SlideShare a Scribd company logo
1 of 30
Idea i praktyka niewiedzenia
w psychoterapii
Praca doktorska napisana pod kierunkiem
dr hab. Małgorzaty Opoczyńskiej-Morasiewicz
Wojciech Drath
Pilnuj swej impotencji jako twej najcenniejszej broni
(Whitaker, 1976)
Źródła płonne nadzieje
Przedmiot
doświadczenie niewiedzenia
u psychoterapeutów
Metoda
i cel
analiza fenomenologiczno-
interpretacyjna
- poznanie znaczeń jakie badani
nadają zjawisku
Przebieg 2 drogi
Badanie literatury
Artykuły
Książki
Więcej niż sprawozdanie
Wywiady
12 superwizorów psychoterapii
4 paradygmaty
Wyniki
Przejawy
Rodzaje
Działanie
Postawy
Obszary
Źródła
Wyniki
Przejawy
Rodzaje
Działanie
Postawy
Obszary
Źródła
Rodzaje
Dobre
Złe
Inne
Dobre
Swobodne - ufne, naturalne, procesowe
Afirmowane
Teoretycznie uzasadnione
Cudowne - bogate, pulsujące i płodne
Złe
Proste niedouczenie
Nieświadome
Narcystyczne
Źle użyte
Niezestrojone
Uszkadzające
Inne
Jeśli ktoś jest chory, ma dużą ilość cierpienia psychicznego w sobie, i
takiego nie ułożonego, niedostępnego jego własnemu myśleniu, to wydaje mi
się, że jest po prostu galaretowaty w dużej części, to wydaje mi się, że wiedza,
która ma swoją taką twardość pewną, po prostu mało mu się przyda. Nie
będzie mógł ten pacjent tego przyjąć. Dlatego wydaje mi się, że trochę się
trzeba samemu rozpuścić, a po drugie, że trzeba dostarczyć ten rodzaj wiedzy,
który ta galareta jest w stanie właśnie zaabsorbować. To musi być wiedza
galaretowata, to znaczy taka, co dopiero powstała, świeżo.
Działanie
Wpływ na terapeutę
Wpływ na pacjenta
Wpływ na relację
Wpływ na terapeutę
Angażuje/Napędza ciekawość
Zmienia percepcję
Chroni
Przestrasza
Diagnozuje
Wpływ na pacjenta
Umożliwia przeniesienie (“uczłowiecza”)
Przynosi ulgę (modeluje)
Frustruje pragnienie opieki
Wpływ na relację
Burzy zaufanie lub buduje współpracę
Pozwala mądrze pytać
Porusza emocjonalnie
Chroni granice
Wskazuje koniec
Postawy - od i do
Jest kilka takich odpowiedzi. Pierwsza, jaka mi się nasuwa, to że jej
nie znoszę. Nienawidzę jej serdecznie, ale niestety nie z wzajemnością. (...)
Druga to byłaby taka, że (...) również ją lubię, bardziej, że ją szanuję tą
niewiedzę, (...) i że mój stosunek do niewiedzy jest pełen sprzeczności.
Powiedziałbym, gdybym miał jeszcze innej metafory użyć, to bym
powiedział, że kocham tą niewiedzę taką trudną miłością. Taka miłość
trudna, jaką się ma do dziecka, które sprawia kłopoty, albo do żony po
dwudziestu latach bycia z nią.
Postawy - od
Unikam
Zapobiegam/Superwizuję/Kieruję do kogoś innego/Nie przyznaję się
Koncentruję się na pacjencie
Biorę wiedzę w nawias/Nie spisuję się/Dopytuję/Przegaduję wprost/Empatyzuję
Wytrzymuję
Czekam/Puszczam uwagę/Zatrzymuję się/Wyodrębniam się/Wątpię/Dbam o
higienę psychiczną/Konteneruję/Zamarzam/Sięgam po jokera/Akceptuję
Postawy - do
Poszukuję
Staram się o to/Cieszę się/Dbam/Unikam wiedzenia lepiej
Wykorzystuję
Dzielę się z pacjentem/Konceptualizuję/Doprecyzowuję/Różnicuję/Główkuję/
Modeluję/Wykorzystuję paradoks/Śnię/Zwracam się do pacjenta o pomoc
Zarządzam
Nawiguję względem celu/Stwarzam warunki/Trenuję pacjenta/Nie-pomagam/Zachowuję się
elegancko/Szukam równowagi
Geografia
niewiedzenia
4 morza
Ocean
Morze Wczesnodziecięce
Obiektem zainteresowania psychoanalityka jest punkt, w którym
wiedza się rozpada i staje niestabilna jako niewiedzenie, które jest
prawdziwym wiedzeniem na poziomie nieświadomej emocjonalnej
komunikacji pacjenta
(Larner, 2000, s. 67).
Morze Społeczne
Zmiana czy transformacja jest generowana przez język; jest
częścią wspólnie tworzonego procesu rozumienia i jest
przepełniona niepewnością i ryzykiem.
(Anderson, 2012)
Morze Empiryczne
Spuścizną Karla Poppera (1994) w filozofii nauki jest założenie, że prawda
sama w sobie jest niepoznawalna. Nie można udowodnić prawdziwości danego
twierdzenia. Można natomiast spróbować je podważyć. Istotą nauki jest
zbliżanie się do prawdy przez wnikliwe badanie hipotez na temat rzeczywistości
i próbę ich obalenia. Terapeuta poznawczy stosuje podobną metodę (...).
Pamięta, że przedmiotem terapii nie jest prawdziwość przekonań, lecz zależność
między nimi a cierpieniem, czy trudnościami doświadczanymi przez pacjenta.
(Popiel, Pragłowska, 2008)
Morze Ostateczne
Logos is deeper than logic
(Frankl, 1985)
Ocean Wspólny
Z perspektywy dialektyki nie można zrozumieć wybranych elementów
bez zajmowania się całością. Rzeczywistość jest holistyczna, mimo iż wydaje
się nam, że potrafimy rozsądnie rozpatrywać jej części czy fragmenty. (...)
Klinicysta nigdy nie ma "pełnego obrazu pacjenta". Terapeuci są raczej jak
ślepcy, którym pozwolono dotknąć słonia i opisać go, a każdy z nich był
pewien, że całe zwierzę wygląda tak, jak poznana część. Dlatego mówili: "Słoń
jest duży, płaski i wiotki", "Ależ skąd! Słoń jest długi cienki i walcowaty", "Na
pewno nie. Słoń jest twardy jak kość".
(Dimef, Koerner, 2012)
Ocean Wspólny
Poznanie rzeczywistości nie jest możliwe z takich samych
powodów, dla których nie można śpiewać ziemniaków; można je
hodować lub zbierać czy jeść, ale nie śpiewać. Rzeczywistość musi
być “byta”
(Bion, 1965)
Wnioski
dla psychoterapeuty
dla psychoterapeutów
dla pozostałych
Dialog zaczyna się,
kiedy nie wiem co powiedzieć.
(Opoczyńska, 2007)

More Related Content

Similar to Idea i praktyka niewiedzenia w psychoterapii

Depresja niewidzialny wróg / Joanna Jankiewicz
Depresja niewidzialny wróg / Joanna JankiewiczDepresja niewidzialny wróg / Joanna Jankiewicz
Depresja niewidzialny wróg / Joanna JankiewiczDarmowe Ebooki
 
Rodzaje psychoterapii jej nurty i wiry cz.1
Rodzaje psychoterapii jej nurty i wiry cz.1Rodzaje psychoterapii jej nurty i wiry cz.1
Rodzaje psychoterapii jej nurty i wiry cz.1Karina Szczęsna
 
Jak w domu pomóc osobie cierpiącej na depresję.
Jak w domu pomóc osobie cierpiącej na depresję.Jak w domu pomóc osobie cierpiącej na depresję.
Jak w domu pomóc osobie cierpiącej na depresję.Psychoterapia-Domaradzki
 
Jak w domu pomóc osobie_cierpiącej na depresję
Jak w domu pomóc osobie_cierpiącej na depresjęJak w domu pomóc osobie_cierpiącej na depresję
Jak w domu pomóc osobie_cierpiącej na depresjęAgeno - dev Dev
 
Warsztat teatralny wg Yaloma
Warsztat teatralny wg YalomaWarsztat teatralny wg Yaloma
Warsztat teatralny wg YalomaMonika Rejtner
 
uwarunkowania procesu diagnostycznego
uwarunkowania procesu diagnostycznegouwarunkowania procesu diagnostycznego
uwarunkowania procesu diagnostycznegoŻaneta Kozubek
 
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapii
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich TerapiiKoncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapii
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapiicarola
 
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapii
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich TerapiiKoncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapii
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapiicarola
 
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapii
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich TerapiiKoncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapii
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapiicarola
 
Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...
Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...
Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...MANDARINE Project Partners
 
Psychologia
PsychologiaPsychologia
Psychologiamalbor25
 
Psych kliniczna
Psych klinicznaPsych kliniczna
Psych klinicznamalbor25
 
Wprowadzenie do biosyntezy
Wprowadzenie do biosyntezyWprowadzenie do biosyntezy
Wprowadzenie do biosyntezyWojtek Laskowski
 
Rola wartości w posłudze hospicyjnej
Rola wartości w posłudze hospicyjnejRola wartości w posłudze hospicyjnej
Rola wartości w posłudze hospicyjnejGertruda Gałek
 

Similar to Idea i praktyka niewiedzenia w psychoterapii (20)

Depresja niewidzialny wróg / Joanna Jankiewicz
Depresja niewidzialny wróg / Joanna JankiewiczDepresja niewidzialny wróg / Joanna Jankiewicz
Depresja niewidzialny wróg / Joanna Jankiewicz
 
Rodzaje psychoterapii jej nurty i wiry cz.1
Rodzaje psychoterapii jej nurty i wiry cz.1Rodzaje psychoterapii jej nurty i wiry cz.1
Rodzaje psychoterapii jej nurty i wiry cz.1
 
Jak w domu pomóc osobie cierpiącej na depresję.
Jak w domu pomóc osobie cierpiącej na depresję.Jak w domu pomóc osobie cierpiącej na depresję.
Jak w domu pomóc osobie cierpiącej na depresję.
 
Jak w domu pomóc osobie_cierpiącej na depresję
Jak w domu pomóc osobie_cierpiącej na depresjęJak w domu pomóc osobie_cierpiącej na depresję
Jak w domu pomóc osobie_cierpiącej na depresję
 
Warsztat teatralny wg Yaloma
Warsztat teatralny wg YalomaWarsztat teatralny wg Yaloma
Warsztat teatralny wg Yaloma
 
Leki
LekiLeki
Leki
 
uwarunkowania procesu diagnostycznego
uwarunkowania procesu diagnostycznegouwarunkowania procesu diagnostycznego
uwarunkowania procesu diagnostycznego
 
Emocje
EmocjeEmocje
Emocje
 
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapii
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich TerapiiKoncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapii
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapii
 
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapii
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich TerapiiKoncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapii
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapii
 
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapii
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich TerapiiKoncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapii
Koncepcje Powstawania Zaburzeń Psychicznych I Ich Terapii
 
Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...
Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...
Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...
 
Ie
IeIe
Ie
 
Jezyk reklamy
Jezyk reklamy Jezyk reklamy
Jezyk reklamy
 
Przestępczość a emocje.
Przestępczość a emocje.Przestępczość a emocje.
Przestępczość a emocje.
 
Psychologia
PsychologiaPsychologia
Psychologia
 
Psych kliniczna
Psych klinicznaPsych kliniczna
Psych kliniczna
 
Wprowadzenie do biosyntezy
Wprowadzenie do biosyntezyWprowadzenie do biosyntezy
Wprowadzenie do biosyntezy
 
Stres
StresStres
Stres
 
Rola wartości w posłudze hospicyjnej
Rola wartości w posłudze hospicyjnejRola wartości w posłudze hospicyjnej
Rola wartości w posłudze hospicyjnej
 

Idea i praktyka niewiedzenia w psychoterapii