SIÊU ÂM BƠM NƯỚC LÒNG TỬ CUNG

1. Siêu âm bơm nước lòng tử cung
BS. CKII NGUYỄN THỊ KIM ANH
BV HÙNG VƢƠNG

2. Từ viết tắt
 SIS: SALINE INFUSION SONOHYSTEROGRAPHY
 SHG: SONOHYSTEROGRAPHY

3. Mục tiêu
Nắm đƣợc ứng dụng
Kỹ thuật
Đọc hình ảnh

4. Chỉ định
Khảo sát buồng tử cung
Khảo sát tai vòi

5. Khảo sát buồng tử cung
Ra huyết bất thƣờng không rõ nguyên
nhân
Polype nội mạc tử cung
Nhân xơ lòng tử cung
Dị tật bẩm sinh tử cung
Sảy thai tái phát
Vô sinh: test thƣờng quy
Dính lòng tử cung

6. Chống chỉ định
Nghi có thai
Có dấu hiệu viêm nhiễm vùng chậu, tử
cung, âm đạo
Xuất huyết âm đạo nhiều

7. Ưu điểm
Đơn giản
Thực hiện tại phòng khám
Chi phí thấp
Biến chứng ít hầu nhƣ không có (1% đau)
Không sử dụng cản quang  không
nhiễm phóng xạ
Ít dƣơng tính giả

8. Độ nhạy Độ đặc hiệu Giá trị tiên
đoán
dương
Giá trị tiên
đoán âm
2D-SIS 0,7 (95% CI
0,49 – 0,85)
1 (95%CI
0,96 – 1)
1 (95% CI
0,79 – 1)
0.95 (95%CI
0.9 – 0.97)
3D-SIS 0.92 (95%CI
0,74 – 0,98)
1 (95%CI
0,97 – 1)
1 (95%CI
0,83 – 1)
0,98 (95%CI
0.95-0.99)
Soi buồng
tử cung
1 (95%CI
0,85 – 1)
1 (95% CI
0,97 - 1)
1 (95%CI
0,84 – 1)
1 (95%CI
0,97 – 1)
J Minim Invasive Gynecol. 2011 Jan-Feb;18(1):54-8. doi:
10.1016/j.jmig.2010.08.697. Value of 3-dimensional sonohysterography in infertility
work-up. El-Sherbiny W, Nasr AS.

9. Chuẩn bị
Bệnh nhân: tâm lý, giải thích
Tƣ thế: sản phụ khoa
Điều kiện: bàng quang phải trống
Thuốc: kháng sinh, giảm đau 30 phút
trƣớc siêu âm

10. Dụng cụ

11. Dụng cụ
Mỏ vịt
Ống tiêm 20ml & 5ml
Thƣớc đo buồng tử cung
Kẹp hình tim
Kẹp Popzi
Nƣớc muối
Gòn sát khuẩn

12. Dụng cụ
Ống sonde sử dụng có bóng 3ml
Có một số loại ống sonde khác nhau
Hiện tại chúng tôi dùng Foley Cathete

13. Kỹ thuật
Thời điểm: tốt nhất là từ ngày thứ 4 đến
thứ 6 của chu kỳ
Bất kỳ thời điểm nào nếu rối loạn kinh
nguyệt
Tránh giai đoạn chế tiết (dƣơng tính giả)
Ra máu nhiều, kết quả sai lệch

14. Kỹ thuật
Sát khuẩn đặt mỏ vịt
Cố định cổ tử cung
Đƣa ống sonde vào lòng tử cung bơm
nƣớc cố định
Lấy mỏ vịt
Kẹp 1 đầu sonde

15. Kỹ thuật
Bơm nƣớc muối sinh lý 5 ml – 30 ml
Siêu âm quan sát, diễn giải hình ảnh
Siêu âm đánh giá hoàn chỉnh nội mạc tử
cung đƣợc thực hiện 02 mặt cắt là hoành
và dọc giữa
Hình ảnh 3D để cho các mặt cắt toàn diện
tốt hơn của lòng tử cung

16. Kỹ thuật
Sau đó bóng đƣợc rút nƣớc quan sát
đoạn thấp của lòng tử cung và kênh tử
cung
Siêu âm doppler rất hữu ích để phân biệt
cục máu với tổn thƣơng đa polype
Kết thúc thủ thuật ống thông đƣợc rút ra

17. Diễn giải các hình ảnh thu nhận qua siêu âm
Polype nội mạc tử cung:
 30% nguyên nhân gây chảy máu
 Lành tính
 Tổn thƣơng dạng san hô, phản âm đồng nhất,
đẳng âm với nội mạc, có ranh giới với NMTC
 Tạo góc nhọn với nội mạc
 Doppler: mạch máu nuôi duy nhất ở trung tâm
là tiêu chuẩn để chẩn đoán polype NMTC,
phƣơng thức này có giá trị tiên đoán dƣơng
81,3%, RI,PI để chẩn đoán ác tính

18. Nhân xơ tử cung:
 U cơ trơn lành tính
 Phổ biến
 Triệu chứng: chảy máu âm đạo bất thƣờng
 Phân loại: dƣới niêm mạc, trong cơ, dƣới
thanh mạc (SIS xác định đƣợc vị trí và liên
quan đến nội mạc)
Diễn giải các hình ảnh thu nhận qua siêu âm

19. U xơ dƣới niêm mạc:
 U xơ dƣới niêm mạc là một khối phản âm kém
hay đặc, có bóng lƣng, đáy rộng, phản âm của
NMTC có thể đƣợc thấy phủ lên trên u xơ
 Khối nằm trong lòng tử cung một phần hay
hoàn toàn, không thấy ranh giới giữa NM và cơ
TC
 Tạo thành một góc tù với lớp nội mạc
 Nhiều mạch máu nuôi
Diễn giải các hình ảnh thu nhận qua siêu âm

20. U xơ dƣới niêm mạc

21. Dính lòng tử cung:
 Thƣờng là hình ảnh dải băng di động, mỏng,
cắt ngang qua lòng tử cung
 Ít gặp hình ảnh dày, đáy rộng, chạy chéo trong
nội mạc
Diễn giải các hình ảnh thu nhận qua siêu âm

22. Dính lòng tử cung

23. Lạc tuyến trong cơ tử cung:
 Có hình ảnh thông thƣơng giữa lòng nội mạc
và tổn thƣơng lạc tuyến trong cơ
 Dấu hiệu này có thể ảnh hƣởng tới vô sinh và
kết cục của hỗ trợ sinh sản
Diễn giải các hình ảnh thu nhận qua siêu âm

24. Lạc tuyến trong cơ

25. Tăng sản nội mạc tử cung:
 Nội mạc dày khu trú hay lan tỏa với bề mặt
trơn láng hay dạng thùy
 Đẳng âm với nội mạc
 Liên tục giữa cơ tử cung và nội mạc
Diễn giải các hình ảnh thu nhận qua siêu âm

26. Ung thƣ NMTC:
 Nội mạc dày không đồng nhất
 Không thấy ranh giới giữa nội mạc – cơ tử
cung
 Nhiều mạch máu nuôi, xâm lấn vào cơ tử
cung, bờ không rõ, lòng tử cung không còn
căng
Diễn giải các hình ảnh thu nhận qua siêu âm

27. Diễn giải các hình ảnh thu nhận qua siêu âm
Bất thƣờng bẩm sinh:
 Hay gặp ở những trƣờng hợp sảy thai tái phát
 SIS phân biệt đƣợc TC có vách và TC hai
sừng ( giảm tỷ lệ soi ổ bụng)

28. Khảo sát trƣớc IVF:
 Trƣớc khi làm IVF thƣờng hay đƣợc soi buồng
tử cung để đánh giá lòng tử cung, SIS có kết
quả tƣơng tự ít xâm lấn hơn, dung nạp tốt hơn
và chi phí thấp
SIS cho nhiều thông tin về kích thƣớc và vị trí
của u xơ
Đánh giá đƣợc phần phụ
Phân biệt tử cung có vách và tử cung hai sừng
Diễn giải các hình ảnh thu nhận qua siêu âm

29. Lƣu ý
Trƣớc khi đặt sonde vào lòng tử cung nhớ
đuổi khí trong ống chèn và lòng ống sonde
bằng cách cho nƣớc muối vào

30. Kỹ thuật

31. Hình ảnh

32. Hình ảnh

33. Hình ảnh polype siêu âm 2D

34. Hình ảnh polype qua SIS

35. Hình ảnh polype qua SIS

36. Hình ảnh polype qua SIS

37. Hycosy
HYCOSY: Hysterosalpingo Contrast
Sonography
Siêu âm tử cung – vòi trứng có bơm chất
cản quang

38. Đƣợc chỉ định rộng rải để khảo sát chức
năng sinh sản của phụ nữ
Đánh giá tử cung về kích thƣớc, cấu trúc
bất thƣờng, sự thông của vòi trứng
Thực hiện tại phòng siêu âm
Độ nhạy, độ đặc hiệu ≥ SIS
Không đau, ít tốn kém, khả năng chấp
nhận cao, ít biến chứng
Hycosy

39. Dung dịch cản âm
Echovist: không còn sản xuất
Giá thành cao
Không có sẵn ở Việt Nam
Dùng nƣớc đã sục khí CO2 (cải tiến)