http://e-taksh.blogspot.gr/2014/11/4_6.html Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 4ης Ενότητας: ΄΄ Τα ζώα που ζουν κοντά μας΄΄

1. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
Γλώσσα Ε΄: Επανάληψη 4ης
Ενότητας
΄΄ Τα ζώα που ζουν κοντά μας΄΄
Θεωρία – ασκήσεις – επαναληπτικά
Βασικές πηγές επανάληψης: e-selides, Τουλιόπουλος Φώτης,
Ανδρομάχη Μιχαηλίδου, Ο κύκλος του Δημοτικού
Αναφέρονται όλα τα ονόματα των δημιουργών
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr

2. Παλάνης Αθανάσιος
 Να περιγράφουμε ζώα
 Στην περιγραφή ενός ζώου αναφέρουμε:
Όνομα, ράτσα
Εξωτερική εμφάνιση
Προτερήματα – ελαττώματα
Συνήθειες
 Στην περιγραφή χρησιμοποιούμε:
 Επίθετα (όμορφος, χνουδωτό) και μετοχές, που λειτουργούν σαν
επίθετα (αγαπημένος, χαρούμενος)
 Αιτιολογικές προτάσεις, που εξηγούν πώς σχηματίσαμε την άποψή μας
ή γιατί βγάλαμε αυτό το συμπέρασμα.
 Ενεστώτα, που κάνει την περιγραφή ζωντανή.
 Να χρησιμοποιούμε επίθετα και μετοχές με λειτουργία
επιθέτου
 Επίθετα είναι οι λέξεις που φανερώνουν ποια ποιότητα ή ιδιότητα έχει το
ουσιαστικό που προσδιορίζουν.
π.χ. όμορφη γάτα, άγριο λουλούδι
 Πολλές φορές στη θέση του επιθέτου χρησιμοποιούμε παθητική μετοχή.
π.χ. εκπαιδευμένος σκύλος
Η μετοχή τότε ισοδυναμεί με επίθετο (επιθετικοποιημένη μετοχή)
 Να χρησιμοποιούμε σωστά τα άρθρα (οριστικό και αόριστο)
Το οριστικό άρθρο ο, η, το το χρησιμοποιούμε όταν αναφερόμαστε σε
γνωστά και συγκεκριμένα πρόσωπα, ζώα ή πράγματα
π.χ. Φώναξε την Ελένη.
 Το αόριστο άρθρο ένας, μια, ένα το χρησιμοποιούμε όταν αναφερόμαστε
σε άγνωστα και αόριστα πρόσωπα, ζώα ή πράγματα
π.χ. Φώναξε μια μαθήτρια.

3. Παλάνης Αθανάσιος
 Να κλίνουμε επίθετα σε –ής, -ιά, -ί και θηλυκά –ύς, -
ιά, -ύ
 Τα επίθετα σε –ής, -ιά, -ί δηλώνουν χρώμα.
Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός
ΑΡΣ. ΘΗΛ. ΟΥΔ. ΑΡΣ. ΘΗΛ. ΟΥΔ.
Ονομαστική - ής -ιά -ί - ιοί -ιές -ιά
Γενική - ιού -ιάς -ιού - ιών -ιών -ιών
Αιτιατική - ή -ιά -ί - ιούς -ιές -ιά
 Τα επίθετα σε –ύς, -ιά, -ύ κλίνονται ως εξής:
Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός
ΑΡΣ. ΘΗΛ. ΟΥΔ. ΑΡΣ. ΘΗΛ. ΟΥΔ.
Ονομαστική - ύς -ιά -ύ - ιοί -ιές -ιά
Γενική - ιού -ιάς -ιού - ιών -ιών -ιών
Αιτιατική - ύ -ιά -ύ - ιούς -ιές -ιά
 Να χρησιμοποιούμε τις αιτιολογικές προτάσεις
 Οι αιτιολογικές προτάσεις εισάγονται με τους αιτιολογικούς συνδέσμους
γιατί, επειδή, διότι, αφού ή λέξεις και εκφράσεις που χρησιμοποιούνται ως
αιτιολογικοί σύνδεσμοι (καθώς, μια και, μια που)
 Οι αιτιολογικές προτάσεις φανερωνουν την αιτία για την οποία γίνεται αυτό
που δηλώνει η ανεξάρτητη πρόταση.
π.χ. Ο Γιώργος λυπόταν, επειδή έχασε στο παιχνίδι
Υ.Γ. Δεν ξεχνώ να βάλω κόμμα πριν από τον αιτιολογικό σύνδεσμο.
 Να αναγνωρίζουμε μια απλή πρόταση.
 Απλή είναι η πρόταση που αποτελείται μόνο από τους κύριους όρους, δηλ.
έχει υποκείμενο και κατηγόρημα.
π.χ. Εταιρεία ζητά υπάλληλο.
 Όταν στην απλή πρόταση προσθέσουμε στοιχεία τα οποία δίνουν
περισσότερες πληροφορίες, δηλ. προσδιορίζουν τους κύριους όρους της
πρότασης, η πρόταση λέγεται επαυξημένη.
π.χ. Εταιρεία ζητά υπάλληλο, άντρα, μέχρι 35 ετών, για πρωινή εργασία.

4. Ενότητα 4η: Τα ζώα
που ζουν κοντά μας
Ο εκπαιδευτικός: Τουλιόπουλος Φώτης

5. Στόχοι της ενότητας:
Να μάθουμε να περιγράφουμε ζώα
Μιλάμε για τη συμπεριφορά των ανθρώπων
προς τα ζώα
 Χρησιμοποιούμε επίθετα και μετοχές που
λειτουργούν ως επίθετα
Χρησιμοποιούμε τα άρθρα (οριστικά και αόριστα)
 Κλίνουμε επίθετα σε -ης, -ιά,-ί και σε -ύς, -ιά, -ύ

6. Ιστορίες με ζώα

7. Περιγραφή χαρακτηριστικών
Για να χαρακτηρίσουμε κάποιον χρησιμοποιούμε επίθετα ή μετοχές με
λειτουργία επιθέτου.
Τα επίθετα είναι λέξεις που περιγράφουν ένα χαρακτηριστικό των ουσιαστικών
που συνοδεύουν. Έχουν τρία γένη (αρσενικό, θηλυκό και ουδέτερο) και παίρνουν
το γένος των ουσιαστικών που συνοδεύουν. Π.χ. (σοβαρός άνθρωπος, έξυπνη
κοπέλα, πιστό σκυλί)
Οι μετοχές με λειτουργία επιθέτου προέρχονται από ρήματα και μπορούν να
χρησιμοποιηθούν ως επίθετα. (ευτυχισμένος, λυπημένος, χαρούμενος,
δυστυχισμένος, κ.ά.)
Προσοχή! Οι μετοχές δε θεωρούνται πάντα επίθετα. Θεωρείται επίθετο μόνο
όταν συνοδεύει ουσιαστικό.
Οι μπερδεμένοι μαθητές (στην περίπτωση αυτή θεωρείται επίθετο)
Οι μαθητές είναι μπερδεμένοι ((στην περίπτωση αυτή δε θεωρείται επίθετο)

8. Περιγραφή με επίθετα
Για να περιγράψουμε τα προτερήματα
κάποιου:
ήρεμος, έξυπνος, ευγενικός,
ανεξάρτητος, συναισθηματικός,
ευαίσθητος, ακούραστος, εύθυμος,
τίμιος, δίκαιος, προσεκτικός, αγαπητός,
πρόθυμος, ζεστός, τολμηρός, γενναίος,
φιλήσυχος, βολικός, σοβαρός, αστείος,
κ.ά.
Για να περιγράψουμε τα ελαττώματα
κάποιου:
επιπόλαιος, ζαβολιάρης, δυσάρεστος,
ψυχρός, πονηρός, κακός, ύπουλος,
ευέξαπτος, αγενής, άγριος, άτολμος,
ιδιότροπος, πεισματάρης, κατσούφης,
νευρικός, ζηλιάρης, κατσούφης, δειλός,
κ.ά.

9. Αιτιολογικές προτάσεις
Για να περιγράψουμε τον χαρακτήρα κάποιου, θα πρέπει να δικαιολογήσουμε
την άποψή μας. Τότε χρησιμοποιούμε προτάσεις που λέγονται αιτιολογικές.
Αιτιολογική λέγεται η πρόταση με την οποία εκφράζουμε την αιτία για την οποία
γίνεται κάτι ή δικαιολογούμε την άποψή μας. Εισάγονται με αιτιολογικούς
συνδέσμους (γιατί, αφού, επειδή, καθώς), αλλά και με φράσεις όπως: μια και,
μια που, κ.ά.
Οι αιτιολογικές προτάσεις είναι εξαρτημένες προτάσεις και χωρίζονται από την
κύρια με κόμμα.
Π,χ, Ο Κώστας πηγαίνει συχνά στη γιαγιά του, επειδή την αγαπάει.
Ο Πέτρος δεν πετάει σκουπίδια, γιατί σέβεται το περιβάλλον.

10. Ο Τεντέν και ο Μιλού

11. Απλές και επαυξημένες προτάσεις
Απλή πρόταση είναι το μικρότερο τμήμα του λόγου που έχει νόημα.
Ο Γιώργος είναι μαθητής.
Οι μαθητές διαβάζουν.
Τα παιδιά παίζουν.
Οι προτάσεις έχουν υποκείμενο και κατηγόρημα.
Υποκείμενο είναι το μέρος της πρότασης που ενεργεί, παθαίνει κάτι ή
βρίσκεται σε μια κατάσταση.
Κατηγόρημα είναι το ρήμα της πρότασης και οι λέξεις που το συνοδεύουν.
Η απλή πρόταση έχει ως όρους το υποκείμενο και το κατηγόρημα, Αν
προσθέσουμε επιρρήματα, επίθετα, ή προσδιορισμούς, τότε η πρόταση
μεγαλώνει και γίνεται επαυξημένη. Π.χ.
Ο Γιώργος είναι μαθητής.  Ο Γιώργος είναι καλός μαθητής.  Ο Γιώργος
είναι πολύ καλός μαθητής.  Ο Γιώργος είναι πολύ καλός μαθητής και καλό
παιδί.

12. Τα
χαρακτηριστικά
των ζώων

13. Επίθετα σε –ης που δηλώνουν χρώμα
Ενικός αριθμός
Ονομ. Ο θαλασσής Η θαλασσιά Το θαλασσί
Γεν. Του θαλασσή
Του θαλασσιού
Της θαλασσιάς Του θαλασσιού
Αιτ. Τον θαλασσή Την θαλασσιά Το θαλασσί
Κλητ. θαλασσή Θαλασσιά θαλασσί
Πληθυντικός αριθμός
Ονομ. Οι θαλασσιοί Οι θαλασσιές Τα θαλασσιά
Γεν. Των θαλασσιών Των θαλασσιών Των θαλασσιών
Αιτ. Τους θαλασσιούς Τις θαλασσιές Τα θαλασσιά
Κλητ. Θαλασσιοί Θαλασσιές Θαλασσιά
Παρομοίως κλίνονται τα: καφετής, σταχτής, βυσσινής, χρυσαφής, κ.ά.

14. Επίθετα σε -υς
Ενικός αριθμός
Ονομ. Ο ευθύς Η ευθεία Το ευθύ
Γεν. Του ευθύ Της ευθείας Του ευθέος
Αιτ. Τον ευθύ Τη ευθεία Το ευθύ
Κλητ. ευθύ ευθεία ευθύ
Πληθυντικός αριθμός
Ονομ. Οι ευθείς Οι ευθείες Τα ευθέα
Γεν. Των ευθέων Των ευθειών Των ευθέων
Αιτ. Τους ευθείς Τις ευθείες Τα ευθέα
Κλητ. ευθείς ευθείες ευθέα
Παρομοίως κλίνονται τα: μακρύς, βαρύς, πλατύς, βραχύς, κ.ά.

15. Τα ζώα της
εξοχής

16. Άρθρα
Τα άρθρα είναι κλιτές λέξεις που μπαίνουν πριν από τα ονόματα και δηλώνουν
το γένος των της λέξης που συνοδεύουν.
Υπάρχουν δύο είδη άρθρων: το οριστικό και το αόριστο.
Το οριστικό άρθρο ορίζει ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα.
π.χ. Πέρασε ο Ανδρέας.
Η Ειρήνη διαβάζει.
Το μωρό κλαίει.
Το αόριστο δεν ορίζει κάτι συγκεκριμένο. Φανερώνει ένα αόριστο πρόσωπο,
ζώο ή πράγμα
π.χ. Πέρασε ένας άνθρωπος.
Μια μαθήτρια άργησε στο σχολείο.
Ένα μωρό κλαίει.

17. Κλίση άρθρων
Οριστικό άρθρο Αόριστο άρθρο
Ενικός αριθμός
Ονομ. ο η το ένας μια ένα
Γεν. του της των ενός μιας ενός
Αιτ. το(ν) τη(ν) το ένα(ν) μια ένα
Πληθυντικός αριθμός
Ονομ. οι οι τα
Γεν. των των των
Αιτ. τους τις τα
Το αόριστο άρθρο δεν έχει πληθυντικό αριθμό.

19. Σελ. 49-64
Διάρκεια: 12 ογδοντάλεπτες περιόδους

20. Λογοτεχνικές περιγραφές
Εικονογραφημένη ιστορία
Ενημερωτικά κείμενα από εγκυκλοπαίδειες, άρθρα
εφημερίδων, περιοδικών και διαδικτύου
Μύθος
Ποίημα
Μικρές αγγελίες
Παραμύθια

21. Ο Μάγκας Λογοτεχνικό περιγραφικό
κείμενο
Ο Τεντέν και ο Μιλού Εικονογραφημένη ιστορία
Τα χαρακτηριστικά των ζώων Διαδικτυακό κείμενο
Αγάπες με ουρά Λογοτεχνικό κείμενο
Οι δύο φίλοι Ποίημα
Τα ζώα της εξοχής Λογοτεχνικό κείμενο
Η καρδιά ενός ποντικού
Η θλιμμένη αγελάδα
Ο Λευτέρης και ο φίλος του ο Άργος
Δεν καταδικάστηκε ο φιλόζωος
που τάιζε τα αδέσποτα

22. Γενικός σκοπός της ενότητας:
Τα παιδιά να γνωρίσουν τις ιδιαιτερότητες της δομής κειμένων που
περιγράφουν ζώα. Να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν τα στοιχεία αυτά
ως κατευθυντήριες γραμμές στην παραγωγή δικών τους παρόμοιων
κειμένων.
Επίσης να μιλήσουν για τη συμπεριφορά των ανθρώπων προς τα ζώα και
να εισηγηθούν τρόπους προστασίας τους όπου αυτό είναι απαραίτητο.
Μέσα από την αξιοποίηση των κειμένων των βιβλίων καθώς και άλλων
συνοδευτικών, επιπρόσθετων κειμένων αναμένεται τα παιδιά να
καταστούν ικανά να αντλούν, να αναλύουν και συγκρίνουν πληροφορίες
που θα τους προσφέρονται.

23. •Επίθετα και μετοχές που λειτουργούν ως
επίθετα
•Αιτιολογικές προτάσεις
•Οριστικά και αόριστα άρθρα
•Κλίση επιθέτων σε –ής, -ία, -ί, και -ύς, -ιά, ύ
•Απλές και επαυξημένες προτάσεις

24. Οι μαθητές:
o Να συνειδητοποιήσουν την ιδιαιτερότητα της δομής κειμένων που περιγράφουν
ζώα (περιγραφικά: όπως το λογοτεχνικό απόσπασμα «ο Μάγκας» ή επιστημονικά: όπως «Τα
χαρακτηριστικά των ζώων»).
o Να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα βασικά στοιχεία ενός τέτοιου κειμένου και
να τα αξιοποιούν με επιτυχία στην παραγωγή του δικού τους προφορικού και σε
δεύτερο στάδιο γραπτού λόγου.
o Να έρθουν σε επαφή και να εντοπίσουν τα βασικά μέρη μιας εικονογραφημένης
ιστορίας.
o Να μετατρέπουν εικονογραφημένη ιστορία σε αφηγηματικό λόγο και το
αντίστροφο.
o Να δημιουργούν δική τους εικονογραφημένη ιστορία.
o Να παρουσιάσουν (εξωτερική περιγραφή, προτερήματα και ελαττώματα) ζώα τα οποία είναι
ήρωες κινουμένων σχεδίων.

25. o Να γνωρίσουν τη διαδικτυακή αρθρογραφία.
o Αντλώντας πληροφορίες μέσα από μικρές αγγελίες να δημιουργήσουν δική τους μικρή
αγγελία που θα περιλαμβάνει τα απαραίτητα βασικά στοιχεία (εξωτερικά και εσωτερικά
χαρακτηριστικά του ζώου).
o Να συνεργάζονται ανά δύο ή ομαδικά παράγοντας έργο προφορικό ή γραπτό.
o Να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για σκοπούς εύρεσης πληροφοριών που θα τους
βοηθήσουν να δώσουν απαντήσεις σε προβληματισμούς που δυνατό να έχουν.
o Να αντιληφθούν ότι η χρησιμότητα των σκύλων στους ανθρώπους εξαρτάται από τα
ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ζώου (πληροφορίες από την ιστοσελίδα www.zoofilia.gr.)
o Να εικονογραφήσουν άρθρα από τη «Διακήρυξη για τα δικαιώματα των ζώων» και
να τα αποδώσουν με το δικό τους απλό τρόπο.
o Να υποδύονται τους ρόλους δύο αιώνιων εχθρών (του σκύλου και της γάτας),
προσπαθώντας μέσα από επιχειρήματα να στηρίξουν τη θέση «Εγώ είμαι ο καλύτερος».
o Να φτιάχνουν ποιήματα για ζώα, ακολουθώντας το μοντέρνο τύπο γραφής ή τον
παραδοσιακό (ομοιοκαταληξία), και έχοντας ως αφετηρία το ποίημα «Οι δύο φίλοι» του
Ζ. Παπαντωνίου.

26. o Να θέτουν ερωτήματα σε πραγματική κατάσταση συνέντευξης με στόχο τη
συλλογή πληροφοριών όσον αφορά τη ζωή ενός κτηνοτρόφου σε μια φάρμα.
o Να ανακοινώνουν και στη συνέχεια παρουσιάζουν τις πληροφορίες που συνέλεξαν
από τη συνέντευξη τους.
o Μέσα από παρατήρηση να είναι σε θέση να αντλούν πληροφορίες που αφορούν τη
ζωή των ζώων και των ανθρώπων σε μια φάρμα και να τις παρουσιάζουν προφορικά
και γραπτά (π.χ. μέσα από φωτογραφικό υλικό και λεζάντες).

27. o Οι γραμματικοί στόχοι της ενότητας.
o Να εμπλακούν στη διαδικασία της αυτοαξιολόγησης και ετεροαξιολόγησης της
δουλειάς τους με βάση δοσμένα απλοποιημένα κριτήρια, με στόχο πάντοτε τη βελτίωση.
o Να χρησιμοποιούν τον Η.Υ. ως εργαλείο μάθησης (power point, kidspiratio, word,
διαδίκτυο).
o Να συνεργάζονται στην ομάδα με τρόπο δημιουργικό (ομάδες με ξεκάθαρους ρόλους).
o Να επιχειρηματολογούν στηρίζοντας τις απόψεις τους.
o Να εμπλακούν σε διερευνητικές δραστηριότητες.
o Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιο τους και να παράξουν προφορικό και γραπτό λόγο
χρησιμοποιώντας εξειδικευμένο λεξιλόγιο.
o Να οικοδομήσουν νέες γνώσεις στηριζόμενοι σε προηγούμενες.

28. o Να απολαύσουν την υπέροχη ιστορία.
o Να δραματοποιήσουν την ιστορία (γίνεται κατανομή των διαφόρων μερών: αρχή, μέση και τέλος
στις διάφορες ομάδες της τάξης).
o Να προσφέρουν δικές τους εισηγήσεις - λύσεις στον ταυρομάχο για να βγει από το αδιέξοδό
του.
o Παραλληλισμός του Ευγένιου Τριβιζά και του Αίσωπου που δείχνουν μια προτίμηση στη χρήση
ζώων ως κεντρικών ηρώων των ιστοριών τους.
o Να μελετήσουν κάποιο μύθο του Αισώπου που θα επιλέξουν οι ίδιοι και να τον παρουσιάσουν
μέσα από σχέδιο.
o Να επισημάνουν τον διδακτικό χαρακτήρα που έχουν οι ευχάριστες ιστορίες των δύο
συγγραφέων – εντοπισμός του επιμυθίου.
o Να δραματοποιήσουν κάποιο από τους μύθους του Αισώπου τονίζοντας πως ο συγγραφέας
αξιοποιώντας τα χαρακτηριστικά κάθε ζώου κατάφερε με ευχάριστο τρόπο να μας διδάξει κάτι.
o Να ταξιδέψουν με τη φαντασία τους στο μαγικό κόσμο του παραμυθιού.
o Να φτιάξουν το δικό τους ομαδικό παραμύθι με μάγους και μάγισσες.

29. Προηγείται δραστηριότητα στα πλαίσια της Αγωγής Υγείας κατά την οποία τα παιδιά
καλούνται μετά από σχετική συζήτηση να επιλέξουν δύο επίθετα που θα περιέγραφαν
προτερήματα τους και δύο που θα αναφέρονταν σε ελαττώματα τους. Δίδεται έμφαση
στο να αιτιολογήσουν αυτά που λένε.
Σαν δεύτερη δραστηριότητα καλούνται να πουν κάτι θετικό για κάθε μέλος της
ομάδας τους. Τα αναρτημένα επίθετα, από τα οποία καλούνται να επιλέξουν,
συμπεριλαμβάνουν κυρίως τα επίθετα της σελίδας 51 του βιβλίου τους (εποπτικά).
Μέσα από τις δραστηριότητες αυτές επιχειρείται να γίνει μια πρώτη επαφή με τα
επίθετα που θα χρησιμοποιήσουν στα πλαίσια της ενότητας και ως εκ τούτου τα παιδιά
μετά από αυτό να είναι σε θέση να γνωρίζουν την αιτιολογία τους και να τα
χρησιμοποιούν στην κατάλληλη επικοινωνιακή περίσταση.

30. Στα παιδιά δίδεται ένα κείμενο από το βιβλίο «Μαθαίνω να γράφω κείμενα» της
Άννας Ιορδανίδου, με τίτλο «Γεια σας είμαι ο κάστωρ....». Το κείμενο εισάγει
τους μαθητές στην περιγραφή ζώου. Είναι οργανωμένο με τέτοιο τρόπο ώστε τα
δομικά στοιχεία ενός περιγραφικού κειμένου να δίδονται ξεκάθαρα στα παιδιά.
Είναι εμπλουτισμένο με επίθετα και γραμμένο στο πρώτο πρόσωπο. Γίνεται
επεξεργασία του μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες όπως: αναπαράσταση
μιας μέρας στη ζωή του κάστορα ή ζωγραφική παρουσίαση της φωλιάς του.
Επισημαίνονται ιδιαίτερα τα προτερήματα και ελαττώματα του και τονίζεται η
κοινωνική του φύση ως παράδειγμα προς μίμηση για μας.
Με αφορμή το κείμενο τα παιδιά καλούνται να παρουσιάσουν το δικό τους
κατοικίδιο μέσα από τα δικά του μάτια. Μια πρώτη ιδεοθύελλα προσφέρει
πολύτιμη βοήθεια σε όλους για ένα σωστό ξεκίνημα.

31.  Εικόνα ενότητας και γενικά στοιχεία – τι θα διαπραγματευθούμε τις επόμενες μέρες και
σύνδεση με την δραστηριότητα το δικό μου κατοικίδιο.
Βιβλίο Πηνελόπης Δέλτα «ο Μάγκας» (τίτλος του βιβλίου , συγγραφέας- τι σχέση θα έχει με το
δικό μας- απόσπασμα)
Ανάγνωση από το λογοτεχνικό βιβλίο ενώ τα παιδιά προσπαθούν να εντοπίσουν τα δομικά
στοιχεία του κειμένου ( χώρος, χρόνος, ήρωες και χαρακτηριστικά τους).
Τεκμηρίωση των απαντήσεων των παιδιών μέσα από κομμάτια του κειμένου
Ομαδική δουλειά (καρτέλες επιθέτων κει μετοχών στον πίνακα) φυλλάδιο και Η.Υ. -πρόγραμμα
kidspiration. Η δραστηριότητα στηρίζεται στη συνεργατική μάθηση και έτσι γίνεται στις ομάδες, σε
πρώτο στάδιο αφορά τον Μάγκα και σε δεύτερο με τη βοήθεια της φαντασίας τους το Μήτσο. Η
κάθε ομάδα ανακοινώνει τα αποτελέσματα της.
Τα παιδιά είναι έτοιμα να απαντήσουν την άσκηση 2 του βιβλίου τους στη σελίδα 52 (σε διαφάνεια
παρουσιάζονται και συζητούνται τα σημεία που θα συμπεριλαμβάνει η εργασία τους)
Αιτιολογικές προτάσεις μέσα από όλο το μάθημα και διαφάνεια (προφορικά και γραπτά)
Αυτοαξιολόγηση και ετεροαξιολόγηση
Αναπαράσταση της σκηνής με το μαντηλάκι (ο Μάγκας λεει μεγαλόφωνα τους προβληματισμούς
του)

32.  Βιβλία με εικονογραφημένες ιστορίες (φέρνουν τα ίδια τα παιδιά), με τη βοήθεια τους
επισημαίνουμε τα βασικά στοιχεία μιας τέτοιας ιστορίας (ιδεοθύελλα στον πίνακα με τα
χαρακτηριστικά της)
Συζήτηση για την εικόνα και το τίτλο του βιβλίου (θα μπορούσαν να τις έχουν μπροστά τους
ανακατεμένες και να τις τοποθετήσουν στην σωστή χρονολογική σειρά, προτού την δουν στο
βιβλίο)
Οι ήρωες και οι χαρακτήρες τους: επίθετα που θα αναφέρονταν στην εξωτερική εμφάνιση αλλά
και το χαρακτήρα τους.
Προφορική αναδιήγηση της ιστορίας και στη συνέχεια γραπτή (παράγραφοι με βάση τις εικόνες
και της εξέλιξη της ιστορίας, χρονικές φράσεις και επίθετα).
Συμπλήρωση της εργασίας του βιβλίου
Με τη βοήθεια του προγράμματος «Πανδώρα Πλάτωνας» δημιουργία στον υπολογιστή δικής
τους σύντομης εικονογραφημένης ιστορίας.
Μετά από εισήγηση των ίδιων των παιδιών παρουσίαση Ζώων που είναι χαρακτήρες κινουμένων
σχεδίων (διαδίκτυο ,δημιουργία φυλλαδίου συλλογής τέτοιων ηρώων)-εργασία για το σπίτι
Τετράδιο εργασιών σελ. 29 και 30 (δυνατότητα να γίνει σε αυτό το στάδιο ή με το τέλος της
ενότητας).

33.  Στο στάδιο αυτό διευθετήθηκε επίσκεψη ενός ιδιοκτήτη καταστήματος κατοικίδιων
ζώων στο σχολείο. Τα παιδιά προετοίμασαν ερωτήσεις τις οποίες είχαν την ευκαιρία
να υποβάλουν κατά την συνέντευξη.
Είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά κάποια από τα πιο δημοφιλή κατοικίδια και να
ακούσουν σημαντικές πληροφορίες για την φροντίδα και περιποίηση τους.
Το φωτογραφικό υλικό αξιοποιήθηκε για τον εμπλουτισμό του ημερολογίου της
τάξης. Οι φωτογραφίες συνοδεύονταν από επεξηγηματικά μικρά κείμενα, πλούσια σε
επίθετα.

34.  Τι είδος κειμένου είναι: άρθρο από το διαδίκτυο – πού τα συναντάμε και ποιοι τα γράφουν
(www.zoofilia.gr) εντοπισμός του πρωτότυπου άρθρου στο διαδίκτυο (διαφορετικό από αυτό στο
βιβλίο) και επεξήγηση της λέξης διασκευή.
 Ανάγνωση του κειμένου με στόχο τον εντοπισμό στοιχείων εξωτερικής περιγραφής αλλά και
επιθέτων που αναφέρονται στο χαρακτήρα του.
Ιδεοθύελλα επιθέτων στον πίνακα με τρόπο που να είναι ξεκάθαρη η κατηγοριοποίηση σε:
εξωτερική περιγραφή και χαρακτήρα
 Ιδιαίτερη αναφορά στα επίθετα που αναφέρονται στα χρώματα και κυρίως το σταχτί (κανελής,
θαλασσής, κεραμιδής, καφετής, βυσσινής).
Με τη βοήθεια του projector παρουσιάζεται κείμενο στο οποίο περιλαμβάνονται τέτοια επίθετα.
Το συμπληρώνουμε μαζί και με αυτό το τρόπο καταλήγουμε να κλίνουμε το επίθετο σταχτής
(εποπτικό – βιβλίο γραμματικής το εντοπίζουμε). Συμπλήρωση των εργασιών 2 και 3 σελ. 56-57.
 Συζήτηση της πρώτης άσκησης. Με βάση τα βοηθητικά σημεία δυνατό να φτιάξουν ένα δικό
τους ιστόγραμμα στο τετράδιο το οποίο θα τους βοηθήσει να παράξουν μια πετυχημένη εργασία.
(Αρχική ανταλλαγή απόψεων στην ομάδα-λεξικό απαραίτητο)

35.  Ψάχνοντας στην ιστοσελίδα του παρόντος κειμένου εντοπίσαμε ένα κείμενο το
οποίο αναφερόταν στα δικαιώματα των ζώων. Με εισήγηση των μαθητών τα
μελετήσαμε και κάθε ομάδα ανέλαβε να εικονογραφήσει και παρουσιάσει με το δικό
της τρόπο ένα (συμβολικό σχέδιο).
Στα παιδιά δίδεται φύλλο εργασίας το οποίο συμπεριλαμβάνει μικρές αγγελίες για
σκύλους. Τις μελετούν στις ομάδες τους και εντοπίζουν τα βασικά στοιχεία μιας
τέτοιας αγγελίας. Αναλαμβάνουν να ετοιμάσουν και οι ίδιοι παρόμοια έχοντας ως
βοηθό το διαδίκτυο (αντλούν από αυτό τις επιστημονικές πληροφορίες που
χρειάζονται).
Συζήτηση με θέμα: κάθε άνθρωπος επιλέγει το τύπο του σκύλου που του
ταιριάζει – σύνδεση και με την περίοδο κυνηγίου.
Τετράδιο εργασιών σελίδες 31-32
Φυλλάδιο με επιπρόσθετες μικρές αγγελίες (ένα σε κάθε ομάδα) μελέτη των
βασικών στοιχείων – απλή και επαυξημένη πρόταση (πολλές πληροφορίες)- φτιάχνουν
μια δική τους παρόμοια αγγελία (για κάποιο ζωάκι που χάθηκε) και ετοιμάζουν
συνοδευτική αφίσα που θα αναρτηθεί.

36. Παρουσίαση συγγραφέων που έχουν ως ήρωες ζώα – Τι πετυχαίνουν (από την αρχή
της ενότητας στο πίσω μέρος της τάξης τα ίδια τα παιδιά έχουν δημιουργήσει μια νέα
«βιβλιοθήκη» με βιβλία, παραμύθια , εικονογραφημένες ιστορίες με ήρωες ζώα την
οποία μπορούν να επισκέπτονται καθημερινά). Θα μπορούσε ως δημιουργική εργασία
που θα περατωθεί σε διάστημα αρκετών ημερών να τους δοθεί ένα φυλλάδιο
(Παραμύθια και βιβλία με ζώα) στο οποίο να προτείνονται κάποιες δραστηριότητες
που να εμπλέκουν την πλούσια αυτή συλλογή.
Ανάγνωση του πρώτου μέρους - συζήτηση και εντοπισμός στο κείμενο των ιδιαίτερων
γνωρισμάτων του σκύλου και της γάτας τα οποία μας σκιαγραφούν και τις μεταξύ τους
σχέσεις (εργασία 1 σελ.59)
Ζωντανεύουμε το ποίημα μέσα από μεγαλόφωνη ανάγνωση.
Υπόδυση ρόλων και επιχειρηματολογία: ανά δύο ετοιμάζουν ένα σύντομο θεατρικό
διάλογο κατά τον οποίο θα πρέπει να μας πείσουν όσον αφορά το ποιος είναι ο
Καλύτερος βράβευση του πιο πειστικού ζευγαριού.
Συλλογή ποιημάτων που αναφέρονται σε ζώα και σύνθεση ενός δικού τους.

37. Τα παιδιά έχουν μαζέψει εικόνες και καταγράψει σύντομα κείμενα, πληροφορίες (αξιοποιώντας το
πλούσιο υλικό της βιβλιοθήκης, το διαδίκτυο και τις εγκυκλοπαίδειες) όσον αφορά τις δύο βασικές
ομάδες ζώων που βρίσκονται κοντά στον άνθρωπο (στο πίνακα, κατά τα πρώτα μαθήματα της
ενότητας είχε γίνει διαχωρισμός και καταγραφεί των ζώων που προσφέρουν στον άνθρωπο
συντροφιά και αυτών που δίνουν τροφή- δημιουργία ομαδικών συνθέσεων). Αφόρμηση του
μαθήματος από αυτές τις ομαδικές εργασίες.
Στον υπολογιστή (εργαστήριο υπολογιστών) τα παιδιά έχουν το κείμενο μπροστά τους και
προσπαθούν να το βάλουν σε μια λογική σειρά εντοπίζοντας τις λέξεις κλειδιά.
Συζήτηση - χωροχρονική παρουσίαση του κειμένου και σκιαγράφηση του χαρακτήρα των βασικών
ηρώων.
Εντοπισμός οριστικών και αόριστων άρθρων (συμπλήρωση σύντομης, σχετικής, ελλιπούς
εργασίας).
Προετοιμασία της επικείμενης επίσκεψης των παιδιών στο Ινστιτούτο Γεωργικών ερευνών
στην Έπαυλη Αθαλάσσας με τη βοήθεια της τέταρτης εργασίας σελίδα 63. Κάθε ομάδα μετά από
κλήρωση αναλαμβάνει ένα από τα τρία θέματα. Επιστήνεται η προσοχή των παιδιών στο ότι θα
εμπλακούν σε μια διαδικασία λεπτομερούς παρατήρησης με όλες τις αισθήσεις τους καθώς θα
παίξουν και το ρόλο του δημοσιογράφου που στόχο έχει να γνωρίσει σε βάθος τη ζωή κοντά στα
ζώα (σημειωματάριο, φωτογραφική, μαγνητοφωνάκι και αν είναι δυνατό κάμερα)

38.  Ομαδική επεξεργασία της τέταρτης εργασίας και παρουσίαση του αποτελέσματος της
προσπάθειας κάθε ομάδας (εποπτικό με τα επίθετα της σελίδας 63 έμφαση στη χρήση τους κατά
την ολοκλήρωση των εργασιών)
 Φωτογραφίες- δημιουργία ημερολόγιου με φωτογραφίες και λεζάντες από την επίσκεψη και
ανάρτηση του στην τάξη.
 Τετράδιο εργασιών σελ. 34
 Συμπλήρωση μύθου (βιβλίο μαθητή σελ.62) – Δυνατότητα επεξεργασίας και κάποιου από τους
μύθους του Αισώπου (π.χ. Το συμβούλιο των ποντικών) όπου τα παιδιά να αναπαραστήσουν
κομμάτια του μύθου με έμφαση στις κινήσεις του σώματος, τις εκφράσεις του προσώπου και τους
κατάλληλους διάλογους. Μια τέτοια επεξεργασία μπορεί να ξεκινήσει από τη τοποθέτηση των
μπερδεμένων εικόνων της ιστορίας σε μια λογική σειρά, τη διήγηση της προτού διαβαστεί και την
αναδιήγηση της μετά, την παρουσίαση υποθετικών καταστάσεων όπως την άφιξη δύο νέων
ποντικών και το τι θα έλεγαν σε αυτούς τα υπόλοιπα ποντίκια(θεατρικό παιχνίδι).
 Με αφορμή το μύθο και την επίσκεψη τα παιδιά μπορούν να κάνουν μια μικρή έρευνα για
σχετικές παροιμίες του τόπου μας.

39. Στήνεται το σκηνικό της ιστορίας με βάση το τίτλο και την εικόνα.
Μετά την πρώτη ανάγνωση θα χωριστεί το κείμενο σε σκηνές.
Τα συναισθήματα και η πορεία που ακολουθούν μέσα στο κείμενο (η ψυχική κατάσταση των
ηρώων)
Αναπαράσταση μιας σκηνής (συζήτηση όσον αφορά τους πρωταγωνιστές τα λόγια τα κοστούμια
και τα σκηνικά).
 Γράμμα στον Ευγένιο Τριβιζά (ευχαριστώντας τον, ρωτώντας τον και παροτρύνοντας τον να
δημιουργήσει και άλλες θαυμάσιες ιστορίες που πάντα έχουν κάτι να μας πουν ενώ μας
διασκεδάζουν την ίδια στιγμή).
Σύνδεση του με γνωστές τους ιστορίες με μάγους όπως το παραμύθι «Η Ροδούλα και η
Χιονούλα» όπου ένας από τους κεντρικούς ήρωες είχε μεταμορφωθεί, από ένα νάνο, σε αρκούδα.
Ταξίδι στη φαντασία: καλούνται να πλάσουν με τη φαντασία τους τις σκηνές της ιστορίας και να
μπουν και αυτοί στο παραμύθι ως κάποιο άλλο άτυχο πλάσμα που το μεταμόρφωσε κάποια μάγισσα
σε ένα ζωάκι.
Να μας παρουσιάσουν τη νέα τους ζωή.

40. ΔΡΑΜΑΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΕΡΕΥΝΑ
ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ
ΚΑΙ ΣΚΟΠΙΜΗ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ
ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΑ
ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΑ
ΑΓΓΕΛΙΕΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΛΕΖΑΝΤΕΣ
ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΠΟΙΗΜΑ

43. •Ζώα υπό εξαφάνιση
•Ενδημικά ζώα της
Κύπρου
(Οικολογία)
Ζωντανεύω ένα από τους
μύθους του Αισώπου
(Θεατρικό παιχνίδι) «Μαντεύω» παιχνίδι
με ζώα
(Αγγλικά)
Ομάδες ζώων
(Επιστήμη)
Έρευνα στην τάξη και το σχολείο
για τα κατοικίδια. Συμπλήρωση
σχετικού πίνακα και δημιουργία
γραφικών παραστάσεων
(Μαθηματικά)
Το πορτραίτο του
αγαπημένου μου
ζώου
(Τέχνη)
Τραγούδια με ζώα
(Μουσική)
Δημιουργώντας ένα
φωτεινό παντογνώστη
με θέμα τα ζώα
(Σχεδιασμός και
Τεχνολογία)
Η κτηνοτροφία στην Ελλάδα και
Κύπρο και ο ρόλος της στην
οικονομία των χώρων
(Γεωγραφία)
Τα ζώα μας διδάσκουν με το
τρόπο ζωή τους (πιστά,
κοινωνικά, αλληλοβοήθεια...)
(Αγωγή Υγείας)
Παροιμίες με
ζώα
(Πολιτισμός)
Ζώα σύμβολα
στην ιστορία
(Ιστορία)

44. ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΕΣ – ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. Ειδικές Προτάσεις ( συνδ. Ότι, πως, που)
Α: λέω, πιστεύω, νομίζω, ξέρω γνωρίζω, δείχνω αισθάνομαι,
υποστηρίζω κ.α
Υ: απρόσωπα ρήματα(σελ. 156): φαίνεται, διαδίδεται,
λέγεται ακούγεται κ.α
Απρόσωπες εκφράσεις: είναι κρίμα, είναι ψέμα, είναι
βέβαιο κ.α.
Π.Χ. Πίστευα ότι τελικά θα άλλαζε γνώμη
2. Πλάγιες ερωτηματικές: εκφράζουν ερώτηση ή απορία
Συνδέσμους (σελ 171): αν, μήπως
Ερωτ. αντωνυμίες(σελ 120): τι, πόσος, ποιος κ.α.
Ερωτ. επιρρήματα: πότε, πού, πώς ,κ.α.
Α: ρωτώ, αναρωτιέμαι, απορώ, σκέφτομαι αμφιβάλλω, ξέρω,
βλέπω κ.α
Υ: απρόσωπα ρήματα και απρόσωπες εκφράσεις με
παρόμοια σημασία:
είναι ζήτημα, είναι παράξενο, δεν είναι βέβαιο, δεν έχω
ιδέα κ.α
Π.Χ. Πες μου ποιος σε χτύπησε
3. Βουλητικές: εκφράζουν επιθυμία, σχεδιασμό ή ευχή.
Εισάγονται με το «να» το οποίο δε μπορούμε να το
αντικαταστήσουμε με «για να» (τελικές)
Α: θέλω, μπορώ, προτρέπω, εμποδίζω, παρακαλώ,
απαγορεύω, εύχομαι, αναγκάζομαι, σκοπεύω κ.α.
Υ: απρ. ρήμ: πρέπει, χρειάζεται, απαγορεύεται, επιτρέπεται,
συμβαίνει κ.α.
Απρ. εκφρ: είναι ανάγκη, είναι αδύνατον, είναι ώρα, είναι
καιρός, είναι ντροπή, είναι φυσικό, είναι δυνατό, είναι καλύτερα
κ.α.
Π.Χ. Θέλω να μου κάνεις μια χάρη. Φαίνεται να
ξεκαθαρίζουν τα πράγματα
4. Ενδοιαστικές: εκφράζουν φόβο, ανησυχία, δισταγμό για
κάτι. [Μήπως και μη(ν)]

45. Α: φοβάμαι, ανησυχώ, υποπτεύομαι, τρέμω, τρομάζω,
αγωνιώ, υποψιάζομαι, προσέχω κ.α.
Π.Χ. Φοβάμαι μήπως αποτύχω στις εξετάσεις
5. Αναφορικές: Αναφέρονται σε μία λέξη ή φράση κάποιας
άλλης πρότασης
Εισάγονται με τις αναφορικές αντωνυμίες ο οποίος, όποιος,
όσος, ό,τι και το που
Π.Χ. Συνάντησα μια κοπέλα η οποία/που ήταν
συμμαθήτρια μου
6. Υποθετικές: δηλώνουν ότι κάτι πρέπει να γίνει( εκπληρωθεί)
για να πραγματοποιηθεί στη συνέχεια το περιέχομενο της
κύριας πρότασης.
Εισάγονται με τους υποθετικούς συνδέσμους: αν, εάν, άμα,
εφόσον, είτε…είτε
Αν θέλεις, τηλεφώνησέ μου το απόγευμα Πήγαινε στο γιατρό
αν δεν είσαι καλά
Πλάγια υποθετική (ΥΠΟΘΕΣΗ) + πρότ(ΑΠΟΔΟΣΗ) =
ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
7. Χρονικές: εκφράζουν χρόνο. Εισάγονται με τους χρονικούς
συνδέσμους(σ171): αφού, όταν, μόλις, πριν, όποτε, ώσπου,
μέχρι που/να, καθώς, όσο κ.α.
Π.Χ. Όταν πεινάσεις, βάλε να φας. Γύρισε στο σπίτι πριν
βραδιάσει
8. Αιτιολογικές: Τις χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να
επιχειρηματολογήσουμε για κάτι ή για να φανερώσουμε την
αιτία για την οποία γίνεται αυτό που δηλώνει η κύρια πρόταση.
Εισάγονται με τους αιτιολογικούς συνδέσμους (σ171): γιατί
επειδή, διότι, αφού, μια και / που κ.α.
Π.Χ. Ο Τάκης ήρθε μόνος του, αφού η Χριστίνα έμεινε στο
σπίτι
9. Α. Εναντιωματικές: φανερώνουν εναντίωση, δηλαδή ισχυρή
αντίθεση σε αυτό που δηλώνει η κύρια πρόταση. Εισάγονται με
τους συνδέσμους: αν και, ενώ, μολονότι κι ας
Πήγαμε εκδρομή αν και έβρεχε
Β. Παραχωρητικές: εισάγονται με τους συνδέσμους: και αν,
και να, κι ας.

46. Και να με παρακαλέσει, δεν πρόκειται να τον
βοηθήσω
10. Τελικές: Τις χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να δείξουμε για
ποιο σκοπό γίνεται κάτι. Εισάγονται με το «για να» και μερικές
φορές (κυρίως έπειτα από ρήματα που δείχνουν κίνηση) με το
«να»
Τρέχει να προλάβει το τρένο.
11. Αποτελεσματικές ή συμπερασματικές: Δείχνουν το
αποτέλεσμα της πράξης της κύριας πρότασης. Εισάγονται με
τους αποτελεσματικούς συνδέσμους ώστε, που.
Περπατήσαμε τόσα χιλιόμετρα, ώστε στο τέλος
κουραστήκαμε.
Χατζής Κωνσταντίνος

47. 4η ΕΝΟΤΗΤΑ
Τα ζώα που ζουν κοντά μας
ΓΡΑΠΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ
ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ
Να περιγράψετε το χαρακτήρα του Μπακ με βάση τα στοιχεία που
περιέχονται στο κείμενο χρησιμοποιώντας όσο το δυνατόν
περισσότερα επίθετα και αιτιολογώντας τους χαρακτηρισμούς σας.
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
Ποια ζώα θα θέλατε να είχατε εσείς ως συντρόφους;
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
Όνομα…………………......
Επώνυμο…………………
Βαθμός...............................
Hμ/νία................................
ΤΖΑΚ ΛΟΝΤΟΝ
Ένας σκύλος σωτήρας (Ανθολόγιο σελ.40-41)

48. 4η ΕΝΟΤΗΤΑ
Τα ζώα που ζουν κοντά μας
ΓΡΑΠΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ
ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ
Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με τα επίθετα του
κειμένου, γράφοντας παράλληλα και τα ουσιαστικά που οι λέξεις
αυτές προσδιορίζουν.
ΕΠΙΘΕΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΠΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΟΥΝ
Κτ_νος, κτ_νίατρος, σκ_λος, ζ_ ο, ζωόφ_λ_ς, κ_ν_γός, θηλ_κό,
αρσεν_κό,τρίχ_μα, καφετ_, λαδ_, κανελ_ς, β_σσιν_ς, σταχτ_ς,
σταχτ_, περ_λ__μιο, θαλασσ_ς, κτ_νιατρ__ο, γ_αλ_στερός, π_κνός,
παιχνιδιάρ_ς, απόχρ_ση, παχ_ς, φουντ_τή, π__μένας, λ_κόσκ_λο,
κτ_νοτρ_φία, κτ_ν_τρόφ_ς, εμβ_λιο, περίθαλψ_, φρ_ντίδα,
μικρόσ_μο, μεγαλ_σ_μο, κ_νοκομ__ο, κατ__κίδια.

49. 4η ΕΝΟΤΗΤΑ
Τα ζώα που ζουν κοντά μας
ΓΡΑΠΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ
ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΛΕΞΕΙΣ ΟΡΙΣΜΟΣ
κτήνος
κυνοκομείο
κτηνίατρος
ζωόφιλος
αγρόκτημα
Να αναγνωρίσεις ποια από τις παρακάτω προτάσεις είναι απλή και
ποια επαυξημένη.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΙΔΟΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Ο σκύλος γαβγίζει.
Η γάτα είναι άρρωστη.
Η γάτα μας ήταν άρρωστη χθες.
Το άλογο του Γιάννη είναι 20 χρόνων.
Οι κότες κοιμούνται.
Ο σκύλος είναι πιστός φίλος του ανθρώπου.

50. 4η ΕΝΟΤΗΤΑ
Τα ζώα που ζουν κοντά μας
ΓΡΑΠΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ
ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ
 Παρατήρησε τις εικόνες και γράψε παρακάτω μια ιστορία με
πρωταγωνιστές τα ζώα των εικόνων.
ΤΙΤΛΟΣ:……………………………………….................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
ΔΑΣΚΑΛΟΣ:
ΦΩΤΗΣ ΣΤΑΜΟΣ

51. 3o ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ
(Τα ζώα που ζουν κοντά μας)
1. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω προτάσεις:
α.) από απλές σε επαυξημένες:
 Το χωριό έχει μια πλατεία.
 ___________________________________________________________
 Ο γείτονάς μου έχει ένα σκύλο.
 ___________________________________________________________
β.) από επαυξημένες σε απλές:
 Το εντυπωσιακό παγόνι έχει πολύχρωμα μεγάλα φτερά.
 ___________________________________________________________
 Τα μικρά παιδιά αγαπούν πολύ τις εκδρομές στη φύση.
 ___________________________________________________________
2. Να φτιάξεις αιτιολογικές προτάσεις συνδέοντας τις παρακάτω προτάσεις με
τους αιτιολογικούς συνδέσμους που ταιριάζουν.
 Η μητέρα μου θα ταξιδέψει με πλοίο. Φοβάται τα αεροπλάνα.
 ______________________________________________________________
 Δεν το αγόρασα. Ήταν ακριβό.
 ______________________________________________________________
 Εξοικονομώ χρήματα. Το καλοκαίρι θα πάω στην Αμερική.
 ______________________________________________________________
 Δεν διάβασα τα μαθήματά μου. Ήμουν άρρωστος.
 ______________________________________________________________
3. Να βάλεις τα επίθετα που δίνονται σε παρένθεση στην κατάλληλη πτώση.
 Θαυμάζω τον ____________ (πλατύς) καταγάλανο ουρανό.
 Τα νερά των μεγάλων θαλασσών είναι ____________ (βαθύς).
 Πολύ __________ (φαρδύς) είναι η φούστα που φοράς.
 Διανύσαμε _____________ (μακρύς) αποστάσεις μέχρι να φτάσουμε.
 Ο Πέτρος είναι αρκετά ____________ (παχύς).
 Η βαλίτσα είναι __________ (ελαφρύς).
Όνομα:

52. 4. Διάβασε το κείμενο με προσοχή, υπογράμμισε τα επίθετα και τις μετοχές
σε θέση επιθέτου και γράψτα στα τρία γένη.
Ήταν ένα όμορφο καράβι, με καλαμένιο κατάρτι, ξάρτια από καφετή σπάγκο της τράτας και σημαιάκια
από πολύχρωμες κόλλες αετού, κίτρινες, πράσινες, κόκκινες. Στην πλώρη κρεμόταν μια μικρή
χειροποίητη άγκυρα από λιωμένη μολυβήθρα των διχτύων και στην πλευρά του, σε γαλάζιο φόντο με
μαύρα γράμματα: «Βούτυρο Βάνε». Συνήθως τα ντενεκεδένια καράβια βούλιαζαν, και εμείς είχαμε μεγάλη
αγωνία αν το καράβι θα επέπλεε.
Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο
5. Να συμπληρώσεις στις προτάσεις τα επίθετα που σχηματίζονται από τα
ουσιαστικά της παρένθεσης.
 Η Σοφία φοράει ένα όμορφο ___________ (θάλασσα) φόρεμα.
 Το χρώμα του δωματίου μου είναι ____________ (πορτοκαλί).
 Πολλά ζώα έχουν μπαλώματα ____________ (καφές).
 Ο ήλιος, όταν βασιλεύει, παίρνει ______________ (βύσσινο) χρώμα.
 Το ταγέρ της μαμάς μου έχει τρία ____________ (χρυσαφί) κουμπιά.
 Ο σταυρός μου είναι ____________ (ασήμι).
6. Συμπλήρωσε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τις παθητικές μετοχές
των ρημάτων που βρίσκονται στην παρένθεση.
 Η Μαρία ήρθε στο σπίτι με _______________ (χτυπιέμαι) γόνατα.
 Ο δήμαρχος ήταν το ____________ (τιμούμαι) πρόσωπο της εκδήλωσης.
 Όλοι οι _______________ (καταζητούμαι) ληστές συνελήφθηκαν.
 Σε περιοχές με μεγάλη σεισμική δραστηριότητα φτιάχνονται πολλά _____________
(λύομαι) σπίτια.
 Οι ______________ (διαμαρτύρομαι) κάτοικοι ανέλαβαν πρωτοβουλίες ενημέρωσης
των εφημερίδων για τα προβλήματα της περιοχής.
 Δεν έχουν μείνει πολλά ______________ (συστεγάζομαι) σχολεία στο νομό μας.
Τόνια

53. σελίδα 1 19/11/2007 Αναγνώστου Χρήστος
Τάξη Ε΄
Μάθημα: Γλώσσα Ενότητα: Τα ζώα που ζουν κοντά μας
3ο Επαναληπτικό μάθημα
Ονοματεπώνυμο:……………………………………………………………
1. Ακούω και γράφω:
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
2. Να αλλάξεις τις παρακάτω προτάσεις, χρησιμοποιώντας τον κατάλληλο αιτιολογικό
σύνδεσμο, όπως στο παράδειγμα:
α) Δεν πήγα εκδρομή και στενοχωρήθηκα πολύ.
Στενοχωρήθηκα πολύ, επειδή δεν πήγα εκδρομή.
β) Ήμουν άρρωστος και δεν έκανα τις εργασίες μου.
……………………………………………………………………………
γ) Μάλωσα με τον φίλο μου και είμαι στενοχωρημένος.
………………………………………………………………………………..
δ) Χιόνισε και πήγαμε στον Παρνασσό για σκι.
…………………………………………………………………………………
ε) Να φροντίζουμε τα ζώα. Το έχουν ανάγκη.
…………………………………………………………………………………..
3.Να συμπληρώσεις τις παρακάτω προτάσεις, γράφοντας τα επίθετα της παρένθεσης στον
κατάλληλο τύπο.
α) (σταχτής, -ιά, -ί) Ξαφνικά ο ουρανός γέμισε με ………………………σύννεφα.

54. σελίδα 2 19/11/2007 Αναγνώστου Χρήστος
β) (θαλασσής, -ιά, ί) Αγόρασα ένα ……………………… πουκάμισο.
γ) (κανελής, -ιά, ί ) Στην πλατεία είδα έναν …………………… σκύλο.
δ) (πορτοκαλής, -ιά, ί) Ο …………………τοίχος του δωματίου μου είναι
φανταστικός.
4. Να μεταφέρεις τις παρακάτω φράσεις στον άλλο αριθμό, όπως στο παράδειγμα:
α) οι βυσσινιές κουρτίνες → η βυσσινιά κουρτίνα
β) των καφετιών σκύλων → ………………………………………..
γ) της σταχτιάς γάτας → ………………………………………….
δ) ο θαλασσής καναπές → ………………………………………….
ε) ο μενεξεδής φιόγκος → …………………………………………..
στ) την κεραμιδιά σκεπή → …………………………………………….
5. Να μεταφέρεις τις παρακάτω φράσεις στον άλλο αριθμό, όπως στο παράδειγμα:
α) ο βαθύς ποταμός → οι βαθιοί ποταμοί
β) των μακριών διαδρόμων → …………………………………………….
γ) τη μακριά φανέλα → …………………………………………….
δ) η τραχιά επιφάνεια → ……………………………………………..
ε) τις βαριές φορεσιές → ………………………………………………
στ) τα φαρδιά πουκάμισα → ……………………………………………….
6. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του
οριστικού ή του αόριστου άρθρου.
α) …. αγαπημένο μου μάθημα είναι ….. Μαθηματικά.
β) …… από τα επόμενα Σαββατοκύριακά θα έρθω στο εξοχικό σου.
γ) …. Πέτρος χτύπησε …… συμμαθήτριά του.
δ) Του έκανε παρατήρηση ……. γείτονας από …. διπλανή πολυκατοικία.

55. σελίδα 3 19/11/2007 Αναγνώστου Χρήστος
Τάξη Ε΄
3ο Επαναληπτικό μάθημα Ονοματεπώνυμο:…………………………………….
ΤΟ ΑΡΡΩΣΤΟ ΑΛΟΓΟ από το ανθολόγιο (Ζ. Παπαντωνίου, σελ. 271)
Αφού διαβάσεις προσεχτικά μία φορά το κείμενο, να κλείσεις το βιβλίο σου και να απαντήσεις στις επόμενες
ερωτήσεις.
Διαβάζω προσεχτικά κάθε ερώτηση και υπογραμμίζω τη σωστή απάντηση (που είναι μία κάθε
φορά):
1. Τα άλογα βρισκόταν στην αγορά του Σαββάτου:
α) Γιατί ήταν για πούλημα.
β) Γιατί μετέφεραν προϊόντα.
γ) Θα πήγαιναν στον γιατρό.
δ) Για να διηγηθούν ιστορίες
.2. Τα άλογα μιλούσαν κάτω:
α) από μια καρυδιά
β) από έναν πλάτανο
γ) από μια μουριά
δ) από μια λεύκα
3. Το άλογο, που διηγιόταν, είχε χρώμα:
α) άσπρο β) καφετί γ) κόκκινο δ) σταχτί
4. Το άλογο διηγιόταν στ’ άλλα άλογα:
α) Την ευτυχισμένη ζωή, που ζούσε κοντά στο αφεντικό του.
β) Τα θαυμάσια των ταξιδιών του.
γ) Πώς το φόρτωνε το αφεντικό του.
δ) Τις ωραίες στιγμές που έζησε με τ’ άλλα ζώα.
5. Το άλογο σ’ όλη τη ζωή του:
α) Αλώνιζε β) Κουβαλούσε νερό γ) Γύριζε ένα μαγκανοπήγαδο
δ) Έτρεχε ιπποδρομίες
6. Σύμφωνα με το άλογο, πώς τιμώρησε ο Θεός τον άνθρωπο που το σκλάβωσε;
………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………..........
......................................................................................................................................

56. σελίδα 4 19/11/2007 Αναγνώστου Χρήστος
7. Τι είδε στα ταξίδια της φαντασίας του το άλογο;
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………….
8. Να περιγράψεις ένα άλογο που είδες και γνώρισες στην πραγματικότητα ή μέσα από
εικόνα ή άλλο.( το όνομά του, πότε και πού το γνώρισα, εξωτερική εμφάνιση, τι νιώθω γι’ αυτό, ένα σημαντικό
περιστατικό από τη ζωή μου μαζί του, συναισθήματα και σκέψεις μου γι’ αυτό το περιστατικό).
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

57. Κριτήριο Αξιολόγησης
Τάξη: Ε΄
Ενότητα: 4η
Τα ζώα που ζουν κοντά μας
Ονοματεπώνυμο:
Ημερομηνία:
Α. Ακούω και γράφω
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
Β. ΚΕΙΜΕΝΟ
Ο κόκορας, ο γάτος και το ποντίκι
Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα μικρό σταχτί ποντικάκι που λαχταρούσε να
βγει από τη φωλιά του για να γνωρίσει τον κόσμο.
- Είσαι μικρό ακόμα, το συμβούλευε η μητέρα του. Πρέπει να μεγαλώσεις πρώτα
και να μάθεις πολλά πράγματα.
Μα το ανυπόμονο ποντικάκι αποφάσισε μια μέρα να
βγει κρυφά από τους γονείς του. Ήταν μια όμορφη μέρα, ο
ήλιος έλαμπε στον ουρανό και το ποντικάκι κοίταζε με
θαυμασμό γύρω του. Τι ωραίος και πόσο μεγάλος ήταν ο
κόσμος!

58. Προχώρησε, προχώρησε κι έφτασε σ’ ένα
εξοχικό σπίτι. Από μια τρύπα του φράχτη μπήκε στην
αυλή. Εκεί, είδε δυο άγνωστα ζώα που τα ΄βλεπε για
πρώτη φορά. Το ένα είχε τέσσερα πόδια και απαλό
τρίχωμα, άσπρο στην κοιλιά και κανελί στη ράχη του.
Είχε μακριά ουρά και στρογγυλό κεφάλι με μικρά αυτιά
και μακριά μουστάκια. Ήταν ξαπλωμένο φαρδύ πλατύ
στο χώμα και απολάμβανε τον ήλιο.
- Τι όμορφο και ευγενικό ζωάκι! είπε μέσα του το
ποντικάκι. Θα μπορούσα να παίξω μαζί του, τόσο ήσυχο
που είναι!
Λίγο πιο πέρα βρισκόταν ένα άλλο ζώο. Αλλά
ήταν τόσο παράξενο! Είχε δύο πόδια, με πέντε δάχτυλα
και σουβλερά νύχια, μια χρωματιστή και φουντωτή
ουρά, πολύχρωμα φτερά και ένα κατακόκκινο λειρί. Τα
μάτια του γυάλιζαν άγρια και η μύτη του ήταν σκληρή
και σουβλερή.
- Τι επικίνδυνο ζώο! είπε μέσα του το ποντικάκι.
Το επικίνδυνο ζώο που ήταν ένας κόκορας, όταν είδε το ποντικάκι,
προχώρησε προς το μέρος του, φούσκωσε κι ένα δυνατό «κικιρίκου!» βγήκε από το
ανοιχτό ράμφος του. Το ποντικάκι τρόμαξε και το ΄βαλε στα πόδια.
Όταν έφτασε στη φωλιά του, λαχανιασμένο από το τρέξιμο και κιτρινισμένο
από το φόβο, διηγήθηκε την περιπέτειά του στους γονείς του.
- Παιδί μου, του είπε η ποντικίνα, είδες πόσο λίγα πράγματα ξέρεις από τον κόσμο;
Το δεύτερο ζώο που φοβήθηκες είναι ο κόκορας. Δεν είναι καθόλου επικίνδυνος,
γιατί εμάς τα ποντίκια δε μας πειράζει. Το πρώτο όμως, που σου φάνηκε ήσυχο κι
ευγενικό είναι ο γάτος, ο μεγαλύτερος εχθρός μας, γιατί μας κυνηγάει και μας
σκοτώνει.
Η Εγκυκλοπαίδεια των παραμυθιών, εκδ. Στρατίκη
Γ. ΕΡΓΑΣΙΕΣ
1. Στις δυο πρώτες παραγράφους του κειμένου υπογραμμίστε το οριστικό και
κυκλώστε το αόριστο άρθρο.

59. 2. Βρείτε στο κείμενο τις επιθετικοποιημένες μετοχές και σχηματίστε τα τρία γένη.
Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο
3. Γράψτε τα επίθετα του κειμένου που χαρακτηρίζουν το ποντικάκι, το γάτο και
τον κόκορα.
Ποντικάκι
.................................................................................................................................
Γάτος
.................................................................................................................................
Κόκορας
.................................................................................................................................
4. Σχημάτισε τα τρία γένη των επιθέτων που είναι με έντονα μαύρα γράμματα.
Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο

60. 5. Δίπλα σε κάθε ανεξάρτητη πρόταση γράψτε μια αιτιολογική πρόταση για να
εξηγήσετε το χαρακτηρισμό.
 Το ποντικάκι ήταν ανυπόμονο, γιατί ............................................................
.............................................................................................................................
 Τα ζώα στην αυλή ήταν άγνωστα, ................................................................
.............................................................................................................................
 Ο κόκορας δεν είναι επικίνδυνος για τα ποντίκια, ........................................
.............................................................................................................................
 Ο γάτος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός για τα ποντίκια, ..................................
.............................................................................................................................
6. Απαντώ
Πώς περιέγραψε το ποντικάκι στους γονείς του το γάτο και τον κόκορα;
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ
ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΡΕΝΤΖΑΣ

61. « Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου, 4. ΤΑ ΖΩΑ ΠΟΥ ΖΟΥΝ ΚΟΝΤΑ ΜΑΣ
με τα πρώτα – πρώτα Δόξα Σοι »
Οδ. Ελύτης ΓΛΩΣΣΑ Ε΄ ΤΑΞΗΣ
Γραπτή δοκιμασία τ….. μαθητ……. ………………………………………….
Α. Ακούω και γράφω:
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………….
Β. Διαβάζω το παρακάτω κείμενο, υπογραμμίζω τα επίθετα και τα γράφω στα τρία
γένη:
Η πατρίδα μας είναι μια μικρή, όμορφη χώρα, που λούζεται μέσα στη βαθιά θάλασσα και στο φως. Ο
λαμπερός ήλιος ταξιδευτής στο γαλανό ουρανό της στέλνει τη γλυκιά ζεστασιά του στα ψηλά βουνά της,
στους απέραντους κάμπους με τα οργωμένα χωράφια, στις χρυσές ακρογιαλιές των νησιών της, δημιουρ-
γώντας υπέροχες εικόνες.
Α Ρ Σ Ε Ν Ι Κ Ο Θ Η Λ Υ Κ Ο Ο Υ Δ Ε Τ Ε Ρ Ο

62. Γ. Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα:
Δ. Συμπληρώνω με αιτιολογικές προτάσεις:
Παίρνω φάρμακα, ………………………………………………………………………………………..
Δεν έγραψα, ……………………………………………………………………………………………….
Μη φωνάζεις, ……………………………………………………………………………………………..
Βιαζόταν πολύ, …………………………………………………………………………………………...
Αποφάσισα να πάω, ……………………………………………………………………………………..
Ε. Τοποθετώ στα κενά το κατάλληλο οριστικό ή αόριστο άρθρο: ι
Ήταν ……. ηλιόλουστη Κυριακή …....Δεκεμβρίου. Ήταν….. πρώτη μέρα που βρεθήκαμε όλη ……οικο-
γένεια μαζί ύστερα από …….μεγάλο διάστημα απουσίας ….... πατέρα. …… γεγονός αυτό μου έδωσε με-
γάλη χαρά. …… δεύτερος λόγος που ήμουν χαρούμενος ήταν ……. παιχνιδιάρικο βλέμμα …….. κουτα-
βιού που εδώ και λίγη ώρα τριγύριζε στον κήπο μας. Όταν …… πατέρας μάς μίλησε για « ολοζώντανη »
έκπληξη, δεν πήγε …… νους μου στο μικρό σκυλάκι. ……. πατέρας μου το πήρε από …… αγγελία που
διάβασε σε ……. περιοδικό ΣΚΥΛΙΣΙΑ ΖΩΗ. Έτσι …… οικογένειά μας απέκτησε …….. καλό φίλο.
ΣΤ. Βάζω το κατάλληλο άρθρο τον ή των και της ή τις:
………βροχής ………ανθρώπων ………πηγές ………κηπουρό ………αστραπές
………φωτιές ………ελιάς ………ψαράδων ………κήπο ………τάξης
ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
Ονομαστική
ενικού
Γενική
ενικού
Ονομαστική
πληθυντικού
Αιτιατική
πληθυντικού
ο πλατύς
η παχιά
το φαρδύ
ο μακρύς
η βαθιά
το βαρύ
ο σταχτής
η θαλασσιά

63. 4η
ΕΝΟΤΗΤΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Τα ζώα που ζουν κοντά μας
Όνομα: ............................
1. Μπορείτε να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με το
σωστό τύπο των επιθέτων που δίνονται στις παρενθέσεις;
 Οι ..................... (παχύς) άνθρωποι μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρά προβλήματα
υγείας.
 Ήταν πολύ δύσκολο να διασχίσουν τον ....................... (πλατύς) και .........................
(βαθύς) ποταμό Αλιάκμονα.
 Τη στιγμή που τραβούσε τα ...................... (βαρύς) τραπεζάκια του σαλονιού
ένιωσε έναν ...................... (οξύς) πόνο στο στήθος.
 Προτιμά να φορά ................... (ελαφρύς) και ................... (φαρδύς) ρούχα.
 Κοιτούσαν έκπληκτοι τους ......................... (πλατύς) δρόμους που είχαν γεμίσει
από το νερό της βροχής.
 Το κρύο ήταν ..................(δριμύς) και ένα .................... (παχύς) στρώμα χιονιού
είχε καλύψει το όμορφο πάρκο της Βέροιας.
2. Χάθηκε το αγαπημένο σας σκυλάκι. Μπορείτε να γράψετε μια μικρή
αγγελία στην τοπική εφημερίδα;(Χαρακτηριστικό, φύλο, χρώμα, ράτσα, πού
και πότε χάθηκε, τηλέφωνο επικοινωνίας.)
..............................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
ΔΑΣΚΑΛΟΣ
ΦΩΤΗΣ ΣΤΑΜΟΣ
ΠΟΤΕ ΘΑ ΜΕ
ΒΡΕΙΤΕ
ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ!

64. ΕΝΟΤΗΤΑ 4
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. Συμπλήρωσε τις παρακάτω προτάσεις σύμφωνα με το νόημα:
1)Σήμερα το σχολείο μας παρέμεινε κλειστό…………………………….
2)Το σκυλί γάβγιζε όλη νύχτα…………………………………… .
3)………………… έφτασε ο πρωθυπουργός στη Θεσσαλονίκη, οι
δρόμοι έκλεισαν.
4) Δεν ένιωθε καλά ………………………………… .
5) Με το Νίκο κάνουμε παρέα……………………………….
6) ……………………………… ., το πρωί νύσταζα.
7) Ο Μιλού δάγκωσε την κατσίκα………………………………… .
8) Δεν μου αρέσουν οι γάτες…………………………………… .
9) Τα σχολεία φέτος δεν θα πάνε εκδρομές…………………………… .
10) Δεν πήγα στη συγκέντρωση του συλλόγου ………………………… .
ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ ΠΑΓΩΝΑ

65. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:………………………………………………………………………………………………………………………
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:………………………………………………………………..
ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ
1. Για να κάνουμε πιο συγκεκριμένη και ενδιαφέρουσα την περιγραφή μας
χρησιμοποιούμε επίθετα ή μετοχές παθητικής φωνής (που λειτουργούν ως
επίθετα σε αυτή την περίπτωση). Ποιες λέξεις θα μπορούσες να
χρησιμοποιήσεις, για να περιγράψεις τα παρακάτω;
Αυτοκίνητο: _________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
Συμμαθητής: _________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
Ποδήλατο: _________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________
Γατάκι : _________________________
_________________________
_________________________
_________________________
_________________________

66. 2. Μεγαλώνω την πρόταση προσθέτοντας ένα επιπλέον στοιχείο, όπως στο
παράδειγμα:
Απόψε θα δούμε μία ταινία.
Απόψε θα δούμε με τους φίλους μου μία ταινία.
Απόψε θα δούμε με τους φίλους μου μία ταινία φαντασίας.
Απόψε θα δούμε με τους φίλους μου μία ταινία φαντασίας με το Χάρρυ
Πόττερ.
Το απόγευμα θα παίξω.
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
Πήγα για ψώνια.
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
Αγόρασα ένα ποδήλατο.
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
Ο Χρήστος τρέχει.
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
Σιαντίκου Αγγελική

67. Ασκήσεις για μετοχές- 4 ενότητα
Όνομα: ………………………………………………………………………………………Ημερομηνία:…………………………
1. Γράφω τις μετοχές των ρημάτων.
ενεργητικές (-όντας ή –ώντας) παθητικές (-μένος ή μμένος)
βρίσκω ράβω
αρχίζω λύνω
κρατώ παιδεύω
χτυπώ ντύνω
διαβαίνω σκάβω
παιδεύω διαγράφω
τοποθετώ εγκαταλείπω
προχωρώ καλύπτω
παίρνω αφήνω
περνώ δουλεύω
2. Ξαναγράφω όσες μετοχές έχουν κάποιο λάθος.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. Συμπληρώνω τις μετοχές στις παρακάτω φράσεις με τη βοήθεια του
ρήματος που είναι στην παρένθεση.
Βγήκε από το κτίριο κάπως (αναστατώνομαι) ………………………………………… Σκούπισε τα
(δακρύζω) …………………………… μάτια της και (χοροπηδώ) …………………………………… σαν
μη συνέβαινε τίποτα, χάθηκε (απομακρύνομαι) …………………………………… απ’ το
συγκεντρωμένο πλήθος.
(Απογοητεύομαι) …………………………………… απ’ την (επιβαρύνω) ……………………………………
κατάσταση της υγείας και (αποθαρρύνω) ……………………………………… απ’ τη
συμπεριφορά των συνανθρώπων του, έτρεξε στο σπίτι του (κλαίω) …………………………
Θεωρείται απ’ τα πιο (πετυχαίνω) …………………………………… και πιο (αγαπιέμαι)
………………………… μέλη της ομάδας. Χατζηπαρασκευαΐδου Κορνηλία
βαμμένος, βάφωντας, χαρούμενος, βασιλευόμενος, φαγομένος, αθροίζοντας, πιομένος,
αγαπημένος, μαγεμένος, κλαμμένος, χτυπώντας, δακρυζμένος, διαλυμμένος, ξαγρυπνισμένος

68. Ονοματεπώνυμο: ___________________________________________
Ημερομηνία: _______________________________________________
Μάθημα: Γλώσσα – Επαναληπτικό τεστ στην 4η
ενότητα
1. Στις παρακάτω προτάσεις παρατηρήστε τις υπογραμμισμένες λέξεις και βάλτε √
στο κουτάκι με τη σωστή απάντηση.
 Ο Γιώργος έφερε δυο μεγάλες μπάλες στο σχολείο.
επίθετο μετοχή ρηματικό επίθετο
 Τον τελευταίο καιρό έχω ευχάριστη διάθεση.
επίθετο μετοχή ρηματικό επίθετο
 Ακούγοντας τη μαμά η Ηλέκτρα συμφώνησε μαζί της.
επίθετο μετοχή ρηματικό επίθετο
 Τα μπερδεμένα καλώδια δημιούργησαν το βραχυκύκλωμα.
επίθετο μετοχή ρηματικό επίθετο
 Η Ματίνα ένιωθε πεινασμένη!
επίθετο μετοχή ρηματικό επίθετο
2. Να κλίνετε ένα επίθετο από την παραπάνω άσκηση στο γένος που βρίσκεται και
στους δύο αριθμούς.
Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός
3. Δημιουργήστε εξαρτημένες αιτιολογικές προτάσεις στις παρακάτω περιόδους,
χρησιμοποιώντας διαφορετικό αιτιολογικό σύνδεσμο κάθε φορά!
 Το φαγητό χάλασε. Έμεινε έξω από το ψυγείο.
______________________________________________________________________
 Διψούσα. Άνοιξα το μπουκαλάκι με το νερό.
______________________________________________________________________
 Ο κύριος μας επιβράβευσε. Είχαμε κάνει όλοι τις ασκήσεις μας.
______________________________________________________________________