Γλώσσα ΣΤ΄. Επανάληψη 17ης ενότητας: ΄΄ Πόλεμος και Ειρήνη ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
http://st-taksh.blogspot.gr
Γλώσσα ΣΤ΄
Επανάληψη 17ης ενότητας:
΄΄ Πόλεμος και Ειρήνη ΄΄

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Θεωρία - Γραμματική σελ. 3 - 10
Παρουσιάσεις σελ 11 - 48
Επαναληπτικά σελ. 49 - 121

Προσωπικά και απρόσωπα ρήματα
Προσωπικά λέγονται τα ρήματα που έχουν ως υποκείμενο κάποιο ουσιαστικό ή
κάποια αντωνυμία που ίσως να μη φαίνεται, αλλά να εννοείται εύκολα.
Απρόσωπα λέγονται τα ρήματα που δεν έχουν ως υποκείμενο κάποιο ουσιαστικό ή
κάποια αντωνυμία.
Τα απρόσωπα ρήματα ή δεν έχουν καθόλου υποκείμενο ή για υποκείμενό τους
μπορεί να θεωρηθεί μια πρόταση που εισάγεται με τους συνδέσμους να, ότι, πως.
1. Σε καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις υπάρχει απρόσωπο ρήμα ή απρόσωπη φράση.
Προσπάθησε να τα ξεχωρίσεις και να γράψεις δίπλα τα υποκείμενα, αν υπάρχουν.
Απρόσωπο ρήμα ή φράση Υποκείμενο του ρήματος
 Πρέπει να προστατεύουμε τα παιδιά.
 Εννοείται ότι δε μιλάμε μεταξύ μας όταν
γράφουμε διαγώνισμα.
 Με ενοχλεί να σε βλέπω κατσούφη.
 Χθες χιόνιζε όλη την ημέρα.
 Φαίνεται πως θα μεσολαβήσει ο Ο.Η.Ε.
για την επίλυση του προβλήματος ανάμεσα
στις δύο χώρες.
 Χρήσιμο είναι να έχεις μαζί σου ομπρέλα.
 Μου αρέσει να ζωγραφίζω τοπία.
 Είναι άδικο να καταδικάζεται ένας αθώος.
2. Σε κάθε ζευγάρι προτάσεων μόνο η μια πρόταση έχει απρόσωπο ρήμα. Αφού τη βρεις,
υπογράμμισέ την και ύστερα συμπλήρωσε τις στήλες του πίνακα.
Απρόσωπο ρήμα Υποκείμενο του ρήματος
 Ακούγεται ο θόρυβος από τα αυτοκίνητα.
 Ακούγεται ότι θα πάμε εκδρομή.
 Φαίνεται πως δεν ήσουν προετοιμασμένος
για το διαγώνισμα.
 Η φωτιά φαίνεται από μακριά.
 Το γεύμα άξιζε εκατό ευρώ.
 Δεν άξιζε να κάνεις τον κόπο.
 Με ενοχλεί να σε βλέπω κατσούφη.
 Ο Νίκος με ενοχλεί συνεχώς.
Υποκείμενο του ρήματος
(ποιος;)
 Ο Γιώργος διαβάζει ένα βιβλίο. ο Γιώργος
 Είμαι καλός μαθητής. (εγώ)
Υποκείμενο του ρήματος
 Τη νύχτα έβρεχε καταρρακτωδώς. --------
 Φαίνεται ότι το μήνυμα δεν έχει ακουστεί. ότι το μήνυμα δεν έχει ακουστεί

Παπατσάνη Κατερίνα
ΑΠΡΟΣΩΠΑ ΡΗΜΑΤΑ-ΑΠΡΟΣΩΠΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ
Απρόσωπα λέμε τα ρήματα που δεν έχουν υποκείμενο πρόσωπο ή πράγμα αλλά
ολόκληρη πρόταση και συνηθίζονται στο τρίτο ενικό πρόσωπο.
π.χ. Απαγορεύεται να καπνίζετε.
απρόσωπο ρήμα υποκείμενο
Εκτός από απρόσωπα ρήματα υπάρχουν και απρόσωπες εκφράσεις. Αυτές
σχηματίζονται συνήθως με το γ' ενικό πρόσωπο του ρήματος είμαι και ένα επίθετο ή
ουσιαστικό. Και η απρόσωπη έκφραση έχει για υποκείμενο μια ολόκληρη πρόταση.
π.χ. Είναι κακό να αδικούμε τους άλλους.
απρόσωπη έκφραση υποκείμενο
Είναι κρίμα να πάει χαμένος.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Ένα ρήμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε ως προσωπικό είτε ως
απρόσωπο.
π.χ. Φαίνεται πως θα χιονίσει. Το σπίτι φαίνεται μεγάλο.
απρόσωπο προσωπικό
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Να κυκλώσεις το απρόσωπο ρήμα ή την απρόσωπη έκφραση και να
υπογραμμίσεις το υποκείμενο στις παρακάτω προτάσεις.
Πρέπει να με ακούσεις οπωσδήποτε.
Δεν πρόκειται να μιλήσω σε καμιά περίπτωση.
Δε συμφέρει να γίνει όπως προτείνεις.
Φαίνεται πως δε θα ξαναγυρίσει.
Ακούστηκε πως σκοτώθηκαν πολλοί.
Κρίμα είναι να χαθεί ο άνθρωπος.
Καλό είναι να πηγαίνουμε τώρα.
Είναι ώρα να πάμε στο σχολείο.
Είναι άδικο να τον υποτιμάς.

Παπατσάνη Κατερίνα
2. Να χαρακτηρίσεις τα υπογραμμισμένα ρήματα ως απρόσωπα ή
προσωπικά.
Αξίζει να προσπαθήσεις κι άλλο …………………………………………………….
Δεν επιτρέπεται να λες ψέματα. ……………………………………………………
Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα. …………………………………………………...
Η Μαρία φαίνεται χαρούμενη. …………………………………………………...
Φαίνεται πως θα βρέξει. …………………………………………………..
Χρειάζεται να έχεις υπομονή. …………………………………………………..
Ο Κώστας χρειάζεται χρήματα. ……………………………………………………
3. Να γράψεις προτάσεις με τα ρήματα φτάνει, ακούγεται, χρειάζεται, αρκεί,
διαδίδεται, αξίζει.
(τα ρήματα να χρησιμοποιηθούν ως προσωπικά και ως απρόσωπα)
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
Όνομα:………………………………………………………

™™™¯¯¯ËËËÌÌÌ··ÙÙ››˙˙˙˙ˆˆ ÏÏ¤¤ÍÍÍÂÂÈÈ˜˜˜
156
To ρήμα είμαι
Ενεστώτας Παρατατικός Μέλλοντας
Οριστική Υποτακτική
Απρόσωπα ρήματα
Έχουν μόνο Γ’ πρόσωπο ενικού και υποκείμενό τους δεν είναι κάποιο πρόσωπο, ζώο, πράγμα
κτλ. (Ονοματική Φράση) αλλά μια ολόκληρη πρόταση:
πρέπει ’ [να ψήσουμε τις πατάτες σε σιγανή φωτιά]
πρόκειται ’ [να πάω διακοπές τον Αύγουστο]
Μερικά προσωπικά ρήματα χρησιμοποιούνται ως απρόσωπα όταν δηλώνουν καιρικά ή φυσικά
φαινόμενα. Στην περίπτωση αυτή δεν έχουν υποκείμενο:
βρέχει, νυχτώνει, χιονίζει, φέγγει, χαράζει, χειμωνιάζει, βροντάει, φυσάει
Ανώμαλα ρήματα
Το ρήμα είμαι κλίνεται ως εξής:
Ορισμένα ρήματα σχηματίζονται με τρόπο που δεν μπορούμε να προβλέψουμε. Για τα ρήμα-
τα αυτά βλέπω τον πίνακα ανώμαλων ρημάτων στο παράρτημα του βιβλίου μου.
είμαι
είσαι
είναι
είμαστε
είστε/είσαστε
είναι
ήμουν(α)
ήσουν(α)
ήταν(ε)
ήμαστε/ήμασταν
ήσαστε/ήσασταν
ήταν(ε)
θα είμαι
θα είσαι
θα είναι
θα είμαστε
θα είστε/είσαστε
θα είναι
να είμαι
να είσαι
να είναι
να είμαστε
να είστε/είσαστε
να είναι
να ήμουν(α)
να ήσουν(α)
να ήταν(ε)
να ήμαστε/ήμασταν
να ήσαστε/ήσασταν
να ήταν(ε)
100138 ��.indd 156 10/4/2013 1:24:49 µµ

∂∂∂∂∂¡¡¡¡√√√√∆∆∆∆∆∆∏∏∏∏∆∆∆∆∞∞∞∞∞ 1111166666: ¶¶¶ÒÒÒ˜˜˜˜ ÛÛ˘˘Óı¤Ùˆ ÊÚ¿ÛÂÈ˜ Î·È ÚÔÙ¿ÛÂÈ˜;
199
Οι αποτελεσματικές προτάσεις δείχνουν το αποτέλεσμα της πράξης που δηλώνει η κύρια
πρόταση. Εισάγονται με τους αποτελεσματικούς συνδέσμους ώστε, που.
Θα πάω να τη βρω για να της πω ότι έχει όμορφα μάτια.
Ι. Τελικές προτάσεις
ΙΑ. Αποτελεσματικές ή συμπερασματικές προτάσεις
Ο καιρός επιδεινώθηκε τόσο πολύ,
που ο θείος Βρασίδας ανέβαλε τις διακοπές του.
Περίμενε τις διακοπές του τόσες εβδομάδες,
ώστε δικαιολογημένα στενοχωρήθηκε.
Μερικές φορές (κυρίως μετά από ρήματα που δείχνουν κίνηση),
οι τελικές προτάσεις εισάγονται μόνο με το μόριο να:
Π.χ. Τρέχω να προλάβω τον Ορέστη.
Όταν θέλουμε να δείξουμε για ποιο σκοπό
γίνεται κάτι, χρησιμοποιούμε τελικές προ-
τάσεις. Αυτές εισάγονται με το για + το
μόριο της υποτακτικής να.
Τι να θυμάμαι όταν γράφω

Χωρίζω με κόμμα τις εξαρτημένες προτάσεις που δεν έχουν στενή
σχέση με την κύρια πρόταση και μπορούμε να τις παραλείψουμε.
Π.χ. Αφού φάει το πρωινό του, ο Ορέστης φεύγει για το σχολείο.
Αντίθετα, δεν μπορώ να χωρίσω με κόμμα εξαρτημένες προτάσεις
που συμπληρώνουν το νόημα της κύριας πρότασης και, επομένως,
είναι στενά συνδεδεμένες με αυτή.
Π.χ. Ο Βρασίδας είπε ότι θα πάει διακοπές.
100138 ��.indd 199 10/4/2013 1:25:27 µµ

Τελικές και αποτελεσματικές προτάσεις
Αποστόλης Αγγελόπουλος ~ 1 ~
Τελικές προτάσεις
Τελικές ονομάζονται οι δευτερεύουσες προτάσεις που φανερώνουν σκοπό.
Οι τελικές προτάσεις εισάγονται με τους τελικούς συνδέσμους να, για να
και έχουν άρνηση μη.
Εκφέρονται με υποτακτική και μερικές φορές με οριστική παρατατικού.
Π.χ. Μακάρι να ερχόσουν να παίζαμε !
Με πήρε τηλέφωνο, για να βεβαιωθεί ότι θα είμαι σπίτι.
Αποτελεσματικές ή συμπερασματικές ονομάζονται οι
δευτερεύουσες προτάσεις που φανερώνουν το συμπέρασμα ή αποτέλεσμα
της πρότασης από την οποία εξαρτώνται. Εισάγονται με το συνδέσμους
ώστε, που, ώστε να.
Π.χ. Έβρεχε τόσο δυνατά ώστε δεν μπόρεσα να βγω έξω.
Ήταν τόσο αγχωμένος, που τελικά απάντησε λάθος.
Προσοχή:
Δεν πρέπει να μπερδεύουμε τις τελικές προτάσεις που εισάγονται με το να
με τις βουλητικές προτάσεις που εισάγονται με το να.
Το να που εισάγει βουλητική πρόταση δεν μπορεί να αντικατασταθεί με
το για να, ενώ αντίθετα το να μιας τελικής πρότασης μπορεί να
αντικατασταθεί με το για να.
Π.χ. Θέλω να φύγω. (βουλητική πρόταση, αντικείμενο στο ρήμα θέλω, όμως
το να δεν μπορεί να αντικατασταθεί με το για να).
Ενώ στην πρόταση: Ήρθα να παίξουμε. η πρόταση είναι τελική γιατί το να
μπορεί να αντικατασταθεί με το για να.

Ασκήσεις στις τελικές και αποτελεσματικές προτάσεις
Να υπογραμμίσεις τις τελικές προτάσεις:
Οι μαθητές έρχονται στο σχολείο να μάθουν γράμματα.
Οι ψαράδες απλώνουν τα δίχτυα, για να πιάσουν ψάρια.
Τα στάδια χτίζονται, για να αθλούνται οι νέοι.
Πήγαν στο γήπεδο να δουν τον αγώνα.
Προσέλαβαν πολλούς εργάτες, για να τελειώσει έγκαιρα το έργο.
Να υπογραμμίσεις τις αποτελεσματικές (ή συμπερασματικές) προτάσεις:
Βάδιζαν μαζί, ώστε να είναι πιο ασφαλείς.
Έφυγαν τόσο πρωί, που δεν τους είδε κανένας.
Είχε τέτοιο θυμό, ώστε κανένας δεν τόλμησε να μιλήσει.
Έβρεξε τόσο πολύ, που όλοι βράχηκαν.
Ο προπονητής είχε προετοιμάσει τους παίχτες της ομάδας τόσο καλά, που έτρεχαν
ασταμάτητα σε όλη τη διάρκεια του αγώνα.
Ήταν τόσο κακός, ώστε να μην τον θέλει κανένας.
Αναγνώρισε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις που εισάγονται με τον σύνδεσμο να
είναι τελικές και ποιες βουλητικές:
Θέλω να πάμε σπίτι. ( ……………………………….)
Ήρθα να σε δω. ( ……………………………….)
Θα περάσω να σε πάρω. ( ……………………………….)
Θέλω να μου πεις την αλήθεια. ( ……………………………….)
Διαβάζω να γράψω καλά στο διαγώνισμα. ( ……………………………….)
Κρατήθηκα να μη μιλήσω άσχημα. ( ……………………………….)
Έκανα δίαιτα να χάσω κιλά. ( ……………………………….)
Έτρεχε γρήγορα να μας φτάσει. ( ……………………………….)
Φώναζε να τον ακούσουμε. ( ……………………………….)

Υπογράμμισε τις δευτερεύουσες προτάσεις και γράψε στην παρένθεση ποιες από
αυτές είναι τελικές και ποιες αποτελεσματικές:
Οδηγούσε βιαστικά, για να μη χάσει το λεωφορείο. ( ……………………………….)
Είχαμε χαθεί τόσο πολύ στους άγνωστους δρόμους, ώστε δυσκολευόταν να βρει τον
προσανατολισμό του. ( ……………………………….)
Του μίλησε τόσο απότομα, ώστε σηκώθηκε κι έφυγε. ( ……………………………….)
Θα πάρω μαζί μου αρκετά χρήματα, για να αγοράσω δώρα. ( ……………………………….)
Ήρθα να μείνω σπίτι σας. ( ……………………………….)
Με κοιτούσε τόσο αυστηρά, ώστε μου κόπηκε η ανάσα. ( ……………………………….)
Παρακάτω δίνονται δύο ανεξάρτητες προτάσεις. Μπορείς να τις συνδέσεις
έτσι ώστε η δεύτερη πρόταση να γίνει εξαρτημένη αποτελεσματική;
Όλο το σχολείο κουράζεται. Είναι όλα έτοιμα στη γιορτή.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Έλειπαν τόσοι δάσκαλοι. Τα σχολεία δε λειτούργησαν.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Είχε τέτοια κίνηση. Όλοι άργησαν στις δουλειές τους.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Τους φόβισαν τόσο. Δε μίλησε κανείς.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Να αντικαταστήσεις τις υπογραμμισμένες φράσεις με εξαρτημένη τελική πρόταση, όπως
στο παράδειγμα:
Ήρθε για την επιθεώρηση των έργων. Ήρθε, για να επιθεωρήσει τα έργα.
Ο σταθμάρχης σφύριξε για την αναχώρηση του τρένου.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Συγκέντρωνε χρήματα για την αγορά σπιτιού.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Κάλεσαν τον μαραγκό για την επισκευή της πόρτας.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Θεωρύα και αςκόςεισ
stam72

 Τα ρόματα όπωσ το απαγορεύεται,
επιτρϋπεται, λϋγεται, πρϋπει, φαύνεται κ.α.
χρηςιμοποιούνται ςτο γ’ ενικό πρόςωπο και
δεν έχουν ωσ υποκείμενο κάποιο
πρόςωπο , αλλϊ μια ολόκληρη πρόταςη που
ξεκινά με το να ή το ότι,Τα ρόματα αυτϊ
ονομϊζονται απρόςωπα.

 Υπϊρχει υποκεύμενο
 ΝΑΙ
 Τι υποκεύμενο;
 Πρόταςη (να... , ότι...)
Ένα παρϊδειγμα,
αλλιώσ....

 Απαγορεύεται το κϊπνιςμα
 Απαγορεύεται το κϊπνιςμα
 Ρόμα Υποκεύμενο (πρόςωπο)
 Απαγορεύεται να καπνύζετε
 Απαγορεύεται να καπνύζετε
 Ρόμα Υποκεύμενο (πρόταςη)

 Υποτύθεται ότι ξϋρεισ καλϊ την κατϊςταςη.
 Υποτίθεται (ποιο;)
 ότι ξέρεισ καλά την κατάςταςη.
Τα είδα όλα

1. Ρόμα ςε γ’ ενικό
2. Δεν υπϊρχει ό δεν εννοεύται κϊποιο
πρόςωπο ωσΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
3. Υπϊρχει πρόταςη που ξεκινϊ ςυνόθωσ με
να ό ότι
Παρϊδειγμα:
Διαδίδεται ότι θα ϋρθουν αρκετού ςτη
διαδόλωςη.

 Τα ρόματα πρέπει, πρόκειται, ςυμφέρει,
μέλει, μέλλεται, νοιάζει, ενδιαφέρει,
ςυμβαίνει, λαχαίνει, ταιριάζει, ενδέχεται

 Το γ’ ενικό πρόςωπο πολλών ρημϊτων τα
οπούα ςυνόθωσ όμωσ εύναι προςωπικϊ δηλ
ϋχουν πρόςωπο ωσ υποκεύμενο:
λέγεται, διαδίδεται, ακούγεται,
ακούςτηκε, αναγγέλεται, αξίζει, μοιάζει,
ανακοινώνεται, υποτίθεται,
ςυμπεραίνεται, φαίνεται, αρκεί, φτάνει,
πειράζει, ανηςυχεί, μπορεί, τυχαίνει,
είναι, χρειάζεται, αποφαςίζεται, αρμόζει,
απαιτείται, μένει, λείπει, γίνεται, έρχεται.

 Τα ρόματα που φανερώνουν φυςικϊ
φαινόμενα όπωσ: βρέχει, βροντά,
αςτράφτει, φυςά, χιονίζει, χαράζει,
φέγγει, ξημερώνει, βραδιάζει νυχτώνει,
χειμωνιάζει καλοκαιριάζει.

 Από το πρωί βρέχει ςτον κάμπο.
 Εδώ δεν υπϊρχει κανϋνα υποκεύμενο
(ποιοσ βρϋχει; )
 Φυςάει δυνατά έξω
 Ποιοσ φυςϊει;
Βρέχει, φυςάει
άντε να φτιάξεισ τα
μαλλιά ςου...

‘Καλοκαιριάζει»,
ςου κάνει δάςκαλε;

 Απρόςωπεσ εύναι οι εκφρϊςεισ που δεν
ϋχουν υποκεύμενο πρόςωπο ό πρϊγμα αλλϊ
ολόκληρη πρόταςη ό το υποκεύμενο τουσ
εύναι ακαθόριςτο και ςχηματύζονται από :

 Α) τα ρόματα είναι ή υπάρχει μαζύ με
ουςιαςτικό:
 Πχ Είναι ώρα να φύγω. Υπάρχει ελπίδα να
τον δω αύριο.
 Β) το ρόμα εύναι επύθετο ό μετοχό ςε ουδϋτερο
 Πχ Είναι κακό να αδικεύσ τουσ ςυνανθρώπουσ
ςου. Επόμενο είναι να ςυναντόςεισ
δυςκολύεσ.
 Γ)Το ρόμα εύναι μαζύ με τροπικό επύρρημα:
 Καλύτερα είναι να περϊςεισ αύριο από το
ςπύτι.

Εύναι/Υπϊρχει Εύναι Εύναι
+
Ουςιαςτικό Επύθετο Επύρρημα
=
Εύναι καιρόσ να ϋρθεισ.Ύπϊρχει περύπτωςη να ϋρθω
Εύναι καλό να τρϋχεισ καθημερινϊ.
Εύναι καλύτερα να μαςϊσ παρϊ να μιλϊσ.

Είναι επιςτημονικό να
αναζητάσ
απόδειξεισςτισ
υποθέςεισ ςου;

1. Ανακοινώνεται ςύντομα η πρόςληψη εποχικών
υπαλλόλων (απρόςωπο ό προςωπικό)
2. Διαδίδεται ότι θα ϋρθουν αρκετού ςτη διαδόλωςη.
(απρόςωπο ό προςωπικό)
3. Η γυμναςτική μπορεί να ςε βοηθήςει
ουςιαςτικά. (απρόςωπο ό προςωπικό)
4. Τον ανηςυχεί πώσ θα τα βγϊλει πϋρα. (απρόςωπο ό
προςωπικό)
5. Χρειάζεται υπομονό κι επιμονό ο αθλητιςμόσ.

6. Αληθεύει ότι τον περιφρονόςαμε. (απρόςωπο
ό προςωπικό)
7. Είναι να καθυςτερούμε την υπόθεςη;
8. Αναγγέλλεται η ϊφιξη τησ πτόςησ από Γαλλύα.
9. Του έλαχε ο κλόροσ να παύξει τελευταύοσ.
10. Αρκεί ϋνα δϊκρυ, για να τον ςυγκινόςεισ.

1. Αξύζει να προςπαθόςεισ κι ϊλλο.
2. Εύναι φυςικό να τον αντιπαθούν όλοι.
3. Δεν κϊνει να λεσ ψϋματα.
4. Εύναι ςωςτό να ςυμπεριφϋρεςαι μ’ αυτόν
τον τρόπο;
5. Μπορεύ να ξαναϋρθω αύριο;
6. Υποτύθεται ότι ξϋρει τι κϊνει.

1. Μπορεί να φταύω και εγώ (απρόςωπο ό
προςωπικό)
2. Η γυμναςτικό μπορεύ να ςε βοηθόςει
ςημαντικϊ. (απρόςωπο ό προςωπικό)
3. Φαίνεται χαρούμενοσ ο Κώςτασ ςόμερα.
4. Φαύνεται πωσ θα βρϋξει. (απρόςωπο ό
προςωπικό)
5. Δε χρειάζεται να ανηςυχεύσ τόςο. (απρόςωπο
ό προςωπικό)
6. Πϊντα χρειάζεται χρόματα η Ελϋνη.

Σύνθεςη με προθέςεισ από την αρχαία ελληνική γλώςςα
Πρόθεςη Σημαςία πρόθεςησ Πρόθεςη Σημαςία πρόθεςησ
αμφί και από τισ δύο
πλευρέσ
παρά δίπλα, κοντά ςε ή
παράλληλα
ανά πάνω ςε κάτι ή
ξανά
περί γύρω από
διά μέςα από προ μπροςτά από κάτι
ή πριν,
προηγουμένωσ
εισ μέςα ςε προσ με κατεύθυνςη ςε
εκ έξω ή μακριά από ςυν μαζί με
επί πάνω ςε υπέρ πάνω από, πέρα
από, πάρα πολύ
κατά προσ τα κάτω ή
εναντίον
υπό κάτω από

Εςωτερική αύξηςη
ςύνθετων ρημάτων με προθζςεισ
 Σα ςύνθετα ρήματα με προθέςεισ ςτον παρατατικό
και τον αόριςτο, παύρνουν ϋνα «ε»
ανϊμεςα ςτην πρόθεςη και το ρόμα.
 Σο «ε» ονομϊζεται εςωτερική αύξηςη και μπαίνει
μόνο όταν τονίζεται.
πχ καταβρϋχω -κατέβρεχα - κατέβρεξα
διοργανώνω - διοργϊνωνα - διοργϊνωςα
Δεν τονίζεται και δεν παίρνει
εςωτερική αύξηςηΓιάννης Φερεντίνος

Πότε μπαίνει εςωτερική αύξηςη;
 Στισ προθέςεισ που τελειώνουν ςε φωνήεν,
η εςωτερική αύξηςη παύρνει τη θέςη
του τελικού φωνήεντοσ τησ πρόθεςησ,
όταν τονίζεται.
πχ υπογρϊφω - υπέγραφα - υπέγραψα
καταπλϋω - κατέπλεα - κατέπλευςα
αναπνϋω - ανέπνεα - ανέπνευςα
Γιάννης Φερεντίνος

Πότε μπαίνει εςωτερική αύξηςη;
 Όταν ϋχουμε τισ προθέςεισ περι- και προ- ό τισ
προθέςεισ που τελειώνουν ςε ςύμφωνο, τότε η
εςωτερική αύξηςη όταν τονίζεται μπαύνει ανάμεςα
ςτην πρόθεςη και το ρήμα.
πχ περιγρϊφω - περιέγραφα - περιέγραψα
ςυνδϋω - ςυνέδεα - ςυνέδεςα
προςτρϋχω - προςέτρεχα - προςέτρεξα
Γιάννης Φερεντίνος

Πότε δεν μπαίνει εςωτερική
αύξηςη;
 ΢την υποτακτική και την προςτακτική
τα ςύνθετα ρήματα δεν παίρνουν ποτέ
εςωτερική αύξηςη.
πχ:
Οριςτικό: ΕΝ αποφεύγω-ΠΡΣ απέφευγα- ΑΟΡ απέφυγα
Τποτακτικό: ΕΝ να αποφεύγω - ΑΟΡ να αποφύγω
Προςτακτικό: ΑΟΡ απόφυγε - αποφύγετε
Γιϊννησ Υερεντύνοσ

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ
ΑΝΝΑΣ ΦΡΑΝΚ
Άντρεα Λαμπ
Σκεύη Χριστοφή
Άννα Κωνσταντίνου
Λουΐζα Στυλιανού
Ραφαέλλα Νικολαΐδου

Η Άννα Φρανκ, πάνω στην εφηβεία και με καταπιεσμένα
αισθήματα αφού αισθάνεται πως οι γονείς της την αδικούν σε
σχέση με την αδελφή της, δημιουργεί μια φανταστική φίλη την
Κίττυ, στην οποία απευθύνεται μέσα από το ημερολόγιό της.
«Αγαπητή Κίττυ», γράφει στις πρώτες σελίδες του ημερολογίου
της, το οποίο της δώρισε ο πατέρας της στα 13 της χρόνια,
«ελπίζω ότι θα είσαι η παρηγοριά μου και το στήριγμά μου».

ΑΝΝΑ ΦΡΑΝΚ(συγγραφέας):
Η Άννα Φρανκ γεννήθηκε στις 12 Ιουνίου το 1929 στην
Φρανκφούρτη. Κατά την παιδική της ηλικία επικρατούσε
γερμανική κατοχή. Ζούσε σε ένα σπίτι στο Άμστερνταμ μαζί με
την οικογένειά της και τέσσερεις οικογενειακούς φίλους. Το
σπίτι στο Άμστερνταμ προέκυψε όταν οι Ναζί πήραν την εξουσία
στη Γερμανία. Η Άννα ήταν γερμανίδα εβραιοπούλα και ως
γνωστό οι εβραίοι διώκονταν, έτσι αποφάσισε να αποτυπώσει
την αγωνία της στο χαρτί και κράτησε ημερολόγιο. Όταν οι
διώξεις άρχισαν να επεκτείνονται , γύρω στο 1942, η οικογένεια
Φρανκ κρύβεται στα μυστικά δωμάτια του γραφείου του πατέρα
της Otto. Δύο χρόνια αργότερα τους κατέδωσαν και έτσι
στάλθηκαν στα στατόπεδα συγκέντρωσης. Το ημερολόγιο της
μεταφράστηκε σε 32 γλώσσες και αργότερα έγινε θεατρικό έργο
και ταινία.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ:
Η Άννα Φρανκ ήταν ένα κορίτσι, μόλις 13 χρονών. Ζούσε με
τον μπαμπά της, τη μαμά της και την αδερφή της (τη
Μαργκώ) στη Γερμανία και πήγαινε στο εβραϊκό σχολείο.
Στα γενέθλιά της τής αγόρασαν ένα ημερολόγιο που το είχε
σαν μια φίλη που η ίδια ονόμασε Κίττυ. Μέσα σε αυτό
περιέγραψε τη ζωή της.
Το Μάιο του 1940 η οικογένεια Φρανκ μετακόμισε στην
Ολλανδία γιατί οι Γερμανοί κήρυξαν πόλεμο εναντίον των
Εβραίων. Τους απαγορεύθηκε να οδηγούν, μετά τις 8 έπρεπε
να είναι όλοι μέσα στα σπίτια τους και δεν επιτρεπόταν να
πηγαίνουν σε χώρους διασκέδασης(κ.τ.λ). Μπορούσαν να
πηγαίνουν για ψώνια μόνο σε εβραϊκά καταστήματα, τα
παιδιά να φοιτούν μόνο σε εβραϊκά σχολεία και ήταν
υποχρεωμένοι να φορούν πάντα το κίτρινο αστέρι για να
ξεχωρίζουν ότι είναι Εβραίοι.

Αργότερα, όταν μπήκε και η Ολλανδία στον πόλεμο η Γκεστάπο (η
γερμανική μυστική αστυνομία) μάζευε τους Εβραίους σε στρατόπεδα
συγκεντρώσεως, έτσι η οικογένεια της Άννας έπρεπε να κρυφτεί για
να γλιτώσει.
Κρύφτηκαν σε μια σοφίτα πίσω από τα γραφεία της οικογενειακής
επιχείρησης, στην οδό Prinsengracht 263, όπου η κυρία Μιπ Γκις, η
οποία δούλευε για τον πατέρα της Άννας, τους φιλοξένησε
κινδυνεύοντας τη ζωή της. Μαζί τους κρύφτηκαν και ο κος. Βαν
Ντάουν (συνάδελφος του κ.Φρανκ) με τη γυναίκα του και το γιο τους
Πέτερ και αργότερα ακόμα ένα άτομο. Έμειναν εκεί κρυμμένοι για 2
χρόνια και τούς προμήθευαν κρυφά με φαγητό και ρουχισμό και
άλλοι φίλοι και συνάδελφοι του κ. Φρανκ.
Για να μην κάνουν αισθητή την παρουσία τους έπρεπε να μην
κάνουν καθόλου θόρυβο,να μην βγαίνουν έξω και ούτε καν να
κοιτάζουν έξω από το παράθυρο κατά τη διάρκεια της μέρας γιατί τα
γραφεία λειτουργούσαν και μπορούσε κάποιος να τους δει και να
τους προδώσει.

Η Άννα όλη μέρα διάβαζε βιβλία, μάθαινε γαλλικά, παρατηρούσε
τι έκαναν οι υπόλοιποι, και όλα αυτά τα σημείωνε στο ημερολόγιό
της. Επειδή όλοι αυτοί οι άνθρωποι ζούσαν μαζί σ’ένα μικρό χώρο, 24
ώρες την ημέρα, ήταν φυσικό να δημιουργούνται διαφωνίες και
εντάσεις.
Στην αρχή η Άννα αδιαφορούσε για τον Πέτερ και δεν είχε καλή
γνώμη γι’ αυτόν, αλλά καθώς περνούσε ο καιρός έβρισκε κοινά
μεταξύ τους και άρχισε να τον ερωτεύεται.
Στις 4 Αυγούστου 1944, η Γκεστάπο ανακάλυψε την κρυψώνα τους
μετά από ανώνυμη καταγγελία ενός Ολλανδού πληροφοριοδότη και
όλοι οι κάτοικοι της συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν σε κλούβες.
Οι αρχές έβαλαν τους Φρανκ και τα υπόλοιπα τέσσερα άτομα που
κρύβονταν μαζί τους σε ένα τρένο με προορισμό το Άουσβιτς. Η Άννα
και η αδελφή της προορίζονταν ως εργάτριες λόγω του νεαρού της
ηλικίας τους, και στα τέλη Οκτωβρίου του 1944 μεταφέρθηκαν στο
στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλσεν στη βόρεια
Γερμανία.

H μητέρα της Άννας πέθανε στο Άουσβιτς στις αρχές
Ιανουαρίου του 1945. Η Άννα και η αδελφή της πέθαναν από
τύφο το Μάρτιο του 1945, δύο μήνες πριν από την
απελευθέρωση της Ολλανδίας.
Ο Όττο Φρανκ, ο πατέρας της Άννας, ήταν ο μόνος που
επέζησε. Αργότερα επισκεπτόμενος τη σοφίτα βρήκε το
ημερολόγιο της Άννας και χάρη σ’αυτόν εκδόθηκε το 1947.
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αποκαλύπτεται μια πτυχή
της σύγχρονης ιστορίας, όπως την είδε και την έζησε ένα
παιδί, και θέλουμε να πιστεύουμε ότι η γνώση αυτών των
εγκλημάτων βοηθά την ανθρωπότητα έτσι ώστε να μην
επαναληφθούν.

Όταν οι ναζιστές ανακάλυψαν
το κρησφύγετο αναγκάστηκαν
να παραμερίσουν δεκάδες
βιβλία για να μπουν στα
διαμερίσματα και να φτάσουν
στην Άννα. Αυτό που δεν
γνώριζαν όταν αντίκρισαν την
Άννα ήταν ότι το κορίτσι είχε
ήδη δραπετεύσει. Μέσα από
ένα ημερολόγιο...

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 17 «ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ»
1.Να κυκλώσεις το απρόσωπο ρήμα ή την απρόσωπη έκφραση και να υπογραμμίσεις το
υποκείμενο στις παρακάτω προτάσεις.
Πρέπει να με ακούσεις οπωσδήποτε.
Δεν πρόκειται να μιλήσω σε καμιά περίπτωση.
Δε συμφέρει να γίνει όπως προτείνεις.
Φαίνεται πως δε θα ξαναγυρίσει.
Ακούστηκε πως σκοτώθηκαν πολλοί.
Κρίμα είναι να χαθεί ο άνθρωπος.
Καλό είναι να πηγαίνουμε τώρα.
Είναι ώρα να πάμε στο σχολείο.
2. Υπογραμμίζω τις τελικές προτάσεις και κυκλώνω τις αποτελεσματικές προτάσεις :
Δεν έχω συγκεντρώσει αρκετά χρήματα για να αγοράσω το ποδήλατο που θέλω, επομένως θα
μείνω για μια ακόμη φορά χωρίς ποδήλατο. Θα πρέπει να εξοικονομήσω κι άλλα χρήματα ώστε να
συγκεντρώσω το ποσό ή να ζητήσω από τον παππού και τη γιαγιά.
3. Γράφω την οριστική και την προστακτική Αορίστου των παρακάτω ρημάτων:
Ενεστώτας
Οριστική Αορίστου Προστακτική Αορίστου
α΄ενικό πρόσωπο β΄ενικό πρόσωπο β΄πληθ. πρόσωπο
παραγγέλνω
αναλαμβάνω
παραλαμβάνω
υπογράφω
περιγράφω
επαναλαμβάνω
διακρίνω
επιλέγω
επιστρέφω
μεταφέρω
4. Να μετατρέψετε τις πιο κάτω προτάσεις από απλές σε επαυξημένες.
 Το χωριό είναι παραθαλάσσιο.
______________________________________________________________________
 Οι τουρίστες ήρθαν στα νησιά.
________________________________________________________________________
 Ο μαθητής ήταν λυπημένος.
_______________________________________________________________________
5. Να μετατρέψετε τις πιο κάτω προτάσεις από επαυξημένες σε απλές.
 Χτες το απόγευμα, ο μικρός βοσκός έπαιζε φλογέρα, καθισμένος κάτω από ένα δέντρο της
υπέροχης φύσης που τον περιτριγύριζε.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Ο πατέρας μου, το περασμένο καλοκαίρι, έφτιαξε ένα μεγάλο κήπο με πολύχρωμα και
ευωδιαστά λουλούδια στο εξοχικό μας στην Πορταριά.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Οι σφοδρές χαλαζοπτώσεις της περασμένης εβδομάδας κατέστρεψαν ολοκληρωτικά την
παραγωγή εσπεριδοειδών και άλλων γεωργικών προϊόντων.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Κόντου Πολυξένη

6. Υπογραμμίζω τις δευτερεύουσες προτάσεις και τις αναγνωρίζω :
☺ Είναι τόσο καλός άνθρωπος, που τον αγαπούν όλοι .
☺ Κανείς δεν είναι τόσο δυνατός, για να μπορεί τα πάντα .
☺ Βιαζόταν, για να μη χάσει το αεροπλάνο .
☺ Είχε νυχτώσει πλέον, ώστε δε βλέπαμε τίποτα .
☺ Θα κάνω τα πάντα, για να τον μεταπείσω .
7. Διάβασε το κείμενο που ακολουθεί και βάλε τόνους και διαλυτικά όπου χρειάζεται :
«Εμεινα αυπνος ολο το βραδυ συζητωντας με τη θεια μου που ηρθε στο χωριο απο το Λονδινο, για
το μουσειο με τα γλυπτα του Παρθενωνα ( που μας εχουν κλεψει) , το Μπιγκ Μπεν και τον
Ταμεση ποταμο. Το πρωι παραλιγο να κοιμηθω πανω στο γαιδουρακι πηγαινοντας προς το
εκκλησακι. Ολοι με κοροιδευαν».
8. Μετατρέπω τις ρηματικές φράσεις σε ονοματικές.
 Οι Ολυμπιακοί Αγώνες διοργανώνονται κάθε τέσσερα χρόνια. _________________________
 Συγκλήθηκε έκτακτο υπουργικό συμβούλιο. ________________________________
 Κηρύχτηκε πόλεμος στην Παλαιστίνη. _____________________________________
 Το ελικόπτερο προσγειώθηκε. _______________________________________
9. Μετατρέπω τις ονοματικές φράσεις σε ρηματικές.
 Εξασφάλιση στέγης στους πρόσφυγες. ______________________________
 Έναρξη των εργασιών του συνεδρίου για τη δημιουργικότητα. _________________________
 Εγκαίνια του βοτανόκηπου στο σχολείο μας. __________________________________
 Μείωση στις τιμές των καυσίμων. _____________________________________________
10. Σχηματίζω σύνθετες λέξεις χρησιμοποιώντας ως α΄ συνθετικό τις παρακάτω
προθέσεις:
αντί
γράφω έχω Έλληνας υγεία υποπλοίαρχος
από γραφή αγγέλλω αγορεύω αγκιστρώνω ηγούμαι
μετά φέρω οδός αύριο όριο έχω
κατά
γράφω αγιάζω ησυχάζω οδηγώ έρχομαι
επί
κοινωνία αυξάνω αρμόζω ησυχάζω ίππος
εν
ισχύω κρίνω γράφω χορδή βάθος
εκ
τροφή οδός ακολουθώ ειδικεύομαι πόρος
συν
γράφω λογίζομαι μετέχω ρέω σωρεύω
Κόντου Πολυξένη

Ενότητα 17
πόλεμος και ειρήνη

σελ.
832
Βοήθημα Γλώσσας Στ΄ Δημοτικού
Ενότητα 17 [Πόλεμος και Ειρήνη]
Έκδοση taexeiola Λυμπεροπούλου Βασιλική
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
Πώς σχηματίζεται ο αόριστος οριστικής σε ρήματα με εσωτε-
ρική αύξηση
Θεωρία:
Όταν κλίνουμε ένα ρήμα, μερικές φορές στον Αόριστο και τον Πα-
ρατατικό χρειάζεται να βάλουμε ένα «ε». Αυτό το «ε» είναι η αύξηση!
γράφω – έγραφα - έγραψα
Στα σύνθετα ρήματα, η αύξηση μπαίνει ανάμεσα στην πρόθεση και το ρήμα και
ονομάζεται εσωτερική αύξηση.
καταγράφω – κατέγραφα – κατέγραψα
* Η αύξηση μπαίνει μόνο όταν τονίζεται. Όταν δεν τονίζεται φεύγει.
έγραφα – γράφαμε
κατέγραφα - καταγράφαμε
* Αύξηση παίρνουν τα ρήματα που ξεκινούν από σύμφωνο.
* Η αύξηση μπαίνει ΜΟΝΟ στην Οριστική Έγκλιση. Στις άλλες εγκλίσεις (Υπο-
τακτική, Προστακτική) φεύγει.
Οριστική: έγραψα κατέγραψα
Υποτακτική: να γράψω να καταγράψω
Προστακτική: γράψε κατάγραψε

σελ.
833
Βίντεο: Πόλεμος και Ειρήνη

σελ.
834
Ασκήσεις:
1. Να συμπληρώσετε τον πίνακα.
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ
αναπνέω
συνδέεις
περιγράφουμε
περιγράφω
επιλέγετε
καταστρέφω
αμφιβάλλει
συλλαμβάνεις
συλλαμβάνουμε
συγγράφω
επιτρέπω
ανατρέχω
2. Να βάλετε τα παραπάνω ρήματα στη Συνοπτική Υποτακτική (στο πρόσωπο
που βρίσκονται) και στη Συνοπτική Προστακτική (στο β’ ενικό και πληθυντι-
κό).
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

σελ.
835
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
___________________________________________________________________

σελ.
836
3. Να κλίνετε τα παρακάτω ρήματα στον Ενεστώτα, τον Παρατατικό και τον
Αόριστο: επιβάλλω, περιγράφω, εμπλέκω, επιστρέφω
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

σελ.
837
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ
Απρόσωπα ρήματα
Θεωρία:
Απρόσωπα λέγονται τα ρήματα που χρησιμοποιούνται στο γ΄ ενικό και ως υπο-
κείμενο δεν έχουν πρόσωπο, πράγμα ή αντωνυμία αλλά μία ολόκληρη πρόταση που
ξεκινά με το ‘να’, το ‘ότι’ και το ‘πως’.
Ως απρόσωπα ρήματα χρησιμοποιούνται: πρέπει, πρόκειται, συμφέρει, χιονίζει,
βρέχει, απαγορεύεται, επιτρέπεται, υποτίθεται, ενδέχεται και άλλα.
Πρέπει να διαβάσω.
Ρ Υ
Επίσης, ως απρόσωπα χρησιμοποιούνται τα ρήματα που φανερώνουν φυσικά
φαινόμενα: βρέχει, χιονίζει, φυσάει, φέγγει, ξημερώνει, νυχτώνει, χειμωνιάζει, κα-
λοκαιριάζει και άλλα. Τα ρήματα αυτά ΔΕΝ έχουν υποκείμενο (είτε εννοείται ο και-
ρός).
Την ίδια λειτουργία με τα απρόσωπα ρήματα έχουν και οι απρόσωπες εκφράσεις.
Ως απρόσωπες εκφράσεις χρησιμοποιούνται το ρήμα είναι με:
 επίθετο ή μετοχή σε ουδέτερο: είναι καλό, είναι δυνατόν, είναι δίκαιο
 τροπικό επίρρημα: είναι χειρότερα, είναι καλύτερα

σελ.
838
 (ή το ρήμα υπάρχει με) κάποιο ουσιαστικό: είναι καιρός, υπάρχει περίπτωση
* Προσέχω: Μερικά ρήματα μπορεί να χρησιμοποιούνται και ως προσωπικά αλλά
και ως απρόσωπα.
Απαγορεύεται το κάπνισμα.
Ρ Υ
ποιος απαγορεύεται; το κάπνισμα
Η λέξη ‘κάπνισμα’ είναι ουσιαστικό, άρα το ρήμα είναι προσωπικό.
Απαγορεύεται να καπνίζετε.
Ρ Υ
ποιος απαγορεύεται; Ως Υποκείμενο θεωρούμε ‘να
καπνίζετε’, που είναι πρόταση, άρα το ρήμα είναι απρόσωπο.

σελ.
839
Ασκήσεις:
1. Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις και
να βρείτε τα Υποκείμενά τους.
Φαίνεται ότι είναι κουρασμένος σήμερα.
Ενδέχεται να πάμε εκδρομή αύριο.
Η δασκάλα μού είπε πως είναι καλό να διαβάζω περισσότερο.
Δεν πρόκειται να βρέξει σήμερα.
Νομίζω πως είναι ώρα να φύγουμε.
Φαίνεται πως απαγορεύεται η είσοδος.
Φαίνεται πως απαγορεύεται να μπούμε.
Δεν συμφέρει να χαλάσουμε τόσα χρήματα.
Νομίζω πως είναι άδικο που δεν κέρδισες.
Είναι αλήθεια ότι το σπίτι σου είναι πολύ όμορφο.
2. Να βρείτε τα ρήματα και τα υποκείμενα τους στις παρακάτω προτάσεις και
να συμπληρώσετε τον πίνακα.
Πρέπει να τακτοποιήσεις το δωμάτιό σου.
Δεν χρειάζεται να πάρεις πολλά πράγματα μαζί σου.
Η δασκάλα φαίνεται κουρασμένη σήμερα.

σελ.
840
Φαίνεται ότι θα αργήσουμε λίγο.
Μπορεί να έρθω. Δεν έχω αποφασίσει ακόμα.
Είναι εύκολο να κερδίσουμε σε αυτό το παιχνίδι.
Ο αγώνας πρέπει να διακοπεί.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ ΑΠΡΟΣΩΠΑ ΡΗΜΑΤΑ / ΑΠΡΟΣΩΠΕΣ
ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ
ΡΗΜΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΜΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ
3. Να γράψετε τέσσερις προτάσεις χρησιμοποιώντας απρόσωπα ρήματα ή α-
πρόσωπες εκφράσεις.
1.__________________________________________________________________.
2.__________________________________________________________________.
3.__________________________________________________________________.
4.__________________________________________________________________.

σελ.
841
Θεωρία:
Στο συντακτικό της 4ης
ενότητας μπορείτε να βρείτε τη θεωρία γενι-
κά για τις προτάσεις.
ΟΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Οι τελικές είναι εξαρτημένες επιρρηματικές προτάσεις που δείχνουν τον σκοπό.
Εισάγονται με τους τελικούς συνδέσμους για να, να.
Παράδειγμα:
Φωνάζει δυνατά για να τον ακούν όλοι.
Έσκυψε να πιάσει το μολύβι.
* Προσοχή: Δεν μπερδεύω τις τελικές προτάσεις (δηλώνουν σκοπό) που εισάγο-
νται με τον σύνδεσμο ‘να’ με τις βουλητικές (δηλώνουν επιθυμία). Για να τις ξεχω-
ρίσω μπορώ στη θέση του ‘να’ να βάλω το σύνδεσμο ‘για να’ ή τη φράση ‘με σκοπό
να’. Αν ταιριάζει, τότε η πρόταση είναι τελική!
Ήρθα να διαβάσω (= Ήρθα για να διαβάσω / με σκοπό να διαβάσω) Τελική
Θέλω να διαβάσω (Τι θέλω; να διαβάσω) Η πρόταση ‘να διαβάσω’ είναι
Αντικείμενο του ρήματος ‘θέλω’. Το ρήμα είναι βουλητικό. Άρα, η πρόταση είναι Βου-
λητική.

σελ.
842
ΟΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Οι αποτελεσματικές/ συμπερασματικές προτάσεις είναι εξαρτημένες προτάσεις
που φανερώνουν το αποτέλεσμα μιας πράξης. Εισάγονται με τους συνδέσμους ώστε,
που ή με τις φράσεις ώστε να, με αποτέλεσμα να. Συνήθως στην ανεξάρτητη πρόταση
υπάρχει το επίρρημα ‘τόσο’ ή ‘έτσι’
Διάβασε τόσο πολύ, ώστε έγραψε πολύ καλά στο διαγώνισμα.
Έχει τόση ζέστη που έχω ιδρώσει.
* Προσοχή: Δεν μπερδεύω τον συμπερασματικό σύνδεσμο ‘που’ με την αναφορι-
κή αντωνυμία ‘που’. Στις συμπερασματικές/ αποτελεσματικές προτάσεις, μπορώ να
αντικαταστήσω το ‘που’ με το ‘ώστε’, ενώ το αναφορικό ‘που’ αντικαθιστάται με το
‘ο οποίος, η οποία, το οποίο’
Το τραγούδι αυτό μου αρέσει τόσο πολύ, που το ακούω όλη μέρα. (=Το τραγούδι
αυτό μου αρέσει τόσο πολύ, ώστε το ακούω όλη μέρα)
Το τραγούδι αυτό, που μου αρέσει πολύ, το ακούω όλη μέρα. (=Το τραγούδι αυτό,
το οποίο μου αρέσει πολύ, το ακούω όλη μέρα)

σελ.
843
Ασκήσεις:
1. Να υπογραμμίσετε με κόκκινο τις αποτελεσματικές, με πράσινο τις τελικές
και με μπλε τις βουλητικές προτάσεις. Να προσδιορίσετε τον συντακτικό τους
ρόλο.
Θέλω να φύγω νωρίς για να προλάβω το λεωφορείο.
Το παιδί που καθόταν δίπλα μου μιλούσε τόσο δυνατά, που δεν μπορούσα να α-
κούσω κανέναν άλλο.
Αγόρασε τόσα πολλά ρούχα, που δεν χωρούν στην ντουλάπα της.
Έφαγε τόσες πολλές καραμέλες, ώστε πονούσε το στομάχι του.
Άναψα το τζάκι για να ζεσταθεί το σπίτι.
Άνοιξε το παράθυρο να μπει ο ήλιος.
Πρέπει να διαβάσω πολύ για να γράψω καλά στο διαγώνισμα.
2. Να γράψετε 3 τελικές προτάσεις και 3 αποτελεσματικές.
Τελικές:
1._______________________________________________________________.
2._______________________________________________________________.
3._______________________________________________________________.
Αποτελεσματικές:
1._______________________________________________________________.
2._______________________________________________________________.

σελ.
844
3._______________________________________________________________.
3. Στο παρακάτω κείμενο να υπογραμμίσετε όλες τις εξαρτημένες προτάσεις και
να προσδιορίσετε το είδος τους.
Πρέπει να αναφερθεί ότι, στον πίνακα του CCPI οι τρεις πρώτες θέσεις παραμέ-
νουν κενές. Κι αυτό διότι καμία χώρα δεν έχει αρκετά φιλόδοξες πολιτικές που να
στοχεύουν σε συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας της Γης κατά τουλάχι-
στον δύο βαθμούς Κελσίου. Η καλύτερη επίδοση ανήκει στη Δανία η οποία κατα-
λαμβάνει την 4η θέση.
Η Greenpeace και το WWF Ελλάς τονίζουν ότι οι πολιτικές της ελληνικής Πολι-
τείας «ρίχνουν» την Ελλάδα στο… κόκκινο του πίνακα κατάταξης, μαζί με χώρες
όπως το Ιράν και η Σαουδική Αραβία. Με κράτη δηλαδή, τα οποία ιστορικά υπονο-
μεύουν τις διεθνείς διαπραγματεύσεις για την προστασία του κλίματος και την υιο-
θέτηση πολιτικών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην απεξάρτηση της παγκό-
σμιας οικονομίας από τα ορυκτά καύσιμα.
Πλέον, απομένουν λίγα χρόνια για να σταματήσουμε τις μη - αναστρέψιμες
κλιματικές αλλαγές και στην κυβέρνηση ακόμα ευαγγελίζονται νέες επενδύσεις
σε ορυκτά καύσιμα.
tovima.gr

σελ.
845
Πώς γίνεται μια επαυξημένη πρόταση απλή και το αντίστροφο
Θεωρία:
Βασικοί όροι της πρότασης: Υποκείμενο, Ρήμα, Αντικείμενο ή Κα-
τηγορούμενο.
Μπορούμε να διακρίνουμε τις προτάσεις με βάση τη δομή τους:
ΑΠΛΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
Η πρόταση που αποτελείται από ένα υποκείμενο και το ρήμα ή ένα υποκείμενο,
το ρήμα και ένα αντικείμενο ή κατηγορούμενο.
Η μητέρα αγόρασε φρούτα.
Ο Γιάννης κοιμάται.
ΣΥΝΘΕΤΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
Η πρόταση που έχει δύο ή περισσότερα υποκείμενα, αντικείμενα ή κατηγορούμε-
να
Η μητέρα αγόρασε φρούτα και λαχανικά.
Ο Γιάννης και η Άννα κοιμούνται.
ΕΠΑΥΞΗΜΕΝΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
Εκτός από τους κύριους όρους της πρότασης (Υ, Ρ, Α, Κ), περιέχει πληροφορίες
που εξηγούν ή συμπληρώνουν τους κύριους όρους. Αυτοί ονομάζονται δευτερεύο-
ντες όροι και μπορεί να είναι επίθετα, επιρρήματα, προσδιορισμοί, φράσεις με προ-
θέσεις κλπ.
Σήμερα το πρωί, η μητέρα αγόρασε φρούτα από το μανάβικο της γειτονιάς.
Ο Γιάννης κοιμάται κάθε μεσημέρι στο δωμάτιό του.

σελ.
846
Για να φτιάξω εύκολα επαυξημένες προτάσεις:
Έχω την πρόταση: Ο Γιάννης κοιμάται.
Σκέφτομαι τις ερωτήσεις: Πότε; Πού; Πώς; Κάθε βράδυ, ο Γιάννης
κοιμάται στο δωμάτιό του ήσυχα.
ΕΛΛΕΙΠΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
Από την πρόταση λείπει κάποιος ή κάποιοι από τους βασικούς όρους.
Αγόρασε φρούτα. (λείπει: η μητέρα)
- Τι κάνεις; (λείπει: εσύ)
- Καλά. (λείπουν: εγώ είμαι)

σελ.
847
Ασκήσεις:
1. Να αναγνωρίσετε το είδος των προτάσεων με βάση τη δομή τους.
1. Η Μαρία αγόρασε λαχανικά.
2. Τα παιδιά μαθαίνουν γραφή και ανάγνωση.
3. Το μεσημέρι ο Αντώνης ψάρευε παρέα με τον παππού.
4. Η Κατερίνα έφαγε ένα μήλο.
5. Εχθές, η Άννα παρακολούθησε μια ωραία ταινία.
6. Ο πατέρας φροντίζει τον κήπο.
7. Ο Αντρέας και η Άννα παίζουν κρυφτό κάθε μέρα στο σχολείο.
8. Τα λουλούδια είναι όμορφα.
2. Να μετατρέψετε τις παραπάνω προτάσεις σε απλές.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

σελ.
848
3. Να μετατρέψετε τις παραπάνω προτάσεις σε επαυξημένες.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

σελ.
849
ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ
Παραγωγή και σύνθεση λέξεων
Θεωρία:
Για να φτιάξω παράγωγες λέξεις αρκεί να προσθέσω καταλήξεις σε
λέξεις που ήδη υπάρχουν.
Γράφω: γράμμα (κατάληξη –μα)
γραφή (κατάληξη –η)
γραφείο (κατάληξη –είο)
Για να φτιάξω σύνθετες λέξεις αρκεί να ενώσω δύο λέξεις ή μια λέξη με μια πρό-
θεση.
Γράφω:
αντιγραφή (αντί + γράφω)
α’ συνθετικό β’ συνθετικό
γραφολόγος (γράφω + λόγος)
γραμματόσημο (γράφω + σήμα)

σελ.
850
Ασκήσεις:
1. Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις να γράψετε 5 παράγωγες λέξεις και 5
σύνθετες: κόσμος, πόλη, φύση, κινώ
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

σελ.
851
2. Να διαγράψετε τη λέξη που δεν ταιριάζει.
νέφος – συννεφιά – ανώφελος – ανέφελος
κοινωνία – κυνηγός – κοινωνικός – κοινός
παραγωγή – αγωγός – γονιός – εξαγωγή
ανηφορικός – άνοιξη – ανοιχτός – ανοιξιάτικος
μεταφορά – φορείο – φορητός – φωτεινός
καφενείο – καυτός – έγκαυμα – καυσαέριο

σελ.
852
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΛΟΓΟΥ
Με ποιον τρόπο προσπαθούμε να πείσουμε κάποιον για την άποψή μας
Θεωρία:
Για να στηρίξουμε την άποψή μας και να πείσουμε τους άλλους ότι
είναι σωστή χρησιμοποιούμε επιχειρήματα.
Πολλές φορές καλούμαστε να στείλουμε μια επιστολή για να πείσουμε κάποιον
σχετικά με τη άποψή μας. Σε αυτή την περίπτωση, δεν ξεχνάμε τα βασικά στοιχεία
της επιστολής:
Ημερομηνία, εκφώνηση (αξιότιμε, αγαπητέ…), αποφώνηση (με εκτίμηση, φιλι-
κά…)
Πρόλογος
Γράφουμε το θέμα και την άποψή μας σχετικά με αυτό.
Κυρίως Θέμα
Αναφέρουμε γιατί υποστηρίζουμε αυτή την άποψη. Ποια είναι τα θετικά ή τα αρ-
νητικά της άποψής μας, τα θετικά και τα αρνητικά της αντίθετης άποψης. Αναλύου-
με τα επιχειρήματά μας.
Επίλογος
Γράφουμε το γενικό συμπέρασμα της σκέψης μας.
* Χρησιμοποιώ:

σελ.
853
 φράσεις όπως: έχω τη γνώμη ότι, η άποψή μου είναι, πιστεύω ότι, νομίζω ό-
τι, θεωρώ ότι…
 αιτιολογικές προτάσεις
 φράσεις που δείχνουν τα συναισθήματά μας ή προκαλούν το συναίσθημα των
άλλων.

σελ.
854
Έκθεση:
1. Μερικοί συμμαθητές σας υποστηρίζουν πως δεν θέλουν να μάθουν ξένες
γλώσσες, γιατί το πρόγραμμά τους είναι ήδη φορτωμένο και δεν προλαβαίνουν.
Να γράψετε μια έκθεση με σκοπό να πείσετε τους συμμαθητές σας ότι οι ξένες
γλώσσες αποτελούν απαραίτητη γνώση για όλους.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

σελ.
855
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
___________________________________________________________________

σελ.
856
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 17ης
ΕΝΟΤΗΤΑΣ
1. Να κάνετε Χρονική Αντικατάσταση στα ρήματα.
εισπράττω, επιτρέπω, επιλέγω, αμφιβάλλω
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

σελ.
857
2. Να χαρακτηρίσετε τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων ως απρόσωπα ή
προσωπικά και να βρείτε το Υποκείμενό τους.
Μπορεί να έρθω αύριο από το σπίτι.
Είναι δύσκολες αυτές οι εξετάσεις, αλλά αξίζει να προσπαθήσει κανείς.
Αστράφτει και βρέχει από το πρωί σήμερα.
Είναι σίγουρο ότι θα γράψουμε διαγώνισμα.
Ακούγεται ότι θα κλείσει το εργοστάσιο.
Δεν είναι σωστό να κατακρίνουμε τους άλλους.
Εννοείται ότι σας περιμένουμε με ανυπομονησία.
Φαίνεται πως όταν γυρίσουμε, μας περιμένει πολλή δουλειά.
Πρέπει να ετοιμαστείτε γρήγορα.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ ΑΠΡΟΣΩΠΑ ΡΗΜΑΤΑ / ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ

σελ.
858
3. Να υπογραμμίσετε με κόκκινο τις τελικές προτάσεις και με πράσινο τις απο-
τελεσματικές.
Θα έρθω να σε βοηθήσω.
Τους είπε να μην κάνουν φασαρία, για να μπορέσει να διαβάσει.
Αργήσαμε τόσο πολύ, που τελικά χάσαμε το αεροπλάνο.
Βγήκε έξω να πάρει λίγο αέρα.
Μας έδωσε τόσο σαφείς οδηγίες, που βρήκαμε αμέσως το σπίτι του.
Μας μίλησε έτσι, ώστε να τον καταλάβουμε όλοι.
Ήθελε να κοιμηθεί για να ξεκουραστεί.
Φόρεσα καπέλο για να προστατευτώ από τον ήλιο.
Να μιλάς έτσι, ώστε να μην προσβάλλεις τους άλλους.
4. Να γράψετε δύο απλές προτάσεις, δύο επαυξημένες, δύο σύνθετες και δύο ελ-
λειπτικές.
Απλές
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Σύνθετες
____________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Επαυξημένες
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

σελ.
859
Ελλειπτικές
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
5. Για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις να γράψετε παράγωγες και σύνθετες:
καλώ, καλός, απολύω
καλώ καλός απολύω

σελ.
860
Γλώσσα Στ Δημοτικού [Επαναληπτικές ασκήσεις]
ΛΥΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ 17ης
ΕΝΟΤΗΤΑΣ
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
Πώς σχηματίζεται ο αόριστος οριστικής σε ρήματα με εσωτε-
ρική αύξηση
1. Να συμπληρώσετε τον πίνακα.
Απάντηση:
αναπνέω ανέπνεα ανέπνευσα
συνδέεις συνέδεες συνέδεσες
περιγράφουμε περιγράφαμε περιγράψαμε
περιγράφω περιέγραφα περιέγραψα
επιλέγετε επιλέγατε επιλέξατε
καταστρέφω κατέστρεφα κατέστρεψα
αμφιβάλλει αμφέβαλλα αμφέβαλα
συλλαμβάνεις συλλάμβανες / συνελάμβανες) συνέλαβες
συλλαμβάνουμε συλλαμβάναμε συλλάβαμε
συγγράφω συνέγραφα συνέγραψα
επιτρέπω επέτρεπα επέτρεψα
ανατρέχω ανέτρεχα ανέτρεξα

σελ.
861
2. Να βάλετε τα παραπάνω ρήματα στη Συνοπτική Υποτακτική (στο πρόσωπο
που βρίσκονται) και στη Συνοπτική Προστακτική (στο β’ ενικό και πληθυντι-
κό).
Απάντηση:
Συνοπτική Υποτακτική Συνοπτική Προστακτική
αναπνέω: να αναπνεύσω ανάπνευσε
αναπνεύστε
συνδέεις: να συνδέσεις σύνδεσε
συνδέστε
περιγράφουμε:να περιγράψουμε περίγραψε
περιγράψτε
περιγράφω: να περιγράψω περίγραψε
περιγράψτε
επιλέγετε: να επιλέξετε επίλεξε
επιλέξτε
καταστρέφω: να καταστρέψω κατάστρεψε
καταστρέψτε
αμφιβάλλει: να αμφιβάλω αμφίβαλε
αμφιβάλετε
συλλαμβάνεις: να συλλάβω σύλλαβε
συλλάβετε
συλλαμβάνουμε: να συλλάβουμε σύλλαβε
συλλάβετε
συγγράφω: να συγγράψω σύγγραψε
συγγράψτε
επιτρέπω: να επιτρέψω επίτρεψε
επιτρέψτε

σελ.
862
ανατρέχω: να ανατρέξω ανάτρεξε
ανατρέξτε
3. Να κλίνετε τα παρακάτω ρήματα στον Ενεστώτα, τον Παρατατικό και τον
Αόριστο.
επιβάλλω, περιγράφω, εμπλέκω, επιστρέφω
Απάντηση:
επιβάλλω επέβαλλα επέβαλα
επιβάλλεις επέβαλλες επέβαλες
επιβάλλει επέβαλλε επέβαλε
επιβάλλουμε επιβάλλαμε επιβάλαμε
επιβάλλετε επιβάλλατε επιβάλατε
επιβάλλουν επέβαλλαν επέβαλαν
περιγράφω περιέγραφα περιέγραψα
περιγράφεις περιέγραφες περιέγραψες
περιγράφει περιέγραφε περιέγραψε
περιγράφουμε περιγράφαμε περιγράψαμε
περιγράφετε περιγράφατε περιγράψατε
περιγράφουν περιέγραφαν περιέγραψαν
εμπλέκω ενέπλεκα ενέπλεξα
εμπλέκεις ενέπλεκες ενέπλεξες
εμπλέκει ενέπλεκε ενέπλεξε

σελ.
863
εμπλέκουμε εμπλέκαμε εμπλέξαμε
εμπλέκετε εμπλέκατε εμπλέξατε
εμπλέκουν ενέπλεκαν ενέπλεξαν
επιστρέφω επέστρεφα επέστρεψα
επιστρέφεις επέστρεφες επέστρεψες
επιστρέφει επέστρεφε επέστρεψε
επιστρέφουμε επιστρέφαμε επιστρέψαμε
επιστρέφετε επιστρέφατε επιστρέψατε
επιστρέφουν επέστρεφαν επέστρεψαν

σελ.
864
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ
1. Να υπογραμμίσετε τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκ-
φράσεις και να βρείτε τα Υποκείμενά τους.
Απάντηση:
Φαίνεται ότι είναι κουρασμένος σήμερα.
Ρ Υ
Ενδέχεται να πάμε εκδρομή αύριο.
Ρ Υ
Η δασκάλα μού είπε πως είναι καλό να διαβάζω περισσότερο.
Ρ (απρόσωπη έκφραση) Υ
Δεν πρόκειται να βρέξει σήμερα.
Ρ Υ
Νομίζω πως είναι ώρα να φύγουμε.
Φαίνεται πως απαγορεύεται η είσοδος.
Ρ Υ
Φαίνεται πως απαγορεύεται να μπούμε.
Ρ Υ (του ρήματος φαίνεται) Υ (του ρήματος απαγορεύεται)

σελ.
865
(Απρόσωπο) Ρ
Δεν συμφέρει να χαλάσουμε τόσα χρήματα.
Ρ Υ
Νομίζω πως είναι άδικο που δεν κέρδισες.
Είναι αλήθεια ότι το σπίτι σου είναι πολύ όμορφο.
2. Να βρείτε τα ρήματα και τα υποκείμενα τους στις παρακάτω προτάσεις και
να συμπληρώσετε τον πίνακα.
Απάντηση:
Πρέπει να τακτοποιήσεις το δωμάτιό σου.
Δεν χρειάζεται να πάρεις πολλά πράγματα μαζί σου.
Η δασκάλα φαίνεται κουρασμένη σήμερα.
Φαίνεται ότι θα αργήσουμε λίγο.
Μπορεί να έρθω. Δεν έχω αποφασίσει ακόμα.
Είναι εύκολο να κερδίσουμε σε αυτό το παιχνίδι.
Ο αγώνας πρέπει να διακοπεί.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ ΑΠΡΟΣΩΠΑ ΡΗΜΑΤΑ / ΑΠΡΟΣΩΠΕΣ
ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ
να τακτοποιήσεις (εννοείται) εσύ πρέπει να τακτοποιήσεις

σελ.
866
το δωμάτιό σου
να πάρεις (εννοείται) εσύ (δεν) χρειάζεται να πάρεις πολλά
πράγματα μαζί σου
φαίνεται η δασκάλα μας φαίνεται ότι θα αργήσουμε
λίγο
θα αργήσουμε (εννοείται) εμείς μπορεί να έρθω
να έρθω (εννοείται) εγώ είναι εύκολο να κερδίσουμε σε
αυτό το παιχνίδι
(δεν) έχω αποφα-
σίσει
(εννοείται) εγώ πρέπει να διακοπεί
να κερδίσουμε (εννοείται) εμείς
να διακοπεί ο αγώνας
3. Να γράψετε τέσσερις προτάσεις χρησιμοποιώντας απρόσωπα ρήματα ή α-
πρόσωπες εκφράσεις.
Απάντηση:
1. Ενδέχεται να γράψουμε διαγώνισμα στη Γλώσσα αύριο.
2. Πρέπει να φύγουμε αμέσως, γιατί θα καθυστερήσουμε.
3. Υπάρχει περίπτωση να έρθεις μαζί μας αύριο;
4. Σήμερα βρέχει από το πρωί.

σελ.
867
1. Να υπογραμμίσετε με κόκκινο τις αποτελεσματικές, με πράσινο τις τελικές
και με μπλε τις βουλητικές προτάσεις. Να προσδιορίσετε τον συντακτικό τους
ρόλο.
Απάντηση:
Θέλω να φύγω νωρίς για να προλάβω το λεωφορείο.
Α του ρήματος «θέλω» (λειτουργεί) ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού
Το παιδί που καθόταν δίπλα μου μιλούσε τόσο δυνατά, που δεν μπορούσα
ως επιρρηματικός προσδιορισμός του αποτελέσματος
να ακούσω κανέναν άλλο.
Α του ρήματος «μπορούσα»
Αγόρασε τόσα πολλά ρούχα, που δεν χωρούν στην ντουλάπα της.
Έφαγε τόσες πολλές καραμέλες, ώστε πονούσε το στομάχι του.
Άναψα το τζάκι για να ζεσταθεί το σπίτι.
ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού
Άνοιξε το παράθυρο να μπει ο ήλιος.
ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού

σελ.
868
Πρέπει να διαβάσω πολύ για να γράψω καλά στο διαγώνισμα.
Υ του απρόσωπου ρήματος «πρέπει» ως επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού
2. Να γράψετε 3 τελικές προτάσεις και 3 αποτελεσματικές.
Απάντηση:
Τελικές:
1. Αγόρασα όλα τα υλικά για να φτιάξω ένα κέικ.
2. Θα κοιμηθώ νωρίς για να είμαι ξεκούραστος αύριο.
3. Χρειάζομαι λίγο χρόνο για να ολοκληρώσω την εργασία μου.
Αποτελεσματικές:
1. Μιλούσε τόσο όμορφα, που όλοι είχαμε απορροφηθεί από τα λόγια του.
2. Είναι τόσο αυστηρός, ώστε όλοι τον φοβούνται.
3. Τα εξηγούσε έτσι, ώστε να τα καταλάβουν όλοι.
3. Στο παρακάτω κείμενο να υπογραμμίσετε όλες τις εξαρτημένες προτάσεις και
να προσδιορίσετε το είδος τους.
Απάντηση:
να αναφερθεί: βουλητική πρόταση
ότι, στον πίνακα του CCPI οι τρεις πρώτες θέσεις παραμένουν κενές: ειδική πρό-
ταση
διότι καμία χώρα δεν έχει αρκετά φιλόδοξες πολιτικές: αιτιολογική πρόταση
που να στοχεύουν σε συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας της Γης κατά
τουλάχιστον δύο βαθμούς Κελσίου: αναφορική πρόταση
η οποία καταλαμβάνει την 4η θέση: αναφορική πρόταση

σελ.
869
ότι οι πολιτικές της ελληνικής Πολιτείας «ρίχνουν» την Ελλάδα στο… κόκκινο
του πίνακα κατάταξης, μαζί με χώρες όπως το Ιράν και η Σαουδική Αραβία: ειδική
πρόταση
τα οποία ιστορικά υπονομεύουν τις διεθνείς διαπραγματεύσεις για την προστασία
του κλίματος και την υιοθέτηση πολιτικών: αναφορική πρόταση
που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην απεξάρτηση της παγκόσμιας οικονομίας
από τα ορυκτά καύσιμα: αναφορική πρόταση
για να σταματήσουμε τις μη - αναστρέψιμες κλιματικές αλλαγές: τελική πρόταση

Γλώσσα ΣΤ΄. Επανάληψη 17ης ενότητας: ΄΄ Πόλεμος και Ειρήνη ΄΄

Γλώσσα ΣΤ΄. Επανάληψη 17ης ενότητας: ΄΄ Πόλεμος και Ειρήνη ΄΄

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Γλώσσα ΣΤ΄. Επανάληψη 17ης ενότητας: ΄΄ Πόλεμος και Ειρήνη ΄΄

Similar to Γλώσσα ΣΤ΄. Επανάληψη 17ης ενότητας: ΄΄ Πόλεμος και Ειρήνη ΄΄ (20)

More from Χρήστος Χαρμπής

More from Χρήστος Χαρμπής (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (18)

Γλώσσα ΣΤ΄. Επανάληψη 17ης ενότητας: ΄΄ Πόλεμος και Ειρήνη ΄΄