1. Φεμεία Β΄ Γομκαζίμο
Φνήζημξ Κμύηναξ,
Φεμηθόξ, M.Sc.

2. 2.1. Τμ κενό ζηε δςή μαξ
 Το νερό είναι κεμελιώδθσ παράγοντασ για τθ διατι-
ρθςθ τθσ ηωισ ςτον πλανιτθ μασ αφοφ είναι:
 το πιο διαδεδομζνο υγρό ςτθ φφςθ.
 το κφριο ςυςτατικό των ηωντανών οργανιςμών.
 το κφριο ςυςτατικό των τροφών και πολλών υλι-
κών.

3. Ακίπκεοζε κενμύ ζε ογνά, αένηα θαη
ζηενεά οιηθά
 Σε αζριο μίγμα (π.χ. ατμοςφαιρικόσ αζρασ) το νερό
(υδρατμοί) ανιχνεφεται από τισ ςταγόνεσ νεροφ που
εμφανίηονται ςτα τοιχώματα παγωμζνου δοχείου
που βρίςκεται εντόσ του μίγματοσ.
 Το νερό ςε υγρό μίγμα (π.χ. γάλα) ανιχνεφεται από
τισ ςταγόνεσ που ςχθματίηονται ςε φαλο ωρολογίου
που φζρνουμε πάνω από το κερμό μίγμα.
 Ο ςτερεόσ, κυανόσ και ζνυδροσ κειικόσ χαλκόσ (γα-
λαηόπετρα: ςφςτθμα κειικοφ χαλκοφ και νεροφ)
όταν κερμανκεί, απομακρφνεται το νερό και μζνει
μόνο ο κακαρόσ κειικόσ χαλκόσ, που είναι λευκόσ.

5. Φνήζεηξ ημο κενμύ
αζηηθή
βηνκεραληθή
γεσξγηθή

6. Πμζμζηηαία πνήζε κενμύ ακά θαηεγμνία
41%
37%
2%
1%
5%
1%
12%
1%
κερμοθλεκτρικά
εργοςτάςια
άρδευςθ
διαλφςεισ
οικιακι χριςθ
βιομθχανικι χριςθ
ηωικι παραγωγι
αςτικι χριςθ
μεταλεφματα

7. κημοξ & πιύζημμ
35%
ημοαιέηα
30%
πιοκηήνημ
20%
θμοδίκα θαη πόζε κενμύ
10%
θαζάνηζμα
5%
Οηθηαθή πνήζε κενμύ

8. Βημμεπακηθή πνήζε κενμύ
ρύλε
ζοζηαηηθό
πνμσόκηςκ
πιύζημμ
παναγςγή
εκένγεηαξ

13. 2.2. Τμ κενό ςξ δηαιύηεξ - μείγμαηα
 Μείγμα είκαη θάζε ζύζηεμα πμο πνμθύπηεη από ηεκ
ακάμεηλε δύμ ή πενηζζμηένςκ θαζανώκ μοζηώκ, πμο
μκμμάδμκηαη ζοζηαηηθά ημο μείγμαημξ.
 Βαζηθέξ θαηεγμνίεξ μηγμάηςκ:
 ακάιμγα με ηε θοζηθή ημοξ θαηάζηαζε:
ζηενεά - ογνά - αένηα
 aκάιμγα με ηεκ έθηαζε ακάμεηλεξ ηςκ ζοζηαηη-
θώκ ημοξ:
εηενμγεκή – μμμγεκή
 εηενμγεκή μίγμαηα: ηα ζοζηαηηθά είκαη δηαθνηηά με
γομκό μάηη ή θμηκό μηθνμζθόπημ.
 μμμγεκή μίγμαηα (ή δηαιύμαηα): ηα ζοζηαηηθά ημοξ
δεκ είκαη δηαθνηηά.

14. Α. Γξαλίηεο (εηεξνγελέο Β. Αίκα (εηεξνγελέο Γ. ζεηηθόο ραιθόο ζε
κίγκα) κίγκα) λεξό (νκνγελέο
κίγκα, δηάιπκα)

15. Χαρακτθρίςτε με Ε (ετερογενι) και με Ο (ομογενι)
τα ακόλουκα μίγματα:
E
E & OO
O
E E
EE
E
E

16.  Ιδηόηεηεξ ηςκ μεηγμάηςκ:
 Τα μείγμαηα έπμοκ μεηαβιεηή ζύζηαζε, δε-
ιαδή μπμνμύμε κα ακαμεηγκύμομε ηα ζοζηα-
ηηθά ημοξ ζε δηάθμνεξ ακαιμγίεξ.
Π.π θαθέξ γιοθόξ, μέηνημξ θηι.
 Τα ζοζηαηηθά εκόξ μίγμαημξ δηαηενμύκ πμι-
ιέξ από ηηξ ηδηόηεηέξ ημοξ.
Π.π. ημ αιάηη είκαη ζηενεό θαη αιμονό, ημ
κενό είκαη ογνό πςνίξ γεύζε εκώ ημ αιαηό-
κενμ είκαη αιμονό θαη ογνό.
 Όια ηα πμηά θαη ηα ηνόθημα πμο θαηακαιώ-
κμομε είκαη μείγμαηα μοζηώκ.
Π.π. μέιη, ιάδη, θαθέξ (655 ζοζηαηηθά)

17. Δηαιύμαηα
 Δηάιομα: μκμμάδεηαη θάζε μμμγεκέξ μίγμα.
Δηαιύηεξ: είκαη ημ ζοζηαηηθό ημο δηαιύμαημξ πμο έ-
πεη ηεκ ίδηα θοζηθή θαηάζηαζε με ημ δηάιομα ή ηε
μεγαιύηενε θαηά βάνμξ (ή θαη’ όγθμ ) ακαιμγία.
Δηαιομέκεξ μοζίεξ: ηα οπόιμηπα ζοζηαηηθά ημο δηα-
ιύμαημξ.
Π.π. Coca cola:
δ/ηεξ: κενό,
δ.μ.: δημλείδημ ημο άκζναθα, θςζθςνηθό μλύ, θαθεΐκε,
θαναμειόπνςμα, δάπανε θαη θοζηθέξ ανςμαηηθέξ
ύιεξ.
 Υδαηηθά δηαιύμαηα: Γίκαη ηα δηαιύμαηα ζηα μπμία
δηαιύηεξ είκαη ημ κενό.
 Τμ κενό παναθηενίδεηαη ςξ παγθόζμημξ δηαιύ-
ηεξ: είκαη θζεκόξ θαη μ πημ δηαδεδμμέκμξ (δηαιύ-
εη πάνα πμιιέξ μοζίεξ).

18.  Άιιμη δηαιύηεξ: βεκδίκε, αζεηόκ, αηζακόιε, βεκδόιημ
 Πανάδεηγμα ζπεμαηηζμμύ δηαιύμαημξ:
+
δηαιύηεο
(νερό)
δηαιπκελή
νπζία
(υπερμαγγανι-
κό καλίο)
πδαηηθό δηάιπκα
υπερμαγγανικού
καλίου

19.  Καηεγμνίεξ δηαιομάηςκ:
Α. Ακάιμγα με ηε θοζηθή ημοξ θαηάζηαζε:
ζηενεά – ογνά – αένηα
Β. Ακάιμγα με ηε θύζε ηεξ δηαιομέκεξ
μοζίαξ:
μμνηαθά – ημκηηθά
Γ. Ακάιμγα με ηεκ πμζόηεηα ηεξ δηαιομέκεξ
μοζίαξ ζε μνηζμέκε πμζόηεηα δηαιύηε:
αθόνεζηα – θμνεζμέκα - οπένθμνα
 δηαιοηόηεηα μοζίαξ: είκαη ε μέγηζηε πμζόηεηα ηεξ
μοζίαξ πμο μπμνεί κα δηαιοζεί ζε μνηζμέκε πμζό-
ηεηα δηαιύηε θαη ζε μνηζμέκεξ ζοκζήθεξ. Γλανηάηαη
πό ημ δηαιύηε, από ηεκ μοζία, από ηε ζενμμθνα-
ζία θαη ηεκ πίεζε. Π.π. ζε 100 g κενμύ ζενμμ-
θναζίαξ 20 oC μπμνμύμε κα δηαιύζμομε πιήνςξ
μέπνη 35 g θμηκμύ αιαηημύ.

20. ΚΟΡΔ΢ΜΔΝΟ
ΓΙΑΛΤΜΑ
δελ δηαιύεηαη
επηπιένλ πνζό-
ηεηα δ.ν.
ΑΚΟΡΔ΢ΣΟ
ΓΙΑΛΤΜΑ
κπνξεί λα δηαιπζεί
επηπιένλ πνζόηεηα
δ.ν.
ΤΠΔΡΚΟΡΟ ΓΙΑΛΤΜΑ
Δίλαη
αζηαζέο, ζρεκαηίδνληαη
θξύζηαιινη
θαζαξήο δ.ν.
Αύμεζε πεξηεθηηθόηεηαο δηαιπκέλεο νπζίαο
ζηεξεό
δηάιπκα
αέξην
δηάιπκα
πγξό
δηάιπκα

21. 2.3. Πενηεθηηθόηεηα
δηαιύμαημξ
 Πενηεθηηθόηεηα δηαιύμαημξ: είκαη ε πμζόηεηα
ηεξ δηαιομέκεξ μοζίαξ ζε μνηζμέκε πμζόηεηα
δηαιύηε (ή δηαιύμαημξ).
 ποθκό δηάιομα: δηάιομα με μεγάιε πενηεθηηθόηεηα
ζε δηαιομέκε μοζία.
 αναηό δηάιομα: δηάιομα με μηθνή πενηεθηηθόηεηα ζε
δηαιομέκε μοζία.
 Η πενηεθηηθόηεηα εκόξ δηαιύμαημξ δεκ ελανηάηαη από
ηεκ πμζόηεηα ημο δηαιύμαημξ. Π.π. όηακ πίκεηξ έκα
ακαροθηηθό, ε γιοθύηεηά ημο (δει. ε πενηεθηηθόηεηα
ημο ζε δάπανε) είκαη ίδηα είηε πίκεηξ μηα γμοιηά είηε
πίκεηξ μιόθιενε ηεκ πμζόηεηά ημο.
αναηό ποθκό

22. Γθθνάζεηξ πενηεθηηθόηεηαξ
Α. πενηεθηηθόηεηα δηαιύμαημξ ζηα εθαηό βάνμξ
πνμξ βάνμξ (% w/w).
μνηζμόξ: είκαη μ ανηζμόξ ηςκ g δ.μ. πμο πενηέ-
πμκηαη ζε 100 g δηαιύμαημξ.
π.π.: θάζε θένμα ηςκ 20 ιεπηώκ είκαη θνάμα ζθακ-
δηκαβηθμύ πνοζμύ ( Cu89Al5Zn5Sn1) πμο έπεη
πενηεθηηθόηεηα 5 % w/w ζε αιμομίκημ. Αοηό
ζεμαίκεη όηη ζε πμζόηεηα 100 g ζθακδηκαβη-
θμύ πνοζμύ πενηέπμκηαη 5 g αιμομηκίμο.
Φοζηθά, έκα θένμα ηςκ 20 ιεπηώκ ημ μπμίμ
δογίδεη 5,7 g, πενηέπεη:
(5/100)∙5,7 = 0,285 g αιμομηκίμο

23. Β. πενηεθηηθόηεηα δηαιύμαημξ ζηα εθαηό βάνμξ
πνμξ όγθμ (% w/v).
μνηζμόξ: είκαη μ ανηζμόξ ηςκ g δ.μ. πμο πενηέ-
πμκηαη ζε 100 mL δηαιύμαημξ.
π.π. : θοζημιμγηθόξ μνόξ 0,9 % w/v ζε αιάηη. Αοηό
ζεμαίκεη όηη ζε 100 mL θοζημιμγηθμύ μνμύ
πενηέπμκηαη 0,9 g αιαηημύ.
Γ. πενηεθηηθόηεηα δηαιύμαημξ ζηα εθαηό όγθμ
πνμξ όγθμ (% v/v).
μνηζμόξ: είκαη μ ανηζμόξ ηςκ mL δ.μ. πμο πενηέ-
πμκηαη ζε 100 mL δηαιύμαημξ.
π.π. : θναζί 11,5 % v/v (ή 11,5 % vol) ζε μηκό-
πκεομα. Aοηό ζεμαίκεη όηη ζε 100 mL θνα-
ζημύ πενηέπμκηαη 11,5 mL μηκμπκεύμαημξ.

25. πνμζζέημομε 40 g κενό
Πνμζζέημομε
10 g δάπανεξ
Πεξηεθηηθόηεηα ζηα εθαηό βάξνο πξνο βάξνο (% w/w)
α)Πμηα είκαη ε ηημή ηεξ
% w/v πενηεθηηθόηεηαξ ημο
δηαιύμαημξ πμο πνμέθορε
ζε δάπανε;
β)Πόζα g δάπανεξ πενηέπμ-
κηαη ζε 10 g ημο παναπά-
κς δηαιύμαημξ;

26. Λφςθ:
Α΄ ερώτημα
Στα 50 g διαλφματοσ περιζχονται 10 g ηάχαρθσ
Στα 100 g διαλφματοσ περιζχονται x g ηάχαρθσ
Aπάντθςθ: Η περιεκτικότθτα του διαλφματοσ είναι
20% w/w ςε ηάχαρθ.
50
100
10
x
δειαδή 50∙ x = 10 ∙ 100=
xδειαδή 50 ∙ x = 1000 δειαδή
1000
50
=
δειαδή x = 20

27. Λφςθ:
Β΄ ερώτημα
Στα 100 g διαλφματοσ περιζχονται 20 g ηάχαρθσ
Στα 10 g διαλφματοσ περιζχονται x g ηάχαρθσ
Aπάντθςθ: Σε 10 g διαλφματοσ περιζχονται 2 g ηάχα-
ρθσ.
100
10
20
x
δειαδή 100∙ x = 10 ∙ 20=
xδειαδή 100 ∙ x = 200 δειαδή
200
100
=
δειαδή x = 2

28. Πεξηεθηηθόηεηα ζηα εθαηό βάξνο πξνο όγθν (% w/v)
Προςκζτουμε 2,25 g
κοινοφ αλατιοφ
Αραιώνουμε μζχρι
τθ χαραγι τθσ ογκο-
μετρικισ φιάλθσ
Πμηα είκαη ε ηημή ηεξ %
w/v πενηεθηηθόηεηαξ ημο
δηαιύμαημξ πμο πνμέθο-
ρε ζε αιάηη;

29. Λφςθ:
Στα 250 mL διαλφματοσ περιζχονται 2,25 g αλατιοφ
Στα 100 mL διαλφματοσ περιζχονται x g αλατιοφ
Aπάντθςθ: Η περιεκτικότθτα του διαλφματοσ (φυςιο-
λογικόσ ορόσ) είναι 0,9 % w/v ςε αλάτι.
250
100
2,25
x
δειαδή 250 ∙ x = 2,25 ∙ 100=
xδειαδή 250 ∙ x = 225 δειαδή
225
250
=
δειαδή x = 0,9

30. Δηαπςνηζμόξ μεηγμάηςκ
Α. Εκχφλιςθ (μεταφορά μιασ ουςίασ από μια φάςθ ςε μια άλ-
λθ υγρι φάςθ)
Β. Απόχυςθ (διαχωριςμόσ αδιάλυτου ςυςτατικοφ από το υπό-
λοιπο υγρό μείγμα)
Γ. Διικθςθ ι φιλτράριςμα (διαχωριςμόσ δυςδιάλυτου ςτε-
ρεοφ από υγρό μίγμα, χρθςιμοποιώντασ θκμό)
Δ. Εξάτμιςθ (διαχωριςμόσ ςτερεοφ από υγρό διάλυμα, χωρίσ
βραςμό)
Ε. Απόςταξθ (διαχωριςμόσ ςυςτατικών μείγματοσ λόγω δια-
φοράσ ςτα ςθμεία βραςμοφ τουσ)
Στ.Χρωματογραφία (βαςίηεται ςτθν κατανομι των προσ δια-
χωριςμό ουςιών εντόσ δφο φάςεων, όπου θ μία φάςθ δια-
τθρείται ακίνθτθ, ενώ θ δεφτερθ βρίςκεται υπό ςυνεχι
ροι)
Ζ. Φυγοκζντριςθ (διαχωριςμόσ ςυςτατικών διαφορετικισ πυ-
κνότθτασ, με περιςτροφι του μείγματοσ με μεγάλθ ταχφ-
τθτα)

31. εθπύιηζε
απόποζε
δηήζεζε

32. Δθαξκνγή δηήζεζεο:
θαζαξηζκόο λεξνύ

33. ημ κενό ελαημίδεηαη
δηάιομα
αιαηημύ
θάρα πμν-
ζειάκεξ
αιάηη πμο
μέκεη μεηά
ηεκ ελάημη-
ζε ημο κε-
νμύ
ελάημηζε

34. Δθαξκνγή εμάηκηζεο

35. ζεξκόκεηξν
απόζηα-
γκα
θσληθή
θηάιε
ςπθηήξαο
απνζηαδό-
κελν πγξό
θηάιε
απόζηαμεο
έμνδνο
ςπθηηθνύ
πγξνύ
είζνδνο
ςπθηηθνύ
πγξνύ
ζέξκαλζε
απόζηαλε

36. Δθαξκνγέο απόζηαμεο

37. θειίδεξ
μειακημύ
δηεζεηηθό
πανηί
δηαιύηεξ
μέηςπμ
δηαιύηε
δηαπςνηζμόξ
πνςζηηθώκ
πνςμαημγναθία

38. ιάδη
βμύηονμ
αίμα