1. ΓΡΑΠΤΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ Γ΄ ΛΥΚ. (Eπαναληπτικό)
(ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ , Κεφ3ο)
ΘΕΜΑ A
Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα
το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.
Α1. Όταν υδατικό διάλυμα RNH2 αραιωθεί με προσθήκη Η2Ο
α. ο βαθμός ιοντισμού της RNH2 και η [ΟΗ-] θα ελαττωθούν
β. ο βαθμός ιοντισμού της RNH2 και η [ΟΗ-] θα αυξηθούν
γ. ο βαθμός ιοντισμού της RNH2 θα αυξηθεί, ενώ το pH του διαλύματος θα ελαττωθεί
δ. ο βαθμός ιοντισμού της RNH2 καθώς και το pH του διαλύματος θα αυξηθούν
Α2. Ο δείκτης ¨πράσινο της βρωμοκρεσόλης¨ έχει ρΚa=5. Η μορφή ΗΔ δίνει κίτρινο διάλυμα ενώ η
συζυγής βάση του δίνει μπλε διάλυμα. Σε υδατικό διάλυμα με ρΗ = 4 προσθέτουμε μια σταγόνα του
δείκτη. Η αναλογία
][
]H[



στο διάλυμα θα είναι:
α. 0,01 β. 0,1
γ. 10 δ. 100
Α3. Σε υδατικό διάλυμα ΝΗ3 προσθέτουμε στερεό ΝΗ4Cl. Ποιο από τα παρακάτω μεγέθη αυξάνεται;
α.Το ρΗ του διαλύματος β. Ο βαθμός ιοντισμού της ΝΗ3.
γ. Η συγκέντρωση των ιόντων ΟΗ -. δ. Η συγκέντρωση των ιόντων Η3Ο+.
Α4. Ποιο από τα μονοπρωτικά οξέα που ακολουθούν είναι ισχυρό;
α. το οξύ ΗΑ, αν γνωρίζουμε ότι κάθε υδατικό διάλυμα ΝaA έχει pH > 7 (25 oC).
β. το οξύ ΗΒ, αν γνωρίζουμε ότι υδατικό διάλυμα ΗΒ 0,2 Μ έχει pH = 2.
γ. το οξύ ΗΓ, αν γνωρίζουμε ότι 10 mL υδατικoύ διαλύματος ΗΓ με pH = 3 αν αραιωθούν, με προσθή-
κη νερού, μέχρι τελικό όγκο 1000 mL αποκτούν pH = 4.
δ. το οξύ ΗΔ, αν γνωρίζουμε ότι διαλύοντας ποσότητα στερεού ΝaΔ σε υδατικό διάλυμα ΗΔ, χωρίς
μεταβολή του όγκου του διαλύματος, το pH του διαλύματος παραμένει σταθερό.
Α5. Θεωρείστε δύο υδατικά διαλύματα, το ένα του άλατος ΝαΑ και το άλλο του άλατος ΝαΒ, τα οποία
έχουν την ίδια συγκέντρωση (Μ) στους 25ο C. αν δίνεται ότι μεγαλύτερη τιμή ρΗ έχει το διάλυμα του
ΝαΑ, ποιο από τα δύο μονοπρωτικά οξέα ΗΑ και ΗΒ είναι ισχυρότερο;
α. το ΗΑ β. το ΗΒ
γ. δεν επαρκούν τα στοιχεία για να δ. έχουν την ίδια ισχύ
αποφανθούμε ποιο από τα δύο
(Moνάδες 5x5 = 25)
ΘΕΜΑ B
Β1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν ως σωστές ή λανθασμένες, εξηγώντας κάθε φορά
την επιλογή σας.
α. Αν σε υδατικό διάλυμα ΝΗ3 0,1Μ εισάγω υδατικό διάλυμα ΚΝΟ3 , ο αριθμός των ιόντων ΟΗ-
του διαλύματος θα παραμείνει σταθερός (θερμοκρασία: σταθερή).
β. Αν 50 mL υδατικού διαλύματος του οξέος ΗΛ με pH = 2 απαιτούν για την πλήρη εξουδετέρωση
τους 10 mL διαλύματος ΝαΟΗ συγκέντρωσης 0,05 Μ, το οξύ ΗΛ είναι ισχυρό.
γ. Ο δείκτης φαινολοφθαλεΐνη είναι κατάλληλος για την ογκομέτρηση ασθενούς βάσης με ισχυρό
οξύ.
δ. Αν 200 mL διαλύματος ΗCOOH 0,5M αναμειχθούν με 100 mL διαλύματος ΚOH 10-4 M, θα προ-
κύπτει ρυθμιστικό διάλυμα.
Β2. Να γράψετε τέσσερις διαφορές μεταξύ ισχυρών και ασθενών βάσεων.
Β3. Αν κατά την αραίωση, σε σταθερή θερμοκρασία, ενός υδατικού διαλύματος ασθενούς μονοπρωτικής
βάσης Β συγκέντρωσης c Μ σε 50πλάσιο όγκο ο βαθμός ιοντισμού 5πλασιάζεται, τότε για τη σταθερά ιοντι-
σμού της Β ισχύει Kb =
72
c
.

2. B4. Το διπλανό διάγραμμα παριστάνει την καμπύλη ογκομέτρησης
100 mL υδατικού διαλύματος Υ. Να απαντήσετε, εξηγώντας κάθε
φορά την επιλογή σας, στις ακόλουθες ερωτήσεις:
α. Το πρότυπο διάλυμα είναι διάλυμα ΝaOH ή ΗCl;
β. Το ογκομετρούμενο διάλυμα είναι διάλυμα ΝΗ3, ΗCOOH,
ΝaΟΗ ή ΗCl;
γ. Στο σημείο Γ, το διάλυμα της κωνικής φιάλης αν αραιωθεί μέχρι
10πλασιασμό του όγκου του, διατηρεί το pH του σταθερό. Ναι ή όχι;
(θ: σταθερή)
δ. Ο λόγος Cπροτύπου δ/τος / C δ/τος Υ είναι 1/1. Nαι ή όχι;
(Moνάδες 8+4+5+8 = 25)
ΘΕΜΑ Γ
Δίνονται τα ακόλουθα υδατικά διαλύματα στους 25 oC:
Υ1: διάλυμα ΗCl c M με pH = κ
Υ2: διάλυμα (CH3COO)2Ca 0,05 M με pH = 9
Υ3: διάλυμα CΗ3COOH 0,1 M με pH = κ +2
Nα υπολογίσετε:
α. Τη σταθερά ιοντισμού Κa του οξέος CH3COOH και τη συγκέντρωση του διαλύματος Υ1.
β. Το pH των διαλυμάτων Υ1 και Υ3.
γ. Αραιώνουμε 50 mL διαλύματος Υ2 και προκύπτει το διάλυμα Υ4 στο οποίο ο βαθμός ιοντισμού του
CH3COO- είναι διπλάσιος από το βαθμό ιοντισμού του στο διάλυμα Υ2. Να υπολογίσετε τον όγκο του
νερού που προστέθηκε.
δ. Σε 200 mL του διαλύματος Υ2, εισάγουμε λίγες σταγόνες δείκτη ΗΔ με σταθερά ιοντισμού 10-4 και χρώ-
ματα κίτρινο για την όξινη μορφή, μπλε για τη βασική μορφή.
i. Ποιο είναι το χρώμα που απέκτησε το διάλυμα Υ2;
ii. Ποιος είναι ο ελάχιστος όγκος του διαλύματος Υ3 που πρέπει να εισάγουμε στην παραπάνω ποσό-
τητα του διαλύματος Υ2 ώστε να αλλάξει το χρώμα του διαλύματος Υ2 και να προκύψει το διάλυμα Υ5;
ε. Σε 20 mL του διαλύματος Υ5 διαβιβάζουμε αέριο ΗCl, χωρίς μεταβολή όγκου. Tο διάλυμα Υ6 που προ-
κύπτει, έχει κίτρινο χρώμα και ο λόγος των συγκεντρώσεων των δύο συζυγών μορφών του δείκτη έχει
τιμή 1:1000. Επιπλέον το pH του διαλύματος Υ6 έχει τιμή pH = ω. Να υπολογίσετε:
i. το ω
ii.τον όγκο του ΗCl που διαβιβάσαμε σε πρότυπες συνθήκες (STP).
iii. τον βαθμό ιοντισμού του οξικού οξέος στο διάλυμα Υ6.
Όλα τα διαλύματα βρίσκονται σε θερμοκρασία 25 oC ( Κw = 10-14 ).
(Moνάδες 5+5+5+5+5 = 25)
ΘΕΜΑ Δ
Διαθέτουμε δύο διαλύματα Χ και Υ:
Το διάλυμα Χ περιέχει ασθενή μονοπρωτική βάση (B).
Το διάλυμα Υ έχει όγκο 1 L και περιέχει μονοπρωτικό οξύ ΗΔ.
α) Να βρεθεί ο όγκος του διαλύματος Χ που πρέπει να προστεθεί στο διάλυμα Υ έτσι ώστε να προκύψει
διάλυμα (διάλυμα Τ1) με ρΗ=5.
Δίνονται επίσης:
I. Με την προσθήκη άλατος ΝαΔ στο διάλυμα του ΗΔ δεν παρατηρείται μεταβολή στην τιμή του ρΗ του
διαλύματος.
ΙΙ. Για την πλήρη εξουδετέρωση της ποσότητας του διαλύματος Υ απαιτούνται 100 mL διαλύματος
ΝαΟΗ με ρΗ ίσο με 14.
III. Ο λόγος των συγκεντρώσεων των κατιόντων οξωνίου στο διάλυμα Χ και στο διάλυμα Υ είναι ίσος με
2  10 -10 αντίστοιχα.
ΙV. Για την ασθενή βάση δίνεται ότι Κb = 5 10-6.
β) Το διάλυμα Τ1 αναμιγνύεται με ίσο όγκο διαλύματος ασθενούς οξέος ΗΓ 0,2Μ. Να βρεθεί το ρΗ του
διαλύματος Τ2 που προκύπτει.
Δίνεται για το ΗΓ : Κα = 9,510-9
Όλα τα διαλύματα βρίσκονται σε θερμοκρασία 25 oC.
(Moνάδες 25)