สืบค้นข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ http://www.mfa.go.th/main/th/media-center/1925

1. ๔. กระบวนการพิจารณาคดีตีความของศาลยุติธรรม
ระหว่างประเทศ
นับจากทีกมพชาได้ยนขอให้ศาลโลกตีความคำ�พิพากษาคดีปราสาท
่ั ู ื่
พระวิหารปี ๒๕๐๕ ไทยและกัมพูชาได้ยืนเอกสารชีแจงต่อศาลฯ ไปแล้ว
่ ้
ฝ่ายละ ๒ รอบ และในขั้นตอนต่อไป ศาลฯ ได้กำ�หนดให้มีการอธิบาย
ทางวาจาเพิ่มเติม (Further Oral Explanations) ณ กรุงเฮก ประเทศ
เนเธอร์แลนด์ ระหว่างวันที่ ๑๕ - ๑๙ เมษายน ๒๕๕๖ หลังจากนั้น
คาดว่าศาลฯ จะใช้เวลาอีกประมาณ ๖ เดือน ในการจัดทำ�คำ�พิพากษา
ก่อนที่จะมีการตัดสินคดีฯ ประมาณปลายปี ๒๕๕๖
๕. ข้อต่อสู้ทางกฎหมายของไทย ๖. การดำ�เนินการของรัฐบาลไทย สรุปข้อมูลสถานะของคดีตีความคำ�พิพากษา
ไทยคัดค้านว่าศาลฯ ไม่มอ�นาจพิจารณาและกัมพูชาไม่มอ�นาจฟ้อง
ีำ ีำ รัฐบาลชุดปัจจุบันให้ความสำ�คัญกับการต่อสู้คดีฯ และประเด็นที่ คดีปราสาทพระวิหารปี ๒๕๐๕
เนืองจากประเด็นทีกมพชาขอให้ศาลฯ ตัดสินว่า บริเวณใกล้เคียงปราสาท
่ ่ั ู เกี่ยวกับปราสาทพระวิหารเป็นอย่างยิ่ง และสนับสนุนการดำ�เนินงาน
(Vicinity of the Temple) เป็นไปตามเส้นเขตแดนบนแผนที่ที่กัมพูชา ของคณะดำ�เนินคดีปราสาทพระวิหารของประเทศไทยในการต่อสู้คดีฯ
เรียกว่า “แผนที่ภาคผนวก ๑” (แผนที่มาตราส่วน ๑:๒๐๐,๐๐๐ ระวาง ซึ่ ง คณะดำ � เนิ นคดี ดั ง กล่ า วเป็ นชุ ด ซึ่ ง ได้ รั บ การแต่ ง ตั้ ง ในสมั ย รั ฐ บาล
ดงรัก) ไม่ใช่การตีความ แต่เป็นการฟ้องคดีใหม่ในเรื่องเขตแดน ซึ่งอยู่ ชุดที่ผ่านมา ทั้งนี้ โดยคำ�นึงถึงผลประโยชน์ของชาติเป็นสำ�คัญ
นอกขอบเขตของคดีเดิม และเป็นเรื่องที่ไทยกับกัมพูชาจะต้องเจรจากัน
ภายใต้กรอบคณะกรรมาธิการเขตแดนร่วม (Joint Boundary Commission ๗. บทสรุป
- JBC) ไทย - กัมพูชา
ไทยและกัมพูชาไม่มีข้อพิพาทในเรื่องการตีความคำ�พิพากษาเดิม หน่วยงานที่เกี่ยวข้องของไทยและคณะดำ�เนินคดีปราสาทพระวิหาร
คำ�ฟ้องของกัมพชาเป็นการเปลียนท่าทีและเป็นการรือฟืนเรืองทีจบไปแล้ว
ู ่ ้ ้ ่ ่ ของประเทศไทยได้ปฏิบัติหน้าที่อย่างเต็มความสามารถในการเตรียม
เพราะกัมพชาได้ยอมรับอย่างเป็นทางการตังแต่ปี ๒๕๐๕ ว่า ไทยได้ปฏิบติ
ู ้ ั ท่าทีฝายไทยเพือโต้แย้งข้อต่อสูของกัมพูชาในคดี นอกจากนั้น ตั้งแต่ศาลฯ
่ ่ ้
ตามคำ�พิพากษาในคดีเดิมอย่างครบถ้วนแล้ว โดยได้ถอนกำ�ลังทหาร มีคำ�สั่งมาตรการชั่วคราว สถานการณ์ตามแนวชายแดนระหว่างไทยและ
และตำ�รวจออกจากปราสาทพระวิหารและบริเวณใกล้เคียงปราสาท กัมพูชามีความสงบ และความสัมพันธ์ในด้านอืน ๆ ก็พฒนาไปในทิศทาง
่ ั
ตามขอบเขตที่กำ�หนดโดยมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ ๑๐ กรกฎาคม ทีดขน ซึงสะท้อนถึงความตังใจจริงของประเทศไทยที่จะยึดแนวทางสันติวิธี
่ ี ้ึ ่ ้
๒๕๐๕ ซึงสอดคล้องกับขอบเขตของพืนทีพพาทในคดีเดิมตามความเข้าใจ
่ ้ ่ ิ และหลักนิติธรรมเป็นพื้นฐานในการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งกับประเทศ
ของคู่ความและศาลฯ เพื่อนบ้าน
นอกจากนี้ คำ�ฟ้องของกัมพูชาเป็นเสมือนการอุทธรณ์ที่ซ่อนมา
ในรปคำ�ขอตีความ ซึงขัดธรรมนญศาลฯ และแนวคำ�พิพากษาของศาลฯ
ู ่ ู ทังนี้ สิงทีประเทศไทยให้ความสำ�คัญมากทีสด คือ ไม่วาผลการตัดสิน
้ ่ ่ ่ ุ ่
เพราะกัมพูชาขอตีความคำ�พิพากษาส่วนที่เป็นเหตุผล ไม่ใช่ส่วนที่เป็น ของศาลฯ จะออกมาอย่างไร ก็มิใช่ชัยชนะของประเทศใดประเทศหนึ่ง
คำ�ตัดสิน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อขอให้ศาลฯ ตัดสินสิ่งที่ศาลฯ ได้เคย แต่เป็น “ชัยชนะแห่งสันติภาพ” ที่จะนำ�ไปสู่การแก้ไขปัญหาระหว่างไทย
ปฏิเสธมาแล้วอย่างชัดแจ้งเมื่อปี ๒๕๐๕ กล่าวคือ (๑) เส้นเขตแดน กับกัมพูชา และนำ�มาซึ่งสันติสุขที่ยั่งยืนระหว่างประชาชนของทั้งสอง
อยทไหน และ (๒) แผนทีทกมพชาเรียกว่า “แผนทีภาคผนวก ๑” มีสถานะ
ู่ ี่ ่ ี่ ั ู ่ ประเทศ และการเข้าสู่การเป็นประชาคมอาเซียนในปี ๒๕๕๘
ทางกฎหมายอย่างไร กระทรวงการต่างประเทศ
สืบค้นข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ www.mfa.go.th/tcs ตุลาคม ๒๕๕๕
leaflet new16.indd 1 10/16/12 2:55 PM

2. เมอปี ๒๕๐๕ ศาลยตธรรมระหวางประเทศ (ศาลโลก) ไดตดสนวา
ื่ ุ ิ ่ ้ ั ิ ่ ๒. ไม่ให้ไทยขัดขวางการเข้าออกปราสาทพระวิหารโดยอิสระของ
ปราสาทพระวิหารตั้งอยู่ในดินแดนภายใต้อธิปไตยของกัมพูชา กัมพูชา
และให้ไทยถอนทหารหรือตำ�รวจออกจากปราสาทพระวิหารหรือ ๓. ให้ ทั้ ง สองฝ่ า ยดำ � เนิ น การตามความร่ ว มมื อ ที่ ไ ด้ ต กลงกั น
ในบริเวณใกล้เคียงในดินแดนของกัมพูชา ตลอดจนคืนวัตถุโบราณ ในกรอบอาเซียน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อนุญาตให้ผู้สังเกตการณ์ท่ีต้ังขึ้น
ที่ไทยอาจโยกย้ายออกจากปราสาทฯ โดยอาเซียนเข้าไปยังเขตปลอดทหารชัวคราวฯ ่
เกือบครึ่งศตวรรษต่อมา กัมพูชาได้ยื่นคำ�ขอต่อศาลฯ เมื่อวันที่ ๔ ให้ทั้งสองฝ่ายงดเว้นการกระทำ�ใดๆ ที่ทำ�ให้ข้อพิพาทในศาลฯ
๒๘ เมษายน ๒๕๕๔ ขอให้ศาลโลกตีความคำ�พิพากษาคดีปราสาท ทวีความร้ายแรงหรือแก้ไขยากขึ้น
พระวิหารที่ศาลฯ ได้ตัดสินไว้เมื่อปี ๒๕๐๕ และในขณะเดียวกัน
ไดขอใหศาลโลกก�หนดมาตรการชวคราว (Provisional Measures)
้ ้ ำ ั่ พร้อมกันนี้ ศาลฯ ได้กำ�หนดให้ทั้งสองฝ่ายรายงานศาลฯ เกี่ยวกับ
โดยขอให้ ศ าลฯ สั่ ง ให้ ไทยถอนทหารออกจากบริ เวณปราสาท การปฏิบัติตามมาตรการชั่วคราวข้างต้นด้วย
พระวิหารระหว่างที่รอศาลฯ ตัดสินคดีตีความ
๒. เหตุใดไทยต้องปฏิบัติตามคำ�สั่งมาตรการชั่วคราวของศาลฯ ที่มา : ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ
ความคืบหน้าของคดีฯ สรุปได้ดังนี้
คำ�สั่งฯ ของศาลฯ ผูกพันประเทศไทยและกัมพูชา ตามข้อ ๙๔ ของ วันที่ ๒๑ ธันวาคม ๒๕๕๔ ที่ประชุมคณะกรรมการชายแดนทั่วไป
๑. คำ�สั่งมาตรการชั่วคราวของศาลฯ กฎบัตรสหประชาชาติ ซึ่งกำ�หนดว่า สมาชิกสหประชาชาติต้องปฏิบัติ ครังที่ ๘ ได้ตกลงกันให้จดตังคณะทำ�งานร่วม (Joint Working Group - JWG)
้ ั ้
ตามคำ�ตัดสินของศาลฯ เพื่อหารือในประเด็นการปฏิบัติตามคำ�สั่งฯ ของศาลฯ โดยมีเสนาธิการ
เมื่อวันที่ ๓๐ - ๓๑ พฤษภาคม ๒๕๕๔ ทั้งสองฝ่ายได้นำ�เสนอด้วย ทหารเป็นประธานฝ่ายไทย วันที่ ๓ - ๕ เมษายน ๒๕๕๕ ไทยได้เป็น
อย่ า งไรก็ ดี คำ � สั่ ง ฯ ของศาลฯ มี ผ ลเพี ย งชั่ ว คราวและจะสิ้ น ผล
วาจาเกี่ยวกับคำ�ขอมาตรการชั่วคราวต่อศาลฯ และต่อมา เมื่อวันที่ ๑๘ เจ้ า ภาพจั ด การประชุ ม JWG ครั้ ง ที่ ๑ ณ กรุ ง เทพฯ ต่อมา เมื่อ
เมื่อศาลฯ มีคำ�ตัดสินคดีตีความ และในฐานะสมาชิกสหประชาชาติและ
กรกฎาคม ๒๕๕๔ ศาลฯ ได้มีคำ�สั่งมาตรการชั่วคราว ดังนี้ วันที่ ๒๖ - ๒๘ มิถนายน ๒๕๕๕ กัมพูชาได้เป็นเจ้าภาพการประชุมฯ
ุ
ประเทศที่เคารพในกฎกติการะหว่างประเทศ รัฐบาลไทยจึงมีพันธะต้อง
๑. ให้ ทั้งสองฝ่าย ถอนบุคลากรทางทหาร ซึ่งอยู่ในเขตปลอดทหาร ปฏิบัติตามคำ�สั่งดังกล่าว ครังที่ ๒ ณ กรุงพนมเปญ ซึ่งโดยสรุป ทั้งสองฝ่ายยืนยันที่จะปฏิบัติ
้
ชั่วคราว (Provisional Demilitarized Zone - PDZ) ที่ศาลฯ กำ�หนดโดยทันที ตามคำ�สั่งมาตรการชั่วคราวของศาลฯ อย่างเท่าเทียม โปร่งใสและ
นอกจากนี้ กฎบัตรสหประชาชาติ ข้อ ๙๔ วรรค ๒ ระบุด้วยว่า ตรวจสอบได้ และเห็นชอบให้ดำ�เนินการเก็บกู้ทุ่นระเบิดร่วมใน PDZ
หากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งไม่ปฏิบัติตามคำ�สั่งฯ ของศาลฯ คู่กรณีอาจเสนอเรื่อง เพื่อความปลอดภัยของคณะผูสงเกตการณ์รวมและอำ�นวยความสะดวก
้ั ่
ให้คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ (United Nations Security ให้กบกระบวนการปรับกำ�ลังทหาร (Redeployment)
ั
Council - UNSC) พิจารณาออกมาตรการเพื่อให้มีการปฏิบัติตามได้
วันที่ ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๕๕ ทั้งสองฝ่ายได้ดำ�เนินการปรับกำ�ลัง
๓. การปฏิบัติตามมาตรการชั่วคราวของศาลฯ ในช่วงที่ผ่านมา ทหารบางส่วนเพือนำ�ไปสการปฏิบตตามคำ�สังฯ ของศาลฯ อย่างเท่าเทียม
่ ู่ ั ิ ่
และด้วยความสมัครใจ ตามนโยบายของรัฐบาลของทั้งสองประเทศ
วันที่ ๑๘ ตุลาคม ๒๕๕๔ คณะรัฐมนตรีได้มมติเห็นชอบให้ปฏิบตตาม
ี ั ิ โดยในส่วนของฝ่ายไทย พล.อ.อ.สุกำ�พล สุวรรณทัต รัฐมนตรีว่าการ
คำ�สั่งฯ ของศาลฯ พร้อมทั้งเห็นชอบให้ใช้กลไกการประชุมคณะกรรมการ กระทรวงกลาโหม ได้เดินทางไปเป็นประธานในพิธีปล่อยขบวนรถนำ�
ชายแดนทั่วไป (General Border Committee – GBC) ซึ่งมีรัฐมนตรี ตำ�รวจตระเวนชายแดนไปวางกำ�ลังเพือเตรียมทดแทนทหาร ซึงประจำ�การ
่ ่
ว่าการกระทรวงกลาโหมเป็นประธานในการเจรจากับกัมพูชาเกี่ยวกับ อยู่ใน PDZ ขณะที่ฝ่ายกัมพูชามี พล.อ.เตีย บันห์ รองนายกรัฐมนตรีและ
การปฏิบัติตามคำ�สั่งมาตรการชั่วคราวของศาลฯ ทั้งนี้ คณะรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมกัมพูชา เป็นประธานในพิธีปรับกำ�ลัง
ได้ เ สนอเรื่ อ งต่ อ รั ฐ สภาตามมาตรา ๑๗๙ ของรั ฐ ธรรมนู ญ ฯ เมื่ อ ทหารกัมพชาออกจาก PDZ และให้เจ้าหน้าทีต�รวจตระเวนชายแดนและ
ู ่ ำ
วันที่ ๑๕ พฤศจิกายน ๒๕๕๔ เพื่อรับฟังความคิดเห็นของสมาชิก ตำ�รวจท่องเที่ยว เข้าปฏิบัติหน้าที่แทน
สภาผู้แทนราษฎรและสมาชิกวุฒิสภา
leaflet new16.indd 2 10/16/12 2:55 PM