1. TỰ CHỮA TRỊ
ĐAU NHỨC BẰNG
BẤM ĐIỂM KÍCH
HOẠT MỸ
(Phƣơng pháp của Bác sĩ đã từng làm việc tại Tòa
Bạch ốc và đã điều trị cho hai vị Tổng thống Mỹ)
VÕ HIẾU NGHĨA
Biên soạn & lược dịch
1
2. TỰ CHỮA TRỊ ĐAU NHỨC BẰNG
BẤM ĐIỂM KÍCH HOẠT MỸ
******
Dịch từ quyển The Trigger Point Therapy Workbook, 2nd Edition,
Clair Davies and Amber Davies
VÕ HIẾU NGHĨA
Biên soạn & Lược dịch
Phƣơng pháp của Bác sĩ đã từng làm việc tại Tòa
Bạch ốc và điều trị cho hai cựu Tổng thống Mỹ
Translated and reprinted with permission by New Harbinger Publications, Inc.
The Trigger Point Therapy Workbook, 2nd Edition, Clair Davies and Amber
Davies
www.newharbinger.com
2
3. LỜI NÓI ĐẦU
Lúc ban đầu, chúng tôi định đặt tên quyển sách là “Tự chữa trị đau nhức
bằng - Bấm huyệt Mỹ-“. Nhưng ngay lúc đó, một trong các người bạn của tôi liền
cho rằng : “Thì đó cũng là một kiểu bấm huyệt, như của Trung quốc, hay của Dân
tộc cổ truyền vậy thôi”.
Để đánh tan sự ngộ nhận thâm căn cố đế đó, chúng tôi phải đổi tên lại là :
“Tự chữa trị đau nhức bằng - Bấm điểm kích hoạt Mỹ”. Quyết định này không có
nghĩa là điểm kích hoạt của Mỹ có giá trị hơn các huyệt của Trung quốc và của dân
tộc ta. Nhưng chúng thực sự là có những khác biệt hoàn toàn và rất lớn.
Tôi có thể khẳng định như vậy một phần là do tôi cũng đã trải qua nhiều
năm nghiên cứu về Châm cứu liệu pháp của Trung quốc và cổ truyền Y học dân
tộc Việt Nam, và cũng đã từng là trưởng phòng nghiên cứu về Châm cứu trị liệu tại
Viện Y Dƣợc học Dân tộc tại đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa mà Viện trưởng là Bác
sĩ Bùi Chí Hiếu và Trưởng khoa là Bác sĩ Bùi Quang Hiền (1981-1984-1989).
Khác nhau về tính chất : Các huyệt cổ truyền thường cư trú tại các vị trí cố
định, và tính chất trị liệu lại thường rất bao quát, thí dụ như huyệt :
Túc tam lý : là huyệt quan trọng đem sự mạnh khỏe cho toàn thân, có thể
kiện Tỳ Vị, trợ tiêu hóa, ích khí tăng lực, nâng cao khả năng miễn dịch và kháng
bịnh (trang 119, Hoàng đế nội kinh).- Vị trí : Thẳng dưới huyệt độc tỵ 3 thốn (Độc
tỵ : huyệt nằm ở hõm ngoài xương bánh chè), cách lồi củ trước xương chày một
khoát ngón tay (trang 95, quyển “Châm cứu”, Trường ĐH Y Hànội- Khoa Y Học
cổ truyền).
Xem như vậy, huyệt cổ truyền được định vị rất rõ ràng, nhưng đặc tính trị
liệu thì thật là bao quát và ôm đồm, chưa xác minh được hết. Chính vì vậy mà tôi
đã phải bỏ công nghiên cứu đặc tính trị liệu của mỗi huyệt hay nhóm huyệt, mỗi
năm cho một chủ đề về bệnh tật tại Viện Y Dược học Dân tộc (thí dụ trong năm
1984 với chủ đề nhóm huyệt trị chứng “Tê liệt nửa người do Tai biến mạch máu
não”, trong năm 1985 cho chủ đề nhóm huyệt trị chứng “Suy nhược sinh dục
nam”...).
Và các điểm kích hoạt thì sao ?
Điểm-kích-hoạt Liệu pháp (Trigger points Therapy) của trường phái của bác
sĩ Janet Travell với các bệnh nhân đặc biệt đã có một ảnh hưởng sâu rộng về lịch
3
4. sử. Nhiều người đã nhớ rằng Janet Travell là bác sĩ Nhà Trắng trong chính quyền
của hai vị tổng thống: Tổng thống Kennedy và Tổng thống Johnson.
Tổng thống Kennedy đã vinh danh Bà trong vị trí này với lòng biết ơn cho
việc điều trị cơn đau myofascial và các bệnh khác đã từng đe dọa sẽ làm kết thúc
sớm sự nghiệp chính trị của ông.
Điểm kích hoạt khác với huyệt cổ truyền, là những hiện tượng vật lý xảy ra
thật rõ ràng. Ở người bệnh, khi bạn đụng tới và ấn lên điểm kích hoạt gây bệnh, sẽ
khiến người bệnh đau oằn oại, dữ dội, và cơn đau hiện rất rõ. A thị huyệt (thống
huyệt) của cổ truyền cũng làm đau tại chỗ, nhưng ít đau hơn, không có cái đau đặc
biệt. Ngoài ra ý nghĩa và cách trị liệu lại khác hẵn.
Điểm kích hoạt có nguyên ủy của từ TRIGGER là cò súng hay nút bấm. Khi
bạn ấn cò súng, viên đạn sẽ bắn ra và làm đau ở một vị trí, đối tượng hay đích đến
khác hẵn với vị trí cò súng. Do vậy thuyết Trigger point Therapy xác định một
điểm cò súng- điểm kích hoạt - “TRIGGER POINT” là nơi gây đau, khác hẵn với
nơi đang bị đau nhức hay tham-chiếu-đau là “REFERRED PAIN”.
Kết quả cũng rất là khác nhau. Cơn đau nhức được trị liệu bằng điểm-kích-
hoạt liệu pháp có thể nhanh chóng đạt được kết quả hết đau nhức chỉ trong đôi ba
lần vuốt-ấn-sâu (deep-stroking massage). Bà D bị đau dưới gót chân (nơi tham-
chiếu-đau), vuốt-ấn-sâu vào điểm-kích-hoạt trên cơ bắp Soleus số 2 (chương 10),
vài phút sau thì hết đau nhức. Chỉ cần thực hành thêm hai lần nữa thì hết hẵn. Ông
N suốt ngày gõ máy tính, bị đau nhức cánh tay và bàn tay (nơi tham-chiếu-đau),
vuốt-ấn-sâu vào điểm-kích-hoạt trên cơ duỗi carpi radialis longus (chương 6), vài
phút sau thì hết đau nhức, tinh thần sảng khoái và lại ngủ ngon giấc.
Khoa học là hoài nghi, là thí nghiệm kiểm chứng. Bạn hãy hoài nghi trước
rồi thử kiểm chứng lại hai điểm-kích-hoạt vừa nêu trên, nếu thấy đau oằn oại, đau
như bị điện giật, là đúng điểm-kích-hoạt, và kết quả hết đau nhức sẽ là hiển nhiên
và nhãn tiền.
Kính mong,
Đầu xuân Nhâm Thìn
22/01/2012
VÕ HIẾU NGHĨA
4
5. Chƣơng 1
HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG QUYỂN SÁCH NÀY
Quyển sách nguyên bản được viết bởi các bác sĩ chuyên khoa, nên có rất
nhiều chi tiết và danh từ chuyên môn về y học, do vậy người biên soạn lại, xin có
một vài hướng dẫn sử dụng tùy theo nhu cầu và trình độ như sau :
1/ Sử dụng đơn giản theo mô hình
2/ Sử dụng rộng rãi theo các triệu chứng đau
3/ Sử dụng chuyên sâu về các cơ bắp trong cơ thể.
I.- SỬ DỤNG ĐƠN GIẢN THEO MÔ HÌNH
Mỗi chứng đau nhức đều được mô tả theo hai mô hình, một chỉ rõ nơi đau,
mà danh từ gốc gọi là tham chiếu đau (referred pain), một chỉ rõ vị trí điểm kích
hoạt – nơi bấm vào để trị bịnh , mà danh từ gốc gọi là điểm kích hoạt (trigger
point). Bạn chỉ cần dò tìm ra mô hình tham chiếu đau và kế bên đó là mô hình
điểm kích hoạt tương ứng.
Thí dụ, đau đầu gối phía trước, mô hình
tham chiếu đau ở bên phải (vùng các đường
chéo, là vùng đầu gối bị đau); mô hình điểm
kích hoạt ở bên trái hoặc phải, là điểm chấm đen
phía dưới nếp gấp háng. Hình này gộp chung
lại, thật ra đau đầu gối bên chân nào thì điểm
kích hoạt nằm bên chân đó. Nói cách khác, bạn
day bấm điểm kích hoạt (chấm đen) sẽ làm hết
đau vùng chứa các đường chéo.
Mô hình này có số 9.10 có nghĩa là nằm ở
chương 9 và mô hình theo thứ tự là 10.
Bạn có thể lần dò tìm các nơi đau nhức
theo thứ tự các chương như sau :
Chương 4 : Đau đầu và cổ
Chương 5: Đau Vai, Lưng trên, Cánh tay trên
Chương 6 : Đau ở Khuỷu tay, Cẳng tay, và Tay
Chương 7 : Đau Ngực, Bụng, và Bộ phận sinh dục
Chương 8 : Đau Lưng giữa, Lưng dưới, và Mông
Chương 9 : Đau Hông, Đùi, và Đầu gối
Chương 10 : Đau Chân dưới, Mắt cá, và Bàn chân.
5
6. II.- SỬ DỤNG RỘNG RÃI THEO CÁC TRIỆU CHỨNG ĐAU
Các thí dụ về triệu chứng :
a/ TRIỆU CHỨNG
Đau từ các điểm kích hoạt trong Cơ Đùi hai đầu
gây
- đau âm ỉ phía sau đầu gối (Hình 9,45 ).
- đau có xu hƣớng chuyển tới phía mặt sau và
bên ngoài của đùi (chứ không phải ở giữa), và
- đôi khi tập trung xung quanh đầu xƣơng mác.
- Đau đôi khi mở rộng ra mặt sau của đùi và
xuống phần trên bắp chân (không được hiển thị).
b/ TRIỆU CHỨNG
Đau từ các điểm kích hoạt của cơ xương chày-sau,
- tập trung chủ yếu ở gân Achilles ( Hình 10,32 ),
đặc biệt là trong khi bạn đang đi bộ hoặc chạy.
- đau có thể mở rộng đến bắp chân, gót chân, và
toàn bộ lòng bàn chân (không hiển thị trên mô hình).
Chứng đau này có thể bị nhầm lẫn với chứng ống chân
nẹp, hội chứng khoang sau, và viêm gân. Trong thực tế,
cái gọi là " viêm gân Achilles " là một khái niệm sai lầm
trong nhiều trường hợp. Điều này là không thể chối cãi
khi massage kỹ lưỡng lên cơ sau chày đang bị đau, sẽ làm dứt cơn đau hầu như
ngay lập tức.
III.- SỬ DỤNG CHUYÊN SÂU VỀ CÁC CƠ BẮP TRONG CƠ THỂ.
Thí dụ :
B.1- PERONEUS LONGUS- CƠ XƢƠNG MÁC DÀI NHẤT
Dài nhất và lớn nhất của ba cơ peroneus, peroneus longus là một trong
những cơ thường xuyên nhất bị ảnh hưởng bởi các điểm kích hoạt.
- Khi bạn bị đau mắt cá chân, hãy nghĩ đến nó đầu tiên
Longus peroneus gắn với đầu của xương mác và hai phần ba phía trên trục. Đầu
nối phía dưới của nó khá bất thường: gân đi phía sau mắt cá bên ngoài và sau đó đi
6
7. qua đường chéo bên dưới bàn chân rồi đến mặt bên trong. Ở đó, nó buộc chặt mặt
dưới của khối xương bàn chân thứ nhất với một trong các xương cổ chân. (Xương
cổ chân và khối xương bàn chân là các xương nằm trong nửa phía trước của bàn
chân, không bao gồm các ngón chân). Các mối nối
này cho phép Longus peroneus bước chân xuống và
day ra phía ngoài ( eversion ). Đây là một hành động
quan trọng để đi bộ, chạy và leo núi. Bạn có thể cảm
thấy sức mạnh của longus peroneus dưới gan bàn chân
của bạn vì nó giúp đẩy bạn về phía trước.
CÁC TRI ỆU CHỨNG
Rachel, 27 tuổi, bị xoắn mắt cá chân và bị ngã
trong phòng khách của mình trong khi nhảy
nhạc Sesame Street với các trẻ nhỏ của cô.
Đau nghiêm trọng do đó được chuyển ngay
đến phòng cấp cứu. Xương bị mẻ trong mắt cá chân của cô được phát hiện
trên X - quang, và dường như một dây chằng bị rách. Ba tuần trong một
khung đi bộ để chữa lành xương bị hỏng, nhưng đau đớn và cứng cơ lại
kéo dài trong nhiều tháng. Cô tiếp tục gặp khó khăn khi đứng lâu, và đi bộ
mang lại cơn đau ngay lập tức ở bên ngoài mắt cá chân của cô.
Điểm kích hoạt đã được tìm thấy trong tất cả các cơ bắp của chân-
dưới của Rachel. Áp lực trên điểm kích hoạt trong longus peroneus ảnh
hưởng ngay cơn đau mắt cá chân một cách chính xác. Cô đã học tự xoa
bóp các điểm kích hoạt này phía bên ngoài của cẳng chân và đã có thể để
làm giảm đau mắt cá chân của cô chỉ trong một vài phút kể từ khi bắt đầu.
Trong vòng một tháng, cơn đau không còn là vấn đề.
Điểm kích hoạt trong cơ longus peroneus tham chiếu đến phía
- bên ngoài của mắt cá chân (Hình 10,13 ).
- Đau tập trung trên và dƣới mắt cá bên, xƣơng mắt cá ngoài, hoặc đầu
bƣớu dƣới xƣơng mác, nhô ra ở mặt bên mắt cá chân.
- đau thỉnh thoảng xảy ra trong khoảng giữa thứ ba của mặt ngoài chân-
dƣới và dọc theo mặt ngoài của bàn chân ( không được hiển thị ).
Đau mắt cá chân thường bị đau đớn khi chạm vào, khác với đau mạnh cục
bộ của một cơn đau do bị rách dây chằng. Các triệu chứng của cơn đau ở mắt cá
chân thường nhầm lẫn với dấu hiệu của viêm khớp và viêm gân.
- Mắt cá chân yếu là đặc trưng ảnh hưởng của điểm kích hoạ
chấn thần kinh do bó chặt các cơ longus peroneus có thể gây
- tê ở chân, mắt cá chân, và trên cùng của bàn chân.
7
8. - khó nâng phía trƣớc bàn chân (có hay không có cảm giác đau).
Những triệu chứng này có thể gây nhầm lẫn tương tự như khi dây thần kinh
ở cột sống bị một đĩa vỡ. Kích hoạt điểm trong cơ peroneus phải được gạt bỏ trước
khi kết luận được rút ra về cột sống. Tuy nhiên, một số trường hợp, hai điều kiện
có thể cùng tồn tại.
Hình 10,13 Peroneus longus kích hoạt điểm và mô hình đau gọi
NGUYÊN NHÂN
Đi bộ, chạy, leo núi, khi thực hiện quá mức, dự đoán có thể tạo ra điểm kích hoạt
trong các cơ bắp longus peroneus.
Ngủ nằm xấp trên dạ dày của bạn và quay các ngón chân xuống có thể có hại cho
cơ peroneus longus vì nó giữ chúng trong một trạng thái bị rút ngắn.
Dùng vớ điều trị bó chặt mắt cá chân sẽ đặt áp lực lên các cơ bắp peroneus
và thúc đẩy sự hình thành của các điểm kích hoạt. Ngồi với chân bắt chéo có thể
gây áp lực lên dây thần kinh mác, có thể dẫn đến tê và yếu cơ. Ngồi xổm nén dây
thần kinh và mạch máu sẽ đặt những căng thẳng bất thường trên một số cơ bắp,
bao gồm cả nhóm mác.
ĐIỀU TRỊ
Các điểm kích hoạt Peroneus
longus được tìm thấy ngay dưới đầu,
hoặc đỉnh nhô lên hàng đầu, của
xương mác.
Bạn sẽ xác định được vị trí của
longus peroneus khi cảm thấy nó co
phồng khi bạn bật chân ra phía ngoài.
Bạn có thể làm cho nó co phồng rõ
hơn khi thực hiện đồng thời với cả các
ngón chân (hình 10,14).
Để có được tiếp cận nhiều hơn cho tất cả các cơ
peroneus khi massage, hãy đặt bàn chân của bạn
lên trên một chiếc ghế. Tốt nhất là ngồi trên
giường với chân cùng đặt lên đó. Massage
longus peroneus bằng cặp ngón tay sử dụng vuốt
ấn ngắn và chậm (Hình 10,15 ).
Bạn có thể sử dụng hỗ trợ các ngón tay cũng
được, nhưng bạn sẽ thấy rằng cơ có xu hướng trượt đi. Do vậy việc cặp 2 ngón tay
cái cho phép bạn bẫy nó và giữ nó.
8
9. Thanh Thera cũng làm việc tốt nếu bạn sử dụng trục thay vì một trong những nút
bấm của nó, giống như với cơ trước-chày (xem Hình 10.5 ). Massage nằm bên của
bạn với một quả bóng đặt tại điểm kích hoạt trên cơ (Hình 10,16 ). Bạn sẽ dễ dàng
tìm thấy một kích hoạt điểm tập trung vào xương, nhưng lưu ý rằng cơ kết thúc
xung quanh xương mác: do đó, bạn thường sẽ tìm thấy một điểm kích hoạt trong
mép sau của cơ và ở cạnh sau của xương.
Trên đây là 3 cách thức sử dụng quyển sách này. Trước khi quyển sách này
được in ra, tác giả đã nhận được thơ của người cháu đã từng sử dụng môn học này
ở California, Mỹ, như sau :
CHÚ KÍNH ,
Cháu rất mừng thấy mọi việc tốt đẹp ngoài sức tưởng tượng, do chú đã xin được giấy phép dịch
thuật. Tuy nhiên với những người ít hiểu biết về các loại xương và cơ bắp, có thể họ cảm thấy
hơi khó hiểu. Nhưng một khi đã có ĐAU NHỨC và thật lòng muốn HẾT BỆNH, thì bệnh nhân
phải tìm hiểu rõ về các cơn đau của mình, quyển sách này rất hữu ích cho họ và giúp cuộc
sống trở nên dễ chịu hơn.
Bản thân cháu, vừa là gánh vác nhiều việc, lại là chuyên viên làm massage nên đau nhức triền
miên. Nhiều đêm nhức vai ngủ không được tưởng mình chắc bỏ nghề. Đã vậy có hôm đi làm về
bị một tên giựt túi xách làm trẹo vai, giơ tay mặc áo không được. Về Việt Nam chạy tìm đủ thứ
thầy, nào là tây y, nào là đông y, nhưng không trị hết được, bệnh kéo dài cả năm.
Thời may về Mỹ, cháu sờ sờ trên bắp chuối tay thấy có một cục nho nhỏ như hạt đậu, đụng vào
rất đau, thế là cứ kiên nhẩn day hoài, mất chừng một tháng thì cái cục đó biến mất và tay cũng
giơ lên hoạt động trở lại như cũ, sau này cháu mới đọc được cuốn sách quý nói trên (đó là quyển
TRIGGER POINT THERAPY này, mà khi về VN cháu đã đưa cho tôi đọc sau đó là biên dịch) và
rất tâm đắc.
Tháng rồi đang đi thăm mộ Ba, lại bị đau chân, phải đi cà nhắc, cả Má cũng đi cà nhắc.
Lần này bình tỉnh về nhà, dò tìm được một cục bằng trái chanh ở ngay trong háng, do vậy chỉ có
mình mới làm được cho mình mà thôi. Suốt buổi tối, cháu cứ day day cục đó, thêm một trái banh
tennis lăn tới lăn lui, sáng hôm sau còn hơi đau, nhưng thêm một ngày day bấm nữa thì hết luôn.
Cháu rất tin tưởng vào phương pháp này và áp dụng cho mấy người khách thân yêu, thân
yêu vì họ hể đau nhức là cứ đến gặp cháu để nhờ trị liệu, lại rủ chồng con bạn bè đến nữa, làm
cháu mệt xỉu. Tuy nhiên cháu vẫn tiếp tực, mỗi ngày đều phải dở sách ra học, học rồi lại quên,
lại học nữa.
Chúc chú thành công tốt đẹp để vừa là CỨU MÌNH VÀ CỨU NGƯỜI.
Cháu
VÕ NGỌC THỦY
ngocthuyvo56@yahoo.com
California, USA
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
9
10. Nhân dịp Tết Nhâm Thìn tôi nhận được một món quà từ người bạn thân, anh
Võ Hiếu Nghĩa, người đã dày công dịch quyển sách về bấm huyệt (Trigger Point
Therapy) sang tiếng Việt và sắp xuất bản. Món quà đầu năm này là một thư giới
thiệu cách bấm huyệt trên Cơ Dép để trị chứng bệnh đau gót chân và trên Cơ Duỗi
để trị chứng bệnh đau cánh tay và bàn tay. Anh Nghĩa mời các bằng hữu thử
nghiệm xem sao nhưng tôi vẫn chưa có dịp làm thử. Tuy nhiên với tuổi đời trên
mức cổ lai hy các bộ phận trong cơ thể gần như phản kháng, không tuân lệnh từ
trên não bộ nên thường gây phiền toái ngoài ý muốn cho những người bị lớn tuổi,
kể cả việc trên bảo mà dưới không nghe.
Thế rồi một đêm khi đang ngủ tôi trở mình và có hơi duỗi cẳng thì bị vọp bẻ,
bàn chân trái bị dẹo qua một bên và đau điếng. Chuyện vọp bẻ tôi vẫn bị hoài và
mỗi lần bị như thế, tôi ráng chịu đau nhảy xuống giường và đi lui vài bước thì khỏi
hẳn. Lần này tôi chợt nhớ đến món quà của anh Nghĩa, tôi bấm vào huyệt
Myofascial của Cơ Dép, theo hướng dẫn trong hình vẽ, trong vài giây thì tôi hết
đau ngay. Bản thân tôi nghĩ rằng khi bị vọp bẻ tôi đi lui hay bấm huyệt như lần này
thì rõ ràng huyệt đạo Myofascial trên Cơ Dép đã bị kích hoạt và chấm dứt được
ngay cơn đau.
Vậy xin cám ơn anh Nghĩa đã chỉ dẫn cho bạn bè phương pháp bấm huyệt
có hiệu quả giảm đau nhanh chóng. Hy vọng khi cuốn sách của anh được xuất bản
thì mọi người sẽ được biết thêm nhiều huyệt đạo nữa để có thể tự chữa trị những
chứng bệnh đau nhức.
Thân,
Vương Gia Khánh
CANADA
&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Chƣơng 2
ĐIỂM KÍCH HOẠT
TRIGGER POINT
Janet G. Travell, M.D. (1901-1997)
Trong số những người nhận ra thực tế và tầm quan trọng của cơn đau màng bao cơ
(myofascial), bác sĩ Janet Travell được công nhận là nhà tiên phong hàng đầu trong chẩn đoán và
điều trị. Bà đã xuất bản hơn bốn mươi bài viết về nghiên cứu của mình trên các tạp chí y tế, từ
lần đầu tiên xuất hiện vào năm 1942. Khái niệm mang tính cách mạng của bà về những cơn đau
đã cải thiện được cuộc sống của hàng triệu người.
Thành công cá nhân của bác sĩ Travell với các bệnh nhân đặc biệt đã có một ảnh hưởng
sâu rộng về lịch sử. Nhiều người đã nhớ rằng Janet Travell là bác sĩ Nhà Trắng trong chính
quyền Kennedy và Johnson. Tổng thống Kennedy vinh danh bà trong vị trí này với lòng biết ơn
10
11. cho việc điều trị đau myofascial và các bệnh khác đã từng đe dọa sẽ làm kết thúc sớm sự nghiệp
chính trị của ông.
Bà đã qua tám mươi khi quyển sách đầu tiên “ Sổ tay điểm kích hoạt ” (The Trigger
Point Manual) đã được xuất bản, và qua chín mươi, bà kết hợp với bác sĩ David Simons để ra
quyển sách thứ hai về điểm kích hoạt này.
Bác sĩ Simons (MD, 1922-) là một bác sĩ vũ trụ không gian, phát triển phương pháp đo
các phản ứng sinh lý căng thẳng của hiện tượng không trọng lượng. Ông đã từng được giới thiệu
trên trang bìa của tạp chí Life và sau đó đã viết cuốn sách “Man High (1960)” về cuộc phiêu lưu
của mình trên không trung. Vào tuổi tám mươi, David Simons tiếp tục xuất bản quyển sách của
mình cùng với Tiến sĩ Siegfried Mense : “Đau cơ: Tìm hiểu về thiên nhiên, chẩn đoán của nó,
và điều trị (2001)” (Muscle Pain: Understanding Its Nature, Diagnosis, and Treatment -2001), để
truyền đạt tốt hơn sự hiểu biết về đời sống sinh lý thần kinh (neurophysiology) của cơ bắp.
Cái giá của sự thiếu hiểu biết
Travell và Simons tin rằng điểm kích hoạt là nguyên nhân chính của đau đớn và công
chúng chịu những đau đớn không đáng có chỉ vì quá nhiều bác sĩ vẫn không hiểu rõ về chúng.
Trong quyển Sổ tay điểm kích hoạt, họ liệt kê 24 ví dụ về chẩn đoán sai lầm, từ đau thắt
ngực và viêm ruột thừa đến đau khuỷu tay và đau căng đầu.
Tiến sĩ Sidney Wolfe cho rằng : tồi tệ nhất là thuốc (Wolfe, trong quyển “Worst Pills,
Best Pills -1999”), cho rằng chúng chứa quá nhiều chất ma tuý và các chất hóa học khác không
nhất thiết để làm giảm đau, không phải vì họ không biết những tai hại này, nhưng vì ảnh hưởng
quá mức của ngành công nghiệp dược phẩm trong cộng đồng y tế. Ông tin rằng hàng tỷ đô la đổ
vào quảng cáo dược phẩm là một trong những nguyên nhân lớn nhất của sự phụ thuộc gần như
độc quyền của công chúng về các loại thuốc giảm đau và các loại bệnh khác.
Wolfe mạnh mẽ khuyến cáo tìm kiếm các biện pháp không dùng thuốc (nondrug) để
khắc phục hậu quả, trước khi đưa vào các giải pháp dược phẩm. Một số lượng đáng kinh ngạc
của thuốc bao gồm đau cơ và khớp trong danh sách của họ đều có các tác dụng phụ.
Khoa học điểm kích hoạt (Trigger Point Science)
Chuyện bấm hoặc tác động lên một hay nhiều điểm trên cơ thể con người để trị bệnh đã
có từ ngàn xưa. Mấy ông bà ta từ xưa cứ hể thấy con đau là đè xuống để lể giác, cạo gió, xoa
vuốt màng tang. Bên Tàu cũng đã có nhiều trang sách nói về châm cứu trị liệu theo các đường
kinh mạch, nhưng các huyệt của Tàu khác hẵn với các điểm kích hoạt của Tiến sĩ Travell.
Nhiều người có ấn tượng sai lầm rằng các điểm kích hoạt tương tự như điểm bấm huyệt
(acupressure). Các huyệt của Tàu thường dựa trên câu : “Thông tắc bất thống, thống tắc bất
thông”. Có nghĩa là đường kinh mạch truyền đi khi thông suốt thì không xảy ra bệnh tật gì cả,
trái lại khi chúng bị tắt nghẽn trên đường kinh mạch nào (tâm bào lạc, kinh can, kinh thận âm,
thận dương....), chứng tỏ nơi đó có bệnh.
Về các huyệt thì người ta có thể dùng máy tìm huyệt để dò, vì huyệt có nghĩa là lỗ, nên
điện trường đi qua sẽ gây ra các hiệu ứng khác nhau, và máy sẽ báo rung hay báo tiếng kêu rõ
ràng tại mỗi huyệt, nhưng về các đường kinh mạch thì thật khó để chứng minh rằng kinh tuyến
như vậy tồn tại và thuộc về kinh mạch nào (can, thận...). Điểm kích hoạt, mặt khác, là những
hiện tượng vật lý rõ ràng. Ở người bệnh, khi bạn đụng tới điểm kích hoạt sẽ khiến người bệnh
11
12. đau oằn oại và rất đau đớn (hiện rõ lắm). A thị huyệt (thống huyệt) của Tàu cũng làm đau tương
tự, nhưng ý nghĩa và cách trị liệu lại khác hẵn.
Điểm kích hoạt có nguyên ủy của từ TRIGGER là cò súng hay nút bấm. Khi bạn ấn cò
súng, viên đạn sẽ bắn ra và làm đau ở một vị trí, đối tượng hay đích đến khác hẵn với cò súng.
Do vậy thuyết Trigger point xác định một điểm cò súng là “TRIGGER POINT” khác hẵn với
nơi chỉ định hay tham chiếu đau là “REFERED PAIN”.
Nơi đau
Điểm
kích hoạt
Trong khi đối với các a thị huyện là đau đâu, châm đấy hay bấm huyệt đấy.
Về Từ MYOFASCIAL
Tiền tố "myo" đề cập đến cơ, “fascia” (đừng lầm với facial là về mặt) là các mô liên kết, hay
màng mỏng mờ bao phủ và tách biệt các cơ bắp (để hiểu hơn về fascia mời bạn xem một màng
bao cơ ở chân gà). Vì vậy, myofascial để chỉ các cơn đau bắt nguồn từ vấn đề trong cơ bắp và
mô liên kết.
Tỷ lệ mắc bệnh từ điểm kích hoạt
Kích hoạt điểm phổ biến rõ rệt. Travell và Simons mô tả chúng mà không cần cường điệu là "tai
họa của nhân loại". Không ai thoát khỏi các điểm kích hoạt, không, ngay cả trẻ em và trẻ sơ
sinh. Điểm kích hoạt có thể phát triển trong bất kỳ cơ nào của 200 cặp cơ trong cơ thể, tạo cho
chúng một vùng quá rộng để tạo các đau đớn. Điểm kích hoạt có thể kéo dài theo cuộc sống và
thậm chí có thể tồn tại trong mô cơ bắp sau khi chết.
Travell khi nghiên cứu đã cho thấy rằng các điểm kích hoạt là một thành viên gây ra đau
đớn lên đến 93% trong các bệnh viện chuyên trị những cơn đau.
Một đặc điểm thường bị quên lãng là điểm kích hoạt có thể tồn tại vô thời hạn ở trong
trạng thái tiềm ẩn. Họ khẳng định rằng các điểm kích hoạt tiềm ẩn có xu hướng tích lũy theo thời
gian và khi xuất hiện chính là nguyên nhân làm các khớp xương cứng lại hoặc làm hạn chế
chuyển động ở tuổi già.
Xác nhận của các điểm Kích hoạt
Tiến sĩ Travell vào năm 1957 đã thí nghiệm và ghi nhận là các điểm kích hoạt tạo ra và
nhận được các dòng điện nhỏ, những hoạt động của chúng có thể được định lượng bằng cách đo
các tín hiệu nhỏ với công cụ đồ họa electromyographic. Từ đó bà phát hiện ra rằng vị trí chính
xác của một điểm kích hoạt có thể được triển khai bằng cách này. Điện hoạt động giới hạn trong
một khu vực rất nhỏ cho thấy rằng chỉ có một phần nhỏ của cơ là bị co. Điều thú vị là, áp lực trên
12
13. một điểm kích hoạt làm tăng hoạt động điện của nó. Kéo căng cơ bắp cũng vậy, điều này giải
thích lý do tại sao sự căng cơ thường làm cho cơn đau trở nên tồi tệ hơn.
Cuộc trình diễn thực tế thuyết phục nhất về sự tồn tại của điểm kích hoạt là bạn có thể
cảm thấy chúng bằng các ngón tay. Điểm kích hoạt hoạt động và tiềm ẩn cũng cung cấp cho một
phản ứng rất đau đớn khi đè lên nó. Nếu một điểm kích hoạt ở gần bề mặt, ngón tay nhạy cảm có
thể phát hiện rằng ở đó có một chút ấm hơn so với mô xung quanh. Sự khác biệt nhiệt độ, là do
hoạt động chuyển hóa tăng trong những điểm kích hoạt. Là mô mềm, các điểm kích hoạt không
thể được nhìn thấy trên X-ray, tuy nhiên chúng cũng đã được nhìn thấy bắng kính hiển vi điện tử.
Định nghĩa điểm kích hoạt
Travell và Simons định nghĩa một điểm kích hoạt là "một điểm rất dễ bị kích thích và
gây rất đau bên trong một cục hạch của dãy các mô cơ bị kéo căng và có thể sờ thấy đƣợc”.
Phần đầu tiên của định nghĩa rất chính xác cho đó là một điểm gây ra tổn thương rất đau khi bạn
nhấn vào nó. Khi một điểm kích hoạt được hoạt động đủ, người bị bấm vào có thể bị giật mình,
nhăn nhó và đẩy ra. Điều này là thật, khi bấm điểm kích hoạt, chính tôi, tác giả bị đau như cháy
bỏng, đau hơn các a thị huyệt rất nhiều. Thí nghiệm thực tế này chứng tỏ khoa điểm kích hoạt rất
đúng, hiện thực và rất hữu ích.
"Hạch" trong định nghĩa chính thức chính là điểm kích hoạt. Để ngón tay của bạn lên nó,
bạn sẽ cảm thấy giống như một nút hoặc một khối u nhỏ, có độ lớn biến đổi từ một đầu kim đến
một hạt đậu. Trong các cơ đùi, một điểm kích hoạt có thể cảm thấy giống như một khối u có kích
thước bằng ngón tay cái của bạn. Đôi khi một điểm kích hoạt cảm thấy giống như một đoạn sợi
mì ngắn. Ngón tay của bạn phải nhạy cảm để cảm thấy những nốt sần. Không phải mọi người
đều có độ nhạy này. Đặc biệt, các nhà mát-xa trị liệu có năng khiếu, có thể dựa hoàn toàn vào ý
thức của họ để tìm ra những điểm kích hoạt. May mắn thay, bạn đã biết rằng : Điểm kích hoạt
luôn luôn gây đau khi bấm lên nó. Không thể nhầm được..
Sinh lý học của một điểm kích hoạt
Nơi có sự co thắt thực sự xảy ra trong sợi cơ, được gọi là một đơn vị hiển vi hay một đốt
cơ sarcomere-(đơn vị cơ bản sợi cơ vân). Hàng triệu đốt cơ đã phải co thắt trong cơ bắp của bạn
khi thực hiện những chuyển động nhỏ nhất. Một điểm kích hoạt xuất hiện khi đốt cơ bị kích thích
quá mức để không thể trở lại dạng bình thường trước đó. Hình 2.1 tiêu biểu cho một số sợi cơ
trong một thời điểm kích hoạt. Nó dựa trên bức ảnh kính hiển vi điện tử của một điểm kích hoạt.
Chữ A cho thấy một sợi cơ trong một trạng thái nghỉ bình thường, không kéo dài cũng
không co thắt. Khoảng cách giữa các khoản ngắn trong sợi, xác định độ dài của đốt cơ. Đốt cơ
chạy dọc theo chiều dài sợi.
Chữ B cho thấy một nút trong một sợi cơ bao gồm một khối lượng các đốt cơ trong trạng
thái co thắt liên tục và tối đa. Đó là đặc điểm
của một điểm kích hoạt. Sự xuất hiện của
các cục nổi (như bọt) chỉ ra cách thức mà
phân đoạn của các sợi cơ đã được rút ra và
trở nên ngắn hơn và rộng hơn.
Chữ C cho thấy một phần của sợi cơ
kéo dài từ các nút co thắt gắn vào cơ (xương
ức trong trường hợp này).
13
14. Figure 2.1 Magnified contraction knots (trigger points) in muscle fibers .
Thông thường, các đốt cơ hoạt động như máy bơm nhỏ, thắt và buông sự lưu thông máu thông
qua các mao mạch, để cung cấp nhu cầu trao đổi chất của chúng. Khi đốt cơ trong một điểm kích
hoạt giữ nguyên tình trạng co thắt, lưu lượng máu chủ yếu dừng lại ở khu vực này ngay lập tức.
Điều này dẫn đến nạn thiếu Oxygen và cùng với sự tích tụ của các chất thải trong quá trình trao
đổi chất, chúng sẽ tạo ra điểm kích hoạt. Điểm kích hoạt phản ứng khẩn cấp này bằng cách gửi đi
những tín hiệu đau đến các trung tâm não bộ.
Phƣơng pháp điều trị -Therapeutic Methods
Hầu như bất kỳ sự can thiệp nào tác động lên một điểm kích hoạt cũng sẽ ảnh hưởng đến
nơi đau tham chiếu, theo Travell và Simons, miễn là nó phải là một tác động vật lý.
- Điểm kích hoạt không đáp ứng với các tư duy tích cực, phản hồi sinh học
(biofeedback), thiền định, và thư giãn.
- Thậm chí các phương pháp vật lý cũng có thể thất bại nếu họ áp dụng quá mức, khi đó
có thể lại làm cho các điểm kích hoạt tồi tệ hơn.
- Ứng dụng của nhiệt hoặc lạnh có thể tạm thời làm giảm đau, nhưng chúng sẽ không loại
hẵn được điểm kích hoạt của bạn.
- Tương tự, sự kích thích điện có thể làm giảm đau tạm thời nhưng không ảnh hưởng đến
một điểm kích hoạt đặc biệt.
- Hầu hết các hệ thống cảm ứng điều trị, như bấm huyệt, Shiatsu, điều trị sọ não, giải
phóng màng bao cơ myofascial, mát-xa Thụy Điển, và thậm chí tác động sâu vào thân mô, mặc
dù có công dụng tốt cũng vẫn không đảm bảo thành công trên các điểm kích hoạt. Để có kết quả
đáng tin cậy, điều trị cần được áp dụng trực tiếp lên điểm kích hoạt mà thôi.
Travell và Simons đã thảo luận rất nhiều cách để đối phó với các điểm kích hoạt, trong đó
có một vài ý tưởng cho ứng dụng massage. Chúng bao gồm hai phương pháp: tiêm chích, và
phun và kéo giãn điểm kích hoạt (trigger point injection, spray and stretch). Những phương pháp
điều trị phải được sử dụng trong văn phòng của bác sĩ hoặc một phòng khám vật lý trị liệu.
Điểm kích hoạt sẽ được giải phóng khi tiêm thuốc gây mê tại chỗ. Đôi khi bạn cũng có
thể dùng một cây kim khô, như trong châm cứu. Tiêm các điểm kích hoạt đòi hỏi một mức độ
cao của kỹ năng. Phun và kéo căng thì an toàn và dễ sử dụng hơn so với tiêm và là phương pháp
được ưa chuộng của Travell và Simons
1/ TIÊM CHÍCH ĐI ỂM KÍCH HOẠT -TRIGGER POINT INJECTION
Tiêm vào điểm kích hoạt là phương pháp chính xác nhất để tấn công chúng. Bạn có thể
tiêm với một liều lượng nhẹ Procain làm gây tê cục bộ. Hiệu quả điều trị sẽ làm gián đoạn cơ học
các sợi cơ bị co thắt của điểm kích hoạt bằng cây kim. Gây mê giữ nó khỏi bị đau. Các hạch
điểm kích hoạt hầu như không bao giờ lớn hơn một hạt đậu, và thường là không lớn hơn đầu cái
ghim. Như Travell và Simons mô tả nó, nó giống như sự cố gắng để đâm xuyên qua một quả
bóng nhỏ bằng cao su cứng: kim có xu hướng nảy lên khỏi các hạch hoặc đẩy nó sang một bên
chứ không phải thâm nhập vào. Nếu bạn cố gắng kẹp một điểm kích hoạt giữa các ngón tay của
bạn, nó có xu hướng trượt ra, cây kim cũng vậy.
14
15. Kích hoạt điểm điều trị bằng cách tiêm có nhược điểm khác. Kim thường để lại một số
đau nhức sau khi chích, phải vài ngày mới giảm mất đi. Như với bất kỳ phương pháp tấn kích
khác, tiêm cũng có thể gây nguy cơ vô ý đến các dây thần kinh, mạch máu, và các cơ quan quan
trọng.
Tuy nhiên nếu bỏ tất cả những cân nhắc khác sang một bên, tiêm có thể được điều trị
nhanh nhất cho cơn đau màng bao cơ myofascial, nếu các điểm kích hoạt đã không được diễn ra
quá lâu. Đau mạn tính từ các điểm kích hoạt lâu dài có thể đòi hỏi nhiều phương pháp điều trị,
như với bất kỳ liệu pháp điều trị khác.
2/ PHUN VÀ KÉO CĂNG
Giải thoát một điểm kích hoạt bằng cách phun da với chất làm lạnh, sau đó kéo căng cơ
bắp bị ảnh hưởng, là thủ tục mà Travell và Simons gọi cho phương pháp làm việc của họ. Phun
và kéo căng đòi hỏi kỹ năng ít hơn so với tiêm, nhưng có một số yêu cầu nghiêm ngặt để nó có
thể đáp ứng được một cách an toàn.
- Đầu tiên, bạn phải chắc chắn rằng bạn đang kéo căng cơ bắp có chứa các điểm kích hoạt
đúng là ứng với nơi đau.
- Thứ hai, trước khi bạn nghĩ về kéo căng, bắt buộc bạn phải làm lạnh da nằm trên điểm
kích hoạt và vùng tham chiếu đau của nó với nước đá hoặc phun một chất làm lạnh. Điểm kích
hoạt có xu hướng phản ứng việc kéo căng bằng cách co thắt lại. Làm lạnh da ngăn chặn điều này
bằng cách "gây rối" hệ thống thần kinh và tạm thời ngăn được cơn đau. Trong quá trình làm lạnh
da, điều quan trọng là phải làm việc một cách nhanh chóng để các nơi được làm mát, sẽ không
làm lạnh cơ bắp nằm phía dưới. Làm mát cơ sẽ ức chế việc kéo căng hơn là tạo điều kiện thuận
lợi cho nó, và nhiều cơn đau khác cũng sẽ đạt được kết quả tương tự.
- Sau khi kéo căng, một yêu cầu thứ ba mà bạn phải làm là lập tức làm ấm lại các nơi da
bị lạnh, bằng các gói nóng ẩm để giữ cho cơ không bị tản nhiệt.
- Nếu chuyển động bị hạn chế bởi các điểm kích hoạt trước khi điều trị, một bước thứ tư
là bạn phải tập luyện chuyển động lại, nhẹ nhàng và nhiều lần vượt khỏi các góc độ bị hạn chế
trước đó.
Ngay cả với những biện pháp bảo vệ, kéo căng vẫn còn nguy hiểm đối với nhiều người.
Travell và Simons đặc biệt cảnh báo việc kéo căng không được làm mạnh tay. Họ tư vấn không
cố gắng để làm cho cơ bắp kéo dài vượt ra ngoài mức khởi đầu.
3/ VUỐT ẤN XOA BÓP SÂU - DEEP STROKING MASSAGE
Phương pháp an toàn nhất và hiệu quả nhất của liệu pháp điểm kích hoạt, theo Travell và
Simons, là vuốt ấn xoa bóp sâu, áp dụng trực tiếp lên điểm kích hoạt. Nó có một tác dụng cụ thể
trên các điểm kích hoạt hơn so với phun và kéo căng, và mang ít nguy cơ nhất.
Trực tiếp của nó làm cho vuốt ấn xoa bóp sâu có hiệu quả như tiêm, nhưng lại hơn hẵn
tiêm ở chỗ nó tránh xa các nơi nguy hiễm như mạch máu và dây thần kinh.
Vuốt ấn xoa bóp sâu cũng rõ ràng là phƣơng pháp thích nghi nhất để tự điều trị .
VÕ HIẾU NGHĨA
7-10-2011
15
16. CHƢƠNG 3
Hƣớng dẫn Massage
Với việc tự điều trị, bạn không cần phải chờ đợi một cuộc hẹn, bạn không phải phụ thuộc
vào người khác. Và khi bạn đã có kinh nghiệm trong việc tự chữa bệnh, bạn có thể trở thành
chuyên gia và đi chữa bệnh cho bạn bè, quyến thuộc.
Không ai có thể biết những cơn đau của chính bản thân mình bằng mình. Bạn biết chính
xác nơi nào bị tổn thương. Bạn biết tốt hơn so với bất cứ ai khác khi cảm thấy khi nào điều trị là
đúng và khi nào là sai.
Bạn có thể làm cho một số loại đau đớn biến mất rất nhanh chóng, nhưng đôi khi có thể
phải mất một thời gian dài. Điều này có thể là vì các điểm kích hoạt đã được diễn ra trong một
thời gian dài và đã làm cho những con đường trong hệ thống thần kinh có xu hướng củng cố và
duy trì.
Thực tế khác là massage kích hoạt điểm đau, mặc dù nếu được thực hiện một cách chính
xác, nó sẽ là một loại đau đớn dễ chịu, một mức độ đau bạn mà vẫn có thể thư giãn.
Mặt khác, nếu bạn cố gắng massage quá nhiều, quá mạnh, cơ thể của bạn sẽ phản ứng
chống lại nó và làm cho cơn đau tồi tệ hơn trong một hoặc hai ngày.
Ngoài ra, nếu nơi đau là một vùng rộng, bạn nên tập trung vào một điểm nào đau nhất và
trị liệu điểm kích hoạt này trước khi chú ý đến các nơi khác.
Có thể nhận ra rằng một số trong những điểm kích hoạt sẽ có xu hướng tái phát. Sẽ không
hợp lý khi bạn nghĩ là không bao giờ bị đau trở lại một lần nữa. Tuy nhiên, với kinh nghiệm của
bạn trong liệu pháp massage điểm kích hoạt, bạn sẽ được trang bị tốt hơn để chế ngự cơn đau
đớn hơn bao giờ hết.
Không có tên nào khác cho hầu hết các cơ bắp, ngoại trừ các tên khoa học bằng tiếng la-
tinh. Biết những từ thích hợp cho các cơ bắp của bạn sẽ làm phong phú thêm cho tri thức đồng
thời cũng làm cho bạn bè của bạn phải tin tưởng hơn.
Tìm điểm Kích hoạt
Các giả định sai về nguồn gốc cơn đau của
bạn có thể đánh bại mọi nỗ lực của bạn để có thể
thoát được khỏi nó. Điểm kích hoạt không thường
được tìm thấy tại nơi tổn thương. Nơi đau tương ứng
(được tham chiếu đến -referred pain) là một thực tế
cần thiết để tìm ra các điểm kích hoạt (trigger point).
Minh họa của các mẫu đau tương ứng cho
mỗi cơ là chìa khóa để tìm kiếm các điểm kích hoạt.
Hãy tham khảo những bản vẽ, để tìm các nơi đau, từ
đó suy ra vị trí các điểm kích hoạt.
Hình 3.1 cho thấy các cơ bắp, điểm kích hoạt, và nơi
đau tương ứng, được chỉ ra trong hình minh họa.
16
17. - Một khu vực nơi đau tƣơng ứng hay nơi đau được tham chiếu đến, được mô tả bởi một
nhóm các đường song song chạy chéo góc từ trái-dưới lên trên-phải.
- Đường song song cũng đại diện cho một cơ, nhưng các đầu thường như bị bó lại theo bó
cơ.
- Một dấu chấm đen là vị trí mô tả gần đúng của một điểm kích hoạt và có thể đại diện
cho một số điểm kích hoạt trong khu vực.
Chú ý : Bạn có thể hiểu điểm kích hoạt theo hai mặt : mặt nguyên nhân chính là
điểm gây ra cơn đau (ở nơi khác), mặt hậu quả, chính là nơi để mình triệt hạ nó, giải
hoạt nó, từ đó giải thoát cơn đau tại nơi mà nó tham chiếu đến. Nói cách khác, tội
chính là nó, mà công cũng chính là nó.
Để minh họa đơn giản, điểm kích hoạt thường chỉ được hiển thị trên một mặt duy nhất
của cơ thể, nhưng chúng có thể xảy ra ở cả hai bên. Điểm kích hoạt thường gây đau đớn trên
cùng một bên của cơ thể. Hiếm khi nào nó gửi nỗi đau đến phía đối diện. Đôi khi một minh họa
sẽ cho bạn biết chính xác mục tiêu và đôi khi nó sẽ chỉ vị trí gần đúng mà thôi. Mục đích trước
hềt là có được một vùng chứa điểm kích hoạt - thường là một vòng tròn có đường kính khoản
một vài inches, sau đó tìm kiếm cho được điểm kích hoạt - nốt cứng và hơi gồ lên.
Đừng nản chí nếu bạn không thể cảm thấy những nốt u nhỏ trong các cơ bắp. Một số
người không bao giờ có được kỹ năng đó. Người massage trị liệu kinh nghiệm có thể cảm thấy
tất cả các vết sưng (gồ lên) nhỏ trong cơ bắp. Một số người có thể tìm thấy điểm kích hoạt bằng
đầu ngón tay của họ mà không cần thậm chí được cho biết nơi mà nó gây đau, nhưng khi bạn
làm việc trên chính mình, bạn không dễ tìm thấy chúng theo cách đó. Tiêu chuẩn đáng tin cậy
nhất để phát hiện một điểm kích hoạt là tính cực kỳ nhạy cảm của nó. Chỉ cần tìm kiếm điểm
nào gây đau nhất khi bạn nhấn vào nó, tất nhiên là phải dựa trên các mô hình bản vẽ trong
quyển sách này.
Rõ ràng, nhiều điều kiện y tế gây đau ở cơ bắp và các mô mềm khác, cũng có thể gây đau
nhói như trên. Nếu bạn đang nghi ngờ, hãy kiểm tra với bác sĩ, tốt nhất là một trong những người
được thông báo về các điểm kích hoạt và đau myofascial.
Kỹ thuật Massage
Khi nói đến làm massage đúng cách, có hai vấn đề quan trọng là an toàn và hiệu quả.
Và khi làm massage nên tránh bị căng thẳng hay mệt mỏi ở các cơ bắp nơi cánh tay và bàn tay
để chúng có thể tác động có hiệu quả đến điểm kích hoạt.
Bảng 3.1 liệt kê chín nguyên tắc của massage an toàn, hiệu quả, tác động lên điểm kích
hoạt.
- Những quy tắc này xác định massage vuốt ấn cơ bản được sử dụng ở khắp cơ thể.
- Massage một điểm kích hoạt cần ngắn gọn, không quá mười lăm hoặc hai mươi giây.
- Khi bạn đã thực hiện nhiều lần, nên dừng lại và chuyển qua chỗ khác (thường là điểm
đối xứng). Điều đó đã hình thành nên một lần điều trị.
- Không cần thiết để làm nhiều hơn nữa. Làm nhiều hơn thực tế có thể phản tác dụng.
- Một nguyên lý cơ bản của y học là bạn chỉ có thể tạo điều kiện thúc đẩy việc chữa lành
bệnh mà thôi. Cơ thể chính nó là người chữa lành bệnh. Bạn phải tin tưởng vào các quá trình tự
nhiên của cơ thể để đáp ứng và làm công việc của nó.
Sự thiếu kiên nhẫn sẽ cám dỗ bạn cố gắng để tiêu diệt ngay các điểm kích hoạt, để xóa nó
đi. Đó là một xung động bình thường, nhưng nó không phải là liệu pháp tốt nhất. Không bao giờ
17
18. cố gắng để giải phóng một điểm kích hoạt. Điểm kích hoạt sẽ tự động giải phóng lấy khi nó nhận
được sự điều trị thường xuyên và đầy đủ theo hướng dẫn dưới đây.
Bạn sẽ ngạc nhiên với việc điều trị đơn giản này lại hoạt động tốt như thế nào.Những thất
bại trong điều trị thường là kết quả của việc quá tích cực hoặc chỉ đơn giản là điều trị tại chỗ sai.
Bảng Hƣớng dẫn massage tại một điểm kích hoạt
1. Sử dụng một công cụ nếu có thể, để bảo vệ bàn tay của bạn.
2. Sử dụng massage vuốt ấn sâu, mà không nén tại một chỗ.
3. Massage với những đường vuốt ấn ngắn và lặp đi lặp lại.
4. Làm massage vuốt ấn theo một hướng duy nhất.
5. Nên massage vuốt ấn chậm rải.
6. Vuốt ấn ở mức độ đau 7 trên thang điểm từ 1-10 (1 là không đau, 10 là ấn đau nhất).
7. Hạn chế massage vuốt ấn từ 6-12 lần trên mỗi điểm kích hoạt.
8. Thực hiện massage kích hoạt điểm từ 6-12 lần mỗi ngày.
9. Nếu bạn thấy không thuyên giảm, bạn có thể đã tác động lên điểm kích hoạt sai.
Massage vuốt ấn sâu (Deep Stroking Massage)
Ấn và giữ (bấm huyệt) các điểm kích hoạt theo một số giây quy định, hoặc cho đến khi
chúng có lẽ đã được giải phóng. Điều này được gọi là nén thiếu máu cục bộ (ischemic
compression), có nghĩa như là bóp đẩy máu ra khỏi mô.
Trở ngại trong cách bấm và giữ một điểm kích hoạt là nó có thể trở thành đau đớn không
cần thiết nếu mục tiêu chỉ là để làm cho nó giải thoát.
Nó cũng đòi hỏi một sự co thắt duy trì của vai, cánh tay, và bàn tay của người thực hiện
điều trị, người này có thể trở nên cực kỳ mệt mỏi trong một thời gian ngắn. Người massage trị
liệu sử dụng cách nén thiếu máu cục bộ để điều trị điểm kích hoạt, rất thường bị đau liên tục ở
cánh tay và bàn tay của họ. Đây là một trong những rủi ro nghề nghiệp nghiêm trọng gây ra mất
doanh thu lớn trong nghề. Thời gian kiệt sức phải bị gián đoạn việc massage trị liệu trung bình là
khoảng ba năm. Như bạn thấy, bạn phải xoa bóp một cách an toàn hoặc bạn sẽ kết thúc với nhiều
rắc rối hơn khi bạn bắt đầu với nó. May mắn thay, có một cách an toàn và hiệu quả hơn nhiều để
tắt các điểm kích hoạt.
Thay vì áp lực lên một điểm (cố định) khi nén thiếu máu cục bộ, tác động vuốt ấn suốt
một dãy các hạch điểm kích hoạt sẽ hoàn toàn tốt hơn. Điều này đạt được kết quả nhanh hơn và
với ít kích thích quá mức trên điểm kích hoạt, thiệt hại sẽ ít hơn cho bàn tay của bạn, cùng với
các nguy cơ gây nên các vết thâm tím trên da và cơ bắp.
Ngoài ra, một đợt vuốt ấn di chuyển, thường xuyên lặp đi lặp lại, gợi nên một sự thay đổi
lớn hơn trên một điểm kích hoạt, hơn là khi bấm một huyệt tĩnh.
Một lợi thế của việc sử dụng vuốt ấn ngắn hạn và lặp đi lặp lại thay vì bấm lên chỉ
một điểm, là sự đau cách khoảng dễ dàng chịu đựng hơn cơn đau liên tục.
- Vuốt ấn sâu và chậm rãi nhưng không nên lâu hơn một giây.
- Đường vuốt ấn massage không nên dài hơn một inch. Nó chỉ cần di chuyển từ một điểm
kích hoạt này sang điểm kích hoạt khác.
- Thay vì trượt ngón tay của bạn trên da, hãy làm di chuyển da với các ngón tay. Điều này
sẽ giúp không làm tổn hại đến các màng mỏng bao cơ mà độ căng cứng của nó đôi khi lại là một
phần của vấn đề.
- Nên tác động sâu hơn và nghiền điểm kích hoạt chống lại đoạn xương nằm dưới nó.
18
19. - Mặc dù bạn thường nghe rằng bạn nên luôn chuyển dịch về phía tim, nhưng nó không
phải là một vấn đề quan trọng ở đây, bởi vì quá ít chất lỏng bị di chuyển. Hãy vuốt ấn theo bất cứ
hướng nào cảm thấy tốt nhất.
Làm tổn thƣơng các điểm
Điểm kích hoạt có thể đau khi nén, và bạn có thể rất miễn cưỡng để làm việc vì sợ làm
tổn hại hoặc làm cho nỗi đau trở nên tệ hại hơn. Bạn phải nhận ra rằng đau được trị liệu bằng
cách massage có lợi nhất. Các xung điện một lượng vừa phải gây đau, là một cách điều trị trong
đó chúng có thể phá vỡ vòng phản hồi thần kinh đã duy trì các điểm kích hoạt.
Mức độ đau gây ra bởi massage là hữu ích như là một cách đo tính hiệu quả. Để đạt được
lợi ích tối đa, bạn nên gây áp lực đủ để làm cho nó phải là một loại đau đớn dễ chịu thuộc loại
"tổn thương tốt.". Đừng quá sợ đau, các vuốt ấn quá nhẹ sẽ không đạt được hiệu quả.
Mục tiêu ở một mức độ đau của bảy hay tám trên thang điểm từ 1-10, nơi số một là
không đau và số mười là đau quá không thể chịu được.
Một tác động tích cực của sự đau từ massage là nó ngay lập tức được mang trả lại một
dòng endorphin giảm đau. Vì lý do này, bạn sẽ thấy rằng khi bạn tự massage càng lâu trên chính
thân mình, bạn có thể sử dụng lực nén càng nhiều hơn nữa.
Nếu bạn có một điểm kích hoạt thực sự tồi tệ mà bạn cực ghét để massage, hãy thử phát
cho nó một cú đánh vào điểm đau này, sau đó chờ đợi mười giây trước khi tiếp tục. Điều này cho
thời gian để endorphins tống đi và lam bơt độ nhạy cảm đau đớn của bạn. Sau đó bạn sẽ có thể
tiếp tục làm việc sâu hơn và thuận tiện hơn. Endorphins liên quan đến chất hóa học morphine
giảm đau, nhưng mạnh hơn nhiều..
Sử dụng thang điểm các mức đau và tiếp tục phương pháp điều trị hàng ngày trên các
điểm kích hoạt cho đến khi áp lực của bạn trên đó gợi ra một mức độ đau chỉ còn một, hai hoặc
ba. Đừng mong đợi để đạt được mục tiêu này trong một phiên duy nhất. Không bao giờ cố gắng
để giải phóng nhanh một điểm kích hoạt. Thông thường, bạn nên tiếp tục xoa bóp cho nhiều
phiên sau nữa, dù khi các điểm kích hoạt đã ngừng đau.
Bảo vệ tay và ngón tay của bạn
Để ý đến các rủi ro có thể xảy ra trong khi làm việc quá nhiều với bàn tay và các ngón tay
của bạn trong lúc massage, nên tránh sử dụng chúng nếu có thể. Bạn có thể sử dụng các đốt ngón
tay, đầu gối, gót chân, hoặc khuỷu tay như các công cụ massage, nhưng nó có thể được thực
hiện. Đối với những điểm kích hoạt ở sau lưng, bạn có thể dùng đến các trái banh tennis hay
banh golf (từ mềm tới cứng). Xem hình các công cụ trợ giúp.
19
20. Phƣơng pháp làm việc
Mặc dù massage điểm kích hoạt hoạt động rất tốt, để loại bỏ các điểm kích hoạt và nơi
tham chiếu đau, tuy nhiên bạn có thể gặp phải một số trở ngại bất ngờ sau.
Những hậu quả đáng lo từ massage vuốt ẩn sâu
Đôi khi có thể có vết thâm tím ở các khu vực massage, điều này thường không có gì phải
lo lắng. Bầm tím nên được hiểu như là một dấu hiệu cho thấy bạn đang cố gắng quá nhiều. Hầu
hết các thất bại điều trị là kết quả của làm việc tại chỗ sai.
Luôn luôn sử dụng bảng Hướng dẫn điểm kích hoạt ở đầu của các chương để giúp tìm
các điểm kích hoạt bạn cần điều trị, và nhớ rằng trong một số lĩnh vực, chẳng hạn như bàn tay,
vai, lưng, đau có thể là một giới thiệu tổng hợp của một số cơ bắp.
Nỗ lực nửa vời khi tự điều trị sẽ không giúp bạn có được kết quả. Một hay hai lần một
tuần thực hành sẽ không đủ để đạt được. Nếu bạn không nhận được những kết quả mà bạn nghĩ
rằng bạn nên được nhận, hãy xem lại liệu bạn có làm massage đúng và đủ không. Điểm kích hoạt
của bạn nếu thực sự xấu thì nên massage 6-12 lần điều trị một ngày. Hãy nhớ rằng việc điều trị
chỉ nên trong khoảng 15 hoặc 20 giây. Và khoảng 6-12 lần vuốt ấn trong mỗi phiên mà thôi.
Các yếu tố sức khỏe
Nếu bạn đang thành công trong việc tắt các điểm kích hoạt của bạn, nhưng nỗi đau của bạn có vẻ
trở lại sau một thời gian ngắn, có thể đó là bởi yếu tố sức khỏe của bạn Hãy xem xét việc bạn có
thể thiếu vitamin B hoặc C, canxi, magiê, sắt, hoặc potassimn. Hút thuốc lá, uống quá nhiều
rượu, thuốc tránh thai, và một số loại thuốc khác được biết đến, cũng có thể làm cạn kiệt các chất
dinh dưỡng.... Các bệnh suy tuyến giáp, hạ đường huyết có thể trầm trọng thêm điểm kích hoạt....
.
Học tập dài dài
Để làm chủ tất cả nội dung trong cuốn sách này, bạn có thể sẽ nhận được những kết quả
tích cực ngay từ đầu. Nếu bạn nghiên cứu cuốn sách này trên cơ sở liên tục và tiếp tục tìm kiếm
các giải pháp, bạn sẽ học được điều hữu ích hầu như hàng ngày : Việc biết các cơ bắp và xương.
Điều quan trọng là bạn hiểu những gì bên dưới bề mặt da của bạn. Các cơ và xương trong đó là
một phần của bạn. Ngoài ra, Mat-xa, khi thực hiện bởi một chuyên nghiệp, có thể làm thư giãn
rất nhiều, làm giảm nhịp tim, huyết áp, hô hấp cùng với việc giảm căng thẳng cơ bắp.
******
20
