏ heparin heparin tiêm tiêm dư dướ ới i da da ho hoặ ặc c heparin heparin c có ó tr trọ ọng ng lư lượ ợng ng phân phân t tử ử th thấ ấp p ch chỉ ỉ nên nên cân cân nh nhắ ắc c d dù ùng ng cho cho nh nhữ ững ng b bệ ệnh nh nhân nhân c có ó nguy nguy cơ cơ cao cao như như b bị ị DVT DVT ho hoặ ặc c t tắ ắc c m mạ ạch ch ph phổ ổi i (EBM II). (EBM II). o o C Có ó th thể ể gi giả ảm m t tỉ ỉ l lệ ệ t tắ ắc c m mạ ạch ch do do huy huyế ết t kh khố ối i b bằ ằng ng c cá ách ch b bù ù nư nướ ớc c, , v vậ ận n đ độ ộng ng s sớ ớm m v và à đi đi t tấ ất t chun chun (EBM IV). (EBM IV). o o C Cá ác c nhi nhiễ ễm m khu khuẩ ẩn n sau sau đ độ ột t qu quỵ ỵ nên nên đư đượ ợc c đi điề ều u tr trị ị b bằ ằng ng c cá ác c kh khá áng ng sinh sinh đ đặ ặc c hi hiệ ệu u. . o o Nuôi Nuôi dư dưỡ ỡng ng b bằ ằng ng ố ống ng thông thông d dạ ạ d dà ày y c cũ ũng ng không không phòng phòng tr trá ánh nh đư đượ ợc c viêm viêm ph phổ ổi i do do tr trà ào o ngư ngượ ợc c. . o o V Vậ ận n đ độ ộng ng s sớ ớm m l là à bi biệ ện n ph phá áp p h hữ ữu u hi hiệ ệu u tr trá ánh nh nhi nhiề ều u bi biế ến n ch chứ ứng ng sau sau đ độ ột t qu quỵ ỵ như như viêm viêm ph phổ ổi i do do s sặ ặc c, , huy huyế ết t kh khố ối i t tĩ ĩnh nh m mạ ạch ch sâu sâu v và à lo loé ét t do do n nằ ằm m lâu lâu (EBM IV). (EBM IV). o o R Rấ ất t nên nên s sử ử d dụ ụng ng thu thuố ốc c ch chố ống ng co co gi giậ ật t đ để ể phòng phòng nh nhữ ững ng cơn cơn đ độ ộng ng kinh kinh đã đã xu xuấ ất t hi hiệ ện n c có ó th thể ể t tá ái i ph phá át t (EBM III). (EBM III). Tuy Tuy nhiên nhiên, , không không nên nên s sử ử d dụ ụng ng thu thuố ốc c ch chố ống ng co co gi giậ ật t v vớ ới i m mụ ục c đ đí ích ch đ đề ề phòng phòng cơn cơn đ độ ộng ng kinh kinh ở ở b bệ ệnh nh nhân nhân m mớ ới i b bị ị đ độ ột t qu quỵ ỵ chưa chưa c có ó cơn cơn đ độ ộng ng kinh kinh (EBM IV). (EBM IV).
- 39. H Hồ ồi i ph phụ ục c ch chứ ức c năng năng s sớ ớm m * *Khuy Khuyế ến n c cá áo o o o T Tấ ất t c cả ả c cá ác c b bệ ệnh nh nhân nhân c cầ ần n đư đượ ợc c kh khá ám m x xé ét t đ để ể ch chỉ ỉ đ đị ịnh nh ph phụ ục c h hồ ồi i ch chứ ức c năng năng. . o o S Sự ự ph phụ ục c h hồ ồi i ch chứ ức c năng năng c cầ ần n b bắ ắt t đ đầ ầu u ngay ngay sau sau cơn cơn đ độ ột t qu quỵ ỵ (EBM I). (EBM I). C Cá ác c b bệ ệnh nh nhân nhân t tà àn n ph phế ế đư đượ ợc c g gử ửi i đ đế ến n c cá ác c t tổ ổ ch chứ ức c, , cơ cơ s sở ở chăm chăm s só óc c riêng riêng. . o o Ph Phụ ục c h hồ ồi i ch chứ ức c năng năng do do đ độ ội i ng ngũ ũ c cá ác c c cá án n b bộ ộ y y t tế ế nhi nhiề ều u chuyên chuyên khoa khoa ở ở đơn đơn v vị ị đ độ ột t qu quỵ ỵ đ đả ảm m nh nhậ ận n (EBM I). (EBM I). o o Cư Cườ ờng ng đ độ ộ v và à th thờ ời i gian gian c củ ủa a ph phụ ục c h hồ ồi i ch chứ ức c năng năng đ đố ối i v vớ ới i m mỗ ỗi i b bệ ệnh nh nhân nhân nên nên t tậ ận n d dụ ụng ng t tố ối i đa đa; ; nên nên á áp p d dụ ụng ng nh nhữ ững ng phương phương ph phá áp p ph phụ ục c h hồ ồi i ch chứ ức c năng năng m mớ ới i ( (v ví í d dụ ụ luy luyệ ện n t tậ ập p nh nhắ ắc c l lạ ại i nhi nhiề ều u l lầ ần n, , s sử ử d dụ ụng ng l lự ực c..) (EBM II). ..) (EBM II). o o B Bệ ệnh nh nhân nhân đ độ ột t qu quỵ ỵ đ để ể l lạ ại i di di ch chứ ứng ng lâm lâm s sà àng ng c cầ ần n đư đượ ợc c h hỗ ỗ tr trợ ợ ở ở trong trong môi môi trư trườ ờng ng xã xã h hộ ội i nơi nơi h họ ọ s số ống ng (EBM II). (EBM II).
- 40. D DỰ Ự PHÒNG C PHÒNG CẤ ẤP M P MỘ ỘT T Thay Thay đ đổ ổi i l lố ối i s số ống ng v và à c cá ác c y yế ếu u t tố ố nguy nguy cơ cơ • • C Cá ác y c yế ếu t u tố ố nguy cơ không th nguy cơ không thể ể thay đ thay đổ ổi i Tu Tuổ ổi, Gi i, Giớ ới, i, Sinh nh Sinh nhẹ ẹ cân, cân, Ch Chủ ủng t ng tộ ộc, C c, Cá ác y c yế ếu t u tố ố di truy di truyề ền. n. • • C Cá ác y c yế ếu t u tố ố nguy cơ đư nguy cơ đượ ợc nghiên c c nghiên cứ ứu nhi u nhiề ều v u và à c có ó th thể ể thay thay đ đổ ổi i Tăng HA Tăng HA, , H Hú út thu t thuố ốc l c lá á, , Đ Đá ái th i thá áo đư o đườ ờng, Rung nh ng, Rung nhĩ ĩ , C , Cá ác b c bệ ệnh lý nh lý tim m tim mạ ạch kh ch khá ác, R c, Rố ối lo i loạ ạn lipid m n lipid má áu, H u, Hẹ ẹp đ p độ ộng m ng mạ ạch c ch cả ảnh không nh không tri triệ ệu ch u chứ ứng, B ng, Bệ ệnh h nh hồ ồng c ng cầ ầu h u hì ình li nh liề ềm, Ch m, Chế ế đ độ ộ ăn v ăn và à dinh dư dinh dưỡ ỡng, ng, Í Ít v t vậ ận đ n độ ộng, B ng, Bé éo ph o phì ì. . • • Y Yế ếu t u tố ố nguy cơ chưa x nguy cơ chưa xá ác đ c đị ịnh rõ nh rõ H Hộ ội ch i chứ ứng chuy ng chuyể ển ho n hoá á, L , Lạ ạm d m dụ ụng rư ng rượ ợu, L u, Lạ ạm d m dụ ụng thu ng thuố ốc, Thu c, Thuố ốc c tr trá ánh thai, R nh thai, Rố ối lo i loạ ạn hô h n hô hấ ấp khi ng p khi ngủ ủ, , Tăng homocystein m Tăng homocystein má áu u, , Hormon thay th Hormon thay thế ế. .
- 41. D DỰ Ự PHÒNG C PHÒNG CẤ ẤP M P MỘ ỘT T * Khuy * Khuyế ến c n cá áo o v về ề Thay Thay đ đổ ổi i l lố ối i s số ống ng v và à c cá ác c y yế ếu u t tố ố nguy nguy cơ cơ o o HA nên đư HA nên đượ ợc h c hạ ạ xu xuố ống t ng tớ ới m i mứ ức b c bì ình thư nh thườ ờng (<140/<90 ng (<140/<90 mmHg, ho mmHg, hoặ ặc < 135/ c < 135/< <80 mmHg 80 mmHg ở ở b bệ ệnh nhân đ nh nhân đá ái th i thá áo đư o đườ ờng) ng) b bằ ằng c ng cá ách thay đ ch thay đổ ổi l i lố ối s i số ống. ng. o o Luôn Luôn k ki iể ểm so m soá át glucose t glucose huy huyế ết t thanh thanh s sẽ ẽ gi giú úp gi p giả ảm nguy cơ đ m nguy cơ độ ột t qu quỵ ỵ ở ở b bệ ệnh nhân b nh nhân bị ị đ đá ái th i thá áo đư o đườ ờng (EBM III). ng (EBM III). o o Li Liệ ệu u ph phá áp p gi giả ảm m cholesterol cholesterol m má áu u ( (simvastatin simvastatin) ) đư đượ ợc c khuy khuyế ến n c cá áo o cho cho nh nhữ ững ng b bệ ệnh nh nhân nhân c có ó nguy nguy cơ cơ cao cao (EBM I). (EBM I). o o Nên Nên t từ ừ b bỏ ỏ thu thuố ốc c l lá á (EBM II). (EBM II). o o Không Không nên nên d dù ùng ng rư rượ ợu u n nặ ặng ng, , s sử ử d dụ ụng ng m mộ ột t lư lượ ợng ng v vừ ừa a ph phả ải i rư rượ ợu u nh nhẹ ẹ ho hoặ ặc c trung trung b bì ình nh c có ó th thể ể b bả ảo o v vệ ệ cơ cơ th thể ể ch chố ống ng l lạ ại i đ độ ột t qu quỵ ỵ (EBM I). (EBM I). o o Nên Nên thư thườ ờng ng xuyên xuyên v vậ ận n đ độ ộng ng, , t tậ ập p th thể ể d dụ ục c (EBM II). (EBM II).
- 42. D DỰ Ự PHÒNG C PHÒNG CẤ ẤP M P MỘ ỘT T Thu Thuố ốc c ch chố ống ng huy huyế ết t kh khố ối i v và à ch chố ống ng đông đông • • Thu Thuố ốc c ch chố ống ng huy huyế ết t kh khố ối i: ASA : ASA - - D Dù ùng ng aspirin aspirin gi giả ảm m đư đượ ợc c nguy nguy cơ cơ nh nhồ ồi i m má áu u cơ cơ tim tim (EBM I) (EBM I) nh nhấ ất t l là à ở ở b bệ ệnh nh nhân nhân h hẹ ẹp p đ độ ộng ng m mạ ạch ch c cả ảnh nh trong trong trên trên 50% (EBM IV). 50% (EBM IV). - - C Cá ác c thu thuố ốc c ch chố ống ng ngưng ngưng t tậ ập p ti tiể ểu u c cầ ầu u kh khá ác c không không đư đượ ợc c khuy khuyế ến n c cá áo o trong trong đi điề ều u tr trị ị d dự ự phòng phòng đ độ ột t qu quỵ ỵ b bậ ậc c m mộ ột t (EBM IV). (EBM IV).
- 43. D DỰ Ự PHÒNG C PHÒNG CẤ ẤP M P MỘ ỘT T • • Thu Thuố ốc c ch chố ống ng đông đông * * Khuy Khuyế ến n c cá áo o: : o o S Sử ử d dụ ụng ng thu thuố ốc c ch chố ống ng đông đông đư đườ ờng ng u uố ống ng d dà ài i h hạ ạn n cho cho t tấ ất t c cả ả c cá ác c b bệ ệnh nh nhân nhân nguy nguy cơ cơ gây gây ngh nghẽ ẽn n m mạ ạch ch cao cao (EBM I). (EBM I). o o S Sử ử d dụ ụng ng aspirin (325 mg/24h) aspirin (325 mg/24h) ho hoặ ặc c warfarin warfarin d dà ài i h hạ ạn n cho cho c cá ác c b bệ ệnh nh nhân nhân rung rung nh nhĩ ĩ không không c có ó t tổ ổn n thương thương van (EBM I). van (EBM I). o o Warfarin Warfarin: : b bệ ệnh nh nhân nhân rung rung nh nhĩ ĩ tu tuổ ổi i t từ ừ 60 60- -75 75 c có ó k kè èm m theo theo đ đá ái i th thá áo o đư đườ ờng ng ho hoặ ặc c b bệ ệnh nh m mạ ạch ch v và ành nh (EBM I). (EBM I). o o B Bệ ệnh nh nhân nhân rung rung nh nhĩ ĩ c có ó s sử ử d dụ ụng ng van van gi giả ả nên nên s sử ử d dụ ụng ng thu thuố ốc c ch chố ống ng đông đông lâu lâu d dà ài i v vớ ới i m mứ ức c INR INR d dự ựa a trên trên t từ ừng ng lo loạ ại i van van gi giả ả, , nhưng nhưng INR INR không không dư dướ ới i 2 2- -3 (EBM II). 3 (EBM II).
- 44. D DỰ Ự PHÒNG C PHÒNG CẤ ẤP M P MỘ ỘT T Đi Điề ều u tr trị ị v và à ph phẫ ẫu u thu thuậ ật t n nộ ội i m mạ ạch ch (Carotid (Carotid Endarterectomy Endarterectomy - - CEA) CEA) * * Khuy Khuyế ến n c cá áo o • • Ph Phẫ ẫu u thu thuậ ật t đ độ ộng ng m mạ ạch ch c cả ảnh nh c có ó ý ý ngh nghĩ ĩa a đ đố ối i m mộ ột t s số ố trư trườ ờng ng h hợ ợp p h hẹ ẹp p ĐM ĐM c cả ảnh nh không không tri triệ ệu u ch chứ ứng ng (EBM II). (EBM II). • • T Tạ ạo o h hì ình nh đ độ ộng ng m mạ ạch ch c cả ảnh nh, , c có ó ho hoặ ặc c không không đ đặ ặt t stent stent, , không không nên nên d dù ùng ng r rộ ộng ng rãi rãi cho cho c cá ác c b bệ ệnh nh nhân nhân h hẹ ẹp p đ độ ộng ng m mạ ạch ch c cả ảnh nh không không tri triệ ệu u ch chứ ứng ng. .
- 45. D DỰ Ự PHÒNG C PHÒNG CẤ ẤP HAI P HAI Đi Điề ều u ch chỉ ỉnh nh c cá ác c y yế ếu u t tố ố nguy nguy cơ cơ • • Đi Điề ều u tr trị ị tăng tăng HA: HA: c cầ ần n duy duy tr trì ì HA HA ở ở m mứ ức c th thấ ấp p hơn hơn so so v vớ ới i m mứ ức c hi hiệ ện n c có ó b bằ ằng ng m mộ ột t thu thuố ốc c l lợ ợi i ti tiể ểu u v và à/ho /hoặ ặc c ứ ức c ch chế ế men men chuy chuyể ển n ACE ACE tu tuỳ ỳ theo theo m mứ ức c đ độ ộ đ đá áp p ứ ứng ng đi điề ều u tr trị ị (EBM I) (EBM I)(!!) (!!). . • • Li Liệ ệu u ph phá áp p gi giả ảm m cholesterol cholesterol m má áu u: : đ đố ối i v vớ ới i b bệ ệnh nh nhân nhân c có ó ti tiề ền n s sử ử đ độ ột t qu quỵ ỵ ho hoặ ặc c thi thiế ếu u mãu mãu não não c cụ ục c b bộ ộ tho thoá áng ng qua (TIA) qua (TIA) c cầ ần n cân cân nh nhắ ắc c đi điề ều u tr trị ị b bằ ằng ng nh nhó óm m statin statin ( (simvastatin simvastatin) (EBM I). ) (EBM I). • • B Bỏ ỏ h hú út t thu thuố ốc c l lá á: : ngư ngườ ời i b bệ ệnh nh đ đặ ặc c bi biệ ệt t l là à ngư ngườ ời i đã đã t từ ừng ng b bị ị đ độ ột t qu quỵ ỵ c cầ ần n cai cai thu thuố ốc c l lá á (EBM IV). (EBM IV). • • Li Liệ ệu u ph phá áp p hormon hormon thay thay th thế ế: : Không Không c có ó ch chỉ ỉ đ đị ịnh nh á áp p d dụ ụng ng li liệ ệu u ph phá áp p hormon hormon thay thay th thế ế đ để ể d dự ự phòng phòng đ độ ột t qu quỵ ỵ ở ở ph phụ ụ n nữ ữ th thờ ời i k kỳ ỳ sau sau mãn mãn kinh kinh (EBM II). (EBM II).
- 46. D DỰ Ự PHÒNG C PHÒNG CẤ ẤP HAI P HAI Thu Thuố ốc c ch chố ống ng huy huyế ết t kh khố ối i v và à ch chố ống ng đông đông • • ASA ASA - - Aspirin Aspirin li liề ều u t từ ừ 50 50 đ đế ến n 325 mg 325 mg nên nên đư đượ ợc c s sử ử d dụ ụng ng đ để ể l là àm m gi giả ảm m t tá ái i ph phá át t đ độ ột t qu quỵ ỵ (EBM I). (EBM I). - - Ở Ở nh nhữ ững ng nơi nơi s sẵ ẵn n c có ó, , k kế ết t h hợ ợp p Aspirin Aspirin v và à (50mg) (50mg) Dipyridamole Dipyridamole lo loạ ại i gi giả ải i ph phó óng ng ch chậ ậm m (200mg (200mg d dù ùng ng 2 2 l lầ ần/ng n/ngà ày y) (EBM I). ) (EBM I). - - Hi Hiệ ệu u qu quả ả c củ ủa a Clopidogrel Clopidogrel không không đ đá áng ng k kể ể hơn hơn ASA ASA trong trong phòng phòng c cá ác c b bệ ệnh nh tim tim m mạ ạch ch (EBM I). (EBM I). C Có ó th thể ể kê kê thu thuố ốc c ch chố ống ng huy huyế ết t kh khố ối i? ? như như m mộ ột t li liệ ệu u ph phá áp p đ đầ ầu u tay tay khi khi Aspirin Aspirin v và à Dipyridamole Dipyridamole m mấ ất t dung dung n nạ ạp p (EBM IV) (EBM IV) ho hoặ ặc c khi khi ngư ngườ ời i b bệ ệnh nh c có ó nguy nguy cơ cơ cao cao (EBM III). (EBM III).
- 47. D DỰ Ự PHÒNG C PHÒNG CẤ ẤP HAI P HAI • • ASA ASA ( (ti tiế ếp p… …) ) - - B Bệ ệnh nh nhân nhân thi thiế ếu u m má áu u não não c cụ ục c b bộ ộ tho thoá áng ng qua (TIA) qua (TIA) ho hoặ ặc c đ độ ột t qu quỵ ỵ do do thi thiế ếu u m má áu u c cụ ục c b bộ ộ v và à cơn cơn đau đau th thắ ắt t ng ngự ực c không không ổ ổn n đ đị ịnh nh, , nh nhồ ồi i m má áu u cơ cơ tim tim không không c có ó s só óng ng Q Q c cầ ần n ph phả ải i đư đượ ợc c đi điề ều u tr trị ị k kế ết t h hợ ợp p gi giữ ữa a Clopidogrel Clopidogrel 75mg 75mg v và à ASA 75mg (EBM III). ASA 75mg (EBM III). - - B Bệ ệnh nh nhân nhân b bắ ắt t đ đầ ầu u đi điề ều u tr trị ị b bằ ằng ng thu thuố ốc c c có ó nhân nhân thieno thieno- -pyridin pyridin nên nên đi điề ều u tr trị ị Clopidogrel Clopidogrel thay thay cho cho ticlopidin ticlopidin b bở ởi i v vì ì thu thuố ốc c n nà ày y c có ó í ít t t tá ác c d dụ ụng ng ph phụ ụ hơn hơn (EBM III). (EBM III). - - Nh Nhữ ững ng b bệ ệnh nh nhân nhân không không th thể ể đi điề ều u tr trị ị b bằ ằng ng Aspirin Aspirin ho hoặ ặc c c cá ác c thu thuố ốc c c có ó nhân nhân thienopyridin thienopyridin, , c có ó th thể ể d dù ùng ng Dipyridamole Dipyridamole gi giả ải i ph phó óng ng ch chậ ậm m (200mg, 2l (200mg, 2lầ ần/ng n/ngà ày) (EBM II). y) (EBM II). • • Thu Thuố ốc c ch chố ống ng đông đông m má áu u
- 48. D DỰ Ự PHÒNG C PHÒNG CẤ ẤP HAI P HAI Đi Điề ều u tr trị ị v và à ph phẫ ẫu u thu thuậ ật t n nộ ội i m mạ ạch ch • • Ph Phẫ ẫu u thu thuậ ật t n nộ ội i m mạ ạch ch đ độ ộng ng m mạ ạch ch c cả ảnh nh (CEA) (CEA): : c cá ác c tiêu tiêu ch chẩ ẩn n c cụ ụ th thể ể • • Đ Đặ ặt t stent stent * * Khuy Khuyế ến n c cá áo o o o PTA PTA đ độ ộng ng m mạ ạch ch c cả ảnh nh c có ó th thể ể th thự ực c hi hiệ ện n trên trên nh nhữ ững ng b bệ ệnh nh nhân nhân c có ó ch chố ống ng ch chỉ ỉ đ đị ịnh nh v vớ ới i CEA CEA ho hoặ ặc c c có ó đ độ ộng ng m mạ ạch ch h hẹ ẹp p không không th thể ể ti tiế ếp p c cậ ận n b bằ ằng ng v về ề m mặ ặt t ph phẫ ẫu u thu thuậ ật t (EBM IV). (EBM IV). o o PTA PTA đ độ ộng ng m mạ ạch ch c cả ảnh nh v và à đ đặ ặt t stent stent c có ó th thể ể đư đượ ợc c ch chỉ ỉ đ đị ịnh nh d dà ành nh cho cho nh nhữ ững ng ngư ngườ ời i b bệ ệnh nh t tá ái i h hẹ ẹp p đ độ ộng ng m mạ ạch ch sau sau khi khi đã đã l là àm m CEA CEA l lầ ần n đ đầ ầu u ho hoặ ặc c h hẹ ẹp p sau sau khi khi đã đã chi chiế ếu u tia tia (EBM IV). (EBM IV). o o B Bệ ệnh nh nhân nhân c cầ ần n đư đượ ợc c đi điề ều u tr trị ị k kế ết t h hợ ợp p gi giữ ữa a Clopidogrel Clopidogrel v và à Aspirin Aspirin ngay ngay trư trướ ớc c, , trong trong v và à í ít t nh nhấ ất t m mộ ột t th thá áng ng sau sau khi khi đ đặ ặt t stent stent (EBM IV). (EBM IV).
- 49. XIN CHÂN TH XIN CHÂN THÀ ÀNH C NH CẢ ẢM ƠN S M ƠN SỰ Ự G GÓ ÓP Ý C P Ý CỦ ỦA QU A QUÍ Í TH THẦ ẦY, QU Y, QUÍ Í CÔ CÔ V VÀ À C CÁ ÁC B C BẠ ẠN Đ N ĐỒ ỒNG NGHI NG NGHIỆ ỆP P