Σενάριο Μάθησης διαφοροποιημένης διδασκαλίας στα εικαστικά (καλλιτεχνικά)

1. ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΑΘΗΣΗΣ
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ : ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ (ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ)
ΤΙΤΛΟΣ
ΤΕΧΝΗΣ ΔΙΑΣΤΗΜΑ
Εικαστική προσέγγιση του διαστήματος
ΤΑΞΗ : Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΖΩΓΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ - ΠΕ08
ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2013

2. ONOMAΤΕΠΩΝΥΜΟ ΣΥΝΤΑΚΤΗ
ΖΩΓΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ - ΠΕ08
1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
1.1 ΤΙΤΛΟΣ
ΤΕΧΝΗΣ ΔΙΑΣΤΗΜΑ
Εικαστική προσέγγιση του διαστήματος
1.2 ΤΑΞΗ ΣΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
1.3 ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
• Εικαστικά (Καλλιτεχνικά) Γ΄ Γυμνασίου
4η
Ενότητα:Σύγχρονες Μορφές Εικαστικών Τεχνών – Αφηρημένη Τέχνη - Τα μη
παραστατικά έργα (σελ 82-87)
1.4 ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΟ Α.Π.Σ.
Το σενάριο είναι συμβατό με όλους τους άξονες του Προγράμματος Σπουδών των
Εικαστικών της Γ΄ Γυμνασίου.
1ος
Υλικά ζωγραφικής, πηγές, γεωμετρικά όργανα
2ος
Παλλόμενη σύνθεση με σχηματοποιημένες φόρμες (κινητικά γλυπτά), αφαίρεση και
ανασύνθεση αντικειμένου, ανάδειξη υφής
3ος
θέματα ανεικονικά και ελεύθερα
4ος
Ζωγραφική
5ος
αναφορές σε σύγχρονα ρεύματα αφηρημένης Τέχνης, κινητικά γλυπτά
6ος
Αισθητικές αξίες της καθαρής ζωγραφικής, ορολογία Τέχνης
Σύνδεση με το Αναλυτικό Πρόγραμμα και τροποποιήσεις
Για το παρόν σενάριο δεν χρειάστηκε να γίνουν ιδιαίτερες τροποποιήσεις στο Πρόγραμμα
Σπουδών ώστε να καλύψουν ανάγκες της εκπαιδευτικής πράξης. Στο Πρόγραμμα Σπουδών
προτείνεται, χωρίς να είναι δεσμευτικό, η 4η
ενότητα (1ο
Θέμα) να διδαχθεί στο 3ο
τρίμηνο
του σχολικού έτους αλλά ανάλογα με τα διδαχθέντα στην Β΄ Τάξη Γυμνασίου και σε
συνδυασμό με άλλες σχολικές δράσεις το σενάριο μπορεί να εφαρμοσθεί στην αρχή του
σχολικού έτους .
Οι ιδιαίτερες πτυχές του μαθήματος των Εικαστικών, που πιθανά δεν είναι γνωστές , αλλά
και οι ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει το κάνουν να διαφοροποιείται έντονα σε πολλά
χαρακτηριστικά σημεία από τα άλλα μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών.
Στο μάθημα των Εικαστικών γνωρίζουμε τις Εικαστικές Τέχνες, οξύνουμε την
παρατηρητικότητά μας και αναπτύσσουμε την κριτική μας ματιά. Μαθαίνουμε να
διακρίνουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των έργων τέχνης, να διαμορφώνουμε
προσωπικές απόψεις γύρω από τα έργα και τους δημιουργούς και να απολαμβάνουμε την

3. καλλιτεχνική δημιουργία τόσο με το μυαλό μας όσο και με τις αισθήσεις μας. Σημαντικό
όμως είναι ότι, στο μάθημα των Εικαστικών, ο μαθητής για να γίνει κοινωνός της Τέχνης και
όχι απλός θεατής, ασχολείται και με τη πρακτική των τεχνών, δηλ τη δημιουργία,
παράγοντας ατομικά και ομαδικά έργα. Διακρίνουμε λοιπόν ότι, στα Εικαστικά.
συνδυάζεται η θεωρία συγκριτικής ιστορίας της τέχνης ή θέματα αισθητικής ανάλυσης και
κριτικής με την πρακτική ενός εργαστηριακού μαθήματος με τη χρήση των πλαστικών
μέσων και Εικαστικών Τεχνών. Έτσι, σαν μάθημα, έχει αυξημένες απαιτήσεις σε χρόνο για
την παραγωγή έργων αισθητικής αξίας στο εργαστήριο και κάθε ενότητα, σύμφωνα και με
οδηγίες του υπουργείου, διδάσκεται στο χρονικό διάστημα 2 ή και 3 μηνών (ένα τρίμηνο).
Η ανάπτυξη και εφαρμογή του μαθήματος της κάθε ενότητας μπορεί να συγκριθεί και να
παραλληλιστεί ακόμη και με ένα σχέδιο εργασίας (project).
Τα Εικαστικά διαφοροποιούνται σαν μάθημα σε ακόμη ένα, τουλάχιστον, σημαντικό
σημείο: οι μαθητές σύμφωνα με το Πρόγραμμα Σπουδών (ΔΕΠΣ – ΑΠΣ - ΠΠΣ)μπορούν να
εργάζονται ομαδικά για την τη μελέτη αλλά για τη δημιουργία έργων. Έτσι, μπορεί στη
τάξη οι μαθητές να είναι χωρισμένοι σε ομάδες των τριών ή τεσσάρων ατόμων, ακόμη και
όταν πρόκειται το τελικό, παραγόμενο εικαστικό έργο να παρουσιάζεται σαν ατομικό. Κατ
αυτό τον τρόπο οι μαθητές, μέσω της μεταξύ τους επικοινωνίας, ανταλλάσσουν σκέψεις,
συζητούν, αναλύουν, διατυπώνουν αμφιβολίες, επιλύουν προβλήματα, ανασυνθέτουν και
το τελικό εικαστικό έργο, αν και δείχνει «ατομικό», έχει σαφή δείγματα επήρειας από την
ομαδική διαδικασία. Είναι φυσικό ότι αυτή η επαναλαμβανόμενη διαδικασία εξοικειώνει
τους μαθητές και έχει θετικό αντίκτυπο στις αμιγώς ομαδικές εργασίες, όπως αυτή του
παρόντος σεναρίου.
2. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΑΙ ΣΚΕΠΤΙΚΟ
Επιλέξαμε σαν κεντρικό θέμα την προσέγγιση του διαστήματος μέσα από την κινητική
Τέχνη ( kinetic Art) και ιδιαίτερα μέσα από τα τρισδιάστατα έργα της Mobile Art
καλλιτεχνών όπως πχ του Alexander Calder.
Το διάστημα είναι ένα θέμα που συναρπάζει όλους μας και ιδίως τα παιδιά. Η αέναη
κίνηση πλανητών και φωτός προκαλεί το ενδιαφέρον, δημιουργεί ερωτήματα και μπορεί
αφού αναλυθεί να ανασυντεθεί και να παρουσιαστεί Εικαστικά. Παράλληλα η αντίληψη
και κατάκτηση του χώρου απαιτεί για τους μαθητές το πέρασμα από την ενασχόληση με
έργα δύο διαστάσεων σε έργα τρισδιάστατα. Έτσι θεωρείται ιδανικό θέμα για να
προσεγγίσουν οι μαθητές την Αφηρημένη Τέχνη και ιδιαίτερα την κινητική Τέχνη.
Τα ίδια ερωτήματα για την κίνηση, το χώρο μαζί με πολλά άλλα απασχόλησαν και του
καλλιτέχνες της Σύγχρονης Τέχνης.
Διαφοροποιήσεις
Όπως προαναφέραμε, στο μάθημα των Εικαστικών οι μαθητές μπορεί να είναι χωρισμένοι
σε ομάδες των τριών ή τεσσάρων ατόμων. Το παρόν σενάριο προτείνει και στηρίζεται
αποκλειστικά στην ομαδική εργασία από την αρχή της έρευνας και ανάλυσης δεδομένων
μέχρι την ανασύνθεσή τους σε ένα ομαδικό εικαστικό έργο.
Αφού παρουσιαστεί το θέμα, οι στόχοι και η πορεία της εργασίας σε όλη την τάξη, οι
μαθητές χωρίζονται σε ομάδες των 3 ή 4 ατόμων, σύμφωνα με προσωπικές κλίσεις,
ενδιαφέροντα και χαρίσματα που αντικατοπτρίζουν τον τρόπο που μαθαίνουν. Έτσι, η

4. επιλογή των ατόμων κάθε ομάδας έγινε ανάλογα με το τι υλικό και ποια τεχνική
προτιμούσαν να χρησιμοποιήσουν για να παρουσιάσουν σε τελική μορφή το έργο τους.
Στην κάθε ομάδα και ανατίθενται συγκεκριμένοι, ξεχωριστοί ρόλοι με συγκεκριμένες
δραστηριότητες. Έτσι κάθε ομάδα αναλαμβάνει να προσεγγίσει το θέμα και να συμμετέχει
στη δραστηριότητα με διαφορετικό τρόπο. Δόθηκε δε ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή
διαφορετικού εκπαιδευτικού υλικού και υλικών που θα χρησιμοποιηθούν.
Επιπλέον, το σενάριο προτείνει δραστηριότητες αναζήτησης γνώσης με την χρήση ΤΠΕ μέσα
από το διαδίκτυο και τη χρήση ΕΛΛΑΚ (Ελεύθερου Λογισμικού Λογισμικού ανοιχτού
κώδικα). Η παρουσίαση και προβολή των έργων προτείνεται να γίνει σε ειδικά θεματική
ιστοσελίδα προβολής Εικαστικών δραστηριοτήτων.
Ακόμη το θέμα του και οι δραστηριότητές του διασυνδέονται με πολλά γνωστικά
αντικείμενα και κάνει εμφανή τη διασύνδεση των Εικαστικών Τεχνών με επιστήμες όπως τα
Μαθηματικά και η Φυσική, στην εφαρμοσμένη τους μορφή, τουλάχιστον.
3. ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
 Κεντρικό θέμα του σεναρίου: έργα κινητικής Τέχνης με θέμα το διάστημα
 Επιδιωκόμενο αποτέλεσμα: Η προσέγγιση Σύγχρονων Μορφών Εικαστικών Τεχνών
 Ο καλύτερος τρόπος για να πετύχει αυτό το σενάριο είναι: Να παράγουν οι
μαθητές δικά τους, αισθητικής αξίας, έργα κινητική τέχνης
 Ο μαθητής είναι ερευνητής υλικού, αναλυτής και δημιουργός
 Το τελικό προϊόν θα είναι: Ένα έργο κινητικής τέχνης από την κάθε ομάδα
Επιμέρους γνώσεις που υποστηρίζει το σενάριο:
Μαθηματικά (χρήση γεωμετρικών οργάνων, αποστάσεις, στερεά)
Φυσική (μάζα, ζυγοί, κίνηση)
Αστρονομία
Ξένες γλώσσες (Αγγλικά)
Πληροφορική (χρήση εφαρμογών και διαδικτύου)
Στόχοι
1. Η προσέγγιση, κατανόηση και εκτίμηση της Αφηρημένης Τέχνης μέσα από την
μελέτη του διαστήματος και την οργανωμένη απόδοση των στοιχείων και των
κανόνων που το διέπουν σε τρισδιάστατα εικαστικά έργα.
2. Η ανάπτυξη και καλλιέργεια υπεύθυνης συνεργατικής συμπεριφοράς για την
προσέγγιση και την επίτευξη κοινών στόχων διεκπεραιώνοντας το έργο που έχουν
αναλάβει στο προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα.
3. Η εξοικείωση αναζήτησης γνώσης με την αυτόνομη αλλά και συνεργατική
διερευνητική μάθηση μέσα από ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και την κατάληξη
σε απτά συμπεράσματα.
4. Η αίσθηση της επίδρασης της Τέχνης στη ζωή μέσα από την συμμετοχή, προβολή
και παρουσίαση των έργων σε προγραμματισμένες ενδοσχολικές δράσεις.

5. Προαπαιτούμενες γνώσεις:
Η εξοικείωση με τη απλή χρήση του Η/Υ και της πλοήγησης στο INTERNET
4. ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ
Η ανάπτυξη του σεναρίου στηρίζεται στις θεωρίες του εποικοδομισμού (constructivism) και
στις κοινωνικοπολιτιστικές θεωρήσεις του Vygotsky και των απογόνων του, όπου δίνεται
ιδιαίτερη έμφαση στη μαθησιακή διαδικασία, στα γνωστικά εργαλεία που τη
διαμεσολαβούν (Jonassen 2000), στην αλληλεπίδραση μεταξύ των εμπλεκομένων μερών,
καθώς και στο κοινωνικοπολιτισμικό περιβάλλον που λαμβάνει χώρα (Vygotsky, 1978).
Ήδη παρουσιάσαμε πολλά από τα σημεία που τα Εικαστικά διαφοροποιούνται από άλλα
μαθήματα. Ο ρόλος του διδάσκοντα στην Εικαστική αγωγή, ταυτίζεται με το ρόλο του
συντονιστή σε ένα περιβάλλον συνεργατικής μάθησης, ενισχύοντας τη ενεργή συμμετοχή
των μαθητών σε μία διερευνητική μαθησιακή διαδικασία με ελεύθερη επιλογή στη
διαδρομή αλλά και στο αποτέλεσμα (εικαστικό έργο). Ο διδάσκων δεν παρέχει έτοιμη
γνώση αλλά συμμετέχει στην υποστήριξη της διαδικασίας της μάθησης. Μαθητές,
εκπαιδευτικοί, διδακτικά εργαλεία, περιβάλλον της τάξης, αντικείμενα διδασκαλίας, κλπ,
αποτελούν μέρη ενός συστήματος δραστηριότητας που αλληλεπιδρούν. Στο παρόν
σενάριο, εκτός από την ομαδική συμμετοχή των μαθητών ώστε οι μαθητές να
ανακαλύψουν, να διερευνήσουν, να μάθουν (ανακαλυπτική μάθηση, Bruner), και να
παράγουν – να δημιουργήσουν, εντάξαμε τη διαφοροποιημένη διδασκαλία .
Διακρίνεται για μια σειρά από παιδαγωγικές αποφάσεις και ενέργειες, οι οποίες στοχεύουν
να ανταποκριθούν στις ανάγκες των μαθητών με: (α) ανάλογα προσαρμοσμένες
παιδαγωγικές δραστηριότητες, (β)ευέλικτα σχήματα ομαδοποίησης των μαθητών και, (γ)
συνεχή αξιολόγηση / σχέδια βελτίωσης/ αναπροσαρμογές στην παιδαγωγική παρέμβαση.
Προκειμένου να ανταποκριθεί στην διαφορετικότητα των μαθητών διαφοροποιήσαμε: (α)
το περιεχόμενο, (β) τη διαδικασία, (γ) την αξιολόγηση.
5. ΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑ
Το μάθημα των Εικαστικών εξαιτίας του εργαστηριακού χαρακτήρα έχει αυξημένες
απαιτήσεις σε χρόνο για την παραγωγή έργων αισθητικής αξίας και κάθε ενότητα,
σύμφωνα και με οδηγίες του υπουργείου, διδάσκεται στο χρονικό διάστημα 2 ή και 3
μηνών (ένα τρίμηνο).
Η ανάπτυξη και εφαρμογή του προτεινόμενου σεναρίου θα χρειαστεί μια χρονική περίοδο
8 διδακτικών ωρών. Υπολογίζοντας ότι σε κάθε διδακτική ώρα θα αφιερώνεται ένας χρόνος
10 λεπτών για εισαγωγή, θεωρητική παρουσίαση ή προετοιμασία όπως και ένα 10λεπτο
απαραίτητο για την προβολή πορείας έργων ή εργασιών και αξιολόγηση. Θα πρέπει να
γίνεται κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να μην υπερβαίνονται τα χρονικά όρια σε βάρος της
παραγωγής έργων αλλά παράλληλα να μην αμελούνται και το θεωρητικό σκέλος του
μαθήματος.
6. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ
Για το σενάριο απαιτείται ένας τουλάχιστον η/υ με σύνδεση στο ιντερνέτ και δυνατότητα
προβολής (ή διαδραστικός πίνακας). Η ενδεικνυόμενη περίπτωση εφαρμογής είναι η

6. ύπαρξη όλων αυτών στο εργαστήριο εικαστικών ή στη τάξη. Για την πληρέστερη ανάπτυξη
του όμως απαιτείται να γίνει χρήση του εργαστηρίου πληροφορικής όπου προτείνεται η
χρήση του για 2 ώρες. Έτσι, για την καλύτερη οργάνωση απαιτείται συντονισμός με τους
υπευθύνους των παραπάνω χώρων.
7. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ
Αν δεν υπάρχει εργαστήριο εικαστικών τότε θα πρέπει να διαμορφωθεί κατάλληλα η
αίθουσα τάξης ώστε το σενάριο να λειτουργήσει ομαδικά. Προτείνεται η αντικριστή
τοποθέτηση των θρανίων ώστε οι μπροστινοί μαθητές να αντικρίζουν αυτούς που είχαν
πίσω. Ανακατανέμουμε τους μαθητές στις θέσεις σύμφωνα με τις ομάδες κοινών κλίσεων
και προτιμήσεων που έχουμε προσχεδιάσει.
Γίνεται καταγραφή των ατόμων που συμμετέχουν στην κάθε ομάδα και ανατίθενται
συγκεκριμένοι ρόλοι σε κάθε έναν.
ρόλοι: ερευνητής για αναζήτηση πληροφοριών στο ιντερνέτ, γραμματέας για γρήγορη
καταγραφή, ερευνητής βασικών υλικών που θα χρησιμοποιηθούν για τα έργα, ερευνητής
τεχνικής διακόσμησης της επιφάνειας των έργων. Οι ρόλοι αυτοί αφορούν τις πρώτες
κοινές δραστηριότητες των δύο πρώτων διδακτικών ωρών.
Σε κάθε ομάδα ανατίθενται συγκεκριμένες δραστηριότητες με φύλλα εργασίας και κάθε
ομάδα αναλαμβάνει να προσεγγίσει το θέμα με διαφορετικό τρόπο.
Οι δραστηριότητες, σύμφωνα με τον προτεινόμενο πίνακα δραστηριοτήτων κατανέμονται
σε:
κοινές για όλες τις ομάδες
 Δραστηριότητες παρατήρησης πλανητών με συγκεκριμένο λογισμικό
 Δραστηριότητες συλλογής εικόνων, μικρών κειμένων από συγκεκριμένες
ιστοσελίδες
 Ανάλυσης και ταξινόμησης δεδομένων με άξονα τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν
 Ανταλλαγής απόψεων (ενδοομαδική και διαομαδική αλληλεπίδραση)
 Εξαγωγής συμπερασμάτων
 Ανασύνθεσης και παρουσίασης Σχεδίου – πρότασης
 Δραστηριότητες αναζήτησης και δημιουργίας υλικών και επιμέρους στοιχείων των
έργων
 Δραστηριότητες σύνθεσης υλικών σε τελικό έργο κινητικής τέχνης
Μόνο για διαφοροποιημένες ομάδες – παραγωγή έργων (5 ομάδες)
1η
ομάδα Ζωγραφική : σχεδιάζουμε και ζωγραφίζουμε υλικά για το έργο συμβουλευόμενοι
ό ένας τον άλλον για την τελική πορεία και αισθητική του έργου.
2η
ομάδα κολλάζ: χρησιμοποιούμε άχρηστα κομμάτια χρωματιστό χαρτί και άλλα υλικά για
να διακοσμήσουμε τις επιφάνειες. Μοιράζουμε εναλλασσόμενους ρόλους ανάλογα με το
ποιος θέλει να κόβει, να σχηματοποιεί, να κολλά.
3η
ομάδα συρματοκατασκευές. Η ομάδα που θα ασχοληθεί με τη βάση της κινητής
κατασκευής. Μοιράζουμε εναλλασσόμενους ρόλους ανάλογα με το ποιος θέλει να κόβει
σύρμα, να κρατά, να σχηματοποιεί, να διαστασιολογεί.

7. 4η
ομάδα Κατασκευές με χαρτόνι (πολύεδρα) Μοιράζουμε εναλλασσόμενους ρόλους
ανάλογα με το ποιος θέλει να κόβει, να σχηματοποιεί, να κολλά, να χρωματίζει.
5η
ομάδα Κατασκευές με άχρηστα υλικά. Μοιράζουμε εναλλασσόμενους ρόλους ανάλογα
με το ποιος θέλει να κόβει, να σχηματοποιεί, να κολλά, να χρωματίζει
Οι ρόλοι εναλλάσσονται ανάμεσα στα μέλη της ομάδας
Υλικοτεχνική υποδομή - μέσα
 Το σχολικό βιβλίο, Εικαστικά Γ΄ Γυμνασίου
 η/υ με σύνδεση στο διαδίκτυο
 δυνατότητα πρόσβασης για μία, τουλάχιστον, ώρα στο εργαστήριο πληροφορικής.
(δείτε παραλλαγές)
 Μηχανές αναζήτησης (GOOGLE, Bing κά)
 Φυλλομετρητής (Mozilla Firefox, Internet Explorer, Google Chrome)
 Υλικά Πλαστικών Τεχνών ειδικά για τη συγκεκριμένη ενότητα (Μολύβια, μπλοκ
σχεδίασης, σύρμα, πετονιά, ψαλίδια, πένσες, οπτικοί δίσκοι (cd), χρωματιστά
χαρτιά, ανεξίτηλοι χρωματιστοί μαρκαδόροι, μικρά κουτά συσκευασίας, πλαστικά
μπουκάλια και ποτήρια κά). Ελέγχουμε προσεκτικά τα υλικά για την ασφάλεια που
παρέχουν στο χειρισμό, τη μάζα και τον όγκο τους ιδίως αν πρόκειται να
αναρτηθούν από ψηλά αντί τοποθετηθούν σε επιδαπέδιο βάθρο.
8. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
 Κεντρικό θέμα του σεναρίου: έργα κινητικής Τέχνης με θέμα το διάστημα
 Επιδιωκόμενο αποτέλεσμα: Η προσέγγιση Σύγχρονων Μορφών Εικαστικών Τεχνών
 Ο καλύτερος τρόπος για να πετύχει αυτό το σενάριο είναι: Να παράγουν οι
μαθητές δικά τους, αισθητικής αξίας, έργα κινητική τέχνης
 Ο μαθητής είναι ερευνητής υλικού, αναλυτής και δημιουργός
 Το τελικό προϊόν θα είναι: Ένα έργο κινητικής τέχνης από την κάθε ομάδα
 Διαθέσιμα εργαλεία ΤΠΕ: Οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις
1.Βικιπαίδεια – κινητική Τέχνη (http://goo.gl/y6dkHx )
2.Artmag όταν η κίνηση έγινε τέχνη( http://artmag.gr/articles/art-articles/about-
art/item/1336-cinetic-art)
3.Αλεξάντερ Κάλντερ – Βικιπαίδεια (http://goo.gl/uD0VmD)
4. Ίδρυμα Calder (http://www.calder.org/)
5. Mobile Art – Wikipedia (http://en.wikipedia.org/wiki/Mobile_%28sculpture%29)
6. Ελεύθερο Λογισμικό Αστρονομίας Stellarium (http://stellarium.sourceforge.net/el/)
7. Ελεύθερο Λογισμικό Αστρονομίας Celestia (http://sourceforge.net/projects/celestia/)
Από τις παραπάνω περιοχές οι μαθητές επιλέγουν εικόνες, τις αναλύουν και τις
ανασυνθέτουν σε νέα έργα μαζί με πληροφορίες για την κινητική τέχνη και τον Αλεξάντερ
Κάλντερ, που θεωρείτε σημαντικός εκπρόσωπος της.

8. Το σενάριο διακρίνεται σε φάσεις έρευνας, ανάλυσης και σχεδίασης, σε φάσεις
ανασύνθεσης και τελικής παραγωγής κινητικών έργων και στη φάση παρουσίασης –
έκθεσης.
1η ΦΑΣΗ (1 ώρα στην τάξη) παρουσίαση και προετοιμασία θέματος, οργάνωση ομάδων,
έρευνα, παρατήρηση, ανάλυση και ανασύνθεση σε ατομικά σκαριφήματα για τις πρώτες
ιδέες. Ταυτόχρονη παρουσίαση στα άλλα μέλη της ομάδας με παράλληλη συζήτηση.
Προβολή των έργων μεταξύ των ομάδων.
2η ΦΑΣΗ (1 ώρα στην τάξη με χρήση η/υ ή στην αίθουσα προβολών ή στο εργαστήριο
πληροφορικής)
Παρουσιάζουμε για ένα 10λεπτο πλάνα από το επιλεγμένο λογισμικό Stellarium. Το
Stellarium είναι ένα δωρεάν πρόγραμμα ανοιχτού λογισμικού και εμφανίζει έναν
ρεαλιστικό ουρανό σε 3D όπως ακριβώς θα τον βλέπαμε με γυμνά μάτια, κιάλια ή
τηλεσκόπιο. Ακολουθεί συζήτηση και νέα σχέδια ή διόρθωση των σκαριφημάτων της
προηγούμενης συνάντησης.
3η ΦΑΣΗ (1 ώρα στο εργαστήριο πληροφορικής)
Συλλογή στοιχείων από τις προεπιλεγμένες διευθύνσεις . Μία διεύθυνση ανά ομάδα με
τους συμμετέχοντες σ τους ρόλους που τους έχουν ανατεθεί. (ερευνητής, γραμματέας κλπ)
1η
ομάδα.Βικιπαίδεια – κινητική Τέχνη (http://goo.gl/y6dkHx )
2η
ομάδα.Artmagόταν η κίνηση έγινε τέχνη( http://artmag.gr/articles/art-articles/about-
art/item/1336-cinetic-art)
3η
ομάδα .Αλεξάντερ Κάλντερ – Βικιπαίδεια (http://goo.gl/uD0VmD)
4η
ομάδα Ίδρυμα Calder (http://www.calder.org/)
5η
ομάδα Mobile Art – Wikipedia
(http://en.wikipedia.org/wiki/Mobile_%28sculpture%29)
Οι πληροφορίες καταγράφονται και σχεδιάζονται σκαριφήματα έργων με ενδεικτικές
πληροφορίες. Ομαδοποίηση πληροφοριών και προβολή αποτελεσμάτων.
4η ΦΑΣΗ (1 ώρα στην τάξη χρήση η/υ ή στην αίθουσα προβολών ή στο εργαστήριο
πληροφορικής)
Ανασκόπηση πληροφοριών προηγούμενης συνάντησης. Παρουσιάζουμε για ένα 10λεπτο
πλάνα από το επιλεγμένο λογισμικό Stellarium. Επιλογή υλικών τελικού έργου και σχεδίαση
μακέτας.
5η ΦΑΣΗ (1 ώρα στην τάξη)
Σχεδίαση – κατασκευή - προετοιμασία έργων και προβολή στις υπόλοιπες ομάδες
6η ΦΑΣΗ (1 ώρα στην τάξη)
Συνέχεια Σχεδίασης – κατασκευής - προετοιμασίας έργων και προβολή στις υπόλοιπες
ομάδες
7η ΦΑΣΗ (1 ώρα στην τάξη)

9. Συνέχεια Σχεδίασης – κατασκευής - προετοιμασίας έργων και προβολή στις υπόλοιπες
ομάδες
Οι ομάδες που πιθανά έχουν τελειώσει συμμετέχουν και βοηθούν του υπόλοιπους.
8η ΦΑΣΗ (1 ώρα στην τάξη)
Σύνθεση των μεμονωμένων υλικών σε ενιαία έργα
ΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ – προβολή έργου
Μια σημαντική διαδικασία στην εικαστική δημιουργία είναι η κοινοποίηση και προβολή
του εικαστικού έργου σε δημόσια θέα. Η παρουσίαση των έργων στη σχολική κοινότητα
μπορεί να γίνει με έκθεσή τους σε κοινόχρηστους χώρους και με παράλληλη προβολή μέσα
από τη σχολική ιστοσελίδα.
Η δύναμη του εικαστικού έργου στο να αλληλεπιδρά και να μεταφέρει πληροφορίες, ιδέες
και νοήματα είναι ιδιαίτερα μεγάλη. Το εκτεθειμένο έργο συνεχίζει να αλληλεπιδρά, με
διαφορετικό τρόπο κάθε μέρα στον ίδιο θεατή, λειτουργεί αναστοχαστικά και μεταφέρει
στοιχεία όχι μόνο στους θεατές αλλά και στους δημιουργούς του.
9. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Η αξιολόγηση των μαθητών βασίζεται σε όσα ορίζονται στο Πρόγραμμα Σπουδών των
Εικαστικών της Γ΄ Τάξης, βιβλίο καθηγητή, σελ66,67,70. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
Αξιολογούμε α) όλη την Τάξη και β)τον κάθε μαθητή χωριστά ως προς:
1) τη συμμετοχή στις αναλύσεις έργων και το ενδιαφέρον για την αφηρημένη τέχνη.
2) Τις πρωτοβουλίες και την προσπάθεια να πειραματιστούν με διάφορες τεχνικές.
3) την ικανότητα να αντιληφθούν τη σημασία της αφαίρεσης στη μοντέρνα τέχνη 4) τα
αποτελέσματα στις ασκήσεις και τα έργα.
5) την προθυμία και ικανότητα να παρουσιάζουν τα έργα τους και να αξιολογούν τα έργα
των συμμαθητών τους. κά
Επιπλέον αξιολογείται: 1) Η συμμετοχή στην διαδικασίες και η εστίαση στο βασικό στόχο
της ομάδας 2) η συνεργατικότητα 3)ενεργητικότητα ή πρωτοτυπία στην επίλυση
προβλημάτων 4) ανταλλαγή απόψεων, πληροφοριών και ικανοτήτων με άλλα μέλη.
5)θετική συμβολή σε δραστηριότητες άλλων ομάδων
10. ΠΑΡΑΛΑΓΕΣ
Παραλλαγές στο σενάριο ίσως επιβάλλονται λόγω αδυναμίας πολλών σχολείων να το
υποστηρίξουν με εργαστήριο πληροφορικής. Συνήθως το εργαστήριο είναι καλυμμένο από
τις ανάγκες του μαθήματος της πληροφορικής και δύσκολα αλλάζει το ωρολόγιο
πρόγραμμα λόγω μετακινήσεων των καθηγητών των Εικαστικών σε περισσότερα από δύο
σχολεία. Έτσι προτείνουμε εναλλακτικά δύο περιπτώσεις:
1η
περίπτωση: Να γίνει συνεργασία μεταξύ των καθηγητών των δύο μαθημάτων,
Εικαστικών και Πληροφορικής, για την αναζήτηση και συλλογή πληροφοριών. Η
παρουσίαση εικόνων μέσω του λογισμικού Celestia και Stellarium μπορεί να γίνει επίσης
την ώρα της πληροφορικής. Οι προτεινόμενες αλλαγές μπορούν να γίνουν στο μάθημα
πληροφορικής στην Ενότητα 2: Χρήση εργαλείων έκφρασης, επικοινωνίας, ανακάλυψης και

10. δημιουργίας. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει το σενάριο να εφαρμοσθεί σε παράλληλους
χρόνους των δύο μαθημάτων.
2η
περίπτωση: Τα μαθήματα που περιλαμβάνουν έρευνα και αναζήτηση στο διαδίκτυο να
γίνουν σε αίθουσα Τάξης που έχει εγκατεστημένο η/υ και διαδραστικό πίνακα. Τα
τελευταία χρόνια σχεδόν όλα τα σχολεία έχουν τουλάχιστον δύο αίθουσες με
διαδραστικούς πίνακες και παράλληλα ένα εργαστήριο Φυσικών επιστημών με αυτή την
υποδομή. Επίσης όλα τα σχολεία είναι εξοπλισμένα με προβολέα και η/υ είτε σε ειδική
αίθουσα προβολών είτε για μεταφορά και προβολή στην τάξη.
Σε παρόμοια περίπτωση θα πρέπει ο καθηγητής των Εικαστικών να προετοιμάσει τις
ομάδες ώστε όταν τα μέλη της μιας ομάδας αναζητούν πληροφορίες στις επιλεγμένες
ιστοσελίδες οι υπόλοιποι να ασχολούνται με τη σχεδίαση μακέτας των έργων. Στο
προτεινόμενο σενάριο οι πληροφορίες που ζητούνται είναι ελάχιστες. Οι εικόνες έργων που
θα επιλεγούν και πρέπει να μελετηθούν για περισσότερο χρόνο μπορούν να τυπωθούν και
να δοθούν στην κάθε ομάδα.
Δυνατότητα επέκτασης σεναρίου
Το παρόν Σενάριο Μάθησης μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν βάση για την ανάπτυξη ενός
διαθεματικού σχεδίου εργασίας τρίμηνης ή ακόμη και ετήσιας διάρκειας. Μπορεί να
συνδυαστεί διαθεματικά με άλλα μαθήματα του Προγράμματος Σπουδών και συνεργατικά
με καθηγητές άλλων ειδικοτήτων να προχωρήσει σε μια πληρέστερη, πολύπλευρη και
διεπιστημονική προσέγγιση του διαστήματος.
Η περίπτωση αυτή ήδη εφαρμόζεται στο σχολείο μας (Πρότυπο Γυμνάσιο Ζωσιμαίας
Σχολής). Πρόκειται για τη δράση - project με τίτλο «Ημέρες Διαστήματος». Το σχολείο μας
συνδιοργανώνει και συμμετέχει σε δραστηριότητες εμπνευσμένες από την εξερεύνηση του
διαστήματος όπως προβολές, παρατηρήσεις με τηλεσκόπια, Εικαστικές δημιουργίες,
μελέτη σχετικών κειμένων στα Φιλολογικά και Ξενόγλωσσα μαθήματα, Μουσική και άλλα
τόσα που δεν περιγράφονται. Αποκορύφωμα είναι οι «Ημέρες Διαστήματος», κατά τους
μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο του 2014. Ημέρες γεμάτες εκδηλώσεις όπως ομιλίες
επιστημόνων, τηλεσκοπικές παρατηρήσεις, επιμορφωτικά σεμινάρια για καθηγητές,
εκθέσεις έργων και Εικαστικές παρεμβάσεις από μαθητές και πολλά άλλα ακόμη.
Μπορείτε να αντλήσετε περισσότερες πληροφορίες από την ιστοσελίδα της δράσης
«Ημέρες Διαστήματος» (http://blogs.sch.gr/imeresdiastimatos/) και από την ιστοσελίδα
προβολής Εικαστικών έργων των μαθητών του Πρότυπου Γυμνασίου Ζωσιμαίας Σχολής
Ιωαννίνων που διδάσκω (http://blogs.sch.gr/artszosimea/ ) .