1. พระมหาบุญชัย วิสารโท ประโลมรัมย์ ​ ประโยค ป.ธ.๖ การปฏิรูปการเมือง : การเมืองการปกครองภายใต้รัฐธรรมนูญ

2. เจตนารมณ์รัฐธรรมนูญการการเมืองการปกครอง เจตนารมณ์หลักของรัฐธรรมนูญเพื่อการปฏิรูปการเมือง สภาพปัญหาของระบอบการเมืองก่อนจัดทำรัฐธรรมนูญ การปรับการเมืองของนักการเมืองให้เป็นการเมืองของพลเมือง การทำให้ระบอบการเมืองมีความสุจริตและโปร่งใส การทำให้รัฐบาลมีเสถียรภาพ การทำให้นายกรัฐมนตรีมีภาวะความเป็นผู้นำ การทำให้รัฐสภามีประสิทธิภาพ

3. สภาพปัญหาของระบอบการเมืองก่อนการจัดทำรัฐธรรมนูญ การเมืองคือการแย่งชิงอำนาจ ประชาชนไม่มีส่วนร่วมจริง วงจรอุบาทว์ของการแย่งชิงอำนาจ ปัญหาสิทธิ เสรีภาพ และหน้าที่พลเมือง และการมีส่วนร่วมฯ การทุจริตและความไม่โปร่งใสในระบบการเมืองการปกครอง ความไร้เสถียรภาพของรัฐบาล และ ความไร้ประสิทธิภาพของระบอบการเมือง

4. ปรับการเมืองของนักการเมือง ให้เป็นการเมืองของพลเมือง เพิ่มสิทธิเสรีภาพใหม่ และความเสมอภาคให้ประชาชน การทำให้สิทธิเสรีภาพเกิดขึ้นจริงในทางปฏิบัติและการเพิ่มหน้าที่ของรัฐ การขยายส่วนร่วมของประชาชนในการเมืองการปกครองทุกระดับ

6. ห้ามครม.รักษาการระหว่างเลือกตั้งแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการ

7. ให้รัฐสนับสนุนผู้สมัครรับเลือกตั้งและพรรคการเมืองในการหาเสียง

8. ให้ ก.ก.ต.เป็นอิสระ/จัดการเลือกตั้ง

9. กำหนดวิธีการนับคะแนนเลือกตั้งใหม่ นับ ณ ที่เดียวในเขตเลือกตั้ง

10. กำหนดให้มีการเลือกตั้ง 2 แบบ

12. การให้แสดงบัญชีทรัพย์สินและหนี้สิน

14. เพิ่มองค์กรอิสระในการตรวจสอบทุกระดับ

17. ส.ส. , ส.ว. ขาดประชุม1 ใน 4 หมดสมาชิกภาพ

18. เสนอกฎหมายได้ง่ายขึ้น

19. การทำงานโปร่งใส มีการบันทึกการลงคะแนน

20. กฎหมายที่รัฐสภาพิจารณาไม่เสร็จ แล้วยุบสภา/หมดอายุสภา กฎหมายไม่ตก

22. หลักพื้นฐานของสิทธิ เสรีภาพ และศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิตาม รธน. หมายถึง อำนาจที่ได้บัญญัติให้การรับรองคุ้มครองแก่บุคคลในอันที่จะกระทำการใด ไม่กระทำการใด รวมทั้งก่อให้เกิดสิทธิเรียกร้องที่จะไม่ให้บุคคลอื่น/องค์กรของรัฐเข้าแทรกแซง บางกรณีก่อให้เกิดสิทธิเรียกร้องให้รัฐดำเนินการอย่างหนึ่งอย่างใด (ม.๔๓ บุคคลย่อมมีสิทธิเสมอกันในการรับการศึกษาขั้นพื้นฐานไม่น้อยกว่าสิบสองปีที่รัฐจะต้องจัดให้อย่างทั่วถึงและมีคุณภาพโดยไม่เก็บค่าใช้จ่าย) สิทธิตาม รธน. เป็นสิ่งที่ต้องผูกพันองค์กรผู้ใช้อำนาจรัฐทั้งหมดที่ต้องให้ความเคารพ ปกป้อง คุ้มครองสิทธิตามบทบัญญัติ รธน. เพื่อให้สิทธิเหล่านั้นมีผลในทางปฏิบัติ

29. ในฐานะที่เป็นข้อห้ามมิให้มีการเลือกปฏิบัติ หรือ ให้เกิดการปฏิบัติอย่างเสมอภาคเท่าเทียมกัน

30. ในฐานะที่เป็นการเรียกร้องให้รัฐกระทำการ

31. ในฐานะที่ก่อให้เกิดหน้าที่ต่อฝ่ายนิติบัญญัติ

33. ข้อจำกัดต่อการออกกฎหมายของฝ่ายนิติบัญญัติ

37. ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์เป็นหลักการสำคัญของ รธน. ย่อมมีผลต่อการกระทำของรัฐ เป็นตัวกำหนด และ เป็นตัวจำกัดการดำเนินภาระหน้าที่ของรัฐ เป็นตัวกำหนดและจำกัดความชอบธรรมของการกระทำของรัฐ ทำให้เกิดสิทธิเรียกร้องต่อรัฐ และ ให้รัฐกำหนดเป็นหลักกฎหมายทั่วไปว่า ไม่ว่าบุคคลใดก็ไม่อาจละเมิดศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของบุคคลอื่นได้ เกิดผลผูกพันบุคคลทั่วไปไม่ละเมิดศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของบุคคลอื่น รัฐไม่ละเมิดและรัฐต้องปกป้องคุ้มครองเพื่อมิให้เกิดการละเมิดศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ต่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน

38. ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิ และเสรีภาพของบุคคลย่อมได้รับความคุ้มครอง (ม. ๔) การใช้อำนาจโดยองค์กรของรัฐทุกองค์กร ต้องคำนึงถึงศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิ และเสรีภาพตามบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญ (ม. ๒๖) บุคคลย่อมอ้างศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ หรือใช้สิทธิและเสรีภาพของตนได้เท่าที่ไม่ละเมิดสิทธิและเสรีภาพของบุคคลอื่น ไม่เป็นปฏิปักษ์ต่อรัฐธรรมนูญ หรือไม่ขัดต่อศีลธรรมอันดีของประชาชน (ม.๒๘วรรคหนึ่ง) ตัวอย่าง : รัฐบาลสร้างเขื่อน แต่ที่นั้นมีบ้านเรือนประชาชนจะถูกน้ำท่วม รัฐไม่ให้ความสำคัญประชาชนที่ต้องถูกอพยพ ไม่ชดใช้ค่าเสียหาย เป็นการกระทำที่ลดคุณค่าเป็นเพียงวัตถุในการดำเนินโครงการของรัฐ

39. หลักประกันและข้อจำกัดในการใช้สิทธิและเสรีภาพ สิทธิเสรีภาพมีผลผูกพันต่อองค์กรผู้ใช้อำนาจรัฐโดยตรง การจำกัดสิทธิและเสรีภาพต้องมีผลเป็นการทั่วไป และไม่มุ่งหมายให้ใช้บังคับแก่กรณีใดกรณีหนึ่ง หรือแก่บุคคลใดบุคคลหนึ่งเป็นการเจาะจง กรณีตรากฎหมายจำกัดสิทธิและเสรีภาพ ฝ่ายนิติบัญญัติต้องให้เหตุผลด้วย เพื่อมิให้เข้าไปแทรกแซงโดยไม่ตั้งใจ ทำให้ประชาชนตรวจสอบได้ว่าการตรากฎหมายจำกัดสิทธิและเสรีภาพกระทำโดยอาศัยความในมาตราใดของรัฐธรรมนูญ การจำกัดสิทธิเสรีภาพตาม รธน. จะกระทบกระเทือนสาระสำคัญแห่งสิทธิเสรีภาพไม่ได้ หลักประกันการใช้สิทธิทางศาล (ยกขึ้นเป็นข้อต่อสู้คดีในศาล)

41. การใช้สิทธิและเสรีภาพต้องไม่เป็นปฏิปักษ์ต่อรัฐธรรมนูญ

44. บุคคลมีสิทธิเสมอกันในการรับบริการสาธารณสุขที่ได้มาตรฐาน

45. สิทธิได้รับความคุ้มครองโดยรัฐจากการใช้ความรุนแรงและการปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรม

46. บุคคลอายุ ๖๐ ปี มีสิทธิได้รับการช่วยเหลือจากรัฐ

47. ผู้พิการ

48. ความมีสิทธิเท่าเทียมกัน หญิง-ชาย

50. การปฏิบัติที่แตกต่างกันเพราะระบบแตกต่างกัน “บุคคลผู้เป็นทหาร ตำรวจ ข้าราชการ เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ พนักงานส่วนท้องถิ่น และพนักงานหรือลูกจ้างขององค์กรของรัฐ ย่อมมีสิทธิและเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญเช่นเดียวกับบุคคลทั่วไป เว้นแต่ที่จำกัดในกฎหมาย กฎหรือข้อบังคับ ที่ออกโดยอาศัยอำนาจ ตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวกับการเมือง สมรรถภาพ วินัย หรือจรรยาบรรณ” (ม.๖๔)

52. ความเคารพต่อศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์และสิทธิพื้นฐานความมั่นคงของสิทธิ (ม.๒๙)

53. “สิทธิและเสรีภาพที่รัฐธรรมนูญนี้รับรองไว้โดยชัดแจ้งโดยปริยาย หรือโดยคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ ย่อมได้รับความคุ้มครองและผูกพันรัฐสภา คณะรัฐมนตรี ศาล และองค์กรอื่นของรัฐโดยตรงในการตรากฎหมาย การใช้บังคับกฎหมาย และการตีความกฎหมายทั้งปวง” (ม.๒๗)

54. “การจำกัดสิทธิและเสรีภาพของบุคคลที่รัฐธรรมนูญรับรองไว้จะกระทำมิได้ เว้นแต่โดยอาศัยอำนาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายเฉพาะเพื่อการที่รัฐธรรมนูญนี้กำหนดไว้และเท่าที่จำเป็นเท่านั้น และจะกระทบกระเทือนสาระสำคัญแห่งสิทธิและเสรีภาพนั้นมิได้ กฎหมายตามวรรคหนึ่งต้องมีผลใช้บังคับเป็นการทั่วไปและไม่มุ่งหมายให้ใช้บังคับแก่กรณีใดกรณีหนึ่ง หรือแก่บุคคลใดบุคคลหนึ่งเป็นการเจาะจง ทั้งต้องระบุบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญที่ให้อำนาจในการตรากฎหมายนั้นด้วย” (ม.๒๙วรรคหนึ่ง และ วรรคสอง)

56. สิทธิในชีวิตร่างกาย

57. สิทธิในความเชื่อทางศาสนา

58. สิทธิในมาตรฐานชีวิต

59. สิทธิในการศึกษาขั้นพื้นฐาน

60. สิทธิในการบริการสาธารณสุข

64. จะจำกัดเสรีภาพไม่ได้ เว้นแต่เพื่อรักษาความมั่นคงของรัฐ เพื่อคุ้มครองสิทธิเสรีภาพ เกียรติยศ ชื่อเสียง สิทธิในครอบครัว หรือความเป็นอยู่ส่วนตัวของบุคลอื่น เพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดี

65. การสั่งปิดโรงพิมพ์ สถานีวิทยุ โทรทัศน์ กระทำมิได้

66. ห้ามตำรวจตรวจข่าว

68. การตรวจสอบอำนาจรัฐ การตรวจสอบคณะรัฐมนตรีโดยรัฐสภา การตรวจสอบรัฐสภา การตรวจสอบศาล การแสดงบัญชีรายการทรัพย์สินและหนี้สิน การถอดถอนจากตำแหน่ง การดำเนินคดีอาญากับผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง

69. องค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ คณะกรรมการการเลือกตั้ง ผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ศาล : ศาลรัฐธรรมนูญ ศาลยุติธรรม ศาลปกครอง คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน

70. การปกครอง และ การบริหารราชการไทย

71. วิวัฒนาการของการบริหารราชการไทย หลักการปกครองและการบริหารหลัง 2475 หลักการรวมอำนาจ หลักการแบ่งอำนาจการปกครอง หลักการกระจายอำนาจการปกครอง

72. การบริหารราชการส่วนกลางในปัจจุบัน โครงสร้างการบริหารราชการส่วนกลาง อำนาจ หน้าที่ นายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี ในฐานะฝ่ายบริหาร โครงสร้าง อำนาจ หน้าที่ การบริหารราชการกระทรวง กรม หลักการ แนวทางการปฏิรูป/การพัฒนาระบบราชการ หลักการบริหารจัดการบ้านเมืองที่ดี ระบบงบประมาณในการบริหารราชการ ระบบการบริหารงานบุคคลในการบริหารราชการ

73. การบริหารราชการส่วนภูมิภาคในปัจจุบัน วิวัฒนาการของการบริหารราชการส่วนภูมิภาค โครงสร้างการบริหารราชการส่วนภูมิภาค : จังหวัด อำเภอ ปัญหาการบริหารราชการส่วนภูมิภาค บทบาท อำนาจ หน้าที่ ปัญหาการบริหาราชการจังหวัดของ ผู้ว่าราชการจังหวัด ผู้ว่าราชการจังหวัดแบบ CEO การปรับระบบการบริหารราชการส่วนภูมิภาคในอนาคต

74. การกระจายอำนาจและการปกครองส่วนท้องถิ่น รัฐธรรมนูญกับการกระจายอำนาจ กฎหมายกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจ การปกครองท้องถิ่น : โครงสร้าง รูปแบบ อำนาจ หน้าที่ องค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) เทศบาล องค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) กรุงเทพมหานคร เมืองพัทยา

75. การปกครองท้องที่ : ตำบล หมู่บ้าน วิวัฒนาการการปกครองตำบล หมู่บ้าน บทบาท อำนาจ หน้าที่ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐ กับ การปกครองตำบล หมู่บ้าน ความสัมพันธ์ระหว่าง การปกครองตำบล หมู่บ้าน กับการ ปกครองท้องถิ่น ปัญหา การปกครองตำบล หมู่บ้าน