1. LỜI MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài
Thực hiện chủ trương phát triển và mở rộng thanh toán qua ngân hàng
để từng bước phù hợp với quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường có
sự quản lý của Nhà nước, ngành ngân hàng đã từng bước triển khai mạnh mẽ
các công việc cụ thể là: hoàn thiện hoá các thể lệ thanh toán hiện đại hoá công
nghệ ngân hàng.
Thực hiện chủ trương hiện đại hoá công nghệ ngân hàng, đổi mới các
nghiệp vụ ngân hàng để phục vụ tốt nhất khách hàng trong nước, từng bước
hội nhập với hệ thống tài chính tiền tệ khu vực và quốc tế, phương thức thanh
toán điện tử đã ra đời nối mạng toàn quốc trong hệ thống Ngân hàng công
thương Việt Nam.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Chính phủ và của NHNN, đến nay có thể
nói chủ trương trên được thực hiện là phù hợp với tình hình thực tế. Tuy
phương thức thanh toán điện tử mới được đưa vào áp dụng trong vài năm trở
lại đây, nhưng qua kết quả đã minh chứng rằng việc mở rộng thanh toán điện
tử là cần thiết, hoàn toàn có khả năng thực hiện tốt thanh toán điện tử sẽ góp
phần tạo thêm nguồn vốn cho sự nghiệp CNH-HĐH đất nước, giảm lượng
tiền mặt lưu thông trên thị trường, thúc đẩy tiến trình đổi mới công nghệ
thanh toán qua ngân hàng. Bên cạnh những ưu điểm, phương thức thanh toán
điện tử cũng còn bộc lộ một số hạn chế cần được nghiên cứu để hoàn thiện
hơn nữa.
Xuất phát từ mong muốn góp phần nhỏ bé của mình vào việc nghiên
cứu các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thanh toán của NHTM nói chung
và của chi nhánh Ngân hàng công thương Hai Bà nói riêng.
Vì vậy em đã chọn đề tài "Một số giải pháp nhằm nâng cao chất
lượng công tác thanh toán điện tử tại NHCT Hai Bà Trưng".
II. Phạm vi nghiên cứu của đề tài

2. 1. Nghiên cứu những vấn đề lý luận cơ bản, tình hình thực tế tại chi
nhánh NHCT Hai Bà Trưng về công tác thanh toán điện tử.
2. Thời gian nghiên cứu được tập trung chủ yếu ở năm 2003 và năm 2004.
Do điều kiện về khả năng nghiên cứu, hiểu biết của cá nhân còn hạn
chế, thời gian thực tế chưa nhiều nên bài viết của em không tránh khỏi những
thiếu xót. Em rất mong được sự giúp đỡ của các thầy, cô giáo để bài viết của
em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!

6. tượng mất ổn định tiền tệ có thể dẫn đến lạm phát, song việc đảm bảo an toàn
tài chính rất khó khăn vì có thể xảy ra mất cắp…
Để khắc phục được những mặt tồn tại trên, phương thức thanh toán
không dùng tiền mặt ra đời. Nó không những giúp giải quyết các khoản nợ
trong nền kinh tế quốc dân một cách dễ dàng mà còn đem lại hiệu quả to lớn
cho nền kinh tế - xã hội.
2.2. Ý nghĩa của thanh toán không dùng tiền mặt
Trong thực tế, nền sản xuất xã hội ngày càng phát triển thì việc thanh
toán, chi trả bằng tiền mặt ngày càng ít đi và thay thế là quá trình thanh toán
không dùng tiền mặt, ở các nước có nền kinh tế phát triển thì tỷ lệ thanh toán
không dùng tiền mặt là rất lớn, hầu hết mọi giao dịch đều được tập trung
thông qua ngân hàng để thanh toán, chính vì vậy thanh toán không dùng tiền
mặt có ý nghĩa rất lớn.
Thanh toán không dùng tiền mặt giúp ngân hàng và các tổ chức tài
chính có thể phát huy được khả năng huy động vốn tạm thời nhàn rỗi trong
nền kinh tế để cho vay phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế, tăng cường nguồn
vốn cho ngân hàng.
Việc mở rộng thanh toán không dùng tiền mặt góp phần thực hiện tốt
chính sách tiền tệ của nhà nước.
Tạo điều kiện giảm chi phí lưu thông tiền mặt, tiết kiệm lao động xã
hội, tăng cường độ an toàn và phòng ngừa rủi ro.
II. VAI TRÒ, Ý NGHĨA, NGUYÊN TẮC THANH TOÁN VÀ CÁC PHƯƠNG
THỨC THANH TOÁN GIỮA CÁC NGÂN HÀNG
1. Vai trò
Thanh toán qua lại giữa ngân hàng thể hiện chức năng tập trung thanh
toán của ngân hàng đối với nền kinh tế và điều hoà vốn trong nội bộ ngân
hàng.
Thực hiện tốt nghiệp vụ thanh toán giữa các ngân hàng chính là thực
hiện được yêu cầu của công tác thanh toán không dùng tiền mặt đó là: nhanh
chóng, kịp thời, chính xác, an toàn tài sản, tăng nhanh vòng quay vốn góp

7. phần tiết giảm chi phí lưu thông do không phải in ấn vận chuyển tiền mặt từ
nơi này sang nơi khác.
Để thực hiện tốt nghiệp vụ thanh toán qua lại giữa các ngân hàng thì đòi
hỏi ngân hàng phải cải tiến thể lệ, chế độ thanh toán không dùng tiền mặt cho
phù hợp với yêu cầu của việc trao đổi thanh toán tiền hàng hoá dịch vụ của
toàn xã hội, tăng cường trang thiết bị kỹ thuật phục vụ thanh toán nhanh
chóng chính xác, cải tiến việc điều hành và quản lý vốn trong ngân hàng.
2. Ý nghĩa
Thanh toán vốn giữa các ngân hàng là hoạt động nghiệp vụ nhằm thực
hiện đầy đủ chức năng trung gian thanh toán của ngân hàng và góp phần thực
hiện các chức năng cơ bản khác nhau của ngân hàng.
Là nghiệp vụ tạo nên mối liên hệ nối liền các cơ sở Ngân hàng thành
một hệ thống chặt chẽ, tạo điều kiện thu hút vốn nhàn rỗi vào Ngân hàng.
Có tác động qua lại và ảnh hưởng đến bản chất của các công cụ hiện có
trên thị trường tiền tệ, tác động đến mức dự trữ của các ngân hàng, từ đó có
tác động đến cơ chế truyền động của chính sách tiền tệ.
3. Các nguyên tắc
Tổ chức tốt công tác thanh toán giữa các ngân hàng trong nền kinh tế được
nhanh chóng, chính xác từ đó góp phần tăng nhanh tốc độ luân chuyển vốn.
Tăng cường quá trình kiểm soát các nghiệp vụ thanh toán, hạn chế di
chuyển tiền mặt giữa các địa phương từ đó hạ chế các hiện tượng tham ô, lợi
dụng và tiết kiệm đáng kể chi phí lưu thông.
Phát huy vai trò của ngân hàng trong việc tập trung công tác thanh toán
của nền kinh tế, tăng cường nguồn vốn cho hoạt động ngân hàng.
Coi quá trình thanh toán giữa các ngân hàng là một khâu của quá trình
thanh toán không dùng tiền mặt.
Để đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế thị trường, đất nước càng phát
triển, đời sống của người dân không ngừng tăng lên, sản xuất lưu thông hàng
hoá ngày càng phát triển, việc thanh toán giữa các tổ chức, đơn vị kinh tế
được thực hiện dưới hình thức không dùng tiền mặt, còn với hình thức đa
dạng không chỉ ở cùng một ngân hàng mà họ còn mở tài khoản ở các ngân

8. hàng khác nhau, chính vì vậy việc tổ chức thanh toán qua lại giữa các ngân
hàng là một yêu cầu cần thiết và khách quan.
Trong thanh toán không dùng tiền mặt: Người trả tiền và người thụ
hưởng đều có tài khoản ở một ngân hàng thì thanh toán chỉ đơn giản là trích
chuyển tiền trên các tài khoản ở cùng một ngân hàng. Nhưng nếu người trả
tiền và người thụ hưởng ở các ngân hàng khác nhau thì đòi hỏi phải có ít nhất
2 ngân hàng tham gia thực hiện thanh toán, thông qua nghiệp vụ thanh toán
qua lại giữa các ngân hàng. Thanh toán giữa các ngân hàng còn do nhu cầu
của việc tập trung và điều hoà vốn thuộc ngân sách nhà nước, của các ngành,
các tổ chức kinh tế.
Ngoài ra, xuất phát từ các nghiệp vụ ngân hàng từ yêu cầu của công
cuộc điều hoà vốn trong từng hệ thống ngân hàng cũng đòi hỏi phải tổ chức
nghiệp vụ thanh toán giữa các ngân hàng.
4. Các phương thức thanh toán giữa các ngân hàng
Do cơ cấu tổ chức của hệ thông ngân hàng Việt Nam hiện nay, mỗi hệ
thống độc lập về vốn, mỗi NHTM được tổ chức thành lập từ trung ương đến
cơ sở. Vì vậy thanh toán giữa các đơn vị ngân hàng được thực hiện theo các
phương thức sau:
- Phương thức thanh toán liên hàng
- Phương thức thanh toán bù trừ
- Phương thức thanh toán qua tài khoản tiền gửi tại NHNN hoặc qua tài
khoản tiền gửi tại tổ chức tín dụng khác.
- Phương thức thanh toán uỷ nhiệm thu hộ, chi hộ.
III. PHƯƠNG THỨC THANH TOÁN ĐIỆN TỬ (TTĐT) Ở NGÂN HÀNG CÔNG
THƯƠNG
1. Các quy định chung
Quy trình thanh toán điện tử thay thế quy trình thanh toán liên hàng qua
máy vi tính hiện hành là quy trình hạch toán quản lý điều hành vốn tập trung
trong hệ thống Ngân hàng Công thương Việt Nam.
- Mọi khách hàng giao dịch với Ngân hàng Công thương Việt Nam đều
được tham gia hệ thống thanh toán điện tử theo cơ chế thanh toán qua ngân

9. hàng ban hành theo quyết định số 22/QĐ-NH1 của Thống đốc Ngân hàng
Nhà nước và các văn bản hướng dẫn của Tổng giám đốc Ngân hàng Công
thương Việt Nam.

17. 3. Quy trình hạch toán
3.1. Tại ngân hàng phát lệnh (NHPL)
3.1.1. Tạo lập lệnh thanh toán
3.1.1.1. Lệnh thanh toán tạo lập từ chứng từ giấy
- Khách hàng có nhu cầu thanh toán, chuyển tiền lập và nộp vào NHPL
các chứng từ hợp lệ, hợp pháp theo cơ chế thanh toán của ngân hàng nhà nước
và hướng dẫn của ngân hàng công thương đối với từng thể thức thanh toán.
- Kế toán viên giao dịch (KTV) nhận được chứng từ của khách hàng
nộp vào, kiểm tra, kiểm soát tính hợp lệ, hợp pháp của chứng từ, kiểm tra số
dư tài khoản của khách hàng (lệnh thanh toán trích từ TK tiền gửi của khách
hàng). Nếu đủ điều kiện, KTV nhập chứng từ vào chương trình kế toán giao
dịch. Sau đó ghi số lệnh thanh toán và ký tên lên chứng từ gốc, chuyển cho
trưởng phòng kế toán hoặc người được uỷ quyền (KSV) để tính ký hiệu mật
(KHM).
- KSV căn cứ vào chứng từ gốc do KTV chuyển đến, kiểm soát lại tính
hợp lệ, hợp pháp của chứng từ gốc theo quy định. Nếu đủ điều kiện thanh
toán, KSV vào phần kiểm soát để kiểm tra lệnh thanh toán trên máy tính.
KSV nhập lại các yếu tố bắt buộc là: số tiền, ngân hàng nhận lệnh. Tuỳ theo
yêu cầu quản lý để đảm bảo sự khớp đúng cao giữa chứng từ gốc với chứng
từ trên máy tính, trưởng phòng kế toán có thể thiết lập để nhập lại các yếu tố
cần thiết khác như: Mã NHB, tài khoản người phát lệnh, tài khoản người nhận
lệnh. Nếu khớp đúng, ký chữ ký kiểm soát trên chứng từ gốc trước khi quyết
định chấp nhận ghi KHM trên máy tính để chuyển đi. Sau đó giao lại chứng
từ gốc cho bộ phận kế toán CTĐT chuyên trách.
- Sau khi tính KHM, chứng từ được tự động hạch toán và chuyển đi, bút
toán hạch toán được tự động gửi về trung tâm/ chi nhánh để đối chiếu.
3.1.1.2. Lệnh thanh toán tạo lập từ chứng từ điện tử:
NHPL nhận được chứng từ điện tử từ các hệ thống thanh toán nội bộ,
thanh toán song biên, thanh toán điện tử liên ngân hàng (TTLNH), bù trừ điện

18. tử, ngân hàng bán lẻ (thanh toán trực tiếp từ khách hàng)… chuyển đến. Sau
khi đã được giải mã, chứng từ hợp lệ sẽ được chương trình tự động chuyển
hoá thành lệnh thanh toán trong hệ thống NHCTVN.
Kiểm soát viên căn cứ bảng kê chứng từ điện tử nhận đến từ các hệ
thống thanh toán trên, lựa chọn lệnh thanh toán từng hệ thống để tính KHM
theo lô chuyển đi ngân hàng nhận lệnh (NHNL). Trường hợp cần thiết có thể
lựa chọn tính KHM từng lệnh thanh toán như đối với chứng từ tạo lập từ
chứng từ giấy để kiểm soát.
- Sau khi tính KHM, lệnh thanh toán được tự động hạch toán và chuyển
đi, bút toán hạch toán được tự động gửi về trung tâm/chi nhánh để đối chiếu.
3.2. Hạch toán:
3.2.1. Tại ngân hàng phát lệnh
3.2.1.1. Lệnh thanh toán của khách hàng:
- Đối với lệnh thanh toán có:
Nợ: TK tiền gửi khách hàng hoặc TK thích hợp
Có: TK ĐCV trong kế hoạch
- Đối với lệnh thanh toán nợ có uỷ quyền: (chỉ thực hiện đối với các
trường hợp đã ký hợp đồng dịch vụ hoặc văn bản thoả thuận được NHCTVN
chấp thuận):
Khi lập lệnh thanh toán nợ chuyển đi hạch toán:
Nợ: TK ĐCV trong kế hoạch
Có: TK ĐCV chờ thanh toán
Khi nhận được điện chấp nhận lệnh thanh toán nợ (mẫu 17 - CTĐT),
KSV kiểm tra KHM, nếu hợp lệ chương trình tự động hạch toán:
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Có: TK khách hàng
Trường hợp NHNL từ chối thanh toán đối với lệnh thanh toán nợ,
NHNL lập lệnh thanh toán nợ nội bộ trả lại NHPL, trong nội dung phải ghi rõ
lý do từ chối. NHPL hạch toán:

19. Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Có: TK ĐCV trong kế hoạch
Các trường hợp thanh toán séc bảo chi, séc chuyển tiền thực hiện theo
điểm 2.1.2. dưới đây.
3.2.1.2. Lệnh thanh toán nội bộ
- Đối với lệnh thanh toán có
Nợ: TK thích hợp
Có: TK trong kế hoạch
- Đối với lệnh thanh toán nợ (sử dụng để thanh toán séc bảo chi, séc
chuyển tiền và các chuyển tiền nội bộ khác theo hướng dẫn cụ thể của
NHCTVN):
Nợ: TK ĐCV trong kế hoạch
Có: TK thích hợp
- Trường hợp chi nhánh chuyển vốn điều hoà về NHCT TW:
Hàng ngày khi cân đối vốn kinh doanh, quỹ đảm bảo thanh toán tại chi
nhánh vượt tỷ lệ quy định, chi nhánh chuyển vốn về NHCTVN. Trên cơ sở số
vốn phải nộp, kế toán viên lập chứng từ trích TK tiền gửi của chi nhánh tại
NHNN trên địa bàn theo quy chế thanh toán qua các tổ chức cung ứng dịch vụ
thanh toán để chuyển sang NHNN. Đồng thời KTV lập lệnh thanh toán
chuyển về NHCTVN (số hiệu 999) và hạch toán:
Nợ: TK ĐCV trong kế hoạch
Có: TK tiền gửi tại ngân hàng nhà nước.
- Trường hợp chuyển các loại vốn khác về NHCTVN (điều chuyển giữa
các loại vốn giữa TW với chi nhánh)
Căn cứ nội dung nghiệp vụ kinh tế phát sinh của các chứng từ liên quan
và các văn bản hướng dẫn hiện hành của NHCTVN, chi nhánh thực hiện lập
chứng từ điện tử
Việc lập và kiểm soát chứng từ được thực hiện như điểm 1.1 nêu trên.
3.2.2. Tại ngân hàng nhận lệnh (NHNL)
3.2.2.1. Quy trình xử lý lệnh thanh toán đến

20. Bộ phận kế toán phải bố trí kế toán chuyên trách CTĐT trực tiếp để
theo dõi lệnh thanh toán đến. Khi nhận được lệnh thanh toán đến, kế toán
CTĐT thông báo kịp thời cho KSV để kiểm tra KHM.
KSV khi nhận được thông báo phải thực hiện việc kiểm tra KHM kịp
thời. Sau khi KSV kiểm tra KHM, lệnh thanh toán được tự động hạch toán,
bút toán hạch toán được tự động gửi về TTTT/chi nhanh để đối chiếu.
a) Tại các chi nhánh NHCT
* Đối với lệnh thanh toán của NHNL (chứng từ nội bộ hoặc chứng từ
chuyển cho người nhận lệnh tại NHNL)
- KSV kiểm tra KHM theo từng lệnh thanh toán, kiểm tra thông tin
người nhận lệnh, nếu đủ điều kiện thanh toán thì hạch toán vào tài khoản
ngượ nhận lệnh, nếu không đủ điều kiện thanh toán thì hạch toán vào tài
khoản chờ thanh toán để xử lý theo quy trình xử lý sai sót.
- Sau khi được kết quả đối chiếu khớp đúng với TTTT, kế toán CTĐT
in phục hồi lệnh thanh toán thành chứng từ giấy, 2 liên: 1 liên dùng báo nợ
hoặc báo có khách hàng, 1 liên lưu nhật ký chứng từ. Các lệnh thanh toán in
ra phải ký đầy đủ chữ ký theo quy định.
- Đối với lệnh thanh toán nợ có uỷ quyền, sau khi kiểm tra kiểm soát,
nếu đủ điều kiện thanh toán, NHNL hạch toán vào tài khoản người trả tiền
đồng thời lập điện chấp nhận lệnh thanh toán nợ (mẫu 17-CTĐT) gửi đến
NHPL. Nếu không đủ điều kiện thanh toán, NHNL hạch toán vào TK ĐCV
chừo thanh toán sau đó lập lệnh thanh toán chuyển trả NHPL, trong nội dung
lệnh thanh toán ghi rõ lý do từ chối.
* Đối với lệnh thanh toán chuyển tiếp cho các điểm giao dịch trực tiếp
thuộc CN.
- Các lệnh thanh toán này được chương trình tự động hạch toán và tự
động chuyển tiếp đến điểm giao dịch.
- Kế toán CTĐT in báo cáo đối chiếu chuyển tiền đến (mẫu 03-CTĐT)
theo nhóm riêng để theo dõi đối chiếu với điểm giao dịch.

21. * Đối với lệnh thanh toán chuyển tiếp ra ngoài hệ thống.
- KSV lựa chọn nhóm lệnh thanh toán theo từng hệ thống (bù trừ,
TTLNH…) để kiểm tra KHM theo lô. Chương trình tự động định khoản và
hạch toán vào tài khoản thích hợp đối với từng hệ thống thanh toán.
- Kế toán CTĐT in báo cáo đối chiếu chứng từ đến (mẫu 03-CTĐT)
theo từng nhóm thanh toán để thực hiện chuyển tiếp.
- Đối với lệnh thanh toán đến để đi thanh toán bù trừ giấy, kế toán
CTĐT in phục hồi lệnh thanh toán ra giấy để lập bảng kê đi thanh toán bù trừ
theo quy định của NHNNVN.
- Các chứng từ nhận đến từ điểm giao dịch để đi thanh toán song biên
được chương trình tự động hạch toán và chuyển tiếp về trung tâm thanh toán.
* Đối với lệnh thanh toán chuyển tiếp đi chi nhánh NHCT khác (chứng
từ nhận đến từ các điểm giao dịch trực thuộc CN để chuyển tiếp đi CN NHCT
khác)
- Các lệnh thanh toán này được hệ thống tự động hoạch toán và tự động
chuyển tiếp đến ngân hàng nhận lệnh.
- Kế toán CTĐT in báo cáo đối chiếu chứng từ nhận đến từ điểm giao
dịch (mẫu 03-CTĐT) để kiểm tra và lưu trữ.
* Đối với lệnh thanh toán giữa các điểm giao dịch trong cùng CN.
- Lệnh thanh toán được hạch toán tự động và tự động chuyển tiếp đến
điểm giao dịch nhận lệnh.
- Kế toán CTĐT in báo cáo đối chiếu cuối ngày (mẫu 05-CTĐT) để
kiểm tra, đối chiếu với điểm giao dịch.
b) Tại điểm giao dịch.
Chỉ thực hiện xử lý đối với lệnh thanh toán có người hưởng tại điểm
giao dịch như điểm 1.1.1 nêu trên.
3.2.3. Tại trung tâm thanh toán (TTTT)

22. - Tại TTTT mở tài khoản điều chuyển vốn trong kế hoạch cho từng chi
nhánh để hạch toán đối chiếu. Tài khoản của chi nhánh NHCT nào sẽ mang số
hiệu ngân hàng của chi nhánh NHCT đó. Đối với chi nhánh trực thuộc (CN
cấp 1), TTTT mở một số các tài khoản ĐCV khác để phản ánh và quản lý các
loại vốn giữa TW với CN.
* Lưu ý: Đối với chi nhánh phụ thuộc (CN cấp 2) chỉ được mở duy nhất
TK ĐCV trong kế hoạch
- Khi nhận chuyển tiền từ các chi nhánh, tại TTTT chương trình tự động
kiểm tra, đối chiếu và phân loại các chuyển tiền theo các nội dung để hạch toán:
+ Tính chất nghiệp vụ thanh toán Nợ - thanh toán Có
+ Phạm vi thanh toán trong hệ thống - ngoài hệ thống
3.2.3.1. Xử lý các chuyển tiền trong hệ thống:
- Các chuyển tiền trong hệ thống sau khi kiểm tra, đối chiếu với NHPL
được hạch toán tự động, tự động chuyển đi NHNL và chuyển sang vùng chờ
đối chiếu với NHNL.
- Trường hợp nhận được lệnh thanh toán của NHPL sau giờ khoá sổ của
TTTT, các lệnh thanh toán này sẽ được hạch toán và đối chiếu vào ngày hoạt
động kế tiếp của hệ thống.
- Sau giờ khoá sổ của TTTT, các lệnh thanh toán chưa được đối chiếu
được chuyển sang vùng riêng để tiếp tục theo dõi đối chiếu vào ngày làm việc
kế tiếp. TTTT in các báo cáo đối chiếu, báo cáo chứng từ tồn đọng để kiểm
tra, theo dõi xử lý và lưu trữ.
3.2.3.2. Xử lý các chuyển tiền ra ngoài hệ thống
* Trường hợp nhận được các chuyển tiền ra ngoài hệ thống trước giờ
khoá sổ của các hệ thống thanh toán song biên, liên NH…
- KSV tại TTTT kiểm tra KHM theo lô, chương trình tự động hạch toán
vào tài khoản thích hợp được đăng ký trong chương trình và tự động tạo
chứng từ đi cho thanh toán song biên, liên NH…

23. - KTV tại TTTT in báo cáo đối chiếu chứng từ đến (mẫu 03-CTĐT)
theo từng nhóm thanh toán riêng để làm cơ sở kiểm soát chuyển tiếp ra ngoài
hệ thống.
* Trường hợp nhận được lệnh thanh toán ra ngoài hệ thống sau giờ
khoa sổ của các hệ thống thanh toán song biên, liên NH…
- KSV tại TTTT kiểm tra KHM theo lô, chương trình tự động hạch
toán vào tài khoản ĐCV chờ thanh toán.
- KTV in thống kê chứng từ tồn đọng theo từng nhóm riêng để theo dõi
đối chiếu
- Vào ngày giao dịch kế tiếp, TTTT lựa chọn các lệnh thanh toán còn
tồn đọng kích hoạt để chương trình tự động vớt đi cho thanh toán song biên,
liên NH… và kết sinh bút toán tất toán tài khoản ĐCV chờ thanh toán cho các
chứng từ tồn đọng được lựa chọn.
3.2.3.3. Xử lý các khoản chuyển tiền nội bộ giữa TTTT với chi nhánh.
- Các chuyển tiền tạo lập từ chứng từ giấy để chuyển đi các chi nhánh
NHCT được thực hiện như đối với chứng từ đi từ chi nhánh (mục I điểm 1.1)
- Các chuyển tiền nội bộ nhận đến từ các chi nhánh được xử lý như đối
với các lệnh thanh toán nội bộ tại các chi nhánh (mục II điểm 1.1.1)
3.2.3.4. Hạch toán
* Đối với chuyển tiền giữa các chi nhánh trong hệ thống:
- Đối với lệnh thanh toán Có:
Nợ: TK ĐCV trong kế hoạch NHPL.
Có: TK ĐCV trong kế hoạch NHPL.
- Đối với lệnh thanh toán Nợ:
Nợ: TK ĐCV trong kế hoạch NHNL.
Có: TK ĐCV trong kế hoạch NHPL.
* Đối với các chuyển tiền ra ngoài hệ thống NHCT qua thanh toán
song biên, thanh toán điện tử LNH… được tự động toán:

24. a. Trường hợp nhận được lệnh thanh toán của chi nhánh trước giờ
ngừng thanh toán song biên, liên NH…:
Nợ: TK ĐCV trong kế hoạch NHPL
Có: TK thu chi hộ (TT song biên hoặc TTLNH)
b. Trường hợp nhận được lệnh thanh toán của chi nhánh sau giờ ngừng
thanh toán song biên, liên NH…:
Nợ TK ĐCV trong kế hoạch NHPL
Có TK ĐCV chờ thanh toán
* Hạch toán các khoản vốn từ chi nhánh NHCT về TTTT:
a. Trường hợp chi nhánh chuyển vốn điều hoà về NHCTVN
- Khi nhận chuyển chuyển tiền gửi vốn của chi nhánh chuyển về, TTTT
hạch toán
Nợ: TK ĐCV thanh toán hệ thống
Có: TK ĐCV trong kế hoạch của CN gửi vốn
- Nhận được giấy báo có của NHNN chuyển đến TTTT hạch toán:
Nợ: TK tiền gửi của NHCTVN tại NHNNTW
Có: TK ĐCV thanh toán khác hệ thống
b. Trường hợp nhận các loại vốn khác của chi nhánh chuyển về NHCT
Việt Nam
- Đối với lệnh thanh toán có:
Nợ: TK ĐCV trong kế hoạch NHPL
Có: TK ĐCV thích hợp
- Đối với lệnh thanh toán nợ:
Nợ: TK ĐCV thích hợp
Có: TK ĐCV trong kế hoạch NHPL
* Hạch toán các khoản chuyển vốn về chi nhánh
Khi chi nhánh cần tiếp vốn, TTTT căn cứ giấy đề nghị tiếp vốn của chi
nhánh đã được NHCTVN phê duyệt, lập chứng từ thanh toán qua NHNN để

25. trích tài khoản tiền gửi của NHCTVN tại NH Nhà nước Trung ương chuyển
tiếp vốn cho NH xin tiếp vốn. Đồng thời lập lệnh thanh toán và hạch toán:
Nợ: TK ĐC vốn trong KH (CN nhận vốn).
Có: TK tiền gửi TT tại sở giao dịch NHNNVN
Cuối ngày, kế toán CTĐT in báo cáo đối chiếu ch uyển tiền đi, đến
trong ngày để kiểm tra tính đúng đắn của số liệu trước khi khoá sổ cuối ngày.
Các báo cáo này thực hiện lưu trữ cùng các chuyển tiền đi, đến trong ngày.
Ngoài ra, các đơn vị thanh toán thực hiện in các loại báo cáo sau:
+ Đối với chi nhánh và TTTT in báo cáo 02,03,04,14,15,16 CTĐT.
3.2.4. Sai sót và điều chỉnh
3.2.4.1. Sai sót và điều chỉnh tại ngân hàng phát lệnh (NHPL).
* Sai sót phát hiện khi chưa tính KHM.
Mọi sai sót phát hiện khi chưa tính KHM, KTV được phép sửa lại cho
đúng.
* Sai sót phát hiện sau khi KSV đã tính KHM
Các sai sót phát hiện sau khi lệnh thanh toán đã được tính KHM đều
phải được điều chỉnh bằng bút toán. Cụ thể, từng trường hợp được xử lý như
sau:
- Chuyển tiền thiếu:
Khi phát hiện chuyển tiền thiếu, KTV căn cứ vào chứng từ gốc và lệnh
toán chuyển đến thiếu để lập bổ sung. Nội dung lệnh thanh toán lập bổ sung
phải ghi rõ chuyển bổ sung cho lệnh thanh toán số… ngày… và hạch toán
như các lệnh thanh toán đi bình thường.
- Chuyển tiền thừa:
Khi phát hiện chuyển tiền thừa sau khi đã gửi lệnh thanh toán đi, ngân
hàng phát lệnh phải lập ngay điện thông báo (mẫu 13-CTĐT) và lập biên bản
chuyển tiền thừa gửi ngân hàng nhận lệnh để có biện pháp xử lý kịp thời. Tuỳ
từng trường hợp cụ thể, NHPL xử lý như sau:

26. + Trường hợp phát hiện chuyển tiền thừa sau khi đã gửi lệnh thanh toán
đi nhưng NHNL chưa kiểm tra KHM:
KTV căn cứ vào chứng từ gốc và lệnh thanh toán chuyển thừa để lập
phiếu điều chỉnh và hạch toán:
Đối với lệnh thanh toán có:
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Nợ đỏ: TK đã trích thừa
Đồng thời lập điện tra soát (mẫu 12-CTĐT) gửi NHNL để yêu cầu hoàn
trả số tiền thừa và ghi nhập sổ theo dõi chuyển tiền thừa chờ xử lý.
Khi nhận được lệnh thanh toán có chuyển trả số tiền thừa nói trên,
NHPL hạch toán:
Nợ: TK ĐCV trong kế hoạch
Có: TK ĐCV chờ thanh toán
Đồng thời ghi xuất sổ theo dõi chuyển tiền thừa chờ xử lý
Đối với lệnh thanh toán nợ:
Lập phiếu điều chỉnh hạch toán:
Có đỏ: TK thích hợp
Có: TK ĐCV chờ thanh toán
Đồng thời lập lệnh thanh toán có chuyển đến NH nhận lệnh để huỷ số
tiền chuyển thừa trên lệnh thanh toán nợ hạch toán:
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Có: TK ĐCV trong kế hoạch
+ Trường hợp phát hiện chuyển tiền thừa sau khi gửi lệnh thanh toán đi,
NHNL đã kiểm tra KHM:
NHPL phải lập ngay điện thông báo gửi NHNL để có biện pháp xử lý
kịp thời. Đồng thời lập biên bản chuyển tiền thừa (mẫu 18-CTĐT) gửi
NHNL, xác định nguyên nhân, quy trách nhiệm của những người liên quan và
xử lý hạch toán:
Số tiền chuyển thừa
Số tiền thu hồi
được
Số tiền chuyển thừa
Số tiền chuyển thừa

27. Đối với lệnh thanh toán có:
Căn cứ biên bản chuyển tiền thừa và chứng từ gốc để lập phiếu điều
chỉnh hạch toán:
Nợ: TK các khoản phải thu (tiểu khoản cá nhân gây sai sót)
Nợ đỏ: TK thích hợp (TK đã trích thừa)
Đồng thời lập điện tra soát gửi NHNL để yêu cầu hoàn trả số tiền thừa
và ghi nhập sổ theo dõi chuyển tiền thừa chờ xử lý. Nếu NHNL đã chi trả số
tiền thừa cho người hưởng, NHPL gửi biên bản chuyển tiền thừa đến NHNL
để NHNL tìm biện pháp thu hồi.
Khi nhận được lệnh thanh toán có chuyển trả số tiền thừa hoặc một
phần số tiền thừa nói trên, NHPL hạch toán:
Nợ: TK ĐCV trong kế hoạch
Có: TK các khoản phải thu (tiểu khoản cá nhân gây sai sót)
Đồng thời ghi xuất sổ theo dõi chuyển tiền thừa chờ xử lý
Trường hợp NHNL trả lời không thu hồi được thì NHPL căn cứ vào
biên bản cùng hồ sơ liên quan của NHNL gửi đến. NHPL nhận được, kiểm
tra, đối chiếu với biên bản chuyển tiền thừa trước đây để xác định số đã thu
hồi được, số còn phải thu hồi, xác định người chịu trách nhiệm. Đồng thời lập
hội đồng để xử lý theo chế độ hiện hành.
Đối với lệnh thanh toán nợ:
Lập phiếu điều chỉnh hạch toán:
Có đỏ: TK thích hợp
Có: TK ĐCV chờ thanh toán
Đồng thời lập lệnh thanh toán có chuyển đến NH nhận lệnh để huỷ số
tiền chuyển thừa trên lệnh thanh toán nợ
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Có: TK ĐCV trong kế hoạch
* Chuyển tiền ngược vế
Số tiền chuyển thừa
Số tiền thu hồi được
Số tiền chuyển thừa
Số tiền chuyển thừa

28. Khi phát lệnh thanh toán bị sai ngược vế, NHPL phải lập điện thông
báo cho NHNL, điện tra soát gửi NHNL để xử lý. Đồng thời NHPL thực hiện
điều chỉnh huỷ bỏ xố tiền bị ngược vế sang TK ĐCV chờ thanh toán, sau đó
tất toán TK này chuyển đi NHNL để huỷ toàn bộ lệnh thanh toán bị ngược vế
và lập lệnh thanh toán đúng chuyển đi.
Ví dụ:
- Đối với lệnh thanh toán có:
Lẽ ra phải chuyển và hạch toán:

29. Nợ: TK TG khách hàng (TK thích hợp)
Có: TK ĐCV trong KH
Nhưng NHPL đã chuyển và hạch toán:
Nợ: TK ĐCV trong KH
Có: TK TG khách hàng (TK thích hợp)
Xử lý: lập phiếu điều chỉnh hạch toán:
Có đỏ: TK TG khách hàng (TK thích hợp)
Có: TK ĐCV chờ thanh toán
Sau đó lập lệnh thanh toán có đi để tất toán chuyển tiền ngược vế:
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Có: TK ĐCV trong KH
Và lập lệnh thanh toán đúng chuyển đi ghi:
Nợ: TK TG khách hàng (TK thích hợp)
Có: TK ĐCV trong kế hoạch.
- Đối với lệnh thanh toán nợ:
+ Đối với lệnh thanh toán nợ nội bộ được xử lý tương tự như trường
hợp lệnh thanh toán có chuyển ngược vế.
+ Đối với lệnh thanh toán nợ của khách hàng bị chuyển ngược vế thành
lệnh thanh toán có phải xử lý như trường hợp điểm a ý 1.2.2.2 mục V để thu
hồi toàn bộ số tiền chuyển ngược vế sau đó lập lệnh thanh toán nợ đúng gửi
đi.
* Các sai sót khác:
- Khi NHPL phát hiện sai sót các yếu tố khác như: Tên người gửi, tên
người nhận, tài khoản, số CMND… mà chế độ cho phép thì NHPL gửi điện
tra soát đến NHNL để điều chỉnh lại lệnh thanh toán cho đúng.
- Đối với các lệnh thanh toán bị từ chối do lỗi kỹ thuật, sai thông tin đối
chiếu hoặc phát hiện bị giả mạo. Hệ thống tự động gửi lại lệnh thanh toán
hoặc đối chiếu theo một số lần nhất định. Sau một số lần gửi lại không thành
công lệnh thanh toán sẽ bị phong toả và được xử lý như sau:
Toàn bộ số tiền đã
chuyển ngược vế
Toàn bộ số tiền đã
chuyển ngược vế

30. + Tại NHPL, lệnh này sẽ không còn giá trị để gửi đi. Căn cứ biên bản
xác định tình trạng kỹ thuật của lệnh thanh toán bị phong toả, NHPL huỷ lệnh
thanh toán theo biên bản với sự cho phép của TTTT. NHPL lập phiếu điều
chỉnh hạch toán huỷ đỏ toàn bộ số tiền trên lệnh thanh toán bị huỷ. Đồng thời
lập lệnh thanh toán khác thay thế.
3.2.4.2. Sai sót và điều chỉnh ngân hàng nhận lệnh.
* Đối với lệnh thanh toán bị sai thiếu:
Khi nhận được lệnh thanh toán bổ sung chuyển tiền thiếu, NHNL kiểm
tra lệnh thanh toán chuyển thiếu trước đó, đối chiếu với lệnh thanh toán
chuyển bổ sung. Nếu đúng thì hạch toán như đối với các lệnh thanh toán đúng
bình thường khác.
* Đối với lệnh thanh toán bị sai thừa:
- Lệnh thanh toán bị sai thừa phát hiện trước khi kiểm tra KHM và
hạch toán:
Nhận được điện thông báo chuyển tiền thừa của NHPL trước khi kiểm
tra KHM và hạch toán, NHNL phải kịp thời ghi sổ theo dõi lệnh thanh toán bị
sai sót. Khi nhận được lệnh thanh toán đến, NH kiểm soát, đối chiếu giữa lệnh
thanh toán với nội dung thông báo nhận được, nếu đúng thì xử lý:
+ Đối với lệnh thanh toán có, hạch toán:
Nợ: TK ĐCV trong kế hoạch
Có: TK ĐCV chờ thanh toán
Sau khi nhận được điện tra soát yêu cầu chuyển trả tiền thừa của NHPL,
căn cứ điện tra soát, NHNL lập lệnh thanh toán có đi hoàn trả NHPL, hạch toán:
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Có: TK ĐCV trong kế hoạch
Đồng thời lập phiếu để hạch toán số tiền đúng
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Có: TK thích hợp
Toàn bộ số tiềnToàn bộ số tiền
Số tiền thừa
Số tiền đúng

31. + Đối với lệnh thanh toán nợ, hạch toán:
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Có: TK ĐCV trong kế hoạch
Khi nhận được lệnh thanh toán có đến với nội dung thu hồi tiền chuyển
thừa, NHNL hạch toán:
Nợ: TK ĐCV trong KH
Có: TK ĐCV chờ thanh toán
Đồng thời lập phiếu để hạch toán số tiền đúng
Nợ: TK thích hợp
Có: TK ĐCV chờ thanh toán
* Lệnh thanh toán bị sai thừa phát hiện sau khi kiểm tra KHM và hạch
toán:
Nhận được điện thông báo chuyển tiền thừa của NHPL sau khi đã kiểm
tra KHM và hạch toán. NHPL phải kịp thời ghi sổ theo dõi lệnh thanh toán bị
sai sót, nếu chưa thanh toán cho khách hàng thì phải giữ lại số tiền thừa để xử
lý.
- Nhận được được thông báo chuyển tiền thừa của NHPL sau khi đã
kiểm tra KHM và hạch toán nhưng trên tài khoản của khách đủ tiền để xử lý,
NHNL xử lý như sau:
+ Đối với lệnh thanh toán có:
Căn cứ biên bản chuyển tiền thừa của NHPL, NHNL lập phiếu điều
chỉnh, hạch toán:
Có đỏ: TK thích hợp (TK đã ghi thừa trước đây)
Có: TK ĐCV chờ thanh toán
Khi nhận được điện tra soát yêu cầu trả lại số tiền thừa của NHPL,
NHNL, NHNL lập lệnh thanh toán có để trả lại số tiền thừa và hạch toán:
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Có: TK ĐCV trong kế hoạch
+ Đối với lệnh thanh toán nợ:
Toàn bộ số tiền
Số tiền thừa
Số tiền đúng
Số tiền thừa
Số tiền thừa

32. Căn cứ điện thông báo chuyển tiền thừa của NHPL, NHNL lập phiếu
điều chỉnh hạch toán:
Nợ đỏ: TK thích hợp (TK đã ghi thừa trước đây)
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Khi nhận được lệnh thanh toán có củaNHPL chuyển đến để thu hồi số
tiền thừa trên, NHNL hạch toán:
Nợ: TK ĐCV trong KH
Có: TK ĐCV chờ thanh toán
- Nhận được điện thông báo chuyển tiền thừa của NHPL saukhi đã kiểm
tra KHM và hạch toán nhưng trên tài khoản của khách hàng không còn đủ
tiền để thu hồi, NHNL xử lý như sau:
+ Đối với lệnh thanh toán có:
Trường hợp trên TK chỉ còn một phần: Xử lý và hạch toán như trường
hợp điểm a phần 2.2.2.1 mục V nêu trên.
Trường hợp trên TK không còn tiền:
NHNL ghi nhập sổ theo dõi chuyển tiền thừa đến chưa thu hồi để theo
dõi.
NHNL căn cứ biên bản chuyển tiền thừa của NHPL gửi đến, NHNL yêu
cầu khách hàng trả lại số tiền thừa hoặc nộp tiền vào tài khoản để thực hiện
hoàn trả. Sau khi nhận được tiền hoàn trả của khách hàng, kế toán ghi xuất sổ
theo dõi chuyển tiền thừa đến, lập lệnh thanh toán có hoàn trả số tiền chuyển
thừa theo hướng dẫn xử lý và hạch toán như trường hợp điểm a phần 2.2.2.1
mục V nêu trên.
Trường hợp khách hàng không còn khả năng thanh toán hoặc khách
hàng vãng lai không xác định được nơi cư trú, NHNL phải phối hợp với chính
quyền địa phương và các cơ quan bảo vệ pháp luật để tìm mọi biện pháp thu
hồi. Sau khi áp dụng mọi biện pháp mà không thu hồi được hoặc không thu
hồi đủ thì NHNL lập biên bản nói rõ quá trình xử lý thu hồi tại NHNL, có xác
Số tiền thừa

33. nhận của chính quyền địa phương hoặc các cơ quan quản lý pháp luật, gửi cho
NHPL để xử lý đồng thời ghi xuất sổ theo dõi chuyển tiền thừa đến.
+ Đối với lệnh thanh toán nợ:
Xử lý và hạch toán như trường hợp điểm b phần 2.2.2.1 mục V nêu
trên.
* Sai tài khoản, tên đơn vị nhận, số chứng minh nhân dân,…
- Khi nhận được chuyển tiền do NHPL chuyển đến sai tài khoản hoặc
tên khách hàng, … NHNL hạch toán:
+ Đối với lệnh thanh toán có:
Nợ: TK ĐCV trong kế hoạch
Có: TK ĐCV chờ thanh toán
+ Đối với lệnh thanh toán Nợ:
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Có: TK ĐCV trong kế hoạch
Đồng thời lập điện tra soát NHPL
- Khi nhận được trả lời tra soát vào lệnh thanh toán. Căn cứ vào nội
dung trả lời tra soát lập phiếu hạch toán cho khách hàng:
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Có: TK khách hàng (TK thích hợp)
+ Trường hợp NHPL trả lời đã lập theo đúng chứng từ gốc hoặc đề nghị
trả lại:
NHNL căn cứ vào nội dung trả lời tra soát, lập phiếu tất toán TK ĐCV
chờ thanh toán chuyển trả lại NHPL
* Chuyển tiền sai NHNL:
Khi nhận được lệnh thanh toán chuyển đến sai NHNL, NHNL hạch
toán chuyển trả lại NHPL.
- Khi nhận hạch toán

34. Nợ: TK ĐCV trong kế hoạch
Có: TK ĐCV chờ thanh toán
- Khi chuyển trả NHPL, hạch toán:
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Có: TK ĐCV trong kế hoạch
Hoặc hạch toán và xử lý ngược lại đối với lệnh thanh toán Nợ

35. * Chuyển tiền ngược vế:
- Trường hợp NHNL chưa kiểm tra KHM và hạch toán:
Nhận được điện thông báo chuyển tiền ngược vế của NHPL trước khi
kiểm tra KHM và hạch toán, NHNL phải kịp thời ghi sổ theo dõi lệnh thanh
toán bị ngược vế để xử lý. Khi nhận lệnh thanh toán đến, NHNL kiểm soát,
đối chiếu với điện thông báo nhận được, nếu đúng thì xử lý:
+ Đối với lệnh thanh toán có
Nợ: TK ĐCV trong kế hoạch
Có: TK ĐCV chờ thanh toán
Khi nhận được điện tra soát NHNL lập lệnh thanh toán chuyển trả lại
NHPL hạch toán:
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Có: TK ĐCV trong kế hoạch
+ Đối với lệnh thanh toán nợ:
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Có: TK ĐCV trong kế hoạch
Khi nhận được lệnh thanh toán có của NHPL tất toán lệnh chuyển
ngược vế, NHPL hạch toán:
Nợ: TK ĐCV trong kế hoạch
Có: TK ĐCV chờ thanh toán
- Trường hợp NHNL đã kiểm tra KHM và hạch toán:
Nhận được điện thông báo chuyển tiền ngược vế của NHPL nhưng
NHNL đã kiểm tra KHM và hạch toán. NHNL xử lý sau:
- Đối với lệnh thanh toán có
Xử lý như điểm a phần 2.2.2.1 mục V.
- Đối với lệnh thanh toán Nợ
Lập phiếu điều chỉnh hạch toán:
Nợ đỏ: TK thích hợp
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán

36. Khi nhận được điện tra soát và chuyển tiền xử lý của NHPL, NHNL
hạch toán tất toán TK ĐCV chờ thanh toán
Nợ: TK ĐCV chờ thanh toán
Có: TK ĐCV trong kế hoạch
* Lưu ý: Xử lý sai sót tại các phòng giao dịch, quỹ tiết kiệm tương tự
như trên (mục V) thông qua tài khoản thanh toán khác (5199.01xxx) và tài
khoản chờ thanh toán khác (4699.01xxx)
3.2.5. Đối chiếu và quyết toán:
3.2.5.1. Đối chiếu:
* Đối chiếu hàng ngày:
- Việc tổ chức đối chiếu được thực hiện theo hình thức kiểm soát tập
trung và đối chiếu tập trung tại TW. Việc đối chiếu được thực hiện tức thời
theo từng lệnh thanh toán.
- Tại NHPL, ngay sau khi lệnh thanh toán được truyền đi, chương trình
tự động tạo đối chiếu chuyển về TTTT, kết quả đối chiếu được phản hồi về
NHPL ngay sau khi được tự động hạch toán tại TTTT.
- Tại NHNL, đối với lệnh thanh toán đến, ngay khi NHNL kiểm tra
KHM và hạch toán, bút toán hạch toán được chuyển về TTTT để đối chiếu,
kết quả đối chiếu được phản hồi tức thời về NHNL.
- Tại TTTT sẽ giám sát toàn bộ đối chiếu, chuyển tiền giữa các Chi
nhánh NHCT.
- Tại các Chi nhánh NHCT giám sát đối chiếu, chuyển tiền giữa Chi
nhánh với TTTT và giữa các ĐGD trực thuộc.
- Việc đối chiếu giữa Chi nhánh với TTTT được thực hiện trên cơ sở dữ
liệu hạch toán thông qua TK điều chuyển vốn trong kế hoạch (5191.01xxx).
Với từng Lệnh thanh toán, phát sinh Nợ tại TTTT phải bằng phát sinh Có tại
Chi nhánh và ngược lại.

37. - Cuối ngày, các Lệnh thanh toán chưa được đối chiếu sẽ được chuyển
sang làm việc riêng để tiếp tục đối chiếu vào ngày kế tiếp cho đến khi hoàn tất
đối chiếu khớp đúng.
- Trước khi khoá sổ ngày giao dịch, các đơn vị thanh toán phải in các
báo cáo đối chiếu theo quy định, kiểm tra giám sát tình trạng đối chiếu của
đơn vị mình để kiểm soát được các chuyển tiền còn tồn đọng, các Lệnh thanh
toán chưa được kiểm tra khớp và hạch toán.
* Đối chiếu hàng tháng
- Đối chiếu giữa Chi nhánh và TTTT:
+ Hàng tháng, Chi nhánh thực hiện đối chiếu với TTTT các tài khoản
điều chuyển vốn VND và các tài khoản thu, chi lãi vốn điều hoà. Các tài
khoản này phải có doanh số và số dư khớp đúng với TTTT, tức là doanh số
nợ, số dư nợ đến ngày cuối tháng tại Chi nhánh phải bằng doanh số có, số dư
có tại TTTT và ngược lại.
+ Vào ngày giao dịch cuối tháng, sau khi đã nhận và hạch toán hết các
chứng từ đến, Chi nhánh tạo báo cáo chuyển tiền điện tử tháng (mẫu 13-
CTĐT). Báo cáo được tự động truyền về Trung tâm thanh toán để đối chiếu
với dữ liệu hạch toán trong tháng của Trung tâm thanh toán.
+ Tại Trung tâm thanh toán sau khi truyền nhận hết chứng từ cho các
chi nhánh chương trình máy tính tự động đối chiếu số liệu hạch toán tại Trung
tâm thanh toán với số liệu báo cáo của các Chi nhánh và phản hồi kết quả về
Chi nhánh. Các chênh lệch đối chiếu được in ra (mẫu 11-CTĐT) để kiểm tra
lại số liệu đã hạch toán trong tháng. Các sai sót phải được tìm rõ nguyên nhân
và điều chỉnh tại nơi phát sinh sai sót ngay trong tháng.
- Đối chiếu giữa ĐGD và Chi nhánh:
Thực hiện tương tự như đối chiếu giữa Chi nhánh với TTTT trên tài
khoản thanh toán khác giữa Chi nhánh với các ĐGD trực thuộc.
3.2.5.2. Quyết toán
* Quyết toán ngày

38. - Chi nhánh được chủ động giờ khoá sổ và chuyển đổi ngày giao dịch
nhưng không được phép chuyển đổi trước 16h30 hàng ngày.
- Tại TTTT, hàng ngày khởi tạo ngày giao dịch mới vào đầu giờ của
ngày làm việc.
- Các Lệnh thanh toán TTTT nhận được sau giờ khoá sổ của TTTT sẽ
được hạch toán và đối chiếu vào ngày hoạt động kế tiếp.
- Giờ khoá sổ và chuyển đổi ngày giữa Chi nhánh với các ĐGD trực
thuộc do Giám đốc chi nhánh quy định.
- Hàng ngày khởi tạo ngày giao dịch mới vào đầu giờ của ngày giao
dịch.
* Quyết toán tháng, năm
- Quyết toán tháng:
- Quyết toán giữa TTTT và Chi nhánh
+ Hàng tháng, các chi nhánh ngừng truyền Lệnh thanh toán vào lúc
16h00 ngày cuối tháng, trường hợp đặc biệt cần thay đổi ngày giờ này, TTTT
sẽ có thông báo và cập nhật cho các Chi nhánh trước 01 ngày.
+ Đến giờ quy định, mọi hoạt động về việc lập, kiểm soát, hạch toán
cũng như truyền Lệnh thanh toán đi sẽ không thực hiện được. Chi nhánh phải
nhận, kiểm tra KHM và hạch toán hết chứng từ đến trong ngày để thực hiện
đối chiếu với TTTT.
+ Chỉ khi nào đối chiếu khớp đúng, Chi nhánh mới được TTTT cấp
phép để tiếp tục hoạt động chuyển tiền đi.
- Quyết toán giữa Chi nhánh với các điểm giao dịch trực thuộc:
+ Ngày giờ thực hiện quyết toán hàng tháng giữa Chi nhánh và các đặc
điểm giao dịch trực thuộc do Giám đốc chi nhánh qui định.
+ Cuối tháng các Chi nhánh phải thực hiện quyết toán các chuyển tiền
đi, đến, đối chiếu khớp đúng tài khoản thanh toán giữa các Chi nhánh với các
ĐGD trực thuộc.
- Quyết toán năm:

39. Việc quyết toán thanh toán hàng năm thực hiện theo chế độ hiện hành
và hướng dẫn của NHCT Việt Nam.
Trước ngày 31/12 của năm, trung tâm và các đơn vị chuyển tiền điện tử
chấm dứt và xử lý xong tất cả các lịch chuyển tiền trong năm đó và đối chiếu
doanh số chuyển tiền ngày 31/12.
Tại trung tâm và các đơn vị chuyển tiền hạch toán tất cả chuyển tiền
năm trước còn các lệnh phát sinh vào đầu tháng của năm mới thì hạch toán
vào tài khoản chuyển tiền năm nay.
Khi số liệu thanh toán giữa trung tâm và các đơn vị chuyển tiền hoàn
thành khớp đúng, tất cả các lệnh chuyển tiền đã được đối chiếu khớp đúng,
mọi sai sót đã được xử lý xong, đảm bảo điều kiện.

40. CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG VỀ QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN PHƯƠNG THỨC
THANH TOÁN ĐIỆN TỬ TẠI NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG
KHU VỰC HAI BÀ
I. KHÁI QUÁT VỀ TÌNH HÌNH KINH TẾ XÃ HỘI QUẬN HAI BÀ
Ngân hàng Công thương chi nhánh Hai Bà nằm trên địa bàn quận Hai
Bà Trưng. Là một trong 9 quận nội thành của Thành phố Hà Nội. Trên địa
bàn tập trung nhiều nhà máy lớn có quan hệ truyền thống với Ngân hàng công
thương khu vực Hai Bà.
Các doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ cùng doanh nghiệp tư nhân phát
triển mạnh, năng động và đầy triển vọng. Sản xuất kinh doanh trên nhiều lĩnh
vực khác nhau. Địa bàn quận có đầu mối giao thông thuận lợi phát triển và
mở rộng xuống khu vực phía Nam thành phố. Mật độ dân cư của quận đứng
hàng đầu so với các quận khác trong toàn thành phố. Đại bộ phận dân cư là
người lao động, công nhân viên chức và buôn bán nhỏ. Đời sống kinh tế phát
triển ở mức độ trung bình.
Để thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế, các ngành kinh tế trong khu
vực quận Hai Bà đã và đang từng bước cố gắng thực hiện đổi mới về máy
móc trang thiết bị, cơ cấu tổ chức, trình độ kỹ thuật nhằm tạo ra những sản
phẩm có chất lượng phù hợp với thị trường, đáp ứng nhu cầu công nghiệp hoá
hiện đại hoá đất nước thì việc tạo ra nguồn vốn đầu tư sẽ có ý nghĩa quan
trọng và có tính quyết định đến việc thực hiện các mục tiêu mà Đảng và Nhà
nước đã vạch ra.
Ngoài các nguồn vốn từ các "kênh" khác đưa vào khu vực kinh tế quận
Hai Bà Trưng như nguồn vốn do ngân sách nhà nước cấp, vốn đầu tư cho
những dự án hay nguồn vốn liên doanh đầu tư của nước ngoài vào. Có thể nói
nguồn vốn huy động của Ngân hàng công thương khu vực Hai Bà Trưng bao
gồm tiền gửi các tổ chức kinh tế và tiền gửi của dân cư vẫn là cơ bản, đảm

41. bảo phát triển vững chắc và có vai trò chủ đạo, quan trọng hàng đầu trong
việc quyết định qui mô và tốc độ sử dụng vốn của Ngân hàng và sự nghiệp
phát triển kinh tế của quận Hai Bà Trưng.
II. KHÁI QUÁT VỀ TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG CÔNG
THƯƠNG KHU VỰC HAI BÀ
1. Mô hình tổ chức
Ngân hàng công thương khu vực Hai Bà thành lập 1/7/1988. Là một
doanh nghiệp nhà nước thực hiện chức năng kinh doanh tiền tệ, tín dụng và
dịch vụ ngân hàng đối với các doanh nghiệp, cá nhân thuộc mọi thành phần
kinh tế trong nước, đáp ứng nhu cầu vay vốn ngắn hạn, trung hạn và dài hạn
(cả ngoại tệ) của mọi thành phần kinh tế. Ngoài chức năng đi vay để cho vay,
Ngân hàng công thương khu vực Hai Bà trực thuộc Ngân hàng Công thương
Việt Nam. Trụ sở chính ở 285 Trần Khát Chân với chức năng trực tiếp kinh
doanh và quản lý điều hành: gồm 12 phòng ban chức năng, 2 phòng giao dịch,
14 quỹ tiết kiệm. Dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Ban giám đốc Ngân hàng
công thương khu vực Hai Bà. Các phòng ban phối kết hợp chặt chẽ để hoạt
động, làm tốt chức năng kinh doanh của Ngân hàng là đi vay để cho vay, làm
dịch vụ thanh toán đảm bảo an toàn vốn vay, thu hồi cả gốc và lãi, tạo điều
kiện thuận lợi cho khách hàng và thu lợi nhuận cho ngân hàng. Bằng cách cán
bộ làm việc với tinh thần thái độ phục vụ tốt, nâng cao uy tín của ngân hàng
đối với khách hàng, đưa khoa học công nghệ tin học mới vào khâu thanh toán.
Thực hiện thanh toán nhanh, kịp thời, an toàn cho khách hàng và ngân hàng,
góp phần không nhỏ trong công cuộc phát triển kinh tế nhiều thành phần, thúc
đẩy sản xuất, dịch vụ của nước ta ngày càng phát triển.
2. Hoạt động nguồn vốn
Thực hiện nghiêm túc sự chỉ đạo của Ngân hàng công thương Việt
Nam, Ban giám đốc chi nhánh Ngân hàng công thương khu vực Hai Bà Trưng
luôn luôn coi trọng công tác huy động vốn đảm bảo quy mô nguồn vốn tiếp
tục tăng trưởng theo kế hoạch xác định. Mặc dù năm qua lãi suất huy động

42. vốn thấp so với các ngân hàng khác trên địa bàn quận, nhưng bằng uy tín cao
và bằng mạng lưới các quỹ tiết kiệm, với thái độ phục vụ văn minh lịch sự chi
nhánh đã thực hiện tốt công tác huy động vốn, thực hiện được kế hoạch nguồn
vốn Trung ương giao vừa đảm bảo được nguồn vốn dồi dào đáp ứng nhu cầu
hoạt động kinh doanh tín dụng của chi nhánh, vừa đảm bảo nguồn vốn điều
chuyển vốn về Ngân hàng công thương Việt Nam theo kế hoạch.
Năm 2004, mặc dù gặp rất nhiều khó khăn trong hoạt động kinh doanh,
song chi nhánh Ngân hàng Công thương khu vực Hai Bà đã đạt được những
thành tích đáng kể: nguồn vốn tăng trưởng ổn định, dư nợ tín dụng lành mạnh
ngày càng tăng, các dịch vụ ngân hàng phát triển, thu hút thêm nhiều khách
hàng mới đến giao dịch…
Tính đến 31/12/2004:
Tổng nguồn vốn huy đọng: Đạt 2.013 tỷ đồng. Tăng so với cuối năm
2003 là 175 tỷ đồng, tốc độ tăng 9,5%. Trong đó:
- Tiền gửi dân cư tăng là 10,4%
- Tiền gửi các tổ chức kinh tế tăng 8,2%.
Năm 2004, công tác huy động vốn gặp rất nhiều khó khăn như: Trên thị
trường nhiều ngân hàng không chỉ nâng lãi suất huy động mà còn áp dụng
nhiều hình thức khuyến mại hấp dẫn, nhiều quỹ tiết kiệm của các NHTM
khác cùng hoạt động trên địa bàn quận Hai Bà Trưng… nên đã ảnh hưởng đến
mức độ tăng trưởng nguồn vốn. Tuy nhiên chi nhánh đã chủ động triển khai
nhiều biện pháp, tận thu khai thác từ nhiều luồng, mở rộng màng lưới quỹ tiết
kiệm… để phát triển nguồn vốn. Từ những biện pháp tích cực và thế mạnh
như: uy tín, mạng lưới rộng và thái độ phục vụ nhiệt tình, nhanh gọn, chính
xác, thủ tục thuận lợi, hình thức huy động phong phú… nên nguồn vốn huy
động tại chi nhánh tăng trưởng, ổn định, đáp ứng đầy đủ vốn và tạo thế chủ
động cho phát triển kinh doanh, ngoài ra còn thường xuyên nộp vốn thừa theo
kế hoạch bình quân 400 tỷ đồng về NHCT Việt Nam, để điều hoà chung cho

43. toàn hệ thống. Đây là kết quả rất lớn trong công tác huy động vốn của chi
nhánh trong tình hình khan vốn hiện nay.
3. Hoạt động cho vay và đầu tư kinh doanh khác
Tổng dư nợ cho vay nền kinh tế và các khoản đầu tư đến 31/12/2004 là:
1.231,3 tỷ đồng, so với cuối năm 2003 tăng106,5 tỷ đồng, tốc độ tăng là
9,5%. Trong đó:
- Dư nợ cho vày nền kinh tế: 904 tỷ đồng, tăng 9,7%
- Các khoản đầu tư: 327,3 tỷ đồng tăng 8,9%
Công tác đầu tư cho vay trong bối cảnh môi trường đầu tư có nhiều khó
khăn, nhiều dự án không có hiệu quả, có dự án hiệu quả lại chưa đủ điều kiện
vay vốn đặt cho ban lãnh đạo nhiều bài toán khó giải, song thực hiện phương
châm "phát triển, an toàn, hiệu quả" chi nhánh quyết tâm đưa dư nợ tăng
trưởng một cách lành mạnh vững chắc.
Đã thực hiện triển khai nhiều biện pháp một cách đồng bộ, chủ động
bám sát doanh nghiệp có phân tích những khó khăn, thuận lợi của hoàn cảnh
cụ thể, cũng như dự đoán những vấn đề mới có thể nảy sinh, tìm nhiều giải
pháp giúp các doanh nghiệp đầu tư đúng hướng, hạn chế rủi ro, tạo điều kiện
hỗ trợ cho các doanh nghiệp được vay vốn ngân hàng. Bên cạnh đó thực hiện
tốt công tác tiếp thị thu hút khách hàng nên đã tiếp nhận được nhiều dự án vay
vốn, đồng thời tiến hành tốt khâu thẩm định dự án, do vậy đã đưa dư nợ cho
vay tăng trưởng nhanh đi đối với nâng cao chất lượng tín dụng, không có nợ
quá hạn mới phát sinh.
Song song với việc tăng trưởng dư nợ lành mạnh, chi nhánh quan tâm
đến công tác xử lý nợ tồn đọng đã triển khai rất tích cực, tất cả các khoản nợ
tồn đọng đều được rà soát và phânt ích những khó khăn thuận lợi để tìm ra
biện pháp xử lý phù hợp nhất. Kết quả thu nợ quá hạn trong năm 2004 được
5.456 triệu đồng, trong đó xử lý nợ tồn đọng 4.923 triệu đồng, đạt kế hoạch
NHCT Việt Nam giao. Tỷ lệ nợ quá hạn của chi nhánh chỉ còn chiếm 1,09%
trong tổng dư nợ.

44. Cho vay cán bộ công nhân viên
Được thực hiện đảm bảo vay đúng chế độ, CBCNV vay vốn đều trả nợ
như cam kết. Đã có 470 cán bộ vay vốn với dư nợ là 3,6 tỷ đồng, tăng so với
cuối năm 2001 là 27%.
Nghiệp vụ kinh doanh đối ngoại: ngày càng được phát triển có chất
lượng, thu hút thêm nhiều khách hàng tham gia thanh toán quốc tế và mua
bán ngoại tệ.
Bảng 1: Doanh số mua bán một số ngoại tệ chủ yếu:
Loại ngoại tệ Doanh số mua Doanh số bán
USD 20.812.484 21.812.484
JPY 343.887.065 343.887.065
EUR 893.405 931.427
AUD 137.663 137.663
Nguồn: NHCT Hai Bà Trưng
Qua quá trình phát triển và đổi mới, hoạt động kinh doanh đối ngoại đã
tạo được lòng tin và uy tín đối với khách hàng, tạo lợi thế để mở rộng hoạt
động tín dụng đối nội, tăng nguồn vốn ngoại tệ. Trên cơ sở nguồn vốn ngoại
tệ tăng trưởng ổn định Chi nhánh không chỉ đáp ứng nhu cầu của khách hàng
vay vốn mà còn thường xuyên điều một lượng vốn ngoại tệ bình quân 250 tỷ
(quy VNĐ) về NHCT Việt Nam để cân đối chung trong toàn hệ thống. Hoạt
động kinh doanh đối ngoại đã góp phần đáng kể vào kết quả kinh doanh
chung của chi nhánh.
4. Kết quả kinh doanh
Lợi nhuận đạt 109,7% so với kế hoạch NHCT Việt Nam giao. Mục tiêu
hoàn thành kế hoạch lợi nhuận NHCTVN giao năm 2005 là khó khăn lớn đối
với chi nhánh, do khoảng cách chênh lệch giữa lãi suất huy động và lãi suất
cho vay còn rất nhỏ, việc nâng lãi suất cho vay phải tính toán hợp lý, có thể
chấp nhận được vì nó phụ thuộc vào mặt bằng lãi suất cho vay và tình hình

45. sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, chi nhánh đã từng bước
thoả thuận với khách hàng điều chỉnh nâng lãi suất tiền vay một cách hợp lý
được 92% doanh nghiệp vay vốn cả ngắn hạn và trung dài hạn, đây là một
thành tích đáng kể của chi nhánh nhằm góp phần thực hiện đạt kế hoạch lợi
nhuận và hạn chế rủi ro trong hoạt động ngân hàng.
III. THỰC TRẠNG THANH TOÁN ĐIỆN TỬ TẠI NHCT KHU VỰC HAI BÀ TRƯNG
1. Một số nét về tình hình thực hiện các nghiệp vụ thanh toán nói chung
Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác thanh toán là góp phần nâng
cao tốc độ chu chuyển vốn của nền kinh tế, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh
doanh.
Việc thanh toán qua ngân hàng không những có tác động tới sản xuất
kinh doanh của các doanh nghiệp, cá nhân trong nền kinh tế mà còn tạo ra cơ
sở để ngân hàng có thêm nguồn vốn mở rộng cho vay bằng việc mở tài khoản,
nhận tiền gửi và thanh toán hộ khách hàng, Ngân hàng công thương Hai Bà đã
áp dụng các chương trình thanh toán thích hợp.
Biểu 2: Tình hình thanh toán bằng tiền mặt và thanh toán không dùng tiền
mặt tại Ngân hàng công thương khu vực Hai Bà trong 2 năm 2003 và 2004
Đơn vị: triệu đồng
Chỉ tiêu
Năm 2003 Năm 2004
Số tiền
Tỷ lệ
%
Số tiền Tỷ lệ %
1. Thanh toán bằng tiền mặt 5.612.435 23,22 8.859.920 28,55
2. Thanh toán không dùng tiền mặt 18.551.545 76,78 22.169.720 71,45
Thanh toán chung 24.163.980 100 31.029.640 100
Nguồn: NHCT Hai Bà Trưng
Thông qua số liệu ở biểu 2 ta thấy:

46. Năm 2003 thanh toán bằng tiền mặt là 5.612 tỷ chiếm 23,22% doanh số
thanh toán chung, thanh toán không dùng tiền mặt là 18.551 tỷ chiếm 76,78%
doanh số thanh toán chung.
Năm 2004 thanh toán bằng tiền mặt là 8.859 tỷ chiếm 28,55 doanh số
thanh toán chung, thanh toán không dùng tiền mặt là 22.169 tỷ chiếm 71,45%
doanh số thanh toán chung.
Ta có thể thấy rõ hình thức thanh toán không dùng tiền mặt chiếm tỷ
trọng lớn hơn rất nhiều so với thanh toán bằng tiền mặt.
Hiện nay tại NHCT Hai Bà Trưng trung bình hàng ngày ngân hàng phải
xử lý thanh toán trên 70 món với tổng số tiền trên 12 tỷ đồng, trung bình 170
triệu đồng/món. Thực hiện thanh toán cho nhiều tổ chức kinh tế và cá nhân
trên địa bàn, trong đó có rất nhiều doanh nghiệp lớn… Tổng số tài khoản
được mở tại ngân hàng, đến cuối năm 2004 là 6320 tài khoản trong đó:
1. Tài khoản cá nhân: 1080 TK
- Tài khoản cán bộ nhân viên ngân hàng: 315 TK
- Tài khoản khách hàng: 765 TK
2. Tài khoản tiền gửi: 360 TK
3. Tài khoản tiền vay: 2590 TK
4. Tài khoản khác: 2290 TK
Khách hàng đến giao dịch tại ngân hàng có thể áp dụng các công cụ như
(séc chuyển khoản và séc bảo chi) các uỷ nhiệm chi chuyển tiền, uỷ nhiệm
thu… tùy thuộc vào tính chất loại giao dịch mà khách hàng có thể lựa chọn.
Ngân hàng công thương Hai Bà Trưng đã thực sự phát huy tốt vai trò
trung tâm thanh toán của nền kinh tế, việc thanh toán bằng tiền mặt đang dần
được thay thế bằng các công cụ thanh toán không dùng tiền mặt.
2. Thực trạng nghiệp vụ thanh toán điện tử
Trong những năm qua, công tác thanh toán của Ngân hàng công thương
khu vực Hai Bà đã có những bước tiến đáng kể nhờ những biện pháp cải tiến
quy trình nghiệp vụ, trong đó nổi bật là khâu kế toán thanh toán điện tử với

47. quy trình công nghệ xử lý tức thời, rút ngắn thời gian thanh toán cho khách
hàng, đẩy nhanh tốc độ chu chuyển vốn của chi nhánh nói riêng và của nền
kinh tế nói chung. Đến nay đã có 10102 đơn vị mở tài khoản và thanh toán
qua ngân hàng trong đó tài khoản tiền gửi là 428, tài khoản tiền vay là 7174
và các tài khoản khác là 1511. Doanh số thanh toán không dùng tiền mặt,
thanh toán bù trừ và thanh toán điện tử đều tăng.

48. Bảng 3: Các nghiệp vụ thanh toán giữa các ngân hàng
Đơn vị: triệu đồng
Chỉ tiêu
Doanh số năm
2003
Doanh số năm
2004
Chênh lệch
1. Thanh toán không
dùng tiền mặt
13.584.424 14.396.544 812.120
2. Thanh toán điện tử 10.188.318 11085.339 897.021
3. Thanh toán bù trừ 3.396.106 3.311.205 -84.901
Nguồn: NHCT Hai Bà Trưng
Công nghệ ngân hàng đã được đổi mới một cách căn bản, kỹ thuật tin
học đã được ứng dụng vào hầu hết các lĩnh vực hoạt động của NHCT, trong
đó điển hình là: Hiện đại hoá khâu thanh toán cả trong và ngoài nước. Hiện
đại hoá công tác quản trị và điều hành kinh doanh, quản lý và kiểm soát tín
dụng, hạch toán kế toán, thông tin kinh tế và phòng ngừa rủi ro… toàn bộ các
số liệu và thông tin về hoạt động kinh doanh đều được cập nhật kịp thời qua
hệ thống máy vi tính nối mạng thông suốt trong toàn hệ thống NHCT. Những
thành tựu này là nhân tố góp phần tạo ưu thế của chi nhánh trong việc cạnh
tranh cùng các "bạn hàng" đặc biệt đã gây sự tin tưởng, an tâm đối với khách
hàng, thuận tiện, nhanh chóng trong việc chuyển tiền trên toàn quốc, với
mạng lưới thanh toán điện tử rộng khắp cả nước, phục vụ nhu cầu của khách
hàng với khối lượng giao dịch lớn, hết sức thuận tiện và an toàn cho cả khách
hàng và ngân hàng, giúp cho nghiệp vụ thanh toán điện tử thực hiện nhanh
chóng và hiệu quả tối đa. Số liệu sau đây sẽ làm rõ hơn hoạt động thanh toán
của Ngân hàng công thương Hai Bà qua thanh toán điện tử.

49. Biểu 4: Các nghiệp vụ thanh toán giữa các ngân hàng
Đơn vị: Triệu đồng
Các hình thức thanh toán
điện tử
Doanh số phát
sinh T3/2003
Doanh số phát
sinh T3/2004
Chênh lệch
Nợ Có Nợ Có Nợ Có
1. Điều chuyển vốn trong
kế hoạch (5191.01)
89.631 95.604 145.485 195.777 55.854 100.173
2. Điều chuyển vốn ký
quỹ
9.720 16.260 18.510 28.781 879 270.521
3. Điều chuyển vốn trong
thanh toán khác hệ thống
(5191.09)
50.949 52.500 53.193 143.604 2.244 91.104
Tổng cộng 150.300 164.364 217.188 368.162 6.788 203.798
Nguồn: NHCT Hai Bà Trưng
Ngoài các chương trình của NHCT Việt Nam trang cấp, chi nhánh đã
chủ động lập một số chương trình ứng dụng như: Quản lý nhân sự, quản lý
khế ước, hệ thống điện báo tổng hợp. Nhờ đó các chương trình ứng dụng đã
làm tăng năng suất, chất lượng các hoạt động nghiệp vụ. Hiệu quả thể hiện rõ
nhất là trong thanh toán quản lý và thông tin, công việc thống kê, báo cáo đã
thực hiện hoàn toàn trên máy tính không còn phải làm thủ công như trước
đây. Thông tin về tình hìh kinh doanh của toàn chi nhánh được cập nhật hàng
ngày với độ chính xác cao, thông tin về số dư tài khoản của khách hàng được
cập nhật hàng giờ đã giúp cho việc quản lý kinh doanh chặt chẽ, nhanh nhạy
và hiệu quả hơn.
Trong những năm qua mặc dù tình hình kinh tế biến động phức tạp,
nhưng Ngân hàng công thương Hai Bà đã bám sát vào sự chỉ đạo của Ngân hàng
Nhà nước, Ngân hàng Công thương Việt Nam thực hiện nghiệp vụ thanh toán

50. điện tử vừa giúp cho chi nhánh giảm bớt số cán bộ trong khâu thanh toán vừa
đảm bảo nhanh chóng, chính xác mà lại tránh được những sai sót, nhầm lẫn…

51. 2.1. Quy trình đầu ngày vào giờ làm việc
Hàng ngày, thanh toán viên bật máy khởi động vào chương trình thanh
toán điện tử, công việc này phải đúng thời gian quy định nhằm đảm bảo việc
nhận chứng từ điện tử.
Nếu trong một số trường hợp việc khởi động không thể thực hiện được
theo quy định gây ra trở ngại trong công việc thanh toán thì phải báo ngay cho
trung tâm thanh toán để có biện pháp khắc phục kịp thời.
2.2. Với tư cách là ngân hàng khởi tạo
+ Thanh toán viên giao dịch giữ tài khoản của khách hàng
Các khách hàng có quan hệ tiền gửi, tiền vay với chi nhánh Ngân hàng
công thương Hai Bà Trưng có yêu cầu chuyển tiền thanh toán qua ngân hàng.
Khách hàng phải lập và nộp chứng từ (uỷ nhiệm chi, séc chuyển tiền, giấy
nộp tiền), chi nhánh sẽ giải quyết theo cơ chế thanh toán qua ngân hàng như
thường lệ.
Trong trường hợp khách hàng có tài khoản tiền gửi tại chi nhánh nộp
chứng từ (uỷ nhiệm chi, giấy nộp tiền…) để chi trả chuyển tiền hay giao dịch
tới một ngân hàng khác cùng hệ thống, kế toán giao dịch sẽ kiểm tra tính hợp
pháp của chứng từ và số dư tài khoản của khách hàng. Công việc này được
ngân hàng xử lý nhanh và đúng theo chế độ nhằm đáp ứng cao nhất yêu cầu
của khách hàng.
Nếu trên tài khoản của khách hàng còn đủ số dư, chứng từ hợp pháp,
hợp lệ thì kế toán giao dịch sẽ xử lý theo chế độ hiện hành. Trường hợp số dư
trên tài khoản của khách hàng không còn đủ cho việc chuyển tiền, kế toán
giao dịch sẽ từ chối và trả lại chứng từ cho khách hàng.
Trong trường hợp khách hàng nộp chứng từ sử dụng đến tài khoản tiền
vay khách hàng phải làm thủ tục vay nộp cho cán bộ tín dụng sau đó cán bộ
tín dụng mới chuyển cho kế toán theo đường dây nội bộ.
Kế toán giao dịch sẽ kiểm tra nội dung của các giấy tờ, kiểm tra các chữ
ký theo mẫu đã đăng ký, đồng thời kiểm tra hạn mức còn lại của khách hàng,

52. trong trường hợp này cũng xảy ra hai khả năng: Nếu còn hạn mức tín dụng kế
toán sẽ thực hiện giao dịch bình thường. Nếu vượt quá hoặc hết hạn mức tín
dụng thì kế toán giao dịch sẽ từ chối và trả lại chứng từ cho khách hàng.
Trong trường hợp khách hàng không có tài khoản tại ngân hàng mà
muốn chuyển tiền qua ngân hàng đến một ngân hàng khác bằng tiền mặt kế
toán giao dịch sẽ kiểm tra xem khách hàng đã ghi đầy đủ các yếu tố: Số
chứng minh nhân dân, ngày và nơi cấp… Nếu đầy đủ sẽ yêu cầu khách hàng
ra quỹ nộp tiền để chuyển.
Hàng ngày tại NHCT Hai Bà thanh toán viên giao dịch tiếp nhận trung
bình khoảng 50 chứng từ một ngày với tổng số tiền trên 5 tỷ đồng mỗi ngày.
Các chứng từ để làm căn cứ chuyển tiền đi bao gồm các uỷ nhiệm chi doanh
nghiệp, séc bảo chi, giấy nộp tiền, séc chuyển tiền… Trong đó, uỷ nhiệm chi
doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn nhất quý IV (2004) 1925 món trong tổng số
2853 món chuyển tiền. Séc chuyển tiền đã được thay thế bằng các chuyển tiền
ghi Có qua thanh toán điện tử.
+ Thanh toán viên
Khi nhận được chứng từ thanh toán điện tử. Thanh toán viên sẽ kiểm tra
lại các yếu tố của chứng từ, chữ ký của kế toán giao dịch, tiến hành chuyển
hoá chứng từ giấy thành chứng từ điện tử cùng thể thức thanh toán.
Mỗi chứng từ thanh toán được chuyển hoá thành một lệnh chuyển tiền
điện tử.
Tất cả quá trình nhập dữ liệu của thanh toán viên vào từng thể thức
thanh toán đều có mẫu sẵn, thanh toán viên chỉ cần nhập nội dung vào.
Sau khi chuyển hoá xong, thanh toán viên kiểm tra lại yếu tố của chứng
từ điện tử trên màn hình dựa vào chứng từ gốc thông qua các nội dung sau:
- Ngân hàng nhận
- Số hiệu tài khoản
- Số chứng minh nhân dân, ngày và nơi cấp (đối với người không mở
tài khoản tại ngân hàng)

53. - Số tiền
- Nội dung thanh toán
Khi các yếu tố đã đầy đủ, khớp đúng với nội dung chứng từ gốc, thanh
toán viên sẽ tiến hành ghi và in ra 01 liên chứng từ điện tử thanh toán, ký tên
trên chứng từ điện tử in ra.
Ví dụ: Ngày 25/09/200 Công ty Dệt may Hà Nội nộp vào ngân hàng uỷ
nhiệm chi số tiền 150 triệu, trích tài khoản tiền gửi để thanh toán tiền hàng
cho Công ty vật liệu may Đại Mỗ có tài khoản tại ngân hàng công thương
Ngô Quyền, thanh toán viên sẽ xử lý như sau:

54. NHCT Việt Nam
128 NHCT Hai Bà Trưng - Hà Nội UỶ NHIỆM CHI
(Doanh nghiệp)
NH khởi tạo 128 ngân hàng công thương Hai Bà Trưng - Hà Nội
NH nhận 168 Ngân hàng công thương Ngô Quyền
Mã tỉnh NHB
Mã NHB
Số giao dịch: 128100844 Ngày lập chứng từ 25-09-2003 14;09;55
Số chứng từ gốc: Ký hiệu mật
Loại nghiệp vụ Thông thường
…………………………………………………………………………………
Đơn vị trả tiền Công ty xăng dầu Hà Nội TK trung gian
Số tài khoản 710A.00010 TK Nợ
Tại NH Ngân hàng công thương Hai Bà Trưng Hà Nội ………..
Đơn vị nhận tiền Công ty xăng dầu khu vực I
Số tài khoản 710D.00061 TK Có
Tại NH NHCT Ngô Quyền 5191.01.999
……………
Số tiền bằng số
150.000.000
Nội dung thanh toán Trả tiền hàng
Số tiền bằng chữ (+) Một trăm năm mươi triệu đồng chẵn.
NH khởi tạo ghi sổ ngày 25-09-2003 NH nhận ghi sổ ngày
Thanh toán viên Kiểm soát

55. Sau khi đầy đủ chữ ký của thanh toán viên và của kế toán giao dịch,
chứng từ gốc và chứng từ điện tử được trao cho trưởng phòng kế toán.
Chuyển chứng từ điện tử thanh toán sang cho trưởng phòng kế toán duyệt.

56. Nếu như trước kia, thời gian giao 1 khoản thanh toán phải mất một tuần
thì nay rút lại trong vài giờ. Việc thanh toán nhanh chóng đã đẩy nhanh tốc độ
chu chuyển vốn mang lại hiệu quả kinh tế rất lớn cho khách hàng, đáp ứng
nhu cầu của nền kinh tế thị trường.
+ Trưởng phòng kế toán
Khi nhận được chứng từ gốc và chứng từ điện tử thanh toán viên,
trưởng phòng kế toán sẽ vào chương trình bằng cách nhập mã thẩm quyền cá
nhân (tên của trưởng phòng kế toán) và ký hiệu mật để vào phần duyệt điện.
Trưởng phòng kế toán phải nhập số tiền bằng số của từng chứng từ, nếu khớp
đúng thì toàn bộ nội dung của chứng từ sẽ được hiện lên màn hình và trưởng
phòng kế toán tiến hành kiểm soát, đối chiếu các yếu tố giữa chứng từ gốc và
chứng từ điện tử.
Sau khi kiểm tra nếu chứng từ hợp pháp, hợp lệ và khớp đúng kế toán
trưởng sẽ tiến hành tính ký hiệu mật cho chứng từ đang kiểm hiển thị trên
màn hình, ghi ký hiệu mật vào chứng từ lưu trước khi quyết định chuyển đi.
Chứng từ gốc và chứng từ điện tử được giao lại cho thanh toán viên để hạch
toán và lưu trữ.
Các chứng từ trên máy sau khi đã tính ký hiệu mật sẽ tự động truyền đi
đến trung tâm thanh toán. Việc truyền đi các chuyển tiền Đi tại ngân hàng còn
được thực hiện 2 lần trong một ngày đối với các chuyển tiền thông thường
còn đối với các chuyển tiền Khẩn được thực hiện ngay lập tức. Truyền các
chuyển tiền Đi được thực hiện một lần vào buổi sáng (Tuỳ vào lượng chứng
từ) vào một lần vào buổi chiều nhưng không quá 15 giờ theo quy định của
NHCT Việt Nam. Việc chuyển tiền điện tử được thực hiện theo từng món cho
từng ngân hàng tương ứng với thể loại chứng từ khách hàng nộp vào.
Về việc lệ phí cho chuyển tiền điện tử thì đối với mỗi khoản tiền thông
thường khách hàng sẽ phải chịu mức phí là 0.045% số tiền chuyển đi. Tối
thiểu 18.000đ/món (đối với chuyển tiền thường) và 25.000đ/món (đối với
chuyển tiền khản). Tối đa là 550.000đ/món.

57. Sau hơn 5 năm áp dụng phương thức thanh toán điện tử, Ngân hàng
công thương Hai Bà Trưng đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, được
khách hàng tin yêu và đến với chi nhánh ngày càng đông, đứng trên cương vị
là ngân hàng khởi tạo, tính đến ngày 31/12/2004 chi nhánh ngân hàng công
thương Hai Bà đã thực hiện tất cả 393.426 món. Điều này chứng minh thanh
toán điện tử trên mạng vi tính đã có chuyển biến đáng kể. Việc kiểm tra, kiểm
soát luân chuyển chứng từ mạng thanh toán điện tử diễn ra nhanh hơn, chính
xác, an toàn hơn, phù hợp và đáp ứng được yêu cầu theo tình hình thực tế. Từ
đó góp phần tăng lợi nhuận cho ngân hàng đảm bảo duy trì hoạt động và phát
triển của ngân hàng công thương Hai Bà.
Tuy nhiên đứng trên cương vị là ngân hàng khởi tạo trong hơn 5 năm
thực hiện, Ngân hàng công thương Hai Bà còn gặp phải một số khó khăn:
- Việc thực hiện thanh toán điện tử qua mạng chưa đồng nhất, trong một
số trường hợp vẫn còn phải sử dụng các hình thức thanh toán khác.
- Mặt khác, mạng lưới thanh toán điện tử chỉ được trang bị ở các trụ sở
chi nhánh Ngân hàng công thương, chưa được trang bị tới các phòng giao
dịch, các quỹ tiết kiệm, gần các tụ điểm dân cư. Hoạt động tuyên truyền của
Ngân hàng công thương về dịch vụ này chưa nhiều, trong khi các tầng lớp dân
cư thường có thói quen sử dụng các dịch vụ chuyển tiền truyền thống (bưu
điện).
- Hiện nay, việc chuyển tiền với các ngân hàng khác hệ thống như City
Bank, Ngân hàng Đầu tư và phát triển, Ngân hàng Đức Deutsche Bank bằng
chương trình thanh toán điện tử qua trung tâm thanh toán, còn những ngân
hàng khác hệ thống như Ngân hàng ngoại thương, Ngân hàng nông nghiệp,
Kho bạc Nhà nước… thì chương trình thanh toán điện tử chỉ đáp ứng đối với
những món từ 200 triệu đồng trở xuống. Trên mức 200 triệu đồng phải thanh
toán qua tài khoản tiền gửi tại Ngân hàng nhà nước như vậy phí dịch vụ cho
dịch vụ này bị giảm do phải trả phí cho Ngân hàng Nhà nước.

58. - Một khó khăn nữa đó là những trục trặc về kỹ thuật như tắc nghẽn
đường truyền tin, trục trặc về máy tính, Modem… Cũng gây ảnh hưởng tới
dịch vụ này.
Nhưng điều đáng quan tâm là từ khi thanh toán điện tử thì công tác
thanh toán ở Ngân hàng công thương Hai Bà Trưng đã có những thành công
đáng kể như: Rút ngắn được thời gian thanh toán qua ngân hàng, thời gian
vốn có chu chuyển qua ngân hàng được rút ngắn, phục vụ kịp thời, nhanh
chóng các nhu cầu, hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng, tăng uy
tín của Ngân hàng công thương, tăng cường nguồn vốn cho ngân hàng.
2.3. Với tư cách là ngân hàng nhận lệnh
Ngân hàng công thương Hai Bà luôn bố trí một bộ phận thanh toán điện
tử, một cán bộ điện toán, trưởng phòng kế toán (hoặc người được uỷ quyền)
trực đảm bảo tính liên tục để nhận chuyển tiền đến.
Khi máy báo có phát sinh nghiệp vụ thanh toán đến (trong trường hợp
mọi yếu tố đều phù hợp), bộ phận thanh toán điện tử thông báo ngay cho
trưởng phòng kế toán, trưởng phòng kế toán sẽ tiến hành kiểm tra tính hợp lệ
của chứng từ điện tử thanh toán, kế toán trưởng tiến hành giải mã điện thanh
toán rồi kiểm tra ký hiệu mật và chữ ký điện tử trên màn hình. Sau đó kế toán
trưởng chuyển cho thanh toán viên, thanh toán viên sẽ in ra 2 liên chứng từ
thanh toán điện tử đến.
1 liên giấy báo cáo cho khách hàng
1 liên làm cơ sở để hạch toán
Sau khi in chứng từ thanh toán điện tử đến, thanh toán viên sắp xếp
riêng chứng từ vế nợ, vế có theo thứ tự số hiệu của ngân hàng khởi tạo từ nhỏ
đến lớn và ký tên vào nơi quy định trên chứng từ và chuyển cho trưởng phòng
kế toán ký kiểm soát. Nhận được chứng từ do trưởng phòng kế toán chuyển
cho, thanh toán viên phải hạch toán kịp thời các khoản chuyển tiền nhanh để
đáp ứng nhu cầu chi trả cho khách hàng.

59. Trong trường hợp có chứng từ đi bù trừ in ra 2 liên và giao cho thanh
toán viên bù trừ xử lý.
Ví dụ: Khi nhận được chứng từ điện tử đến là giấy nộp tiền mẫu điện in
ra
NHCT Việt Nam
128 NHCT Hai Bà Trưng - Hà Nội GIẤY NỘP TIỀN
(cá nhân) NỢ
NH khởi tạo 480 Ngân hàng công thương Đà Nẵng
NH nhận 128 Ngân hàng công thương Hai Bà Trưng - Hà Nội
Mã tỉnh NHB
Mã NHB
Số giao dịch 480 E02926 Ngày lập chứng từ 26-11-2003 14:09:55
Số chứng từ gốc 66 Ký hiệu mật 894
Loại nghiệp vụ Khẩn
…………………………………………………………………………………
Người nộp tiền Nguyễn Thanh Hà TK trung gian
Địa chỉ TK Nợ
Số tài khoản 1011.01.001 5191.01.999
Người nhận tiền Nguyễn Thị Hoà TK Có
Số CMT 101.074.144 Nơi cấp Hà Nội Số tiền bằng số
Ngày cấp 15-02-2001 140.000.000
Địa chỉ
Số tài khoản 880A 99999
Tại NH Ngân hàng công thương Hai Bà Trưng - Hà Nội
Nội dung thanh toán Chuyển tiền
Số tiền bằng chữ (+) Một trăm bốn mươi triệu đồng chẵn
NH khởi tạo ghi sổ ngày 26-1-2003 NH nhận ghi sổ ngày 26-11-2003

60. Thanh toán viên Kiểm soát
Sau khi kế toán trưởng kiểm soát chứng từ điện tử Đến sẽ chuyển cho
thanh toán viên (xử lý bước tiếp theo).
Trường hợp chứng từ thanh toán điện tử Đến của đơn vị phòng giao
dịch thì thanh toán viên phải in thêm 2 liên chứng từ, nếu các chứng từ thanh
toán điện tử Đến mà sai tên đơn vị hoặc số tài khoản bên nhận thì lập tức gửi
điện tra soát sang NHA.
Quá trình hạch toán của kế toán nhận chuyển tiền Đến diễn ra nhanh
gọn và chính xác trên máy, nếu không có gì sai sót thì toàn bộ quá trình từ khi
tiếp nhận chuyển tiền Đến cho đến khi hạch toán vào tài khoản nội bảng chỉ
diễn ra trong vòng 5-10 phút.
Tại chi nhánh khối lượng chuyển tiền Đến so với chuyển tiền Đi tương
đối ít hơn. Doanh số thanh toán điện Đến quý I (2004) là 106 tỷ đồng chỉ
chiếm hơn 40% doanh số chuyển tiền Đi. Trung bình một ngày ngân hàng
nhận được 15 món chuyển tiền Đến với tổng số tiền gần 2 tỷ đồng mỗi ngày.
Số tiền trên một món chuyển tiền Đến trung bình 130 triệu đồng.
Trong ba tháng đầu năm 2004, số lượng món chuyển tiền Đến 1.114
món. So với ba tháng đầu năm 2003 thì số lượng chuyển tiền Đến là 1037
món. Chi nhánh luôn chú trọng đảm bảo sự thông suốt trong toàn hệ thống,
đảm bảo chính xác, an toàn tuyệt đối khối lượng dịch vụ qua thanh toán điện
tử ngày càng tăng. Đó là dấu hiệu đáng mừng cho việc khai thác dịch vụ
thanh toán điện tử trong NHCT Hai Bà nói riêng và trong toàn hệ thống
NHCT nói chung. Góp phần tích cực cho sự phát triển của nền kinh tế xã hội
nâng cao uy tín của NHCT trong nội địa và trên toàn thế giới.
2.4. Điều chỉnh sai lầm
2.4.1. Tại ngân hàng khởi tạo

61. Việc chuyển tiền điện tử theo quy trình như trên thực sự khiến cho công
tác thanh toán liên hàng trở nên nhanh chóng hơn và sai lầm liên hàng cũng
xảy ra ít hơn trước rất nhiều. Việc lập và kiểm soát chứng từ được thực hiện
tách bạch ra bởi hai người. Việc tính ký hiệu mật tự động bằng máy như hiện
nay khiến cho những sai lầm về chuyển tiền thiếu, chuyển tiền thừa hay
chuyển tiền ngược vế (lẽ ra chuyển nợ đi nhưng lại chuyển có đi) là không
còn nữa. Đó là thành tích mà NHCT Hai Bà đạt được khi thực hiện phương
thức thanh toán điện tử. Nhờ phương thức này mà việc kiểm tra các chứng từ
thanh toán chuyển đi được kiểm tra rất kỹ lưỡng và độ chuẩn xác cao. Nhưng
bên cạnh đó không phải không còn những sai lầm mặc dù những sai lầm đó
chủ yếu là do sai sót của khách hàng như: khách hàng viết sai địa chỉ nơi
nhận, viết sai con số chứng minh thư, ngày cấp nơi cấp của người nhận hay số
tài khoản bên ngân hàng nhận. Nếu khách hàng viết chưa rõ thì kế toán viên
yêu cầu khách hàng viết đúng đủ - trừ trường hợp viết sai bên ngân hàng
nhận. Tuy nhiên khi chuyển, thanh toán viên vẫn thực hiện trung thành với
chứng từ gốc mà khách hàng giao cho.
Qua đây một lần nữa khẳng định chi nhánh NHCT Hai Bà đã thực hiện
tốt hoạt động của mình, mặc dù còn mắc phải những sai lầm nhưng chỉ là lỗi
rất nhỏ rất khách quan, so với những thành quả mà ngân hàng đã thu được.
Khi phát hiện ra sai lầm ngân hàng điều chỉnh ngay, chủ động gọi điện đến
ngân hàng giúp khách hàng xử lý nhanh gọn.
2.4.2. Tại ngân hàng nhận lệnh
Đứng trên cương vị người nhận lệnh NHCT Hai Bà đã hoàn thành
nhiệm vụ của mình. Các giấy báo liên hàng Đến mà ngân hàng nhận được hầu
như không có sai lầm, nếu có một vài trường hợp thì cũng không còn phức tạp
như trước nữa, mà nguyên nhân chủ yếu lại từ phía khách hàng như: Viết sai
tên hoặc tài khoản giao dịch của đơn vị thụ hưởng, đơn vị thụ hưởng không
có tài khoản tại chi nhánh ngân hàng. Còn các trường hợp sai số tiền trên giấy
báo, sai số hiệu NHA hay NHB đã không còn xảy ra. Thông thường khi nhận

62. được nhận giấy báo thanh toán viên phát hiện có sai lầm thì sẽ không hạch
toán mà lập tức điện tra soát NHA ngay qua thư tín điện tử, thời gian tra soát
và nhận được trả lời điện tra soát chỉ mất khoảng 20-40 phút. Do vậy tốc độ
thanh toán không còn bị ảnh hưởng nhiều như trước đây. Tại ngân hàng chưa
có trường hợp nào giấy báo liên hàng đến bị sai mã khoá bảo mật, chứng tỏ
quy trình kỹ thuật của mạng lưới tin học rất an toàn chính xác.
2.5. Xử lý trong thanh toán điện tử
2.5.1. Xử lý sai lầm trong đối chiếu
Việc xử lý sai lầm trong đối chiếu tại chi nhánh NHCT Hai Bà Trưng
được thực hiện theo đúng quy định của NHCT Việt Nam.
Nhờ có chức năng tra cứu của chương trình thanh toán điện tử cung cấp
mà chi nhánh không phải xử lý một trường hợp nào về vấn đề chi nhánh.
Gửi chứng từ điện tử đi nhưng trung tâm không nhận được chứng từ
đến. Đây là một trong những ưu điểm của phương thức thanh toán điện tử so
với phương thức thanh toán liên hàng trước kia.
Nhưng trong trường hợp xử lý sai lầm trong đối chiếu (trung tâm đã gửi
điện đến nhưng chi nhánh vẫn chưa nhận được) thì chi nhánh phải liên lạc với
trung tâm thanh toán để nhận hết các chứng từ về nhằm đối chiếu doanh số
phát sinh trong thanh toán điện tử của ngày hôm đó khớp đúng với trung tâm
thanh toán (TTTT). Qua đó cho thấy công việc xử lý sai lầm trong đối chiếu
là hết sức quan trọng và lợi ích của công việc này cũng không thể nói hết, do
đó tại chi nhánh việc xử lý sai lầm trong đối chiếu rất được quan tâm và chú
trọng.
2.5.2. Xử lý các sự cố kỹ thuật
Mặc dù công việc chuẩn bị về các mặt máy móc, thiết bị được chi
nhánh rất quan tâm, nhưng các sự cố về kỹ thuật ở chi nhánh NHCT Hai Bà
Trưng vẫn còn xảy ra, điều này đã và đang được giải quyết. Mặc dù vậy,
nhưng trong thời gian qua chi nhánh đã khắc phục và xử lý tốt mọi sự cố kỹ
thuật, không gây ra ra sự chậm trễ nào do việc xử lý sự cố kỹ thuật.

63. 2.6. Quy trình cuối ngày
Quy trình cuối ngày diễn ra tại chi nhánh đã góp phần không nhỏ trong
việc đảm bảo an toàn tài sản cho ngân hàng và khách hàng, chính vì vậy mà
chi nhánh thực hiện tốt công việc truyền nhận với trung tâm thanh toán theo
đúng thời hạn và quy định mà chưa để xảy ra một trường hợp nào khiến chi
nhánh phải gián đoạn trong việc truyền nhận.
Mặt khác thực hiện quy trình cuối ngày chi nhánh đã phát hiện ra được
những thiếu xót trong truyền điện để giải quyết ngay trong ngày, điều này
càng khẳng định thêm vai trò của quy trình cuối ngày trong phương thức
thanh toán điện tử tại chi nhánh là quan trọng và cần thiết.
Hiện nay, tại chi nhánh cứ cuối ngày nhận được từ trung tâm thanh toán
các số liệu về quá trình thanh toán giao dịch trong ngày như doanh số phát
sinh Nợ, doanh số phát sinh Có. Từ số liệu này trưởng phòng kế toán (hoặc
người được uỷ quyền) sẽ đối chiếu, rồi thanh toán viên in báo cáo thanh toán
điện tử trong ngày để lưu lại chi nhánh.
2.7. Đối chiếu, quyết toán
 Đối chiếu:
Vào cuối ngày giao dịch, chi nhánh gửi điện đối chiếu về trung tâm
thanh toán gồm:
- Các bảng kê về các khoản chuyển tiền đi
- Các bảng kê về các khoản chuyển tiền đến
Sau đó ngân hàng không được lưu trữ ngay mà phải chờ trung tâm
thanh toán thông báo đã điều chỉnh đúng mới được lưu trữ. Quá trình đối
chiếu này nhằm phát hiện ra chênh lệch của các bảng kê chuyển tiền Đi và
Đến giữa chi nhánh và trung tâm - Thời gian đối chiếu nhiều nhất cũng không
quá một tiếng. Trong những năm qua chi nhánh không gặp trường hợp chênh
lệch nào xảy ra. Điều đó chứng tỏ thanh toán điện tử đã khắc phục được các
nhượcđiểm của thanh toán liên hàng trước kia.
 Quyết toán

64. Công việc quyết toán của chi nhánh Ngân hàng công thương Hai Bà
bao gồm: Quyết toán thanh toán cuối ngày, cuối tháng, cuối năm.
+ Quyết toán cuối ngày: Sau khi nhận hết các bảng kê chuyển tiền đến,
chi nhánh tạo File số liệu đối chiếu chi tiết và truyền về trung tâm thanh toán,
đồng thời thanh toán viên thanh toán điện tử tiến hành hoà nhập File thanh
toán điện tử trong ngày vào chương trình kế toán chung của chi nhánh
(chương trình incash) để nhập số liệu thanh toán điện tử và cân đối kế toán.
Chi nhánh chỉ được phép lưu trữ khi trung tâm thanh toán thông báo không có
sự chênh lệch doanh số thanh toán điện tử Đi và Đến trong ngày và cho phép
được lưu trữ, lúc đó thanh toán viên thanh toán điện tử in báo biểu thống kê
điện tử vào mục lưu trữ cuối ngày để lưu trữ, kết thúc chương trình thanh toán
điện tử trong ngày.
+ Quyết toán tháng: Cuối tháng chi nhánh truyền tập tin báo cáo thanh
toán điện tử của tháng đó về trung tâm thanh toán qua các mẫu: Báo cáo thanh
toán điện tử, sao kê chi tiết tài khoản điều chuyển vốn chờ thanh toán, báo cáo
thanh toán theo cơ chế thanh toán của Ngân hàng nhà nước, các báo cáo thống
kê…
+ Quyết toán năm: Vào ngày 31/12 chi nhánh tiến hành đối chiếu doanh
số thanh toán ngày 31/12 và doanh số tháng, doanh số năm với trung tâm
thanh toán.
Công việc chuyển tiền: Phải đợi trung tâm thanh toán thông báo đã
chuyển hết lệnh thanh toán phải đến trong ngày và lệnh khoá sổ thì ngân hàng
mới tiến hành khoá sổ, đồng thời tiến hành đối chiếu tập tin đến trong ngày,
doanh số đến trong tháng, doanh số đến trong năm với trung tâm thanh toán.
Sau đó phải rà soát xử lý tất toán hết số dư trên các tài khoản điều
chuyển vốn chờ thanh toán, điều chuyển vốn thanh toán khác hệ thống cuối
ngày 31/12.
Kết thúc công việc quyết toán năm, chi nhánh gửi tập tin báo thanh toán
điện tử về trung tâm thanh toán kèm theo: Báo cáo thanh toán điện tử năm,

65. Báo cáo thanh toán theo cơ chế thanh toán của ngân hàng Nhà nước, các biểu
thống kê, các báo cáo được lập trên cơ sở số liệu của bảng cân đối doanh
nghiệp năm.
Trên đây là một số vấn đề về tình hình sử dụng phương thức thanh toán
điện tử của chi nhánh NHCT Hai Bà Trưng.
* Mặt được:
- Phương thức thanh toán điện tử đã khắc phục được những hạn chế của
phương thức thanh toán liên hàng.
Phương thức thanh toán điện tử các mẫu điện tử đã được thực hiện
thống nhất trong toàn hệ thống.
- Rút ngắn được thời gian luân chuyển chứng từ trong hệ thống ngân
hàng.
- Trong thực tế cho thấy phương thức này phù hợp với tình hình kinh tế
xã hội hiện nay.
* Mặt chưa được:
- Các tầng lớp dân cư chưa sử dụng nhiều dịch vụ chuyển tiền qua thanh
toán điện tử của ngân hàng công thương, mặc dù lệ phí thấp hơn nhiều so với
chuyển tiền qua bưu điện và nhu cầu chuyển tiền của dân cư này càng tăng.
Nguyên nhân cơ bản là sự tiện lợi cho người chuyển và người chuyển chỉ
được trang bị ở các trụ sở chi nhánh NHCT, chưa trang bị tới các phòng giao
dịch, các quỹ tiết kiệm rộng khắp và gần gũi các tầng lớp dân cư.
- Hiện tại việc chuyển tiền qua chứng từ thanh toán điện tử đã đáp ứng
được yêu cầu chuyển tiền nhanh, nhưng đối với những món chuyển tiền khẩn
theo quy định hiện nay chỉ phải tra soát qua điện thoại giữa các thanh toán
viên của Ngân hàng A và Ngân hàng B với nhau chưa đảm bảo yếu tố pháp lý
cho quá trình chi trả.
- Việc thực hiện thanh toán điện tử chưa đồng nhất vẫn ở mức bán tự
động.

66. Qua phân tích ở chương II ta thấy mỗi phương thức thanh toán đều có
ưu điểm riêng của nó, sử dụng phương thức thanh toán điện tử cho phép tiết
kiệm được chi phí trong lưu thông, tiết kiệm được thời gian luân chuyển
chứng từ nhanh chóng, chính xác, tạo ra sự an toàn và hiệu quả kinh tế. Do
vậy phát triển và mở rộng, nâng cao hiệu quả của phương thức thanh toán
điện tử đã và đang là mối quan tâm chung của toàn hệ thống NHCT.