Hidrokarburet , ndotja shkaktuar prej tyre, nafta, gazi natyror

1. Tema :Hidrokarburet dhe
ndotja e shkaktuar prej tyre
Projekt Lendor
Lenda Kimi
Puoni:Justin
Dema

2. Te kuptojme se cfare jane
hidrokarburet
Te studiojme vetite e hidrokarbureve
Te analizojme menyrat e ndotjes se
hidrokarbureve
Objektivat

3. Hidrokarburet bëjnë pjesë në grupin e kimis
organike , dhe janë komponime të përbëra prej
dy komponentave
kryesorë karbonit dhe hidrogjenit.
Hidrokarburet janë burime të rëndësishme në
ushqimin e njeriut si përbërje
e frutave , karotës në përbërjen
e vajit të bimëve të larta, po ashtu gjenden
edhe në përbërjen e naftës, gazi nëntokësor.
Hidrokarburet janë të ndara nëhidrokarbure
aciklike dhe hidrokrbure ciklike.

4. Përdorimi
Hidrokarburet janë një nga burimet më të rëndësishme
energjitike të tokës. Mbizotërues të përdorimit të
hidrokarbureve është si një burim i djegshëm i karburantit. Në
formën e tyre të ngurtë, hidrokarburet marrin formën e
asfaltit. Metani dhe etani janë në gjëndje të gaztë në
temperaturat normale dhe nuk mund të jetë i lëngshëm nga
presioni i vetëm.Propani është megjithatë lëng i lehtë, dhe
ekziston më së shumti si një lëng. Butan është lëng i
lehtë. Pentani është i lëngshëm në temperaturën normale, që
zakonisht përdoret në kimi dhe industri si një lëndë gati pa erë
të fuqishme. Heksani është gjithashtu është një jo-polar, jo-
aromatik, tretës, si dhe një pjesë e rëndësishme e zakonshme
benzinë.Heksani dhe oktanit - alkanët, alkenët dhe cikloalkanët
izomerik janë komponentët kryesorë të benzinës, naftës, dhe
përzierje tretës industriale

5. Diegia e karburantëve
 Hidrokarburet aktualisht janë burimi kryesor i botës së
energjisë elektrike dhe ngrohjes burimeve (si për shembull
në shtëpi për ngrohje) për shkak të energjisë së prodhuar
duke djegur. Shpesh kjo energji është përdorur si
drejtpërdrejt në ngrohjen si ngrohës në shtëpi, të cilat i
përdorin ose të naftës apo gazit natyror. Diegia e
hidrokarbureve është përdorur për të ngrohur ujë, e cila
pastaj është qarkulluar. Një parim i ngjashëm është
përdorur për të krijuar energji elektrike në
termocentralet. Metani lironvetëm një dioksid karboni (CO2)
për dy Molekulat e ujit ( H2O ).
 Veti karakteristike të hidrokarbureve janë që ata prodhojnë
avull, dioksid karboni dhe nxehtësi gjatë djegies dhe se
duhet oksigjen që djegia të ndodhë. Hidrokarburi më i
thjeshtë, metani, digjet kështu:
 CH4 + 2 O2 → 2 H2O + CO2 + EnergjiNjë tjetër shembull
është propani:
 C3H8 + 5 O2 → 4 H2O + 3 CO2 + EnergjiDjegia e
hidrokarbureve është një shembull i një reaksioni kimik
ekzotermik.

7. Klasifikimi I Hidrokarbureve
Te Ngopura Te Pa Ngopura
Vargore – (ALKANET)
Te gjitha lidhjet C-C jane
njefishe
Cikilike –
(Cikloalkane
t)
Vargore me nje lidhje Ciklike
Me varg
normal
Me varg te
degezuar
Te gjitha
lidhjet C-C
jane
njefishe
Dyfishe
Alkenet
Trefishe
Alkinet
Arenet
molekulat e
tyre
permbajne
lidhje dyfishe

8.  Alkanet quhen ndryshe hidrokarbure te ngopura
vargore . Pjesetari i pare I grupit te alkaneve permban
nje atom karbon I cili , per te plotesuar katervalencen
, lidhet me 4 atome hidrogjen . Formula e tij
molekulare eshte CH4 Ne molekulen e pjesetarit te
dyte dhe te trete ndoshen perkatesisht 2 dhe 3 atome
karboni.Le te paraqesim vargjet me 2 dhe 3 atome
karboni duke plotesuar katervalencen e tyre .Ne
molekulat e alkaneve te karbonit (te atomve qe jane
pjesetare te vargut karbonik) plotesohet me atome
hidrogjen.
CH4 n = 1
 CH3 - CH3 n = 2

9.  Ne perberjen me formule molekulare CH4 kemi n = 1
tom karbon dhe 4 atome hidrogjen 2n+2 ne perberjen
me formule molekulare C2H6 kemi n=2 atome karbon dhe
6 atome hidrogjen 2n+2. Duke arsyetuar ne te njejten
menyre edhe per n= 3,4,5,6,7 et nxjerim se lidhja e nr te
atomeve karbon me nr e atomeve hidrogjen nuk
ndryshon.Themi se n atome karbon lidhet me 2n=2 atome
hidrogjen.Kjo formule vlen edhe per alkanet me varg te
degezuar .Ato formojn e nje seri perberjesh te
njepasnjeshme kur cdo pjesetar pasardhes ndryshon nga
paraardhesi me nje grup CH2 .Nje seri e tille do te quhet
seri homogjene.Emertimi I cdo pjesetari behet ne baze te
nomenklatures se Gjenevez.Emertimi I ketyre
hidrokarbureve behet duke patur parasysh rrenjen e emrit
+prapashtesen an

10. Numri I
atomeve
karbon
Formual
molekulare
Formula racionale Emertimi I
perberjes
rrenja+prapa
shtesa
n=1 CH4 CH4 Metan
n=2 C2H6 CH3- CH3 Etan
n=3 C3H8 CH3- CH2- CH3 Propan
n=4 C4H10 CH3- CH2- CH2- CH3 Butan
n=5 C5H12 CH3- CH2- CH2- CH2- CH3 Pentan
n=6 C6H14 CH3- CH2- CH2- CH2 - CH2- CH3 Hekzan
n=7 C7H16 CH3- CH2- CH2- CH2 - CH2- CH2- CH3 Heptan
n=8 C8H18 CH3- CH2- CH2- CH2 - CH2- CH2- CH2- CH3 Oktan
n=9 C9H20 CH3- CH2- CH2- CH2 - CH2- CH2- CH2- CH2-
CH3
Nonan
n=10 C10H22 CH3- CH2- CH2- CH2 - CH2- CH2- CH2- CH2-
CH2- CH3
Dekan

11. Radikalet Alkanike Emrtimi I Alaneve Me
Varg Te Degezuar
 Numri I perberjeve organike eshte mjaft I madh .Problemi I
emertimit te tyre eshte shume I rendesishem.Emertimi duhet
te jape ide jo vetem per perberjen sasiore e cilesore te
molekulave te nje perberjeje, por edhe per strukturen e tyre .
Molekulat e alkaneve mund te jene me varg normal ose te
degezuar.Emertimi I perberjve, molekulat e te cilave jane me
varg normal te drejte behet duke u nisur nga rrenja e emrit
dhe duke I shtuar asaj prapashtesen an .Para emrit tre
perberjes shenohet n-, qe tregonse vargu eshte I padegezuar
.Per tre alkanet e para nuk e vendosim shkronje n. Ato huk
formojne vargje te degezuara.Butani n=4 mund te paraqitet ne
dy forma izomere n-butani dhe izobutani .Pentani formon 3
izomere n –pentani izopentani(1)Dhe izopentanin(2).Dukle
filluar nga n=6 dhe n=7 numri I formave izomerre rritet dhe
emertimi I perberjeve me varg te degezuar veshtirezohet.Per
ta pasur me te lehte emertimin e tyre duhet te njohim radikalet

12.  Radikalet alkilike jane grupe atomike qe kane nje
valence te lire dhe veprojne ssi nje pjese e tere .Ato
rrjedhinnga molekulat e alkaneve te cilave u hiqet nje
atom hidrogjen. Fromula e tyre eshte2n+1.Emri I
radikalitformohet nga rrenja e emrit te alkanit perkates =
prapashtesen il ose emrit ta alkanit I heqim
prapashtesen an dhe vendosim prapashtesen il.
Radikalet alkalike formojne seri homoghene dhe
diferenca e eshte e = me grupin CH2 .Duke nohur emrat e
radikaleve alkilike sidhe duke zbatuar disa rregulla mund te
emertojme lejtesisht alkanet me varg te degezuar.

13. Numri I
atomeve
karbon
Formual
molekularee
alkaneve
Radikalet alkilike Numri I izomereve
te alkaneve
n=1 CH4 Metan CH3 Metil 1
n=2 C2H6 Etan C2H5 Etil 1
n=3 C3H8 Propan C3H7 Propil 1
n=4 C4H10 Butan C4H9 Butil 2
n=5 C5H12 Pentan C5H11 Pentil 3
n=6 C6H14 Hekzan C6H13 Hekzil 5

14.  Ne natyre alkanet gjende ne:
 -Perberje te naftes,
 -Perberje te gazit natyror,
 -Gazet qe formohen nga shperberja e substancave
organike,
 -Produktet e distilimt te thate te qymyrgurit

15. Vetite fizike
 Kater pjesetaret e pare te serise homologe jane ne
gjendje te gazte dhe pa ere .Nga pentani deri te
hekzadekani C6 – C16 jane ne gjendje te lenget
.Ato kane eren e benzines .Alkanet qe permbajne
mbi 17 atome C jane ne gjendje te ngurte pa ere .
Alkanet nuk treten ne uje.
Vetite Kimike
1:Reaksionet e djegies
Alkanet digjen ne prani te oksigenit te ajrit. Energjia e
aktivizimt eshte e teper e larte por gjate djegies sasia e
energjise qe clirohet e tejkalon sasine e energjise se
aktivizimit dhe procesi shoqerohet me clirim energjie
(Ep<En) Reaksionet e djegies se alkaneneve jane
ekzotermike .Produktet e djegies jane dyoksidi I karbonit dhe

16. 2:Reaksionet e Zevendesimit
 Ne kushte te caktuara Alkanet hyjne me lehtesi ne reaksione
zevendesimi.Alkanet veprojne me halogjenet ne prani te rrezeve
te drites ultravjollce duke llene rrjedhes te halogjenuar . Gjate
ketyre reaksioneve ndodh zevendesimi I nje ose disa atomve
hidrogjen me nje ose disa atome halogjeni. Gjate ketyreketyre
reaksioneve ndos zevendesimi I nje ose disa atomeve hidrogjen
me nje ose disa atome halogjeni.Gjate veprimit te propanit me
brom ne prani te drites ultra vjollce mund te perftohen 2 rrjedhes
 brom – 1
propani
 brom - 2 propani
 Keto 2 perberje quhen izomere pozicioni sepse ndryshojne
nga njeri tjetri nga pozicioni qe ze atomii bromit ne molekule
.Reaksionet gjate te cilave zevendesohet nje atom apo nje
atom apo nje grup tjeter atomik quhen reaksione

17. 3:Reaksionet e dehidrogjenimit
->
Alkan -> Alken + Hidrogjen
Metani
Metani eshte perfaqesuesi me ithjeshte I alkaneve
.Formula molekulare CH4
Vetite fizike
Gaz pa ngjyre pa ere pa shije I patretshem ne
uje.Metani gjendet ne gazin natyror , ne gazin e
mineralve te qymyrgurit del nga fundi I kenetave ne
forme fluskash formohet nga kalbezimi I mbeturinave
bimore; perfitohet nga distilimi I thate I qymyrgurit

18.  Ne laborator metani gatitet nga nxehja e perzierjes
se etanoatit te natriumit me gelqerore te soliduar ne
raportin 1:1 sipas reaksionit
Vetite Kimike Te Metanit
Digjet me flake me ngjyre kalter te zbehte
Shperbehet duke u nxehur ne temperaturen 1000-1400
grade celius
Vepron me halogjenet duke dhene rrjedhes te halogjenuar
Me ajrin formon perzierje plasese.Ne miniera perben rrezik
te madh
Nuk e cgjyros uji e bromit dhe tretesiren e permengantit te
kaliumit

19. Etani
 Etani është një hidrokarbur i ngopur me formulë kimike C2H6.
Është alkan me dy atome të karbonitdhe një hidrokarbur alimfatik.
Në temperaturën standarte (normale) është një substancë pa ngjyrë,
pa erë dhe në gjendje të gaztë dhe përdoret për djegie. Për
veçmetanit etani është përbërës kryesor i gazit natyror. CH3COO− →
CH3• + CO2 + e−CH3• + •CH3 → C2H6
 Një tjetër metodë, e oksidim me anhidridet acetike nga peroksidet,
konceptualisht është e ngjashme.
 Reaksionet kimike me etanin gjithashtu përfshinë kryesisht reagimet
e radikaleve të lira. Etani mund të reagojë me halogjenet, sidomos
klorin dhe bromin, nga rdikalet e lira të halogjenatit. Ky reagim
vazhdon në përhapjen e etilike të radikaleve:
 C2H5• + Cl2 → C2H5Cl + Cl•Cl• + C2H6 → C2H5• + HCl
 Ky proces rezulton në një përzierje të disa produkteve halogenated.
Në industrinë kimike, reaksionet kimike janë të përdorura për
prodhimin më selektiv e të veçantë çdo dy-halokarbon karbonit.
Djegia e plotë e etanit 1561 kJ / MOL, ose 51,9 kJ / g, të ngrohjes,
dhe prodhon dioksid karboni dhe ujë sipas ekuacionit kimik:

21. Rrjedhes te halogjenuar te alkaneve
cikloalkanet
Formula Emertimi
sistematik
Emertimi I vjeter Perdorimi
Njeklormetan Klorurmetili Ne prodhmin e
ngjyruesve
Diklormetan Klorurmetileni Tretes organik
Triklormetan Kloroform Tretes organik
Tetraklormetan Tetraklorurkarboni Trets mjaft I mire I
lyrave , ne fikjen e
zjarrit

22.  Emertimi e rrjedhesve te halogjenuar behet duke u
nisr nga rregullat e emertimit te alkaneve:
 1: Caktohet vargu me I gjate I atomeve te karbonit
 2: Vendosen numrat mbi atomet e karbonit ,duke u
nisur nga skaji qe eshte me afer atomit te halogjenit
 3: Nenvizohet numri I atomit te karbonit te lidhur me
nje ose disa atome halogjeni
 4: Vendoset be fillim emri I halogjenit , pozicioni ku ai
ndodhet I lidhur me atomin e karbonit dhe pasta
vendoset emri I hidrokarburit qe I perket vargut me te
gjate te atomeve karbon
 5:Nese vargu I atomeve te karbonit ka degezime
numerimi I atomeve te karbonit fillon nga skaji qe
eshte me afer halogjenit pavaresisht nga pozicioni qe
kane radikalet ne molekule

23.  Cikloalkanet quhen ndryshe hidrokarbure te ngopura
ciklike.Ne dallim nga alkanet cikloalkanet kane 2
atome hidrogjen me pak ato kane formule te
pregjithshme CnH2n Numri me I vogel I atomeve te
karbonit qe mund te formaje cikel eshte 3 d.m.th
perfaqesuesi I pare I cikloalkaneve ka 3 atome
karbon dhe 6 atome hidrogjen, te lidhura me nje
cikel trekendesh.Emertimi I cikloalkaneve behet
duke shtuar para emrit te alkanit perkates me te
njejtin numer atomesh karboni fjalen “ciklo” , per
shembull : cikloprpan , ciklobutan , ciklopentan,
ciklohekzan etj. Cikloalkane ashtu si alkanet jane
te plqeta nga pikepamja kimike. Reaksionet e tyre
karakteristike jane te ngjashme me ato re
alkaneve . Cikloalkanet mund te perftohen nga

25. Alkenet
 Hidrokarburet qe permbajne nje lidhje dyfishe ne molekule jane
quajtur alkene .Ato kanne 2 atome hidrogjeni me pak se alkanet
.Formuala e pergjithshme e alkaneve rrjedh nga formula e
pergjithshme e alkaneve duke I hequr 2 atome hidrogjen CnH2n
Midis 2 atomeve karbon nje lidhje dyfishe e cila perbehet
nga 2 lidhje te thjeshta kovalente. Kjo shpjegohet me
faktin se 2 atomet e karbonitkane secili nga 4 elektrone ne
nivelin e jashtem.Secili nga atomet e karbonit lidhet me 2
atome hidrogjen, ndersa me 2 elektronet e tjera ata
realizojne nje lidhje dyfishe,idis tyre.Keto 2 lidhjeuk jane te
njejta nga pikepamja energjitike.Lidhja dyfishe perbehet
nga nje lidhje e forte dhe e qendrushme qe quhet sigma
dhe nje lidhje e dobet qe quhet pi.Lidhja pi prishet e para
kur alkanet hyjne ne reaksione kiike.Alkenet formojne seri
homegjen ku pjesetaret ndryshojne nga nje grup CH2.
Molekula e pjesetarit te pare te alkeneve permban 2 atome
karbonper shkak te realizimit te lidhjes dyfishe nevojiten 2

26. Tabela e disa pjesetareve te serise homologe te alkaneve
dhe emrtimi I tyre me varg normalLidhja dyfishe ne kete rast
ndodhet ne pozicionin e pare
Numri I
atomeve
karbon
Formula
molekulare
Formula racionale Emri I perberjes
n=1 Nuk ekziston Meteni nuk ekziston
n=2 Eten
n=3 Propen
n=4 Buten-1
n=5 Penten-1
n=6 Hekzen-1

27.  Eteni dhe propen nuk shfaqin forma izomerie Duke
filluar nga buteni ka mundesi qe lidhja dyfishe te
paraqitet ne pozicione te ndryshme.Keto molekula
dallohen nga njera tjetra nga pozicioni I lidhjes dyfishe
.Emertimi I alkeneve behet duke u njohur emrin e
alkaneve .Nga emri I alkanit perkates heqim
prapashtesen an dhe vendosim en .Per te gjitha alkenet
qe formojne izomere pozicioni gjate emertimit te tyre
vendoset edhe pozicioni qe ze lidhja dyfishe ne
molekule .Per emertimin e alkaneve me varg te
degezuar do te zbatojme rregullat e emertimit te
alkaneve me varg te degezuar,vetem me ndryshimin se
vendosja e numrave mbi atomet e karbonit per te
percaktuar vargun me te gjate do te fillojme nga skaji
qe eshte me afer lidhjes dyfishe pararesisht pozicionit te
radikalit ne molekule.

28. Vetite e alkeneve
Alkenet gjenden ne natyre ne
Perberje te naftes
Perberje te gazit natyror
Vetite fizike
Tre pjesetaret e pare atani ,propani dhe
buteni jane ne gjandje te gazte pa ngjyre pa
er nga C5- C17 jane ne gjendje te lenget Nga
C18 e lart jane ne gjendje te ngurte me ere te
mprehte

29. Gatitja e alkeneve
Dehidratimi I alkoleve
Dehidrogjenimi I alkineve
Didrogjenimi I alkineve
Emri Temperatura e
shkrirjes
Temperatura e
vlimit
Dendesia si lend
kg/m3
Eten -169.4 -103.9 566
Propen -185.2 -47 609
Buten -130.0 -5.0 668

30. Alkinet
 Formula e pergjithshme e alkineve eshte CnH2n-2
.kjo rrjedh nga formula e pergjithshme e alkaneve
duke I hequr asaj 4 atome hidrogjen .Jane
hidrokarbure te pangopura qe permbajne nje lidhje
trefishe .Midis 2 atomeve karbon realizohet nje lidhje
trefishe e cila perbehet nga 3 lidhje kovalente qe nuk
jane te njejta nga pikepamja energjitike Ajo formohet
nga nje lidhje e qendrushme dhe e forte sigma dhe 2
lidhje te dobta pi.Lidhjet e dobta pi prishen me
shpejte gjate reaksionitl. Alkinet formojne seri
homologe ku pjesetaret e njepasnjeshem ndryshojne
nga nje grup CH2 . Molekula e pjesetarit te pare ka 2
atome karbon. Alkin me nje atom karbon nuk ka p.

31. Numri I
atomeve
karbon
Formula
molekulare
Formula racionale Emri I
perberjes
n=2 Etin
n=3 Propin
n=4 Butin-1
n=5 Pentin-1
Etini dhe Propini nuk shfaqin forma izomerie . Duke filluar nga
n=4 kemimundesi qe lidjen trefishe ta paraqesin ne 2 pozicione
per butinin dhe 3 per hekzinin.Emertimi I alkineve behet duke
njohur emertimin e alkanev.Nga emri I alkanit perkates heqim
mbaresen an dhe vendosim in.Per te gjitha izomeret qe formojne
izomere pozicioni gjate emertimit te tyre vendoset edhe pozicioni
qe ze lidhja trefishe ne molekule .Per emertimin e alkineve me

32. Etini
 Ne laborator etini pergatitet nga veprimi I karburit te
kalciumit mr ujin:
 Vetite fizike gaz pa ngjyre me ere eteri ,tretet mire ne uje ,
lengezohet lehte. Vetite kimike te alkineve mund te
studiohen duke njohur vetite e etinit.Etini digjet ne prani te
oksigjenit me flake te shndritshme.Ai eshte shume I pasur
me karbon dhe djegia e tij nuk behet e plote ajo behet e
plote duke fryre oksigjen.
 Etani me ajrin formojne perzierje plasese
 Karakteristike per alkinet jane raksionet e adicionit dhe
polimerizimit.
 Etani perdoret
 Te kangjella acetilenike per saldimin e metaleve
 Iperzier me etere gjate eperacioneve si narkoze

34. Alkane Alkene Alkine
CnH2n+2 Prapashtesa an Emertimi
rrenja +an
CnH2n Prapashtesa en emertimi rrenja +
en
CnH2n-2 Prapashtesa in emertimi
rrenja+in
Jane hidrokarbure te ngopura.Ne
molekulat e tyre te gjitha lidhjet C-C
dhe C-H jane njefishe(kovalente sigma)
Jane hidrokarbure te pangopura.Ne
molekulen e nje alkeni formohet nje lidhje
dyfishe midis 2 atomeve karbonlidhjet e
tjera jane njefishe
Jane hidrokarbure te pangopura.Kane
lidhje trefishe,e cila formohet midis 2
atomeve karbon lidhjet e tjera jane
njefishe
Kane 2 atome H me shume se alkenet
dhe 4 atome Hme shume se alkinet
Kane 2 atome H me pak se alkanet dhe 2
atome H me shume se alkinet
Kane 4 atome H me pask se alkanet dhe 2
atome Hme pak se alkenet
Karakteristike per alkanet jane
reaksionet e zevendesimit dhe
dehidrogjenimit
Karakteristike per alkenet jane reaksionet
e adicionit dhe polimerizimit
Karakteristike per alkanet jane reaksionet
e adicionit dhe polimerizimit
Digjen ne prani te O dhe produktet e
djegies jane CO2 dhe H2O
Digjen ne prani te O dhe produktet e
djegies jane CO2 dhe H2O
Digjen ne prani te O dhe produktet e
djegies jane CO2 dhe H2O
Veprojne me halogjent.Nuk veprojne
me permanganatit e kaliumit dhe me
ujin e bromit
Veprojne me halogjent permanganatit e
kaliumit dhe me ujin e bromit
Veprojne me halogjent permanganatit e
kaliumit dhe me ujin e bromit
Ndodhen ne gjendje te gazte te lenget
dhe te ngurte
Ndodhen ne gjendje te gazte te lenget
dhe te ngurte
Ndodhen ne gjendje te gazte te lenget
dhe te ngurte
Gjenden ne perberje te naftes dhe te
gazit natyror
Gjenden ne perberje te naftes dhe te gazit
natyror
Gjenden ne perberje te naftes dhe te gazit
natyror
Perdoren ne sintezea te ndryshme
substancash organike tretesve organike
Perdoren ne sintezen e PVC polietilenit
masave plastike etanolit fijeve
poliakrilikeetj
Perdoren ne sintezen e kaucakut sintetik
benzenit tretesave organike lendeve
plastike PVC

35. Hidrokarburet Aromatike
 Quhen Ndryshe arene dhe kane strukture ciklike .
Hidrokarburet aromatike perbejne nje grup te vecante
.Ato quhen aromatike per shkak te erse qe
kane.Perfaqesuesi kryesor I grupit te areneve eshte
benzeni formula mlekulare e te cilit eshte C6H6 .Sic
shihet te formula molekulare per cdo atom karbon kemi
nje atom hidrogjen. Dime se atomet e karbonit ne
perberjet organike shfaqin valencen 4 . Atehere cdo
atom karbon te benzeni formon nje lidhje njefishe me
hidrogjenin, nje lidhje tjeter njefishe me atomin e
karbonit fqinje nga njera ane dhe nje lidhje dyfishe me
atomin e karbonit fqinje ne anen tjeter.Duke pasur
parasysh qe gjithsej jane 6 atome karbon te cilet 2 e nga
2 formojne nga nje lidhje dyfishe gjithsej kemi 3 lidhje

36.  Duke hequr nga formula e benzenit nje atom hidrogjen
marrim radikalin fenil C6H5-.Dime se per cdo cift
elektronesh paraqitet me nje vije. Sipas struktures
benzeni paraqitet si hidrokarbur i pangopur por ne te
vertete ai nuk shfa1qe pangopshmeri.Kjo shpjegohet
me ndryshimin e pozicioneve e lidhjeve dyfishe te cilat
nuk jane fikse ,Nga kjo del qe giftet elektronike π nuk
u perkasin atomeve te vecanta te benzenit.Si rezultat I
delokalizimit te tyre unaza e benzemit forcohet. Lidhjet
dyfishe te benzeni nuk jane me te njejtat karakteristika
si tek alkanet.Benzeni nuk e cngjyros ujin e bromit dhe
tretesiren e permangantit te kaliumit

37. Vetite fizike dhe kimike te Benzenit
 Benzeni eshte leng pangjyre me ere karakteristike I cili nuk
tretet ne uje .Eshte tretes I mire organik.
 Karakteristike per benzenin jane reaksionet e zevendesimit
 Katalizator
 Vepron me acidin sulfurik te perqendruar dhe jep acidin
benzenosulforik
 Vepron me nje perzierje te HNO3 me H2SO4cc dhe jep
nitrobenzenin
 H2SO4cc
 Benzeni e ka te veshtire te hyje ne reaksion adicioni por ne
kushte te vecanta duke u ndricuar me nje drite te forte
ultravjollce adicionon klorin duke formuar

38. Perberjet policiklike aromatike
 Perberjet policiklike aromatike kane ne strukturen e tyre
2 ose meshume cikle benzoike , te lidhura midis tyre me
brinje te perbashketa.Keto quhen arene me cikle te
kondensuara.Perfaqesuesit me te rendesishem jane
 1: Naftaleni C10H8
 2: Antraceni C14H10
 3: Fenantreni C14H10

39. Nafta dhe Gazi natyror
 Nafta dhe gazi natyror jane produkte te formuara nga
shperberjae mbeturinave biologjike bimore dhe
shtazore, te grumbulluara ne fundin e deteve. Keto
produkte me pas migrojne nepermjet hapesirave
nentokesore dhe perqendrohen ne shtresat me te
siperme te kores se tokes. Nxjerrja e naftes behet
nepermjet puseve te naftes. Shpimi I nje pusi behet me
sonda te posacme .Ne fillim del gazi natyror, I cili
qendron siper shtreses naftembajtese dhe pastaj nafta.

40. Nafta
 Nafta eshte perzierje e lengshme me ngjyre kafe ne te
zeze (ka edhe nafte me ngjyre te celur), e perbere nga
hidrokarbure te gazta , te lengete he te ngurta.Ato jane
alkane , cikloalkane dhe arene.Ne nafte ka edhe
perberje organike te cilat permbajne squfur oksigjen
dhe azot. Perberjet organike te naftes kane pika vlimi
qe fillojne nen 0 grade C dhe arijne mbi 500 grade C.
Perpunimi I naftes fillon me ndarjen e saj ne perberje qe
valojne ne kufij te caktuar temperature .Procesi ne kete
rast quhet distilim I thyesuar ose kreking. Produktet
kryesore qe dalin prej krekingut jane gazi benzina llojet
e vajgurit gazolina etj.Perpunimi I thelle I naftes behet
ne kullen e distilimit ne prani te katalizatoreve te
pasacem ne molekula me te vogla te dobishme .Ky

41.  Për naftën në vendin tonë është folur
që nga historianët e lashtë, ata i kanë
trajtuar produktet e naftës si zjarre
shekullore që janë shfaqur
në Apolloninë e Fierit. Por në fakt ato
nuk kanë qenë në Apolloni, por është
folur për të, sepse në kohën e lashtë
Apollonia njihej, në të vërtetë bëhet
fjalë për zjarre shekullore të shfaqur
diku në Mallakastër, aty ku edhe më
vonë është zbuluar edhe vendburimi
i Cakranit dhe ai i bitumit të Selenicës,
pra diku midis Mallakastrës dhe
Selenicës. Kur thuhet zjarre
shekullore, duhet nënkuptuar
shpërthime të fuqishme zjarri në
hapësirë, që në atë kohë
interpretoheshin si dukuri nga
perëndia. Që atëherë njihen shfaqjet e
naftës në vendin tonë, por puna

42.  Punë e mirëfilltë shkencore është bërë nga viti 1913 për të evidentuar këto
shenja nafte dhe mundësitë që ka pasur vendi jonë për të pasur naftë
dhe gaz. Nga italianët janë rregjistruar daljet e naftës në perëndim
të Kuçovës, në Selenicë, në Patos dhe rreth vitit 1914, gjeologët e ushtrisë
italiane që ishte në Sazan vunë re në det shenja nafte dhe duke i gjurmuar
këto shenja, se nga kishin ardhur vunë re se ato vinin nga lumi i Shushicës, i
cili kalon në Drashovicë. Natyrisht italianët janë treguar mjaft të interesuar
dhe në vitin 1914 vendosën të shpojnë pusin e parë, i cili u quajt Rexhina
Maria në nderim të mbretëreshës së Italisë me të njëjtin emër. Pusi i parë
është shpuar deri në rreth 200 metra dhe dha naftë shumë të mirë. Pas këtij
rezultati italianët filluan të kenë një interes të jashtëzakonshëm dhe nga
viti 1924, në një kongres ndërkombëtar u bënë të njohura shenjat e naftës në
vendin tonë që ishin në Patos, Kuçovë dhe Drashovicë. Shqipëria, që ishte
një vend i patrajtuar dhe i panjohur, u bë një vend me interesa shumë të
mëdha për shkak të bindjeve për perspektivën e naftës. Në vitin 1925 kur
ishte qeveria e Zogut në fuqi, qeveritë e shumë vendeve
ato angleze, italiane, franceze, kanë ardhur dhe kanë kërkuar konçensione
dhe iu është dhënë një sipërfaqe e konsiderueshme që
nga Tepelena, Memaliaj e deri në Shkumbin, sipërfaqe në të cilën
përfshiheshin edhe daljet sipërfaqësore tëbitumeve. Në vitet 1930-
1932 italianët morën në dorë të gjitha kërkimet e naftës në Shqipëri dhe deri
në çlirimin e vendit ata organizuan dhe drejtuan të gjitha kërkimet e naftës
dhe hodhën bazat e zbulimeve. Mund të thuhet se punimet e tyre kanë qenë
mjaft të suksesshme dhe serioze. Në 1927 filluan shpimet e para në Kuçovë,
ku ka qenë një gjeolog botërisht i njohur, Stanislav Zuber polak me origjinë,
por ishte i angazhuar nga shoqëria italiane e naftës. Ai ka zbuluar Kuçovën,
e cila filloi të prodhojë që nga viti 1927 dhe në prag të çlirimit në vitin 1943,
ky vend realizoi një prodhim maksimal të naftës 200 000 ton, më vonë pas

43.  Pas çlirimit duhej ringritur i gjithë kantieri. Punimet janë drejtuar
nga Zuberi, i cili qëndroi në Shqipëri, ka pasur edhe inxhinierë
shumë të zotë shqiptarë siç ishte Sherif Toptani, i cili ka drejtuar
punimet derisa u rimëkëmb gjithçka. Nga vitet 1950 prodhimi i
naftës u rrit së tepërmi, u ndërtua edhe kantieri i Patosit dhe deri
në vitet 1970-1975 u zbuluan mjaft vendburime nafte, tashmë
nga shqiptarët. Në krahasim me paraçlirimin, sot janë shumë
vendburime të zbuluara në ranor, në gëlqeror etj. Mbase janë
njohur edhe njerëzit nëpërmjet flakës që kanë parë në qiell gjatë
aksidentit në Drenovë të Mallakastrës.
 Rezervat e naftës në vend gjykohet që janë rreth 400 milionë
ton, prej këtyre janë nxjerrë rreth 45-50 milionë ton deri tani.
Nuk bëhet fjalë për t`u krahasuar me paraçlirimin, sepse janë
sasira kolosale të zbuluara nga gjeologë shqiptarë natyrisht
duke përfituar edhe nga përvoja e të huajve. Prodhimi maksimal
në vendin tonë është arritur në vitin 1974 prej afërsisht 2 milionë
e 100 mijë ton në vit. Atë vit ka pasur një krizë botërore për
naftë dhe çmimi i saj është rritur deri në dhjetëfishin e saj. Ky ka
qenë prodhimi pik në vendin tonë. Deri në vitin 1990 nuk ka
pasur shumë zbulime, sepse nuk ka patur investime për
kërkimet. Në vitin 1990 prodhimi i naftës shënonte 1 milionë e
100 mijë ton. Tranzicioni bëri që prodhimi i naftës të ulet shumë
dhe sot ky prodhim shkon në 300-350 mijë ton. Nevojat e vendit

45. Nafta në sistemet shteterore
 Rëndësia e Naftës dhe derivateve të saja përposë vlerës
shoqërore ka edhe vlerë strategjike. Pas krizës së naftës të
shkaktuar nga konflikti i Ligës arabe ne vendet e tjera në vitet
70-80 shumë shtete të botës kanë nxierr ligje që parashikojnë
rezervat shtetrore të naftës. Me këto ligje regullohet veprimi me
rezervat strategjike dhe emergjente të naftës. Në Kosovë për
kriza të ndryshme janë përcaktuar Rezervat strategjike të
derivateve të naftës sasi e derivateve të naftës të krijuara, të
vendosura dhe të ruajtura në vende të caktuara, të cilat
përdoren dhe shfrytëzohen për furnizim për nevoja dhe në
rrethana të veçanta të parashikuara me ligj si dhe Rezervat
emergjente të derivateve të naftës sasi e derivateve të naftës të
dedikuara për përdorim në raste të fatkeqësive të mëdha
natyrore, shoqërore dhe katastrofave teknikoteknologjike [.
 Nafta u formua nga bimët dhe kafshët të cilat para
milionavjetësh kanë jetuar në ujra e deteve, të liqeneve dhe
oqeaneve. Lëndëtorgnaike të ktryre mbetjeve, nën veprimin e
temperatures dhe shtypje ssë lartë, paparaninë e okisigjenti, e

47.  Përbërja e naftës
 Përbërsit kryesorë të naftës janë hidrokarburet.Kryesisht
arenet, alkanet dhe cikloalkanet.Në naftë gjenden dhe
komponime që pëmbajnë okigjen, azot dhe squfur.
Komponimet e azotit dhe squfurit i japin naftës erë jo të
këndshme .
 Vetitë
 Nafta e papërpunuar është lëng me ngjyrë kafe në të zezë,
por edhe me ngjyrë të celët. Është më e lehtë se uji dhe
nuk tretet në të. Nuk ka pike vlimi të caktuar. Vetitë fizike të
naftës varen nga pëbërja kimke e saj.Eshte perzierje e
perbere qe formohet nga gjallesat e vogla bimore e
shtazore qe jane shtresuar para miliona vitesh ne fund te
deteve te ceketa Nafta nuk qendron aty ku formohet por
leviz neper shtresat poroze te nentokes (rranore ose
gelqerore). Nen nafte qendron uji kurse mbi te gazi natyror

48.  Përpunimi I naftës
 Nafta nxirret nga thesllsitë e ndryshme të tokës. Ajo del vetë në
sipëfaqe të tokës, në formë curili, nëse është nën shtypje të gazeve.
Mirpo presioni i gazeve shpeshë here nuk është I mjaftueshëm,
prandaj duhet ushtruar presion artificial nga jashtë.
 Nafta kalonë nëpër tri faza :
 1. Pasttrimi nga uji, nga rëra, dhe paparstëtitë e tjera, me ndihmën e
naftësjellës, të cisternave, kamionëve të transportit hekurudhor ose të
tankerëve transportohet deri në rafineri.
 2. Distilimi fraksional i naftës
 Distilm fraksional quhet ndarja e një përzierjesh komponimesh në
thyesa distilimi, që vlojnë në kufij të caktuar të temperatures.
 3. Përpunimi I thellë I produkteve të përfituara nga distilimi fraksional
me process hidropastrimit, reformimit dhe krekingut.
 Hidropastrimi.Është process që largon përbërjen e squfurit nga
nënproduktet e naftës sepse shkatkon brejtjen e motorit dhe ndotjen e
mjedisit. Largimi i squfurit bëhet me hidrogjen. Procesi zhvillohet në
prpani të katlaizatorëve.
 Reformimi.Është process që shërben për përmismin e cilësisë së
benzines. Kjo behet me shëndrrimin e alakneve ne varg të degezuar
në cikloalkabne dhe arene.
 Krekingu.Është process gjatë të cilit bëhet shpërbërja e alakaneve me

52. Gazi Natyror
Gazi natyror perbehet kryesisht nga metani por permban
edhe etan propan dyoksid karboni sulfur hidrogjeni etj. Sa
me e larte te jete perqindja e metanit aq me e larte eshte
vlera e gazit natyror.Vendi yne eeshte I pasur me
vendburime tokesore dhe detare te naftes dhe
gazit.Perpunimi I tyre behet ne uzinen e naftes ne Ballsh.
Nenproduktet qe dalin nga perpunimi I thelle I naftes dhe
gazit natyror kane nje rendesi te madhe ne jeten e
perditshme.Industria e naftes tashme eshte moderne , por
krahas zhvillimit te saj , rritet dhe ndotja e
mjedisit.Substancat helmueze qe clirohen gjate shpimit te
puseve te naftes , nxjerrjes dhe perpunimit te saj, derdhjeve
gjate transportit , zjarreve ne puset e naftes perbejne nje
rrezik te madh per gjallesat dhe mjedisin. Shoqerite e
nxjerrjes dhe perpunimit te naftes kudo ne bote duhet te
marrinmasa teknikete vazhdueshme per ruajtjen dhe

54. Ndotja e shkaktuar prej
hidrokarbureve

55. Ndotja e ajrit
 Ndotja e ajrit është ndotja e atmosferës, domethënë shtimi i
substancave (ndotës) në atmosferë që në kushte normale nuk
do të ekzistonin. Në kohët moderne, ndotja është shpesh një
rezultat i aktivitetit njerëzor. Ndotja e ajrit nga njeriu është
shkaktuar kryesisht nga tre aktiviteteve të tij, industrisë,
transportit dhe urbanizimit. Në një qytet tipik, industria është
përgjegjëse për 50% të ndotjes së ajrit, transporti 35%, ndërsa
urbanizimi 15%.
 Statistikat dhe rreziqet
 Njeriu eshte pjese perberese e natyres.Organizata Botërore e
Shëndetësisë deklaron se 2,4 milion persona vdesin çdo vit
nga shkaqe të lidhura në mënyrë direkte me ndotjen e ajrit, 1,5
milion nga këto vdekje i atribuohet ndotjes së ajrit në vende të
mbylluar, që zakonisht njihen si vendet me ajër të pastër. Gjatë
një viti ka më tepër vdekje nga ndotja e ajrit se sa nga
aksidentet automobilistike. 310.000 Evropianë vdesin çdo vit
nga ndotja e ajrit. Agjencia e Mbrojtjes së Mjedisit
në ShBA deklaron se nëse miratohen ndryshimet e propozuara
nga vetë ajo në karburantet e makinave do të ketë 12.000
vdekje të parakohshme më pak, 15.000 infrakte më pak, 6.000

56.  Disa nga sëmundjet e lidhura me ajrin e ndotur
janë :
 Kanceri
 Sëmundje zemre dhe rreziku per atak
 Sëmundje mushkërie si cirroza dhe Emfizema
 Azma
 Pneumonia dhe komplikacionet e saj
 Bronkiti dhe pneumonia
 Alergji të lidhura me aparatin respirator
 Dhimbje koke dhe migrenë te vazhdueshme

58.  Në të vërtetë edhe ura e Hoxhares në Topojë është kthyer
në vend për grumbullimin e mbetjeve hidrokarbure që vijnë
nga zonat naftëmbajtëse të Ballshit e Patosit. Të dhënat e
fundit bëjnë fjalë për më shumë se 1 ton mbetje
hidrokarbure të derdhura në kanalin e Roskovecit.
Autoritetet lokale thonë se e kanë të pamundur të kryejnë
pastrim tjetër të kanalit dhe të parandalojnë ndotjen e
zonës, pasi vetëm pak kohë më parë u bë pastrim
rrënjësor. Por rrjedhjet e shumta të naftës dhe
nënprodukteve të saj vazhdojnë të shkaktojnë probleme
serioze edhe për jetën e banorëve në të gjithë qarkun e
Fierit. Banorët që jetojnë në zonat naftëmbajtëse ankohen
se përditë ka rrjedhje të naftës së papërpunuar në
ambiente të hapura, gjë që shkakton probleme të shumta
me shëndetin e tyre. Të gjithë këta të fundit vuajnë me
problemet e karbonit në gjak. Ndërkohë që këtë vit ndotja u
ka sjell dëmtime të shumta edhe në të mbjellat. “Jemi të
dënuar nga Zoti. I gjithë kanali nga i cili ne mund të marrim
ujë për vaditje është i ndotur. Nuk dimë ku të ankohemi për

59.  Të gjitha kompanitë e naftës derdhin tonelatat të tëra
nafte duke na shkatërruar jetën përditë”, ka deklaruar
Fatmir Malaj nga Topoja. Ndërkohë burime nga kompanitë
e naftës bëjnë me dije se amortizimi i depozitave të
dekantimit të ndërmarrjeve të prodhimit të naftës dhe
tubacioneve që bëjnë transportin e saj nga vendburimet
në uzinën e përpunimit të Ballshit, ka bërë që derdhjet të
shtohen gjithnjë e më shumë. Ndotja në të gjitha këto
zona problematike bëhet e padurueshme në mbrëmje dhe
në orët e para të mëngjesit. Nga ana e Agjencisë së
Mjedisit është deklaruar se kompanitë ndotëse të mjedisit
në rrethin e Fierit, ARMO dhe ALBETROL janë vënë në
syrin e Ministrisë së Mjedisit. Sipas burimeve zyrtare të
Agjencisë së Mjedisit në Fier niveli i ndotjes dhe ankesat
e banorëve të zonave përkatëse janë dërguar në një
relacion të detajuar pranë Ministrisë së Mjedisit. “Kemi
nisur gjithçka pranë kësaj ministrie. Kemi detajuar edhe
ndotësit që çlirohen nga nafta dhe hidrokarburet dhe jemi
në pritje. Në këto raste kompanitë ndotëse gjobiten me

60. Ndotje e lartë e mjedisit nga nafta.
Ligj për parandalimin e
aksidenteve industriale.
 Edhe pse Shqipëria deri tani nuk është përballur me situata
mjedisore te renda të shkaktuara nga industria, eshte
aktuale ndotja qe vjen nga nafta ne zonen naftembajtese te
Patos Marinzes, por dhe ne grykederdhjen e Semanit.
 Në zonë vërehet ngarkesë e ajrit me substanca
hidrokarbure volatile, sulfide te hidrogjenit apo okside te
squfurit dhe gjendje shëndetësore e banorëve e ndikuar
negativisht nga gjendja mjedisore e zones, kryesisht cilesia
e ajrit dhe ujit të pijshëm të zonës, veren nje studim i
ndermarre ne fund te vitit kaluar.
 Rreziqet e mëdha mjedisore, potencialisht të mundshme,

61.  Historia botërore ka njohur shumë aksidente të shkaktuara
nga substancat e rrezikshme sikurse janë aksidentet e
ndodhura në vende të zhvilluara industriale si Flixborough
(Britani), 1974, Seveso (IT), 1976, Bhopal (India), 1984,
Basel (Sandoz), Sëitzerland, 1986, Mexico City, Mexico,
1986, Toulouse (FR), 2001, Texas City (USA), 2005,
Buncefield (UK), 2006, etj. Vetëm për periudhën 1984 –
2009 kane ndodhur rreth 603 aksidente, ku rreth 70% per
shkak te keqmenaxhimit, 10% kane shkaktuar deme
mjedisore dhe 66 % plagosje dhe vdekje.
 Ndërkohë, në vendin tonë zhvillimi i sektorëve të industrisë,
si ajo nxjerrëse dhe përpunuese e naftës, industria e
prodhimit të çimentos, apo e çelikut, etj, ka impakt në
mjedis. Nisur nga kjo ministria e Mjedisit ka ndërmarrë
hartimin e një projektligji për marrjen e masave për
parandalimin e këtyre aksidenteve të mudshme, apo dhe
minimizimin e pasojave në rast aksidenti.
 Ky projekt ligj trajton çeshtje qe lidhen me Kontrollin e
Rreziqeve nga Aksidentet Madhore, dhe transpozon
plotesisht Direktiven 96/82/EC per kontrollin e rreziqeve nga
aksidentet madhore, qe perfshijne substancat e rrezikshme,
duke perbere bazen per hartimin e akteve te tjere nenligjore

62.  Fusha naftëmbajtëse e Patos Marinzës
 Fusha naftëmbajtëse e Patos Marinzës është nga më të
mëdhatë në Europë sa i takon rezervave të naftës në
brendësi të kontinentit. Por, nga ana tjetër, sipas te raporti
te vitit te kaluar, industria e naftës në zonë nuk është
menaxhuar sipas standardeve mjedisore, duke e renditur
zonën përkrah rrjetit të vatrave të nxehta mjedisore (hot
spote) që kanë nevojë për ndërhyrje dhe rehabilitim.
 Studimi për vlerësimin e gjendjes mjedisore dhe
shëndetësore të zonës Patos Marinzës arriti të bënte një
vlerësim të qartë të shtrirjes së problemit të ndotjes dhe
nevojës për ndërhyrje.

63.  Nga studimi rezultoi se në këtë zonë është e
pranishme ndotja e tokës, ku ekzistojnë rreth 1480
pellgje llumrash nafte, ne një sipërfaqe prej rreth 95 ha
dhe duke përbërë edhe një ekspozim të hapur të
banorëve ndaj kësaj ndotje.
 Sa i takon ndotjes së ujërave sipërfaqësore vlerësohet
se rreth 117 km trupa ujore janë të ndotura nga
substancat/polimeret e naftës, ku përfshihen ujërat e
lumit Gjanicë, Seman dhe përrenjeve të zones. Kjo
gjendje e ujërave përbën rrezik direkt per zinxhirin
ushqimor bujqësor, si pasojë e përdorimit të ujit për
ujitjen e tokave.
 Në zonë vërehet dhe ngarkesë e ajrit me substanca
hidrokarbure volatile, sulfide te hidrogjenit apo okside
te squfurit. Sa i takon biodiversitetit, vlerësohet se
duke përkeqësuar kushtet fiziko – kimike të burimeve
natyore, sidomos ujërave sipërfaqësore, janë ndikuar

64.  Nga ana tjetër, vërehet një gjendje shëndetësore e
banorëve e ndikuar negativisht nga gjendja mjedisore e
zones dhe kryesisht cilesia e ajrit dhe ujit të pijshëm të
zonës.
 Sa u takon dëmeve ekonomike, gjendja mjedisore dhe
shëndetësore ndikon direkt në sistemin e prodhimit
ekonomik të zonës, rendimentin e ulët të prodhimit
bujqësor dhe rritjen e shpenzimeve për kujdesin
shëndetësor.
 Fusha e Patos Marinzës, me sipërfaqe prej rreth 160 km2,
u zbulua fillimisht në vitet 1928 dhe që atëherë është
shfrytëzuar me ritme dhe teknologji të ndryshme. Ky
shfrytëzim rreth 80 vjeçar i fushës ka patur përfitimet e tij
ekonomike, por gjithashtu ka shkaktuar edhe një gjendje të
papërshtatshme mjedisore që vërehet lehtësisht në terren.
 Fusha e Patos Marinzës ndodhet në rajonin e Fierit, një
nga rajonet me pozicion të lakmueshëm, i vendosur
ndërmjet dy lumenjve me rëndësi të madhe, sikurse

65. Ndotja nga nafta në Fier, masa nga Drejtoria e Mjedisit
 Ndotja e mjedisit nga subjektet që operojnë në fushën e
hidrokarbureve dhe për nxjerrjen e naftës ka angazhuar
edhe më shumë inspektorët e Drejtorisë së Mjedisit në
Fier.
Ankesat e vazhdueshme të banorëve të zones për ndotjen
e mjedisit, përzierjen e burimeve të ujit me naftën bruto,
apo edhe zhurmat e subjekteve private që nxjerrin lëndën
djegëse kanë detyruar Drejtorinë e Mjedisit të ndëshkojë
këto subjekte me 8 gjoba për 6 mujorin e këtij viti.
Sipas kreut të Mjedisit të qarku Fier, Saimir Hoxha edhe
subjekte të tjera kane marre vërejtje paralajmeruese per
masa administrative në rast se do të konstatohen shkelje.
Hoxha thotë se ka bere nje kallzim ne Prokurori per ndjekje
penale lidhur me ndotjen mjedisore qe ndodhi para disa
kohesh ne komunen Zharez, si dhe për ndotjen e nje
rezervuari nga hidrokarburet ne fshatin Kash ne komune

67. Ndotja nga nafta, rrezikohet Evropa
 Kjo nuk eshte thjesht nje ceshtje rajonale per jeten e kafsheve
detare. Ujrat e ndotura do te prekin edhe Arktikun dhe mund te
mberrijne deri ne Europe. Kompania British Petrolium eshte
treguar e papergjegjshme gjate kerkimeve te saj per nafte ne
Gjirin e Meksikes”, u shpreh Karl Safina, kreu i institutit
“Oqeani Blu”.
Specialistet e mjedisit raportuan para Kongresit Amerikan per
pasojet e ndotjes ne Oqean. Ata deklaruan se ende nuk mund
te percaktohen saktesisht demet nga karburanti i derdhur ne
det dhe se nuk dihet akoma sasia qe clirohet cdo sekonde prej
pusit te naftes se kompanise British Petrolium ne Gjirin e
Meksikes.
Nderkohe qe Presidenti amerikan, Barak Obama, do të
emërojë senatorin Bob Graham dhe ish- kreun e Agjencisë për
Mbrojtjen e Mjedisit, Uilliam Reilli për të drejtuar komisionin që
do hetojë derdhjen e naftës në Gjirin e Meksikës. Komisionini
është dypartiak dhe do të hetojë detajet e asaj që eshte
konsideruar si katastrofa më e keqe mjedisore në SHBA.