Ιστορία Ε΄. 3.13. ΄΄Ο Ιουστινιανός μεταρυθμίζει τη διοίκηση και τη νομοθεσία΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
http://e-taksh.blogspot.gr
Ιστορία Ε΄ Τάξης - Ενότητα 3 - Κεφάλαιο 13:
΄΄Ο Ιουστινιανός μεταρυθμίζει τη διοίκηση και τη νομοθεσία΄΄
 Σχεδιαγράμματα
 Θεωρία
 Ανάπτυξη μαθήματος
 Παρουσιάσεις

Ιστορία Ε΄ Δημοτικού – «Στα βυζαντινά χρόνια»
Ενότητα Γ΄: Το Βυζαντινό κράτος μια δύναμη που μεγαλώνει – Κεφάλαιο 13ο
Σαμούχος Πέτρος©
Αρχές 6ου
αιώνα το Βυζαντινό κράτος
αντιμετωπίζει προβλήματα
διοίκησης εχθρικών απειλών
Ιουστινιανός 527 μ.Χ.
(πολυμαθής, εργατικός, τολμηρός, όνειρό του η βυζαντινή αυτοκρατορία
να φτάσει στα παλιά σύνορα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας)
συνεργάτες
Θεοδώρα Τριβωνιανός Ιωάννης ο Ανθέμιος Βελισάριος
(σύζυγος) (νομοθέτης) Καππαδόκης Ισίδωρος Ναρσής
(οικονομικά) (αρχιτέκτονες) (στρατηγοί)
Μεταρρυθμίσεις Ιουστινιανού:
 Κωδικοποίησε τους παλιούς ρωμαϊκούς νόμους και συνέταξε
νέους στα ελληνικά.
 Κατάργησε τα προνόμια των Δήμων. Απαγόρευσε στους πλούσιους
να παίρνουν τα κτήματα των φτωχών για χρέη.
 Φορολογία ανάλογα με τα εισοδήματα.
 Οργάνωσε τη λειτουργία της αγοράς, των λιμανιών, των εμπορικών
δρόμων και επέβαλε δασμούς στα εισαγόμενα προϊόντα.
 Λογοθέτες – υπεύθυνοι για την τήρηση των νόμων.
Ο Ιουστινιανός μεταρρυθμίζει
τη διοίκηση και τη νομοθεσία
Ιουστινιανός
Θεοδώρα
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος
http://samouchos.weebly.com/

Ιστορία Ε΄ Δημοτικού – «Στα βυζαντινά χρόνια»
Ενότητα Γ΄: Το Βυζαντινό κράτος μια δύναμη που μεγαλώνει – Κεφάλαιο 13ο
Σαμούχος Πέτρος©
Στις αρχές του 6ου
αιώνα, η αυτοκρατορία αντιμετωπίζει
προβλήματα. Γότθοι και Βάνδαλοι απειλούν τα δυτικά της
σύνορα. Ο Ιουστινιανό κάνει μεταρρυθμίσεις στη διοίκηση και
τη νομοθεσία για να αντιμετωπίσει εσωτερικά προβλήματα.
Αποτελέσματα μεταρρυθμίσεων:
 Ικανοποίησαν τον λαό
 Δυσαρέστησαν τους Δήμους και τους ισχυρούς
 Πολλά χρήματα στο κράτος
Έργα του Ιουστινιανού:
 Οργάνωση στρατού – προστασία συνόρων
 Συντήρηση – βελτίωση οδικού δικτύου
 Νέο νόμισμα
 Μετάξι από την Κίνα
 Κλείνει τη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών
Περίληψη μαθήματος
Ερωτήσεις
 Τι είδους προβλήματα αντιμετώπιζε η Βυζαντινή αυτοκρατορία στις
αρχές του 6ου
αιώνα και ποια μέτρα πήρε ο Ιουστινιανός για να τα
αντιμετωπίσει;
 Ποιους ικανοποίησαν τα μέτρα και ποιους δυσαρέστησαν;
 Ποια έργα έκανε ο Ιουστινιανός με τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν
από τις μεταρρυθμίσεις;
 Τι στόχευε να διορθώσει καθένα από τα μέτρα του Ιουστινιανού;
 Ποιο από τα έργα του Ιουστινιανού θεωρείς πιο σημαντικό;
 Πώς πρέπει να διαλέγει ένας ηγέτης τους συνεργάτες του;
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος
http://samouchos.weebly.com/

Ι΢ΣΟΡΙΑ Ε’
– ΚΕΦ. 13 ¨ Ο ΙΟΤ΢ΣΙΝΙΑΝΟ΢ ΜΕΣΑΡΡΤΘΜΙΗΕΙ ΣΘ ΔΙΟΙΚΘ΢Θ ΚΑΙ ΣΘ ΝΟΜΟΘΕ΢ΙΑ ¨
27Ο
ΔΘΜΟΣΙΚΟ ΢ΧΟΛΕΙΟ ΣΡΙΚΑΛΩΝ
ΔΑ΢ΚΑΛΟ΢ ΒΑ΢ΙΛΘ΢ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΘ΢
Προβλιματα του Βυηαντινοφ κράτουσ
Ιουςτινιανόσ 527 μ.Χ
Μορφωμζνοσ, εργατικόσ, αντιμετωπίηει τισ δυςκολίεσ
Διάλεξε ικανοφσ ςυνεργάτεσ
 Θεοδώρα [ςφηυγοσ]= ΢υναυτοκράτειρα
 Τριβωνιανόσ = Νομομακισ
 Ιωάννθσ ο Καππαδόκθσ = Οικονομικά
 Ανκζμιοσ – Ιςίδωροσ = Αρχιτζκτονεσ
 Βελιςάριοσ (Ανατολι)
 Ναρςισ (Δφςθ)
Αποτζλεςμα
Όλα αυτά :
1. Ικανοποίθςαν το λαό.
2. Δυςαρζςτθςαν Διμουσ – προνομιοφχουσ.
3. Έφεραν πολλά χριματα ςτο κράτοσ.
Πιρε τα κατάλλθλα μζτρα:
 Κωδικοποίθςετουσ παλιοφσ ρωμαϊκοφσ
νόμουσ και τουσ ςυμπλιρωςε με νζουσ πιο
δίκαιουσ, γραμμζνουσ ςτα ελλθνικά.
 Κατάργθςε τα προνόμια των Διμων και
απαγόρευςε ςτουσ μεγαλοκτθματίεσ να
παίρνουν τα κτιματα των μικροϊδιοκτθτϊν
γειτόνων τουσ, για χρζθ που τουσ όφειλαν.
 Φορολόγθςε τουσ πολίτεσ ανάλογα με τα
ειςοδιματά τουσ.
 Οργάνωςε τθ λειτουργία τθσ αγοράσ, των
λιμανιϊν και των εμπορικϊν δρόμων και
επζβαλε δαςμοφσ για τα ειςαγόμενα
προϊόντα.
 Όριςε τουσ λογοκζτεσ υπεφκυνουσ για τθν
εφαρμογι των νόμων.
Έκανε ςθμαντικά ζργα:
 Οργάνωςε το ςτρατό, με βυηαντινοφσ κυρίωσ
ςτρατιϊτεσ, και αςφάλιςε τα ςφνορα με μια
ςειρά φρουρίων.
 ΢υντιρθςε και βελτίωςε τουσ δρόμουσ που
ζνωναν τθν πρωτεφουςα με τισ επαρχίεσ και τισ
μεγάλεσ πόλεισ τθσ αυτοκρατορίασ.
 Ζκοψε χρυςά «βυηαντινά» νομίςματα, τα οποία
κυκλοφοροφςαν ςε όλο τον κόςμο και μ’ αυτά
μόνο γίνονταν οι ςυναλλαγζσ.
 Ζφερε από τθν Κίνα το μυςτικό εκτροφισ του
μεταξοςκϊλθκα.

΢τθ διοίκθςθ Εχκρικζσ απειλζσ ςτα ςφνορα
Στρατθγοί
Δημιουργός: Βασίλης Παπαγιάννης http://blogs.sch.gr/vpapagiann/

eva -edu
13. Ο Ιουστινιανός μεταρρυθμίζει
τη διοίκηση και τη νομοθεσία
Ο Ιουστινιανός έγινε αυτοκράτορας το . Το βυζαντινό κράτος είχε προβλήματα
Ο Ιουστινιανός διάλεξε καλούς βοηθούς και πήρε για να μην υπάρχουν προβλήματα
 Έβαλε όλους τους νόμους μαζί
 Έβαλε φόρους. Δηλαδή κάθε πολίτης πλήρωνε χρήματα στο κράτος
 Είπε στους μεγαλοκτηματίες που είχαν πολλά χωράφια να μην παίρνουν από τους
μικροκτηματίες κτήματα.
Τα μέτρα άρεσαν στο λαό αλλά δεν άρεσαν στους δήμους και στους πλουσίους.
Το κράτος μάζεψε χρήματα και ο Ιουστινιανός έκανε πολλά
 Έφτιαξε δυνατό στρατό
 Έφτιαξε δρόμους
 Έκοψε χρυσά νομίσματα
Το Βυζάντιο έγινε πλούσιο και δυνατό κράτος.
Ερώτηση για το σχολείο Πές μου ένα έργο που έκανε ο Ιουστινιανός.
ΕΤΣΙ

13. Ο Ιουστινιανός μεταρρυθμίζει τη διοίκηση και τη
νομοθεσία
Προβλήματα Βυζαντινού κράτους
Διοίκησης Εχθροί
Ιουστινιανός (527 μ. Χ.)
(Πολλές γνώσεις, εργατικός, τολμηρός)
Συνεργάτες Ιουστινιανού
Θεοδώρα
(σύζυγος)
Συναυτοκράτειρα
Τριβωνιανός
Νομομαθής
Ιωάννης ο
Καππαδόκης
Οικονομικά
Ανθέμιος
Ισίδωρος
Αρχιτέκτονες
Βελισάριος
(Ανατολή)
Ναρσής (Δύση)
Στρατηγοί
Μεταρρυθμίσεις Ιουστινιανού
Κωδικοποίησε
παλιούς ρωμαϊκούς
νόμους.
Συμπλήρωσε
νέους στα ελληνικά.
Κατάργησε
προνόμια Δήμων.
Μεγαλοϊδιοκτήτες
δεν έπαιρναν
κτήματα
μικροϊδιοκτητών.
Φορολογία
ανάλογα με το
εισόδημα.
Λειτουργία αγοράς,
λιμανιών,
εμπορικών δρόμων.
Φόροι στα
εισαγόμενα.
Λογοθέτες.
Υπεύθυνοι για την
τήρηση των νόμων.
Ικανοποίησαν το λαό.
Δυσαρέστησαν Δήμους – προνομιούχους.
Πολλά χρήματα στο κράτος.
Έργα Ιουστινιανού
Οργάνωση
στρατού.
Προστασία
συνόρων.
Συντήρηση -
βελτίωση οδικού
δικτύου.
Κλείνει τη
Φιλοσοφική σχολή
Αθήνας (τελευταίος
χώρος συντήρησης
αρχαίας θρησκείας).
“Βυζαντινά”
νομίσματα.
Μοναδικός τρόπος
συναλλαγής.
Μετάξι από Κίνα.
Κανέλλος-Μάριος Κανελλόπουλος

¨Παιδίον Τόπος¨
Τριβωνιανός
Ιωάννης
Ανθέµιος
Βελισάριος
Εσωτερικά
(διοίκηση)
paidio.blogspot.com
Θεοδώρα (σύζυγος)
Τριβωνιανός (νοµοµαθής)
Ιωάννης ο Καππαδόκης (οικονοµικά)
Ανθέµιος και Ισίδωρος (αρχιτέκτονες)
Βελισάριος και Ναρσής (στραγηγοί)
Προβλήµατα
Βυζαντινού
κράτους
Εξωτερικά
(εχθροί
Αυτοκράτορας
το
527 µ.Χ.
(οικονοµικά)
(αρχιτέκτονες)
(στραγηγοί)
Εξωτερικά
εχθροί)

¨Παιδίον Τόπος¨ paidio.blogspot.com
Μεταρρυθµίσεις
Ιουστινιανού
Κωδικοποίησε
παλιούς
ρωµαϊκούς νόµους
(Ιουστινιάνειος
Κώδικας).
Συµπλήρωσε
νέους στην
ελληνική γλώσσα
(Νεαρές)
Κατήργησε τα
προνόµια των
∆ήµων.
Μεγαλοκτηµα
τίες δεν έπαιρναν
πλέον τα κτήµατα
των
Φορολόγηση
των πολιτών
ανάλογα µε το
εισόδηµά τους.
Οργάνωσε τη
λειτουργία αγοράς,
λιµανιών, εµπορικών
δρόµων.
∆ασµοί στα
εισαγόµενα προϊόντα.
Λογοθέτες
υπεύθυνοι για την
τήρηση των νόµων
Έργα Ιουστινιανού
Οργάνωση στρατού. Ασφάλεια συνόρων.
Συντήρηση/βελτίωση οδικού δικτύου.
Βυζαντινά νοµίσµατα.
Μετάξι από Κίνα.
Ικανοποίησαν το λαό.
∆υσαρέστησαν ∆ήµους και προνοµιούχους.
Απέδωσαν πολλά χρήµατα στο κράτος.

Μάθημα : 13ο
Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΖΕΙ ΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Η αυτοκρατορία τον 6ο
αιώνα αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα :
α) Οι Οστρογότθοι , οι Γότθοι και οι Βάνδαλοι κάνουν επιδρομές και λεηλατούν την
αυτοκρατορία στα δυτικά της σύνορα. β) Υπάρχουν σοβαρότατα προβλήματα διοίκησης στο εσωτερικό του
βυζαντινού κράτους. γ) Οι δικαστές δυσκολεύονται να αποδώσουν δικαιοσύνη και οι γαιοκτήμονες έχουν αποκτήσει
μεγάλη δύναμη.
Ο Ιουστινιανός με τη βοήθεια των συνεργατών του έκανε αλλαγές στη νομοθεσία και τη διοίκηση
Τα αποτελέσματα των σκληρών αλλά δίκαιων μεταρρυθμίσεων ήταν :
 Τα πολλά και σπουδαία έργα** που έκαναν οι Ανθέμιος και Ισίδωρος με τα άφθονα χρήματα που εισπράττονταν
 Η Οργάνωση του στρατού με τη στρατολόγηση βυζαντινών και η ανέγερση νέων φρουρίων σε Ανατολή και Δούναβη
 Η κυκλοφορία βυζαντινών νομισμάτων, που κυκλοφόρησαν και κυριάρχησαν σε ολόκληρο τον κόσμο
** Κατασκευή λιμανιών, γεφυριών, νοσοκομείων αλλά και συντήρηση - βελτίωση των δρόμων της αυτοκρατορίας
Ο Ιουστινιανός με την πολιτική που εφάρμοσε έκανε το βυζαντινό κράτος πανίσχυρο
Ο νομομαθής Τριβωνιανός
 Κωδικοποίησε τους παλιούς ρωμαϊκούς
νόμους, τους αντικατέστησε με νέους* και
κατάργησε όσους δε χρησιμοποιούνταν
* Τις νεαρές, νόμοι γραμμένοι στα ελληνικά
Γίνονται αγοραπωλησίες προϊόντων
Μεγάλη επιβατική κίνηση στα καράβια
Ο οικονομολόγος Καππαδόκης
 Όλοι οι πολίτες πλήρωναν φόρο, ανάλογα
με τα εισοδήματά τους
 Φορολογήθηκαν τα εισαγόμενα προϊόντα
 Κατάργησε τα προνόμια των αξιωματούχων
Χαράλαμπος Δ. Δημόπουλος

02/12/10
Σκάρπα Ηλέκτρα
13. Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΖΕΙ ΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ
ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Όταν ο Ιουστινιανός ανέλαβε αυτοκράτορας, το κράτος αντιμετώπιζε σοβαρά
προβλήματα διοίκησης και εχθροί απειλούσαν τα σύνορά του.
Τα μέτρα του Ιουστινιανού για τη διοίκηση και τη νομοθεσία:
 κωδικοποίησε τους παλιούς ρωμαϊκούς νόμους και τους συμπλήρωσε με
νέους πιο δίκαιους γραμμένους στα ελληνικά.
 κατάργησε τα προνόμια των Δήμων.
 απαγόρευσε στους μεγαλοκτηματίες να παίρνουν τα κτήματα των
μικροϊδιοκτητών για χρέη που τους όφειλαν.
 φορολόγησε τους πολίτες ανάλογα με τα εισοδήματά τους.
 οργάνωσε τη λειτουργία της αγοράς, των λιμανιών και των εμπορικών
δρόμων.
 επέβαλε φόρους (δασμούς) στα εισαγόμενα προϊόντα.
 όρισε τους λογοθέτες υπεύθυνους για την εφαρμογή των νόμων.
Οι μεταρρυθμίσεις αυτές ικανοποίησαν το λαό αλλά ενόχλησαν τους Δήμους
και τους προνομιούχους.
Τα έργα του Ιουστινιανού:
 οργάνωσε το στρατό με βυζαντινούς στρατιώτες και ασφάλισε τα σύνορα με
φρούρια.
 συντήρησε και βελτίωσε τους δρόμους που ένωναν την πρωτεύουσα με την
επαρχία της αυτοκρατορίας.
 έκοψε χρυσά «βυζαντινά» νομίσματα και μόνο μ’ αυτά γίνονταν οι
συναλλαγές.
 έφερε από την Κίνα το μυστικό εκτροφής του μεταξοσκώληκα.

ΚΕΦ. 13
Ο Ιουστινιανός μεταρρυθμίζει τη διοίκηση και την νομοθεσία
1. Ποιός έγινε αυτοκράτορας του Βυζαντινού κράτους κατά τον 6ο αιώνα μ.Χ.;
Δύο αιώνες μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας από τη Ρώμη στην
Κωνσταντινούπολη, ο Ιουστινιανός έγινε αυτοκράτορας του Βυζαντίου.
2. Τι είδους προβλήματα αντιμετώπιζε το Βυζάντιο εκείνη την περίοδο;
Αντιμετώπιζε προβλήματα :
 διοίκησης
 εχθρικών απειλών στα σύνορα
3. Ποιά ήταν τα χαρακτηριστικά του Ιουστινιανού;
Ήταν μορφωμένος, εργατικός και τολμηρός. Για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα
του Βυζαντινού κράτους διάλεξε καλούς συνεργάτες και πήρε τα κατάλληλα μέτρα.
4. Ποιές μεταρρυθμίσεις έκανε;
 Κωδικοποίησε τους παλιούς ρωμαϊκούς νόμους , τους έγραψε στα
ελληνικά και τους συμπλήρωσε με νέους πιο δίκαιους.
 Κατάργησε τα προνόμια των Δήμων και απαγόρεψε στους
μεγαλοκτηματίες να παίρνουν τα χωράφια των μικρών ιδιοκτητών
λόγω χρεών.
 Φορολόγησε τους πολίτες ανάλογα με τα εισοδήματα τους.
 Οργάνωσε τη λειτουργία της αγοράς, των λιμανιών και έβαλε δασμούς
στα εισαγόμενα προϊόντα.
 Όρισε τους λογοθέτες για να ελέγχουν την εφαρμογή των νόμων.
5. Ποιό όφελος είχαν τα παραπάνω μέτρα;
 Ικανοποίησαν το λαό.
 Έφεραν στο κράτος πολλά χρήματα.
6. Ποιά σημαντικά έργα έκανε με τα χρήματα αυτά;
 Οργάνωσε το στρατό και ασφάλισε τα σύνορα με φρούρια.
 Βελτίωσε τους δρόμους που ένωναν την πρωτεύουσα με τις επαρχίες.
 Έκοψε χρυσά νομίσματα με τα οποία γίνονταν οι συναλλαγές.
 Έφερε από την Κίνα το μυστικό της εκτροφής του μεταξοσκώληκα.
Έτσι η βυζαντινή αυτοκρατορία έγινε πλούσια και δυνατή.
Δημήτρης Βογιατζάκης

Ο Ιουστινιανός μεταρρυθμίζει τη διοίκηση και τη νομοθεσία
Τι θα μάθουμε:
- Πώς ο Ιουστινιανός αντιμετώπισε τα εξωτερικά και εσωτερικά
προβλήματα του κράτους.
- Ποιες μεταρρυθμίσεις έκανε και ποια αποτελέσματα επέφεραν
αυτές.
- Για τις ιδιαίτερες ικανότητες του Ιουστινιανού.
Το 527 μ.Χ. αυτοκράτορας έγινε ο Ιουστινιανός. Την περίοδο αυτή το
κράτος αντιμετώπιζε σημαντικάεσωτερικά (προβλήματα
διοίκησης) και εξωτερικάπροβλήματα (εχθρικές απειλές στα
σύνορα).

Χαρακτηριστικά του Ιουστινιανού ήταν οι γνώσεις που διέθετε,
η εργατικότητά του και η τόλμη στο να αντιμετωπίζει τις
δυσκολίες. Ο Ιουστινιανός έβαλε ως σκοπό του να οργανώσει
καλύτερα το κράτος και να το μεγαλώσει. Για το λόγο αυτό διάλεξε
πολύικανούς συνεργάτες.

Για την καλύτερη οργάνωση του κράτους και για την ενίσχυση της
άμυνας της αυτοκρατορίας ο Ιουστινιανός πήρε μια σειρά μέτρων:
 Κωδικοποίησε τους παλιούς ρωμαϊκούς νόμους (Ιουστινιάνειος
Κώδικας) και τους συμπλήρωσε με νέους πιο δίκαιους(Νεαρές), γραμμένους
στα ελληνικά.
 Έκανε πιο δίκαιη τη φορολογία. Φορολόγησε τους πολίτες ανάλογα με τα
εισοδήματά τους.
 Κατάργησε τα προνόμια των Δήμων καιαπαγόρευσε στους μεγαλοκτηματίες
να παίρνουν τα κτήματα των μικροϊδιοκτητών, για χρέη που τους όφειλαν.
 Οργάνωσε τη λειτουργία της αγοράς, των λιμανιών και των εμπορικών
δρόμων και επέβαλε δασμούς για τα εισαγόμενα προϊόντα.
 Για την εφαρμογή των νόμων όρισε υπεύθυνους τους λογοθέτες.
Αποτέλεσμα των μέτρων που πήρε ο Ιουστινιανός ήταν:
 Να δυσαρεστηθούν οι δήμοι και οι προνομιούχοι.
 Να ικανοποιηθεί ο λαός.
 Να συγκεντρωθούν πολλά χρήματα στα ταμεία του κράτους.

Με τα χρήματα που συγκέντρωσε ο Ιουστινιανός:
 Οργάνωσε το στρατό, χρησιμοποιώντας βυζαντινούς κυρίως στρατιώτες.
Για την καλύτερη φύλαξη των συνόρων έχτισε πολλά φρούρια στα σύνορα της
αυτοκρατορίας.
 Συντήρησε και βελτίωσε το οδικό δίκτυο που ένωνε την πρωτεύουσα με τις
επαρχίες και τις μεγάλες πόλεις της αυτοκρατορίας.
 Έκοψε χρυσά «βυζαντινά» νομίσματα, που κυκλοφορούσαν σε όλον τον
κόσμο. Με αυτά γίνονταν οι συναλλαγές.
 Έφερε από την Κίνα το μυστικό εκτροφής του μεταξοσκώληκα.
Γλωσσάριο
κωδικοποίησε: συγκέντρωσε τους νόμους κατά θέμα.
δασμός: φόρος
λογοθέτης: αξιωματούχος, αντίστοιχος με το σημερινό υπουργό.

Μια «σκιερή σελίδα» του Ιουστινιανού
Το δεύτερο έτος της βασιλείας του (529 μ.Χ.) ο Ιουστιανός έκλεισε
τη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας, που λειτουργούσε από την εποχή
του Πλάτωνα (εννέα αιώνες πριν), επειδή θεωρούσε ότι ήταν ο
τελευταίος χώρος συντήρησης της αρχαίας θρησκείας. Οι δάσκαλοι
της Σχολής υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν την πόλη και να
ζήσουν αλλού χωρίς το δικαίωμα να διδάσκουν.
Οι συνεργάτες του Ιουστινιανού
Ο Ιουστινιανός είχε πολλούς και ικανούς συνεργάτες, που τον
βοήθησαν πολύ στο έργο του, αλλά και στις δύσκολες στιγμές του.
Ανάμεσα τους διακρίθηκαν:
 Η Αυγούστα Θεοδώρα, σύζυγος καισυναυτοκράτειρα.
 Ο νομομαθής Τριβωνιανός, εκσυγχρονιστής των παλαιών και συντάκτης
των νέων νόμων (νεαραί) του Κράτους.
 Ο Ιωάννης Καππαδόκης, λογοθέτης οικονομικών και υπεύθυνος είσπραξης
των φόρων.
 Ο Ανθέμιος και ο Ισίδωρος, μηχανικοί αρχιτέκτονες και σύμβουλοι του
αυτοκράτορα για τα δημόσια έργα.

 Ο Βελισάριος και ο Ναρσής, στρατηγοί. Ο πρώτος των δυνάμεων της
Ανατολής και ο δεύτερος της Δύσης.
Όλοι διακρίνονταν για τις ικανότητες τους και όχι για την
αριστοκρατική καταγωγή τους.
Κάνε κλικ εδώ για να φτιάξεις ένα puzzle με τον Ιουστινιανό
Αναρτήθηκε από Αδάμ Δημήτριος

Εγκύκλιος Παιδεία
Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΖΕΙ ΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Όταν έγινε αυτοκράτορας ο Ιουστινιανός(Φλάβιος
Πέτρος ΣαββάτιοςΙουστινιανός το ολοκληρωμένο του όνομα),
υπήρχαν εχθροί στα σύνορα του Βυζαντίου, αλλά και μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα, διοίκησης του κράτους.
Για να βελτιώσει αυτή την κατάσταση, ο Ιουστινιανός προχώρησε στις
εξής μεταρρυθμίσεις(αλλαγές):
α.Στη νομοθεσία:Συγκέντρωσε τους παλιούς ρωμαϊκούς νόμους
αυτοκρατόρων(Ιουστινιάνειος Κώδικας),

εξέδωσε μια συλλογή νομικών μελετών(Πανδέκτης)
και ένα νομικό εγχειρίδιο για φοιτητές νομικής(Εισηγήσεις)

και τέλος έγραψε νέους νόμους στα Ελληνικά(ενώ οι υπόλοιποι ήταν
στα λατινικά), τις Νεαρές.
Και τα τέσσερα αποτέλεσαν μαζί το ρωμαϊκό αστικό
δίκαιο(Corpus juriscivillis)

β. Στη διοίκηση:
 Κατάργησε τα προνόμια των Δήμων και πήρε μέτρα κατά
τωνμεγαλοκτηματιών και υπέρ των φτωχών καλλιεργητών
 Φορολόγησε τους πολίτες ανάλογα με τα εισοδήματά τους
 Πήρε μέτρα για την εμπορική και γενικότερα την οικονομική
ανάπτυξη
 Όρισε τους λογοθέτες υπεύθυνους για την εφαρμογή των νόμων
 Οι παραπάνω μεταρρυθμίσεις είχαν πολύ θετικά αποτελέσματα
στην κοινωνία και στην οικονομία, αφού ο Ιουστινιανός εξοικονόμησε
χρήματα, με τα οποία πήρε τα εξής μέτρα:
 α. Έκανε αλλαγές στο στρατό και στην άμυνα του κράτους
όπωςοχυρώματα, κάστρα, πύργοι(Ιουστινιάνεια οχυρά), γέφυρες,
δρόμοι κλπ

 β. Βελτίωσε το οδικό δίκτυο
 γ. Έκοψε χρυσά νομίσματα, που έγιναν το διεθνές μέσο
συναλλαγών
 δ. Έφερε από την Κίνα το μυστικό της εκτροφής του
μεταξοσκώληκα
 Όλες αυτές οι μεταβολές ισχυροποίησαν το Βυζάντιο και έδωσαν
τη δυνατότητα στον Ιουστινιανό να ονειρεύεται την επέκταση της

αυτοκρατορίας στα παλιά της σύνορα και την παλιά της
δόξα(Reconquista)
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1) Γιατί κατά τη γνώμη σου, ο Ιουστινιανός έγραψε νέους νόμους και
μάλιστα στα ελληνικά;
2) Βρες ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές:
Ο Ιουστινιανός:
α. Φορολόγησε τους πολίτες ανάλογα με τα εισοδήματά τους
β. Βελτίωσε το οδικό δίκτυο
γ. Έκοψε χρυσά νομίσματα
δ. Έφερε από την Ινδία το μυστικό της εκτροφής του μεταξοσκώληκα
ε. Δεν πήρε μέτρα για την εμπορική και οικονομική ανάπτυξη του
Βυζαντίου
Αναρτήθηκε από Νίκος Νταλακούδης

13. Ο Ιουστινιανός μεταρρυθμίζει τη διοίκηση και τη νομοθεσία
1) Συμπληρώνω τα κενά με τη σωστή λέξη
Το 527 μ.Χ. αυτοκράτορας στην Κωνσταντινούπολη έγινε ο …………………......,
ο οποίος για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες προχώρησε σε μ………………………. :
 …………………………. τους παλιούς ρωμαϊκούς νόμους και τους συμπλήρωσε με
νέους πιο δίκαιους, γραμμένους στα ………………………… .
 Κατάργησε τα ……………………….. των ………………….. και απαγόρευσε στους
………………………………….. να παίρνουν τα κτήματα των μικροϊδιοκτητών
γειτόνων τους, για χρέη που τους όφειλαν.
 …………………………… τους πολίτες ανάλογα με τα εισοδήματά τους.
 Οργάνωσε τη λειτουργία της αγοράς, των ………………… και των εμπορικών
δρόμων και επέβαλε ……………………. για τα εισαγόμενα προϊόντα.
 Όρισε τους ……………………………. υπεύθυνους για την εφαρμογή των νόμων.
2) Βάζω  στα έργα που έκανε ο Ιουστινιανός
Έφερε από την Ινδία το κάρυ.
Κατασκεύασε νέο ιππόδρομο στην Κωνσταντινούπολη.
Συντήρησε και βελτίωσε τους δρόμους.
Έκοψε χρυσά «βυζαντινά» νομίσματα.
Έφερε από την Κίνα το μυστικό εκτροφής του μεταξοσκώληκα.
Ιωάννα Ζάικου

ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ (ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ)
Η ΑΦΙΞΗ ΕΝΟΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ
Μια φορά και έναν καιρό, στην ιερή
αυτοκρατορία της Κωνσταντιούπολης,
ζούσε ένας τίµιος αγρότης που τον
έλεγαν Θεόκλητο. Ο Θεόκλητος είχε µια
µεγάλη τύχη. Να ζει λίγο έξω από τα
τείχη*, µιας από τις οµορφότερες πόλεις
του κόσµου. Από το παράθυρο του
σπιτιού του φαίνοταν η Προποντίδα
θάλασσα, καθώς επίσης το Ιερό Παλάτι και ο Ιππόδροµος, που ήταν
ακριβώς δίπλα του.
Ωστόσο ο Θεόκλητος είχε ένα πρόβληµα. Όσο και να δούλευε, όσο και να
ίδρωνε στο χωράφι του, οι καρποί από τη
γη του, δεν έφταναν για να συντηρήσουν
όλη την οικογένεια. Και δε του έφτανε
αυτό, είχε πάνω απ’ το κεφάλι του και
έναν καταπιεστικό βασιλιά ο οποίος του
ζητούσε συνεχώς µεγάλους φόρους.
Η άσχηµη µέρα δεν άργησε να έρθει.
Την πόρτα του σπιτιού του χτύπησε ένας
αξιωµατικός του στρατού.
-Γέρο! Συλλαµβάνεσαι! Ο βασιλιάς θα σου πάρει το χωράφι. Δεν έχεις να
πληρώσεις το φόρο σου. Η φυλακή σε περιµένει!
Ο Θεόκλητος σιωπηλός ακολούθησε τον στρατιωτικό, ενώ η οικογένεια
του έκλαιγε πίσω του µε λιγµούς.
-Συγγνώµη που δε σας φρόντισα αρκετά! Είπε γεµάτος θλίψη στα παιδιά
του και έσκυψε το κεφάλι.
Καθώς περνούσαν από τη µεγάλη πύλη του παλατιού, ο Θεόκλητος
παρατήρησε ότι δεν υπήρχε πολύς στρατός να φυλάει τα τείχη. Άσε που
µερικά κοµµάτια από τις πολεµίστρες άρχιζαν να γκρεµίζονται από το
πέρασµα του χρόνου. Δεν απορούσε όµως γιατί συµβαίνουν όλα αυτά. Ήξερε
ότι ο βασιλιάς ήταν ανίκανος. Ήταν άδικος µε τους φτωχούς και δε φρόντιζε
το στρατό του.
Μετά από λίγα λεπτά αγωνίας είχε φτάσει στην είσοδο του παλατιού, σε
µια ειδικά διαµορφωµένη αίθουσα, για να γίνει η δίκη του. Δεξιά και αριστερά
σαν τα κοράκια, περίµεναν αντιπρόσωποι από τους Δήµους για να του

αρπάξουν τη περιουσία. Κόκκινοι, Λευκοί, Πράσινοι
και Βενετοί είχαν χάσει την ηθική τους και τους
ένοιαζε µόνο το κέρδος.
-Έλα γονάτισε εδώ! Του είπε µε πολύ αγένεια ο
στρατιώτης.
-Θα σε δικάσει ο νέος µας βασιλιάς σήµερα. Σήµερα
το πρωί έφτασε στην Πόλη. Ποιος ξέρει πόσο
σκληρός θα είναι; Την πάτησες γέρο!
Ξαφνικά οι γιγάντιες πόρτες τις αίθουσας άνοιξαν
και ένας ψηλός άντρας µε πορφυρό* χιτώνα µπήκε
µέσα. Όλοι γονάτισαν στη θέα του ΝΕΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ!
-Για ποιο λόγο είσαι εδώ καλέ µου άνθρωπε; Η φωνή
του νέου βασιλιά ήταν ευγενική και συµπονετική.
-Θα µου πάρουν τα χωράφια βασιλιά µου. Δεν έχω να δώσω άλλο φόρο.
Μόνο εµείς οι φτωχοί πληρώνουµε σ’ αυτήν την αυτοκρατορία. Έχω µόνο
ένα χωράφι και µου ζητάνε καρπούς λες και έχω δέκα.
-Είναι αλήθεια Έπαρχε αυτά που λέει; Η φωνή του ξαφνικά έγινε πολύ
σκληρή.
-Μάλιστα βασιλιά µου, είπε ο Έπαρχος.
Και τότε αγαπητοί µου φίλοι όλοι βάλανε φτερά στα πόδια για να µπορέσουν
να γλιτώσουν από τον θυµό του!
-ΕΓΩ! Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ, Ο ΝΕΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΤΗΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ, ΔΕ ΔΕΧΟΜΑΙ ΝΑ ΑΔΙΚΕΙΤΑΙ ΚΑΝΕΝΑΣ.
ΑΠΟ ΔΩ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΞΗΣ ΟΛΟΙ ΘΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΝΤΑΙ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ
ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ! ΔΕ ΘΑ ΠΑΡΕΤΕ ΤΟ ΧΩΡΑΦΙ ΚΑΝΕΝΟΣ
ΦΤΩΧΟΥ; ΜΕ ΑΚΟΥΣΑΤΕ; ΚΑΙ ΕΣΕΙΣ ΕΚΕΙ ΟΙ ΠΟΛΥΧΡΩΜΟΙ ΑΠΟ
ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ, ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΕΙΤΕ ΑΠΟ ΜΠΡΟΣΤΑ ΜΟΥ! ΜΟΝΟ
ΔΙΧΟΝΟΙΑ ΚΑΙ ΚΑΒΓΑΔΕΣ ΕΧΕΤΕ ΦΕΡΕΙ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ!
Οι τοίχοι τρίζανε από τις φωνές του. Όµως τώρα η δικαιοσύνη είχε έρθει.
-Είσαι ευχαριστηµένος αγρότη Θεόκλητε;
-Πολύ βασιλιά µου. Μόνο που έχω να πω και κάτι ακόµα.
-Πες µου. Μίλα ελεύθερα.
- Ο στρατός βασιλιά µου. Είναι παρατηµένος. Ένας ξάδερφος µου από τα
ανατολικά µας σύνορα µου είπε ότι τα φρούρεια γκρεµίζονται το ένα µετά το
άλλο, από αµέλεια. Και φοβούνται πολύ τους εχθρούς!
- Είσαι άξιος Θεόκλητε που στέκεσαι και µιλάς µε τόσο αγάπη για τον τόπο
σου χωρίς φόβο. Θα φροντίσω ο στρατός µας να γνωρίσει πάλι τη δόξα!
Τώρα όµως σε θέλω και γω κάτι.

- Τι µπορεί να θέλει ένας άρχοντας από ένα φτωχό αγρότη;
- Ακούπησε λίγο το χιτώνα µου. Σου αρέσει;
Ο Θεόκλητος όταν τον άγγιξε έµεινε άφωνος από την απαλότητα του
υφάσµατος. Τόσο µοναδικό άγγιγµα δεν είχε δει ποτέ του.
-Βασιλιά µου είναι απίστευτο. Τι είναι;
-Είναι µετάξι Θεόκλητε. Το έφερα από την Κίνα. Το βγάζει ένα µικρό
έντοµο. Ο µεταξοσκώληκας. Τώρα που θα φτιάξω τα λιµάνια µας και τους
δρόµους θα φέρνω όµορφα πράγµατα από κάθε γωνιά της αυτοκρατορίας.
Όπως φαίνονταν οι δύο αυτοί άνθρωποι θα γίνονταν φίλοι. Δε συνέβαινε
συχνά αυτό ανάµεσα στους βασιλιάδες, αλλά στην ιστορία µας µπορούµε να
κανουµε µια εξαίρεση. Στο τέλος ο Ιουστινιανός έστειλε τον Θεόκλητο σπίτι
του για να πει στη γυναίκα και τα παιδιά του να µαζέψουν τα πράγµατα τους.
Ένα όµορφο διαµέρισµα στο Ιερό παλάτι τους περίµενε δίπλα στη µεγαλύτερη
αγορά του Βυζαντίου. Ο Ιουστινιανός ξεκίνησε την πορεία του ως βασιλιάς
µε τον καλύτερο τρόπο έχοντας δίπλα του την αγαπηµένη του γυναίκα
Θεοδώρα.
Έτσι τελείωσε η αποψινή µας ιστορία. Όχι όµως για πάντα...Νέες
περιπέτειες µας περιµένουν...Είστε έτοιµοι;
Ποια ήταν τα πράγµατα που στεναχωρούσαν τον Θεόκλητο στην αρχή της
ιστορίας;..........................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
Τι θα άλλαζε ο Ιουστινιανός τώρα που έγινε βασιλιάς;
......................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
.............................................................................................................................
Οι Δήµοι τώρα µε τον Ιουστινιανό θα είχαν µεγάλη δύναµη;
......................................................................................................................................
.............................................................................................................................
4ο Δ. Σχ. Φουρφουρά, Νομού Ρεθύμνου Κρήτης

Τουλιόπουλος Φώτης

Κεφάλαιο 13ο
Ο Ιουστινιανός μεταρρυθμίζει τη
δ θδιοίκηση και τη νομοθεσία.
Η παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο ΣαμούχοΗ παρουσίαση διαμορφώθηκε από τον Πέτρο Σαμούχο.
Δημιουργός: Πέτρος Σαμούχος http://samouchos.weebly.com/

Δύο αιώνες μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας στην
Κωνσταντινούπολη, γίνεται αυτοκράτορας οΚωνσταντινούπολη, γίνεται αυτοκράτορας ο
Ιουστινιανός.

Το βυζαντινό
κράτος την εποχήρ ς η χή
εκείνη
αντιμετώπιζε
σοβαρά προβλήματασοβαρά προβλήματα
διοίκησης και
εξωτερικώνξ ρ
εχθρικών απειλών.

Ο ΙουστινιανόςΟ Ιουστινιανός
διακρινόταν για τιςδιακρινόταν για τιςδιακρινόταν για τιςδιακρινόταν για τις
γνώσεις του, τηνγνώσεις του, την
όόεργατικότητα και τηνεργατικότητα και την
τόλμη νατόλμη να
αντιμετωπίζει τιςαντιμετωπίζει τις
δυσκολίες.δυσκολίες.δυσκολίες.δυσκολίες.

Διάλεξε ικανούς συνεργάτες και…
Ποιοι ήταν;
Τριβωνιανός, νομομαθής,
εκσυγχρόνισε τη νομοθεσίαεκσυγχρόνισε τη νομοθεσία.
Ιωάννης Καππαδόκης,ης ης,
υπεύθυνος για τα οικονομικά του
κράτους.
Ανθέμιος και Ισίδωρος,
μηχανικοί και αρχιτέκτονες.
Βελισάριος και Ναρσής,
στρατηγοίστρατηγοί.

ΑυτοκράτειραΑυτοκράτειρα
Θεοδώρα

… πήρε μέτρα για την καλή λειτουργία του κράτουςήρ μ ρ γ η ή ργ ρ ς
και για την άμυνα του κράτους.

Συγκέντρωσε κατά θέμα
(κωδικοποίησε) τους παλιούς(κωδ κοπο ησε) τους πα ούς
ρωμαϊκούς νόμους και τους
συμπλήρωσε με νέους πιοσυμ ήρ σ μ ους ο
δίκαιους, γραμμένους στα
ελληνικά.η .

Κατάργησε τα προνόμια
Δήτων Δήμων.

Απαγόρευσε στους
μεγαλοκτηματίες να
παίρνουν τα κτήματα των
φτωχών γεωργών, για
χρέη που τους όφειλαν.

Φορολόγησε τους πολίτες
ανάλογα με ταανάλογα με τα
εισοδήματά τους.

Οργάνωσε τη λειτουργίαΟργάνωσε τη λειτουργία
της αγοράς, των λιμανιών
και των εμπορικώνκαι των εμπορικών
δρόμων και επέβαλε
δασμούς (φόρους) για ταδασμούς (φόρους) για τα
εισαγόμενα προϊόντα.

Όρισε τους λογοθέτες
(αξιωματούχοι)( ξ μ χ )
υπεύθυνους για την
εφαρμογή των νόμων.φ ρμ γή μ

Οι μεταρρυθμίσεις τουΟι μεταρρυθμίσεις του
ικανοποίησαν το λαό,ικανοποίησαν το λαό,
αλλά ενόχλησαν τους
Δήμους και τουςΔήμους κα τους
πλούσιους.

Έφεραν στο κράτος
χρήματα με τα οποία οχρήμ μ
Ιουστινιανός έκανε
σημαντικά έργα.ημ ργ

Οργάνωσε το στρατό με
βυζαντινούς κυρίως
στρατιώτες και έχτισε
στα σύνορα μια σειρά από
κάστρα.

Συντήρησε και βελτίωσε
δ ότους δρόμους που
ένωναν την πρωτεύουσα
ίμε τις επαρχίες και τις
μεγάλες πόλεις.

Έκοψε χρυσά βυζαντινάψ χρ β ζ
νομίσματα.

Έφερε από την Κίνα το
μυστικό της εκτροφήςμ ης ρ φής
του μεταξοσκώληκα.

Ο Ιουστινιανός μεταρρυθμίζει τη διοίκηση και τη νομοθεσία
Aileen

Όταν έγινε αυτοκράτορας ο Ιουστινιανός
(Φλάβιος Πέτρος Σαββάτιος Ιουστινιανός το
ολοκληρωμένο του όνομα), υπήρχαν εχθροί
στα σύνορα του Βυζαντίου, αλλά και μεγάλα
εσωτερικά προβλήματα.

Για να βελτιώσει αυτή την κατάσταση, ο
Ιουστινιανός προχώρησε στις εξής
μεταρρυθμίσεις (αλλαγές):
A. Στη νομοθεσία:
Συγκέντρωσε τους παλιούς ρωμαϊκούς
νόμους αυτοκρατόρων (Ιουστινιάνειος
Κώδικας),

εξέδωσε μια συλλογή νομικών μελετών
(Πανδέκτης)

και ένα νομικό εγχειρίδιο για φοιτητές
νομικής (Εισηγήσεις)

και τέλος έγραψε νέους νόμους στα
Ελληνικά, τις Νεαρές.

Και τα τέσσερα αποτέλεσαν μαζί το
ρωμαϊκό αστικό δίκαιο (Corpus juris
civillis)

B. Στη διοίκηση:
• Κατάργησε τα προνόμια των Δήμων και
πήρε μέτρα κατά των μεγαλοκτηματιών και
υπέρ των φτωχών καλλιεργητών
• Φορολόγησε τους πολίτες ανάλογα με τα
εισοδήματά τους
• Πήρε μέτρα για την εμπορική και γενικότερα
την οικονομική ανάπτυξη
• Όρισε τους λογοθέτες υπεύθυνους για την
εφαρμογή των νόμων

Οι παραπάνω μεταρρυθμίσεις είχαν πολύ θετικά
αποτελέσματα στην κοινωνία και στην οικονομία, αφού ο
Ιουστινιανός εξοικονόμησε χρήματα, με τα οποία πήρε τα
εξής μέτρα:
α. Έκανε αλλαγές στο στρατό και στην άμυνα του
κράτους όπως οχυρώματα, κάστρα, πύργους
(Ιουστινιάνεια οχυρά), γέφυρες, δρόμους κλπ

β. Βελτίωσε το οδικό δίκτυο
γ. Έκοψε χρυσά νομίσματα, που έγιναν
το διεθνές μέσο συναλλαγών

δ. Έφερε από την Κίνα το μυστικό της
εκτροφής του μεταξοσκώληκα
Όλες αυτές οι μεταβολές
ισχυροποίησαν το Βυζάντιο και
έδωσαν τη δυνατότητα στον
Ιουστινιανό να ονειρεύεται την
επέκταση της αυτοκρατορίας στα
παλιά της σύνορα και την παλιά της
δόξα (Reconquista)

ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ
Ο Ιουστινιανός ανάμεσα στις άλλες
ικανότητες του είχε και μια εξαιρετική
ικανότητα να βρίσκει και να επιλέγει
εξαιρετικούς συνεργάτες.

Οι κυριότεροι ήταν:
Η ΘΕΟΔΩΡΑ: κόρη κάποιου Κύπριου
θηριοδαμαστή στον Ιππόδρομο.
Εργαζόταν ως χορεύτρια και ως
ηθοποιός στον Ιππόδρομο. Με την
εξυπνάδα της και την ομορφιά της
κατάφερε και έγινε αυτοκράτειρα.

• Ο ΒΕΛΙΣΑΡΙΟΣ και ο ΝΑΡΣΗΣ: από
τους μεγαλύτερους στρατηγούς του
Βυζαντίου.

• Ο ΤΡΙΒΩΝΙΑΝΟΣ: ο σοφότερος από τους
συνεργάτες του. Έλληνας από την Παμφυλία.
Μεγάλος νομομαθής.
• Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΠΑΔΟΚΗΣ: λογοθέτης
οικονομικών, υπεύθυνος είσπραξης των φόρων,
ήταν αυτός που προμήθευε τα χρήματα στο ταμείο
του κράτους, άνθρωπος με κακό χαρακτήρα δε
δίσταζε να δημεύει περιουσίες και να σκοτώνει
ανθρώπους
• Ο ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ: ιστορικός βοηθός του Βελισάριου,
τον οποίο συνόδευε στους πολέμους και
κατέγραφε γεγονότα
• Ο ΑΝΘΕΜΙΟΣ και ο ΙΣΙΔΩΡΟΣ: αρχιτέκτονες και
σύμβουλοι του αυτοκράτορα για τα δημόσια έργα.

ΟΙ ΔΗΜΟΙ ΑΝΑΣΤΑΤΩΝΟΥΝ ΤΗΝ
ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΜΕ ΤΗ ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ "ΝΙΚΑ"

Οι μεταρρυθμίσεις του Ιουστινιανού
έθιγαν τα συμφέροντα των Δήμων. Γι
'αυτό οι οργανωτές των
ιπποδρομιών παραπονέθηκαν στον
αυτοκράτορα αλλά χωρίς
αποτέλεσμα.

Το 532 ξέσπασαν ταραχές στον
ιππόδρομο ανάμεσα στους
Πράσινους και τους Βένετους, οι
οποίοι στη συνέχεια ενώθηκαν
κατά της φρουράς με συνθήματα
εναντίον του αυτοκράτορα και
των συνεργατών του.

Οι στασιαστές ξεχύθηκαν στην
πόλη, προκαλώντας
καταστροφές και φωνάζοντας
«νίκα- νίκα». Σ'αυτούς
προστέθηκαν και πολλοί
δυσαρεστημένοι συμπολίτες
τους.

Ο Ιουστινιανός και οι ηγέτες των
Δήμων απέτυχαν να ηρεμήσουν
τους στασιαστές, που
ανακήρυξαν αυτοκράτορα τον
Υπάτιο.

Τότε ο Ιουστινιανός σκέφτηκε
να εγκαταλείψει το θρόνο, αλλά
η Θεοδώρα και οι συνεργάτες
του τον έπεισαν να αλλάξει την
απόφασή του.

Με διαταγή του η αυτοκρατορική
φρουρά έπνιξε την επανάσταση
στο αίμα.

Τριάντα χιλιάδες άνθρωποι
έχασαν τη ζωή τους, μεγάλο
μέρος της πόλης καταστράφηκε
και οι ιπποδρομίες διακόπηκαν
για αρκετά χρόνια.

1
13. Ο Ιουστινιανός μεταρρυθμίζει τη
διοίκηση και τη νομοθεσία
Triton Lillis

2
Ποιος έγινε αυτοκράτορας το 527 μ.Χ. στην
Κωνσταντινούπολη;

3
Τι προβλήματα αντιμετώπιζε το Βυζαντινό κράτος;
 Δυο αιώνες μετά τη μεταφορά της
πρωτεύουσας, αυτοκράτορας στην
Κωνσταντινούπολη έγινε ο Ιουστινιανός (527
μ.Χ.).
 Το βυζαντινό κράτος αυτή την περίοδο
αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα διοίκησης στο
εσωτερικό και εχθρικών απειλών στα σύνορά
του.
 Γότθοι και Βάνδαλοι απειλούν τα δυτικά σύνορα.

4
Γιατί διακρινόταν ο νέος αυτοκράτορας;
 0 νέος αυτοκράτορας διακρινόταν για τις
γνώσεις του, την εργατικότητά του και την
τόλμη του να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες.
 Διάλεξε ικανούς συνεργάτες και πήρε
μέτρα για την καλή λειτουργία του
κράτους και για την άμυνα των συνόρων
της αυτοκρατορίας:

5
Τα μέτρα του Ιουστινιανού
 Κωδικοποίησε (Συγκέντρωσε κατά θέμα ) τους παλιούς
ρωμαϊκούς νόμους και τους συμπλήρωσε με νέους πιο
δίκαιους, γραμμένους στα ελληνικά.
 Κατάργησε τα προνόμια των Δήμων και απαγόρευσε
στους μεγαλοκτηματίες να παίρνουν τα κτήματα των
μικροϊδιοκτητών γειτόνων τους, για χρέη που τους
όφειλαν.
 Φορολόγησε τους πολίτες ανάλογα με τα εισοδήματά
τους.
 Οργάνωσε τη λειτουργία της αγοράς, των λιμανιών
και των εμπορικών δρόμων και επέβαλε δασμούς
(φόρους) για τα εισαγόμενα προϊόντα.
 Όρισε τους λογοθέτες (υπουργούς) υπεύθυνους για
την εφαρμογή των νόμων .

Οι μεταρρυθμίσεις ποιους ικανοποίησαν και ποιους
ενόχλησαν;
 Οι μεταρρυθμίσεις αυτές ικανοποίησαν το λαό,
αλλά ενόχλησαν τους δήμους και δυσαρέστησαν
τους προνομιούχους.
 Έφεραν όμως στο κράτος πολλά χρήματα, με τα
οποία ο Ιουστινιανός έκανε έργα σημαντικά για
την εποχή του.

7
Με τα χρήματα που συγκέντρωσε ο Ιουστινιανός
τι έργα έκανε;
 Συντήρησε και βελτίωσε τους
δρόμους που ένωναν την
πρωτεύουσα με τις επαρχίες
και τις μεγάλες πόλεις της
αυτοκρατορίας.
 Έκοψε χρυσά «βυζαντινά»
νομίσματα, τα οποία
κυκλοφορούσαν σε όλο τον
κόσμο και μ' αυτά μόνο
γίνονταν οι συναλλαγές.

8
•Οργάνωσε το
στρατό, με
βυζαντινούς
κυρίως
στρατιώτες, και
ασφάλισε τα
σύνορα με μια
σειρά φρουρίων.
•Έφερε από την Κίνα το μυστικό εκτροφής του
μεταξοσκώληκα .

9
Τι αποτέλεσμα έφεραν οι ενέργειες του
Ιουστινιανού και ποιο ήταν το όνειρο του;
 Όλα αυτά έκαναν το Βυζάντιο πλούσιο και
δυνατό και τον αυτοκράτορα έτοιμο να
ζωντανέψει το όνειρό του: να φτάσει τη
βυζαντινή αυτοκρατορία στα παλιά σύνορα
της ρωμαϊκής.

Πώς πρέπει να διαλέγει ένας ηγέτης τους
συνεργάτες του.
 Ένας ηγέτης (αρχηγός) πρέπει να καταλάβει ότι
για να πετύχει το έργο του χρειάζεται ομαδική
προσπάθεια. Γι’ αυτό πρέπει να έχει κάποιους
συνεργάτες. Η επιλογή τους πρέπει να γίνει
προσεκτικά. Κατάλληλοι συνεργάτες θεωρούνται
αυτοί που είναι:
 Άξιοι και ικανοί
 Δίκαιοι
 Πιστοί στον ηγέτη και το έργο του
 Σκέφτονται πρώτα τους συνανθρώπους τους και
μετά τον εαυτό τους

11
Οι συνεργάτες του
 Ο Ιουστινιανός είχε πολλούς και ικανούς συνεργάτες,
που τον βοήθησαν πολύ στο έργο του, αλλά και στις
δύσκολες στιγμές του. Ανάμεσά τους διακρίθηκαν:
 Η Αυγούστα Θεοδώρα, σύζυγος και συναυτοκράτειρα.
 Ο νομομαθής Τριβωνιανός, εκσυγχρονιστής των
παλαιών και συντάκτης των νέων νόμων (νεαραί) του
Κράτους.
 Ο Ιωάννης Καππαδόκης, λογοθέτης οικονομικών και
υπεύθυνος είσπραξης των φόρων.
 Ο Ανθέμιος και ο Ισίδωρος, μηχανικοί αρχιτέκτονες και
σύμβουλοι του αυτοκράτορα για τα δημόσια έργα.
 Ο Βελισάριος και ο Ναρσής, στρατηγοί. Ο πρώτος των
δυνάμεων της Ανατολής και ο δεύτερος της Δύσης. Όλοι
διακρίνονταν για τις ικανότητές τους και όχι για την
αριστοκρατική καταγωγή τους.

Σε τι βοήθησε η ενέργεια του Ιουστινιανού να κόψει νέα
νομίσματα; Ποια ξένα νομίσματα χρησιμοποιούμε εμείς
σήμερα;
 Ο Ιουστινιανός έκοψε νέα βυζαντινά νομίσματα ,
που ήταν χρυσά. Αυτή η ενέργεια του βοήθησε
ώστε τα νέα νομίσματα να κυκλοφορήσουν σ’
όλο τον κόσμο. Μ ε τον τρόπο αυτό έγινε ισχυρό
το εμπόριο των Βυζαντινών.
 Το νόμισμα που χρησιμοποιούμε σήμερα είναι το
ευρώ. Πήρε τη θέση της δραχμής. Στόχος ήταν
να διευκολυνθούν οι συναλλαγές ανάμεσα στα
κράτη της Ευρώπης, που έχουν πια το ίδιο
νόμισμα. Άλλο ξένο νόμισμα είναι το δολάριο
(Αμερικής)

Ποιο από τα έργα του Ιουστινιανού θεωρείτε
σημαντικότερο και γιατί;
 Ότι κωδικοποίησε τους παλιούς ρωμαϊκούς νόμους,
δηλαδή τους συγκέντρωσε κατά θέμα. Στη συνέχεια τους
συμπλήρωσε με νέους πιο δίκαιους νόμους γραμμένους
στα ελληνικά.
 Το παραπάνω έργο θεωρείται σημαντικό γιατί:
 Στήριζε τη δικαιοσύνη
 Αντιμετώπιζε τα εσωτερικά προβλήματα του κράτους
(π.χ. δυσαρέσκεια των φτωχών λόγω της εκμετάλλευσης
τους από τους πλουσίους)
 Η καταγραφή των νόμων στα ελληνικά επιβεβαιώνει τον
ελληνικό προσανατολισμό που έπαιρνε το Ανατολικό
ρωμαϊκό κράτος.

Αντιστοιχίστε τα πρόσωπα με τις
ιδιότητές τους

Ποιες από τις παρακάτω μεταρρυθμίσεις του Ιουστινιανού
είναι διοικητικές και ποιες νομοθετικές;
Βάζω Δ ή Ν στο αντίστοιχο ορθογώνιο.
ΔΚόβονται νέα νομίσματα και
κυκλοφορούν παντού
ΔΟ στρατός αναλαμβάνει τη
φύλαξη των συνόρων
ΔΒελτιώνεται το οδικό δίκτυο
της αυτοκρατορίας
ΔΕισπράττονται δασμοί από τα
εισαγόμενα προϊόντα
ΝΚωδικοποιούνται οι νόμοι και
ψηφίζονται νέοι
ΝΚαταργούνται με νόμο τα
προνόμια των Δήμων

17
Μια «σκιερή σελίδα» του
Το δεύτερο έτος της βασιλείας του (529 μ.Χ.) ο Ιουστινιανός έκλεισε τη
Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας, που λειτουργούσε από την εποχή του Πλάτωνα
(εννέα αιώνες πριν), επειδή θεωρούσε ότι ήταν ο τελευταίος χώρος συντήρησης
της αρχαίας θρησκείας. Οι δάσκαλοι της Σχολής υποχρεώθηκαν να
εγκαταλείψουν την πόλη και να ζήσουν αλλού χωρίς το δικαίωμα να διδάσκουν.

ΙΙ. ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ
ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
1. Ο ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
ΚΑΤΖΕΛΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ 7Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΞΑΝΘΗΣ

Βρισκόμαστε στην πρώιμη βυζαντινή
περίοδο στον 6ο αι.
Ένας από τους σημαντικότερους
ηγέτες (αυτοκράτορες) αυτής της
εποχής είναι ο
ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ Α΄ (527-565)
σύζυγός του η ικανότατη ΘΕΟΔΩΡΑ

Ιουστινιανός και Θεοδώρα

Το πολιτικό πρόγραμμα του
•Ένα κράτος
•Μία εκκλησία
•Μία νομοθεσία

ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΑ (532)
• Εξέγερση των δήμων του Ιπποδρόμου
(πράσινοι , Βένετοι) που έμοιαζαν με
αθλητικά σωματεία τα οποία είχαν και
πολιτική ισχύ, και του λαού της
Κωνσταντινούπολης.
• Ο αυτοκράτορας με την συνεργασία της
συζύγου του κατέστειλε την
επανάσταση και περιόρισε σημαντικά
την δύναμη των δήμων.

Αγροτική πολιτική
• Προσπάθησε με αυστηρούς νόμους
να περιορίσει τη δύναμη των
μεγάλων γαιοκτημόνων και να
προστατεύσει τους ελεύθερους
αγρότες. (γιατί;)
• Οι ελεύθεροι αγρότες ήταν πολύ
χρήσιμοι στην κεντρική εξουσία γιατί
πλήρωναν φόρους.

Θρησκευτική πολιτική
• Προσπάθησε να επιβάλει την
ορθοδοξία σε όλη την έκταση της
αυτοκρατορίας (πως;)
1. Καταδίωξε τους οπαδούς των
αιρέσεων και της αρχαίας θρησκείας.
2. Ανέστειλε τη λειτουργία της
Νεοπλατωνικής Ακαδημίας στην
Αθήνα.

Νομοθετικό έργο
• Υπήρχαν πολλοί νόμοι που δυσκόλευαν την
απονομή δικαιοσύνης, έτσι ανέθεσε σε ειδικούς
να κωδικοποιήσουν (τακτοποιήσουν) το Ρωμαϊκό
δίκαιο.
• Ιουστινιάνειος κώδικας
• Πανδέκτης
• Εισηγήσεις
• Νεαρές

Εξωτερική πολιτική
• Στόχος η αποκατάσταση της
Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, κυρίως
στη Δύση.
• Αντιμετώπισε με επιτυχία τους:
• Βάνδαλους (Β. Αφρική)
• Οστρογότθους (Ιταλία)
• Βησιγότθοι (Ισπανία)

• Στα ανατολικά σύνορα επικίνδυνοι ήταν
οι Πέρσες. Με συνθήκη (562) όμως
ανάμεσα στις δυο υπερδυνάμεις τα
πράγματα ηρέμησαν.
• Στη γραμμή Δούναβης - χερσόνησος
Αίμου
Έκτισε πολλά φρούρια και με τα
χρήματα προσπάθησε να σταματήσει
τις εισβολές των Σλάβων και άλλων
λαών.

Τι αποτέλεσμα είχε η εξωτερική
πολιτική;
• Η εξωτερική πολιτική του
Ιουστινιανού πέτυχε αλλά
εξάντλησε το κράτος
οικονομικά και στρατιωτικά
με αποτέλεσμα οι διάδοχοί
του να αντιμετωπίσουν
σοβαρά προβλήματα.

Κτίσματα
• Φρούρια και τείχη
• Ναοί
• Δρόμοι, γέφυρες, υδραγωγεία,
αποθήκες σιτηρών.
Ελάχιστα από αυτά διασώζονται μέχρι
και σήμερα, ΑΛΛΑ το λαμπρότερο όλων
είναι η
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ

Βασιλική μετά τρούλου
Αγία Σοφία στη ΘεσσαλονίκηΚάτοψη Αγίας Σοφίας
Κωνσταντινούπολη

• Αρχιτέκτονες ο Ανθέμιος και ο
Ισίδωρος που έδωσαν έμφαση στο
κέντρο του ναού δίνοντας του
ύψος.
• Ο τρούλος στηρίζεται σε τέσσερις
πεσσούς που συνδέονται μεταξύ
τους με τόξα που σχηματίζουν
τρίγωνα

• Η διακόσμηση που κάλυπτε το εσωτερικό
του ναού ήταν ίσης σπουδαιότητας με την
αρχιτεκτονική του. Ψηλοί κίονες από
πορφύρα, λευκό και πράσινο μάρμαρο,
με εντυπωσιακά κιονόκρανα. Τους τοίχους
κάλυπταν πολύτιμα μάρμαρα, αλλά και
λαμπερά ψηφιδωτά. Η Αγία Τράπεζα ήταν
κατασκευασμένη από καθαρό χρυσό και
διακοσμημένη από σπάνια κοσμήματα
και σμάλτο, ενώ το Ιερό ήταν στολισμένο
με μεταξωτά και χρυσά κεντήματα.

Ο Κωνσταντίνος προσφέρει την Πόλη και ο
Ιουστινιανός την Αγία Σοφία

• Το μήκος του ναού
είναι 80,90 μ. το
πλάτος 69,5 μ. και το
ύψος 55,6 μ.
• Η διάμετρος του
τρούλου είναι 33 μ. και
το ύψος του 13,8 μ.
• Ο ναός άρχισε να
χτίζεται στις 23
Φεβρουαρίου 532 και
τελείωσε το 537 μ. Χ

• Ο ναός κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας
αποτέλεσε το σπουδαιότερο και σημαντικότερο ναό της
Κωνσταντινούπολης καθώς και έδρα του Οικουμενικού
Πατριαρχείου. Την περίοδο των Σταυροφοριών η Αγία Σοφία
έγινε ναός των Ρωμαιοκαθολικών και μετά την Άλωση της
Κωνσταντινούπολης το 1453 μουσουλμανικός τέμενος. Κατά την
περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η Αγία Σοφία υπέστη
σημαντικές ζημιές στο εσωτερικό του ναού με την καταστροφή
τοιχογραφιών, καθώς και στο εξωτερικό της.
Σήμερα η Αγία Σοφία έχει μετατραπεί σε μουσείο στο οποίο
πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις αλλά και
εκδηλώσεις που θεωρούνται από μερικούς ακατάλληλες για τον
χώρο, όπως επιδείξεις μόδας. Παράλληλα, γίνονται προσπάθειες
για τη διάσωση των ψηφιδωτών του ναού.

Εικονική περιήγηση στο ναό της
Αγίας Σοφίας
• http://www.360tr.com/34_istanbul/ayasofya/
english/

Έντεκα μηνών
Ημερομηνία:
Βάρος: [Βάρος[ Ύψος: [Ύψος]
Σημειώσεις:
[Τοποθετήστε φωτογραφίες εδώ]

Ιστορία Ε΄. 3.13. ΄΄Ο Ιουστινιανός μεταρυθμίζει τη διοίκηση και τη νομοθεσία΄΄

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to Ιστορία Ε΄. 3.13. ΄΄Ο Ιουστινιανός μεταρυθμίζει τη διοίκηση και τη νομοθεσία΄΄

Similar to Ιστορία Ε΄. 3.13. ΄΄Ο Ιουστινιανός μεταρυθμίζει τη διοίκηση και τη νομοθεσία΄΄ (20)

More from Χρήστος Χαρμπής

More from Χρήστος Χαρμπής (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Ιστορία Ε΄. 3.13. ΄΄Ο Ιουστινιανός μεταρυθμίζει τη διοίκηση και τη νομοθεσία΄΄