4. LÒCH SÖÛ
• Bệnh bại liệt:
– TK XVI – XII trước CN
– Mộ cổ của 1 người Ai
Cập teo chân
• Bệnh dại:
– Cổ nhất (bệnh virus của
hệ TK)
– Lưỡng hà (1800 BCE)
22. VIEÂM NAÕO NHAÄT BAÛN
Yen N.T. et al. Surveillance for Japanese encephalitis in Vietnam, 1998-2007.
Am.J.Trop.Med.Hyg. 2010;83(4):816-819
23. TAÙC NHAÂN GAÂY VIEÂM NAÕO TAÏI VN
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
<1
(n=31)
1-5
(n=133)
6-9
(n=67)
10-14
(n=60)
15-30
(n=56)
31-45
(n=25)
46-59
(n=13)
>=60
(n=8)
Mẫu NC
(n=393)
VNNB Enteroviruses HSV Dengue Không xác định
Hồ Đặng Trung Nghĩa et al. Đặc điểm dịch tễ học và lâm sàng bệnh viêm não cấp tại khu vực phía nam Việt Nam".
Truyền nhiễm Việt Nam, 1, (9), tr.2-9. 2015.
24. PHAÂN BOÁ CAÙC TRÖÔØNG HÔÏP VIEÂM
NAÕO THEO THÔØI GIAN
0
10
20
30
40
50
60
Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec
VNNB Enteroviruses HSV Dengue Không xác định
Hồ Đặng Trung Nghĩa et al. Đặc điểm dịch tễ học và lâm sàng bệnh viêm não cấp tại khu vực phía nam Việt Nam".
Truyền nhiễm Việt Nam, 1, (9), tr.2-9. 2015.
32. BIEÅU HIEÄN LAÂM SAØNG
• Caáp tính
• Soát
• Nhöùc ñaàu
• Buoàn noân/ noân oùi
• Roái loaïn yù thöùc
• Co giaät khu truù/ toaøn theå
• Daáu thaàn kinh khu truù
• daáu maøng naõo
33. BIEÅU HIEÄN LAÂM SAØNG
• Vieâm naõo do HSV-1
– Trieäu chöùng thaùi
döông traùn
(frontotemporal
signs): maát ngoân
ngöõ, suy giaûm trí
nhôù, thay ñoåi nhaân
caùch
34. BIEÅU HIEÄN LAÂM SAØNG
• Vieâm naõo Nhaät Baûn
– Trieäu chöùng
Parkinsonism: cöû
ñoäng chaäm, co cöùng
(rigidity) vaø run khi
nghæ
Mandell, Douglas, and Bennett’s Principles and
Practice of Infectious diseases, 7th edition, 2010
35. BIEÅU HIEÄN LAÂM SAØNG
Solomon T. et al. Management of suspected viral encephalitis in adults - Association of British Neurologists
and British Infection Association National Guidelines. Journal of infection. 2012. 64: 347-373.
36. XÉT NGHIỆM
1. Chẩn đoán hình ảnh
2. Dịch não tủy
3. Xét nghiệm tìm nguyên nhân
46. XEÙT NGHIEÄM
• Phân lập virus (nuôi cấy)
• Kính hiển vi điện tử (soi)
• Miễn dịch:
– Phát hiện kháng thể
– Phát hiện kháng nguyên
• PCR
– Độ nhạy cao (phát hiện cả virus cấy không mọc)
– Nhanh (hơn cấy)
– An toàn hơn cấy
– Có thể định lượng…
55. Tác nhân gây bệnh1
n (%)
Trẻ em
(n=288)
Người lớn
(n=105)
• VNNB 124 (43) 9 (9)
• Dengue 9 (3) 12 (11)
• Herpes simplex 8 (3) 12 (11)
• Enteroviruses 9 (3) 0 (0)
• Không xác định 138 (48) 72 (69)
TAÙC NHAÂN GAÂY VIEÂM NAÕO
- BV Nhi đồng 1 (2004)2: VNNB 26%
- NIHE (2004-2005)4: VNNB 52%
- BVBNĐ TpHCM (1996-2008)3: không xác định tác nhân ở người lớn 192/291
(66%)
1. Nghia H.D.T. et al. Truyền nhiễm Việt Nam. 2015. 1(9): 2-9.
2. Tan L.V. et al. PLoS Negl Trop Dis. 2010. 4(10): e854.
3. Tan L.V. et al. PLoS Negl Trop Dis. 2014. 8(8): e3127.
4. Yen N.T. et al. Am. J. Trop. Med. Hyg. 2010.83(4): 816–819.
5. Saraya A. et al. BMC Neurol. 2013. 13: 150.
76. ÑIEÀU TRÒ
1. Ñieàu trò khaùng sieâu vi
2. An thaàn, choáng co giaät
3. Ñieàu trò corticoids?
4. Ñieàu trò trieäu chöùng/naâng ñôõ
77. ÑIEÀU TRÒ CO GIAÄT
• Xử trí nhanh, tích cực
• Sử dụng thuốc chống co giật:
– Cắt cơn: Diazepam, Midazolam
– Duy trì: đi kèm theo sau là thuốc chống co giật có
tác dụng kéo dài như Phenytoin.
– Nếu thất bại bệnh nhân cần đặt nội khí quản, thở
máy và điều trị bằng Phenobarbital liều cao.
78. ÑIEÀU TRÒ
1. Ñieàu trò khaùng sieâu vi
2. An thaàn, choáng co giaät
3. Ñieàu trò corticoids?
4. Ñieàu trò trieäu chöùng/naâng ñôõ
79. ÑIEÀU TRÒ MIEÃN DÒCH
• Dexamethasone:
– Viêm não HSV: đang nghiên cứu
– Phù não nghiêm trọng đe dọa tính mạng
• Viêm não tự miễn (anti NMDAR…)
– Methylprednisolone
– IVIG
– Thay huyết tương
80. ÑIEÀU TRÒ
1. Ñieàu trò khaùng sieâu vi
2. An thaàn, choáng co giaät
3. Ñieàu trò corticoids?
4. Ñieàu trò trieäu chöùng/naâng ñôõ
81. ÑIEÀU TRÒ TAÊNG AÙP LÖÏC NOÄI SOÏ
1. Naèm ñaàu cao 300
2. Thoâng khí (thôû maùy): duy trì PaCO2
trong giôùi haïn bình thöôøng
3. Ñieàu trò haï Natri maùu
– SIADH (hypervolemic/euvolemic)
– Cerebral salt wasting (CSW)
• Giaûm theå tích ngoaïi baøo (hypovolemic)
• Thaûi quaù möùc Na qua nöôùc tieåu
84. DUY TRÌ THAÊNG BAÈNG NÖÔÙC
• Thiếu thể tích do tình trạng nôn ói, tiêu chảy,
giảm ăn bằng đường miệng
Duy trì tình trạng cân bằng xuất nhập.
• Trẻ em?
85. Randomized Controlled Trial Comparing Cerebral Perfusion
Pressure–Targeted Therapy Versus Intracranial Pressure
Targeted Therapy for Raised Intracranial Pressure due to Acute
CNS Infections in Children*
• Thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên mã mở
• So sánh 2 phương pháp điều trị:
– Dựa mục tiêu CPP ≥ 60 mmHg:
• Bolus NaCl 0.9% + vận mạch
– Dựa mục tiêu ICP < 20 mmHg:
• “Osmotherapy” trong điều kiện đảm bảo huyết áp
• 110 trẻ (1-12 tuổi): chia đều 2 nhóm
