Φυσικά ΣΤ΄. Επανάληψη 8ης ενότητας:΄΄Κυκλοφορικό Σύστημα΄΄

Έντεκα μηνών
Ημερομηνία:
Βάρος: [Βάρος[ Ύψος: [Ύψος]
Σημειώσεις:
[Τοποθετήστε φωτογραφίες εδώ]
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
http://st-taksh.blogspot.gr/
Φυσική ΣΤ΄- Επανάληψη 8ης ενότητας
΄΄Κυκλοφορικό σύστημα΄΄
Θεωρία - Παρουσιάσεις - Επαναληπτικά
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://st-taksh.blogspot.gr σελ.1

Έντεκα μηνών
Ημερομηνία:
Βάρος: [Βάρος[ Ύψος: [Ύψος]
Σημειώσεις:
[Τοποθετήστε φωτογραφίες εδώ]
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Θεωρία - Παρουσιάσεις σελ. 3 - 82
Επαναληπτικά σελ. 83 - 125
108
109 - 163

93
Åóý ôé ïìÜäá
åßóáé;
Ìðïñåß ôï áßìá üëùí ôùí áíèñþðùí íá ðåñéÝ÷åé
ôá ßäéá êýôôáñá, õðÜñ÷ïõí üìùò êÜðïéåò ïõóßåò
óôçí åðéöÜíåéá ôùí åñõèñþí áéìïóöáéñßùí, ðïõ
äåí åßíáé ßäéåò óå üëïõò ìáò. ÁíÜëïãá ìå ôéò
ïõóßåò áõôÝò, äéáêñßíïõìå ôÝóóåñéò äéáöïñåôéêÝò
ïìÜäåò áßìáôïò. ¸ôóé, êáèÝíáò áðü åìÜò Ý÷åé
áßìá ðïõ áíÞêåé óå ìßá áðü ôéò ïìÜäåò: Á, Â, ÁÂ Þ
0. Áí óôç äéÜñêåéá ôçò æùÞò ìáò ÷ñåéáóôåß íá
ðñïóöÝñïõìå Þ íá äå÷èïýìå áßìá, åßíáé ðïëý
óçìáíôéêü êáèÝíáò ìáò íá ãíùñßæåé óå ðïéá
ïìÜäá áßìáôïò áíÞêåé. Êé áõôü ãéáôß ïñéóìÝíïé
ôýðïé áßìáôïò äåí ôáéñéÜæïõí ìåôáîý ôïõò êáé áí
áíáìåé÷èïýí, èá ðáñåìðïäéóôåß ç ïìáëÞ ñïÞ ôïõ
áßìáôïò, ãåãïíüò ðïõ åßíáé ðïëý åðéêßíäõíï ãéá
ôçí õãåßá ôïõ ïñãáíéóìïý. ÐñÝðåé üëïé ìáò,
ëïéðüí, åêôüò áðü ôéò ... ïìÜäåò ðïõ
õðïóôçñßæïõìå, íá îÝñïõìå êáé ôçí ðéï âáóéêÞ
ìáò ïìÜäá, ôçí ïìÜäá áßìáôüò ìáò.
Ìå ìéá ìáôéÜ...
• Ç êáñäéÜ êáé ôï óýíïëï ôùí áéìïöüñùí áããåßùí
áðïôåëïýí ôï êõêëïöïñéêü ìáò óýóôçìá.
• Ç êáñäéÜ åßíáé Ýíáò ìõò. ×ùñßæåôáé óå ôÝóóåñá
ìÝñç.
• Ç êáñäéÜ åßíáé ìßá áíôëßá ÷Üñç óôçí ïðïßá ôï
áßìá êõêëïöïñåß áäéÜêïðá óôïí ïñãáíéóìü.
• Ôçí êõêëïöïñßá ôïõ áßìáôïò ðñïò êáé áðü
ôïõò ðíåýìïíåò ôçí ïíïìÜæïõìå ìéêñÞ
êõêëïöïñßá, åíþ ôçí êõêëïöïñßá ðñïò êáé áðü
üëá ôá Üëëá üñãáíá ôïõ óþìáôüò ìáò ôçí
ïíïìÜæïõìå ìåãÜëç êõêëïöïñßá.
• Ìå ôç ìåãÜëç êõêëïöïñßá áßìá ðëïýóéï óå
ïîõãüíï ìåôáöÝñåôáé óå üëá ôá üñãáíá ôïõ
óþìáôïò, åíþ áðü ôá üñãáíá ôïõ óþìáôïò
ìåôáöÝñåôáé áßìá, ðïõ ðåñéÝ÷åé äéïîåßäéï ôïõ
Üíèñáêá.
• Ìå ôç ìéêñÞ êõêëïöïñßá áßìá ðïõ ðåñéÝ÷åé
äéïîåßäéï ôïõ Üíèñáêá ìåôáöÝñåôáé óôïõò
ðíåýìïíåò, åíþ áðü ôïõò ðíåýìïíåò
ìåôáöÝñåôáé áßìá ðëïýóéï óå ïîõãüíï.
• Ìå ôï ìéêñïóêüðéï ìðïñïýìå íá äïýìå ôá
óõóôáôéêÜ ôïõ áßìáôïò. Ôï ðëÜóìá ðïõ
áðïôåëåßôáé êõñßùò áðü íåñü êáé ôá êýôôáñá
ôïõ áßìáôïò, ôá åñõèñÜ, ôá ëåõêÜ
áéìïóöáßñéá êáèþò êáé ôá áéìïðåôÜëéá.
• Ç õãéåéíÞ äéáôñïöÞ êáé ç óùìáôéêÞ Üóêçóç
óõìâÜëëïõí óôçí êáëÞ ëåéôïõñãßá ôïõ
êõêëïöïñéêïý ìáò
óõóôÞìáôïò.
ÃëùóóÜñé...
• Êüëðïé ïíïìÜæïíôáé ïé äýï åðÜíù êïéëüôçôåò
ôçò êáñäéÜò.
• Êïéëßåò ïíïìÜæïíôáé ïé äýï êÜôù êïéëüôçôåò ôçò
êáñäéÜò.
• Ïé áñôçñßåò åßíáé ôá áéìïöüñá áããåßá ìÝóá áðü ôá
ïðïßá ñÝåé áßìá áðü ôçí êáñäéÜ ðñïò ôá äéÜöïñá
üñãáíá ôïõ óþìáôïò.
• Ïé öëÝâåò åßíáé ôá áéìïöüñá áããåßá ìÝóá áðü ôá ïðïßá
ñÝåé áßìá áðü ôá äéÜöïñá üñãáíá ôïõ óþìáôïò ðñïò ôçí
êáñäéÜ.
• Ôá åñõèñÜ áéìïóöáßñéá åßíáé ôá êýôôáñá ôïõ áßìáôïò
ðïõ ìåôáöÝñïõí ïîõãüíï êáé äéïîåßäéï ôïõ Üíèñáêá.
• Ôá ëåõêÜ áéìïóöáßñéá åßíáé ôá êýôôáñá ôïõ áßìáôïò
ðïõ óõìâÜëëïõí óôçí Üìõíá ôïõ ïñãáíéóìïý.
• Ôá áéìïðåôÜëéá åßíáé ôá êýôôáñá ôïõ áßìáôïò ðïõ
óõìâÜëëïõí óôçí ðÞîç ôïõ.
• ÐëÜóìá ïíïìÜæïõìå ôï õãñü ìÝóá óôï ïðïßï
êéíïýíôáé ôá óôåñåÜ óùìáôßäéá, ôá
êýôôáñá ôïõ áßìáôïò. Ôï ðëÜóìá
áðïôåëåßôáé êõñßùò áðü
íåñü.
Åìåßò åßìáóôå ôá ëåõêÜ
áéìïóöáßñéá.
ÁðïóôïëÞ ìáò åßíáé íá ðñïóôáôåýïõìå
ôïí ïñãáíéóìü áðü ôá ìéêñüâéá.

Εγκύκλιος Παιδεία
ΕΝΑΣ ΑΚΟΥΡΑΣΤΟΣ ΜΥΣ - Η ΚΑΡΔΙΑ
Το σύνολο των αιμοφόρων αγγείων και η καρδιά αποτελούν
το κυκλοφορικό ή καρδιαγγειακό σύστημα.
Το κυκλοφορικό σύστημα διαδραστικά ΚΛΙΚ
Η καρδιά είναι ένας μυς με μέγεθος περίπου όσο η γροθιά του
ανθρώπου. Βρίσκεται στο πάνω αριστερό μέρος του θώρακα και
αντλεί διαρκώς αίμα. Λειτουργεί δηλαδή σαν αντλία, χάρη στην
οποία το αίμα κυκλοφορεί αδιάκοπα στον οργανισμό μας.
Σε περίπτωση που χάσουμε λίγο αίμα, ο οργανισμός μας έχει τη
δυνατότητα να το αναπληρώσει αμέσως. Όταν όμως τύχει να
χάσει πολύ αίμα, είτε από τραυματισμό είτε μετά από εγχείρηση,
τότε πρέπει να το αναπληρώσει παίρνοντας από άλλον άνθρωπο
με ίδια ομάδα αίματος.
Η προσφορά αυτή του αίματος από άνθρωπο σε άνθρωπο
λέγεταιαιμοδοσία.

Διαρκεί λίγα λεπτά και είναι ακίνδυνη για τον αιμοδότη αλλά
πολυτιμότατη για τον λήπτη.
Η ηλικία που μπορεί κάποιος να δώσει αίμα είναι από 18 - 65 ετών
και ως τέσσερις φορές το χρόνο.
Το αίμα είναι πολύτιμο γιατί:
• μεταφέρει οξυγόνο από τους πνεύμονες προς τα κύτταρα και
• αντίθετα διοξείδιο του άνθρακα από τα κύτταρα προς τους
πνεύμονες
• μεταφέρει θρεπτικά συστατικά και απομακρύνει τις άχρηστες
ουσίες
• προστατεύει τον οργανισμό από τα μικρόβια

Η καρδιά χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. Τα δυο επάνω
ονομάζονται κόλποι και τα δυο κάτω κοιλίες.
Οι κόλποι επικοινωνούν με τις κοιλίες με τις βαλβίδες, που
επιτρέπουν τη ροή του αίματος μόνο από τους κόλπους προς τις
κοιλίες και όχι αντίστροφα.
Κάθε χτύπος της καρδιάς αντιστοιχεί σε έναν καρδιακό
παλμό. Κάθε καρδιακός παλμός περιλαμβάνει τρία στάδια:

• Στο πρώτο συστέλλονται οι κόλποι και το αίμα περνάει στις
κοιλίες
• Στο δεύτερο συστέλλονται οι κοιλίες. Οι βαλβίδες είναι
κλειστές και το αίμα δε μπορεί να περάσει πίσω στους κόλπους,
οπότε φεύγει από την καρδιά. Ταυτόχρονα, οι κόλποι γεμίζουν
πάλι με αίμα.
• Στο τρίτο στάδιο, που ονομάζεται καρδιακή παύλα, ο μυς της
καρδιάς είναι χαλαρός. Είναι η στιγμή που η καρδιά ξεκουράζεται
και το στάδιο αυτό διαρκεί λιγότερο από μισό δευτερόλεπτο.
Σε κάθε καρδιακό παλμό δηλαδή έχουμε αυτό το αποτέλεσμα:
Διαδραστικό ΚΛΙΚ
Η συχνότητα του καρδιακού παλμού διαφέρει ανάλογα με την
ηλικία και την ένταση της σωματικής άσκησης. Οι καρδιακοί
παλμοί ενός ενήλικα σε κατάσταση ηρεμίας είναι περίπου 80 σε
ένα λεπτό. Όταν ο άνθρωπος κάνει έντονη σωματική άσκηση οι
παλμοί του αυξάνονται, ενώ όταν ηρεμεί μειώνονται και
επανέρχονται πάλι περίπου στους 80 χτύπους το
λεπτό.Μπορούμε να αντιληφθούμε το σφυγμό μας αν πιέσουμε
ελαφρά το δείκτη και το μέσο στο εσωτερικό του καρπού μας ή
στο λαιμό ή κάτω από τον αστράγαλο.
Ο ήχος της καρδιάς ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΟ

ΚΛΙΚ
ΚΛΙΚ
Οι ειδικοί γιατροί, οι καρδιολόγοι, παρακολουθούν την καρδιά με
μια ειδική εξέταση, το καρδιογράφημα.
ΚΛΙΚ
Είναι μια απλή εξέταση, που δίνει όμως χρήσιμες πληροφορίες και
γίνεται με την τοποθέτηση ειδικών καλωδίων με βεντούζες στο
σώμα, γύρω από την καρδιά. Η καρδιά είναι ένας μυς που
διεγείρεται από ασθενή ηλεκτρικά σήματα. Αυτά αποτυπώνονται
στο καρδιογράφημα. Για κάθε σύσπαση που κάνει ο μυς,
σχηματίζεται και ένα αιχμηρό σημείο. Όταν η καρδιά λειτουργεί
φυσιολογικά, τα αιχμηρά σημεία είναι ομοιόμορφα, στην αντίθετη
περίπτωση αλλάζουν, που σημαίνει ότι υπάρχει κάποιο καρδιακό
πρόβλημα.
Αναρτήθηκε από Νίκος Νταλακούδης

Φυσικά ΣΤ΄ Δημοτικού Φροντιστήριο "Η Ευθεία της Γνώσης"
http://www.eytheia.blogspot.com/ Αγγέλης Αλέξανδρος

Ο εκπαιδευτικός: Τουλιόπουλος Φώτης
Κυκλοφορικό
σύστημα

Η καρδιά είναι ένας μυς με
μέγεθος όσο περίπου η
γροθιά ενός ανθρώπου.
Βρίσκεται στο αριστερό
μέρος του θώρακα και αντλεί
αίμα στέλνοντάς το σε όλο το
σώμα. Λειτουργεί σαν
αντλία χάρη στην οποία το
αίμα κυκλοφορεί σε όλα τα
κύτταρα του σώματός μας.
Ένας ακούραστος μυς-η
καρδιά

Η καρδιά χωρίζεται σε τέσσερα
τμήματα. Τα δύο πάνω λέγονται
κόλποι και τα δύο κάτω
λέγονται κοιλίες. Η ροή του
αίματος γίνεται μόνο από τους
κόλπους προς τις κοιλίες μέσα
από βαλβίδες που δεν
επιτρέπουν την αντίστροφη
πορεία.
Κάθε χτύπος της καρδιάς είναι
και ένας καρδιακός παλμός.
Κάθε παλμός περιλαμβάνει τρία
στάδια.

Τα τρία στάδια του καρδιακού παλμού
1ο στάδιο
Οι κόλποι
συστέλλονται
και το αίμα
περνάει στις
κοιλίες
2ο στάδιο
Συστέλλονται οι
κοιλίες. Οι βαλβίδες
είναι κλειστές και το
αίμα φεύγει από την
καρδιά. Οι κόλποι
γεμίζουν και πάλι με
αίμα
3ο στάδιο
Καρδιακή παύλα.
Ο μυς της καρδιάς
χαλαρώνει και η
καρδιά μένει ακίνητη
για μισό περίπου
δευτερόλεπτο

Ο ρυθμός του καρδιακού παλμού διαφέρει
από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ένας
ενήλικας έχει περίπου 80 χτύπους σε ένα
λεπτό. Σε κατάσταση έντονης σωματικής
άσκησης οι παλμοί αυξάνονται και
επανέρχονται και πάλι όταν ηρεμήσουμε.
Για να πιάσουμε το σφυγμό μας, πιέζουμε
ελαφρά το δείκτη μας στο εσωτερικό του
καρπού μας ή στο λαιμό όπως δείχνουν οι
εικόνες στο πλάι.

Όταν χάσουμε λίγο αίμα, ο οργανισμός
μας μπορεί να το αναπληρώσει αμέσως.
Αν όμως η ποσότητα είναι μεγάλη, τότε
πρέπει να αναπληρωθεί από έναν άλλον
άνθρωπο ίδιας ομάδας. Η διαδικασία
προσφοράς αίματος λέγεται αιμοδοσία.
Είναι ακίνδυνη για τον δότη και σωτήρια
για τον λήπτη, αφού χωρίς το αίμα θα
μπορούσε να πεθάνει.
Από την ηλικία των 18 ετών μπορούμε
να δίνουμε αίμα, τέσσερις φορές το χρόνο.
Αιμοδοσία

Το αίμα
Μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες σε όλα τα κύτταρα του
οργανισμού και απομακρύνει το διοξείδιο του άνθρακα
Μεταφέρει τα θρεπτικά συστατικά στα κύτταρα και απομακρύνει
τις άχρηστες ουσίες
Προστατεύει τον οργανισμό από μικρόβια χάρη στα λευκά
αιμοσφαίρια

Το αίμα φτάνει σε όλα τα σημεία του
σώματος. Χρησιμοποιεί δύο
διαφορετικές διαδρομές: τη μικρή
κυκλοφορία από την καρδιά προς
τους πνεύμονες και αντίστροφα και
τη μεγάλη κυκλοφορία από την
καρδιά προς τα υπόλοιπα όργανα
του σώματος και αντίστροφα.
Μικρή και μεγάλη κυκλοφορία

Στη μικρή κυκλοφορία το
ακάθαρτο αίμα περνά από το
δεξιό κόλπο στη δεξιά κοιλία και
από εκεί στην πνευμονική
αρτηρία μέσα από την οποία
μεταφέρεται στους πνεύμονες. Το
αίμα αφήνει το διοξείδιο του
άνθρακα εκεί και εμπλουτίζεται
με οξυγόνο. Στη συνέχεια μέσα
από τις πνευμονικές φλέβες
περνά στον αριστερό κόλπο και
μετά στην αριστερή κοιλία. Από
εκεί εισέρχεται στη μεγάλη
κυκλοφορία.Μικρή κυκλοφορία

Το αίμα στη συνέχεια φεύγει από
την αριστερή κοιλία μέσα από την
κεντρική αρτηρία, την αορτή και
μεταφέρεται σε όλο το σώμα. Φέρνει
μαζί του οξυγόνο και θρεπτικές
ουσίες σε όλα τα κύτταρα του
σώματος. Ταυτόχρονα
παραλαμβάνει τα άχρηστα
συστατικά και το διοξείδιο του
άνθρακα. Στη συνέχεια το ακάθαρτο
αίμα μεταφέρεται στο δεξιό κόλπο
και μπαίνει στη μικρή κυκλοφορία.

Η καρδιά και το κυκλοφορικό
σύστημα γενικά αποτελείται από
ευαίσθητα όργανα τα οποία πρέπει
να διατηρούμε σε καλή κατάσταση. Ο
καλύτερος τρόπος είναι μέσα από τη
συχνή άσκηση και την καλή
διατροφή. Πρέπει να αποφεύγουμε
την καθιστική ζωή, τις λιπαρές
τροφές, το άγχος και το κάπνισμα.
Η παχυσαρκία και η κατάχρηση
λιπαρών τροφών, οινοπνευματωδών
ποτών και καπνίσματος αυξάνουν
τον κίνδυνο εμφάνισης
καρδιοαγγειακών προβλημάτων.

Το κυκλοφορικό σύστημα αποτελείται
εκτός από την καρδιά από αρτηρίες και
φλέβες. Στις αρτηρίες τρέχει αίμα
πλούσιο σε οξυγόνο, το οποίο έχει
έντονο κόκκινο χρώμα. Αντίθετα στις
φλέβες τρέχει αίμα που έχει διοξείδιο
του άνθρακα γι’ αυτό και το χρώμα του
είναι πιο σκούρο. Έτσι οι αρτηρίες
σχεδιάζονται με κόκκινο χρώμα, ενώ οι
φλέβες με μπλε. Οι αρτηρίες και οι
φλέβες διακλαδίζονται σε λεπτότερα
αγγεία που ενώνονται μεταξύ τους και
λέγονται τριχοειδή αγγεία.

Για να φτάσει το αίμα σε κάθε σημείο
του σώματος κινείται με μεγάλη πίεση
μέσα στις αρτηρίες. Η πίεση αυτή
πρέπει να διατηρείται σε φυσιολογικά
πλαίσια για να είμαστε υγιείς. Η
υψηλή πίεση δημιουργεί προβλήματα
στον οργανισμό μας, ενώ όταν είναι
χαμηλή έχουμε τάση λιποθυμίας, αφού
το οξυγόνο δε φτάνει σε όλο το σώμα
μας.
Μετράμε την πίεσή μας με ειδικά
όργανα που λέγονται πιεσόμετρα.

Το αίμα αποτελείται από το πλάσμα, τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα
λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια.
Πλάσμα: Αποτελείται κυρίως από νερό
και μέσα του είναι διαλυμένες τόσο οι
θρεπτικές όσο και οι άχρηστες ουσίες.
Αποτελεί το 55% του αίματος.
Λευκά αιμοσφαίρια: είναι η άμυνα του
οργανισμού ενάντια στα μικρόβια.
Αιμοπετάλια: είναι αυτά που κάνουν το
αίμα να πήζει στην περίπτωση που
κοπούμε και αιμορραγούμε.

Ερυθρά αιμοσφαίρια: είναι
αυτά που δίνουν στο αίμα το
κόκκινο χρώμα. Αποτελούν
περίπου το 45% του αίματος.
Μεταφέρουν το οξυγόνο και το
διοξείδιο του άνθρακα. Στην
επιφάνειά τους υπάρχουν κάποιες
ουσίες που δεν είναι ίδιες σε όλους
τους ανθρώπους. Ανάλογα με τις
ουσίες αυτές έχουμε τέσσερις
ομάδες αίματος: Α, Β, ΑΒ και Ο.
Μπορούμε να πάρουμε αίμα μόνο
από ανθρώπους που έχουν την ίδια
ομάδα αίματος, γι’ αυτό είναι καλό
να γνωρίζουμε τη δική μας ομάδα.

ΦΥΣΙΚΗ
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΕΝΑΣ ΑΚΟΥΡΑΣΤΟΣ ΜΥΣ-Η
ΚΑΡΔΙΑ
ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ
7/2/2014 ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ 1Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://st-taksh.blogspot.gr σελ.32

Το σύνολο των αιμοφόρων αγγείων και η καρδιά αποτελούν το
κυκλοφορικό ή καρδιαγγειακό σύστημα.

Η ΚΑΡΔΙΑ ΜΑΣ…
 Η καρδιά είναι ένας μυς με μέγεθος
περίπου όσο η γροθιά του ανθρώπου.
Βρίσκεται στο πάνω αριστερό μέρος
του θώρακα και αντλεί διαρκώς αίμα.
Λειτουργεί δηλαδή σαν αντλία, χάρη
στην οποία το αίμα κυκλοφορεί
αδιάκοπα στον οργανισμό μας.

Η ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ
 Σε περίπτωση που χάσουμε λίγο αίμα, ο
οργανισμός μας έχει τη δυνατότητα να το
αναπληρώσει αμέσως.Όταν όμως τύχει
να χάσει πολύ αίμα, είτε από
τραυματισμό είτε μετά από εγχείρηση,
τότε πρέπει να το αναπληρώσει
παίρνοντας από άλλον άνθρωπο με ίδια
ομάδα αίματος.
Η προσφορά αυτή του αίματος από
άνθρωπο σε άνθρωπο λέγεται
αιμοδοσία.

Διαρκεί λίγα λεπτά και είναι ακίνδυνη για τον αιμοδότη αλλά
πολυτιμότατη για τον λήπτη.
Η ηλικία που μπορεί κάποιος να δώσει αίμα είναι από 18 - 65 ετών
και ως τέσσερις φορές το χρόνο.

 μεταφέρει οξυγόνο από τους πνεύμονες προς
τα κύτταρα και
 αντίθετα διοξείδιο του άνθρακα από τα
κύτταρα προς τους πνεύμονες
 μεταφέρει θρεπτικά συστατικά και
απομακρύνει τις άχρηστες ουσίες
 προστατεύει τον οργανισμό από τα μικρόβια
 Η καρδιά χωρίζεται σε τέσσερα μέρη.Τα δυο
επάνω ονομάζονται κόλποι και τα δυο κάτω
κοιλίες.

Η ΚΑΡΔΙΑ

Οι κόλποι επικοινωνούν με τις κοιλίες με τις βαλβίδες, που
επιτρέπουν τη ροή του αίματος μόνο από τους κόλπους προς τις
κοιλίες και όχι αντίστροφα.

Κάθε χτύπος της καρδιάς αντιστοιχεί σε έναν καρδιακό παλμό.
Κάθε καρδιακός παλμός περιλαμβάνει τρία στάδια:

 Στο πρώτο συστέλλονται οι κόλποι και το αίμα
περνάει στις κοιλίες
 Στο δεύτερο συστέλλονται οι κοιλίες. Οι βαλβίδες
είναι κλειστές και το αίμα δε μπορεί να περάσει
πίσω στους κόλπους, οπότε φεύγει από την καρδιά.
Ταυτόχρονα, οι κόλποι γεμίζουν πάλι με αίμα.
 Στο τρίτο στάδιο, που ονομάζεται καρδιακή παύλα,
ο μυς της καρδιάς είναι χαλαρός. Είναι η στιγμή που
η καρδιά ξεκουράζεται και το στάδιο αυτό διαρκεί
λιγότερο από μισό δευτερόλεπτο.
 Σε κάθε καρδιακό παλμό δηλαδή έχουμε αυτό το
αποτέλεσμα:

ΚΛΙΚ

 Η συχνότητα του καρδιακού παλμού διαφέρει
ανάλογα με την ηλικία και την ένταση της
σωματικής άσκησης. Οι καρδιακοί παλμοί ενός
ενήλικα σε κατάσταση ηρεμίας είναι περίπου 80 σε
ένα λεπτό.Όταν ο άνθρωπος κάνει έντονη
σωματική άσκηση οι παλμοί του αυξάνονται, ενώ
όταν ηρεμεί μειώνονται και επανέρχονται πάλι
περίπου στους 80 χτύπους το λεπτό. Μπορούμε να
αντιληφθούμε το σφυγμό μας αν πιέσουμε ελαφρά
το δείκτη και το μέσο στο εσωτερικό του καρπού
μας ή στο λαιμό ή κάτω από τον αστράγαλο.
 ΚΛΙΚ

Οι ειδικοί γιατροί, οι καρδιολόγοι, παρακολουθούν την καρδιά με
μια ειδική εξέταση, το καρδιογράφημα.

 Είναι μια απλή εξέταση, που δίνει όμως χρήσιμες
πληροφορίες και γίνεται με την τοποθέτηση
ειδικών καλωδίων με βεντούζες στο σώμα, γύρω
από την καρδιά. Η καρδιά είναι ένας μυς που
διεγείρεται από ασθενή ηλεκτρικά σήματα. Αυτά
αποτυπώνονται στο καρδιογράφημα. Για κάθε
σύσπαση που κάνει ο μυς, σχηματίζεται και ένα
αιχμηρό σημείο.Όταν η καρδιά λειτουργεί
φυσιολογικά, τα αιχμηρά σημεία είναι
ομοιόμορφα, στην αντίθετη περίπτωση αλλάζουν,
που σημαίνει ότι υπάρχει κάποιο καρδιακό
πρόβλημα.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
ΕΜΡΕ ΡΙΖΑ ΟΓΛΟΥ

Δημοτικό Σχολείο Μενιδίου Αμφιλοχίας
Σχ. Έτος: 2012-13
Φυσικά ΣΤ΄: ¨ Ένας ακούραστος μυς – η καρδιά¨
Υπεύθυνος τάξης: Γεωργακόπουλος Ανδρέας
Όλα τα κύτταρα του οργανισμού μας για να διατηρηθούν στη ζωή χρειάζονται οξυγόνο
και θρεπτικές ουσίες, οι οποίες μεταφέρονται με το αίμα σε όλα τα σημεία του σώματος.
Η καρδιά είναι ένας μυς με
μέγεθος περίπου όσο η γροθιά
ενός ανθρώπου. Λειτουργεί ως
αντλία χάρη στην οποία το
αίμα μας κυκλοφορεί αδιάκοπα
μέσα στον οργανισμό μας.

αριστερός
κόλποςΑ
δεξιός
κόλπος
βαλβίδα βαλβίδα
δεξιά
κοιλία
αριστερή
κοιλία
ΚΑΡΔΙΑΚΟΣ ΠΑΛΜΟΣ (χτύπος της καρδιάς)
1. Συστέλλονται οι κόλποι και το αίμα περνά στις κοιλίες.
2. Συστέλλονται οι κοιλίες. Οι βαλβίδες είναι κλειστές και το αίμα φεύγει από την
καρδιά. Ταυτόχρονα οι κόλποι γεμίζουν πάλι με αίμα.
3. Ονομάζεται καρδιακή παύλα, ο μυς είναι χαλαρός και η καρδιά ξεκουράζεται.Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://st-taksh.blogspot.gr σελ.48

Η καρδιά μας αρχίζει να χτυπά πριν γεννηθούμε.
Ο καρδιακός παλμός ενός καναρινιού μπορεί να
φτάσει στους 1.000 σε ένα λεπτό.
Ξεκουράζεται λιγότερο από μισό δευτερόλεπτο σε
κάθε καρδιακό παλμό.
Χτυπά περισσότερες από 40 εκατομμύρια φορές
κάθε χρόνο.
Η πίεση που δημιουργεί η καρδιά θα μπορούσε να
πετάξει το αίμα 10 μ. ψηλά
Μια αντλία με όμοιες δυνατότητες με αυτές της
καρδιάς θα μπορούσε να γεμίσει σε μια μέρα ένα
μεγάλο βυτίο υγρών καυσίμων.

ΤΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Η ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΜΟΦΟΡΑ ΑΓΓΕΙΑ

Η ΚΑΡΔΙΑ
Ξεκινά να «χτυπά», πριν ακόμα
γεννηθούμε. Στις 18 ημέρες(!!!)
από τη «σύλληψη» , ακούγεται ο
καρδιακός παλμός.

• Η καρδιά είναι ένας μυς. Λειτουργεί ως αντλία χάρη στην
οποία το αίμα κυκλοφορεί αδιάκοπα στον οργανισμό μας.
• Χωρίζεται σε τέσσερα μέρη.
• Τα δύο επάνω ονομάζονται κόλποι.
• Τα δύο κάτω ονομάζονται κοιλίες.
• Οι κόλποι και οι κοιλίες «επικοινωνούν» με τις βαλβίδες.
• Οι βαλβίδες επιτρέπουν τη ροή του αίματος μόνο από τους
κόλπους στις κοιλίες.

Η καρδιά αντλεί αίμα κάθε στιγμή σε όλη μας τη ζωή.
Ξεκουράζεται για λιγότερο από μισό δευτερόλεπτο σε κάθε
καρδιακό παλμό.
Κάθε χρόνο η καρδιά μας «χτυπά» περισσότερες από ….
40 εκατομμύρια φορές!

Μια αντλία με δυνατότητες όμοιες με αυτές
της καρδιάς θα ήταν αρκετή, για να γεμίσει
σε μια μέρα ένα μεγάλο βυτίο υγρών
καυσίμων!!!

ΤΑ ΑΙΜΟΦΟΡΑ ΑΓΓΕΙΑ
Το αίμα χάρη στη λειτουργία της καρδιάς
φτάνει σε όλα τα σημεία του σώματος.
Το αίμα κυκλοφορεί αδιάκοπα στον
οργανισμό μας μέσα από ένα δίκτυο
αγγείων, που ονομάζονται
αιμοφόρα αγγεία.

ΦΛΕΒΙΚΟ ΚΑΙ ΑΡΤΗΡΙΑΚΟ ΑΙΜΑ

•Υπάρχουν δύο κύριες διαδρομές του
αίματος στο σώμα μας.
•Τις διαδρομές τις ονομάζουμε
κυκλοφορίες.

Η ΜΙΚΡΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ
Είναι η κυκλοφορία του αίματος προς και
από τους πνεύμονες. Με τη μικρή
κυκλοφορία αίμα που περιέχει διοξείδιο
του άνθρακα μεταφέρεται στους
πνεύμονες, ενώ από τους πνεύμονες
μεταφέρεται αίμα πλούσιο σε οξυγόνο.

Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ
Είναι κυκλοφορία προς και από όλα τα
άλλα όργανα του σώματός μας. Με τη
μεγάλη κυκλοφορία αίμα πλούσιο σε
οξυγόνο μεταφέρεται σε όλα τα όργανα του
σώματος, ενώ από τα όργανα του σώματος
μεταφέρεται αίμα, που περιέχει διοξείδιο
του άνθρακα.

ΤΕΛΟΣ

Το αίμα

Τα ερυθρά αιμοσφαίρια

Τα αιμοπετάλια

Τα λευκά αιμοσφαίρια

αιμοπετάλια και ερυθρά αιμοσφαίρια

αιμοφόρο αγγείο με τα ερυθρά αιμοσφαίρια μέσα του

τριχοειδές αγγείο μέσα στο οποίο κυκλοφορεί το αίμα

Είδος λευκού αιμοσφαιρίου

Τα συστατικά του αίματος

Το κυκλοφορικό
σύστημα του ανθρώπου
Η καρδιά και τα
αιμοφόρα αγγεία

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ

Φυσικά ΣΤ΄ Δημοτικού – Κριτήρια Αξιολόγησης & Διαγωνίσματα
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ
245
Έκδοση taexeiola Τζιτζιλή Χριστίνα
1) Τι είναι η καρδιά και από ποια μέρη αποτελείται;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδα 1,5)
2) Να περιγράψετε τα στάδια που περιλαμβάνει ο κάθε καρδιακός παλμός.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδα 1,5)
1ο
Κριτήριο Αξιολόγησης:
Η καρδιά

246
3) Πώς εξετάζεται η καλή λειτουργία της καρδιάς μας;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδα 1,5)
4) Τι είναι το τεστ κοπώσεως;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδες 2)

247
5) Να συμπληρώσεις τα μέρη της καρδιάς στο σχήμα.
(Μονάδες 2)

248
6) Να χαρακτηρίσεις τις προτάσεις με Σ αν είναι σωστές και Λ αν είναι
λανθασμένες και να δικαιολογήσεις την απάντηση σου.
α) Η συχνότητα του καρδιακού παλμού είναι ίδια και παραμένει σταθερή για
όλους τους ανθρώπους.
β)Στο καρδιογράφημα όταν σχηματίζονται ομοιόμορφα «αιχμηρά» σημεία είναι
ένδειξη καρδιακών προβλημάτων.
γ) Οι καρδιακοί παλμοί ενός ενήλικα σε κατάσταση ηρεμίας είναι περίπου 80 σε
ένα λεπτό.
δ) Η προσφορά αίματος μπορεί να γίνει από την ηλικία των 25 και έπειτα.
ε) Στο στάδιο της καρδιακής παύλας η καρδιά χτυπάει γρήγορα και κοφτά σαν
παύλα.
(Μονάδα 1.5)

249
1) Τι είναι η μικρή και τι η μεγάλη κυκλοφορία του αίματος;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδες 2)
2) Να αναφέρετε κάποιες συνήθειες που πρέπει να υιοθετούμε για να
συμβάλλουμε στην καλή λειτουργία του κυκλοφορικού μας συστήματος.
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδες 2)
2ο

250
3) Πώς συνεργάζονται το αναπνευστικό και το κυκλοφορικό σύστημα ώστε το
οξυγόνο να φτάσει σε όλα τα όργανα του σώματος;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδες 2)
4) Τι είναι η αρτηριακή πίεση; Τι συμβαίνει όταν η αρτηριακή πίεση είναι πολύ
υψηλή ή πολύ χαμηλή;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδες 2)

251
5) Να συμπληρώσεις τα κενά στις παρακάτω προτάσεις.
Οι φλέβες και οι αρτηρίες διακλαδίζονται σε όλο και λεπτότερα …………….. , που η
διάμετρος τους είναι μικρότερη και από αυτή μιας τρίχας. Γι’ αυτό ονομάζονται
…………………….. . Τέτοια περιβάλλουν και τις μικροσκοπικές κυψελίδες των
………………….. , επιτρέποντας την ……………….. των αερίων, του …………………….. και
του ……………………………. .
(Μονάδες 2)

252
1) Τι χρώμα έχει το αίμα αν το παρατηρήσουμε προσεκτικά;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδες 2)
2) Τι είναι το πλάσμα;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδες 2)
3ο
Το αίμα

253
3) Τι είναι οι αρτηρίες και τι οι φλέβες;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδες 2)
4) Ποιες ομάδες αίματος υπάρχουν; Γιατί είναι σημαντικό να γνωρίζουμε να
γνωρίζουμε την ομάδα αίματος στην οποία ανήκουμε;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδα 1,5)
5) Ποιος είναι ρόλος των ερυθρών και των λευκών αιμοσφαιρίων;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________

254
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδα 1,5)
6) Να συμπληρώσεις τα κενά στις παρακάτω προτάσεις.
Το αίμα στις αρτηρίες είναι πλούσιο σε .......................... και γι αυτό το χρώμα του
είναι ............................. . Το αίμα στις φλέβες περιέχει ............................... και έχει
πιο .................... χρώμα. Οι αρτηρίες και οι φλέβες διακλαδίζονται σε όλο και
λεπτότερα αγγεία τα οποία ονομάζονται ............................................ .
(Μονάδα 1)

255
1) Γιατί το αίμα είναι πολύτιμο για τον οργανισμό μας;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδα 1,5)
2) Να κατατάξετε τις προτάσεις στα τρία στάδια του καρδιακού παλμού.
(συστολή κόλπων, διάρκεια μισού δευτερολέπτου, το αίμα περνάει στις κοιλίες,
βαλβίδες κλειστές, καρδιακή παύλα, οι κόλποι γεμίζουν με αίμα)
1ο Στάδιο 2ο Στάδιο 3ο Στάδιο
1ο
Επαναληπτικό Διαγώνισμα:

256
(Μονάδες 2)
3) Τι συμπέρασμα βγάζεις από το παρακάτω καρδιογράφημα;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδα 1)
4) Να γράψεις το ρόλο καθενός από τα παρακάτω.
Αιμοπετάλια: _________________________________________________________
____________________________________________________________________
Ερυθρά αιμοσφαίρια: __________________________________________________
____________________________________________________________________

257
Λευκά αιμοσφαίρια: ___________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδα 1,5)
5) Να συμπληρώσετε τα κενά στην παρακάτω παράγραφο.
Η καρδιά χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. Τα δύο επάνω ονομάζονται ............... και τα
δύο κάτω ........................ . Αυτά επικοινωνούν μεταξύ τους με τις ......................... .
(Μονάδες 2)
6) Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις με Σ αν είναι σωστές και Λ αν είναι
λανθασμένες και να δικαιολογήσετε την απάντηση σας.
1. Το αίμα στις αρτηρίες είναι πλούσιο σε διοξείδιο του άνθρακα.
2. Οι φλέβες είναι τα αγγεία μέσα από τα οποία το αίμα ρέει από την καρδιά προς
τα διάφορα όργανα του σώματος.

258
3.Η μικρή κυκλοφορία είναι η κυκλοφορία του αίματος από την καρδιά προς όλα
τα όργανα του σώματος και αντίστροφα.
4. Οι καρδιακοί παλμοί ενός ενήλικα σε κατάσταση ηρεμίας είναι περίπου 80 σε
ένα λεπτό.
(Μονάδες 2)

259
1) Να κάνεις την αντιστοίχιση.
α) Ερυθρά αιμοσφαίρια 1) Συμβάλλουν στην άμυνα του
οργανισμού.
β) Λευκά αιμοσφαίρια 2) Συμβάλλουν στην πήξη του αίματος.
γ) Αιμοπετάλια 3) Μεταφέρουν οξυγόνο και διοξείδιο
του άνθρακα.
(Μονάδα 1)
2) Τι είναι οι φλέβες και τι οι αρτηρίες;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
2ο
Επαναληπτικό Διαγώνισμα:

260
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδες 2)
3) Τι είναι η μικρή και η μεγάλη κυκλοφορία;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδες 2)
4) Τι μετράμε με το πιεσόμετρο; Γιατί είναι σημαντική η χρήση του;
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
____________________________________________________________________
(Μονάδα 1,5)
5) Να συμπληρώσετε τα κενά στην παρακάτω παράγραφο.
Με το μικροσκόπιο μπορούμε να δούμε τα ............................... του αίματος. Το
πλάσμα αποτελείται κυρίως από ..................... και τα κύτταρα του αίματος, τα

261
.............................. , τα ............................................ καθώς και τα
................................. .
(Μονάδα 1,5)
6) Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις με Σ αν είναι σωστές και Λ αν είναι
λανθασμένες και να δικαιολογήσετε την απάντηση σας.
1. Οι αρτηρίες σχεδιάζονται με μπλε χρώμα.
2. Υπάρχουν άπειρες ομάδες αίματος.
3. Κάθε καρδιακός παλμός περιλαμβάνει τρία στάδια.
4. Κοιλίες ονομάζονται οι δύο επάνω κοιλότητες της καρδιάς.
(Μονάδες 2)

262
Άσκηση 1
Η καρδιά είναι ένας μυς σε μέγεθος περίπου όσο η γροθιά ενός ανθρώπου.
Λειτουργεί ως αντλίας χάρη στην οποία το αίμα κυκλοφορεί αδιάκοπα στον
οργανισμό μας. Χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. Τα δύο πάνω ονομάζονται κόλποι και
τα δύο κάτω κοιλίες. Οι κόλποι επικοινωνούν με τις κοιλίες με τις βαλβίδες που
επιτρέπουν τη ροή του αίματος μόνο από τους κόλπους προς τις κοιλίες.
Άσκηση 2
Κάθε καρδιακός παλμός περιλαμβάνει τρία στάδια:
1)Στο πρώτο στάδιο συστέλλονται οι κόλποι και το αίμα περνάει στις κοιλίες.
2) Στο δεύτερο στάδιο συστέλλονται οι κοιλίες, οι βαλβίδες είναι κλειστές. Το αίμα
δεν μπορεί να περάσει στους κόλπους, οπότε φεύγει από την καρδιά. Ταυτόχρονα,
οι κόλποι γεμίζουν πάλι με αίμα.
3) Στο τρίτο στάδιο, που ονομάζεται καρδιακή παύλα, ο μυς είναι χαλαρός, η
καρδιά ξεκουράζεται. Το στάδιο αυτό διαρκεί λιγότερο από μισό δευτερόλεπτο.
Απαντήσεις 1ου
Κριτηρίου Αξιολόγησης:
Η καρδιά

263
Άσκηση 3
Οι επιστήμονες παρακολουθούν την και λειτουργία της καρδιάς με μια ειδική
εξέταση, το καρδιογράφημα. Το καρδιογράφημα είναι μια απλή και ιδιαίτερα
χρήσιμη εξέταση που γίνεται με την τοποθέτηση ειδικών «καλωδίων» με βεντούζες
πάνω στο σώμα, στην περιοχή γύρω από την καρδιά. Η καρδιά είναι ένας μυς που
διεγείρεται από ασθενή ηλεκτρικά σήματα. Τα σήματα αυτά αποτυπώνονται στο
καρδιογράφημα. Σε κάθε σύσπαση που κάνει ο μυς σχηματίζεται και ένα «αιχμηρό
σημείο.» Όταν τα «αιχμηρά σημεία» είναι ομοιόμορφα είναι ένδειξη ότι η καρδιά
είναι υγιής.
Άσκηση 4
Το τεστ κοπώσεως είναι μια ιδιαίτερη μορφή του καρδιογραφήματος, απαραίτητη
σε όσους ασχολούνται με τον αθλητισμό. Σε αυτήν την εξέταση το καρδιογράφημα
εξελίσσεται, καθώς ο εξεταζόμενος τρέχει ή κάνει ποδήλατο. Η εξέταση αυτή δίνει
στο γιατρό χρήσιμα στοιχεία για την ανταπόκριση της καρδιάς στη σωματική
κόπωση.

264
Άσκηση 5
Άσκηση 6
α-Λ συχνότητα του καρδιακού παλμού διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και την
ένταση της σωματικής άσκησης.
β-Λ Στο καρδιογράφημα όταν σχηματίζονται ομοιόμορφα «αιχμηρά» σημεία η
καρδιά είναι υγιής.

265
γ-Σ
δ-Λ Η προσφορά αίματος μπορεί να γίνει από την ηλικία των 18 και έπειτα.
ε-Λ Στο στάδιο της καρδιακής παύλας η καρδιά ξεκουράζεται, ο μυς χαλαρώνει.

266
Άσκηση 1
Μικρή κυκλοφορία ονομάζουμε την κυκλοφορία του αίματος από την καρδιά προς
τους πνεύμονες και αντίστροφα. Μεγάλη κυκλοφορία ονομάζουμε την κυκλοφορία
από την καρδιά προς όλα τα άλλα όργανα του σώματος μας και αντίστροφα.
Άσκηση 2
Προκειμένου να συμβάλλουμε στην καλή λειτουργία του κυκλοφορικού μας
συστήματος η διατροφή μας πρέπει να είναι ισορροπημένη και να περιλαμβάνει
όσο το δυνατόν περισσότερες φυτικές τροφές και λιγότερα ζωικά λίπη καθώς
κάποια μόρια λιπιδίων (πχ χοληστερόλη) επικάθονται στα τοιχώματα των αγγείων
και προκαλούν στένωση. Σημαντική είναι και η άθληση καθώς και η διατήρηση του
βάρους στα φυσιολογικά επίπεδα. Τέλος, απαραίτητο είναι να αποφεύγουμε το
κάπνισμα καθώς επηρεάζει άμεσα την υγεία της καρδιάς μας.
Άσκηση 3

267
Το αίμα στους πνεύμονες εμπλουτίζεται με οξυγόνο από τον αέρα που
εισπνέουμε. Το πλούσιο σε οξυγόνο αίμα φτάνει μέσα από τις αρτηρίες σε όλα τα
όργανα του σώματος, παρέχοντας τους το οξυγόνο που χρειάζονται για τις
καύσεις. Το διοξείδιο του άνθρακα που προκύπτει από τις καύσεις αυτές
μεταφέρεται μέσα από τις φλέβες πάλι στους πνεύμονες, απ’ όπου αποβάλλεται
με τον αέρα που εκπνέουμε. Αυτός ο κύκλος επαναλαμβάνεται συνεχώς και
αποδεικνύει τη στενή σχέση και συνεργασία του αναπνευστικού με το
κυκλοφορικό σύστημα.
Άσκηση 4
Η αρτηριακή πίεση είναι η πίεση που δημιουργείται από την καρδιά και λειτουργεί
σαν αντλία ώστε το αίμα να φτάνει παντού στο σώμα μας. Αν η αρτηριακή πίεση
είναι πολύ υψηλή, τότε μπορεί να προκληθούν βλάβες τόσο στα όργανα του
σώματος όσο και στα αιμοφόρα αγγεία. Αντίθετα, αν η πίεση είναι χαμηλή δε
φτάνει στα όργανα αρκετό οξυγόνο.
Άσκηση 5
Οι φλέβες και οι αρτηρίες διακλαδίζονται σε όλο και λεπτότερα αγγεία , που η
διάμετρος τους είναι μικρότερη και από αυτή μιας τρίχας. Γι’ αυτό ονομάζονται
τριχοειδή . Τέτοια περιβάλλουν και τις μικροσκοπικές κυψελίδες των πνευμόνων ,
επιτρέποντας την ανταλλαγή των αερίων, του οξυγόνου και του διοξειδίου του
άνθρακα .

268
Άσκηση 1
Παρόλο που το αίμα φαίνεται να έχει ομοιόμορφο κόκκινο χρώμα, αν
παρατηρήσουμε ένα γεμάτο δοχείο με αίμα βλέπουμε να ξεχωρίζει στο πάνω
μέρος ένα κιτρινωπό υγρό, το πλάσμα, ενώ στο κάτω μέρος το χρώμα είναι βαθύ
κόκκινο και αποτελείται από τα ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια και τα
αιμοπετάλια.
Άσκηση 2
Το πλάσμα είναι το κιτρινωπό υγρό από το οποίο αποτελείται το αίμα. Το
μεγαλύτερο μέρος του πλάσματος είναι νερό. Εκεί βρίσκονται διαλυμένα διάφορα
θρεπτικά συστατικά αλλά και διαλυμένες βλαβερές ουσίες που μεταφέρονται με
την κυκλοφορία του αίματος για να αποβληθούν από τον οργανισμό.
Άσκηση 3
Αρτηρίες είναι τα αιμοφόρα αγγεία μέσα από τα οποία το αίμα ρέει από την
καρδιά προς τα διάφορα όργανα του σώματος. Φλέβες είναι τα αγγεία μέσα από
τα οποία το αίμα ρέει από τα διάφορα όργανα ου σώματος προς την καρδιά.
Το αίμα

269
Άσκηση 4
Ανάλογα με τις ουσίες που υπάρχουν στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων
διακρίνονται τέσσερις διαφορετικές ομάδες αίματος, τις Α, Β, ΑΒ και 0.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε σε ποια ομάδα αίματος ανήκουμε γιατί μπορεί να
χρειαστεί να δώσουμε ή να δεχτούμε αίμα και ορισμένοι τύποι αίματος δεν
ταιριάζουν μεταξύ τους και αν αναμειχθούν, θα παρεμποδιστεί η ομαλή ροή του
αίματος.
Άσκηση 5
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια δίνουν στα όργανα του σώματος οξυγόνο και παίρνουν
διοξείδιο του άνθρακα. Αντίστροφα στους πνεύμονες αφήνουν διοξείδιο του
άνθρακα και παίρνουν οξυγόνο.
Τα λευκά αιμοσφαίρια έχουν αποστολή να προστατεύουν τον οργανισμό από τα
μικρόβια.
Άσκηση 6
Το αίμα στις αρτηρίες είναι πλούσιο σε οξυγόνο και γι αυτό το χρώμα του είναι
έντονο κόκκινο . Το αίμα στις φλέβες περιέχει διοξείδιο του άνθρακα και έχει πιο
σκούρο χρώμα. Οι αρτηρίες και οι φλέβες διακλαδίζονται σε όλο και λεπτότερα
αγγεία τα οποία ονομάζονται τριχοειδή αγγεία .

270
Άσκηση 1
Το αίμα είναι πολύτιμο για τον οργανισμό μας. Συμβάλλει στην προστασία από τα
μικρόβια, μεταφέρει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά απαραίτητα για τη
λειτουργία του οργανισμού μας αλλά και διοξείδιο του άνθρακα και άλλες
βλαβερές ουσίες, που αποβάλλονται από το σώμα μας.
Άσκηση 2
1ο Στάδιο 2ο Στάδιο 3ο Στάδιο
συστολή κόλπων
το αίμα περνάει στις
κοιλίες
βαλβίδες κλειστές
οι κόλποι γεμίζουν με
αίμα
καρδιακή παύλα
διάρκεια μισού
δευτερολέπτου
Επαναληπτικού Διαγωνίσματος:

271
Άσκηση 3
Στο καρδιογράφημα της εικόνας τα αιχμηρά σημεία που αντιπροσωπεύουν τις
συσπάσεις της καρδιάς είναι ομοιόμορφα. Αυτό σημαίνει ότι η καρδιά είναι υγιής
και δεν υπάρχουν καρδιακά προβλήματα.
Άσκηση 4
Αιμοπετάλια: Βοηθάνε να κλείσουν οι πληγές και συμβάλλουν στην παύση της
αιμορραγίας.
Ερυθρά αιμοσφαίρια: Δίνουν οξυγόνο στα όργανα του σώματος και παίρνουν
διοξείδιο του άνθρακα ενώ στους πνεύμονες αφήνουν διοξείδιο του άνθρακα και
παίρνουν οξυγόνο.
Λευκά αιμοσφαίρια: Προστατεύουν τον οργανισμό από τα μικρόβια.
Άσκηση 5
Η καρδιά χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. Τα δύο επάνω ονομάζονται κόλποι και τα
δύο κάτω κοιλίες . Αυτά επικοινωνούν μεταξύ τους με τις βαλβίδες .
Άσκηση 6
1 -Λ Το αίμα στις αρτηρίες είναι πλούσιο σε οξυγόνο.

272
2-Λ Οι αρτηρίες είναι τα αγγεία μέσα από τα οποία το αίμα ρέει από την καρδιά
προς τα διάφορα όργανα του σώματος.
3-Λ Η μεγάλη κυκλοφορία είναι η κυκλοφορία του αίματος από την καρδιά προς
όλα τα όργανα του σώματος και αντίστροφα.
4-Σ.

273
Άσκηση 1
α-3, β-1, γ-2
Άσκηση 2
Οι φλέβες είναι τα αιμοφόρα αγγεία μέσα από τα οποία ρέει αίμα από τα διάφορα
όργανα του σώματος προς την καρδιά. Οι αρτηρίες είναι τα αιμοφόρα αγγεία μέσα
από τα οποία ρέει αίμα από την καρδιά προς τα διάφορα όργανα του σώματος.
Άσκηση 3
Μικρή κυκλοφορία είναι η κυκλοφορία του αίματος προς και από τους πνεύμονες.
Μεγάλη κυκλοφορία είναι η κυκλοφορία του αίματος προς και από όλα τα άλλα
όργανα του σώματος μας.
Επαναληπτικού Διαγωνίσματος:

274
Άσκηση 4
Με το πιεσόμετρο μετράμε την αρτηριακή πίεση. Είναι σημαντικό να μετράμε την
αρτηριακή πίεση και να διασφαλίζουμε τη διατήρηση της σε φυσιολογικά επίπεδα
καθώς χάρη σε αυτήν το αίμα φτάνει παντού στο σώμα μας.
Άσκηση 5
Με το μικροσκόπιο μπορούμε να δούμε τα συστατικά του αίματος. Το πλάσμα
αποτελείται κυρίως από νερό και τα κύτταρα του αίματος, τα ερυθρά
αιμοσφαίρια , τα λευκά αιμοσφαίρια καθώς και τα αιμοπετάλια .
Άσκηση 6
1-Λ Οι αρτηρίες σχεδιάζονται με κόκκινο χρώμα.
2-Λ Υπάρχουν τέσσερις ομάδες αίματος.
3-Σ
4-Λ Κοιλίες ονομάζονται οι δύο κάτω κοιλότητες της καρδιάς.

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤ’ ΤΑΞΗΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ
Όνομα / Επώνυμο:________________________________________
1. Συμπληρώνω τα μέρη της καρδιάς:
2. Αντιστοιχίζω:
Στήλη 1 Στήλη 2
1. Μικρή κυκλοφορία Α. Συνδέουν κόλπους με κοιλίες
2. Μεγάλη κυκλοφορία Β. Η διαδρομή του αίματος από την καρδιά στους
πνεύμονες και αντίστροφα
3. Βαλβίδες Γ. Η διαδρομή του αίματος από την καρδιά στα
άλλα όργανα του σώματος και αντίστροφα
4. Αρτηρίες Δ. Μεταφέρουν αίμα από τα όργανα στην καρδιά
5. Φλέβες Ε. Μεταφέρουν αίμα από την καρδιά στα όργανα
Παπαδημητρίου Αναστασία

3. Σημείωσε Σ για τη σωστή και Λ για τη λανθασμένη πρόταση:
• Η καρδιά βρίσκεται στο δεξιό μέρος του θώρακα. 
• Κόλποι ονομάζονται οι δύο πάνω κοιλότητες της καρδιάς. 
• Η καρδιά είναι ένας μυς που χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. 
• Όσο πιο έντονη είναι η σωματική άσκηση , τόσο μικρότε-
ρος είναι ο αριθμός των σφυγμών. 
 Η κυκλοφορία του αίματος από και προς τους πνεύμονες
ονομάζεται μικρή κυκλοφορία. 
 Το αίμα που μεταφέρεται με τις φλέβες περιέχει περισσότερο
οξυγόνο από το αίμα που μεταφέρεται με τις αρτηρίες. 
4. Αντιστοίχισε σωστά τα ζευγάρια στις παρακάτω στήλες:
 κοιλίες  αίμα πλούσιο σε οξυγόνο
 φλέβες  πήξη του αίματος
 αρτηρίες  κιτρινωπό υγρό
 αιμοπετάλια  οι κάτω καρδιακές κοιλότητες
 πλάσμα  αίμα πλούσιο σε διοξείδιο του άνθρακα.
 σφυγμός  κίνηση του αίματος.
5. Συμπλήρωσε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις:
Ανάμεσα στους κόλπους και στις κοιλίες βρίσκεται από μία .
Κατά την των αερίων, περνάει από τους πνεύμονες στο
αίμα και του από το αίμα στους πνεύμονες.
Η καρδιά είναι το βασικότερο όργανο του μας συστήματος.
Το τρίτο στάδιο του καρδιακού παλμού ονομάζεται καρδιακή .
Τα κύτταρα από τα οποία αποτελείται το αίμα είναι τα ,τα αιμοσφαίρια
καθώς και τα .
Τα αιμοσφαίρια συμβάλλουν στην άμυνα του οργανισμού.
Τα είναι τα κύτταρα του αίματος που συμβάλλουν στην πήξη του.
Τα αιμοσφαίρια είναι τα κύτταρα που μεταφέρουν οξυγόνο και διοξείδιο του άνθρακα.
6. Περίγραψε την κυκλοφορία του αίματος:
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
7. Ποιες συνήθειες συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος και ποιες
προκαλούν βλάβες:
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
Παπαδημητρίου Αναστασία

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤ’ ΤΑΞΗΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ
Όνομα / Επώνυμο:________________________________________Ημερομηνία:____________
1. Συμπληρώνω τα ακόλουθα μέρη της καρδιάς και γράφω τα 3 στάδια του καρδιακού παλμού:
Στάδια καρδιακού παλμού
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
ΠΑΓΩΝΗ ΗΛΕΚΤΡΑ

2. Αντιστοιχίζω:
Στήλη 1 Στήλη 2
1. Μικρή κυκλοφορία Α. Συνδέουν κόλπους με κοιλίες
2. Μεγάλη κυκλοφορία Β. Η διαδρομή του αίματος από την καρδιά στους
πνεύμονες και αντίστροφα
3. Βαλβίδες Γ. Η διαδρομή του αίματος από την καρδιά στα
άλλα όργανα του σώματος και αντίστροφα
4. Αρτηρίες Δ. Μεταφέρουν αίμα από τα όργανα στην καρδιά
5. Φλέβες Ε. Μεταφέρουν αίμα από την καρδιά στα όργανα
3. Συμπληρώνω με τις λέξεις που λείπουν
Το αίμα ενώ φαίνεται να είναι ένα ομοιόμορφο κόκκινο υγρό, αν το παρατηρήσουμε βλέπουμε να ξεχωρίζει
στο πάνω μέρος του ένα ________________________ υγρό ενώ το κάτω μέρος έχει ________________
χρώμα. Το πρώτο είναι το π___________ που αποτελείται κυρίως από _________ ενώ στο κάτω μέρος
βρίσκονται τα κύτταρα από τα οποία αποτελείται το αίμα , δηλαδή:
τα _________________________ αιμοσφαίρια . Ο ρόλος τους είναι:
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
τα _________________________ αιμοσφαίρια . Ο ρόλος τους είναι:
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
τα ________________________________________, τα οποία
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________

4. Απαντώ σύντομα:
Τι είναι οι αρτηρίες και οι φλέβες και ποιος είναι ο ρόλος τους;
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
Για ποιο λόγο οι αρτηρίες έχουν έντονο κόκκινο χρώμα ενώ οι φλέβες έχουν πιο σκούρο χρώμα;
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
Έχουν όλοι οι άνθρωποι τον ίδιο αριθμό καρδιακών παλμών ανά λεπτό; Από τι εξαρτάται ο
ρυθμός των καρδιακών παλμών του ανθρώπου;
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
5. Ένωσε με γραμμές αυτά που ταιριάζουν:
♦ Κάπνισμα
Υγιεινή συνήθεια ♦
♦ Τακτική σωματική άσκηση
♦ Καθιστική ζωή
Βλαβερή συνήθεια ♦
♦ Διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες

Φυσικά ΣΤ΄. Επανάληψη 8ης ενότητας:΄΄Κυκλοφορικό Σύστημα΄΄

Φυσικά ΣΤ΄. Επανάληψη 8ης ενότητας:΄΄Κυκλοφορικό Σύστημα΄΄

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (7)

Similar to Φυσικά ΣΤ΄. Επανάληψη 8ης ενότητας:΄΄Κυκλοφορικό Σύστημα΄΄

Similar to Φυσικά ΣΤ΄. Επανάληψη 8ης ενότητας:΄΄Κυκλοφορικό Σύστημα΄΄ (20)

More from Χρήστος Χαρμπής

More from Χρήστος Χαρμπής (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Φυσικά ΣΤ΄. Επανάληψη 8ης ενότητας:΄΄Κυκλοφορικό Σύστημα΄΄