İş Analizi dersi için ödev; iş akışlarını, sorunlarını ve işlem sıralarını takip edebilmek için oluşturulan akış şemalarının şekil, anlam ve kullanım tekniklerini anlatan bir çalışma.

1. T.C.
YALOVA ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ
ANABİLİM DALI
İNSAN KAYNAKLARI VE ÇALIŞMA İLİŞKİLERİ
YÜKSEK LİSANS PROGRAMI (TEZSİZ)
AKIġ ġEMALARI
HAZIRLAYAN: 127210001
Tuğba Özen

2. 1- ALGORĠTMA NEDĠR? TANIMI
2- AKIġ ġEMALARI NEDĠR? TANIMI
3- AKIġ ġEMALARI VE ALGORĠTMA
ARASINDAKĠ FARKLAR NELERDĠR?
4- AKIġ ġEMALARI SEMBOLLERĠ
NELERDĠR?
5- AKIġ ġEMALARININ GRUPLARI
NELERDĠR?
6- AKIġ ġEMALARI NASIL ÇIKARILIR?
7-AKIġ ġEMALARININ FAYDALARI NEDĠR?
SUNUM ĠÇERĠĞĠ

3.  Algoritma, herhangi bir sorunun çözümü için izlenecek yol
anlamına gelmektedir.
 Bilgisayara hangi çevre biriminden girileceğinin,
problemin nasıl çözüleceğinin, hangi basamaklardan
geçirilerek sonuç alınacağının, sonucun nasıl ve nereye
yazılacağının sözel olarak ifade edilmesi biçiminde
tanımlanabilir.
1 – Başla
2 – Birinci Sayıyı Oku
3 – İkinci Sayıyı Oku
4 – İki Sayıyı Topla
5 – Dur
1- ALGORĠTMA NEDĠR? TANIMI
Örnek 1: Verilen iki sayının
toplamının bulunmasının
algoritması aĢağıdaki gibi
yazılır.

4. Örnek 1: Girilen iki sayının
toplamını hesaplayan akış
diyagramı.
Yandaki şekilde de görüldüğü
gibi, iki sayı girilmekte(X,Y), Bu
sayılara ait toplamlar
hesaplanmakta (Z=X+Y) ve
sonuç görüntülenmektedir.
Örnek:1

5.  Akış şeması, bir ürün veya metotla ilgili bütün
olayların akışını gösteren bir şemadır.
 Akış şemasıyla üretim sürecinde yapılacak işlerin
sıralaması, taşıması, kalite kontrolü, gecikme ve
depolama gibi faaliyetler şema aracılığıyla
gösterilmektedir.
 Şemalar araştırıcı veya sonuç çıkarıcı nitelikte
değildir. Sadece bilgileri düzenli ve açık-seçik
göz önüne sermek amacına hizmet eder.
 Literatürde genellikle ASME(Amerikan Makine
Mühendisleri Odası) tarafından kabul edilen
sembollerin kullanıldığı görülür.
2- AKIġ ġEMALARI NEDĠR? TANIMI

6. 3- AKIġ ġEMALARI VE ALGORĠTMA
ARASINDAKĠ FARKLAR NELERDĠR?
 AkıĢ Ģemalarında;
1-Adımların simgeler Ģeklinde kutular
içine yazılmıĢ olması gerekir.
2-Adımlar arasındaki iliĢkilerin ve
yönünün oklar ile gösterilmesi
gerekmektedir.

7. Bağlaç:
Hazırlanan bir akış diyagramında uzak bir noktaya
bağlantıyı göstermek için kullanılır.
Döngü:
İş akışında döngü (birden fazla tekrarlı iş) varsa
Kullanılır.
Ön Tanımlı ĠĢlem:
Akış çizelgesinde önceden tanımlı iş var ise
kullanılır.
Depolama:
Depolanacak olan veriyi ve tutulacağı ortamı
belirtmek için kullanılır.
Dosya:
Saklanması gereken bilgileri kaydetmek için
kullanılır.
Gecikme:
Faaliyetlerin dengesiz olması nedeniyle ortaya
çıkan gecikmeleri ifade eder.
4-AKIġ ġEMASI SEMBOLLERĠ

8. BirleĢik Faaliyetler:
İşlem ve kontrol faaliyetlerinin birlikte yapıldığını
ifade etmektedir.
ĠĢlem ve Hesaplama:
Her türlü hesaplama (işlem) ve atama için kullanılır.
Bilgi GiriĢi:
Klavyeden yapılacak olan girişler için kullanılır.
Girilecek olan bilgi bir değişkende tutulur.
KarĢılaĢtırma-Karar:
Program akışını istenen şartlara göre değiştirmek
için kullanılır. Şart doğru ise Evet (e), yanlış ise
Hayır (H)
AkıĢ Çizgisi:
Genellikle alşağıya ve sola doğru çizilir. İşlem
sırasını ifade eder.
BaĢla veya Bitir:
Her programın bir başlangıç ve bir bitişi vardır
4- AKIġ ġEMASI SEMBOLLERĠ

11. Veri
İşlem
Öteki İşlem
Karar
Önceden
Tanımlı İş
İç
Depolama
Belge
Çoklu Belge
Sonlandırıcı
Hazırlık
Elle Girdi
Elle İşlem
Kart
Depolanmış
Veri
Gecikme
Manyetik
Disk
4-AKIġ ġEMALARI SEMBOLLERĠ NELERDĠR?

12. Lamba çalışmıyor
Fişi tak
Yeni bir lamba al
Lambanın fişi
takılı mı?
Ampul patlak mı?
Ampulü
değiştir.
Hayır
Hayır
Evet
Evet
Hayır
Örnek 2 :
Kaynak:http://tr.wikipedia.org/wiki/Ak%C4%B1%C5%9F
_%C5%9Femas%C4%B1,Erişim Tarihi:09.04.2013Örnek 2.

13. 5-AKIġ ġEMALARININ GRUPLARINELERDĠR?
1-Proses Sırasını Gösteren ġemalar
1.Taslak Proses Şemaları
2. Akış Proses Şemaları
2.1. İş Akışı Şeması-İşçi Tipi
2.2.İş Akışı Şeması-Malzeme Tipi
2.3.İş Akışı Şeması-Donatım Tipi
3.İki El Süreç Şeması
2-Zaman Ölçekli ġemalar
2.1.Çoklu Etkinlik Şeması
2.2.Simo Şeması
2.3. P.T.S. Şeması
3-Hareketleri Gösteren ġemalar
3.1.Akış Şeması
3.2.İp Şeması
3.3.Çok Boyutlu Şemalar
3.4.Memo Hareket Filmleri
3.5. Gezi Şemaları

14. 1-TASLAK PROSES ġEMASI
Ana faaliyetlerin baştan sona kadar sıralanarak kaydedildiği ve prosese ait
genel bir fikir veren şemadır. Taslak proses şemasında faaliyet konusu,
faaliyetin yapıldığı yer ve tarih bilgileri şemanın başına yazılır. Daha sonra
işlem ve kontrollerin akışını ve sürelerini gösteren şekil çizilir. En altta özet yer
alır. Özette toplam işlem sayısı ve süresi ile toplam kontrol sayısı ve süresi
(saniye veya dakika olabilir) bulunur.
1-PROSES SIRASINI GÖSTEREN ġEMALAR
ġekil 1. Taslak Proses ġeması
http://blog.yalova.edu.tr/selamiozcan/2013/04/07/is-analizi-dersi-kitabi, Erişim Tarihi: 17.04.2013)

15. 2-AKIġ PROSES ġEMASI
Akış proses şemalarıyla başlangıç noktasından bitiş noktasına kadar
yapılmakta olan işlemlerin sistematik olarak şekli çizilir ve sembollerle gösterilir.
Sol kısım yapılan analizin özetine ayrılmıştır. Sağ üst kısımda; işin yapıldığı yer
ve faaliyetin konusu, şemanın hangi esasa göre ve kim tarafından hazırlandığı,
tarih vs. gibi açıklayıcı bilgiler yer alır. Analiz sonunda işaretli semboller bir çizgi
ile birleştirildiğinde prosesin akışını açıkça görmek mümkün olur.
ġekil 2. AkıĢ Proses ġeması
http://blog.yalova.edu.tr/selamiozcan/2013/04/07/is-analizi-dersi-kitabi, Erişim Tarihi: 17.04.2013)

16.  ĠĢ akıĢ Ģeması-iĢçi tipi: İşçilerin yaptığı faaliyetleri gösteren iş
akış şemasıdır.
 ĠĢ akıĢ Ģeması-malzeme tipi : Malzemenin nasıl taşındığını veya
nasıl işlendiğini kaydeden iş akış şemasıdır.
 ĠĢ akıĢ Ģeması-teçhizat : Teçhizatın kullanım şeklini gösteren ve
kaydeden iş akış şemasıdır.
Bu şemalardan hangisi kullanılırsa kullanılsın semboller
birbirlerinin benzeri özelliklere sahip bulunmaktadır.
2-AKIġ PROSES ġEMASI

17. 3-ĠKĠ EL PROSES ġEMASI
Özellikle montaj ve imalata yönelik işlemlerde, işçinin el, parmak ve kollarının
ağırlıklarını ve birbirleriyle ilişki durumlarını çizgi şeklinde gösteren bir
şemadır. Akış proses şemasında tek bir faaliyet olarak gösterilen bir etkinlik
burada birçok kısma ayrılmış olarak gösterilebilir.
ġekil 3. Ġki El Süreç ġemasında Kullanılan Semboller
http://blog.yalova.edu.tr/selamiozcan/2013/04/07/is-analizi-dersi-kitabi, Erişim Tarihi: 17.04.2013)

18. 3-ĠKĠ EL PROSES ġEMASI
ġekil 4. Sağ ve Sol El Proses ġeması
http://blog.yalova.edu.tr/selamiozcan/2013/04/07/is-analizi-dersi-kitabi, Erişim Tarihi:17.04.2013)

19. ġekil 5. Tuğla Örme ĠĢinde Sağ ve Sol El Proses ġeması Örneği
http://blog.yalova.edu.tr/selamiozcan/2013/04/07/is-analizi-dersi-kitabi, Erişim Tarihi: 17.04.2013)
3-ĠKĠ EL PROSES ġEMASI

20. 2-ZAMAN ÖLÇEKLĠ ġEMALAR
2.1.ÇOKLU ETKĠNLĠK ġEMALARI
Bir veya birkaç makine veya birkaç işçiden oluşan iş sistemlerine ait
faaliyetlerin zaman skalası üzerinde koordineli olarak gösterildiği şemadır.
Özellikle bir işçinin bakabileceği makine sayısının belirlenmesinde veya işçinin
bir grup olarak yürüttükleri işlerin geliştirilmesinde kullanılır.
ġekil 6. Çoklu Faaliyet ġeması
Kaynak: http://blog.yalova.edu.tr/selamiozcan/2013/04/07/is-analizi-dersi-kitabi, EriĢim Tarihi: 17.04.2013)

21. 2.2.Eġ ZAMANLI HAREKET (SĠMO) ġEMASI
Mikro hareket etüdünün kayıt şemasıdır. İşçinin çalışması
sırasındaki, ellerinin veya kollarının mikro hareketlerini
zamanlandırılmış olarak kaydetmeye yarar. Eğer film çekim
hızıyla gösterilirse ve yeteri kadar bu işlem tekrarlanırsa zaman
etüdü çalışması yapmakta mümkün olur.
ġekil 7. Simo ġeması
Kaynak: http://blog.yalova.edu.tr/selamiozcan/2013/04/07/is-analizi-dersi-kitabi, Erişim Tarihi: 17.04.2013)

22. 2.3. P.T.S. ġEMASI
Önceden saptanmış zaman standardı, temel beden
hareketleri için hesaplanmış zamanlardan yararlanarak belli
bir performans düzeyinde yapılan bir işin zamanının
saptanmasında kullanılan iş ölçme tekniğidir. Bu teknik mikro
düzeyde metot analizinde de kullanılır.

23. 3-HAKERET GÖSTEREN ġEMALAR
3.1.AKIġ ġEMASI
Belirli bir işin yapıldığı yerin ve
burada bulunan tezgahların
ölçekli birkaç kişi üzerinde işçi
ve malzeme hareketlerini
yönlü çizgilerle
gösterilmesinden meydana
gelir. Yönlendirilmiş çizgiler
işçinin taşıma veya yalnız
yürüme esnasında izlediği
yollardır.
ġekil 8. AkıĢ ġeması
Kaynak: http://blog.yalova.edu.tr/selamiozcan/2013/04/07/is-
analizi-dersi-kitabi, Erişim Tarihi: 17.04.2013)

24. 3.2.ĠP ġEMASI
İşçilerin malzemenin veya teçhizatın belirlenen sıraya göre
izlediği yolları bir ip yardımıyla ölçmek ve planlamak için kullanılır.
ġekil 9. Ġp ġeması
Kaynak:http://blog.yalova.edu.tr/selamiozcan/2013/04/07/is-analizi-dersi-kitabi, Erişim Tarihi: 17.04.2013)

25. 3.3.ÇOK BOYUTLU ġEMALAR
Cyclegraph Tekniği: Bir film üzerine vücut organlarının
hareketlerinin, o organa bağlı bir ışık kaynağı aracılığıyla
kaydedilmesidir.
Chronocyclegraph Tekniği: Cyclegraph’ ın özel bir şeklidir.
Bu teknikte elektrik akımı, ışık kaynağının yanıp sönmesini
sağlayacak şekilde kesikli olarak verilmektedir. Böylece hareketin
hızını ve yönünü tespit etmek mümkün olmaktadır.
Uzun veya düzensiz çevrim zamanı olan işlerde veya bir
grup işçinin metot analizinin yapıldığı durumlarda uzun
aralıklı fotoğraf alabilecek özel kameralar yardımıyla
yapılır. Bu özel kameralarla dakikada belirli hızlara
ayarlanan filmlerle fotoğraf çekilir. Dakikada 16 fotoğraf
çeken kameralarla alınan fotoğraflar kare kare incelenir
3.4.MEMO HAREKET FĠLMLERĠ

26. 3.5. GEZĠ ġEMALARI
Gezi şeması; işçilerin, malzemelerin ve teçhizatın belli bir zaman zarfında
çeşitli iş yerleri arasındaki hareketlerini rakamsal olarak şema üzerinde
gösteren bir kayıt sistemidir. Gezi şemaları içinde daha küçük kareler olan
büyük bir kare biçimindedir. Küçük karelerin her biri bir iş durağını
göstermektedir
ġekil 10. Gezi ġeması
Kaynak: http://blog.yalova.edu.tr/selamiozcan/2013/04/07/is-analizi-dersi-kitabi, Erişim Tarihi: 17.04.2013)

27. 6- AKIġ ġEMALARI NASIL ÇIKARILIR?
1- ĠĢin baĢlığının yazılması ve baĢlangıç
noktasının belirlenmesi: NE ?,
2- ĠĢin nasıl yapıldığının belirlenmesi:
“NASIL?”
3- ĠĢin ne zaman yapıldığının
belirlenmesi: “NE ZAMAN?”,
4- ĠĢin kimin tarafından yapıldığının
belirlenmesi: “KĠM?”
5- ĠĢin sonlandırılması: “SONUÇ”

28. ġekil 11.
Kaynak:http://www.bidb.hacettepe.edu.tr/eimza/isakisi.php, Erişim Tarihi:18.04.2013)

29. 7-AKIġ ġEMALARININ FAYDALARI NEDĠR?
 Gereksiz bazı faaliyetlerin ortadan kaldırılması,
 Bazı faaliyetlerin birbiri ile birleĢtirilerek
zamandan ve emekten tasarruf sağlanması
 Gecikme ve depolamanın ortadan kaldırılması,
 ĠĢ akıĢının kontrol edilmesi ve programın
kodlanmasının kolaylaĢtırılması ,
 ĠĢletmede verimliliğin artmasını ve maliyetlerin
azalmasını sağlaması gibi faydaları vardır.
2
43
1

30. Kaynakça:
Bahadır, Emre (2009) ‘’ Akış Diyagramı’’
(http://www.muhendissohbetleri.com/akis-diyagrami/l, Erişim Tarihi: 16.04.2013)
Menteşoğlu, Mustafa ‘’Akış Diyagramları’’
(http://www.byte.com.tr/makaleler/default.asp/Gorev/MakaleGoster/Makale/42/Sayfa/160,
Erişim Tarihi: 09.04.2013)
Özcan, Selami (2013) ‘Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi
Projesi ,(2007) Ankara, ‘’Akış Diyagramları’’
https://www.dropbox.com/s/f7l9szjc5n3kmh2/bir%20isletmede%20zaman%20et
udu%20ve%20simulasyon%20calismasi.pdf, Erişim Tarihi: 09.04.2013)
Murat, Güven (2009) ‘’Süreç Yönetimi ve İş Akış Şemaları’’
(https://www.google.com.tr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved
=0CEEQFjAA&url=http%3A%2F%2Fmimfakulte.ktu.edu.tr%2Fic_kontrol_uyum
_eylem_plani%2Fis_akislari%2Fsurec_yonetimi.ppt&ei=7ydvUdb5HsiD4gTIh4
A4&usg=AFQjCNGtMmWauF7ePLcRDrj2C7WtYbQP6g&sig2=aSll4PIh8ng3qY
bG6Y29qA, Erişim Tarihi:10.04.2013)
http://www.bidb.hacettepe.edu.tr/eimza/isakisi.php, Erişim Tarihi8.04.2013

31. Onarcan, Aysun, Mete Alikalfa ve Muzaffer Kapanoğlu (2011) ‘’Ms Visio 2010 İle
İş Akışlarına yönelik Süreç Şemalarının Oluşturulması’’
,(http://www.enformatik.ogu.edu.tr/belgeler/MS_Visio_2010_Egitimi_v5.pdf,
Erişim Tarihi:09.04.2013)
Tekin, Mahmut (2012) ‘’Üretim Yönetimi Konya’’
‘’İş Etüdü ile İlgili Temel Bilgiler’’
http://www.genelbilge.com/is-etudu-ile-ilgili-temel-bilgiler.html, Erişim Tarihi:
10.04.2013)
(http://tr.wikipedia.org/wiki/Ak%C4%B1%C5%9F_%C5%9Femas%C4%B1,
Erişim Tarihi:09.04.2013)
(http://dijitalders.com/icerik/620/akis_diagram_sembolleri.html, Erişim
Tarihi:09.04.2013)
Özcan, Selami (2013) ‘’İş Analizi Ders Kitabı’’
http://blog.yalova.edu.tr/selamiozcan/2013/04/07/is-analizi-dersi-kitabi,
Erişim Tarihi: 17.04.2013)
Kaynakça: