mri benh ly cot song

1. Hình aûnh MRI
BỆNH LÝ CỘT SỐNG
Bs. Leâ Vaên Phöôùc
Ts.Bs. Phaïm Ngoïc
Hoa
Khoa Chaån ñoaùn
hình aûnh
Beänh vieän Chôï Raãy

2. ĐẠI CƯƠNG
-X quang qui öôùc/
Myelography
-CT / CT myelography
-DSA
-MRI
Y học hạt nhân

3. KỸ THUẬT
-T1W, T2W, T2W-STIR
-T1W+Gd
-MRA
-MR-myelography
-Sagittal, Axial, Coronal
- Xảo ảnh (dòng chảy dịch não tuỷ, hiệu
ứng thể tích từng phần..)

4. Sagittal, Axial, Coronal

5. T1W-T2W-STIR
Thoaùi hoaù môõ
><Hemangioma

6. Xung STIR / Di
caên

7. MRI MYELOGRAPHY
Thôøi gian : 4-7 phuùt
Không dùng thuốc

8. GIAÛI PHAÃU HÌNH
AÛNH

9. GIẢI PHẪU HÌNH ẢNH
HÌNH AXIAL
* Dưới cuống sống (rễ thần kinh)
*Ngang cuống sống
*Ngang đĩa đệm
HÌNH SAGITTAL
*Đường giữa
*Cạnh đường giữa
*Lỗ liên hợp

10. GIẢI PHẪU HÌNH ẢNH
1.Caáu truùc oáng soáng (spinal
canal)
1.1.Caùc thaønh phaàn xöông
soáng
a.Thaân coät soáng
b.Caùc thaønh phaàn sau
-Cung thaàn kinh: Bôø sau thaân
soáng, cuoáng, maûnh soáng
-Maáu khôùp, gai ngang, gai sau
1.2.Ñóa ñeäm
-Nhaân keo

11. GIẢI PHẪU HÌNH ẢNH
1.3.Dây chằng
-Dây chằng vàng: dính vào mảnh
sống và khớp mặt
-Dây chằng dọc sau (PLL).
1.4.Bao màng cứng
-Tạo bởi màng cứng
-Mỡ ngoài màng cứng bao quanh
-Đường kính trước sau bao màng
cứng bình thường: vùng cổ
>7mm, vùng lưng >10mm

12. GIẢI PHẪU HÌNH ẢNH
2.Các cấu trúc thần kinh
2.1.Tuỷ gai
-Đường kính trước sau: 7mm
-Vùng nón tuỷ (conus medullaris):
đường kính trước sau 8mm
-Chóp tuỷ ở L1-L2
-Dây tận (filum terminale): kéo dài
từ L1 đến S1

13. GIẢI PHẪU HÌNH ẢNH
2.2. Rễ thần kinh
-Rễ trước, rễ sau, hạch rễ sau
-Đường đi:
+Rễ thần kinh nằm ở phần trên của
lỗ thần kinh liên sống.

14. Hình định
vị

18. TOÅN THÖÔNG
THOAÙI HOAÙ

19. LOAÏI THOAÙT VÒ ÑÓA
ÑEÄM
-Thoaùt vò ñóa ñeäm ra sau
(Posterior DH): Thoaùt vò vaøo
oáng soáng/ thoaùt vò ñóa ñeäm.
-Thoaùt vò ñóa ñeäm ra tröôùc
(Anterior DH)
-Thoaùt vò ñóa ñeäm daïng
Schmorl
-Thoaùt vò ñóa ñeäm phía bôø
thaân soáng (limbus vertebra).

22. DAÏNG THOAÙT VÒ ÑÓA
ÑEÄM
+Loài ñóa ñeäm (Bulging) : Loài ñeàu,
ñoái xöùng
+Protrusion : Loài khu truù, oå
thoaùt vò coù neàn roäng
+Extrusion : Loài khu truù, oå
thoaùt vò coù coå heïp.
+Maûnh töï do (free fragment
herniation): Maát lieân tuïc, rôøi xa
ñóa ñeäm.

23. KIEÅU THOAÙT VÒ ÑÓA
ÑEÄM
Trung taâm (central/ medial)
Caïnh giöõa (paramedial/mediolateral )
Beân (lateral):
*Trong loã lieân hôïp
(intraforaminal)
*Ngoaøi loã lieân hôïp
(extraforaminal)
Moät beân hay hai beân

24. HÌNH
AÛNH
+Hình aûnh chaát keo ñóa ñeäm
loài vaøo oáng soáng gioáng hình
aûnh ‘kem ñaùnh raêng’
(toothpaste sign)
+Tín hieäu cuûa chaát keo thoaùt
vò thöôøng gioáng tín hieäu ñóa
ñeäm nguyeân phaùt (caùc maûnh
rôøi coù theå coù tín hieäu khaùc
vôùi ñóa ñeäm nguyeân phaùt)

25. Thoaùt
vò
ñóa
ñeäm

26. Thoaùi hoaù-Thoaùt
vò ñóa ñeäm- Daøy
daây chaèng vaøng-

28. Thoaùt vò ñóa ñeäm

29. Thoaùt vò ñóa ñeäm daïng maûnh
töï do

30. LÖU
YÙ
Ñieåm
quan
troïng
nhaát
trong khi
moâ taû
thoaùt vò
ñóa ñeäm
laø xaùc
ñònh quan
heä ñóa

31. CAÙC DAÁU HIEÄU KHAÙC
CUÛA TOÅN THÖÔNG THOAÙI
HOAÙ
1. Khí trong ñóa ñeäm
2. Thay ñoåi vuøng maët ñoát
soáng (endplate)
3. Thoaùi hoaù maáu khôùp
(gai xöông, phì ñaïi)
4. Phì ñaïi daây chaèng
vaøng (> 5mm)

32. THOAÙI HOAÙ THAÂN SOÁNG
Phaân loaïi Modis
Loaïi 1: Vieâm,
phuø
Loaïi 2: Thoaùi
hoaù môõ
Loaïi 3: Thoaùi
hoaù xô

33. Thoaùt vò ñóa ñeäm
Thoaùi hoaù thaân soáng (type 1)

34. Thoaùt vò ñóa ñeäm
Thoaùi hoaù thaân soáng (type 2,3 )

35. HAÏN CHEÁ
MRI
Khoâng ñaùnh giaù heát toån
thöông coù caáu truùc voâi
(ñóa ñeäm, daây chaèng, gai
xöông)

36. CAÙC TOÅN THÖÔNG
CHOAÙN CHOÅ ÔÛ COÄT
SOÁNG

37. PHAÂN LOAÏI TOÅN
THÖÔNG
+Trong tuyû (intramedullary) :
Trong tuyû soáng
+Trong maøng cöùng (intradural,
extramedullary): Trong bao
maøng cöùng ngoaøi tuyû soáng.
+Ngoaøi maøng cöùng
(extradural): Ngoaøi bao maøng
cöùng

38. TOÅN THÖÔNG TRONG TUYÛ
SOÁNG
+Caùc u
a) Nguyeân phaùt:
Ependymoma (60%,
löng)
Astrocytoma (25%,
coå),
Oligodendroglioma
(3%)
Epidermoid, dermoid,
teratoma (1-2%)
Lipoma (1%)
Hemagioblastoma

39. TOÅN THÖÔNG TRONG TUYÛ
SOÁNG
b) Thöù phaùt:
Di caên vuù, melanoma,
phoåi.
+Toån thöông daïng keùn:
Roãng tuyû
+Toån thöông maïch maùu:
daäp tuyû, daäp-xuaát huyeát,
AVM
+Vieâm nhieãm: Sarcoid, vieâm
tuyû caét ngang, xô cöùng raûi

41. Filocystic
Astrocytoma

42. Đối với các u tủy
sống cần đánh giá các
đặc điểm sau
-Vị trí
-Hình dạng
-Đặc điểm tín hiệu
-Thành phần kén
-Tính chất bắt chất
tương phản

43. Ependymoma

44. U TEÁ BAØO SAO
(ASTROCYTOMA)
a.Tæ leä : 20-30% u tuyû soáng.
b.Tuoåi vaø giôùi : thöôøng ôû treû
em.
c.Vò trí : Vuøng coå, ngöïc
d.MRI :
Gioáng ependymoma. Coù taïo
keùn, chaûy maùu; thöôøng taêng
tín hieäu sau tieâm Gd.

45. Astrocytoma

46. U MAØNG NAÕO THAÁT VAØ OÁNG
NOÄI TUYÛ (EPENDYMOMA)
a.Tæ leä : Thöôøng gaëp nhaát
b.Tuoåi vaø giôùi : 30-60, öu
theá nöõ .
c.Vò trí : Tuyû thaáp, choùp
tuyû, daây taän

47. U MAØNG NAÕO THAÁT VAØ OÁNG
NOÄI TUYÛ (EPENDYMOMA)
d.MRI :
-Lôùn choùp tuyû, daây taän,
thöôøng nhieàu taàng, lan theo
oáng soáng.
-U bôø khoâng roõ, khoâng
ñeàu.
-Tín hieäu thaáp treân T1W,
cao khoâng ñoàng nhaát treân
T2W.
-Taêng tín hieäu maïnh sau

48. Ependymoma

49. Hemangioblastoma

50. Di caên

51. Lymphoma

52. Ganglioglioma

53. Dò daïng maïch maùu
(AVM)

54. TOÅN THÖÔNG TRONG
MAØNG CÖÙNG NGOAØI
TUYÛ SOÁNG
+Neurofibroma (25-35%)
+Meningioma (25-45%)
+Di caên
+Lipoma
+Teratoma
+Keùn maøng nheän
+Vieâm maøng nheän,
maøng naõo
+AVM

56. Schwannoma

57. Meningioma

58. U BAO DAÂY THAÀN
KINH VUØNG COÄT
SOÁNG
a.Coù hai loaïi: Schwannoma vaø
neurofibroma
b.Tæ leä : Thöôøng gaëp nhaát trong
oáng soáng (15-30%)
c.Vò trí : Reã sau.
-Ngoaøi maøng cöùng–ngoaøi tuyû
(70%) Ngoaøi maøng cöùng (15%) Vöaø
ngoaøi maøng cöùng vöøa ngoaøi tuyû
(15%/ Dumbbell ) Trong tuyû (1%)

59. U BAO DAÂY THAÀN
KINH VUØNG COÄT
d.MRI :
SOÁNG
-Ñoàng hoaëc coù tín hieäu
thaáp treân T1W, tín hieäu cao
treân T2W.
-Schwannoma thöôøng taêng
tín hieäu maïnh sau tieâm Gd

60. Hình T1W Hình T2W Hình T1W+Gd
Bn.Nguyeãn Thò Th.
1978
SCHWANNOMA
Khoa Chaån ñoaùn hình aûnh /Bv Chôï
Raãy

61. SCHWANNOMA
Hình T2W Hình T1W+Gd
Bn.Nguyeãn Thò Th.
1978
T1W
T1W+Gd
Khoa Chaån ñoaùn hình aûnh /Bv Chôï
Raãy

62. U MAØNG NAÕO
(MENINGIOMA)
a.Tæ leä : 25-45%.
b.Tuoåi vaø giôùi : 50-60 tuoåi.
80% ôû nöõ.
c.Vò trí :
-65-80% ôû ngöïc, phaàn coøn
laïi ôû coå.
-85% ngoaøi tuyû-trong maøng
cöùng, 15% ngoaøi maøng
cöùng.
d.MRI :

63. MENINGIOMA
X quang qui öôùc
Cheøn eùp tuûy ngang
Bn.Nguyeãn Thò H.C. 1934 SHS: 7089
D8
Khoa Chaån ñoaùn hình aûnh /Bv Chôï
Raãy

64. MENINGIOMA
Hình T1W Hình T2W Hình T1W+Gd
Bn.Nguyeãn Thò H.C. 1934 SHS: 7089
Khoa Chaån ñoaùn hình aûnh /Bv Chôï
Raãy
D8

65. MENINGIOMA
Hình T1W+Gd Hình T2W
Bn.Nguyeãn Thò H.C. 1934 SHS: 7089
Khoa Chaån ñoaùn hình aûnh /Bv Chôï
Raãy

66. TỔN THƯƠNG NGOÀI MÀNG CỨNG
+Các u:
a) U lành: Dermoid, epidermoid,
lipoma, fibroma, neurinoma,
meningioma
b) U ác: Hodgkin, lymphoma, di căn
(phổi, vú).
+Đĩa đệm: Thoát vị đĩa đệm.
+Bệnh lý xương, hẹp ống sống
+Viêm nhiễm: Abscess ngoài màng cứng
+Tụ máu ngoài màng cứng.

68. Xâm lấn cột sống từ ung thư phổi

69. Di căn cột sống

70. Hemangioma

71. Thoaùi hoaù môõ ><Hemangioma

72. BEÄNH LYÙ NHIEÃM
TRUØNG

73. VIEÂM ÑÓA ÑEÄM VAØ COÄT
SOÁNG
a.Nguyeân nhaân:VT sinh muû
[Staphylococcus aureus> Enterococcus>
E.coli,Shamonella..lao, naám, kyù sinh
truøng..]
b.Hình aûnh:
-Taêng tín hieäu treân T2W caùc
vuøng baát thöôøng [ñóa ñeäm-coät
soáng (thaân soáng)].
-Coù baét chaát töông phaûn.
-Toån thöông phaàn meàm (vieâm,
abscess..)

75. BEÄNH LYÙ CHAÁN
THÖÔNG

76. Chaán thöông coät
soáng

77. Chaán thöông coät
soáng

78. NHOÀI MAÙU TUYÛ SOÁNG
CAÁP
(ACUTE ISCHEMIC LESIONS)
-Thöôøng xaûy ra tuoåi giaø
-Laâm saøng khôûi phaùt ñoät
ngoät
-Hay gaëp ôû vuøng tuyû ngöïc
thaáp vaø vuøng noùn tuyû
-T1W: Tuyû lôùn, vuøng giaûm tín
hieäu beân trong
-T2W : taêng tín hieäu ôû vuøng
trung taâm
-Baét Gd nhieàu daïng khaùc nhau.

79. Nhoài
maùu tuyû

80. Di chöùng nhoài maùu
tuyû (sau 1 naêm)

81. BEÄNH LYÙ
KHAÙC

82. ROÃNG TUYÛ
SOÁNG
(Hydrosyringomyeli
Syrinx: Hoác trong a)
tuyû (loùt bôûi
Astro)
Hydromyelia: Daõn oáng trung taâm
thoâng vôùi naõo thaát IV (loùt
Ependymal ).
Thöôøng thöù phaùt sau chaán
thöông, nhieãm truøng hoaëc u
trong vaø ngoaøi tuyû

83. Roãng tuyû soáng
(Hydrosyringomyelia)

84. Baát
thöôø
ng
Chiari

85. Myelomeningocele

86. Myelomeningocele +Lipoma

87. Dò daïng maïch maùu
tuûy

88. Xô cöùng raûi raùc (Multiple
sclerosis)

89. MS
Xô cöùng raûi raùc (Multiple
sclerosis)

90. Sarcoidosis

91. KEÁT
LUAÄN
MRI laø phöông phaùp
chaån ñoaùn hình aûnh
raát coù giaù trò hieän nay
trong ñaùnh giaù beänh lyù
coät soáng ñaëc bieät caùc
toån thöông tuyû soáng

92. XIN CAÙM
ÔN