http://e-taksh.blogspot.gr/2014/12/5.html Φυσική Ε΄- Επανάληψη 5ης Ενότητας: ΄΄Θερμότητα΄΄

1. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
Φυσική Ε΄ Τάξης – Επανάληψη 5ης
Ενότητας:
΄΄ Θερμότητα ΄΄
-Θεωρία, παρουσιάσεις, ασκήσεις, επαναληπτικά

2. 55
ÄéáóôïëÞ êáé óõóôïëÞ: Ýíáò ðïíïêÝöáëïò
ãéá ôïõò ìç÷áíéêïýò!
Ôï öáéíüìåíï ôçò äéáóôïëÞò êáé ôçò óõóôïëÞò êÜíåé ôçí åñãáóßá ôùí
ìç÷áíéêþí êáôÜ ôç ó÷åäßáóç ôùí êáôáóêåõþí ðïëý äýóêïëç. Ïé ìç÷áíéêïß
ðñÝðåé íá öñïíôßóïõí, þóôå ïé êáôáóêåõÝò ôïõò íá áíôÝ÷ïõí ôçí áëëáãÞ
ôïõ ó÷Þìáôïò, üôáí áëëÜæåé ç èåñìïêñáóßá óôï ðåñéâÜëëïí. Ïé
ìåôáâïëÝò óôéò äéáóôÜóåéò ìåñéêÝò öïñÝò åßíáé åíôõðùóéáêÝò. Ï
ðýñãïò ôïõ ¢éöåë, ãéá ðáñÜäåéãìá, ìðïñåß íá... øçëþóåé êáôÜ
15 åêáôïóôÜ ìéá ðïëý æåóôÞ ìÝñá, åíþ Ýíá áåñïðëÜíï
ìðïñåß íá áëëÜîåé äéáóôÜóåéò êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò
ðôÞóçò! Ôï ìÞêïò ôçò åíôõðùóéáêÞò êñåìáóôÞò
ãÝöõñáò ðïõ åíþíåé ôï Ñßï ìå ôï Áíôßññéï åßíáé
2250 ìÝôñá óôïõò 25 ï
C. Ç èåñìïêñáóßá ôçò
ãÝöõñáò ìðïñåß íá êõìáßíåôáé áðü –5 Ýùò
+40 ï
C êáôÜ ôç äéÜñêåéá åíüò Ýôïõò.
Ç ãÝöõñá ìðïñåß íá
äéáóôáëåß óõíïëéêÜ
êáôÜ 130
åêáôïóôÜ!
ÄéáóôïëÞ êáé óõóôïëÞ áðü ôç óêïðéÜ ôïõ ìéêñüêïóìïõ
¼ôáí óå Ýíá óôåñåü óþìá ðñïóöÝñåôáé èåñìüôçôá, ïé ôá÷ýôçôåò ôùí ìïñßùí ôïõ
ìåãáëþíïõí. Ç èåñìïêñáóßá áõîÜíåôáé êáé ôá ìüñéá áðïìáêñýíïíôáé üëï êáé
ðåñéóóüôåñï áðü ôéò ìüíéìåò èÝóåéò ôïõò. Áõôü Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá êáé ôçí áýîçóç ôùí äéáóôÜóåùí
ôïõ óþìáôïò.
ÁõôÞ ôçí áýîçóç ôçí ïíïìÜæïõìå äéáóôïëÞ.
Áíôßóôñïöá, üôáí Ýíá óôåñåü óþìá áðïâÜëëåé èåñìüôçôá, ïé ôá÷ýôçôåò ôùí ìïñßùí ôïõ ìéêñáßíïõí. Ç
èåñìïêñáóßá ôïõ ðÝöôåé êáé ïé áðïóôÜóåéò ìåôáîý ôùí ìïñßùí ìåéþíïíôáé. Áõôü Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá ôç ìåßùóç
ôùí äéáóôÜóåùí ôïõ óþìáôïò. ÁõôÞ ôç ìåßùóç ôçí ïíïìÜæïõìå óõóôïëÞ.
ÁíÜëïãç ìå áõôÞ ãéá ôá óôåñåÜ åßíáé ç åîÞãçóç ôçò äéáóôïëÞò êáé óõóôïëÞò êáé ãéá ôá õãñÜ êáé ôá áÝñéá.
Ìå ìéá ìáôéÜ...
• Ç èåñìüôçôá ñÝåé áðü ôá óþìáôá ìå õøçëüôåñç
èåñìïêñáóßá óôá óþìáôá ìå ÷áìçëüôåñç.
• ÁíÜëïãá ìå ôç èåñìïêñáóßá Ýíá óþìá ìðïñåß íá
åßíáé óôåñåü, õãñü Þ áÝñéï.
• Ç ìåôáôñïðÞ áðü ôç óôåñåÞ óôçí õãñÞ
öõóéêÞ êáôÜóôáóç ïíïìÜæåôáé ôÞîç, åíþ áðü
ôçí õãñÞ óôç óôåñåÞ, ðÞîç.
• Ç èåñìïêñáóßá ôÞîçò ôùí êáèáñþí ïõóéþí
åßíáé ßóç ìå ôç èåñìïêñáóßá ðÞîçò ôïõò êáé
÷áñáêôçñéóôéêÞ ãéá êÜèå ïõóßá.
• Ç ìåôáôñïðÞ áðü ôç õãñÞ óôçí áÝñéá
öõóéêÞ êáôÜóôáóç ãßíåôáé ìå äýï ôñüðïõò,
ôçí åîÜôìéóç êáé ôï âñáóìü.
• Ç åîÜôìéóç ãßíåôáé ìüíï áðü ôçí
åëåýèåñç åðéöÜíåéá ôïõ õãñïý. Ï
âñáóìüò, áíôßèåôá, ãßíåôáé óå üëç ôç ìÜæá
ôïõ õãñïý.
• Ç èåñìïêñáóßá âñáóìïý åßíáé
÷áñáêôçñéóôéêÞ ãéá êÜèå êáèáñÞ ïõóßá.
• Ç ìåôáôñïðÞ áðü ôçí áÝñéá óôçí õãñÞ
öõóéêÞ êáôÜóôáóç ïíïìÜæåôáé
õãñïðïßçóç Þ óõìðýêíùóç.
• ¼ôáí Ýíá óôåñåü, õãñü Þ áÝñéï
ðáßñíåé åíÝñãåéá, üôáí èåñìáßíåôáé,
äéáóôÝëëåôáé. Áíôßèåôá, üôáí äßíåé
åíÝñãåéá, üôáí øý÷åôáé,
óõóôÝëëåôáé.
• ÈåñìéêÞ åíÝñãåéá ïíïìÜæïõìå ôçí êéíçôéêÞ
åíÝñãåéá ôùí ìïñßùí åíüò óþìáôïò ëüãù ôùí
óõíå÷þí êáé ôõ÷áßùí êéíÞóåþí ôïõò.
• Èåñìüôçôá ïíïìÜæïõìå ôçí åíÝñãåéá ìüíï üôáí ñÝåé
áðü Ýíá óþìá ó' Ýíá Üëëï ëüãù ôçò äéáöïñåôéêÞò ôïõò
èåñìïêñáóßáò.
• ÔÞîç ïíïìÜæïõìå ôç ìåôáôñïðÞ ôçò öõóéêÞò êáôÜóôáóçò
åíüò óþìáôïò áðü óôåñåÞ óå õãñÞ.
• ÐÞîç ïíïìÜæïõìå ôç ìåôáôñïðÞ ôçò öõóéêÞò êáôÜóôáóçò
åíüò óþìáôïò áðü õãñÞ óå óôåñåÞ.
• ÅîÜôìéóç ïíïìÜæïõìå ôç ìåôáôñïðÞ ôçò öõóéêÞò
êáôÜóôáóçò åíüò óþìáôïò áðü õãñÞ óå áÝñéá, üôáí áõôü
óõìâáßíåé óôçí åðéöÜíåéá ôïõ óþìáôïò.
• Âñáóìü ïíïìÜæoõìå ôç ìåôáôñïðÞ ôçò öõóéêÞò
êáôÜóôáóçò åíüò óþìáôïò áðü õãñÞ óå áÝñéá, üôáí
áõôü óõìâáßíåé óå üëç ôç ìÜæá ôïõ óþìáôïò.
• Óõìðýêíùóç Þ õãñïðïßçóç ïíïìÜæïõìå ôç
ìåôáôñïðÞ ôçò öõóéêÞò êáôÜóôáóçò åíüò
óþìáôïò áðü áÝñéá óå õãñÞ.
ÃëùóóÜñé...
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.1
Θ Ε Ω Ρ Ι Α

3. eva-edu
Η θερμότητα δηλαδή η ζέστη είναι μια μορφή ενέργειας. Η ζέστη έρχεται στη Γη από τον Ήλιο.
Όπου έχει ζέστη όπως στον ήλιο έχουμε υψηλή θερμοκρασία. Όπου κάνει κρύο όπως στα χιόνια έχουμε
χαμηλή θερμοκρασία.
Για να μετρήσουμε τη θερμοκρασία στο σώμα μας, στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο βάζουμε θερμόμετρα. Το
ιατρικό θερμόμετρο έχει μέσα στο σωλήνα υδράργυρο. Στο κάτω μέρος υπάρχει ένα σημείο που είναι στενό.
Όταν έχουμε πυρετό η θερμοκρασία του σώματός μας ανεβαίνει και είμαστε ζεστοί. Τότε ο υδράργυρος στο
θερμόμετρο ανεβαίνει στο σωλήνα και δείχνει πόσο ζεστοί είμαστε. Για να ξανακατέβει κάτω ο υδράργυρος
και να κρυώσει το θερμόμετρο πρέπει να το τινάξουμε.
Η κατάσταση που έχουν τα σώματα είναι στερεή, υγρή ή αέρια. Όταν κάνει ζέστη ή κρύο τα σώματα
αλλάζουν κατάσταση.
Το νερό αλλάζει και αυτό κατάσταση. Όταν κάνει κρύο είναι στερεό (παγάκι), όταν κάνει ζέστη το παγάκι
που είναι στερεό λιώνει και γίνεται υγρό (νερό) και όταν κάνει πολύ ζέστη γίνεται αέριο (υδρατμός).
Για να πούμε πόσο κρύο ή ζεστό είναι ένα σώμα λέμε τι θερμοκρασία έχει.
Όταν ένα σώμα είναι ζεστό έχει υψηλή δηλαδή μεγάλη θερμοκρασία και πολύ θερμική ενέργεια. Όταν ένα
σώμα είναι κρύο έχει χαμηλή δηλαδή μικρή θερμοκρασία λίγη θερμική ενέργεια.
Η θερμότητα πηγαίνει πάντα από τα ζεστά στα κρύα σώματα.
Ερώτηση για το σχολείο Με τι μετράμε τη θερμοκρασία;
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.2

4. eva-edu
Τις ζεστές καλοκαιρινές ημέρες, για να δροσιστούμε, βάζουμε παγάκια στο ποτήρι με το νερό
μας.Tο νερό είναι πιο ζεστό από τον πάγο, και η ζέστη αυτή πηγαίνει προς τα παγάκια. Ο
πάγος παίρνει τη θερμότητα δηλαδή τη ζέστη και λιώνει, από στερεός γίνεται υγρός. Και η
σοκολάτα λιώνει, όταν την αφήσουμε σε ζεστό μέρος και το κερί, όταν καίει το φυτίλι του.
Όταν τα στερεά σώματα αλλάζουν και γίνονται υγρά λέμε ότι γίνεται τήξη.
Το ανάποδο φαινόμενο, η αλλαγή ενός υγρού σώματος σε στερεό, ονομάζεται πήξη . Στην
πήξη το σώμα βγάζει τη θερμότητα δηλαδή τη ζέστη στο περιβάλλον. Όταν, για παράδειγμα,
βάζουμε νερό στην παγοθήκη και μετά τη βάζουμε στην κατάψυξη το νερό σιγά σιγά γίνεται
από υγρό στερεό.
Ερώτηση για το σχολείο
Όταν ένα στερεό σώμα γίνει υγρό έχουμε………………………………………
Όταν ένα υγρό σώμα γίνει στερεό έχουμε……………………………………....
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.3

5. eva-edu
Όταν ένα υγρό παίρνει θερμότητα, δηλαδή ζεσταίνεται ένα μέρος του αλλάζει φυσική
κατάσταση και γίνεται αέριο. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται εξάτμιση
Όταν ένα υγρό ζεσταίνεται πάρα πολύ η θερμοκρασία του μεγαλώνει πολύ και τότε και αυτό
αλλάζει φυσική κατάσταση και από υγρό να γίνεται αέριο. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται
βρασμός.
Όταν ένα υγρό γίνεται αέριο τότε λέμε ότι γίνεται συμπύκνωση ή υγροποίηση
Όταν ένα σώμα απορροφά θερμότητα ζεσταίνεται και μεγαλώνει . Το φαινόμενο αυτό
ονομάζεται διαστολή .
Όταν ένα σώμα γίνεται κρύο τότε μικραίνει. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται συστολή.
Όλα τα σώματα, στερεά, υγρά και αέρια, διαστέλλονται ή συστέλλονται, όταν αλλάζει η
θερμοκρασία.
Αέρια στερεά υγρά
Ερώτηση για το σχολείο
Όταν ένα υγρό ζεσταίνεται πάρα πολύ λέμε ότι βράζει ή ότι καίγεται;
Όταν ένα σώμα ζεσταίνεται και μεγαλώνει παθαίνει διαστολή ή συστολή;
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.4

6. Παπαδοπούλου Τόνια
5η
ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΝΕΡΓΕΙΑ (σημειώσεις)
Θερμοκρασία Θερμότητα
Το πόσο ζεστό ή κρύο είναι ένα
σώμα.
Είναι ενέργεια που μεταφέρεται από
ένα θερμό σώμα σε ένα ψυχρότερο.
Υπολογίζεται: με βαθμούς Κελσίου ° C
ή βαθμούς Φαρενάιτ ° F.
Γίνεται αντιληπτή με τη μεταβολή
της φυσικής κατάστασης ενός
σώματος
Όργανα υπολογισμού θερμοκρασίας:
ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΑ: Είδη θερμομέτρων:
ι) υδραργύρου, ιι) οινοπνεύματος (τα
θερμόμετρα οινοπνεύματος είναι
κατάλληλα για χαμηλές
θερμοκρασίες)
Βασική πηγή θερμότητας για τη Γη:
ΗΛΙΟΣ
ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΩΜΑΤΩΝ
ΛΟΓΩ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ
ΤΗΞΗ ΠΗΞΗ
Τα περισσότερα στερεά σώματα, όταν
θερμαίνονται, λιώνουν και
μετατρέπονται σε υγρά.
Τα υγρά σώματα, όταν ψύχονται,
πήζουν και μετατρέπονται σε στερεά
Το κάθε σώμα έχει διαφορετική
θερμοκρασία στην οποία λιώνει ή
πήζει σε σχέση με άλλα σώματα
(σημείο τήξης-πήξης)
Το σημείο τήξης ή πήξης για ένα
σώμα είναι το ίδιο, δηλαδή λιώνει και
πήζει στον ίδιο βαθμό. Το νερό έχει
σημείο τήξης/πήξης τους 0° C
ΒΡΑΣΜΟΣΕΞΑΤΜΙΣΗ ΥΓΡΟΠΟΙΗΣΗ/ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ
Τα υγρά σώματα, όταν θερμαίνονται
πολύ βράζουν και τότε αρχίζουν να
αλλάζουν μορφή και γίνονται ατμοί
δηλαδή αέρια.
Η αλλαγή της κατάστασης ενός
σώματος από αέριο σε υγρό
ονομάζεται υγροποίηση, ενώ από
αέριο σε στερεό ονομάζεται
συμπύκνωση.
Όσο διαρκεί ο βρασμός η
θερμοκρασία του υγρού δε
μεταβάλλεται.
Το νερό έχει σημείο βρασμού
(θερμοκρασία που βράζει και
εξατμίζεται) τους 100° C
Το οινόπνευμα εξατμίζεται στις
θερμοκρασίες που συνήθως
επικρατούν στο περιβάλλον
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.5

7. Παπαδοπούλου Τόνια
 Το νερό είναι το μόνο υλικό που συναντάμε στη φύση και
στις τρεις μορφές, δηλαδή και στερεό (παγάκι), και υγρό,
αλλά και αέριο (υδρατμοί).
 Όταν ένα στερεό, υγρό ή αέριο θερμαίνεται, παίρνει
ενέργεια, ενώ όταν ψύχεται δίνει ενέργεια.
 Ο όγκος ενός σώματος αυξάνεται όσο θερμαίνεται, γιατί
τα μόριά του έχουν την τάση να απομακρύνονται το ένα
από το άλλο και να απλώνονται όσο το δυνατό
περισσότερο στο χώρο, ενώ όταν το σώμα ψύχεται, ο
όγκος του μειώνεται, γιατί τα μόριά του τότε έχουν την
τάση να μαζεύονται το ένα όσο το δυνατό πιο κοντά με το
άλλο.
ΔΙΑΣΤΟΛΗ ΣΥΣΤΟΛΗ
Η αύξηση του όγκου ενός σώματος
λόγω αύξησης της θερμοκρασίας.
Η μείωση του όγκου ενός σώματος
λόγω μείωσης της θερμοκρασίας.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.6

8. 02/05/11
ΕΞΑΤΜΙΣΗ-ΒΡΑΣΜΟΣ-ΥΓΡΟΠΟΙΗΣΗ-ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ:
Η εξάτμιση:
Έχουμε ένα υγρό και το θερμαίνουμε πάνω από το καμινέτο. Το υγρό
απορροφά τη θερμότητα και αυξάνει τη θερμοκρασία του. Καθώς το υγρό
θερμαίνεται αλλάζει φυσική κατάσταση και από υγρό γίνεται αέριο. Η αλλαγή
της φυσικής κατάστασης από υγρό σε αέριο ονομάζεται εξάτμιση. Η εξάτμιση
γίνεται μόνο στην επιφάνεια του υγρού και όχι σε ολόκληρη τη μάζα του.
Η εξάτμιση και τα μόρια:
Έχουμε ένα υγρό και το θερμαίνουμε πάνω από το καμινέτο. Τα μόρια του
υγρού πριν τη θέρμανση κινούνται αργά. Όταν το υγρό θερμαίνεται, απορροφά
θερμότητα, αυξάνεται η θερμοκρασία του και τα μόρια αρχίζουν να κινούνται
πιο γρήγορα. Τότε κάποια μόρια από την επιφάνεια του υγρού
απομακρύνονται από τα υπόλοιπα μόρια και διασκορπίζονται στο περιβάλλον
σε αέρια μορφή. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται εξάτμιση.
Πότε η εξάτμιση γίνεται γρηγορότερα:
 Όσο μεγαλύτερη είναι η επιφάνεια από την οποία γίνεται η εξάτμιση, τόσο
πιο γρήγορα εξατμίζεται το υγρό.
 Όσο μεγαλύτερη είναι η θερμοκρασία του υγρού, τόσο γρηγορότερα
εξατμίζεται.
 Όταν φυσάει η εξάτμιση γίνεται γρηγορότερα από όταν έχει άπνοια.
Κάποια υγρά εξατμίζονται γρηγορότερα από κάποια άλλα στις συνθήκες
περιβάλλοντος. Τα υγρά αυτά ονομάζονται πτητικά.
Ο βρασμός:
Έχουμε ένα υγρό και το θερμαίνουμε πάνω από το καμινέτο. Το υγρό
απορροφά τη θερμότητα και αυξάνει τη θερμοκρασία του. Καθώς το υγρό
θερμαίνεται, σε μια συγκεκριμένη θερμοκρασία, αλλάζει φυσική κατάσταση και
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.7

9. Σκάρπα Ηλέκτρα
από υγρό γίνεται αέριο. Η αλλαγή της φυσικής κατάστασης από υγρό σε αέριο
ονομάζεται βρασμός. Ο βρασμός γίνεται σε ολόκληρη τη μάζα του υγρού όχι
μόνο στην επιφάνειά του. Όσο διαρκεί ο βρασμός η θερμοκρασία του υγρού
παραμένει σταθερή.
Ο βρασμός και τα μόρια:
Έχουμε ένα υγρό και το θερμαίνουμε πάνω από το καμινέτο. Τα μόρια του
υγρού πριν τη θέρμανση κινούνται αργά. Όταν το υγρό θερμαίνεται, απορροφά
θερμότητα, αυξάνεται η θερμοκρασία του και τα μόρια αρχίζουν να κινούνται
πιο γρήγορα. Σε μια συγκεκριμένη θερμοκρασία, τα μόρια από ολόκληρη τη
μάζα του υγρού απομακρύνονται μεταξύ τους και διασκορπίζονται στο
περιβάλλον σε αέρια μορφή. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται βρασμός.
Η υγροποίηση-συμπύκνωση:
Όταν ένα αέριο ψύχεται, αποβάλλει θερμότητα και μειώνεται η θερμοκρασία
του. Η φυσική του κατάσταση αλλάζει και από αέριο μετατρέπεται σε υγρό. Το
φαινόμενο αυτό ονομάζεται υγροποίηση ή συμπύκνωση.
Η υγροποίηση-συμπύκνωση και τα μόρια:
Όταν ένα αέριο ψύχεται, αποβάλλει θερμότητα, μειώνεται η θερμοκρασία του
και τα μόρια αρχίζουν να κινούνται πιο αργά. Τα μόρια πλησιάζουν μεταξύ
τους και σχηματίζουν σταγόνες. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται υγροποίηση ή
συμπύκνωση.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.8

10. Θερμότητα
Ο εκπαιδευτικός: Τουλιόπουλος Φώτης
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.9

11.  Θερμότητα είναι η ενέργεια που
περικλείει ένα σώμα εξ αιτίας της
κίνησης των σωματιδίων που το
αποτελούν.
 Η θερμότητα ρέει από το θερμότερο
σώμα στο ψυχρότερο.
 Όταν αυξάνει η θερμοκρασία ενός
σώματος τότε αυξάνεται και η κινητική
ενέργεια των μορίων του.
H κινητική ενέργεια των σωματιδίων
αυτών αποτελεί και τη θερμότητα του σώματος.
Η θερμότητα είναι μια μορφή ενέργειας
Τι είναι θερμότητα
Θερμοκρασία:
Είναι το μέγεθος που
μας επιτρέπει να
πούμε πόσο θερμό η
ψυχρό είναι ένα σώμα
Θερμότητα:
Είναι μια μορφή
ενέργειας
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.10

12. ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
Η θερμότητα είναι μια μορφή
ενέργειας. Ονομάζεται και θερμική
ενέργεια. Είναι η ενέργεια που
ρέει από ένα θερμό σώμα σε ένα
ψυχρότερο.
Η θερμότητα ρέει πάντα από το
θερμόμετρο σώμα προς το
ψυχρότερο,
Θερμοκρασία είναι το μέγεθος
που μας επιτρέπει να
περιγράψουμε πόσο θερμό ή
ψυχρό είναι ένα σώμα.
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ
Θερμότητα και θερμοκρασία
Η θερμότητα και η θερμοκρασία είναι δύο διαφορετικές έννοιες
Θερμό Θερμότητα Ψυχρό
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.11

13. • Η μέτρηση της θερμοκρασίας απαιτεί ειδικά όργανα: τα θερμόμετρα
Εκτίμηση της θερμοκρασίας
Για να εκτιμήσουμε τη θερμοκρασία ενός σώματος, ο πιο απλός τρόπος είναι
να το ακουμπήσουμε με το χέρι μας. Αυτός ο τρόπος είναι υποκειμενικός.
Όπως βλέπουμε στις εικόνες παρακάτω, το κάθε χέρι μας λέει και
διαφορετικά πράγματα για τη θερμοκρασία της μεσαίας λεκάνης.
Θερμό ΘερμόΧλιαρό ΧλιαρόΨυχρό Ψυχρό
Ο μόνος σωστός τρόπος μέτρησης της θερμοκρασίας είναι το να
χρησιμοποιήσουμε τα κατάλληλα όργανα, που λέγονται θερμόμετρα. Σήμερα στη
χρησιμοποιούμε κυρίως το θερμόμετρο του Κελσίου που βασίζεται στη διαστολή
του υδραργύρου. Σαν κλίμακα μέτρησης έχουμε ορίσει το μηδέν στο σημείο πήξης
του νερού και το εκατό στο σημείο βρασμού του. Επίσης χρησιμοποιείται η
κλίμακα μέτρησης Φαρενάιτ, κυρίως στις ΗΠΑ.Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.12

14. ΤΗΞΗ
• Σε κάποια θερμοκρασία η
κατάσταση της ύλης μπορεί να
είναι στερεή. Καθώς η
θερμοκρασία ανεβαίνει η ύλη
αλλάζει κατάσταση και γίνεται
υγρή ή και αέρια.
• Η αλλαγή της κατάστασης από
στερεή σε υγρή ονομάζεται
τήξη.
• Η θερμοκρασία τήξης ενός
υλικού αποτελεί
χαρακτηριστική ιδιότητά του.
• Η κατάσταση ενός υλικού σε
κάποια θερμοκρασία μπορεί
να είναι υγρή. Αν αφαιρέσουμε
θερμότητα από το υλικό (το
ψύξουμε) τότε αλλάζει
κατάσταση και γίνεται στερεό.
• Η αλλαγή της κατάστασης από
υγρή σε στερεή λέγεται πήξη.
• Το σημείο τήξης και πήξης
ενός υλικού είναι το ίδιο.
ΠΗΞΗ
Τήξη και πήξη
Στη φύση υπάρχουν τρεις καταστάσεις της ύλης: στερεή, υγρή και αέρια
Η πήξη και η
τήξη είναι
αντίστροφες
διαδικασίες
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.13

15. ΕΞΑΤΜΙΣΗ
Εξάτμιση είναι το φαινόμενο κατά
το οποίο ένα υγρό απορροφά
θερμότητα και μέρος του ή όλο
μετατρέπεται σε αέριο.
Η εξάτμιση οφείλεται στο ότι τα
μόρια αποκτούν μεγάλη ενέργεια
και διαφεύγουν από το υγρό. Γι’
αυτό το λόγο η εξάτμιση
συμβαίνει μόνο από την
επιφάνεια του υγρού.
Η συμπύκνωση ή υγροποίηση
είναι αντίστροφη της εξάτμισης.
Κατά τη συμπύκνωση τα μόρια
των αερίων πλησιάζουν πολύ
μεταξύ τους και έτσι σχηματίζουν
ένα υγρό.
Η υγροποίηση μπορεί να γίνει με
δύο τρόπους:
 Με μείωση της θερμοκρασίας
 Με αύξηση της πίεσης
ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ
Εξάτμιση και συμπύκνωση
Η εξάτμιση και η συμπύκνωση είναι αντίστροφα φαινόμενα
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.14

16. Όσο περισσότερο θερμαίνεται ένα υγρό τόσο
μεγαλύτερη γίνεται η εξάτμισή του από την
επιφάνεια. Όταν όμως φτάσει σε κάποια
θερμοκρασία, τότε το υγρό μετατρέπεται
σε αέριο από όλο τον όγκο του και όχι μόνο
από την επιφάνεια. Φυσαλίδες ξεκινούν από
τον πυθμένα και φτάνουν μέχρι την επιφάνεια.
Τότε λέμε πως το υγρό βράζει και η
θερμοκρασία στην οποία άρχισε ο βρασμός
λέγεται θερμοκρασία βρασμού.
Η θερμοκρασία διατηρείται σταθερή καθ’ όλη
τη διάρκεια του βρασμού.
Ο βρασμός για κάθε υγρό ξεκινά σε μια ορισμένη θερμοκρασία που
λέγεται σημείο βρασμού.
Βρασμός
Εξάτμιση: γίνεται
μόνο από την
επιφάνεια του υγρού
Βρασμός: γίνεται
από όλο τον όγκο του
υγρού και αρχίζει
μόλις το υγρό φτάσει
μια ορισμένη
θερμοκρασία
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.15

17. ΔΙΑΣΤΟΛΗ
Όταν ένα θερμαίνεται τότε αυξάνει
τον όγκο του. Το φαινόμενο αυτό
το λέμε διαστολή.
Ένα σώμα διαστέλλεται διότι τα
μόριά του κινούνται ταχύτερα και
απομακρύνονται περισσότερο το
ένα από το άλλο, λόγω της
αύξησης της θερμοκρασίας.
Το αντίθετο συμβαίνει όταν ένα
σώμα ψύχεται.
Το ίδιο φαινόμενο συναντάται
τόσο στα υγρά όσο και στα αέρια.
Όταν ένα στερεό ψύχεται, τότε
μειώνεται ο όγκος του. Το φαινόμενο
αυτό το λέμε συστολή.
Η διαστολή και η συστολή είναι
αντίθετα φαινόμενα.
Τα δύο αυτά φαινόμενα απασχολούν
ιδιαίτερα τους μηχανικούς όταν
σχεδιάζουν γέφυρες ή κτίρια.
Τοποθετούν στις κατασκευές τους
πρόσθετα κομμάτια ώστε να μην
καταστρέφονται τα κτίρια όταν
υπάρχει μεταβολή της θερμοκρασίας.
ΣΥΣΤΟΛΗ
Θερμαίνοντας και ψύχοντας τα στερεά
Ο όγκος των στερεών μεταβάλλεται όταν ανταλλάσσουν
θερμότητα με το περιβάλλον τους
Η διαστολή
και η
συστολή
είναι αντίθετα
φαινόμενα
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.16

18. Eleni Georgiopoulou
Θερμότητα
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.17

19.  Η θερμότητα είναι μια μορφή ενέργειας.
 Η βασική πηγή ενέργειας για τη γη είναι ο
ήλιος.
 Το χειμώνα η ενέργεια που φτάνει σε μας
από τον ήλιο είναι λιγότερη από αυτή που
δεχόμαστε το καλοκαίρι, για αυτό η
θερμοκρασία είναι χαμηλότερη.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.18

20. Υψηλές και χαμηλές θερμοκρασίες στη φύση
Για την ανθρώπινη ζωή οι θερμοκρασίες αυτές είναι ακραίες.
Η θερμοκρασία που ο άνθρωπος νιώθει άνετα είναι περίπου
20ο C.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.19

21. Θερμόμετρα
Εδικά όργανα που μετράμε τη θερμοκρασία του σώματός
μας.
Με τα θερμόμετρα δε μετράμε μόνο τη θερμοκρασία στο
σώμα μας.
Τα βλέπουμε γύρω μας καθημερινά: στο σπίτι, στα όργανα
του αυτοκινήτου, στα ψυγεία κ.ά.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.20

22. • Θερμότητα: μορφή ενέργειας
• Θερμοκρασία: Έννοια που μας
βοηθά να περιγράψουμε πόσο θερμό
ή ψυχρό είναι ένα σώμα.
• Τη θερμοκρασία μπορούμε να τη
μετρήσουμε.
Θερμότητα - Θερμοκρασία
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.21

23. Φυσική κατάσταση σωμάτων
Τα σώματα τα χωρίζουμε ανάλογα με τη
φυσική κατάσταση στην οποία βρίσκονται
σε: α) στερεά, β) υγρά, γ) αέρια
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.22

24. Ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν ένα υλικό σώμα μπορεί να είναι σε
στερεή, υγρή ή αέρια κατάσταση.
Τα πετρώματα και τα μέταλλα στην επιφάνεια της γης είναι στερεά.
Στο εσωτερικό της γης τα ίδια υλικά βρίσκονται σε υγρή κατάσταση.
Στις εκρήξεις των ηφαιστείων τεράστιες ποσότητες πετρωμάτων και μετάλλων σε
υγρή φυσική κατάσταση αναβλύζουν από το εσωτερικό της γης.
Στην επιφάνεια της γης τα υλικά αυτά αλλάζουν σιγά σιγά και γίνονται στερεά.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.23

25. Ένα από τα υλικά σώματα που αλλάζουν συνεχώς κατάσταση είναι το
νερό.
Όταν η θερμοκρασία είναι πολύ χαμηλή το νερό από υγρό γίνεται
στερεό.
Καθώς η θερμοκρασία μεγαλώνει, ο πάγος λιώνει και γίνεται νερό.
Νερό στη φύση υπάρχει και σε αέρια μορφή. Ο αέρας που μας
περιβάλλει
περιέχει υδρατμούς, νερό σε αέρια μορφή.
πάγος
υδρατμοί
νερό
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.24

26. ΕΡΕΥΝΩ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ ΦΥΣΙΚΗ Ε΄
ΓΕΡΟΓΙΩΡΓΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ 1
/10
/15
/5
/5
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ :___________________
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ :________________________ ΕΠΙΔΟΣΗ
1. Σημείωσε με ένα √ τις εικόνες που σου θυμίζουν τα θέματα που μελετήσαμε σ’ αυτή
την ενότητα.
2. Ποιο από τα παρακάτω αποδείχτηκε σωστό με τα πειράματα;
Σημείωσε με √ τη σωστή υπόθεση στο αντίστοιχο τετραγωνάκι.
α Η διαστολή και συστολή παρατηρείται μόνο στα στερεά και υγρά υλικά σώματα.
β Η διαστολή και συστολή παρατηρείται μόνο στα αέρια υλικά σώματα.
γ
Η διαστολή και συστολή παρατηρείται σε όλα τα υλικά σώματα (στερεά, υγρά και αέ-
ρια).
3. Περίγραψε το πείραμα που βλέπεις στις παρακάτω εικόνες.
Παρατήρηση:
Σε ποιο συμπέρασμα καταλήξαμε;
4. Πώς ονομάζονται τα όργανα που βλέπεις στις εικόνες; Πού τα χρησιμοποιούμε; Τι
πρέπει να προσέχουμε για να κάνουμε μια σωστή μέτρηση;
/100
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.25
Ε Π Α Ν Α Λ Η Π Τ Ι Κ Α

27. ΕΡΕΥΝΩ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ ΦΥΣΙΚΗ Ε΄
ΓΕΡΟΓΙΩΡΓΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ 2
/15
/15
/10
/10
/15
5. Τα ποτήρια της παρακάτω εικόνας (στενό-φαρδύ) έχουν την ίδια ποσότητα νερού.
Σε ποιο από τα δυο ποτήρια το νερό έχει περισσότερη ενέργεια; Αν τοποθετήσουμε
το στενό ποτήρι μέσα στο φαρδύ, ποια θα είναι η ροή της θερμότητας;
Ζεστό Κρύο
6. Γράψε κάτω από κάθε εικόνα το φαινόμενο που παρατηρείς. Περίγραψε το κάθε
φαινόμενο.
7. Γράψε κάτω από κάθε εικόνα το φαινόμενο που παρατηρείς. Ποια μετατροπή γίνε-
ται και στα δύο αυτά φαινόμενα; Ποιες είναι οι βασικές τους διαφορές;
8. Ποιο φαινόμενο παρατηρείς στην εικόνα; Χρησιμοποίησε τις λέξεις της παρένθεσης
για να περιγράψεις το φαινόμενο (αέριο, θερμότητα, φυσική κατάσταση, υγρό).
9. Πότε ένα υλικό σώμα διαστέλλεται και πότε συστέλλεται; Τι συμβαίνει κατά τη δια-
στολή και τι κατά τη συστολή των υλικών σωμάτων;
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.26

28. σελίδα 1 Αναγνώστου Χρήστος 90ο
Δ.Σ. Αθηνών 29/1/2008
5ο ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΕΥΝΩ & ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΤΑΞΗ Ε΄
ΟΝΟΜΑ: …………………………………………………… ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: …………………...
1.Ποιες εικόνες σου θυμίζουν τα θέματα που μελετήσαμε και προκαλούν το ενδιαφέρον σου ;
(Σημείωσε τις εικόνες που επιλέγεις με √ στο αντίστοιχο τετραγωνίδιο)
□ □ □ □
2. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων:
α) Η θερμότητα ρέει από ένα ....................... σώμα σ’ ένα ........................ σώμα.
β) Η θερμοκρασία τήξης και πήξης ενός σώματος είναι ...............
γ) Με το θερμόμετρο μετράμε τη ........................... των σωμάτων.
δ) Το καλοριφέρ δίνει ................................. στο δωμάτιο.
ε) Ανάλογα με τη θερμοκρασία ένα σώμα μπορεί να είναι ....................., .................., ή ......................
3. Ποια από τις παρακάτω υποθέσεις αποδείχθηκε με τα πειράματα σωστή;
(Σημείωσε τη σωστή υπόθεση με Σ και τη λανθασμένη με Λ στο αντίστοιχο κενό)
α) Όταν θερμαίνουμε ή ψύχουμε τα στερεά, υγρά και αέρια σώματα, οι διαστάσεις τους
δε μεταβάλλονται. ..........
β) Όταν θερμαίνουμε ή ψύχουμε τα στερεά, υγρά και αέρια σώματα, οι διαστάσεις τους
μεταβάλλονται............
γ) Όταν θερμαίνουμε τα στερεά, υγρά και αέρια σώματα, οι διαστάσεις τους μεταβάλλονται, ενώ όταν τα
ψύχουμε, οι διαστάσεις τους δε μεταβάλλονται. ...........
4. Να περιγράψεις το πείραμα που έκανες και που φαίνεται στην παρακάτω εικόνα:
Όργανα – υλικά :...............................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
Περιγραφή: .......................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................
5. Να γράψεις, με τη βοήθεια των παρακάτω λέξεων ή φράσεων, τα συμπεράσματα που έβγαλες από το
παραπάνω πείραμα και από άλλα πειράματα που έκανες στην τάξη:
α) Τα ..................., τα .................και τα αέρια όταν θερμαίνονται, δηλαδή όταν ....................ενέργεια,
.........................................
β) Τα ...................., τα ....................και τα ....................., όταν .................................., δηλαδή όταν .....................
ενέργεια, συστέλλονται.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.27

29. σελίδα 2 Αναγνώστου Χρήστος 90ο
Δ.Σ. Αθηνών 29/1/2008
6. Εξήγησε τα παρακάτω φαινόμενα, εφαρμόζοντας τα συμπεράσματά σου:
α) ...................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
β) .................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
7. Να κάνεις τις αντιστοιχίσεις:
8. Να απαντήσεις στη παρακάτω εργασία:
9. Να συμπληρώσεις στα πλαίσια τη φυσική κατάσταση του νερού και των υδρατμών και στα βέλη τις
ονομασίες για τις μετατροπές στη φυσική κατάσταση:
βρασμός ■ ■ Το υγρό μετατρέπεται σε αέριο από την ελεύθερη επιφάνεια του υγρού.
εξάτμιση ■ ■ Το υγρό μετατρέπεται σε αέριο απ’ όλη τη μάζα του υγρού.
τήξη ■ ■ Μετατροπή ενός σώματος από υγρή σε στερεά κατάσταση.
πήξη ■ ■ Μετατροπή ενός σώματος από στερεά σε υγρή κατάσταση.
συμπύκνωση ■ ■ Μετατροπή ενός σώματος από αέρια σε υγρή κατάσταση.
Βαθμός:
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.28

30. Ονοματεπώνυμο: ____________________________________
1. Γράψε τη λέξη ΣΩΣΤΟ δίπλα από κάθε σωστή πρόταση ή τη λέξη ΛΑΘΟΣ δί-
πλα σε κάθε λανθασμένη:
Α) Μπορούμε να εκτιμήσουμε με ακρίβεια τη θερμοκρασία ενός σώματος με την α-
φή. __________
Β) Η θερμότητα ρέει από τα θερμότερα στα ψυχρότερα σώματα. __________
Γ) Με τα θερμόμετρα μετράμε τη θερμοκρασία των σωμάτων. __________
Δ) Κατά τη διάρκεια του βρασμού, η θερμοκρασία συνεχώς ανεβαίνει. __________
Ε) Τα στερεά σώματα, όταν θερμαίνονται, συστέλλονται. __________
2. Βάλε στον παρακάτω πίνακα ένα ( ν ) στην κατάλληλη στήλη:
περιγραφή τήξη πήξη εξάτμιση βρασμός
Η μαμά ετοιμάζει τη σούπα στην κατσαρόλα
που βρίσκεται στο μάτι της κουζίνας
Τα ρούχα είναι απλωμένα στην απλώστρα για
να στεγνώσουν
Ξέχασα τα παγάκια έξω από την κατάψυξη και
άρχισαν να λιώνουν
Το παγωτό βρίσκεται αρκετή ώρα στην κατά-
ψυξη
Βάζουμε στο ψυγείο το βούτυρο που έχει λιώ-
σει
Το φαγητό στην κατσαρόλα μαγειρεύεται εδώ
και μία ώρα
Βγήκα από τη θάλασσα και ξάπλωσα στον
ήλιο να στεγνώσω
3. Θυμήσου το παρακάτω πείραμα. Μπορείς να εξηγήσεις γιατί συμβαίνει αυτό που
βλέπεις στη δεύτερη εικόνα;
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
__________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.29

31. 4. Η ενότητα με μια ματιά: Λύσε το παρακάτω σταυρόλεξο:
6.
Δ
1. Ι
5. Θ Ε Ρ Μ Ο Τ Η Τ Α
Ε 7. 10. Σ Τ Α Θ Ε Ρ Η
4. Β Ρ Α Σ Μ Ο Σ Τ 9.
Μ Υ Ε Σ
Ο 3. Σ Λ Υ
Μ Π Τ Λ Μ
Ε Η Ε Ο Π
2. Τ Η Ξ Η Λ Ν Υ
Ρ Η Λ Τ Κ
Ο Ο Α Ν
Ν Ι Ω
Τ Σ
8. Ε Ξ Α Τ Μ Ι Σ Η
Ι
1. Όργανο μέτρησης της θερμοκρασίας
2. Το φαινόμενο κατά το οποίο ένα σώμα με την παροχή θερμότητας μετατρέπεται
από στερεό σε υγρό
3. Το φαινόμενο κατά το οποίο ένα σώμα μετατρέπεται από υγρό σε στερεό
4. Ένα υγρό που θερμαίνεται, αλλάζει φυσική κατάσταση από όλη τη μάζα του και
μετατρέπεται σε αέριο. Το φαινόμενο αυτό λέγεται ……….
5. Αυτή ρέει από τα θερμότερα στα ψυχρότερα σώματα
6. Τα στερεά, τα υγρά και τα αέρια, όταν παίρνουν θερμότητα ……………
7. Τα στερεά, τα υγρά και τα αέρια, όταν δίνουν θερμότητα ………….
8. Το υγρό μετατρέπεται σε αέριο, μόνο από την ελεύθερη επιφάνειά του
9. Το αέριο ψύχεται και μετατρέπεται σε υγρό
10. Κατά τη διάρκεια του βρασμού, η θερμοκρασία του νερού παραμένει ……….
5. Απάντησε με λίγα λόγια: Γιατί τα καλώδια της ΔΕΗ το χειμώνα είναι τεντωμένα, ενώ το
καλοκαίρι χαλαρά;
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Γκουτσίδης Αντώνιος
βαθμός
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.30

32. ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
ΟΝΟΜΑ……………………………………
1.α) Τι ονομάζουμε θερμότητα και πώς αυτή ρέει;
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
β) Τι ονομάζουμε θερμοκρασία και με τι τη μετράμε;
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
2.Γράψε τα μέρη από τα οποία αποτελείται ένα θερμόμετρο.
3.Γράφω «Σ» στις σωστές και «Λ»στις λανθασμένες προτάσεις:
 Ανάλογα με τη θερμοκρασία ένα σώμα μπορεί να είναι στερεό, υγρό ή αέριο.
.
 Η μετατροπή από στερεή σε υγρή κατάσταση ονομάζεται πήξη.
 Το φαινόμενο της διαστολής παρατηρείται μόνο στα στερεά σώματα.
 Όταν ένα υγρό δίνει ενέργεια , θερμαίνεται και συστέλλεται.
 Η φυσιολογική θερμοκρασία του ανθρώπου είναι περίπου 37ο
C.
4.
Το φαινόμενο της…………… Το φαινόμενο της ………….
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.31

33. 5. Τι λέμε εξάτμιση, τι λέμε βρασμό και ποια είναι η διαφορά τους;
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
6. Γιατί το καλοκαίρι δε γεμίζουμε τα βυτία μέχρι επάνω;
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
Πότε τα σύρματα της Δ.Ε.Η. είναι τεντωμένα και γιατί;
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
………………………………………………….
7. Ποιο φαινόμενο παρατηρείς σε κάθε εικόνα;
__________________ __________________ ___________________
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ !!!!!!!!
Παπαδημητρίου Αναστασία
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.32

34. 3Ο
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Ε΄ ΤΑΞΗ
ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
ΟΝΟΜΑ.......................................... ΕΠΩΝΥΜΟ.......................................................
1. Μπορείτε να αναφέρετε μερικά είδη θερμομέτρων; Ποια είναι τα μέρη ενός θερμομέτρου;
είδη:.α)...........................................β)........................................
........ γ).......................................... δ)...................................................
τα μέρη του θερμομέτρου είναι:
α................................
β................................
γ................................
2. Μπορείτε να απαντήσετε, γιατί χρησιμοποιούμε οινοπνευματικό θερμόμετρο, για τη μέτρηση της
εξωτερικής θερμοκρασίας;
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
3. Τι ονομάζουμε θερμοκρασία και τι θερμότητα;
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
4. Απαντήστε σωστά συμπληρώνοντας τα κενά:
Ο ήλιος δίνει ................................. στη Γη.
Όταν ζεσταίνουμε νερό στο μάτι της ηλεκτρικής κουζίνας, ρέει....................................... από το μέταλλο
στο νερό. Η .................................του νερού αυξάνεται.
Με το θερμόμετρο μετράμε τη ............................................. των σωμάτων.
5. Να περιγράψετε ένα δικό σας παράδειγμα τήξης και πήξης των σωμάτων (π.χ. κερί, σοκολάτα κ.λ.π.)
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
6. Συμπληρώστε στις παρακάτω φράσεις τη σωστή λέξη για το φαινόμενο (τήξη-πήξη):
Βάζουμε πάνω στο αναμμένο μάτι της κουζίνας ένα κομμάτι βούτυρο..................................
Γεμίζουμε την παγοθήκη με νερό και τη βάζουμε στην κατάψυξη.................................
Αφήνουμε στον ήλιο ένα ποτήρι με παγάκια....................................
Ένα κερί που έχει σβήσει................................
Βάζουμε στο ψυγείο μια λιωμένη σοκολάτα.................................
Ένα παγωτό έχει αρχίσει να στάζει..................................
Το λιωμένο βούτυρο.............................
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.33

35. 7. Μπορείτε στο παρακάτω σχήμα, να σημειώσετε στους κύκλους τη φυσική κατάσταση και στα βέλη τις
ονομασίες για τις μετατροπές στη φυσική κατάσταση μιας σοκολάτας;
8. Τι ονομάζεται εξάτμιση και τι συμπύκνωση των υγρών;
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
9. Μπορείτε να απαντήσετε γιατί τα τζάμια θαμπώνουν το χειμώνα, όταν έξω κάνει κρύο;
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................
10. Μπορείτε να απαντήσετε, πότε τα σύρματα της ΔΕΗ είναι τεντωμένα, το καλοκαίρι ή το χειμώνα;
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
11. Το τρένο της φωτογραφίας έχει εκτροχιαστεί και συνέβη ένα σοβαρό ατύχημα. Γιατί συνέβη αυτό;
(εξηγήστε την απάντησή σας, παρατηρώντας τις σιδηροτροχιές της εικόνας)
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
12. Το δοχείο της εικόνας έχει ένα πρόβλημα. Δεν ανοίγει το καπάκι του. Μπορείτε να το ανοίξετε χωρίς
να χρησιμοποιήσετε κάποιο εργαλείο;
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
Παπαγεωργόπουλος Αντώνης (28ο
Δ.Σ. Νίκαιας)
------
-
------
-
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.34

36. Άγγελος Μπαστέας
5. ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ Ε΄ ΤΑΞΗ
ΟΝΟΜΑ: _________________________________________
Συμπλήρωσε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις:
1. Θερμική ενέργεια ονομάζουμε την ___________ ενέργεια των ________ ενός
σώματος λόγω των συνεχών και τυχαίων κινήσεών τους.
2. Τήξη ονομάζουμε τη μετατροπή της φυσικής κατάστασης ενός σώματος από ______
σε ______.
3. Πήξη ονομάζουμε τη μετατροπή της φυσικής κατάστασης ενός σώματος από ______
σε ______.
4. Εξάτμιση ονομάζουμε τη μετατροπή της φυσικής κατάστασης ενός σώματος από
_______ σε ________, όταν αυτό συμβαίνει στην _______________ του σώμα-
τος.
5. Βρασμό ονομάζουμε τη μετατροπή της φυσικής κατάστασης ενός σώματος από
__________ σε _________, όταν αυτό συμβαίνει σε _____ ___ ______ του
σώματος.
6. Συμπύκνωση ή υγροποίηση ονομάζουμε τη μετατροπή της φυσικής κατάστασης ενός
σώματος από ________ σε _______.
7. Η θερμότητα ρέει από τα σώματα με _______________ θερμοκρασία στα σώματα
με ______________.
8. Ανάλογα με τη θερμοκρασία ένα σώμα μπορεί να είναι ________ , _________ ή
_______.
9. Η θερμοκρασία τήξης των καθαρών ουσιών είναι _______ με τη θερμοκρασία πήξης
τους και χαρακτηριστική για κάθε ουσία.
10. Η θερμοκρασία βρασμού είναι ________________ για κάθε καθαρή ουσία.
11. Όταν ένα στερεό, υγρό ή αέριο παίρνει ενέργεια, όταν θερμαίνεται, ____________.
Αντίθετα, όταν δίνει ενέργεια, όταν ψύχεται, ______________.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.35

37. ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΦΥΣΙΚΑ Ε΄ ΤΑΞΗΣ
ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
Ανακεφαλαιωτική γραπτή δοκιμασία τ….. μαθητ…… ……………………………….
1. Απαντώ με λίγα λόγια:
α) Τι ονομάζουμε θερμότητα και πώς αυτή ρέει στα σώματα;
……………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………..
β) Τι ονομάζουμε θερμοκρασία και πώς τη μετράμε;
……………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………..
γ) Από τι αποτελείται ένα θερμόμετρο υδραργύρου ή οινοπνεύματος;
……………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………..
δ) Ποια υγρά ονομάζουμε πτητικά;
……………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………..
2. Αντιστοιχίζω τα φαινόμενα:
τήξη ▪ ▪ Μετατροπή ενός σώματος από υγρή σε στερεά κατάσταση.
πήξη ▪ ▪ Το υγρό μετατρέπεται σε αέριο απ’ όλη τη μάζα του
υγρού.
βρασμός ▪ ▪ Μετατροπή ενός σώματος από στερεά σε υγρή κατάσταση.
εξάτμιση ▪ ▪ Μετατροπή ενός σώματος από αέρια σε υγρή κατάσταση.
συμπύκνωση ▪ ▪ Μείωση των διαστάσεων των σωμάτων λόγω μείωσης της
θερμοκρασίας.
διαστολή ▪ ▪ Αύξηση των διαστάσεων των σωμάτων λόγω αύξησης της
θερμοκρασίας.
συστολή ▪ ▪ Το υγρό μετατρέπεται σε αέριο από την ελεύθερη
επιφάνεια του υγρού.
3. Τοποθετώ στην κατάλληλη στήλη τα παρακάτω φαινόμενα;
( τήξη, πήξη, βρασμός, εξάτμιση, συμπύκνωση, διαστολή, συστολή )
ΤΟ ΣΩΜΑ ΑΠΟΡΡΟΦΑ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΤΟ ΣΩΜΑ ΧΑΝΕΙ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
…………………………………………………….
…………………………………………………….
…………………………………………………….
…………………………………………………….
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.36

38. ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
4. Θερμοκρασία ή θερμότητα; Συμπληρώνω τα κενά:
Ο ήλιος δίνει ………………………… στη γη.
Όταν ζεσταίνουμε νερό στο μάτι της ηλεκτρικής κουζίνας, ρέει ……………………….. από
το μέταλλο στο νερό. Η ………………………… του νερού αυξάνεται
Με το θερμόμετρο μετράμε τη ………………………… των σωμάτων.
5. Υπογραμμίζω τη σωστή απάντηση:
☼ Όταν αυξάνεται η θερμοκρασία τα υγρά:
Α. Διαστέλλονται Β. Συστέλλονται Γ. Ούτε διαστέλλονται ούτε συστέλλονται
☺ Η θερμότητα ρέει πάντα:
Α. Από το ψυχρό στο θερμό Β. Από το θερμό στο ψυχρό Γ. Και με τους δυο τρόπους
☻ Τα σώματα που διαστέλλονται και συστέλλονται περισσότερο είναι τα:
Α. Τα στερεά Β. Τα υγρά Γ. Τα αέρια
☺ Τα βρεγμένα ρούχα στεγνώνουν πιο γρήγορα όταν ο αέρας που φυσά:
Α. Είναι θερμός Β. Είναι κρύος Γ. Είναι υγρός
☼ Ένα υγρό αλλάζει τη φυσική του κατάσταση από υγρή σε αέρια:
Α. Όταν βράζει Β. Όταν εξατμίζεται Γ. Όταν βράζει κι όταν εξατμίζεται
6. Βάζω ( Σ ) για το σωστό και ( Λ ) για το λάθος:
Η συμπύκνωση λέγεται και υγροποίηση. …………………………………………………...
Μπορούμε να εκτιμήσουμε ακριβώς τη θερμοκρασία με τις αισθήσεις μας. ………...
Η θερμότητα του πάγου όταν λιώνει είναι 0ο
C. …………………………………………..
Το νερό είναι το μόνο υλικό που υπάρχει και στις τρεις φυσικές καταστάσεις. …….
Η « δροσιά » και η « πάχνη » είναι φαινόμενα συμπύκνωσης των υδρατμών. ……..
Κατά τη διάρκεια του βρασμού η θερμοκρασία του νερού συνεχώς αυξάνεται. …………
Διαστολή συμβαίνει μόνο στα στερεά σώματα. ………………………………………….
Όλα τα υγρά διαστέλλονται και συστέλλονται το ίδιο. …………………………………
.
7. Είσαι μηχανικός και ανέλαβες να κατασκευάσεις μια σιδηροδρομική γραμμή
και μια γέφυρα. Τι θα προσέξεις κατά την κατασκευή τους;
……………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………….. Ι. Φ.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.37

39. ΕΡΕΥΝΩ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ ΦΥΣΙΚΗ Ε΄
ag 06-07 e3 Πηγή: http://ioannaprangiou.weebly.com/ 1
ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ :___________________ ΕΠΙΔΟΣΗ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ :________________________
1. Κάνε τις αντιστοιχίσεις : (ΠΡΟΣΕΧΕ: κάποια της δεξιάς στήλης περισσεύουν)
 δείχνει πόσο θερμό ή ψυχρό είναι ένα σώμα
θερμότητα   αύξηση του όγκου ενός σώματος όταν θερμαίνεται
θερμοκρασία   απορρόφηση ενέργειας
τήξη   μετατροπή ενός στερεού σε υγρό
πήξη   ενέργεια που μεταφέρεται από το θερμότερο στο
ψυχρότερο σώμα
διαστολή   μετατροπή ενός αερίου σε υγρό
συστολή   μείωση του όγκου ενός σώματος όταν ψύχεται
εξάτμιση   αύξηση θερμοκρασίας ενός σώματος
βρασμός   μετατροπή ενός στερεού σε αέριο
συμπύκνωση   μετατροπή ενός υγρού σε αέριο μόνο από την
ελεύθερη επιφάνεια του υγρού
 μετατροπή ενός υγρού σε στερεό
 μετατροπή ενός υγρού σε αέριο απ’ όλη τη μάζα
του υγρού (με παραγωγή άφθονων ατμών)
2. Σωστό ή Λάθος :
α. Η εκτίμηση της θερμοκρασίας γίνεται με τις αισθήσεις και η μέτρησή της με τα
θερμόμετρα.
β. Όλα τα στερεά και υγρά συστέλλονται και διαστέλλονται στον ίδιο βαθμό.
γ. Ένα στερεό συστέλλεται περισσότερο όσο περισσότερη θερμότητα χάνει, όσο
δηλ. μειώνεται η θερμοκρασία του.
δ. Ένα υγρό διαστέλλεται περισσότερο όσο περισσότερη θερμότητα του
προσφέρουμε, όσο δηλ. αυξάνεται η θερμοκρασία του.
ε. Όλα τα στερεά συστέλλονται και διαστέλλονται στον ίδιο βαθμό.
στ. Η διαστολή και η συστολή είναι μεγαλύτερη στα αέρια, μικρότερη στα υγρά και
ακόμη μικρότερη στα στερεά.
ζ. Σε όλη τη διάρκεια της πήξης, της τήξης ή του βρασμού ενός σώματος, η
θερμοκρασία παραμένει σταθερή.
η. Η θερμοκρασία στην οποία τήκεται (λιώνει) ένα στερεό, όταν του προσφέρουμε
θερμότητα, είναι ίδια με αυτή που πήζει το ίδιο σώμα (ως υγρό), όταν του
παίρνουμε θερμότητα.
θ. Το σημείο τήξης ή πήξης για κάθε σώμα είναι διαφορετικό.
ι. Όλα τα υγρά βράζουν στην ίδια θερμοκρασία. Έχουν δηλαδή, το ίδιο σημείο
βρασμού.
/18
/10
/50
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.38

40. ΕΡΕΥΝΩ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ ΦΥΣΙΚΗ Ε΄
ag 06-07 e3 Πηγή: http://ioannaprangiou.weebly.com/ 2
/7
/10
3. Συμπλήρωσε τα κενά με τις λέξεις θερμότητα ή θερμοκρασία.
 Όταν σε ένα σώμα προσφέρουμε ενέργεια, αυτό απορροφά _______________ οπότε
και αυξάνεται η __________________ του. Αντίθετα όταν σε ένα σώμα μειώνεται η
___________________ του, αυτό χάνει ενέργεια, δηλαδή αποβάλλει ______________.
Η ____________________ ακολουθεί πάντα ένα «μονόδρομο», από τα θερμότερα προς
τα ψυχρότερα σώματα
4. Βάζεις σε ένα φαρδύ και ένα στενό ποτήρι την ίδια ποσότητα νερού από
τη βρύση. Προσθέτεις στο στενό ποτήρι μερικά παγάκια.
 Ποιο απ’ τα δύο ποτήρια έχει περισσότερη ενέργεια; Γιατί;
 Αν τοποθετήσουμε το στενό ποτήρι μέσα στο φαρδύ, ποια θα είναι η ροή της
θερμότητας;
 _____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
 _____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
5. Ποιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές ανάμεσα στην εξάτμιση και
το βρασμό;
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
/5
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.39

41. ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Ε΄ ΤΑΞΗΣ
Νο: 4
Ονοματεπώνυμο: Ημερομηνία:
1) Περιγράφω το θερμόμετρο, γράφω το είδος του και πώς το έφτιαξε ο Celcius.
Θερμόμετρο…………………………………
1………………………………………………..
2………………………………………………..
3………………………………………………..
____________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
2) Συμπληρώνω τα κενά με τη βοήθεια των εικόνων:
Ο Ήλιος δίνει ………………………………… Η σοκολάτα παίρνει ………………………………… και
στη Γη και έτσι ανεβαίνει η ……………………… αλλάζει ………………………………… κατάσταση και από
στην επιφάνεια. ………………………………… γίνεται …………………………………
Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται ……………………………
(κάτω από τα αντικείμενα γράφω τη φυσική τους
κατάσταση, στο βελάκι αν δίνει ή παίρνει θερμότητα και
στο κενό γράφω πώς ονομάζεται το φαινόμενο αυτό)
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.40

42. ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Ε΄ ΤΑΞΗΣ
Νο: 4
3) Γράφω τι είναι και δίνω και από ένα παράδειγμα:
Βρασμός:________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Συμπύκνωση:_____________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Εξάτμιση:________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
4) Γιατί το καλοκαίρι δε γεμίζουμε τα βυτία που μεταφέρουν διάφορα υγρά ως πάνω;
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
Καλογερά Ευτυχία
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.41

43. ΟΝΟΜΑ:_____________________________
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
1. Τι είναι θερμότητα και τι είναι θερμοκρασία;
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
2. Τι είναι πήξη και τι είναι τήξη;
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
3. Γράψε ποια ομοιότητες και ποιες διαφορές έχουμε ανάμεσα στην εξάτμιση και στο βρασμό.
ΟΜΟΙΟΤΗΤΑ ΔΙΑΦΟΡΕΣ
4. Πότε λέμε ότι ένα στερεό υγρό και αέριο παθαίνει διαστολή και πότε συστολή;
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________
5. Σημειώνω με Χ τη σωστή απάντηση για το τι φαινόμενο είναι
ΤΗΞΗ ΠΗΞΗ ΕΞΑΤΜΙΣΗ ΒΡΑΣΜΟ ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ
Η ΥΓΡΟΠΟΙΗΣΗ
ΣΥΣΤΟΛΗ ΔΙΑΣΤΟΛΗ
Λιώνει το βούτυρο
Τα σύρματα της
ΔΕΗ είναι
τεντωμένα το
χειμώνα
Το νερό γίνεται
παγάκι
Το μπουκάλι ανοίγει
αν το βάλω σε ζεστό
νερό
Το καπάκι της
κατσαρόλας έχει
σταγόνες νερού
Η γιαγιά ετοιμάζει
τη σούπα στην
ηλεκτρική κουζίνα
Τα ρούχα
στεγνώνουν
απλωμένα στον ήλιο
ΑΝΘΙΜΟΥ ΣΟΦΙΑ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.42

44. eleni_prof
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
ΟΝΟΜΑ:_____________________________
Τι είναι θερμότητα και τι είναι θερμοκρασία;
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
_____________________________________________________________________
________________________
Γράψε ποια ομοιότητες και ποιες διαφορές έχουμε ανάμεσα στην εξάτμιση και στο βρασμό.
ΟΜΟΙΟΤΗΤΑ ΔΙΑΦΟΡΕΣ
Σημειώνω με Χ τη σωστή απάντηση για το τι φαινόμενο είναι
ΤΗΞΗ ΠΗΞΗ ΕΞΑΤΜΙΣΗ ΒΡΑΣΜΟ ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ
Η
ΥΓΡΟΠΟΙΗΣΗ
ΣΥΣΤΟΛΗ ΔΙΑΣΤΟΛΗ
Λιώνει το βούτυρο
Τα σύρματα της
ΔΕΗ είναι
τεντωμένα το
χειμώνα
Το νερό γίνεται
παγάκι
Το μπουκάλι
ανοίγει αν το βάλω
σε ζεστό νερό
Το καπάκι της
κατσαρόλας έχει
σταγόνες νερού
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.43

45. eleni_prof
Η γιαγιά ετοιμάζει
τη σούπα στην
ηλεκτρική κουζίνα
Τα ρούχα
στεγνώνουν
απλωμένα στον
ήλιο
Αντιστοίχισε τα παρακάτω.
■Βρασμός To υγρό μετατρέπεται σε αέριο από την ελεύθερη επιφάνεια του
υγρού
■εξάτμιση Το υγρό μετατρέπεται σε αέριο από όλη τη μάζα του υγρού
■ τήξη Μετατροπή ενός σώματος από υγρή σε αέρια κατάσταση .
■ πήξη Μετατροπή ενός σώματος από στερεά σε υγρή κατάσταση.
■ συμπύκνωση Μετατροπή ενός σώματος από αέρια σε υγρή κατάσταση
Γράψε τον ορισμό των παρακάτω φαινομένων
ΤΗΞΗ:...........................................................................
...................
……...................................................................
ΠΗΞΗ : ………………………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………
ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ:…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
ΕΞΑΤΜΙΣΗ(ΒΡΑΣΜΟΣ):……………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
ΔΙΑΣΤΟΛΗ:…………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………..…
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.44

46. eleni_prof
………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
ΣΥΣΤΟΛΗ:…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Κύκλωσε την σωστή απάντηση.
Πότε στεγνώνουν πιο γρήγορα τα πλυμένα ρούχα;
Σε μια ηλιόλουστη μέρα συννεφιασμένη μέρα
Όταν τα ρούχα είναι
Διπλωμένα απλωμένα όσο το δυνατό περισσότερο
Όταν
φυσάει αέρας δεν φυσάει αέρας
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.45

47. ΟΝΟΜΑ:___________________________________
ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΒΙΤΩΡΑΤΟΥ
Επαναληπτικό Φυσικής-------------------Ενότητα 5: ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
1. α. Τι ονομάζουμε «θερμοκρασία»;;
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
____________________________________________________
β. Τι ονομάζουμε «θερμότητα» και ποια η κατεύθυνση ροής θερμότητας μεταξύ δύο σωμάτων
με διαφορετική θερμοκρασία;;
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
__________________________________________
2. Κυκλώνω Σ για «σωστό» ή Λ για «λάθος», εάν η πρόταση είναι, αντίστοιχα, σωστή ή
λανθασμένη.
 Η εξάτμιση και ο βρασμός είναι το ίδιο φαινόμενο. Σ / Λ
 Η εξάτμιση των υγρών σωμάτων μπορεί να πραγματοποιηθεί σε οποιαδήποτε θερμοκρασία.
Σ / Λ
 Η θερμοκρασία είναι μία μορφή ενέργειας. Σ / Λ
 Η τήξη και η πήξη είναι δύο αντίστροφα φαινόμενα, τα οποία πραγματοποιούνται στην ίδια
θερμοκρασία. Σ / Λ
3. Να επιλέξεις τη σωστή απάντηση:
Α. Όταν το σώμα δίνει θερμότητα πραγματοποιούνται:
i. τήξη, πήξη, εξάτμιση, βρασμός, διαστολή, συμπύκνωση, συστολή.
ii. τήξη, εξάτμιση, διαστολή, συστολή.
iii. πήξη, συμπύκνωση, συστολή.
Β. Τα μεταλλικά σύρματα της ΔΕΗ είναι τεντωμένα:
i. πιο πολύ το καλοκαίρι.
ii. πιο πολύ το χειμώνα.
iii. το ίδιο όλες τις εποχές.
Γ. Τα τζάμια των αυτοκινήτων θολώνουν το χειμώνα, επειδή:
i. έχουν χαμηλότερη θερμοκρασία από το εσωτερικό του αυτοκινήτου και πάνω τους
συμπυκνώνονται οι υδρατμοί του αέρα.
ii. έχουν υψηλότερη θερμοκρασία από το εσωτερικό του αυτοκινήτου και πάνω τους συμπυκνώνονται
οι υδρατμοί του αέρα.
iii. έχουν χαμηλότερη θερμοκρασία από το εσωτερικό του αυτοκινήτου και πάνω τους εξατμίζονται
οι υδρατμοί του αέρα.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.46

48. ΟΝΟΜΑ:___________________________________
ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΒΙΤΩΡΑΤΟΥ
4. Ποια φαινόμενα μεταβολής κατάστασης της ύλης γνωρίζεις;
(α) ______________, (β) _______________, (γ) _______________
(δ) ______________, (ε) _______________.
Παρατήρησε προσεκτικά το ακόλουθο σχήμα και συμπλήρωσε τα φαινόμενα κατά τα οποία
μεταβάλλεται η κατάσταση της ύλης, επάνω στα βελάκια. Στα κυκλάκια θα συμπληρώσεις αν το
σώμα παίρνει ή δίνει θερμότητα.
ΣΤΕΡΕΟ
ΥΓΡΟ ΑΕΡΙΟ
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.47

49. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ- Δημήτριος Μπαλάσκας
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΦΥΣΙΚΗΣ—ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
Όνομα:______________________ Ημερομηνία: 25/01/2007
1. Γράψε τους τύπους θερμομέτρων
2. γράψτε τα μέρη από τα οποία αποτελούνται:
 ………………………………………………………………………
 …………………………………………………………………………
 ………………………………………………
 Τι ονομάζουμε τήξη και τι ονομάζουμε πήξη; ( χρησιμοποίησε τις λέξεις των
πλαισίων)
Θερμόμετρο…………………………………… Θερμόμετρο ………………………………………
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.48

50. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ- Δημήτριος Μπαλάσκας
 Να συμπληρωθούν σωστά τα πλαίσια και τα βέλη στα παρακάτω σχήματα.
 Μπορείς να συνοψίσεις (να γράψεις) σε ένα συμπέρασμα την αλλαγή που παθαίνουν τα
στερεά τα υγρά και τα αέρια όταν θερμαίνονται ή όταν ψύχονται.
 Επέλεξε τη σωστή απάντηση :
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.49

51. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ- Δημήτριος Μπαλάσκας
 Συμπλήρωσε τα κενά της παρακάτω πρότασης:
 Απαντώ στις παρακάτω εργασίες:
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.50

52. ΖΗΣΗΣ ΖΙΚΟΣ
ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ
Όνομα……….. Επίθετο……….
Ημερομηνία……….
1.ΣΩΣΤΟ-ΛΑΘΟΣ:
Ο πάγος λιώνει στους 0 βαθμούς…
Η θερμότητα ΅πηγαίνει΅ από τα θερμά στα κρύα …
Το νερό βράζει στους 90…..
Η θερμοκρασία τήξης-πήξης είναι ίδια για
όλα τα σώματα….
Γυαλί κατασκευάζουμε και από χώμα…
Όταν απλώνουμε ρούχα για στέγνωμα
έχουμε συμπύκνωση…..
Ηλεκτρισμός δεν υπάρχει στη φύση…
2.ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΩ:
Βρίσκονται στον πυρήνα: Π-----------
Έφτιαξε το πιο γνωστό θερμόμετρο: C---------
Η θερμότητα είναι μια: Ε………….
Εκεί λιώνουν τα μέταλλα: Χ……….
Μετατροπή από αέριο σε υγρό: Σ………..
Βασικό συστατικό της κολόνιας: Ο…………..
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.51

53. ΖΗΣΗΣ ΖΙΚΟΣ
3.ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΖΩ:
Fahrenheit- -χύτευση
Μέταλλα - -εξάτμιση
Αλάτι - -φορτίο
Υγρό/αέριο- -κεχριμπάρι
Αρνητικό - -θερμόμετρο
Ήλεκτρον - -αλυκές
4.ΔΙΝΩ ΜΕ ΔΙΚΑ ΜΟΥ ΛΟΓΙΑ:
θερμότητα:
θερμοκρασία:
5.Τι συμβαίνει στα μόριά του όταν ένα σώμα θερμαίνεται;
6.Εξηγώ τι είναι τήξη και δίνω ένα παράδειγμα.
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.52

54. ΖΗΣΗΣ ΖΙΚΟΣ
7.Σε ποιες φυσικές καταστάσεις συναντάμε το νερό;
8.Εξηγώ τα φαινόμενα συστολή-διαστολή:
9.Τι είναι το ηλεκτρικό ρεύμα;
ΒΑΘΜΟΣ…………
ΥΠΟΓΡΑΦΗ………….
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής σελ.53