penentangan Tok Janggut terhadap pihak British dan sumbangan beliau....

1. TOK JANGGUT
YUVARANI A/P SUBRAMANIAM
SHATYAWATHI A/P SOMASUNDHARAM
PENSYARAH : ENCIK ROSLI BIN YUSOFF

3. PAHLAWAN TOK JANGGUT

4. BIODATA
Nama Sebenar : Haji Mat Hassan Panglima Munas
Gelaran lain: Tok Janggut
Tahun lahir: 1850
Tempat lahir: Kampung Saring daerah Jeram, Kelantan.
Tahun kematian: 1915 (berusia 65 tahun).
Sumbangan: pejuang kebebasan Kelantan
 Haji Hassan bin Panglima Mat Munas yang lebih dikenali
sebagai Tok Janggut kerana memelihara janggut sampai ke paras
dada ialah seorang penentang penjajahan British yang terbunuh
semasa menentang pengenaan cukai oleh pihak British di
Kelantan, Tanah Melayu. Beliau juga merupakan tokoh agama
Islam yang menarik sokongan banyak pengikut di Kelantan

5. PERANG TOK JANGGUT
Perang Tok Janggut adalah detik awal penentangan terhadap sistem
pentadbiran British di Kelantan.
Perang ini tercetus pada 29 Mei 1915 apabila berlaku perbalahan di antara
Tok Janggut dengan Sarjan Che Wan Sulaiman seorang anggota polis British
yang membawa kepada kematian Sarjan Che Wan Sulaiman.
Dengan termeterainya Perjanjian Inggeris-Siam 1909, Kelantan telah jatuh
di bawah naungan kerajaan Inggeris.
Kelantan pada masa itu dibawah pemerintahan Tuan Long Senik Mulut
Merah dengan gelaran Sultan Muhamad Shah IV.
Pada 22 Oktober 1910, kerajaan Inggeris telah membuat perjanjian dengan
kerajaan Kelantan.
Pihak kerajaan Inggeris juga memperkenalkan institusi pentadbiran baru
seperti balai polis dan mahkamah di peringkat daerah termasuk juga di
daerah Pasir Putih yang sebelumnya dikenali sebagai Pangkalan Limbungan.

6. Sebelum kedatangan Inggeris, daerah tersebut ditadbir oleh seorang
pembesar kerajaan Kelantan yang dikenali dengan gelaran Seri Maharaja Tua.
Pada masa itu, di Jeram yang terletak di dalam daerah Pasir Putih, tinggal
seorang hulubalang Seri Maharaja Tua yang bernama Munas.
Munas mempunyai dua orang anak lelaki iaitu Tahir dan Hassan yang
dikenali sebagai Tok Janggut.

7. PUNCA KONFLIK
 Lebih kurang pada tahun 1914, Abdul Latif seorang yang berasal dari
Singapura telah dilantik menjadi Ketua Daerah di Daerah Pasir Putih.
Abdul Latif telah menguatkuasakan semua undang-undang cukai kerajaan
Kelantan termasuk tiap-tiap seorang dikenakan cukai kepala $1.00 setahun,
pokok buah-buahan 12 1/2 sen sepokok, pokok kelapa 3 sen sepokok, sirih 5
sen sejunjung, kerbau dan lembu 20 sen seekor, anjing dan babi 50 sen
seekor, pokok kayu keras seperti tembusu, medang dan lain-lain yang boleh
dijadikan bahan binaan rumah $1.00 sepokok, hasil tanah 60 sen seekar.
Penduduk yang enggan membayar cukai dikenakan hukuman denda atau
penjara.Pungutan cukai dijalankan di Pejabat Daerah Pasir Putih dan
dilaksanakan oleh seorang pekerja.
Disebabkan tenaga kerja yang terhad, ada pembayar cukai yang terpaksa
menunggu selama tiga hari tetapi masih tidak dapat membayar cukai.

8. Ketika Tok Janggut dan pengikutnya hendak menjelaskan cukai, mereka
terpaksa menunggu lebih kurang seminggu dan menyebabkan mereka
mengambil keputusan meninggalkan pejabat tersebut dan balik ke kampung
masing-masing dan enggan membayar cukai yang ditetapkan.
Kengganan membayar cukai tersebut menyebabkan Tok Janggut dan
pengikutnya disaman oleh pemerintah Pasir Putih dan dikehendaki hadir ke
mahkamah di Pasir Putih.
Tetapi Tok Janggut dan pengikutnya enggan hadir ke mahkamah.
Tok Janggut bersama rakan-rakannya iaitu Engku Besar Tun Ahmad, Haji
Said, Ishak dan Penghulu Adam telah meminta penduduk di daerah Pasir Putih
untuk turut tidak membayar cukai.
Di dalam suatu perhimpunan penduduk Pasir Putih yang diadakan di
Kampung Merbul,penduduk telah membuat ketetapan untuk tidak mahu
membayar cukai kepada Ketua Daerah Pasir Putih walau apa pun terjadi.
Berita ini akhirnya sampai kepada pengetahuan Ketua Daerah Abdul Latif
yang telah menghantar Sarjan Che Wan Sulaiman untuk menangkap Tok
Janggut.

9. PERANG BERMULA
Pada 29 April 1915, Sarjan Che Wan Sulaiman yang diiringi oleh enam orang
anggota polis telah menemui Tok Janggut di Kampung Merbul.
Ketika tiba di kampung itu, Mat Hassan sedang berucap di hadapan kira-kira
1,000 penduduk yang kebanyakannya bersenjata.
Sarjan Sulaiman telah menerangkan maksud kedatangannya dan telah
menjemput Tok Janggut datang ke Pasir Putih untuk berjumpa Ketua Daerah.
Tok Janggut telah bersetuju dengan permintaan tersebut, walau bagaimanapun
telah berlaku pertengkaran semasa hendak meninggalkan tempat tersebut kerana
Tok Janggut tidak mahu berjalan dihadapan dengan diiringi oleh polis
dibelakangnya seperti orang salah.
Semasa pertengkaran tersebut,Tok Janggut telah menikam Sarjan Che Wan
Sulaiman dengan kerisnya menyebabkan beliau meninggal dunia.

10. Melihat peristiwa tersebut, polis yang lain tidak berani melawan dan telah
dibiarkan pergi oleh Tok Janggut setelah merampas senapang mereka.
Tok Janggut bersama rakan-rakanya dan pengikut-pengikut mereka seramai
lebih kurang dua ribu orang telah menyerang dan menawan pekan Pasir Putih.
Ketua Daerah telah lari menyelamatkan diri ke Kota Bharu menghadap
Sultan Muhammad Shah IV.
Setelah menawan Pasir Putih, Tok Janggut dan rakan-rakannya telah
menubuhkan kerajaan sendiri.
Engku Besar Tun Ahmad diangkat menjadi Raja Pasir Putih, Tok Janggut
menjadi Perdana Menteri, Haji Said menjadi Timbalan Perdana Menteri,
Penghulu Adam menjadi Syahbandar dan Ishak menjadi Ketua Daerah.

11. KONFLIK BERLARUTAN
Pihak Inggeris telah melaporkan kepada Sultan bahawa Tok Janggut dan
rakan-rakannya telah memberontak dan sedang menuju ke istana bagi
merampas takhta.
Pihak Inggeris turut menghalang Tok Janggut daripada menghantar utusan
bagi menerangkan perkara sebenar kepada Sultan.
Sultan Muhammad IV sangat murka terhadap Tok Janggut dan rakan-
rakannya yang dianggap oleh Baginda sebagai orang yang menderhaka.
Baginda telah mengeluarkan titah sesiapa yang dapat menangkap salah
seorang daripada Engku Besar Tun Ahmad, Tok Janggut, Haji Said, Ishak dan
Penghulu Adam akan diberi wang hadiah sebanyak $500/-.
Harta benda Tok Janggut dan rakan-rakannya akan dirampas dan rumah
mereka akan dibakar.

12. Setelah mendengar titah tersebut, Tok Janggut dan rakan-rakannya telah
menetapkan tidak mahu menyerah diri dan telah bersiap sedia dengan
membuat sebuah kubu di Kampung Saring yang dikenali sebagai Batas
Besar Kubu Tok Janggut.

13. PERANAN INGGERIS
Apabila Sultan Muhammad IV mendengar persiapan perang Tok
Janggut,Baginda telah bermesyuarat dengan pembesar negeri termasuk juga
Penasihat British dan mesyuarat telah mengambil keputusan untuk meminta
bantuan kerajaan Inggeris untuk menghadapi ancaman Tok Janggut dan
pengikut-pengikutnya.
Gabenor Sir Arthur Henderson Young di Singapura telah menghantar sebuah
kapal perang dengan seramai 150 orang askar ke Kelantan untuk memenuhi
permintaan kerajaan Kelantan.
Pada 10 Mei 1915, askar tersebut telah sampai ke Kota Bahru dan sampai di
Pasir Putih tiga hari kemudian.
Walaubagaimanapun, mereka gagal untuk menemui Tok Janggut dan rakan-
rakannya yang telah menyembunyikan diri dan tidak mahu melawan askar
tersebut secara berhadapan.
 Pada 17 Jun 1915 askar tersebut kembali ke Kota Bahru dan menunggu
seminggu di sana sebelum kembali ke Singapura.

14. Pada bulan yang sama, sepasukan askar Inggeris seramai 100 orang yang
terdiri daripada askar Sikh dan sukarelawan Melayu telah dihantar ke Pasir
Putih.
Setelah gagal sekali lagi untuk menemui Tok Janggut dan rakan-rakannya,
askar tersebut telah mengambil tindakan merampas harta benda,
membinasakan sawah padi serta membakar rumah penduduk di Jeram,
Pasir Putih termasuk rumah Tok Janggut, Haji Said dan Ishak.

15. PERTEMPURAN KAMPUNG SARING
Pada 25 Jun 1915, Tok Janggut bersama lebih kurang 2,500
orang pengikutnya telah menyerang askar Sikh yang berada di pekan Pasir
Putih.
Pasukan Tok Janggut kemudian telah berundur ke kubunya di
Kampung Saring.
Askar Inggeris telah menyerang kubu tersebut yang menyaksikan pasukan
Tok Janggut berjuang bermati-matian menghadapi serangan tersebut.
Antara pejuang yang bersama Tok Janggut pada hari itu ialah Abbas
Berani, Hassan Harimau, Awang Ngah dan Abdul Rahman Anak Kerbau.
Walaubagaimanapun, akhirnya askar Inggeris yang lebih terlatih dan
berpengalaman serta lengkap dengan peralatan perang yang moden,berjaya
menewaskan pasukan Tok Janggut.

16. Tok Janggut sendiri telah gugur manakala Engku Besar Tun Ahmad, Haji
Said dan Ishak telah melarikan diri ke Reman di Selatan Siam.

17. KESIMPULAN
Kita harus mempunyai semangat perjuangan seperti pejuang-pejuang
seperti terdahulu yang berani dan tidak mudah berputus asa.
Kita perlu menghargai, bersyukur, mencintai dan menjaga keamanan
negara kita.

18. SEKIAN, TERIMA KASIH