Ιστορία Ε΄. Ενότητα 2. Κεφάλαιο 5: ΄΄Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
http://e-taksh.blogspot.gr
Ιστορία Ε΄ Τάξης - Ενότητα 2 - Κεφάλαιο 5:
΄΄ Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας΄΄
 Σχεδιαγράμματα
 Θεωρία
 Ερωτήσεις - απαντήσεις
 Παρουσιάσεις

eva -edu
Το κράτος των Ρωμαίων είχε μερικά προβλήματα.
1) Άνθρωποι που ζούσαν στις γύρω περιοχές οι Γότθοι και οι Πέρσες έμπαιναν στη ρωμαϊκή
αυτοκρατορία και έκαναν ζημιές στις πόλεις και στους δρόμους.
2) Άνθρωποι που δεν πίστευαν στο Χριστό κυνηγούσαν και χτυπούσαν τους Χριστιανούς και
τους έβαζαν φυλακή.
Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός για να λύσει τα προβλήματα χώρισε την αυτοκρατορία σε 4
περιοχές με το σύστημα της τετραρχίας και κάθε επαρχία την πρόσεχε 1 άρχοντας.
Ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος έγραψαν στο Μεδιόλανο το Διάταγμα της
ανεξιθρησκείας το και με αυτό ο καθένας μπορούσε να πιστεύει σε όποιο θεό
ήθελε.
Ο Κωνσταντίνος έγινε μονοκράτορας και έκανε πολλά πράγματα
1) Ένωσε το στρατό
2) Έκοψε χρυσό νόμισμα
3) Πήγε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στο Βυζάντιο
Τον Κωνσταντίνο τον ονόμασαν Μέγα Κωνσταντίνο , Άγιο και ισαπόστολο.
Ερώτηση για το σχολείο Ο Κωνσταντίνος πήγε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στο ......;

5. Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας
Ακμή ρωμαϊκής αυτοκρατορίας: 1ος και 2ος αιώνας
3ος αιώνας προβλήματα
Γότθοι (βορράς) Στρατός παντοδύναμος. Ακριτικές επαρχίες Διωγμοί κατά χριστιανών.
Πέρσες (ανατολή) Στασίαζαν, συγκρούονταν, αποσχίστηκαν Δυσαρέσκεια πιστών,
παραβίαζαν σύνορα, όριζαν – καταργούσαν διχασμός με οπαδούς
λεηλατούσαν, αυτοκράτορες άλλων θρησκειών
εμπόδιζαν εμπόριο
Προσπάθεια λύσης
Δ Ι Ο Κ Λ Η Τ Ι Α Ν Ο Σ
Τ ε τ ρ α ρ χ ί α
2 περιφέρειες 2 περιφέρειες
Ανατολή Δύση
(ηρεμία, ασφάλεια)
Παραίτηση Διοκλητιανού
Λικίνιος  Γαλέριος Κωνσταντίνος  Μαξέντιος
Λικίνιος Κωνσταντίνος
Διάταγμα ανεξιθρησκείας 313 μ.Χ.
[Μεδιόλανο (Μιλάνο) Ιταλίας. Κάθε πολίτης λατρεύει όποιον Θεό θέλει]
Αδριανούπολη 324 μ.Χ Κωνσταντίνος  Λικίνιος
Κωνσταντίνος  Μονοκράτορας
(Μέγας, Άγιος, Ισαπόστολος)
Αναδιοργάνωσε
το στρατό Διόρισε επάρχους Διπλωματία Νέο χρυσό
νόμισμα Μεταφορά πρωτεύουσας
από Ρώμη στο Βυζάντιο
Αλλαγές
Κανέλλος-Μάριος Κανελλόπουλος

Ιστορία Ε΄ Δημοτικού – «Στα βυζαντινά χρόνια»
Ενότητα Β΄: Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία μεταμορφώνεται – Κεφάλαιο 5ο
Σαμούχος Πέτρος©
1ος
– 2ος
αιώνας μ.Χ. περίοδος ακμής της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας
(pax romana)
3ος
αιώνας μ.Χ. αρχίζουν τα προβλήματα
εσωτερικά εξωτερικά
στρατός παντοδύναμος συγκρούσεις με γειτονικούς
επαρχίες αποσχίζονται λαούς (Πέρσες – Γότθους)
διωγμοί Χριστιανών
Διοκλητιανός
τετραρχία – 4 μεγάλες περιφέρειες
2 στη Δύση 2 στην Ανατολή
Κωνσταντίνος – Μαξέντιος Λικίνιος – Γαλέριος
Η τετραρχία έλυσε για λίγο καιρό τα προβλήματα.
Εμφύλιος - Διαρχία
Δύση Ανατολή
Κωνσταντίνος Λικίνιος
Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της
αυτοκρατορίας – α΄ μέρος
Τετράρχες
Κωνσταντίνος
Λικίνιος

Περίληψη μαθήματος
Ερωτήσεις
 Ποια προβλήματα αντιμετώπιζε η ρωμαϊκή αυτοκρατορία στις
αρχές του 3ου
αιώνα μ.Χ.;
 Πώς προσπάθησε να τα αντιμετωπίσει ο Διοκλητιανός;
 Η τετραρχία έλυσε τα προβλήματα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας;
 Τι συνέβη μετά την παραίτηση του Διοκλητιανού;
 Γιατί νομίζεις ότι ο Διοκλητιανός χώρισε την αυτοκρατορία σε
τέσσερις μεγάλες περιφέρειες;
 Πώς πιστεύεις ότι ένιωθαν οι χριστιανοί που τους καταδίωκαν οι
Ρωμαίοι για τη θρησκεία τους; Συμβαίνει κάτι ανάλογο σήμερα;
 Μπορείς να σκεφτείς για ποιους λόγους συγκρούστηκαν οι
τέσσερις συνάρχοντες μεταξύ τους;
Τον 3ο
αιώνα μ.Χ. τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία κλονίζουν
εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα. Ο Διοκλητιανός
εφαρμόζει την τετραρχία για τη σωτηρία της. Γρήγορα οι
τέσσερις συνάρχοντες συγκρούονται μεταξύ τους.

Κωνσταντίνος και Λικίνιος στο Μεδιόλανο της Ιταλίας
(σημερινό Μιλάνο)
Διάταγμα της ανεξιθρησκίας (313 μ.Χ.)
«κάθε πολίτης λατρεύει ελεύθερα όποιον θεό επιθυμεί»
Κωνσταντίνος vs Λικίνιος
(Αδριανούπολη 324 μ.Χ.)
Μονοκράτορας ο Κωνσταντίνος
αλλαγές στη διοίκηση
 Αναδιοργάνωση στρατού
 Έπαρχοι με αυξημένες εξουσίες
 Διπλωματικές επαφές με γειτονικούς λαούς
 Νέο νόμισμα
 Μεταφορά πρωτεύουσας από τη Ρώμη στο Βυζάντιο
Προσωνύμια
Μέγας Άγιος - ισαπόστολος
αυτοκρατορίας – β΄ μέρος

Περίληψη μαθήματος
Ερωτήσεις
 Γιατί είναι τόσο σημαντικό το Διάταγμα της ανεξιθρησκίας; Σήμερα τι
ισχύει στη χώρα μας για την ελευθερία της θρησκευτικής πίστης;
 Γιατί νομίζεις ότι συγκρούστηκαν μεταξύ τους ο Λικίνιος και ο
Κωνσταντίνος;
 Ποια μέτρα πήρε ο Κωνσταντίνος για να λύσει τα προβλήματα
διοίκησης της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας;
 Πώς κρίνεις τα προσωνύμια που απέκτησε ο Κωνσταντίνος;
 Πιστεύεις ότι σήμερα είναι απαραίτητο σε παγκόσμιο επίπεδο ένα
διάταγμα για την ανεξιθρησκία; Ναι, όχι και γιατί;
Ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος υπογράφουν το διάταγμα της
ανεξιθρησκίας. Λίγο καιρό αργότερα συγκρούονται μεταξύ τους
και ο Κωνσταντίνος ως μονοκράτορας πλέον παίρνει μέτρα για
να αντιμετωπίσει τα προβλήματα διοίκησης της αυτοκρατορίας.

Ι΢ΣΟΡΙΑ Ε’
– ΚΕΦ. 5 ¨ ΜΕΓΑΛΕ΢ ΑΛΛΑΓΕ΢ ΢ΣΗ ΔΙΟΙΚΗ΢Η ΣΗ΢ ΑΤΣΟΚΡΑΣΟΡΙΑ΢¨
27Ο
ΔΗΜΟΣΙΚΟ ΢ΧΟΛΕΙΟ ΣΡΙΚΑΛΩΝ
ΔΑ΢ΚΑΛΟ΢ ΒΑ΢ΙΛΗ΢ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗ΢
Περίοδοσ ακμισ τθσ ρωμαϊκισ αυτοκρατορίασ: 1οσ και 2οσ αιώνασ
3ος
αιώνας
Η ρωμαϊκή ειρήνη κλονίζεται από
εσωτερικά και εξωτερικά
προβλήματα
1. Γειτονικοί λαοί, οι Γότκοι ςτο βορρά και οι Πζρςεσ
ςτθν ανατολι, παραβίαηαν τα ςφνορα,
λεθλατοφςαν τισ ακριτικζσ επαρχίεσ και ζκλειναν
τουσ δρόμουσ του εμπορίου.
2. Ο ςτρατόσ ζγινε παντοδφναμοσ
΢ταςίαηαν, ςυγκροφονταν όριηαν –
καταργοφςαν αυτοκράτορεσ
3. Κάποιεσ ακριτικζσ επαρχίεσ τθσ Ανατολισ
αποςχίςτθκαν από τθν αυτοκρατορία και
ζκαναν δικά τουσ κράτθ
4. Οι διωγμοί κατά των χριςτιανϊν
προκαλοφςαν τθ δυςαρζςκεια των πιςτϊν
και διχαςμό με τουσ οπαδοφσ των άλλων
κρθςκειϊν
Ο Διοκλθτιανόσ αντιμετϊπιςε τα
προβλιματα με το ςφςτθμα τθσ
τετραρχίασ.
δυο περιφζρειεσ
ςτθν Ανατολι
δυο περιφζρειεσ
ςτθ Δφςθ
Ηρεμία, τάξθ και αςφάλεια ςτο
εςωτερικό του κράτουσ
Νζα προβλιματα
Παραίτθςθ Διοκλθτιανοφ
΢φγκρουςθ των τεςςάρων
ςυναρχόντων:
 Λικίνιοσ και Γαλζριοσ (ςτθν Ανατολι)
 Κωνςταντίνοσ και Μαξζντιοσ (ςτθ
Δφςθ)

313 μ.Χ. - Το Διάταγμα τθσ ανεξικρθςκίασ
Σο υπζγραψαν ο Κωνςταντίνοσ και ο
Λικίνιοσ, ςτο Μεδιόλανο τθσ Ιταλίασ
΢φμφωνα με αυτό, κάκε πολίτθσ τθσ
αυτοκρατορίασ μποροφςε να λατρεφει
όποιον κεό κζλει.
Ζτςι ο δρόμοσ για τθν εξάπλωςθ του
Χριςτιανιςμοφ άνοιξε.
324 μ.Χ
Ο Κωνςταντίνοσ γίνεται
μονοκράτορασ
Οι αλλαγζσ που ζκανε ο Κωνςταντίνοσ
Αναδιοργάνωςε τον διαςπαςμζνο από τθν
τετραρχία ςτρατό.
• Διόριςε ζπαρχουσ με πολλζσ
εξουςίεσ ςτισ περιφζρειεσ του
κράτουσ.
• Οργάνωςε διπλωματικζσ επαφζσ με
τουσ γειτονικοφσ λαοφσ.
• Ζκοψε νζο χρυςό νόμιςμα, που
κυκλοφόρθςε παντοφ και τόνωςε τθν
οικονομία.
• Μετζφερε τθν πρωτεφουςα από τθ
Ρϊμθ ςτο Βυηάντιο.
Για τισ τολμθρζσ του
αποφάςεισ, οι οποίεσ είχαν
ευεργετικά αποτελζςματα για
τθν αυτοκρατορία, οι ιςτορικοί
ονόμαςαν τον Κωνςταντίνο
Μζγα και οι χριςτιανοί Άγιο
και ιςαπόςτολο.
Γζννθςθ Χριςτοφ
Ρωμαϊκι ειρινθ
200 μ.Χ
Διάταγμα Μεδιολάνων
313 μ.Χ
Δημιουργός: Βασίλης Παπαγιάννης http://blogs.sch.gr/vpapagiann/?page_id=1461

Φώτης Τουλιόπουλος

1.Ποια εξωτερικά γεγονότα κλόνισαν τη ρωμαϊκή ειρήνη και
απείλησαν τη διάλυση του κράτους;
Γειτονικοί λαοί, οι Γότθοι στο βορρά και οι Πέρσες στη ανατολή έκαναν
επιδρομές και λεηλατούσαν επαρχίες της αυτοκρατορίας.
2.Ποια εσωτερικά γεγονότα κλόνισαν τη ρωμαϊκή ειρήνη και
απείλησαν τη διάλυση του κράτους;
● Ο στρατός είχε γίνει παντοδύναμος και στασίαζε, όριζε ή και
καταργούσε αυτοκράτορες.
● Κάποιες ακριτικές επαρχίες αποσχίστηκαν και έκαναν δικά τους κράτη.
● Οι σκληροί διωγμοί κατά των Χριστιανών δυσαρεστούσαν τους πιστούς
της νέας θρησκείας και προκαλούσαν διχασμό με τους οπαδούς των
άλλων θρησκειών.
3.Ποιος ήταν αυτοκράτορας και πώς προσπάθησε να αντιμετωπίσει
το πρόβλημα;
Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός προσπάθησε να αντιμετωπίσει το
πρόβλημα με το σύστημα της τετραρχίας.
4.Τι ήταν το σύστημα της τετραρχίας και τι κατάφερε να πετύχει μ’
αυτό;
Χώρισε τη αυτοκρατορία σε τέσσερις μεγάλες περιφέρειες, δύο στην
ανατολή και δύο στη δύση. Η καθεμιά είχε δικό της άρχοντα με
αυξημένες εξουσίες. Το σύστημα αυτό επανέφερε την εσωτερική τάξη και
την εξωτερική ασφάλεια.
5.Ποιοι ήταν οι τέσσερις συνάρχοντες και τι έκαναν μετά την
παραίτηση του Διοκλητιανού;
Οι 4 συνάρχοντες ήταν ο Κωνσταντίνος και ο Μαξέντιος στη δύση, ο
Λικίνιος και ο Γαλέριος στην ανατολή. Αυτοί συγκρούστηκαν μεταξύ τους
με νικητές τον Κωνσταντίνο και το Λικίνιο.
6.Τι έκαναν για να δώσουν τέλος στην αναστάτωση που είχαν
προκαλέσει οι διωγμοί των Χριστιανών;
Υπέγραψαν στο Μεδιόλανο της Ιταλίας το διάταγμα της ανεξιθρησκίας
το 313 μ. Χ.

7.Τι προέβλεπε το διάταγμα αυτό;
Κάθε πολίτης της αυτοκρατορίας μπορούσε να λατρεύει όποιο θεό θέλει.
Αυτό άνοιξε το δρόμο για την εξάπλωση του Χριστιανισμού.
8.Πότε και που συγκρούστηκαν ο Κωνσταντίνος με το Λικίνιο και
ποιο ήταν το αποτέλεσμα;
Το 324 μ. Χ. στην Ανδριανούπολη με νικητή τον Κωνσταντίνο, ο οποίος
έγινε μονοκράτορας.
9.Σε ποιες αλλαγές προχώρησε ο Κωνσταντίνος για την καλύτερη
διοίκηση της αυτοκρατορίας;
● Αναδιοργάνωσε το στρατό.
● Διόρισε έπαρχους με πολλές εξουσίες.
● Οργάνωσε διπλωματικές επαφές με γειτονικούς λαούς.
● Έκοψε νέο χρυσό νόμισμα και τόνωσε την οικονομία.
● Μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στο Βυζάντιο.
10. Πώς ονομάστηκε από τους ιστορικούς και τους Χριστιανούς
για τις αποφάσεις του αυτές;
Από του ιστορικούς ονομάστηκε Μέγας και από τους Χριστιανούς Άγιος
και ισαπόστολος.
eimet08

1. Τι έγινε στην αυτοκρατορία μετά την περίοδο της «Ρωμαϊκής Ειρήνης»;
Τον 3ο αιώνα δημιουργήθηκαν διάφορα προβλήματα στην αυτοκρατορία.
Εσωτερικά προβλήματα Εξωτερικά προβλήματα
1. Ο στρατός είχε αποκτήσει πολλή δύναμη και
αντί να φρουρούν τα σύνορα, είτε
τσακώνονταν μεταξύ τους, είτε
ξεσηκώνονταν εναντίον του αυτοκράτορα.
1. Γειτονικοί λαοί , όπως οι Γότθοι
και οι Πέρσες παραβίαζαν τα σύνορα
και προσπαθούσαν να κατακτήσουν
διάφορες περιοχές.
2. Κάποιες περιοχές στα ανατολικά της
αυτοκρατορίας έκαναν δικά τους κράτη και
αποσχίστηκαν από την αυτοκρατορία.
3. Οι χριστιανοί , που η θρησκεία τους ήταν
καινούρια για την αυτοκρατορία,
διώκονταν.
2. Πως αντιμετώπισε ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός αυτά τα προβλήματα;
Ο Διοκλητιανός προσπάθησε να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα με το σύστημα
της τετραρχίας. Χώρισε δηλαδή την αυτοκρατορία σε 4 μεγάλες περιφέρειες (4 μεγάλα
κομμάτια), 2 στην ανατολή και 2 στη δύση. Καθεμιά είχε το δικό της άρχοντα.
3. Ποιοι ήταν οι 4 άρχοντες;
Στη δύση ο Κωνσταντίνος και ο Μαξέντιος και στην ανατολή ο Λικίνιος και ο Γαλέριος.
4. Τι αποτελέσματα είχαν τα μέτρα του Διοκλητιανού;
Με το σύστημα της τετραρχίας άρχισε πάλι να υπάρχει τάξη και ασφάλεια στην
αυτοκρατορία. Δεν κράτησε όμως πολύ γιατί οι 4 συνάρχοντες τσακώθηκαν μεταξύ τους.
Νικητές από τις συγκρούσεις αυτές βγήκαν ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος.

5. Τι γνωρίζουμε για το διάταγμα των Μεδιολάνων; (που, πότε, από ποιους, τι έλεγε)
Για να σταματήσουν οι διωγμοί εναντίον των Χριστιανών ο Κωνσταντίνος και ο
Λικίνιος υπέγραψαν στο Μεδιόλανο της Ιταλίας, το 313 μ.Χ, το Διάταγμα της
Ανεξιθρησκίας ή αλλιώς το διάταγμα των Μεδιολάνων. Σύμφωνα μ’ αυτό κάθε άνθρωπος
ήταν ελεύθερος να πιστεύει και να λατρεύει όποιο θεό θέλει.
6. Πως κατέληξε να είναι αυτοκράτορας ο Κωνσταντίνος;
Ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος τσακώθηκαν και στη σύγκρουση νίκησε ο
Κωνσταντίνος, ο οποίος έγινε μονοκράτορας.
7. Τι αλλαγές έκανε ο Κωνσταντίνος στη διοίκηση της αυτοκρατορίας;
1. Αναδιοργάνωσε, δηλαδή έφτιαξε από την αρχή το στρατό.
2. Διόρισε έπαρχους για να τον βοηθούν.
3. Προσπάθησε να πλησιάσει φιλικά γειτονικούς λαούς.
4. Έκοψε νέο χρυσό νόμισμα.
5. Μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στο Βυζάντιο.
Επειδή όσα έκανε ήταν σημαντικά για την αυτοκρατορία ονομάστηκε Μέγας
Κωνσταντίνος και από τους χριστιανούς Άγιος.

Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας
Τι θα μάθουμε:
- Τα εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα που κλόνισαν τη ρωμαϊκή
αυτοκρατορία.
- Με ποιον τρόπο προσπάθησε ο Διοκλητιανός να αντιμετωπίσει τα
προβλήματα αυτά.
- Για τις συγκρούσεις μεταξύ των τεσσάρων συναρχόντων.
- Για το διάταγμα της ανεξιθρησκείας.
- Πώς ο Κωνσταντίνος έγινε μονοκράτορας και τι μέτρα πήρε για την
καλύτερη διοίκηση της αυτοκρατορίας.
Η περίοδος ακμής της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας κράτησε
σχεδόν δύο αιώνες (1ο και 2ο μ.Χ). Στιςαρχές όμως του 3ου
αιώνα μ.Χ. κάνουν την εμφάνισή τους εσωτερικά και εξωτερικά
προβλήματα που κλονίζουν τη pax romana, και φέρνουν τη
ρωμαϊκή αυτοκρατορία πολύ κοντά στη διάλυση:
- Γειτονικοί λαοί, οι Γότθοι στο βορρά και οι Πέρσες στην
ανατολή παραβίαζαν τα σύνορα, λεηλατούσαν τις ακριτικές επαρχίες
και έκλειναν τους δρόμους του εμπορίου.
- Ο στρατός είχε γίνει παντοδύναμος. Οι στρατιωτικές δυνάμεις, αντί
να φρουρούν τα σύνορα, στασίαζαν ή συγκρούονταν μεταξύ τους και
συχνά όριζαν ή καταργούσαν τους αυτοκράτορες.
- Κάποιες ακριτικές επαρχίες της Ανατολήςαποσχίστηκαν από την
αυτοκρατορία και έκαναν δικά τους κράτη.

- Οι σκληροί διωγμοί κατά των Χριστιανώνπροκαλούσαν τη
δυσαρέσκεια των πιστών της νέας θρησκείας για το ρωμαϊκό κράτος
και έντονο διχασμό ανάμεσα σε αυτούς και τους οπαδούς των άλλων
θρησκειών.
Ποια από τα παραπάνω προβλήματα είναι εσωτερικά και ποια
εξωτερικά;
Τη δύσκολη αυτή κατάσταση προσπάθησε να αντιμετωπίσει ο
αυτοκράτορας Διοκλητιανόςεφαρμόζοντας το σύστημα της
τετραρχίας. Με το σύστημα αυτό θέλησε να αντιμετωπίσει τα
μεγάλα διοικητικά και στρατιωτικά προβλήματα που είχε να
αντιμετωπίσει.
Τι πιστεύεις ότι σημαίνει η λέξη «τετραρχία»;
Ρωμαϊκό νόμισμα με τη κεφαλή του Διοκλητιανού (300 μ.Χ.)
Τετραρχία = Αρχή των τεσσάρων / αρχή = εξουσία
Ο Διοκλητιανός χώρισε την αυτοκρατορία σε τέσσερις μεγάλες
περιφέρειες, δύο στην Ανατολή και δύο στη Δύση. Σε κάθε
περιφέρεια ορίστηκε ένας άρχοντας με αυξημένες εξουσίες:
Ανατολή:
Λικίνιος – Γαλέριος

Λικίνιος
Γαλέριος
Δύση:
Κωνσταντίνος – Μαξέντιος
Μαξέντιος
Για ένα χρονικό διάστημα το σύστημα της τετραρχίας κατάφερε να
φέρει ηρεμία και τάξη στο εσωτερικό του κράτους και ασφάλεια
στα σύνορα από τις εχθρικές επιδρομές.

Οι Τετράρχες
Μόλις όμως ο Διοκλητιανός παραιτήθηκε, οι τέσσερις συνάρχοντες
ήρθαν σε σύγκρουση. Νικητές των συγκρούσεων αυτών
αναδείχθηκαν ο Κωνσταντίνοςκαι ο Λικίνιος.
Οι δύο συνάρχοντες θέλησαν να τερματίσουν την αναστάτωση που
προκάλεσαν οι διωγμοί των Χριστιανών και για αυτό υπέγραψαν
το 313 μ.Χ. τοΔιάταγμα της ανεξιθρησκείας (Διάταγμα των
Μεδιολάνων) στο Μεδιόλανο (Μιλάνο) της Ιταλίας. Σύμφωνα
μ΄αυτό, κάθε πολίτης της αυτοκρατορίας μπορούσε να πιστεύει σε
όποιο θεό ήθελε, γεγονός που βοήθησε πολύ τη διάδοση του
χριστιανισμού.

Αναμνηστική πλάκα στην εκκλησία που βρίσκεται
στη θέση του παλατιού όπου υπογράφτηκε το
Διάταγμα των Μεδιολάνων.
Τελικά όμως ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος ήρθαν σε σύγκρουση
το 324 μ.Χ. Στη μάχη που έγινε στην
Αδριανούπολη ο Κωνσταντίνος κατάφερε να νικήσει το Λικίνιο και να
γίνει μονοκράτορας.
Για τη καλύτερη διοίκηση της αυτοκρατορίας ο
Κωνσταντίνος (Flavius Valerius Constantinus)προχώρησε σε
σημαντικές αλλαγές:
- Αναδιοργάνωσε το διασπασμένο από την τετραρχία στρατό.
- Διόρισε έπαρχους με πολλές εξουσίες στις περιφέρειες του
κράτους.
- Οργάνωσε διπλωματικές επαφές με τους γειτονικούς λαούς.
- Έκοψε νέο χρυσό νόμισμα, που κυκλοφόρησε παντού και τόνωσε
την οικονομία.
- Μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη στο Βυζάντιο.

Για τις τολμηρές αποφάσεις που πήρε, οι οποίες είχαν ευεργετικά
αποτελέσματα για την αυτοκρατορία, οι ιστορικοί ονόμασαν τον
Κωνσταντίνο Μέγα και οι χριστιανοί Άγιο καιισαπόστολο.
Αναρτήθηκε από Αδάμ Δημήτριος

Κεφάλαιο 5
αυτοκρατορίαςαυτοκρατορίας.
(Μέρος α΄)
Η παρουσίαση διαμορφώθηκε από το Σαμούχο ΠέτροΗ παρουσίαση διαμορφώθηκε από το Σαμούχο Πέτρο.
Πηγή: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

Η περίοδος ακμής της ρωμαϊκής
αυτοκρατορίας κράτησε ερί ουαυτοκρατορίας κράτησε περίπου
δύο αιώνες. (1ος – 2ος μ.Χ.)
Ήταν η περίοδος της

Από τις αρχές του 3ου αιώνα οι Ρωμαίοι
αντιμετωπίζουν διάφορα εξωτερικά και
εσωτερικά προβλήματα.

Οι Γότθοι στο βορρά και οι
Πέρσες στην ανατολήΠέρσες στην ανατολή
παραβιάζουν τα σύνορα,
λεηλατούν τις επαρχίες και
εμ οδίζουν το εμ όριοεμποδίζουν το εμπόριο.
ΓότθοιΓότθοι
Πέρσες

Ο στρατός είναι παντοδύναμος και
ε ηρεάζει τη διαδοχή των αυτοκρατόρωνεπηρεάζει τη διαδοχή των αυτοκρατόρων.

Κά έΚάποιες μακρινές
επαρχίες αποσχίζονται
ό ίαπό την αυτοκρατορία
και δημιουργούν δικά
άτους κράτη.

Οι διωγμοί εναντίον των Χριστιανών
ύ έ β ή Ρ ίπροκαλούν νέα προβλήματα στους Ρωμαίους.

άΟ αυτοκράτορας
Διοκλητιανός προσπαθεί να
αντιμετωπίσει τα
προβλήματα με το σύστημαπροβλήματα με το σύστημα
της

Χωρίζει δηλαδή την αυτοκρατορία σε τέσσερις
μεγάλες περιφέρειες.
Δύο στην Ανατολή και δύο στη Δύση.

Επίσης, ορίζει για την καθεμία από έναν
άρχοντα με πολλές αρμοδιότητες που θαρχ μ ς ρμ η ς
είναι υπεύθυνος για αυτήν.

ΔΔύση
Ο Κωνσταντίνος Ο Μαξέντιος

Α ήΑνατολή
Ο Λικίνιος Ο Γαλέριος

Το σύστημα τηςημ ης
τετραρχίας στην αρχή
έλυσε τα προβλήματαρ β ήμ
που υπήρχαν.
Η ηρεμία και η ασφάλειαΗ ηρεμία και η ασφάλεια
είχε επανέλθει στην
αυτοκρατορίααυτοκρατορία.
Δε θα κρατούσε πολύ
όμωςόμως…

Ο Διοκλητιανόςς
το 305 μ.Χ.
ήθ όπαραιτήθηκε από το
αξίωμα τουξ μ
αυτοκράτορα και
αποσύρθηκε στοαποσύρθηκε στο
ανάκτορό του στα
Σάλωνα της Κροατίας.

Αποτέλεσμα;μ ;

Οι συνάρχοντες συγκρούστηκαν μεταξύ τους.ρχ ς γ ρ η μ ξ ς

Στη Δύση νικητής ήταν:η η η ής ή
Ο Κωνσταντίνος

Στην Ανατολή νικητής ήταν:η ή η ής ή
Ο Λικίνιος

Η συνέχεια στο επόμενο μάθημα…χ μ μ ημ

Κεφάλαιο 5
αυτοκρατορίαςαυτοκρατορίας.
(Μέρος β΄)
Η παρουσίαση διαμορφώθηκε από το Σαμούχο ΠέτροΗ παρουσίαση διαμορφώθηκε από το Σαμούχο Πέτρο.

Οι δύο συναυτοκράτορες το 313 μ.Χ.
υπέγραψαν στο Μεδιόλανο της Ιταλίας το

Σύμφωνα με αυτό, κάθε πολίτης της
αυτοκρατορίας μπορούσε λατρεύει όποιο
θεό επιθυμούσε.

Με το Διάταγμα της ανεξιθρησκίας
άνοιξε ο δρόμος για την εξάπλωση τουάνοιξε ο δρόμος για την εξάπλωση του
Χριστιανισμού.

Το 324 μ.Χ ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος
συγκρούστηκαν στην Αδριανού ολησυγκρούστηκαν στην Αδριανούπολη.

Μονοκράτορας.
Νικητής από την
εμφύλια διαμάχημφ μ χη
βγήκε ο
ΚωνσταντίνοςΚωνσταντίνος.

Ο Κωνσταντίνος προχώρησε σε αλλαγές
στη διοίκηση της αυτοκρατορίαςστη διοίκηση της αυτοκρατορίας.

Αναδιοργάνωσε το
στρατόστρατό.

Διόρισε έπαρχους με πολλές εξουσίες
στις περιφέρειες του κράτουςστις περιφέρειες του κράτους.

Οργάνωσε
διπλωματικές επαφέςμ ς φ ς
με γειτονικούς λαούς.

Έκοψε νέο χρυσό νόμισμα για να
τονώσει την οικονομία.

Μετέφερε την πρωτεύουσα από τη Ρώμη
στο Βυζάντιο.

Ο Κωνσταντίνος έμεινε
στην ιστορία με τοη ρ μ
προσωνύμιο Μέγας.

Μεγάλες
αλλαγές
στη διοίκηση
της
αυτοκρατορίας
Theodota69

Η περίοδος ακμής της ρωμαϊκής
αυτοκρατορίας κράτησε περίπου
δύο αιώνες (1o και 2ο μ.Χ.).

Από τις αρχές του 3ου αιώνα
μ.Χ. όμως τη μακρόχρονη
ρωμαϊκή ειρήνη(Pax Romana)
άρχισαν να κλονίζουν
εσωτερικά και εξωτερικά
γεγονότα, που απείλησαν ακόμη
και τη διάλυση του κράτους.
Συγκεκριμένα:

Γειτονικοί λαοί,
οι Γότθοι στο βορρά και
οι Πέρσες στην ανατολή,
παραβίαζαν τα σύνορα,
λεηλατούσαν τις ακριτικές
επαρχίες και έκλειναν τους
δρόμους του εμπορίου.

Ο στρατός είχε γίνει
παντοδύναμος.
Οι στρατιωτικές δυνάμεις,
αντί να φρουρούν τα σύνορα,
στασίαζαν ή συγκρούονταν
μεταξύ τους και συχνά όριζαν
ή καταργούσαν τους
αυτοκράτορες.

Κάποιες ακριτικές επαρχίες της
Ανατολής αποσχίστηκαν από
την αυτοκρατορία και έκαναν
δικά τους κράτη.

Οι σκληροί διωγμοί κατά των
Χριστιανών προκαλούσαν τη
δυσαρέσκεια των πιστών της
νέας θρησκείας για το
ρωμαϊκό κράτος και έντονο
διχασμό ανάμεσα σε αυτούς
και τους οπαδούς των άλλων
θρησκειών.

Πολλοί χριστιανοί διώχτηκαν και φυλακίστηκαν για την πίστη τους.

Ο αυτοκράτορας
προσπάθησε να
αντιμετωπίσει
αυτά τα
προβλήματα με
το σύστημα
της τετραρχίας.

Χώρισε δηλαδή την
αυτοκρατορία σε
τέσσερις μεγάλες
περιφέρειες,
δύο στην Ανατολή,
δύο στη Δύση, και
όρισε για καθεμιά
το δικό της
άρχοντα, με
αυξημένες εξουσίες.

Το σύστημα αυτό
επανέφερε ηρεμία και
τάξη στο εσωτερικό του
κράτους και ασφάλεια
στα σύνορα από τις
εχθρικές επιδρομές.
Δεν κράτησε όμως πολύ.

Το 305 μ.Χ. ο Διοκλητιανός παραιτήθηκε
και αποσύρθηκε στο ανάκτορό του
στο Σπάλαθο της Δαλματίας, όπου πέθανε
μετά από 8 έτη.

Μετά την παραίτηση του
Διοκλητιανού,
οι τέσσερις συνάρχοντες, που αυτός
είχε ορίσει,
ο Κωνσταντίνος, και ο Μαξέντιος στη
Δύση,
ο Λυκίνιος και ο Γαλέριος στην
Ανατολή,
συγκρούστηκαν μεταξύ τους.
Αψίδα Γαλέριου
Θεσσαλονίκη

Λίγο έξω από την Augusta Taurinorum (σημ. Turin της
Ιταλίας), ο Κωνσταντίνος αντιμετώπισε μεγάλη
δύναμη του Μαξέντιου.

Η επόμενη μεγάλη μάχη δόθηκε στην Βερόνα που
ήταν το μεγαλύτερο στρατιωτικό κέντρο του
Μαξέντιου με νικητή τον Κωνσταντίνο.

Μάχη της Μιλβίας Γέφυρας.
Ο μύθος λέει ότι ο Κωνσταντίνος είτε είδε ένα όνειρο που του έλεγε να
σχηματίσει στις ασπίδες των στρατιωτών του το Χριστιανικό ΧΡ . Ένας άλλο
μύθος έλεγε ότι ο ίδιος είχε δει ένα όραμα στον ουρανό που έδειχνε αυτό το
μονόγραμμα και έλεγε “In Hoc Signo Vinces” (δηλαδή με αυτό το σημείο θα
νικάς). Την επόμενη μέρα στις 29 Οκτωβρίου του 312 ο Κωνσταντίνος μπήκε
στην Ρώμη θριαμβευτής.

Νικητές από τις εμφύλιες αυτές διαμάχες
βγήκαν ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος.

Για να δώσουν τέλος στην
αναστάτωση που είχαν
προκαλέσει οι διωγμοί κατά των
Χριστιανών,
οι δύο συναυτοκράτορες
υπέγραψαν στο Μεδιόλανο της
Ιταλίας το
Διάταγμα της ανεξιθρησκίας,
το 313 μ.Χ.

Σύμφωνα με αυτό, κάθε πολίτης
της αυτοκρατορίας μπορούσε να
λατρεύει όποιο θεό θέλει. Έτσι ο
δρόμος για την εξάπλωση του
Χριστιανισμού άνοιξε.

Το διάταγμα των Μεδιολάνων
«Εμείς, ο Αύγουστος Κωνσταντίνος και ο
Αύγουστος Λικίνιος συναντηθήκαμε στο Μεδιόλανο και
αφού σκεφτήκαμε καθαρά και σωστά αποφασίσαμε:
Να δώσουμε στους χριστιανούς και σε όλους τους άλλους
την ελευθερία ν’ ακολουθούν τη θρησκεία που θέλουν, ώστε
οποιαδήποτε θεότητα κι οποιαδήποτε ουράνια δύναμη
υπάρχει να είναι ευνοϊκή σ’ εμάς και σε όσους βρίσκονται
κάτω από την εξουσία μας.
Να μην εμποδίζεται κανείς απολύτως να ασπάζεται τη
θρησκεία και τη λατρεία των χριστιανών και καθένας να
μπορεί ν’ αφιερώνεται στη θρησκεία που νομίζει ότι του
ταιριάζει καλύτερα.»
Ευσέβιος, Εκκλησιαστική Ιστορία

Λίγα χρόνια αργότερα
(324 μ.Χ.), ο Κωνσταντίνος και
ο Λικίνιος συγκρούστηκαν στην
Αδριανούπολη.

Νικητής από
αυτή την
εμφύλια
διαμάχη βγήκε
ο
Κωνσταντίνος,
ο οποίος έγινε
μονοκράτορας.

Ο Κωνσταντίνος προχώρησε
σε σημαντικές αλλαγές για την
καλύτερη διοίκηση της
αυτοκρατορίας:

Αναδιοργάνωσε το διασπασμένο
από την τετραρχία στρατό.

Διόρισε έπαρχους με πολλές
εξουσίες στις περιφέρειες του
κράτους.

Οργάνωσε διπλωματικές
επαφές με τους γειτονικούς
λαούς.
Έκοψε νέο χρυσό νόμισμα, που
κυκλοφόρησε παντού και
τόνωσε την οικονομία.

Μετέφερε την πρωτεύουσα
από τη Ρώμη στο Βυζάντιο.

Για τις τολμηρές του
αποφάσεις, οι οποίες
είχαν ευεργετικά
αποτελέσματα για την
αυτοκρατορία, οι
ιστορικοί ονόμασαν
τον Κωνσταντίνο
Μέγα και οι
χριστιανοί
Άγιο και ισαπόστολο.

ΤΕΛΟΣ
e-blogakia.blogspot.com

ΛΕΜΟΝΙΑΣ ΧΑΡΙΣΤΟΣ ΛΕΜΟΝΙΑΣ ΧΑΡΙΣΤΟΣ 20102010
5. 5. ΜΕΓΑΛΕΣΜΕΓΑΛΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΣΤΗ
ΔΙΟΙΚΗΣΗΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗς ΤΗς ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ

Ο ΡΩΜΑΪΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
Στον βορρά Στον βορρά
επιτίθεντανεπιτίθενταν τα τα επιτίθεντανεπιτίθενταν τα τα
γερμανικά φύλαγερμανικά φύλα
Στα ανατολικά οι Στα ανατολικά οι Στα ανατολικά οι Στα ανατολικά οι
Πέρσες Πέρσες επιτίθεντανεπιτίθενταν
στα σύνορα της στα σύνορα της
αυτοκρατορίαςαυτοκρατορίας

Οι μεταρρυθμίσεις του ΔιοκλητιανούΟι μεταρρυθμίσεις του Διοκλητιανού

Η ρωμαϊκή τετραρχία

Η δεύτεροι τετράρχες

Εμφύλια σύγκρουση τετραρχών
 Ο Κωνσταντίνος νικάει τον Μαξέντιο
 Ο Λικίνιος νικάει τον Γαλέριο Ο Λικίνιος νικάει τον Γαλέριο
Η Δυαρχία Η Δυαρχία ΛικινίουΛικινίου και και
Κωνσταντίνου Κωνσταντίνου
ΚωνσταντίνοςΚωνσταντίνος
ΛικίνιοςΛικίνιοςςς

Νέος εμφύλιος πόλεμος‐Ο Κωνσταντίνος νικάει
τον Λικίνιο και γίνεται μονοκράτοραςτον Λικίνιο και γίνεται μονοκράτορας

Οι αλλάγες του Μεγάλου ΚωνσταντίνουΟι αλλάγες του Μεγάλου Κωνσταντίνου

Μέγας Κωνσταντίνος
Διοκλητιανός-Τετραρχία
Διάταγμα Μεδιολάνων
Μονοκράτορας
Νέα Ρώμη-Κωνσταντινούπολη
Συγκέντρωση υλικού- Επιμέλεια: Πόπη Κανάκη Χαραλαμποπούλου

 Ο Μέγας Κωνσταντίνος υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους
αυτοκράτορες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αναδείχτηκε ήδη από
τα χρόνια του αυτοκράτορα Διοκλητιανού και υπήρξε Pωμαίος
αυτοκράτορας από το 324 μ.Χ. έως τον θανατό του το 337 μ.Χ..

 Ο Διοκλητιανός ή Διοκλής, (περ. 245 - περ. 312) ήταν Ρωμαίος
αυτοκράτορας από το 284 ως το 305.
Καταγόταν από ταπεινή οικογένεια της Δαλματίας και διακρίθηκε για
την εξαιρετική νοημοσύνη του .

 Κατά την πρώτη περίοδο της βασιλείας του (285 - 293) ο
Διοκλητιανός προσέλαβε ως συνάρχοντα το Μαξιμιανό, επειδή ένας
μόνο άρχοντας δεν επαρκούσε για τις ανάγκες της απέραντης
αυτοκρατορίας.
Μαξιμιανός Διοκλητιανός

 Ο Μαξιμιανός ανάλαβε τη διοίκηση της Δύσης, ενώ ο
Διοκλητιανός κυβερνούσε την Ανατολή.
Μαξιμιανός Διοκλητιανός

 Στη δεύτερη περίοδο της βασιλείας του, ο Διοκλητιανός καθιέρωσε
το σύστημα της τετραρχίας. Δηλαδή προσέλαβε ακόμη δύο
βοηθούς και συνάρχοντες που είχαν τον τίτλο του Καίσαρα. Ο
Διοκλητιανός είχε βοηθό το Γαλέριο και ο Μαξιμιανός τον
Κωνστάντιο Χλωρό.
Κωνστάντιος
Μαξιμιανός
Γαλέριος
Τρέβηροι
Μιλάνο Σίρμιο
Νικομήδεια

 Ο Διοκλητιανός εκτός από την τετραρχία, έκανε πολλές μεταβολές στη
διοίκηση: Το πολίτευμα έγινε απόλυτη μοναρχία. Ο αριθμός των υπαλλήλων
αυξήθηκε. Οι βάρβαροι κατέλαβαν σημαντική θέση στο στρατό και στην
πολιτεία. Το πρόσωπο του αυτοκράτορα ήταν ιερό και οι υπήκοοι έπρεπε να
του αποδίδουν λατρεία. Εξαπέλυσε δριμείς διωγμούς κατά του
Χριστιανισμού.
Τετραρχία

 Ο Κωνσταντίνος ήταν γιος του Κωνστάντιου Χλωρού και γεννήθηκε στη
Νιασό. Τα πρώτα του χρόνια, έζησε κοντά στον πατέρα του,
παρακολουθώντας τους στρατιωτικούς του αγώνες. Στο περιβάλλον του
Κωνστάντιου, ο Κωνσταντίνος έλαβε τη στρατιωτική εκπαίδευση και έμαθε
τα εγκύκλια γράμματα από σημαντικούς δασκάλους της εποχής.

 Κατά τη διάρκεια της τετραρχίας, ο Διοκλητιανός κρατούσε όμηρο
τον Κωνσταντίνο στη Νικομήδεια, για να εξασφαλιστεί η πίστη του
Κωνστάντιου. Στο περιβάλλον του Διοκλητιανού, όπου έμεινε για
πολλά χρόνια, ο Κωνσταντίνος συμπλήρωσε τη μόρφωσή του δίπλα
σε πολύ αξιόλογους λογίους.

 Δίπλα στον Διοκλητιανό ο Κωνσταντίνος έζησε από κοντά έναν από τους
μεγαλύτερους διωγμούς εναντίον των χριστιανών, τα βασανιστήρια και τις δημόσιες
εκτελέσεις των οπαδών της νέας θρησκείας, που ξεκίνησε με το διάταγμα του
αυτοκράτορα το 303 μ.Χ. από τη Νικομήδεια. Η χριστιανή μητέρα του και ο
πατέρας του, που παρέβλεπε όλα τα διατάγματα κατά του Χριστιανισμού και δεν
καταδίωξε ποτέ τους χριστιανούς, πρέπει να λειτούργησαν ως αντίβαρο στη
διαμόρφωση της προσωπικότητας του νεαρού Κωνσταντίνου.

 Μετά το θάνατο του Διοκλητιανού, ο Κωνσταντίνος κατάφερε να
πάει στον πατέρα του και να τον συνοδεύσει σε εκστρατεία στη
Βρετανία. Στη Βρετανία πέθανε ο Κωνστάντιος και ο στρατός
ανέδειξε ως Αύγουστο τον Κωνσταντίνο.

 Ακολούθησε μια περίοδος αναρχίας, ώσπου στο τέλος επικράτησαν
ως συνάρχοντες οι: Κωνσταντίνος και Μαξέντιος στη
Δύση, Γαλέριος και Λικίνιος στην Ανατολή
Λικίνιος
Γαλέριος
Μαξέντιος
Μαξέντιος

 Το ανάκτορο του Κωνσταντίνου στο Τρίερ της Γερμανίας
και η αίθουσα του θρόνου.

 Σύντομα άρχισαν οι μεταξύ τους εμφύλιοι πόλεμοι. Η
τετραρχία είχε φέρει αντίθετα αποτελέσματα από αυτά
που πίστευε ο Διοκλητιανός.
Λικίνιος
Γαλέριος
Μαξέντιος
Μαξέντιος

 Ο Κωνσταντίνος, μετά από πολλές μάχες, νίκησε το
Μαξέντιο στην περίφημη μάχη στη Μίλβια γέφυρα του
Τίβερη ποταμού στις 28 Οκτωβρίου 312 μ.Χ. .

 Η μάχη στη Μίλβια γέφυρα

 Άρρηκτα συνδεδεμένο με τη μάχη που επρόκειτο να δοθεί και που θα έμενε στην
ιστορία ως η μάχη της Μιλβίας γέφυρας, είναι το περίφημο όραμα του Μεγάλου
Κωνσταντίνου, την παραμονή της μεγάλης σύγκρουσης: ο φωτεινός σταυρός, που
σχηματιζόταν με τα ελληνικά γράμματα Χ-Ρ, με την επιγραφή «Εν τούτω νίκα»
δηλαδή «Με αυτό το σύμβολο θα μπορείς να νικάς, ας νικάς».

 Ο ενθουσιασμός των στρατιωτών, κυρίως των χριστιανών, που
καταλάβαιναν ότι από τη μάχη αυτή εξαρτάτο το μέλλον της
θρησκείας τους, αποδεκάτισαν το στρατό του Μαξέντιου.

Ο ίδιος ο Μαξέντιος πνίγηκε με πολλούς άλλους
στρατιώτες στον Τίβερη ποταμό.

 Η αψίδα του Κωνσταντίνου στη Ρώμη.

 Λεπτομέρεια με τη μάχη στη Μιλβία γέφυρα.

 Ο Κωνσταντίνος, μετά τη νικηφόρο μάχη, διατάζει να φτιάξουν λάβαρα από ένα κόκκινο ύφασμα
στη μέση του οποίου είναι κεντημένος ο σταυρός από Χ και Ρ, όπως τον είδε στο όραμά του. Το
ύφασμα αυτό αποτελούσε το καινούργιο έμβλημα του αυτοκράτορα και έμεινε γνωστό ως
λάβαρο (labarum). Ο σταυρός μπήκε και στις ασπίδες των στρατιωτών, παρά την απογοήτευση
και κατάπληξη των εθνικών, οι οποίοι συνειδητοποιούσαν ότι είχε έρθει το τέλος της
πατροπαράδοτης θρησκείας τους. Αντίθετα, οι χριστιανοί στρατιώτες αγαλλίαζαν από τις
διαταγές του αυτοκράτορά τους, γιατί και εκείνοι με τη σειρά τους καταλάβαιναν ότι μια νέα
εποχή ανέτειλε.

 Ο Κωνσταντίνος, μετά τη νικηφόρο μάχη, διατάζει να φτιάξουν
λάβαρα από ένα κόκκινο ύφασμα στη μέση του οποίου είναι
κεντημένος ο σταυρός από Χ και Ρ, όπως τον είδε στο όραμά του.
Το ύφασμα αυτό αποτελούσε το καινούργιο έμβλημα του
αυτοκράτορα και έμεινε γνωστό ως λάβαρο (labarum).

 Ο σταυρός μπήκε και στις ασπίδες των στρατιωτών, παρά την απογοήτευση και
κατάπληξη των εθνικών, οι οποίοι συνειδητοποιούσαν ότι είχε έρθει το τέλος της
πατροπαράδοτης θρησκείας τους. Αντίθετα, οι χριστιανοί στρατιώτες αγαλλίαζαν
από τις διαταγές του αυτοκράτορά τους, γιατί και εκείνοι με τη σειρά τους
καταλάβαιναν ότι μια νέα εποχή ανέτειλε.

 Η μάχη στη Μιλβία γέφυρα έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις
αποφασιστικότερες μάχες όλων των εποχών. Με τη νίκη του, ο
Κωνσταντίνος ανακηρύχθηκε ο μοναδικός Αύγουστος της Δύσης.

Ο χριστιανισμός στα χρόνια του Μ. Κωνσταντίνου:
 Οι διώξεις κατά του Χριστιανισμού σταματούν και τώρα
πια ο ίδιος ο αυτοκράτορας προστατεύει τη νέα
θρησκεία.
 Τα ευνοϊκά μέτρα που έλαβε υπέρ του Χριστιανισμού
είχαν ως αποτέλεσμα τη ραγδαία αύξηση των
Χριστιανών της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
 Οι Χριστιανοί αυξήθηκαν ως το σημείο να αποτελούν
πιθανώς το μισό του συνολικού πληθυσμού.

 Ο Κωνσταντίνος γίνεται συναυτοκράτορας με το Λικίνιο και
υπογράφουν μαζί το περίφημο διάταγμα της ανεξιθρησκείας
στα Μεδιόλανα (σημερινό Μιλάνο), το 313 μ. Χ. .

 Σύμφωνα με τις αποφάσεις του Διατάγματος των Μεδιολάνων,
κατοχυρώθηκε η ανεξιθρησκία και η θρησκευτική ελευθερία. Ιδιαίτερη
αναφόρα έγινε για τον Χριστιανισμό, ο οποίος καθίστατο θρησκεία
επιτρεπτή και νόμιμη για τους Ρωμαίους πολίτες και οι χριστιανοί
ελεύθεροι μπορούσαν να ασκήσουν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα.
Διάταγμα ανεξιθρησκίας, Μεδιόλανα 313 μ. Χ.

 Ερείπια του κτηρίου όπου υπογράφηκε το Διάταγμα των Μεδιολάνων το
313 μ. Χ.

 Ο Κωνσταντίνος και ο Λικίνιος εποφθαλμιούν ο ένας την
εξουσία του άλλου και προετοιμάζονται για τη μεταξύ
τους αναμέτρηση.
Κωνσταντίνος Λικίνιος

 Ο πόλεμος ξέσπασε το 324. Ο Κωνσταντίνος νίκησε το Λικίνιο σε αποφασιστική μάχη στην
Αδριανούπολη. Ο Λικίνιος οχυρώθηκε στην πόλη του Βυζαντίου, όπου πολιορκήθηκε από τον
αντίπαλό του. Στη θάλασσα, ο στόλος του Κωνσταντίνου με επικεφαλής το γιο του Κρίσπο νίκησε
ολοκληρωτικά στον Ελλήσποντο το στόλο του Λικινίο. Έχοντας χάσει κάθε δυνατότητα
ανεφοδιασμού, ο Λικίνιος εγκαταλείπει το Βυζάντιο και πορεύεται προς τη Χρυσούπολη της
Μικράς Ασίας. Εκεί ηττάται για άλλη μια φορά από τις ενωμένες δυνάμεις του Κωνσταντίνου και
του Κρίσπου
Αδριανούπολη
Βυζάντιο
324 μ.Χ.

 .Ο Κωνσταντίνος γίνεται μονοκράτορας, ηγέτης ολόκληρης της Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας.

 Νομίσματα με τον Κωνσταντίνο και τη σύζυγό του Φαύστα.
 Ο Κωνσταντίνος έγινε ο αυτοκράτορας ο οποίος δεν έχασε κανένα πόλεμο. Δε
νικήθηκε ποτέ ούτε εσωτερικά, ούτε εξωτερικά. Φρόντισε να αναδιοργανωθεί ο
στρατός, κατήργησε το σώμα των πραιτοριανών, που είχαν φτάσει στο σημείο να
θεωρούνται οι κύριοι των αυτοκρατόρων, κατήργησε την ποινή του σταυρικού
θανάτου, ανανέωσε το οικογενειακό δίκαιο και αναθέρμανε την οικονομία.

 Μια από τις σπουδαιότερες αποφάσεις του Κωνσταντίνου, ήταν τη μεταφορά της πρωτεύουσας
της αυτοκρατορίας από τη Ρώμη στο Βυζάντιο, που ήταν αρχαία αποικία των Μεγαρέων στο
Βόσπορο, επειδή είχε εξαιρετική στρατηγική θέση. Εγκαινιάζει τη Νέα Ρώμη το 330 μ. Χ., που
γίνεται γνωστή με το όνομα Κωνσταντινούπολη, από το όνομα του ιδρυτή της και θα έχει μια
μακραίωνη ιστορία χιλίων περίπου χρόνων.

 Ο Κωνσταντίνος, προικισμένος με πολιτική οξυδέρκεια, κατανοούσε ότι η εποχή του ήταν μια
μεταβατική περίοδος και πως ο Χριστιανισμός δεν μπορούσε να αγνοηθεί. Συνειδητοποιούσε
ακόμη την ανάγκη να επικρατήσει ομόνοια στο εσωτερικό της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, όπου για
περισσότερο από τρεις αιώνες οι υπήκοοί της ήταν διαιρεμένοι και πολλοί από αυτούς διώκονταν
για τα θρησκευτικά τους πιστεύω. Αξιοποίησε χωρίς διακρίσεις τους χριστιανούς στο στρατό του,
εφάρμοσε την αρχή της ανεξιθρησκίας και προστάτεψε έμπρακτα τις χριστιανικές κοινότητες με
διάφορους τρόπους.

 Ενίσχυσε το ρόλο των επισκόπων και βοήθησε το έργο τους. Απαγόρευσε την εργασία
την Κυριακή καθώς και σε άλλες μεγάλες γιορτές όπως τα Χριστούγεννα. Ιδιαίτερα
σημαντικές ήταν οι αυτοκρατορικές χορηγίες, με τις οποίες ανεγέρθησαν
χριστιανικοί ναοί. Μεταξύ αυτών των ναών είναι και οι ναοί της Αναστάσεως, της
Γέννησης και του Όρους των Ελαιών στους αγίους Τόπους.

 Το 326 μ.Χ. η Αγία Ελένη βρίσκει τον Τίμιο Σταυρό στα Ιεροσόλυμα. Ο Μέγας Κωνσταντίνος με
την μητέρα του Αγία Ελένη έχτισαν τον πρώτο Ναό (326-335) αφού κατεδάφισαν τα ρωμαϊκά
κτίρια. Αυτός ο πρώτος ναός (Κωνσταντίνειος Βασιλική) ήταν ο μεγαλοπρεπέστερος και ο πιο
όμορφος και κτίστηκε από τον αρχιτέκτονα Ζηνόβιο. Πάνω από τον Τάφο έγινε κυκλικό
οικοδόμημα που ονομάστηκε «Ροτόντα» και επικοινωνούσε με τεράστια βασιλική, όπου ήταν η
κρύπτη εύρεσης του Τιμίου Σταυρού. Τα εγκαίνια του Ναού έγιναν στις 13 Σεπτεμβρίου του 336.
Ο ναός καταστράφηκε από τους Πέρσες και ανακατασκευάστηκε πολλές φορές ως σήμερα.

 Ο Ναός της Αναστάσεως στους Αγίους Τόπους.
 Ο Άγιος Γολγοθάς.
 Ο Πανάγιος Τάφος.
 Παρεκκλήσι των Κλαπών.

 Ο Κωνσταντίνος συγκάλεσε την πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της
Νίκαιας το 325 μ. Χ., που ήταν καθοριστική για την μετέπειτα
εξέλιξη της Παγκόσμιας Χριστιανικής Εκκλησίας. Η Σύνοδος
καταδίκασε την αίρεση του Αρείου.

 Ο Κωνσταντίνος πέθανε στη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας το
έτος 337 μ.Χ.. Λίγο πριν πεθάνει βαπτίστηκε χριστιανός. Το
λείψανό του μεταφέρθηκε αργότερα και ετάφη στο Ναό των
Αποστόλων, που ο ίδιος είχε ιδρύσει, στην Κωνσταντινούπολη.

 Πολλές από τις ενέργειες του Κωνσταντίνου έχουν κριθεί αρνητικά
από τους ιστορικούς. Από όλους όμως είναι αποδεκτό ότι ήταν ένας
από τους σημαντικότερους αυτοκράτορες της Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας.

 Ο Μέγας Κωνσταντίνος διαμόρφωσε, αν και δεν ήταν
χριστιανός, αυτό που ονομάζουμε χριστιανικό κόσμο.

 Η Ορθόδοξη Εκκλησία κήρυξε τον Μέγα Κωνσταντίνο Άγιο και
Ισαπόστολο όπως και τη μητέρα του Αγία Ελένη, η μνήμη τους
εορτάζεται την 21η Μαΐου.

Έντεκα μηνών
Ημερομηνία:
Βάρος: [Βάρος[ Ύψος: [Ύψος]
Σημειώσεις:
[Τοποθετήστε φωτογραφίες εδώ]

Ιστορία Ε΄. Ενότητα 2. Κεφάλαιο 5: ΄΄Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας΄΄

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to Ιστορία Ε΄. Ενότητα 2. Κεφάλαιο 5: ΄΄Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας΄΄

Similar to Ιστορία Ε΄. Ενότητα 2. Κεφάλαιο 5: ΄΄Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας΄΄ (20)

More from Χρήστος Χαρμπής

More from Χρήστος Χαρμπής (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Ιστορία Ε΄. Ενότητα 2. Κεφάλαιο 5: ΄΄Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας΄΄