SlideShare a Scribd company logo
1 of 58
E-learning implementeren:
geleerde lessen

Wilfred Rubens
Programma
Hoe kijk ik naar de implementatie van e-learning?
Jullie belangrijkste lessen
Enkele van mijn lessen
Opdracht
Algemene conclusies
Geleerde les....
E-learning invoeren: factoren

           Management



           Curriculum


  Mensen                Infrastructuur
Curriculum




             Van den
              Akker,
              2003
Vier in Balans, Kennisnet
Plateauplanning
Leercultuur
Is kennis macht? Intellectueel
           eigendom?
       Kenniswerkers?
    Masculine organisatie?
    Mogen fouten gemaakt
            worden?
     Competitieve sfeer?
       Is leren werken?
    Status informeel leren?
      Wordt kennisdeling
         gestimuleerd?
 Wordt veel samengewerkt?
                                 Foto: Torjussen
Internet
beschikbaar en
vrij toegankelijk?
Technische
infrastructuur?
Technische
ondersteuning?




  Foto: http://www.flickr.com/
 photos/erfgoed/2914081325/
Perspectieven op verandering

  Blauw: duidelijke doelen en structuur
  Rood:   beloning en klimaat
  Geel: macht en invloed
  Wit: chaos en bottom up
  Groen: verbeteren van leervermogen
Hulpmiddel implementatie:
plateauplanning
Opzet implementatieplan
Waartoe e-learning?
Curriculum: leerdoelen, leeractiviteiten, groepering,
beoordelen
Management: faciliteiten, commitment, visie, organisatie
werk
Mensen: e-readiness, leercultuur
Infrastructuur: netwerk, hardware, ruimtes, applicaties
Lange termijn en eerste stap
Jullie belangrijkste lessen


           Management



            Curriculum


  Mensen                 Infrastructuur
Enkele van mijn ervaringen


  Almost everything I have learned about IT governance
  models and project and portfolio management (PPM) I
  learned by doing it wrong.




A CIO shares his lessons learned in project and portfolio management
Enkele van mijn ervaringen


           Management



           Curriculum


  Mensen                Infrastructuur
Fronter (1)

 Curriculum
   Relatie functionaliteiten - onderwijsproces
   Bestaande onderwijs versterken
 Mensen:
   Grote en brede betrokkenheid bij selectie
   Key users
Fronter (2)
 Management:
   Rood-groene aanpak
   Gevoel van urgentie
   Betrokkenheid
   Vertrouwen in projectgroep
   Ruimte geven en faciliteiten
 Infrastructuur:
   Single sign on
   Afstemming mogelijkheden infrastructuur en
   wenselijkheden
Solphay Farmaceuticals (1)

 Curriculum
   Sterk instructief, wel passend bij organisatie
 Management
   “Blauwe aanpak”, “Need of urgence”, veel steun
Solphay Farmaceuticals (2)

 Mensen
   Nauw overleg systeembeheer, redelijk wat digibeten,
   veel begeleiding, extrinsiek gemotiveerd
 Infrastructuur
   Verhaal apart…. (niet schaalbaar)
Diverse portfolioprojecten (1)

 Curriculum
   Klassiek, portfolio Fremdkörper
 Management
   Leeft het bij opleidingsdirecteuren?Duidelijk beleid,
   haastig ingevoerd, weinig voorbereidingstijd, CvB
   haalt verplichting er af.
Diverse portfolioprojecten (2)

 Mensen
   Niet overtuigd van noodzaak en meerwaarde,
   onvoldoende voorbereid (hoe beoordelen etc)
 Infrastructuur
   Veel kinderziektes, daarna vereenvoudigd
PDO Accountancy (1)

Curriculum
  Goed doordacht, niet sterk vernieuwend, betrekkelijk
  weinig F2F
Management
  Idee van opleidingsbestuur, “Gele aanpak” (passend!)
PDO Accountancy (2)

Mensen
  Docenten zagen de voordelen, tweede lichting
  studenten ook
Infrastructuur
  In handen van wizzkids, bottleneck bij studenten (in
  combinatie met zware content)
Opdracht
Zie Moodle
Algemene conclusies
Kies voor een integrale en       Houd rekening met zone naaste
gefaseerde aanpak                ontwikkeling van
                                 medewerkers
Communiceer over nut en
noodzaak                         Ontwikkel strategie hanteerbaar
                                 maken weerstanden
Gebruik ICT die bij leren past

Voorkom vrijblijvendheid         Ontwikkel communicatie- en
                                 professionaliseringsaanpak
Toon als management              (implementatiefase, maar ook
daadwerkelijk leiderschap        incorporatiefase)
Stabiele, betrouwbare,           Rekening houden met ‘politiek’
gebruikersvriendelijke
technologie                      Tel je zegeningen
Houd rekening met de houding     Zorg voor intrinsieke motivatie
van medewerkers, en speel daar
op in                            Houd rekening met de context
1. Integraal en gefaseerde
          aanpak

         Management



          Curriculum


Mensen                 Infrastructuur

                                    Index
Van den Akker: meerderheid
curriculuminnovaties mislukken

 inconsistenties tussen het bedoelde,
 geïmplementeerde en bereikte curriculum
 overambitieuze plannen, onrealistische deadlines en te
 weinig investeringen in docenten.




                                                          Index
Van den Akker: meerderheid
curriculuminnovaties mislukken

 inconsistenties tussen het bedoelde,
 geïmplementeerde en bereikte curriculum
 overambitieuze plannen, onrealistische deadlines en te
 weinig investeringen in docenten.

              En bij e-learning komt
           technologische vernieuwing
             nog eens daarbovenop
                                                          Index
2. Communiceer over nut en
noodzaak
Strategische doelen vs
operationele doelen
Medewerkers
‘eigenaar’ doelen
Vinden leerlingen
inzet ICT zinvol?



                             Index
3. Gebruik ICT die bij leren
           past



                               Index
http://tpack.org/
tpck/index.php?
title=Main_Page     Index
Drie elementen

Pedagogical Content Knowledge: Hoe kan bepaalde
leerstof gedoceerd worden?
Technological Content Knowledge: Hoe kun je ICT
kiezen en gebruiken om bepaalde leerstof te
verspreiden?
Technological Pedagogical Knowledge: Hoe kun je
bepaalde technologie inzetten voor leren?


                                                  Index
Wat is de “zone of
possibility” van onze
technologieën?

 In relatie tot inhoud
 en didactiek




Punya Mishra in: TPACK explores effective ed-tech integration   Source: Entrepremusings

                                                                                Index
Voorbeeld leeractiviteit en tool

                                   Index
Dus belangrijk.....
 Wat zijn de leerdoelen?
 Welke praktische didactische keuzes maak je?
 Welke typen samenhangende leeractiviteiten kies je?
 Welke formatieve en summatieve
 beoordelingsstrategieën wil je gebruiken?
 Welke gereedschappen en bronnen kies je? Waarom?
 Rekening houdend met de didactische eigenschappen
 van die tools

                                                       Index
4. Voorkom vrijblijvendheid




  Foto: Old Shoe Woman        Index
5. Toon als management
daadwerkelijk leiderschap
 Niet alleen woorden, maar ook daden
 Voorbeeldgedrag
 Visieontwikkeling
 Koersvastheid
 Ruimte en ondersteuning geven



                                       Index
Fadel & Lemke, 2006 :
besteed vooral aandacht aan leiderschap,
    professionalisering van docenten,
   curriculumontwikkeling en didactiek
    om ICT op een effectieve manier
      in te bedden in het onderwijs.




                                           Index
Kritische succesfactoren
 Concreet resultaat
 Commitment
 Communicatie
 Consistentie


 Bron: managersonline.nl, Cozijnsen 2001


                                           Index
6. Stabiele, betrouwbare,
gebruikersvriendelijke
technologie
     Cuban, 2001: betrouwbaarheid van
   technologie en de complexiteit van de
     technologie in belangrijke mate van
   invloed op de acceptatie van ICT door
                  docenten.


                                           Index
You never get a second change to make a
             first impression




                                          Index
You never get a second change to make a
             first impression




                      Geldt ook voor
                       technologie


                                          Index
7. Houd rekening met de houding van
  medewerkers, en speel daar op in
                                           1: “It’ll never work. Forget it“
                                           2: “Let’s wait until all the bugs
                                                  are worked out.”
                                          3: “Let’s go slow and avoid any
                                                       trouble.”
                                              4: “Proceed logically and
                                                      smoothly.”
                                           5: “We’re fallling behind. Go,
Foto: Megan Choo                                       go, go!”
Uit: William Horton (2001), “Leading e-   6: “Do everything by e-learning
      learning”, Alexandria: ASTD
                                                         now!”
                                                                          Index
Focus je bij de implementatie niet
op de Iejoors en laat de Teigetjes
niet een te dominante rol spelen!




                                     Index
8. Houd rekening met zone naaste
 ontwikkeling van             Het ideaal
 medewerkers

Interventies

                               Techno
                  Didactisch
                               logisch


               Techno
  Didactisch
               logisch

                                           Index
E-readiness medewerkers heeft nieuwe
                 dimensie gekregen!


Foto: KaiChan Vong
                                               Index
Informatie overbelasting
                 Applicatie overbelasting
                 Interactie overbelasting




Bron: http://www.flickr.com/photos/steveweaver/1817508272/   Index
9. Ontwikkel strategie
hanteerbaar maken
weerstanden

      Bron: http://
     www.fontys.nl/
lerarenopleiding/sittard/
nattech/bel/default.htm




                            Index
Soorten weerstanden

De verandering is niet in het belang van de
medewerkers (status, positie, plezier in het werk,
autonomie, kwaliteit werk, werkdruk, teacher bandwith
problem (D. Wiley), enzovoorts)
Onduidelijkheid (gevolgen voor de functie, verkeerde of
andere verwachtingen, doelen)


   Naar: H. Nathans, 1994
                                                          Index
Soorten weerstanden (2)

Medewerkers weten het beter (ICT roept meer
problemen op, lost niks op, enzovoorts)
Angst niet aan de nieuwe eisen te kunnen voldoen
(vertrouwen in eigen kunnen, ICT-vaardigheden, ruimte
om zich voor te bereiden)




                                                        Index
Soorten weerstanden (3)

Docenten voelen zich niet serieus genomen (zij zijn
immers specialist op het gebied van leren)
ICT-ers voelen zich niet serieus genomen (zij hebben
verstand van security etc)
Medewerkers zien de zin er niet van in (het gaat toch
goed….)



                                                        Index
10. Ontwikkel communicatie- en
professionaliseringsaanpak (implementatiefase,
maar ook incorporatiefase)




Foto: http://www.flickr.com/photos/21499556@N04/2701802631/
                                                              Index
Tips
Heb respect voor elkaars professie
Communiceer over je professie
Wederzijds verwachtingen helder maken
Wees reëel (prioriteiten, keuzes)
Erken tegengestelde belangen
Vermijd deskundigheidsmacht
Creëer experimenteeromgeving
Uitbesteden?
                                        Index
11. Rekening houden met
‘politiek’
In de gaten hebben dat er dubbele agenda’s zijn.
Rekening houden met politieke spelletjes die binnen
een organisatie aanwezig zijn.
Sleutelfiguren met ev. dubbele agenda’s bij project
betrekking.
Trap mensen niet op hun tenen. Daar krijg je last van.



                                                         Index
12. Tel je zegeningen


 Benadruk wat goed is gegaan. Vier je successen
 En heb een lange adem




                                                  Index
13. Zorg voor intrinsieke
motivatie
 Beroep je niet op externe prikkels
 Wek geen valse verwachtingen
 Maak duidelijk wat de toegevoegde waarde is. En wees
 reëel. Spaart het tijd? Voor wie?
 Goede coaching, bereikbare coach
 Autonomie, sociale verbondenheid, competent voelen


                                                      Index
14. Houd rekening met de
context
Wat in geval X heeft
gewerkt, hoef nog niet
te werken in geval Y
Veel is bekend, toch
gaat steeds veel fout
Dynamiek,
afhankelijkheden


                           Index
E-learning is like a box of
chocolates. You never know
what you're gonna get. (vrij naar
                Forrest Gump)




 Foto: Ulterior Epicure
                                Index
Wat heb je geleerd, wat je
voor vandaag nog niet wist?




                           Foto:
                        womenwithout
                          borders

More Related Content

What's hot

Implementatie elearning en HRM in de zorg 2013
Implementatie elearning en HRM in de zorg 2013Implementatie elearning en HRM in de zorg 2013
Implementatie elearning en HRM in de zorg 2013
WilfredRubens.com
 

What's hot (20)

190415(wr) v1 gastcollege implementatie e learning avans plus april 2019
190415(wr) v1 gastcollege implementatie e learning avans plus april 2019190415(wr) v1 gastcollege implementatie e learning avans plus april 2019
190415(wr) v1 gastcollege implementatie e learning avans plus april 2019
 
190129 (wr) v1 gastcollege e learning trends avans plus januari 2019
190129 (wr) v1 gastcollege e learning trends avans plus januari 2019190129 (wr) v1 gastcollege e learning trends avans plus januari 2019
190129 (wr) v1 gastcollege e learning trends avans plus januari 2019
 
190906 (wr) v1 webinar activerend leren avans plus 2019
190906 (wr) v1 webinar activerend leren avans plus 2019190906 (wr) v1 webinar activerend leren avans plus 2019
190906 (wr) v1 webinar activerend leren avans plus 2019
 
Implementatie elearning fontys post hbo elearning 2015
Implementatie elearning fontys post hbo elearning 2015Implementatie elearning fontys post hbo elearning 2015
Implementatie elearning fontys post hbo elearning 2015
 
200916 (wr) v1 gastcollege implementatie e learning avans plus september 2020
200916 (wr) v1 gastcollege implementatie e learning avans plus september 2020200916 (wr) v1 gastcollege implementatie e learning avans plus september 2020
200916 (wr) v1 gastcollege implementatie e learning avans plus september 2020
 
Webinar TPACK en activerende didactiek Fontys januari 2016
Webinar TPACK en activerende didactiek Fontys januari 2016Webinar TPACK en activerende didactiek Fontys januari 2016
Webinar TPACK en activerende didactiek Fontys januari 2016
 
Presentatie onderwijsinnovatie met ICT SCOH Den Haag
Presentatie onderwijsinnovatie met ICT SCOH Den HaagPresentatie onderwijsinnovatie met ICT SCOH Den Haag
Presentatie onderwijsinnovatie met ICT SCOH Den Haag
 
071110 (Wr) V1 Implementatie Elearning Sintermeerten
071110 (Wr) V1 Implementatie Elearning Sintermeerten071110 (Wr) V1 Implementatie Elearning Sintermeerten
071110 (Wr) V1 Implementatie Elearning Sintermeerten
 
Bijeenkomst 1 thema 10 ict en onderwijs
Bijeenkomst 1 thema 10 ict en onderwijsBijeenkomst 1 thema 10 ict en onderwijs
Bijeenkomst 1 thema 10 ict en onderwijs
 
Presentatie Horizon Report 2016 Higher Education
Presentatie Horizon Report 2016 Higher Education Presentatie Horizon Report 2016 Higher Education
Presentatie Horizon Report 2016 Higher Education
 
Online gastcollege implementatie e learning avans plus maart 2020
Online gastcollege implementatie e learning avans plus maart 2020Online gastcollege implementatie e learning avans plus maart 2020
Online gastcollege implementatie e learning avans plus maart 2020
 
Tweedaagse blended learning ontwikkelen Toll-cursus
Tweedaagse blended learning ontwikkelen Toll-cursusTweedaagse blended learning ontwikkelen Toll-cursus
Tweedaagse blended learning ontwikkelen Toll-cursus
 
Gastcollege elearning trends fce december 2021
Gastcollege elearning trends fce december 2021Gastcollege elearning trends fce december 2021
Gastcollege elearning trends fce december 2021
 
140114 (wr) v1 implementatie e learning fontys post hbo elearning
140114 (wr) v1 implementatie e learning fontys post hbo elearning 140114 (wr) v1 implementatie e learning fontys post hbo elearning
140114 (wr) v1 implementatie e learning fontys post hbo elearning
 
Masterclass blended learning next higher education 2015
Masterclass blended learning next higher education 2015Masterclass blended learning next higher education 2015
Masterclass blended learning next higher education 2015
 
Wetenschap en Technologie met de BeeBot
Wetenschap en Technologie met de BeeBotWetenschap en Technologie met de BeeBot
Wetenschap en Technologie met de BeeBot
 
Startcollege ict2
Startcollege ict2Startcollege ict2
Startcollege ict2
 
Gastcollege implementatie e learning fontys najaar 2016
Gastcollege implementatie e learning fontys najaar 2016Gastcollege implementatie e learning fontys najaar 2016
Gastcollege implementatie e learning fontys najaar 2016
 
Het zelf ontwikkelen van elektronische leerobjecten
Het zelf ontwikkelen van elektronische leerobjectenHet zelf ontwikkelen van elektronische leerobjecten
Het zelf ontwikkelen van elektronische leerobjecten
 
Implementatie elearning en HRM in de zorg 2013
Implementatie elearning en HRM in de zorg 2013Implementatie elearning en HRM in de zorg 2013
Implementatie elearning en HRM in de zorg 2013
 

Viewers also liked

Docenten effectiever professionaliseren dankzij ict
Docenten effectiever professionaliseren dankzij ictDocenten effectiever professionaliseren dankzij ict
Docenten effectiever professionaliseren dankzij ict
WilfredRubens.com
 
110914 (wr) v1 informal+formal = powerful learning environment in a connected...
110914 (wr) v1 informal+formal = powerful learning environment in a connected...110914 (wr) v1 informal+formal = powerful learning environment in a connected...
110914 (wr) v1 informal+formal = powerful learning environment in a connected...
WilfredRubens.com
 
Presentation participation moocs
Presentation participation moocsPresentation participation moocs
Presentation participation moocs
WilfredRubens.com
 

Viewers also liked (17)

Webinar Werken met TPACK
Webinar Werken met TPACKWebinar Werken met TPACK
Webinar Werken met TPACK
 
Presentatie mooc platforms SURFAcademy
Presentatie mooc platforms SURFAcademyPresentatie mooc platforms SURFAcademy
Presentatie mooc platforms SURFAcademy
 
160331 v1 (wr) fontys it dienst ict en leren
160331 v1 (wr) fontys it dienst ict en leren160331 v1 (wr) fontys it dienst ict en leren
160331 v1 (wr) fontys it dienst ict en leren
 
Docenten effectiever professionaliseren dankzij ict
Docenten effectiever professionaliseren dankzij ictDocenten effectiever professionaliseren dankzij ict
Docenten effectiever professionaliseren dankzij ict
 
110914 (wr) v1 informal+formal = powerful learning environment in a connected...
110914 (wr) v1 informal+formal = powerful learning environment in a connected...110914 (wr) v1 informal+formal = powerful learning environment in a connected...
110914 (wr) v1 informal+formal = powerful learning environment in a connected...
 
Mobile Learning en Digitale Didactiek 2.0
Mobile Learning en Digitale Didactiek 2.0Mobile Learning en Digitale Didactiek 2.0
Mobile Learning en Digitale Didactiek 2.0
 
Trends E-learning
Trends E-learningTrends E-learning
Trends E-learning
 
080817 (Wr) Presentatie Viafrica
080817 (Wr) Presentatie Viafrica080817 (Wr) Presentatie Viafrica
080817 (Wr) Presentatie Viafrica
 
Presentation participation moocs
Presentation participation moocsPresentation participation moocs
Presentation participation moocs
 
160404 v1 (wr) workshop ict en leren hhs nl
160404 v1 (wr) workshop ict en leren hhs nl160404 v1 (wr) workshop ict en leren hhs nl
160404 v1 (wr) workshop ict en leren hhs nl
 
Presentatie blended learning ub nijmegen
Presentatie blended learning ub nijmegenPresentatie blended learning ub nijmegen
Presentatie blended learning ub nijmegen
 
Digitale didactiek 2.0
Digitale didactiek 2.0Digitale didactiek 2.0
Digitale didactiek 2.0
 
Gastcollege blended learning Windesheim
Gastcollege blended learning WindesheimGastcollege blended learning Windesheim
Gastcollege blended learning Windesheim
 
Webinar tpack en activerend leren fontys juni 2016
Webinar tpack en activerend leren fontys juni 2016 Webinar tpack en activerend leren fontys juni 2016
Webinar tpack en activerend leren fontys juni 2016
 
Leren in sociale, virtuele, netwerken
Leren in sociale, virtuele, netwerkenLeren in sociale, virtuele, netwerken
Leren in sociale, virtuele, netwerken
 
Blogging @ OpenU
Blogging @ OpenUBlogging @ OpenU
Blogging @ OpenU
 
Future of Learning in a Virtual World 2014
Future of Learning in a Virtual World 2014Future of Learning in a Virtual World 2014
Future of Learning in a Virtual World 2014
 

Similar to Elearning Implementeren Gastcollege Fontys

Implementatie elearning gastcollege Fontys december 2012
Implementatie elearning gastcollege Fontys december 2012 Implementatie elearning gastcollege Fontys december 2012
Implementatie elearning gastcollege Fontys december 2012
WilfredRubens.com
 
Implementeren van-onderwijstechnologie
Implementeren van-onderwijstechnologieImplementeren van-onderwijstechnologie
Implementeren van-onderwijstechnologie
itslearning Nederland
 
Implementatie elearning elzrg11
Implementatie elearning elzrg11Implementatie elearning elzrg11
Implementatie elearning elzrg11
WilfredRubens.com
 

Similar to Elearning Implementeren Gastcollege Fontys (20)

Implementatie elearning gastcollege Fontys december 2012
Implementatie elearning gastcollege Fontys december 2012 Implementatie elearning gastcollege Fontys december 2012
Implementatie elearning gastcollege Fontys december 2012
 
160205 (wr) v1 gastcollege implementatie e learning fontys
160205 (wr) v1 gastcollege implementatie e learning fontys160205 (wr) v1 gastcollege implementatie e learning fontys
160205 (wr) v1 gastcollege implementatie e learning fontys
 
230417 (WR) v1 Gastcollege implementatie e-learning FCe april 2023.pdf
230417 (WR) v1 Gastcollege implementatie e-learning FCe april 2023.pdf230417 (WR) v1 Gastcollege implementatie e-learning FCe april 2023.pdf
230417 (WR) v1 Gastcollege implementatie e-learning FCe april 2023.pdf
 
Kennisbasis ict ieniconf-2010
Kennisbasis ict ieniconf-2010Kennisbasis ict ieniconf-2010
Kennisbasis ict ieniconf-2010
 
Een Kennisbasis ICT, en wat nu? (Aike van der Hoeff)
Een Kennisbasis ICT, en wat nu? (Aike van der Hoeff)Een Kennisbasis ICT, en wat nu? (Aike van der Hoeff)
Een Kennisbasis ICT, en wat nu? (Aike van der Hoeff)
 
Instrumenten voor een waardevolle digitale leeromgeving - Nico Juist en Herma...
Instrumenten voor een waardevolle digitale leeromgeving - Nico Juist en Herma...Instrumenten voor een waardevolle digitale leeromgeving - Nico Juist en Herma...
Instrumenten voor een waardevolle digitale leeromgeving - Nico Juist en Herma...
 
Implementeren van-onderwijstechnologie
Implementeren van-onderwijstechnologieImplementeren van-onderwijstechnologie
Implementeren van-onderwijstechnologie
 
Implementeren van onderwijstechnologie
Implementeren van onderwijstechnologieImplementeren van onderwijstechnologie
Implementeren van onderwijstechnologie
 
Implementatie elearning elzrg11
Implementatie elearning elzrg11Implementatie elearning elzrg11
Implementatie elearning elzrg11
 
071022 (Wr) V1 Implementatie Elearning Nhl
071022 (Wr) V1 Implementatie Elearning Nhl071022 (Wr) V1 Implementatie Elearning Nhl
071022 (Wr) V1 Implementatie Elearning Nhl
 
170511 (wr) v1 sessie deltion college ict en onderwijs effectief inzetten
170511 (wr) v1 sessie deltion college ict en onderwijs effectief inzetten170511 (wr) v1 sessie deltion college ict en onderwijs effectief inzetten
170511 (wr) v1 sessie deltion college ict en onderwijs effectief inzetten
 
Gastcollege implementatie e -earning fontys maart 2017
Gastcollege implementatie e -earning fontys maart 2017Gastcollege implementatie e -earning fontys maart 2017
Gastcollege implementatie e -earning fontys maart 2017
 
ELO implementeren in het VO
ELO implementeren in het VOELO implementeren in het VO
ELO implementeren in het VO
 
ELO's implementeren in het VO
ELO's implementeren in het VOELO's implementeren in het VO
ELO's implementeren in het VO
 
I coaching
I coachingI coaching
I coaching
 
Introductie Blended Learning
Introductie Blended LearningIntroductie Blended Learning
Introductie Blended Learning
 
Workshop didactiek en e-learning Rutgers publiek
Workshop didactiek en e-learning Rutgers publiekWorkshop didactiek en e-learning Rutgers publiek
Workshop didactiek en e-learning Rutgers publiek
 
Kennisbasis Ict1
Kennisbasis Ict1Kennisbasis Ict1
Kennisbasis Ict1
 
Workshop Integratie van ICT in natuur- en techniekonderwijs
Workshop Integratie van ICT in natuur- en techniekonderwijsWorkshop Integratie van ICT in natuur- en techniekonderwijs
Workshop Integratie van ICT in natuur- en techniekonderwijs
 
Kennisbasis ict eindhovenseschool-inspiratiedag-2011
Kennisbasis ict eindhovenseschool-inspiratiedag-2011Kennisbasis ict eindhovenseschool-inspiratiedag-2011
Kennisbasis ict eindhovenseschool-inspiratiedag-2011
 

More from WilfredRubens.com

More from WilfredRubens.com (20)

240422 (WR) v1 UCLL Omgaan met AI in de klas.pdf
240422 (WR) v1  UCLL Omgaan met AI in de klas.pdf240422 (WR) v1  UCLL Omgaan met AI in de klas.pdf
240422 (WR) v1 UCLL Omgaan met AI in de klas.pdf
 
240409 (WR) v1 ROCMNL De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs.pdf
240409 (WR) v1  ROCMNL De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs.pdf240409 (WR) v1  ROCMNL De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs.pdf
240409 (WR) v1 ROCMNL De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs.pdf
 
231208(WR) v1 Aftrap AI Advisory Board ROER College.pdf
231208(WR) v1 Aftrap AI Advisory Board ROER College.pdf231208(WR) v1 Aftrap AI Advisory Board ROER College.pdf
231208(WR) v1 Aftrap AI Advisory Board ROER College.pdf
 
231130 (WR) v1 ChatGPT en leren Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.pdf
231130 (WR) v1 ChatGPT en leren Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.pdf231130 (WR) v1 ChatGPT en leren Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.pdf
231130 (WR) v1 ChatGPT en leren Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.pdf
 
231112 (WR) v1 ChatGPT OEB 2023.pdf
231112 (WR) v1  ChatGPT OEB 2023.pdf231112 (WR) v1  ChatGPT OEB 2023.pdf
231112 (WR) v1 ChatGPT OEB 2023.pdf
 
231104(WR) v1 ChatGPT Rotary Limburg.pdf
231104(WR) v1  ChatGPT Rotary Limburg.pdf231104(WR) v1  ChatGPT Rotary Limburg.pdf
231104(WR) v1 ChatGPT Rotary Limburg.pdf
 
231102 (WR) v1 Generatieve AI verantwoord inzetten welke afspraken maken we.pdf
231102 (WR) v1 Generatieve AI verantwoord inzetten welke afspraken maken we.pdf231102 (WR) v1 Generatieve AI verantwoord inzetten welke afspraken maken we.pdf
231102 (WR) v1 Generatieve AI verantwoord inzetten welke afspraken maken we.pdf
 
AfsprakenmakenovergebruikChatGPT.pdf
AfsprakenmakenovergebruikChatGPT.pdfAfsprakenmakenovergebruikChatGPT.pdf
AfsprakenmakenovergebruikChatGPT.pdf
 
231019 (WR) v1 AI en ethiek Bronckhorst.pdf
231019 (WR) v1 AI en ethiek Bronckhorst.pdf231019 (WR) v1 AI en ethiek Bronckhorst.pdf
231019 (WR) v1 AI en ethiek Bronckhorst.pdf
 
230920 (WR) v1 ChatGPT en sportbedrijf Tilburg publiek.pdf
230920 (WR) v1  ChatGPT en sportbedrijf Tilburg publiek.pdf230920 (WR) v1  ChatGPT en sportbedrijf Tilburg publiek.pdf
230920 (WR) v1 ChatGPT en sportbedrijf Tilburg publiek.pdf
 
230901 (WR) v1 ChatGPT EnnuOnline.pdf
230901 (WR) v1  ChatGPT EnnuOnline.pdf230901 (WR) v1  ChatGPT EnnuOnline.pdf
230901 (WR) v1 ChatGPT EnnuOnline.pdf
 
230902 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2023.pdf
230902 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2023.pdf230902 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2023.pdf
230902 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2023.pdf
 
230718 (WR) v1 AI en L en D def.pdf
230718 (WR) v1 AI en L en D def.pdf230718 (WR) v1 AI en L en D def.pdf
230718 (WR) v1 AI en L en D def.pdf
 
230627 (WR) v1 ChatGPT Schouten en Nelissen.pdf
230627 (WR) v1  ChatGPT Schouten en Nelissen.pdf230627 (WR) v1  ChatGPT Schouten en Nelissen.pdf
230627 (WR) v1 ChatGPT Schouten en Nelissen.pdf
 
230607 (WR) v1 Keynote Van LMS naar lerend ecosysteem.pdf
230607 (WR) v1 Keynote Van LMS naar lerend ecosysteem.pdf230607 (WR) v1 Keynote Van LMS naar lerend ecosysteem.pdf
230607 (WR) v1 Keynote Van LMS naar lerend ecosysteem.pdf
 
230526 (WR) v1 ChatGPT zorginstelling.pdf
230526 (WR) v1  ChatGPT zorginstelling.pdf230526 (WR) v1  ChatGPT zorginstelling.pdf
230526 (WR) v1 ChatGPT zorginstelling.pdf
 
230602 (WR) v1 workshop leerinterventies RWS.pdf
230602 (WR) v1 workshop leerinterventies RWS.pdf230602 (WR) v1 workshop leerinterventies RWS.pdf
230602 (WR) v1 workshop leerinterventies RWS.pdf
 
230517 (WR) v1 ChatGPT vloek of zegen CvI Conferentie.pdf
230517 (WR) v1  ChatGPT vloek of zegen CvI Conferentie.pdf230517 (WR) v1  ChatGPT vloek of zegen CvI Conferentie.pdf
230517 (WR) v1 ChatGPT vloek of zegen CvI Conferentie.pdf
 
230403 (WR) v1 Hoe veranderen chatbots en chatGPT werken en leren?.pdf
230403 (WR) v1  Hoe veranderen chatbots en chatGPT werken en leren?.pdf230403 (WR) v1  Hoe veranderen chatbots en chatGPT werken en leren?.pdf
230403 (WR) v1 Hoe veranderen chatbots en chatGPT werken en leren?.pdf
 
230322 (WR) v1 De didactische waarde van oefenen en toetsen met behulp van le...
230322 (WR) v1 De didactische waarde van oefenen en toetsen met behulp van le...230322 (WR) v1 De didactische waarde van oefenen en toetsen met behulp van le...
230322 (WR) v1 De didactische waarde van oefenen en toetsen met behulp van le...
 

Elearning Implementeren Gastcollege Fontys

  • 2. Programma Hoe kijk ik naar de implementatie van e-learning? Jullie belangrijkste lessen Enkele van mijn lessen Opdracht Algemene conclusies Geleerde les....
  • 3. E-learning invoeren: factoren Management Curriculum Mensen Infrastructuur
  • 4. Curriculum Van den Akker, 2003
  • 5. Vier in Balans, Kennisnet
  • 7. Leercultuur Is kennis macht? Intellectueel eigendom? Kenniswerkers? Masculine organisatie? Mogen fouten gemaakt worden? Competitieve sfeer? Is leren werken? Status informeel leren? Wordt kennisdeling gestimuleerd? Wordt veel samengewerkt? Foto: Torjussen
  • 9. Perspectieven op verandering Blauw: duidelijke doelen en structuur Rood: beloning en klimaat Geel: macht en invloed Wit: chaos en bottom up Groen: verbeteren van leervermogen
  • 11. Opzet implementatieplan Waartoe e-learning? Curriculum: leerdoelen, leeractiviteiten, groepering, beoordelen Management: faciliteiten, commitment, visie, organisatie werk Mensen: e-readiness, leercultuur Infrastructuur: netwerk, hardware, ruimtes, applicaties Lange termijn en eerste stap
  • 12. Jullie belangrijkste lessen Management Curriculum Mensen Infrastructuur
  • 13. Enkele van mijn ervaringen Almost everything I have learned about IT governance models and project and portfolio management (PPM) I learned by doing it wrong. A CIO shares his lessons learned in project and portfolio management
  • 14. Enkele van mijn ervaringen Management Curriculum Mensen Infrastructuur
  • 15. Fronter (1) Curriculum Relatie functionaliteiten - onderwijsproces Bestaande onderwijs versterken Mensen: Grote en brede betrokkenheid bij selectie Key users
  • 16. Fronter (2) Management: Rood-groene aanpak Gevoel van urgentie Betrokkenheid Vertrouwen in projectgroep Ruimte geven en faciliteiten Infrastructuur: Single sign on Afstemming mogelijkheden infrastructuur en wenselijkheden
  • 17. Solphay Farmaceuticals (1) Curriculum Sterk instructief, wel passend bij organisatie Management “Blauwe aanpak”, “Need of urgence”, veel steun
  • 18. Solphay Farmaceuticals (2) Mensen Nauw overleg systeembeheer, redelijk wat digibeten, veel begeleiding, extrinsiek gemotiveerd Infrastructuur Verhaal apart…. (niet schaalbaar)
  • 19. Diverse portfolioprojecten (1) Curriculum Klassiek, portfolio Fremdkörper Management Leeft het bij opleidingsdirecteuren?Duidelijk beleid, haastig ingevoerd, weinig voorbereidingstijd, CvB haalt verplichting er af.
  • 20. Diverse portfolioprojecten (2) Mensen Niet overtuigd van noodzaak en meerwaarde, onvoldoende voorbereid (hoe beoordelen etc) Infrastructuur Veel kinderziektes, daarna vereenvoudigd
  • 21. PDO Accountancy (1) Curriculum Goed doordacht, niet sterk vernieuwend, betrekkelijk weinig F2F Management Idee van opleidingsbestuur, “Gele aanpak” (passend!)
  • 22. PDO Accountancy (2) Mensen Docenten zagen de voordelen, tweede lichting studenten ook Infrastructuur In handen van wizzkids, bottleneck bij studenten (in combinatie met zware content)
  • 24. Algemene conclusies Kies voor een integrale en Houd rekening met zone naaste gefaseerde aanpak ontwikkeling van medewerkers Communiceer over nut en noodzaak Ontwikkel strategie hanteerbaar maken weerstanden Gebruik ICT die bij leren past Voorkom vrijblijvendheid Ontwikkel communicatie- en professionaliseringsaanpak Toon als management (implementatiefase, maar ook daadwerkelijk leiderschap incorporatiefase) Stabiele, betrouwbare, Rekening houden met ‘politiek’ gebruikersvriendelijke technologie Tel je zegeningen Houd rekening met de houding Zorg voor intrinsieke motivatie van medewerkers, en speel daar op in Houd rekening met de context
  • 25. 1. Integraal en gefaseerde aanpak Management Curriculum Mensen Infrastructuur Index
  • 26. Van den Akker: meerderheid curriculuminnovaties mislukken inconsistenties tussen het bedoelde, geïmplementeerde en bereikte curriculum overambitieuze plannen, onrealistische deadlines en te weinig investeringen in docenten. Index
  • 27. Van den Akker: meerderheid curriculuminnovaties mislukken inconsistenties tussen het bedoelde, geïmplementeerde en bereikte curriculum overambitieuze plannen, onrealistische deadlines en te weinig investeringen in docenten. En bij e-learning komt technologische vernieuwing nog eens daarbovenop Index
  • 28. 2. Communiceer over nut en noodzaak Strategische doelen vs operationele doelen Medewerkers ‘eigenaar’ doelen Vinden leerlingen inzet ICT zinvol? Index
  • 29. 3. Gebruik ICT die bij leren past Index
  • 31. Drie elementen Pedagogical Content Knowledge: Hoe kan bepaalde leerstof gedoceerd worden? Technological Content Knowledge: Hoe kun je ICT kiezen en gebruiken om bepaalde leerstof te verspreiden? Technological Pedagogical Knowledge: Hoe kun je bepaalde technologie inzetten voor leren? Index
  • 32. Wat is de “zone of possibility” van onze technologieën? In relatie tot inhoud en didactiek Punya Mishra in: TPACK explores effective ed-tech integration Source: Entrepremusings Index
  • 34. Dus belangrijk..... Wat zijn de leerdoelen? Welke praktische didactische keuzes maak je? Welke typen samenhangende leeractiviteiten kies je? Welke formatieve en summatieve beoordelingsstrategieën wil je gebruiken? Welke gereedschappen en bronnen kies je? Waarom? Rekening houdend met de didactische eigenschappen van die tools Index
  • 35. 4. Voorkom vrijblijvendheid Foto: Old Shoe Woman Index
  • 36. 5. Toon als management daadwerkelijk leiderschap Niet alleen woorden, maar ook daden Voorbeeldgedrag Visieontwikkeling Koersvastheid Ruimte en ondersteuning geven Index
  • 37. Fadel & Lemke, 2006 : besteed vooral aandacht aan leiderschap, professionalisering van docenten, curriculumontwikkeling en didactiek om ICT op een effectieve manier in te bedden in het onderwijs. Index
  • 38. Kritische succesfactoren Concreet resultaat Commitment Communicatie Consistentie Bron: managersonline.nl, Cozijnsen 2001 Index
  • 39. 6. Stabiele, betrouwbare, gebruikersvriendelijke technologie Cuban, 2001: betrouwbaarheid van technologie en de complexiteit van de technologie in belangrijke mate van invloed op de acceptatie van ICT door docenten. Index
  • 40. You never get a second change to make a first impression Index
  • 41. You never get a second change to make a first impression Geldt ook voor technologie Index
  • 42. 7. Houd rekening met de houding van medewerkers, en speel daar op in 1: “It’ll never work. Forget it“ 2: “Let’s wait until all the bugs are worked out.” 3: “Let’s go slow and avoid any trouble.” 4: “Proceed logically and smoothly.” 5: “We’re fallling behind. Go, Foto: Megan Choo go, go!” Uit: William Horton (2001), “Leading e- 6: “Do everything by e-learning learning”, Alexandria: ASTD now!” Index
  • 43. Focus je bij de implementatie niet op de Iejoors en laat de Teigetjes niet een te dominante rol spelen! Index
  • 44. 8. Houd rekening met zone naaste ontwikkeling van Het ideaal medewerkers Interventies Techno Didactisch logisch Techno Didactisch logisch Index
  • 45. E-readiness medewerkers heeft nieuwe dimensie gekregen! Foto: KaiChan Vong Index
  • 46. Informatie overbelasting Applicatie overbelasting Interactie overbelasting Bron: http://www.flickr.com/photos/steveweaver/1817508272/ Index
  • 47. 9. Ontwikkel strategie hanteerbaar maken weerstanden Bron: http:// www.fontys.nl/ lerarenopleiding/sittard/ nattech/bel/default.htm Index
  • 48. Soorten weerstanden De verandering is niet in het belang van de medewerkers (status, positie, plezier in het werk, autonomie, kwaliteit werk, werkdruk, teacher bandwith problem (D. Wiley), enzovoorts) Onduidelijkheid (gevolgen voor de functie, verkeerde of andere verwachtingen, doelen) Naar: H. Nathans, 1994 Index
  • 49. Soorten weerstanden (2) Medewerkers weten het beter (ICT roept meer problemen op, lost niks op, enzovoorts) Angst niet aan de nieuwe eisen te kunnen voldoen (vertrouwen in eigen kunnen, ICT-vaardigheden, ruimte om zich voor te bereiden) Index
  • 50. Soorten weerstanden (3) Docenten voelen zich niet serieus genomen (zij zijn immers specialist op het gebied van leren) ICT-ers voelen zich niet serieus genomen (zij hebben verstand van security etc) Medewerkers zien de zin er niet van in (het gaat toch goed….) Index
  • 51. 10. Ontwikkel communicatie- en professionaliseringsaanpak (implementatiefase, maar ook incorporatiefase) Foto: http://www.flickr.com/photos/21499556@N04/2701802631/ Index
  • 52. Tips Heb respect voor elkaars professie Communiceer over je professie Wederzijds verwachtingen helder maken Wees reëel (prioriteiten, keuzes) Erken tegengestelde belangen Vermijd deskundigheidsmacht Creëer experimenteeromgeving Uitbesteden? Index
  • 53. 11. Rekening houden met ‘politiek’ In de gaten hebben dat er dubbele agenda’s zijn. Rekening houden met politieke spelletjes die binnen een organisatie aanwezig zijn. Sleutelfiguren met ev. dubbele agenda’s bij project betrekking. Trap mensen niet op hun tenen. Daar krijg je last van. Index
  • 54. 12. Tel je zegeningen Benadruk wat goed is gegaan. Vier je successen En heb een lange adem Index
  • 55. 13. Zorg voor intrinsieke motivatie Beroep je niet op externe prikkels Wek geen valse verwachtingen Maak duidelijk wat de toegevoegde waarde is. En wees reëel. Spaart het tijd? Voor wie? Goede coaching, bereikbare coach Autonomie, sociale verbondenheid, competent voelen Index
  • 56. 14. Houd rekening met de context Wat in geval X heeft gewerkt, hoef nog niet te werken in geval Y Veel is bekend, toch gaat steeds veel fout Dynamiek, afhankelijkheden Index
  • 57. E-learning is like a box of chocolates. You never know what you're gonna get. (vrij naar Forrest Gump) Foto: Ulterior Epicure Index
  • 58. Wat heb je geleerd, wat je voor vandaag nog niet wist? Foto: womenwithout borders

Editor's Notes

  1. Goals: In the heart of the model: goals in terms of the results of student learning. Learning activities To achieve these goals students need to be active. They have to do these activities to achieve the goals. Examples of activities are reading and relating to own experiences. Learning environment: Instruction (or teaching) can be regarded as creating an environment that will stimulate students to be active in such a way that the goals can be actually achieved: the learning environment. In our defenition the learning environment is not only the fysical environment in which learning takes place. But also consists of the teachers, fellow-students, learning materials, assignments, tests and tools or instruments (such as a portfolio) . To be able to realize a learning environment, several conditions have to be fullfilled Management The educationals managers have to provide the vision, an educational concept, means and have to motivate the people involved. An adequate infrastructure has to be available, both technical en fysical. People (teachers, help-desk, students themselves, middle management etc) have to be able to do what is nessecary and have to be willing to do so. In the literature on educational change espessially the teachers’motivation is regarded as a key factor for the succes for the succes of educational change. Conditions for teacher motivation are that the teachers regard the educational change operation as a solution for their problem, time avialibility and reward (what in it for me). Professionalisation is part of this condition. The arrows in this model illustrate the interaction between the factors.
  2. Een blauwe strategie gaat uit van een beheersmatige aanpak. Vooraf duidelijke resulatten formuleren, planmatig via een blauwdruk implementeren. Eerst denken, dan doen, Via een rationeel proces naar een beste oplossing. Bij een rode strategie werk je aan een positief, warm, klimaat waarbinnen medewerkers worden gestimuleerd om te veranderen.Bijvoorbeeld via beloningen. HRM is erg belangrijk. Bij geel is veranderen een kwestie van invloed en macht. Er worden coalities gevormd en via onderhandelingen en top down maatregelen worden veranderingen tot stand gebracht. Bij een witte veranderingsstrategie ga hje er vanuit dat mesnen veranderen as je hen ruimte geeft om hun ideeén en plannen te verwezenlijken. Spontaniteit is belangrijk. Via een dynamisch vrij onvoorspelbaar proces evolueert een oplossing. Bij een groene strategie breng je mensen in leersituaties, waar ze van en aan elkaar leren. Samen zoeken naar een oplossing.
  3. Goals: In the heart of the model: goals in terms of the results of student learning. Learning activities To achieve these goals students need to be active. They have to do these activities to achieve the goals. Examples of activities are reading and relating to own experiences. Learning environment: Instruction (or teaching) can be regarded as creating an environment that will stimulate students to be active in such a way that the goals can be actually achieved: the learning environment. In our defenition the learning environment is not only the fysical environment in which learning takes place. But also consists of the teachers, fellow-students, learning materials, assignments, tests and tools or instruments (such as a portfolio) . To be able to realize a learning environment, several conditions have to be fullfilled Management The educationals managers have to provide the vision, an educational concept, means and have to motivate the people involved. An adequate infrastructure has to be available, both technical en fysical. People (teachers, help-desk, students themselves, middle management etc) have to be able to do what is nessecary and have to be willing to do so. In the literature on educational change espessially the teachers’motivation is regarded as a key factor for the succes for the succes of educational change. Conditions for teacher motivation are that the teachers regard the educational change operation as a solution for their problem, time avialibility and reward (what in it for me). Professionalisation is part of this condition. The arrows in this model illustrate the interaction between the factors.
  4. Goals: In the heart of the model: goals in terms of the results of student learning. Learning activities To achieve these goals students need to be active. They have to do these activities to achieve the goals. Examples of activities are reading and relating to own experiences. Learning environment: Instruction (or teaching) can be regarded as creating an environment that will stimulate students to be active in such a way that the goals can be actually achieved: the learning environment. In our defenition the learning environment is not only the fysical environment in which learning takes place. But also consists of the teachers, fellow-students, learning materials, assignments, tests and tools or instruments (such as a portfolio) . To be able to realize a learning environment, several conditions have to be fullfilled Management The educationals managers have to provide the vision, an educational concept, means and have to motivate the people involved. An adequate infrastructure has to be available, both technical en fysical. People (teachers, help-desk, students themselves, middle management etc) have to be able to do what is nessecary and have to be willing to do so. In the literature on educational change espessially the teachers’motivation is regarded as a key factor for the succes for the succes of educational change. Conditions for teacher motivation are that the teachers regard the educational change operation as a solution for their problem, time avialibility and reward (what in it for me). Professionalisation is part of this condition. The arrows in this model illustrate the interaction between the factors.
  5. One of the implications is that teachers not only know the content of learning and the pedagogy associated with that content: so effective instructional strategies. They also need to know the pedagogical possibilities and limitations of the technology that they can use and are using.
  6. Some time ago I read about for aspects that are essesntial for the implementtaion of change in an organisation. These aspects were also mentioned in the Dutch workshops, allthough we did not rank them in this way.
  7. Docenten en opleiders kunnen verschillende houdingen hebben ten aanzien van e-learning. De één is positief, de ander een stuk sceptischer. In “Leading e-learning” onderscheidt William Horton zes type reacties ten aanzien van e-learning. Volgens mij zie je deze reacties ook terug bij opleiders en docenten, als het gaat om de toepassing van ICT voor het leren. Ik wil deze reacties labellen aan de hand van enkele karakters uit mijn favoriete strip Winny the Pooh, van A.A. Milne. Het voordeel van deze typologie is dat het een gemeenschappelijke taal biedt. De Engelstalige uitdrukkingen zijn van Horton. IejoorIejoor de ezel is de scepticus. Hij is door schade en schande “wijs” geworden. “It’ll never work. Forget it“, roept hij. We hebben het allemaal al eens geprobeerd en gezien. Het kan alleen maar slechter gaan. Voor dat je het weet ben ik mijn staart weer kwijt en zijn ze mijn verjaardag vergeten. KnorretjeHet zeer voorzichtige, wat bange, varkentje Knorretje heeft een behoorlijke aversie tegen techniek en kan niet tegen onzekerheden zoals huffels en woezels. “Let’s wait until all the bugs are worked out”, stottert Knorretje. Je kunt hem vergelijken met de consument die vele jaren een computer wil kopen, maar dat nog niet gedaan heeft omdat op korte termijn een nieuw model op de markt komt dat nóg gebruikersvriendelijker is. Winny the PoohDe oude beer met het klein beetje verstand (ook al lijkt dat alleen maar zo) is al tevreden met een flinke portie honing. Voor hem hoeft het allemaal niet zo hard te gaan. “Let’s go slow and avoid any trouble”, zo luidt zijn motto. Pooh stapt niet in zeven sloten tegelijkertijd. Net als Knorretje houdt hij niet van huffels en woezels. Maar voor een pot honing wil hij wel eens wat harder lopen. UilDe wijze, bedachtzame, uil heeft een duidelijk doel voor ogen van wat hij wil met e-learning en hoe hij dit wil bereiken. “Proceed logically and smoothly”, spreekt Uil tot de andere bewoners van het Honderdbunderbos. Hij laat zich leiden door de ratio en gaat planmatig en voorspelbaar aan de slag met ICT in zijn leersituaties. Dit leidt niet tot grote veranderingen en ook niet tot grote fouten. KonijnKonijn is bang om achterop te raken als het gaat om de toepassing van e-learning. “We’re fallling behind. Go, go, go!”, aldus Konijn. Hij is groot voorstander van de inzet van ICT in leersituaties en geeft het hoge prioriteit. De bestaande situatie maakt Konijn onrustig. Konijn wil meer en anders en voelt zich wel eens een roepende in de woestijn. TeigetjeHet aardige van Teigetjes is dat Teigetjes aardig zijn! Maar Teigetje is ook wel eens over-enthousiast, zeker als het gaat om ICT en leren. “Do everything by e-learning now!”, schreeuwt hij door het Honderdbunderbos. Daarbij stuitert hij de andere dieren vaker omver. Deze worden daar wel eens moe van. Teigetje ziet alleen maar voordelen van e-learning. Teigetjes gebruiken termen als paradigmashift en transformatie van het onderwijs met ICT. Hij verliest daardoor wel eens het gevoel met de werkelijkheid. Ik durf de stelling aan dat -als je e-learning in wilt voeren- je Knorretjes, Pooh's, Uilen en Konijnen nodig hebt. Teigetjes moet je een duidelijke afgebakende klus geven, die ze zelfstandig kunnen uitvoeren. Iejoors moet je vooral dat laten doen waar ze goed in zijn, zoals een nieuw huis zoeken voor Uil. Je hebt een groot probleem als sleutelfiguren vooral Iejoor zijn.Knorretjes moeten af en toe de "zwarte hoed" van De Bono opzetten. Dat is erg belangrijk op gezette tijden. Konijnen zijn belangrijk bij het bepalen van ambities en ook om te sturen op ambities. In een pilotfase kun je het beste een Uil als projectleider hebben, maar bij een bredere implementatie kan dat best een Konijn zijn.