1. Isang Malikhaing Pagtuturo ng WikaTungo sa Paglinang ng
Kasanayang Pangkomunikatibo: Mga Tunguhin at Estratehiya
Dr. Leticia Cantal – Pagkalinawan
Filipino Language Program
University of Michigan
I. PANIMULA
Ang paksa ng aking panayam ay : Malikhaing Pagtuturo ng Wika Tungo sa
Pagdebelop ng Kasanayang Pangkomunikatibo: Mga Tunguhin at Estratehiya.
May dalawang mahalagang konsepto o direksyon ang aking panayam, una ang
malikhaing pagtuturo ng wika na siyang inaasahan sa mga guro ng wika, at ang
madebelop o malinang ang kasanayang pangkomunikatibo na inaasahang naman sa mga
estudyante ng wika.
Sa pagbuo ng aking papel, isaalang-alang ko ang sumusunod na mga layunin:
1. Matalakay ang mga batayang konseptong may kaugnayan sa pagtuturo at pagkatuto
ng wika.
2. Maipaliwanag ang papel ng guro at estudyante sa isang klasrum pangwika.
3. Makapagbahagi ng ilang estratehiya sa mabisang pagtuturo ng wika
4. Magamit ang mga tinalakay na estratehiya sa pagtuturo ng wika.
II. PAGLALAHAD
A. Batayang Sanligan/Konsepto sa Pagtuturo at Pagkatuto sa Wika
Ang gawaing pagtuturo ay hindi madaling gawain. Hindi sapat na maituro ng
isang guro kung ano ang mga araling/paksang nakapaloob sa kanyang silabus kundi kung
paano niya ito maituturo at matutunan ng kanyang mga estudyante. Kaya nga sinasabi na
ang kahusayan ng pagtuturo ay nasusukat hindi sa dami ng mga naituro kundi bagkus sa
dami ng mga natutuhan ng kanyang mga estudyante.
Sa panahon ngayon ng globalisasyon, na ang mga mag-aaral ay nahaharap sa
makabagong teknolohiya gaya ng internet at iba pang makabagong paraan ng
komunikasyon, isa sa nagiging malaking sakit ng ulo ng mga guro ang mapanatili ang
interes at atensyon ng mga estudyante sa aralin sa loob ng klasrum. Sang-ayon sa isang
pag-aaral, ang dating 30-40 minutong tagal ng interes at atensyon ng isang adult learner
ay nagiging 15-20 minuto na lamang . Kaya nga madalas kong marinig sa guro na “ ang
iingay, ang gugulo ng mga estudyante,” hindi kami ganyan noon,” iba na sila sa amin
noon.….at kung anu-anong pang pangkukumpara sa estudyante sa kanila”
1

2. Naniniwala po ako na ang mga makabagong teknolohiya at kalakaran ng
kapaligiran sa ngayon ay hindi maituturing na BANTA sa isang epektibong pagtuturo
bagkus ito ay magsisilbing HAMON sa isang guro, isang hamon upang makabuo ng
isang malikhaing guro o creative teachers, para makabuo rin ng isang malikhaing
estudyante o creative students at malikhaing klasrum pangwika o creative language
classroom.
Ayon sa mga ekspertong sina Stevick, Curran at mga kasama, ang susi ng
tagumpay sa gawaing pagtuturo at pagkatuto sa loob ng klasrum ay nakasalalay sa
relasyon ng mga guro at estudyante. Madaling natututo ang estudyante kung sila ay
nasisiyahan sa kanilang pag-aaral, at higit na nagaganyak ang guro sa kanyang pagtuturo
kung nakikita niyang nasisiyahan ang kanyang estudyante. Ang ganitong
paniniwala/pananaw ang nagbigay-daan sa paglitaw ng iba’t ibang kaparaanang
pedagodikal sa pag-aaral ng wika sa loob ng klasrum gaya ng interaktibo at
kolaboratibong pag-aaral.
B. Mga Teorya/Konseptong Batayan ng Komunikativong Pagtuturo ng Wika
Pangunahing layunin sa pagtuturo ng wika ang paglinang sa kakayahang
komunikatibo ng mga estudyante. Binanggit sa Batayang Edukasyon sa Level Sekondari
ng Department of Education ng Pilipinas, na ang isang mabisang komunikeytor sa
Filipino ay yaong nagtataglay ng kasanayang makro – ang pagbasa, pagsulat, pagsasalita
at pagkikinig. Bukod dito, may kabatiran at kasanayan din siya sa apat na komponent o
sangkap ng kasanayanag komunikatibo gaya ng gramatikal, sosyo-lingwistik, diskorsal
at estratijik (Canale at Swain).
Ang kasanayang gramatikal ay ang kakayahang umunawa at makabuo ng mga
estraktura sa wika ayon sa mga tuntunin sa gramatika. Ang kasanayang sosyo-lingwistik
naman ay ang kakayahang magamit ang wika sa isang kontekstong sosyal. Ayon kay
Fantini ( sa Pagkalinawan, 2004) may mga salik-panlipunan dapat isaalang-alang sa
paggamit ng wika, ito ay ang ang ugnayan ng nag-uusap, ang paksa, lugar at iba pa. Ang
mga salik panlipunang ito ay pinaikli at nilagom naman ni Hymes sa akronim na
SPEAKING ( s – setting; p – place; e-ends/layunin; a-act; k-keys; I- instrument; n-norms;
g-genre). Samantala, ang kasanayang diskorsal naman ay tumutukoy sa kakayahang
mabigyang ng wastong interpretasyon ang napakinggang pangungusap/pahayag upang
makabuo ng isang makabuluhang kahulugan. At ang kasanayang istratijik ay ang
kakayahang kung paano niya gagamitin ang wika sa iba’t ibang sitwasyon.
Ayon naman sa teorya Notional –Functional Syllabus ni David Wilkins (Higgs at
Clifford 1992, sa Badayos 1999), upang matamo ang kakayahang komunikatibo
kailangang pantay na isaalang-alaang ang pagtalakay sa mensaheng nakapaloob sa teksto
at sa porma o kayarian (gramatika) ng wikang ginamit sa teksto.
Naniniwala naman si Dr. Fe Otanes (2002), ang paglinang sa wika ay nakapokus
sa kapakinabang idudulot nito sa estudyante, na matutuhan ang wika upang sila ay
2

3. makapaghanapbuhay, makipamuhay sa kanilang kapwa at mapahalagahan nang lubusan
ang kagandahan ng buhay na kanilang ginagalawan. Sa kabuuan, pangunahing mithiin sa
pagtuturo ng wika na makabuo ng isang pamayanang marunong, mapanuri, kritikal at
kapaki-pakinabang.
C. Ang Guro at Estudyante sa Klasrum Pangwika
Sa tradisyonal na talakayan sa klasrum, ang guro ang laging sentro ng talakayan,
siya ang may malaking bahagdan ng gawain lalo na sa pagsasalita samantalang ang mga
mag-aaral ay tagapakinig o tagasunod lamang. Ang mahusay na klasrum pangwika ay
yaong may aktibong interaksyon sa pagitan ng guro at estudyante ,at estudyante sa
kanyang kapwa estudyante. Ang guro ang nagsisilbing tagapatnubay/pasiliteytor lamang
sa iba’t ibang gawain sa klasrum at ang mga estudyante naman ay aktibong nakikilahok
sa iba’t ibang gawaing pangkomunikasyon. SA interaksyon ng mga estudyante sa kapwa
estudyante, kailangang bigyan sila ng pantay na pagkakataon na makilahok sa iba’t ibang
gawain upang malinang kani-kanilang kasanayan.
D. Mga Metodo o Dulog sa Pagtuturo Wika
Marami nang paraan o estratehiyang nabuo ang ilang mananaliksik at dalubwika
mabisang sa pagtuturo ng wika, ilan dito ang pamamaraang Audiolingual Direct Method,
Grammar Translation, Content-Based Teaching, Communicative Language Teaching, at
iba pa. May mga aklat na ring nalimbag na naglalaman ng iba’t ibang metodo sa
pagtuturo. Mayroon ding mga website na nagmumungkahi ng iba’t ibang estratehiya sa
pagtuturo ng wika, at iba pa…subalit hanggang sa ngayon patuloy pa rin tayong
naghahanap ng iba pa at “makabagong paraan” o mahusay na estratehiya para maging
mabisa “raw” ang ating pagtuturo.
Naniniwala ako na wala naman talagang makabagong metodo o estratehiya na
epektibo sa pagtuturo ng wika. Ang mga dulog integratibo, interaktibo , kolaboratibo at
iba pa, sa unang pandinig ay waring bago subalit ang totoo, ang mga ito ay matagal nang
ginagamit sa pagtuturo. Maaaring ngayon ay nagkaroon lamang ng panibagong
katawagan. Anumang estratehiya o metodo ay mabisa kung ito ay naaangkop sa uri
ng aralin, mag-aaral (edad, antas ng pag-aaral, paraan ng pag-aaral, motibasyon at
kahandaang kognitibo at sosyo, emosyonal), kapaligiran at layunin ng pagtuturo.
1. Ang Pagtuturong Nakapokus sa Mag-aaral (Learner- Centered
Teaching)
Binibigyang-halaga ang pangangailangan, tunguhin at istilo sa pag-aaral o
pagkatuto ng mga estudyante.
Sinabi ni Willing (1988; Nunan 1991; Badayos 1999) na ang isang gurong
sensitibo at isinasaalang-alang ang istilo sa pag-aaral ng mga estudyante ay
makatutulong upang magkaroon ng isang matagumpay at mabisang pagkatuto. Sa
3

4. pag-aaral ni Willing, pinangkat niya ang mga estudyante sa apat at nagmungkahi
siya ng mga naaangkop na estratehiya sa bawat uri.
Uri ng Estudyante Estratehiya ng Pag-aaral
1. mga laro
2. mga larawan
Estudyanteng 3. VCR tapes
“concrete” 4. Pair work
5. Pagsasanay ng wika sa labas ng
klasrum
1. pag-aaral ng gramtika
2. pag-aaral ng maraming aklat sa wika
3. pagbabasa ng mga pahayagan
Estudyanteng 4. pag-aaral nang mag-isa
“analitikal” 5. pag-alam sa pagsusuri ng mga kamalian
sa wika
6. pagtuklas ng mga solusyon sa mga
suliraning inilahad ng guro
Estudyanteng 1. pagmamasid at pakikinig sa mga
“communicative” katutubong nagsasalita ng wika
2. pakikipag-usap sa kaibigan na gamit
ang wikang pinag-aaralan
3. panonood ng programa sa TV sa
wikang pinag-aaralan
4. pag-aaral ng mga bagong salita sa
pamamagitan ng pakikinig dito at
paggamit ng akwal na pakikipag-usap
1. mas gusto ang magpapaliwanag nang
lahat tungkol sa wika
2. may sariling batayang aklat
Estudyanteng 3. isinusulat ang lahat ng impormasyon sa
“authority oriented” notbuk
4. pinag-aaralan ang balarila
5. nagbabasa para matuto
6. natutuhan ang mga bagong salita kung
makikita ang mga ito
2. Ang Kooperatibo at Kolaboratibong Pagkatuto
Ang mga gawain sa loob ng klasrum ay nakatuon sa sama-sama at tulung-
tulong na pagsisikap ng guro at mag-aaral upang matamo ang itinakdang gawain.
Layunin ng KKP ay mabawasan ang kompetisyon at maragdagan ang
kooperasyon ng mga estudyante. Napatunayan sa pag-aaral nina Kagan, Slavin at
Allport ang magagandang bunga ng kooperatibong pag-aaral sa mga pag-aaral
gaya ng mga sumusunod:
4

5. a. na malaki maitutulong ng kooperatibong pag-aaral sa paghubog ng
magandang pag-uugali at pakikipagkapwa ng mga estudyante.
b. Napatataas din ang kanilang pagpapahalaga at pagtingin sa kanilang
sariling kakayahan.
c. Mataas na pagsulong sa pagkatuto
d. Malilinang ang matalino at mapanuring pag-iisip
e. Nagkakaroon ng positibong atityud sa pag-aaral, mataas na
motibasyon
f. Mas mabuting realasyon ng guro at estudyante; estudyante sa kapwa
estudyante
3. Ang Pagkatutong Interaktibo ( Interactive Learning)
Mahalaga ang interaksyon sa pagtuturo at pagkatuto ng wika. Hindi
lamang pagpapahayag ng sariling ideya ang mahalaga kundi ang pag-unawa sa
mensaheng ipinahahayag ng iba pang kasangkot sa interaksyon. Ayon kay Wells
(sa Rivers 1987), ang interaksyon sa klase ay kinapapalooban ng tatsulok na
ugnayan ng tagapaghatid ng mensahe, ng tagatanggap at ng konteksto ng
sitwasyon, maging pasalita o pasulat na komunikasyon. Sa loob ng klasrum, may
tatlong uri ng interaksyon na maaaring lahukan ang estudyante: interaksyon sa
guro, sa kapwa estudyante at sa teksto o kagamitang pampag-aaral.
4. Ang Pagkatutong Integratibo ( Integrative Learning)
Binibigyang-diin dito ang integrasyon ng paksang-aralin sa pag-aaral ng
wika. Ang paglalahad ng wika ay hinahango sa nilalaman o ng paksa. Taliwas ito
sa nakagawiang pagtuturo na ang mga kasanayan sa wika ay itinuturo nang
hiwalay at malayo sa konteksto ng paggagamitan nito.
Nakapalood din dito ang pagkatutong nakapokus sa estudyante at ang
integrasyon ng apat na kasanayan. Ang mga estratehiyang participative,
facilitative at consultative ay mga katangian ng pag-aaral na integratibo. Dito,
ang guro ay tagapagdaloy lamang ng pagkatuto, ang mga estudyante ang
nagsasagawa ng mga gawain. Ang guro ay tagagawa lamang ng iskrip ng
pagkatuto; konsultant, tagagabay, tagakumpas, subalit sa kabuuan ng pag-aaral ng
isang aralin, ang estudyante ang sentro o ang bida: Siya ay aktibong nagsasalita,
nakikinig, bumabasa at sumusulat kung kinakailangan. Ginagamit ng estudyante
ang wika sa matalino, mapanuri at malikhaing paraan. Nagiging makabuluhan at
kawili-wili ang pag-aaral at pagkatuto sapagkat aktibong gumagana ang kanilang
pandama at pag-iisip
E. Mga Estratehiya sa Malikhaing Klasrum Pangwika
Ang isang mahusay na guro ng wika ay hindi napapagod na mag-isip, maghanap,
at maghanda ng iba’t ibang estratehiya para maging kasiya-siya sa mga estudyante ang
5

6. kanilang pag-aaral ng wika. Habang humahaba ang taon niya sa pagtuturo, humahaba rin
dapat ang mga nakalap at naipon niyang pamamaraan o estratehiya sa pagtuturo. At kahit
na tumatanda siya sa pagtuturo, nananatili pa ring sariwa o may novelty (originality or
freshness) at kapaki-pakinabang o usefulness sa mga estudyante ang kanyang itinuturo.
Ani nga ni Neal Whitman:
“Creative teachers are novel and useful.
Teachers who are novel, but not useful, are charlatans.
Teachers who are useful, but not novel, are pedantic bores.
Teachers who are neither novel or useful are tenured faculty oops, I meant “old
goats.”
Ang guro wika ay nabubuhay para magturo ng wika, at kahit paulit-ulit lamang
ang wikang kanyang itinuturo, nananatiling bago at kawili-wili dahil iba’t ibang sahog
(ingredients) ang inihahalo niya sa araw-araw ng kanyang pagtuturo, kung kaya’t hindi
nakasasawa. Huwag nating hayaang “masuka” ang mga estudyante sa mga nakababagot
na lektyur, bagkus, gumamit tayo ng iba’t ibang kasiya-siyang gawain gaya ng kwento,
pagsasadula o role plays brainstorming, maliliit na pangkatang talakayan o small group
discussions, demonstrations, debate, at mga larong pangwika o language games. Marami
nang pag-aaral na isinagawa tungkol sa paggamit ng mga laro bilang mabisang
estratehiya sa pagtuturo. Lahat sila’y nagkakaisa na mas maraming kabutihan ang
ibinibigay nito kaysa sa di mabubuti. Nagdudulot ito ng mga kabutihang pampisikal,
intelektwal, emosyunal, at sosyal.
IV. KONKLUSYON
Bilang pagwawakas, nais kong balikan ang isa sa pinakapaborito kong kabanata o
bahagi sa nobelang El Filibusterismo ni Dr. Jose Rizal, ang tungkol kay Pilosopo Tasyo.
Minsan, may isang binatang lumapit kay Pilosopo Tasyo para subukin ang katalinuhan
niya. Ang sabi ng binata: “Pilosopo Tasyo, sabihin nga ninyo sa akin ang kalagayan ng
ibon na nasa aking palad.” Saglit na tumahimik at nag-isip si Pilosopo Tasyo. Kapag
sinabi sinabi niyang buhay ang ibong nasa palad ng binata, hihigpitan ng binata ang
pagkakuyom ng kanyang palad para mamatay ito, at kapag sinabi naman niyang patay,
ito ay pakakawalan niya. Nagsalita si Pilosopo Tasyo, at sinabi niya: “Ang kalagayan ng
ibong iyan ay nasa palad mo.” Oo, nakasalalay sa kanyang palad kung mananatiling
buhay o patay ang pinaglalaruan niyang ibon. At ganoon din tayong mga guro.
NAKASALALAY SA ATING MGA KAMAY KUNG MAGIGING BUHAY O PATAY
ANG MGA TALAKAYAN AT PAG-AARAL SA LOOB NG ATING KLASRUM! Nais
ba nating maging masaya, masigla at kawili-wili o kabagut-bagot ang bawat araw ng
ating pagkaklase?
6

7. Mga Sanggunian
Badayos, Paquito B. 1999. Metodolohiya sa Pagtuturo ng Wika. Makati:
Grandwater Publications ang Research Corporation.
Espiritu Clemencia C. (walang petsa) “Interaktibong Pagtuturo ng Filipino”,
Papel na Binasa sa Isang Pambansang Seminar sa Filipino.
Fortunato Teresita F. 1999. “Interaktibong Pagtuturo ng Wika”, Papel na Binasa
sa Pambansang Seminar sa Filipino sa “Pagpapalakas-Tibay sa Pagtuturo:
Nilalaman, Metodo at Riserts.” DLSU-Maynila.
Nunan David. 1990. Designing Tasks for Communicative Classroom: Cambridge:
Cambridge University Press
___________.1999. Second Language Teaching and Learning: Boston,
Massachusetts: Heinle & Heinle Publishers.
Pagkalinawan, Leticia C. 2004. Filipino Para sa Iskolarling Pagpapahayag , 3rd
edition. Makati: Inkwel Publishing House.
Resuma, Vilma M. “Lapit na Integratibo sa Pagtuturo ng Wika at Panitikan:
Pokus sa Ilang Mahalagang Kasanayan,” sa Ang Wikang Filipino sa Loob
at Labas ng Akademya’t Bansa, Benilda S. Sentro Santos (ed.) 2003.
Sentro ng Wikang Filipino-Diliman AT Pambansang Komisyon Para sa
kultura at Sining.
Richards, Jack C. and Willy A. Renandya (ed.). 2003. Methodology in Language
Teaching. Cambridge: Cambridge University Press.
Wright Andrew . 1986. Games For Language Learning. Cambridge: Cambridge
University Press.
Whitman, Neal. “Creative Teaching is Novel and Useful.”
http://www.helium.com/knowledge/268181-good-use-creative-teaching-methods.
____________________________
Paper presented at the 2nd International Conference on Filipino as a Global Language, San
Diego, California, January 15-18, 2010.
7