THẬN VÀ TIẾT NIỆU

1. 26.10.05 1
HỘI CHỨNG THẬN HƯ
THS. BS NGUYỄN THỊ NGỌC LINH
BỘ MÔN NỘI ĐHYD

2. 2
Định nghĩa
HCTH:
Sự xuất hiện của tiểu đạm nặng (≥ 3 g/24 giờ
hoặc ≥ 3,5 g/24 giờ/1,73m2 da), thƣờng
kèm theo giảm albumin máu, tăng lipid
máu, tiểu lipid và phù.

3. 3
SINH LÝ BệNH
Thƣờng là bệnh tự miễn, làm thay đổi tính
thấm của màng đáy đối với chất đạm, gây
ra hậu quả:
1. Tiểu đạm: do rối lọan tính chọn lọc về kích
thƣớc và điện tích của màng lọc đối với
protein.
- Tiểu đạm nặng ≥ 3g/24 giờ
- Đây là nguyên nhân chính dẫn đến biểu hiện
lâm sàng và thay đổi sinh hóa HCTH

4. 4

5. 5

6. 6

7. 7
SINH LÝ BỆNH
Giảm albumin máu
- Gan tổng hợp tổng hợp 10-12galbumin/ngày
- Tiểu đạm nhiều > sinh tổng hợp: albumin máu ,
30 g/ngày
- Tùy thuộc các yếu tố: tuổi, tình trạng dinh
dƣỡng, bệnh lý gan.

8. 8
SINH LÝ BỆNH
3. Phù
- Giảm albumin làm giảm áp lực keo huyết
tƣơng, dịch thóat mô kẽ gây phù
- Thóat dịch mô kẽ làm giảm V máu lƣu thông
hiệu quả -> kích thích hệ renin-angiotensin-
aldosterone, tăng tiết ADH -> phù nặng thêm.

9. 9
RL HUYẾT ĐỘNG
BÌNH THƢỜNG
MÔ KẼ
Mao mạch
Mạch bạch
huyết
ĐM
TM

10. 10
Giảm áp lực keo
PHÙ

11. 11
SINH LÝ BỆNH
4. Tăng lipid máu
- Thƣờng gặp, tỉ lệ nghịch với giảm albumin
máu.
- Giảm P keo kích thích TH lipid máu
- Giảm dị hóa lipoprotein do giảm họat tính
lipoprotein lipase
- Tiểu protein có chức năng điều hòa sản xuất
lipid

12. 12
SINH LÝ BỆNH
5.Rối lọan do mất các chất đạm khác ngòai albumin:
- Mất globulin kết hợp thyroxin: T3,T4 giảm, TSH
bình thƣờng
- Mất protein kết hợp 25-Hydroxycholecalciferol: gây
thiếu vi D, giảm calci máu, giảm hấp thu calci ở ruột,
nhuyễn xƣơng, cƣờng cận giáp…
- Mất transferin: thiếu máu nhƣợc sắc
- Mất ceruloplasmin: thiếu đồng
- Mất glo miễn dịch IgG và các bổ thể: giảm đề kháng
- Mất protein kết hợp thuốc: ngộ độc thuốc.

13. 13
Giảm áp lực keo
PHÙ

14. 14
GIẢI PHẪU BỆNH
1. Bệnh cầu thận sang thƣơng tối thiểu
- Còn gọi Thận hƣ nhiễm mỡ
- Tỉ lệ 80-90% trẻ em, 20% ngƣời lớn.

15. 15

16. 16
GIẢI PHẪU BỆNH
2. Xơ chai cầu thận khu trú & từng phần
- Tỉ lệ: 10-20%

17. 17
GIẢI PHẪU BỆNH
3. Bệnh cầu thận màng
- Tỉ lệ 30-50% ở ngƣời lớn

18. 18

19. 19

20. 20
Giải phẫu bệnh
5. Bệnh cầu thận tăng sinh màng

21. 21

22. 22
TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
1. Phù
- Phù tòan thân, xuất hiện nhanh và đột ngột vài
giờ- vài ngày
- Tính chất phù: trắng, mềm, ấn lõn, không đau
- Xuất hiện ở mặt trƣớc, sau đó phù tòan thân
gây TDMP, TDMB, TDMT (tràn dịch đa màng)
-> khó thở

23. 23

24. 24
Phù ấn lõm
A. Ấn ngón tay lên vùng phù, lên mào xƣơng chày,
mắt cá chân
B. Để 5 giây rồi buông ra
C. Có vết ấn lõm, sau đó biến mất: dịch di chuyển tự
do giữa các tế bào
Độ 1 : lõm 2mm
2 : lõm 4mm
3 : lõm 6mm
4 : lõm 8mm

25. 25
Vết lõm
sau khi ấn 5 giây

26. 26
TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
2. Tiểu ít
- Tiểu ít, lƣợng nƣớc tiểu < 500ml/24 giờ
- Nƣớc tiểu trắng đục, có nhiều bọt do chứa
nhiều đạm, mỡ, tế bào
3. Có thể kèm THA, tiểu máu (thƣờng vi thể)
4. Triệu chứng tòan thân không đặc hiệu: mệt mỏi,
chán ăn, xanh xao

27. 27
TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG
1. Tổng phân tích nƣớc tiểu:Lấy nƣớc tiểu
sáng sớm lúc ngủ dậy
- Đạm: tiểu đạm nhiều,
- Cặn lắng: trụ hồng cầu, bạch cầu
Trụ hạt, trụ trong, trụ tế bào biểu mô
- Hạt mỡ, trụ mỡ, thể chiết quang

28. 28

29. 29

30. 30
TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG

31. 31
TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG

32. 32
TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG

33. 33
TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG

34. 34
TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG
2. XN đạm niệu/24 giờ: hứng nƣớc tiểu /24 giờ, có
chất giữ thymol. Ghi thể tích nƣớc tiểu:
500ml, 1000ml...Lấy một mẫu NT định lƣợng
đạm x thể tích NT
3. Cặn Addis: tiểu máu vi thể
4. Điện di đạm niệu:
XN máu:
1. Đạm huyết: : giảm
2. Điện di đạm : albumin giảm
Đạm huyết tăng: nghĩ đến bệnh Kahler (đa u tủy)

35. 35
Điện đi đạm ở ngƣời bình thƣờng:

36. 36
HC thận hƣ:Alpha globulin2 tăng > 12%

37. 37
TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG
Gamma globulin tăng: lupus đỏ, thoái hóa
tinh bột, xơ gan.

38. 38
TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG
2. Tăng lipid máu:
- Cholesterol , LDL tăng
- Triglyceride có thể tăng
3. XN chức năng thận:
- BUN, Creatinin
4. Siêu âm thận: kích thƣớc thận, ranh giới
chủ mô thận

39. 39
TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG
5. Sinh thiết thận: chẩn đoán sang thƣơng
giải phẫu bệnh và điều trị.
Không cần sinh thiết:
- Trẻ em HCTH thuần túy
- BN đái tháo đƣờng lâu năm+ không
tiểu máu
- VCT hậu nhiễm liên cầu trùng
- Gia đình có ngƣời bệnh cầu thận di
truyền + không cần điều trị

40. 40
CHẨN ĐÓAN XÁC ĐỊNH
1. Triệu chứng lâm sàng
2. Cận lâm sàng
Đạm niệu/24 giờ ≥ 3 g/24 giờ hoặc ≥ 3,5
g/24giờ/1,73 m2 da
Albumin máu < 30 g/L
Lipid máu tăng
Đạm niệu/ 24 giờ là tiêu chuẩn chính

41. 41
I. CHẨN ĐOÁN NGUYÊN NHÂN
1. Nguyên phát
- Sang thƣơng tối thiểu
- Viêm cầu thận tăng sinh trung mô
- Xơ chai cầu thận khu trú từng vùng
- Cầu thận màng
- Viêm cầu thận tăng sinh màng

42. 42
I. CHẨN ĐOÁN NGUYÊN NHÂN
1. Nguyên phát
- Sang thƣơng tối thiểu
- Viêm cầu thận tăng sinh trung mô
- Xơ chai cầu thận khu trú từng vùng
- Cầu thận màng
- Viêm cầu thận tăng sinh màng

43. 43
2. Thứ phát
- Nhiễm trùng: viêm gan siêu vi B, C, HIV, sốt rét,
lao, giang mai
- Thuốc : chủ yếu thuốc kháng viêm non-steroid,
Captoril, thuốc cản quang
- Bệnh hệ thống: Lupus, Henoch Scholin
Goodpasture, viêm đa khớp dạng thấp
- Bệnh chuyển hoá: ĐTĐ, thoái hoá tinh bột
- Ung thƣ: K hạch, K phổi đại tràng, dạ dày
- Linh tinh: ong đốt, viêm tuyến giáp, nhiễm độc thai
…

44. 44
III. XÉT NGHIỆM TÌM NGUYÊN NHÂN
- Kháng thể, kháng nhân, LE cell, VDRL Anti Ds DNA ->
lupus đỏ
- HBsAg, anti HCV, Men gan -> Viêm gan siêu vi
- Đƣờng huyết, HbA1c -> ĐTĐ
- ASO -> viêm cầu thận hậu nhiễm liên cầu trùng
- Marker ung thƣ: AFP, CEA, PSA

45. 45
I. CHẨN ĐOÁN PHÂN BiỆT
1. SUY TIM
2. XƠ GAN
3. SUY DINH DƢỠNG
4. CÁC NGUYÊN NHÂN KHÁC: PHÙ DO
THUỐC, BỆNH LÝ TUYẾN GIÁP:
CƢỜNG GIÁP, SUY GIÁP

46. 46

47. 47

48. 48
Thai độc

49. 49

50. 50
Tắc mạch BH do
giun chỉ

51. 51
TẮC NGHẼN MẠCH BẠCH HUYẾT
U BƢỚU
PHÙ

52. 52
pphùp

53. 53
3. Biến chứng của bệnh
a. Nhiễm trùng
- Viêm mô tế bào; do VK Gr (+)
- Viêm phúc mạc nguyên phát: sốt, đau
bụng lan tỏa. Chẩn đoán bằng chọc dịch
màng bụng soi cấy tìm vi trùng và làm
XN sinh hóa tế bào
b. Tắc mạch:
- Tắc mạch não
- Tắc mạch thận
- Tắc mạch chi
d. Suy thận cấp: tiểu ít

54. 54

55. 55
2. Biến chứng mạn
- Tim mạch: THA, suy tim
- Suy thận mạn
- Suy dinh dƣỡng
- Tăng thành phần tự do của thuốc
- Mất các chất đạm khác ngoài albumin
Mất protein + cholecalciferol -> thiếu vit. D, loãng
xƣơng, còi xƣơng
Mất transferin vận chuyển sắt -> thiếu máu
Mất ceruloplasmin gây thiếu đồng, kẽm…

56. 56
CÕI XƢƠNG DO THẬN

57. 57
2. TIÊU CHUẨN NHẬP VIỆN
- Phù nhiều
- Biến chứng bệnh
- Không tuân thủ điều trị

58. 26.10.05 58
VIÊM CẦU THẬN CẤP
THS. BS NGUYỄN THỊ NGỌC LINH
BỘ MÔN NỘI ĐHYD

59. 59

60. 60

61. 61

62. 62

63. 63