5. 3
2) Κάνω τις πράξεις:
637 2.375 283 19
+ 256 - 464 Χ 5 Χ 7
579 893 756 453
+348 - 439 Χ 8 - 287
238 643 549 1.753
+549 - 412 Χ 6 - 988
3) Μια βιοτεχνία γυναικείων φορεμάτων πούλησε την πρώτη εβδομάδα
1.350 φορέματα, τη δεύτερη 135 φορέματα λιγότερα από την πρώτη
και την τρίτη 280 φορέματα περισσότερα από τη δεύτερη. Πόσα
φορέματα πούλησε και τις τρεις εβδομάδες;
Λύση
Απάντηση…………………….…………………………………………
6. 4
4) Ο σύλλογος “Οι φίλοι του χωριού” έστειλε σε ένα ορεινό χωριό 375
τετράδια τα οποία μοιράστηκαν δίκαια στα 25 παιδιά του χωριού.
Πόσα τετράδια πήρε το κάθε παιδί;
Λύση
Απάντηση…………………….…………………………………………
5) Κάνω τις διαιρέσεις και τις επαληθεύσεις τους:
29 3 37 7
27 12 68 16
Επαλήθευση Επαλήθευση
Επαλήθευση Επαλήθευση
9. 7
Κεφάλαιο 2 : Διαχειρίζομαι αριθμούς ως το 10.000
Στον αριθμό 8. 5 3 6 θυμάμαι ότι:
8 χιλιάδες 5 εκατοντάδες 3 δεκάδες 6 μονάδες
και τον διαβάζουμε οκτώ χιλιάδες πεντακόσια τριάντα έξι
1) Τοποθετώ τους παραπάνω αριθμούς από τον μικρότερο στον
μεγαλύτερο.
…………………………………………………………………….………
Χ Ε Δ Μ
8 5 3 6
2.378 4.243 5.602 3.987 4.004 5.090
10. 8
2) Γράφω τους αριθμούς:
Χ Ε Δ Μ
έξι χιλιάδες εκατόν πενήντα τρία
οκτώ χιλιάδες οκτακόσια εβδομήντα επτά
δύο χιλιάδες εκατόν έντεκα
επτά χιλιάδες πενήντα τρία
τρεις χιλιάδες ογδόντα πέντε
εννιά χιλιάδες εκατόν οκτώ
τέσσερις χιλιάδες εννέα
3) Ανεβαίνω δέκα-δέκα (10 – 10) από το 6.570 ως το 6.650
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………
4) Ανεβαίνω εκατό-εκατό (100–100) από το 3.800 ως το 4.600
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
6.570, 6.580,
3.800, 3.900,
11. 9
5) Κατεβαίνω εκατό-εκατό (100–100) από το 7.300 ως το 6.500
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
6) Χρωματίζω με κίτρινο χρώμα όλες τις γραφές του 4.020:
7) Γράφω τον αμέσως προηγούμενο και τον αμέσως επόμενο
αριθμό:
………….. 9.999 …………. ………… 2.031 ………….
………….. 5.213 ………….. ………….. 129 …………..
………….. 705 ………….. ………….. 10.000 …………..
………….. 372 ………….. ………….. 898 …………..
3.000 + 100 +20 40 + 20
4.000 + 20 3.000 + 1.000 + 20
7.300, 7.200,
,
12. 10
Κεφάλαιο 3 : Γνωρίζω τους αριθμούς ως το 20.000
1) Συμπληρώνω τις στήλες:
Ονομασία Ο αριθμός με ψηφία
Δέκα χιλιάδες οχτακόσια
11.045
Δώδεκα χιλιάδες ένα
13.102
Δεκαπέντε χιλιάδες σαράντα
17.109
Δεκαοχτώ χιλιάδες εννιακόσια
ογδόντα δύο
19.999
2) Συμπληρώνω τις παρακάτω αριθμογραμμές:
10.100 10.200
……ι……………ι………………ι………………ι………………ι………
………ι………………ι………………ι………………ι…
ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΧ ΜΧ Ε Δ Μ ΔΙΑΒΑΖΕΤΑΙ
12.487 1 2 4 8 7
δώδεκα χιλιάδες τετρακόσια
ογδόντα επτά
14. 12
5) Συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν:
2 Χ ................. 20.000 15.000 + .........
19.990 + .........
5.000 Χ .........
6) Συμπληρώνω την ακολουθία των αριθμών:
20.000 19.000 18.000
12.100 12.200 12.300
15.010 15.020 15.030
19.995 19.996
15. 13
Κεφάλαιο 4 : Αναλύω και συγκρίνω αριθμούς ως το
20.000
1) Αναλύω τους παρακάτω αριθμούς, όπως στο παράδειγμα:
19.325: 10.000 + 9.000 + 300+ 20 +5
17.409: ______________________________________________
14.210: ______________________________________________
18.002: ______________________________________________
11.068: ______________________________________________
2) Συνθέτω τους παρακάτω αριθμούς, όπως στο παράδειγμα:
10.000 + 2.000 + 800 + 4 = 12.804
10.000 + 4.000+ 50 + 8 =___________
10.000 + 200 + 4 =___________
10.000 + 90 + 9 =___________
10.000 + 7 =___________
16. 14
3) Υπολογίζω με το νου τα αποτελέσματα των παρακάτω πράξεων:
8.400 + 700= …………..
12.300 – 400 = …………..
8.900 + 300 = …………..
16.200 – 500 = …………..
5.000 + ………….. 15.000
12.000 + ………….. = 17.000
4 x ………….. = 12.000
19.000 - ………….. = 14.500
4) Συμπληρώνω τους κατάλληλους αριθμούς για να φτάσω στον
αριθμό στόχο :
16.000
8 Χ …
12.500 + ……….
4.000 Χ ……… 20.000 - ….…
17. 15
9.000 + …………. 12.000 + …...........
18.000
20.000 - ………… 6.000 Χ ………..
5) Βάζω τους αριθμούς στη σωστή θέση του πίνακα:
15.074 8.045 407 14.325
Σε ποιον αριθμό το ψηφίο 4 έχει τη μεγαλύτερη αξία;
…………………………………..
Σε ποιον αριθμό το ψηφίο 4 έχει τη μικρότερη αξία;
…………………………………..
ΔΧ ΜΧ Ε Δ Μ
1 5 0 7 4
18. 16
6) Βρίσκω τα διπλάσια των αριθμών:
5.600 ……………….. …. 3.400 …………………………
8.200 …………………… 9.100 ……………………….
740 …………………….. 9.900 ……………………….
7) Βρίσκω τα μισά των αριθμών:
8.000 ……………. ….. 12.200……………………
13.000……………….. 7.100…………………….
10.500…………………. 9.300……………………..
8) Παρατηρώ προσεκτικά τους αριθμούς και απαντώ στις
ερωτήσεις:
15.000 – 12.780 – 13.990 – 19.004 – 10.999 – 16.029 – 17.099 –
14.901 – 18.324 – 11.901
Τους τοποθετώ απ’ τον μικρότερο στον μεγαλύτερο:
…………………,……………,……………,………………,……………,……
……………,…………………,………………………,……………,…………
Ποιοι αριθμοί έχουν το ψηφίο 9 στις εκατοντάδες;
………………,…………………………,………………,………………
Ποιοι αριθμοί είναι μικρότεροι από 14.950;
………………,…………………………,……………………,…………
Ποιοι αριθμοί είναι μεγαλύτεροι από 15.900;
…………………,………………………,………………,……
19. 17
Κεφάλαιο
5 : Μαθαίνω για τα πολύγωνα
Πολύγωνο είναι το γεωμετρικό σχήμα που έχει τουλάχιστον
τρεις γωνίες και τρεις πλευρές.
Τα πολύγωνα ονομάζονται ανάλογα με τον
αριθμό των γωνιών και των πλευρών που
έχουν.
Κάθε πολύγωνο είναι μια κλειστή τεθλασμένη
γραμμή.
20. 18
1) Κυκλώνω τα πολύγωνα.
2) Το παρακάτω πεντάγωνο έχει περίμετρο 35 εκ. Υπολογίζω το
μήκος της άγνωστης πλευράς:
ΛΥΣΗ
7 εκ. 7 εκ.
__________________
__________________
8 εκ. 8 εκ. ___________________
3) Υπολογίζω την περίμετρο των παρακάτω σχημάτων:
1ο
Σχήμα:
10εκ.
4εκ
2ο
Σχήμα:
6εκ.
5 εκ.
21. 19
Κεφάλαιο 6 : Οργάνωση Δεδομένων και
πληροφοριών
Τα δεδομένα και οι πληροφορίες μπορούν να απεικονιστούν και
να παρουσιαστούν με:
ΡΑΒΔΟΓΡΑΜΜΑ
ΣΗΜΕΙΟΓΡΑΜΜΑ
Θυμάμαι: Μας βοηθάει πολύ να καταγράφουμε τα δεδομένα,
να τα οργανώνουμε σε πίνακα και να τα παρουσιάζουμε με
εικονόγραμμα, σημειόγραμμα ή ραβδόγραμμα.
22. 20
ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
Οι
1) Τα παιδιά της Δ΄ τάξης έκαναν μια έρευνα για τις ώρες που βλέπουν
τηλεόραση τα παιδιά της τάξης καθημερινά. Τα αποτελέσματα ήταν τα
παρακάτω:
Αριθμός παιδιών
Ώρες Αγόρια Κορίτσια
Λιγότερο από 1 ώρα 5 3
1 ώρα 4 5
περισσότερο από 1 ώρα 2 5
ΣΥΝΟΛΟ
Πόσα παιδιά απάντησαν στις ερωτήσεις; (Συμπληρώνω τον
πίνακα. )
Πόσα κορίτσια βλέπουν τηλεόραση από 1 ώρα και κάτω;
……………………………………………………………………………
23. 21
Συμπληρώνω τη γραφική παράσταση.
Κεφάλαιο 7 : Αξιολογώ και οργανώνω πληροφορίες
1) Διαβάζω προσεκτικά το πρόβλημα. Μετά κρίνω και προσπαθώ
να απαντήσω στις ερωτήσεις : Α, Β, Γ, Δ και Ε .
Η Βικτώρια έχει 40 κάρτες . Το πρωί κέρδισε άλλες 7 και το απόγευμα
άλλες 5.
α) Πόσες κάρτες κέρδισε η Βικτώρια κατά τη διάρκεια της ημέρας ;
β) Πόσες κάρτες έχει τώρα όλες μαζί ;
Για να λύσουμε ένα
πρόβλημα είναι σημαντικό
να βρίσκουμε και να
οργανώνουμε τα δεδομένα
που μας δίνει διαβάζοντάς
τα πολύ προσεκτικά.
24. 22
Διάβασες καλά την εκφώνηση του προβλήματος ; ………..
Πόσες ερωτήσεις έχει το πρόβλημα ; ………….
Τι πρέπει να υπολογίσεις για να απαντήσεις στην 1η
ερώτηση;
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
Ποια είναι τα αριθμητικά δεδομένα του προβλήματος;
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
Τι αντιπροσωπεύει ο αριθμός 7 ;
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
2) Κυκλώνω τα δεδομένα που μου χρειάζονται για να απαντήσω
στις ερωτήσεις κι ύστερα λύνω τα προβλήματα:
α) Η Μαρία αγόρασε 3 συσκευασίες χυμού. Κάθε συσκευασία έχει 6
κουτάκια και κοστίζει 8€. Πόσα κουτάκια χυμού αγόρασε;
Λύση :
Απάντηση:………………………………………………………………….
25. 23
β) Η δασκάλα μοίρασε από 2 τετράδια των 48 σελίδων σε καθέναν από
τους 21 μαθητές της. Πόσα τετράδια μοίρασε συνολικά;
Λύση:
Απάντηση:……………………………………………………………………..
γ) Η Ε΄ τάξη του δημοτικού σχολείου που πηγαίνει η Δήμητρα έχει 43
μαθητές. Αν η Στ’ τάξη έχει τους διπλάσιους μαθητές, τότε:
α) πόσους μαθητές έχει η Στ’ τάξη;
β) πόσοι μαθητές φοιτούν συνολικά και στις δύο τάξεις;
Λύση:
Απάντηση:…………………………………………………………………
27. 25
3) Βάζω τους παρακάτω αριθμούς στη σωστή στήλη.
(Υπάρχει περίπτωση κάποιος να μην ταιριάζει σε καμιά.)
8.108, 9.405, 3.213, 11.045, 19.302, 17.841, 20.000,
10.000, 6.008, 17.967, 18.605, 13.502.
μεγαλύτεροι
από το
12.000
μικρότεροι
από το
13.205
έχουν στη θέση
των
εκατοντάδων το 8
βρίσκονται ανάμεσα
στο 12.000 και το
17.640
4) Γράφω πόσες χιλιάδες (Χ), εκατοντάδες (Ε), δεκάδες (Δ) και
μονάδες (Μ) έχουν οι παρακάτω αριθμοί, όπως στο παράδειγμα:
13.895: 1ΔΧ 3Χ 8Ε 9Δ 5Μ
10.347:_______________________________
11.508:_______________________________
19.035:_______________________________
14.008:_______________________________
28. 26
5) Παρατηρώ και συνεχίζω:
20.000 19.900
14.060 15.060
9.990 9.980
6) Συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν ώστε να ισχύουν οι
ισότητες:
4.500+…………=9.000 19.000+………=20.000
8.300+…..……=10.000 20.000 - 14.000 =………..
12.500-………= 11.500 19.010 + 250 =…………
7.300+2.600+…………=10.000
8.500+…………….+……………=20.000
29. 27
7) Βρίσκω τον αριθμό που είναι:
Κατά 3 δεκάδες μεγαλύτερος από τον 8.950 : …………………………
Κατά 4 εκατοντάδες μικρότερος από τον 6.499 : …………………………
Κατά 3 χιλιάδες μεγαλύτερος από τον 10.086 : ………………………
Κατά 9 μονάδες μικρότερος από τον 13.845 : …………………………
Κατά 6 δεκάδες μικρότερος από τον 10.000 : …………………………
Κατά 1 εκατοντάδα μικρότερος από τον 20.000 : …………………………
8) Φτιάχνω πενταψήφιους αριθμούς:
Με τα παρακάτω ψηφία φτιάχνω πέντε πενταψήφιους αριθμούς,
αρχίζοντας με το ψηφίο 1. Στη συνέχεια τους βάζω από τον μεγαλύτερο
στον μικρότερο.
8 , 3 , 9 , 0 , 1
› › › ›
Ποιοι από τους αριθμούς που έφτιαξα βρίσκονται ανάμεσα στο 13.000
και το 20.000;
_______________________________________________________
30. 28
Κεφάλαιο 8 : Προσθέτω και αφαιρώ
11)) ΥΥπποολλοογγίίζζωω τταα ααπποοττεελλέέσσμμαατταα::
88 ++ 77 == 1155 1155 –– 77 == ………… 1155 –– 88 == …………
8800 ++ 7700 == ………… 115500 –– 7700 == ………… 115500 –– 8800 == …………
Όταν κάνουμε κάθετη πρόσθεση ή
αφαίρεση αριθμών, τους στοιχίζουμε
προσέχοντας οι μονάδες να είναι κάτω
από τις μονάδες, οι δεκάδες κάτω από τις
δεκάδες κλπ. και κάνουμε τις πράξεις
ξεκινώντας από τα δεξιά προς τα
αριστερά.
Στην πρόσθεση αριθμών δεν έχει σημασία
αν αλλάξουμε θέσεις στους προσθετέους.
Το αποτέλεσμα (άθροισμα ) θα βγει το
ίδιο.
Στην αφαίρεση δεν επιτρέπεται να
αλλάξουμε θέσεις στους αριθμούς. Στη
θέση του μειωτέου (του από πάνω
αριθμού) πάντα βάζουμε τον μεγαλύτερο
από τους δύο αριθμούς.
32. 30
44)) Ένας αυγοπαραγωγός μάζεψε από το πτηνοτροφείο του 6.000 αυγά.
Από αυτά του έσπασαν 528 αυγά. Τα υπόλοιπα τα έβαλε σε θήκες που
η καθεμία χωρούσε 9 αυγά. Πόσες αυγοθήκες γέμισε;
Λύση:
Απάντηση: ……………………………………………………………………
5) Η κυρία Σοφία αγόρασε ένα πλυντήριο και ένα φουρνάκι. Πόσα
χρήματα πλήρωσε συνολικά;
Λύση:
Απάντηση: ………………………………………………………………….
899 ευρώ
276 ευρώ
34. 32
Κεφάλαιο 9 : Πολλαπλασιάζω με διάφορους
τρόπους
Θυμάμαι :
Όταν έχουμε να πολλαπλασιάσουμε δύο αριθμούς, μπορούμε να το
κάνουμε με διάφορους τρόπους:
π.χ. 14×15 =(10×15) + (4×15)=150+60=210
ή
Όταν πολλαπλασιάζουμε:
με το 10, ξαναγράφουμε τον αριθμό όπως είναι, προσθέτοντας στο
τέλος ένα μηδενικό, π.χ. 13 × 10 = 130
με το 100, δύο μηδενικά, π.χ. 13 × 100 = 1.300
με το 1.000, τρία μηδενικά, π.χ. 13 × 1.000 = 13.000
Αναλύουμε τις Μονάδες και τις
Δεκάδες κάθε αριθμού ( 14 = 10 + 4,
15 = 10 + 5 ). Έτσι προκύπτουν
τέσσερις αριθμοί ( 10, 4 και 10, 5 ) που
ο καθένας πολλαπλασιάζεται με τους
δύο του άλλου αριθμού.
35. 33
Ένας αριθμός είναι πολλαπλάσιο
ενός άλλου αριθμού όταν κάποιος
φυσικός αριθμός πολλαπλασιαστεί
μαζί του.
π.χ. το 12 είναι πολλαπλάσιο του 3
γιατί 3 × 4 = 12
ή
το 40 είναι πολλαπλάσιο του 8, γιατι
40 =5x8
Η προπαίδεια μας βοηθάει να
βρίσκουμε τα πολλαπλάσια ενός
αριθμού.
π.χ. βρίσκουμε τα πολλαπλάσια του 4
1 × 4 = 4, 2 × 4 = 8, ... ... ... , 11 × 4 = 44, ... ,
50×4=200,
60 × 4 = 240 κ.λπ.
Τα 4, 8, 44, …., 200, ……, 240 ,….. κ.λπ.
είναι πολλαπλάσια του 4.
36. 34
Κυκλώνω τα πολλαπλάσια του 10.
20, 17, 340, 60, 205, 3.000, 9.010
Κυκλώνω τα πολλαπλάσια του 5.
52, 45, 100, 2.005, 28, 90, 703
Κυκλώνω τα πολλαπλάσια του 2.
8, 32, 90, 33, 20.000, 650, 44, 76,
Πολλαπλασιασμός διψήφιου ή τριψήφιου με μονοψήφιο
Τι παρατηρώ;
Τα πολλαπλάσια του 10 τελειώνουν σε 0.
Τα πολλαπλάσια του 5 τελειώνουν σε 0 και 5.
Τα πολλαπλάσια του 2 τελειώνουν σε 0, 2, 4, 6, 8.
Σε αυτήν την περίπτωση :
- αναλύω τον αριθμό σε άθροισμα εκατοντάδων, δεκάδων και
μονάδων,
- πολλαπλασιάζω τις δεκάδες και τις μονάδες με τον μονοψήφιο,
- προσθέτω τα γινόμενα που προκύπτουν.
π.χ 15 Χ 3 = ( 10 Χ 3) + ( 5 Χ 3) = 30 + 15 = 45
218 Χ 4 = (200 Χ 4) + (10 Χ 4) + ( 8 Χ 4 ) = 800 + 40 + 32 = 872
37. 35
1) Υπολογίζω τα γινόμενα, όπως στο παράδειγμα:
234×7 = (200×7) + (30×7) + (4×7) = ........... + .......... + ............ =
…………………………………………………………………………..
409×6= ………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………
142×8=…………………………………………………………………………
……………………………………………………………….
2) Βρίσκω το γινόμενο με έξυπνο τρόπο όπως στα παραδείγματα.
25 x 11 = (25 x 10) + (25 x 1) = 250 + 25 = 275
39 x 14= (40 x 14) - (1 x 14) = ................................................
51x16=.......................................................................................
48x17=.......................................................................................
82x60=......................................................................................
38. 36
3) Υπολογίζω τα γινόμενα:
35×10 = ………. 42×100 =………. 24×1.000 = ……….
210×10 = ………. 314×100 =………. 142×1.000= ……….
4) Υπολογίζω τα γινόμενα όπως στο παράδειγμα:
39. 37
5) Κάνω κάθετα τους παρακάτω πολλαπλασιασμούς και τη δοκιμή
τους.
65 x 7 = 18 x 4 = 29 x 3 =
24 x 39 = 89 x 15 = 72 x 18 =
Επαλήθευση Επαλήθευση Επαλήθευση
ΕπαλήθευσηΕπαλήθευσηΕπαλήθευση
40. 38
Κεφάλαιο 10 : Επιλύω προβλήματα
Στα προβλήματα που γνωρίζω τη μονάδα μιας ποσότητας μπορώ
να βρω οποιαδήποτε ποσότητα κάνοντας πολλαπλασιασμό.
π.χ.
Η μία μπάλα ποδοσφαίρου έχει 10 ευρώ.
Πόσο κοστίζουν οι 3 μπάλες;
3 Χ 10 = 30 ευρώ.
1) Η Μαριάνθη, για να κεράσει τους συμμαθητές της, αγόρασε 18
σακουλάκια γαριδάκια με 60 λεπτά το ένα. Πόσα λεπτά πλήρωσε;
Λύση :
Απάντηση :…………………………………………………………
41. 39
2) Σε μια σχολική εκδρομή τα παιδιά μεταφέρθηκαν με 15 λεωφορεία
που το καθένα χωρούσε 46 μαθητές. Πόσοι μαθητές πήγαν εκδρομή;
Λύση :
Απάντηση:…………………………………………………………….
3) Ένας ανθοπώλης έφτιαξε τρεις ανθοδέσμες με 18 τριαντάφυλλα στην
καθεμία. Αν το ένα τριαντάφυλλο κοστίζει 60 λεπτά, πόσα χρήματα
κοστίζουν οι ανθοδέσμες;
Λύση :
Απάντηση:………………………………………………………………
4) Ένα σχολείο έχει 12 αίθουσες διδασκαλίας. Κάθε αίθουσα έχει 3
παράθυρα και κάθε παράθυρο έχει 8 τζάμια. Πόσα τζάμια έχουν όλα τα
παράθυρα του σχολείου;
Λύση :
Απάντηση :......................................................................................
42. 40
5) Ένας εργάτης δουλεύει 8 ώρες την ημέρα και παίρνει 8 ευρώ την
ώρα. Πόσα χρήματα κερδίζει το μήνα;(Ο μήνας υπολογίζεται 25
εργάσιμες ημέρες)
Λύση :
Απάντηση :........................................................................................
6) Ένας βιβλιοπώλης πούλησε σε μια βδομάδα 1.993 βιβλία. Απ’ αυτά
τα 1.016 ήταν σχολικά βοηθήματα, τα 123 ήταν παραμύθια και τα
υπόλοιπα ήταν λογοτεχνικά. Πόσα ήταν τα λογοτεχνικά βιβλία;
Λύση :
Απάντηση:..........................................................................................
7) Ο Φοίβος έχει βάλει σε ένα άλμπουμ 216 κάρτες με δεινόσαυρους. Σε
κάθε σελίδα έχει τοποθετήσει 8 κάρτες. Πόσες σελίδες έχει γεμίσει;
Λύση :
Απάντηση:...........................................................................................
43. 41
Κεφάλαιο 11 : Πολλαπλασιάζω και διαιρώ
ΘΥΜΑΜΑΙ : Ο πολλαπλασιασμός και η διαίρεση είναι πράξεις
αντίστροφες.
π.χ. 3 Χ 12 = 36 οπότε 36 : 3 = 12 και 36 : 12 = 3
1) Κάνω τις παρακάτω πράξεις με το νου και γράφω τα ο
αποτέλεσμα:
α) 4 Χ 15 = 60 οπότε 60 : 4 = ….. και 60 : 15 =…….
β) 40 Χ 15 = ….. οπότε ….. : 40 = …… και …… : 15 = ……
γ) 40 Χ 150 =……. οπότε …… : 40 = …… και …… : 150 = …..
δ) 5 Χ 12 = …… οπότε …... : …. = …… και …… : ….. = …..
ε) 50 Χ 12 = ……. οπότε …… : …. = …… και ……. : ….. =…...
στ) 50 Χ120 = …….. οπότε …… : …. = …… και …….. : ….. = …...
Θυμάμαι: Διαίρεση μερισμού κάνουμε, όταν μοιράζουμε σε ίσα μέρη (ξέρουμε την
τιμή των πολλών μονάδων και ζητάμε την τιμή της μιας).
Διαίρεση μέτρησης κάνουμε, όταν μετράμε πόσες φορές χωράει ένας αριθμός σε
έναν άλλον (ξέρουμε την τιμή των πολλών μονάδων και την τιμή της μιας μονάδας
και ζητάμε το πλήθος των μονάδων).
44. 42
2) Από το αρχικό στα αντίστροφα προβλήματα:
Αρχικό πρόβλημα
Η κυρία Χριστίνα έχει στο χωριό της πάρα πολλές κότες. Ένα πρωί
μάζεψε 150 αυγά και τα έβαλε σε 5 αυγοθήκες. Πόσα αυγά χωρούσε
κάθε αυγοθήκη;
Λύση :
Απάντηση : ………………………………………………………….
Αντίστροφο πρόβλημα
Η κυρία Χριστίνα έχει στο χωριό της πάρα πολλές κότες. Ένα πρωί
μάζεψε αυγά και τα έβαλε σε αυγοθήκες που η κάθε μία χωράει 30
αυγά. Γέμισε όμως 5 αυγοθήκες. Πόσα ήταν όλα τα αυγά ;
Λύση :
Απάντηση :………………..……………………………………………
45. 43
3) Ένας πτηνοτρόφος πήρε από τις κότες του 210 αυγά. Έβαλε τα 150
από αυτά στο ψυγείο και τα υπόλοιπα τα πούλησε αφού
πρώτα τα έβαλε σε 5 ίδιες αυγοθήκες. Πόσα αυγά έβαλε σε κάθε
αυγοθήκη;
Λύση:
Απάντηση:____________________________________________
4) Η κάθε σελίδα ενός βιβλίου έχει 40 σειρές. Αν το βιβλίο έχει 1.920
σειρές, τότε πόσες σελίδες έχει;
Λύση:
Απάντηση:___________________________________________
47. 45
Κεφάλαιο 12: Διαιρώ με διάφορους τρόπους
:
Θυμάμαι:
' ' '
Δ 856 2 δ
-8
05
-4
16
-16
υπόλοιπο 00
(υ)
428
πηλίκο
(π)
Ένα ψηφίο έχει ο διαιρέτης (δ),
Ένα τονίζω στα αριστερά του Διαιρετέου (Δ) και λέω
Το 2 στο 8 χωράει 4 φορές
4 x 2 =8
8 – 8 = 0
Τονίζω και κατεβάζω και το άλλο ψηφίο το 5 και λέω:
Το 2 στο 5 χωράει 2 φορές
2 x 2 =4
5 – 4 =1
Τονίζω και κατεβάζω και το άλλο ψηφίο το 6 και λέω:
το 2 στο 16 χωράει 8 φορες
2x8=16
16-16=0
48. 46
Επαλήθευση
Για να κάνουµε την
επαλήθευση της
διαίρεσης πολλαπλα-
σιάζουµε το πηλίκο
µε το διαιρέτη και
προσθέτουµε και το
υπόλοιπο (αν
υπάρχει).
δ x π + υ = Δ
Όταν ο διαιρέτης δε
χωράει στο πρώτο
ψηφίο του Διαι-
ρετέου, τότε
χωρίζουµε και το
επόµενο ψηφίο και
συνεχίζουµε τη
διαίρεση.
Επαλήθευση
428
Χ 2
856
1) Κάνω τις παρακάτω διαιρέσεις και τις επαληθεύσεις τους:
336 3
774 9
ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ :
ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ :
50. 48
2) Λύνω τα προβλήματα:
Α) Τα 136 παιδιά ενός σχολείου χωρίζονται σε 8 ομάδες, για να
συμμετάσχουν σε σχολικό πρωτάθλημα στίβου. Αν όλες οι ομάδες
έχουν ίσο αριθμό παιδιών, πόσα παιδιά αποτελούν κάθε ομάδα;
Λύση:
Απάντηση:____________________________________________
Β) Η Ιφιγένεια αγόρασε μια ηλεκτρική συσκευή αξίας 252 €,
συμφωνώντας να την εξοφλήσει σε 9 άτοκες δόσεις.
α. Πόσα ευρώ ήταν η δόση που έπρεπε να δίνει κάθε μήνα;
β. Αν αγόραζε τη συσκευή σε 6 άτοκες δόσεις, πόσα ευρώ θα πλήρωνε
κάθε δόση;
Λύση:
Απάντηση α):________________________________________
β):________________________________________
51. 49
Η κάθετη διαίρεση δεν είναι πάντα ο πιο σύντομος τρόπος για να
υπολογίσουμε το πηλίκο.
Όταν ο Διαιρετέος και ο διαιρέτης έχουν μηδενικά μπορούμε
να τα απλοποιήσουμε κάνοντας την πράξη πιο εύκολα. ( π.χ. 120 :
10 = 12, 400 : 200 = 2 ).
Όταν ο Διαιρετέος έχει μηδενικά και ο διαιρέτης όχι τότε
κρύβουμε τα μηδενικά του Διαιρετέου, κάνουμε την πράξη στο
μυαλό μας και έπειτα προσθέτουμε τα μηδενικά στο αποτέλεσμα.
( π.χ. 3.600 : 6 = 600 ).
3) Κάνω τις πράξεις με το νου:
620 : 10 =…… 6.000 : 600 =…….
6.000 : 3.000 = …….. 5.000 : 500 = ……
120:10=………. 2.300:100=………..
1.870:10=…….. 180:9=…………..
640:8=…………. 3.600:6=………….
52. 50
4) Υπολογίζω το και του 8.000:
το του 8.000 είναι: ...................................................
Το του 8.000 είναι: ...............................................
Το του 8.000 είναι: .................................................
Το του 8.000 είναι: .................................................
Κεφάλαιο 13 : Τέλεια και ατελής διαίρεση
Τέλεια λέγεται η διαίρεση που δεν αφήνει υπόλοιπο(υ = 0).
Ατελής λέγεται η διαίρεση που αφήνει υπόλοιπο.
' ' '
Δ 984 4 δ
-8
18
-16
24
-20
υπόλοιπο 04
(υ)
245
πηλίκο
(π)
53. 51
Επαλήθευση: Για να κάνουμε την επαλήθευση μιας
διαίρεσης πολλαπλασιάζουμε το πηλίκο με τον δαιρέτη ,
προσθέτουμε και το υπόλοιπο - αν υπάρχει- και
ελέγχουμε αν αυτό που βρήκαμε είναι ίσο με τον
Διαιρετέο.
Δ = δ Χ π + υ
Το υπόλοιπο κάθε διαίρεσης καθώς και όλα τα μερικά υπόλοιπα που
βρίσκουμε κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης της πράξης πρέπει να είναι
μεγαλύτερα ή ίσα με το μηδέν (0) και μικρότερα από τον διαιρέτη (δ)
( 0 < = υ < δ )
Αν δε συμβαίνει αυτό, κάπου έχουμε κάνει λάθος!!!
1) Κάνω κάθετα τις παρακάτω διαιρέσεις και τις χαρακτηρίζω ως
τέλειες ή ατελείς:
Α) 86 : 8 Β) 1204 : 5 Γ) 826 : 7
245
Χ 4
980
+ 4
984
54. 52
2) Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα, όπως στο παράδειγμα
Διαιρετέος Διαιρέτης Πηλίκο Υπόλοιπο Επαλήθευση
43 5 8 3 (5Χ8)+3=43
47 5
42 7
55 2
71 8
3) Συμπληρώνω το πηλίκο και το υπόλοιπο.
Η διαίρεση 35 : 5 δίνει πηλίκο 7 και υπόλοιπο 0.
Η διαίρεση 17 : 2 δίνει πηλίκο …….. και υπόλοιπο ……..
Η διαίρεση 26 : 3 δίνει πηλίκο …….. και υπόλοιπο ……..
Η διαίρεση 37 : 4 δίνει πηλίκο …….. και υπόλοιπο ……..
Η διαίρεση 55 : 6 δίνει πηλίκο …….. και υπόλοιπο ……..
Η διαίρεση 47 : 8 δίνει πηλίκο …….. και υπόλοιπο ……..
55. 53
4) Κάνω τις διαιρέσεις μαζί με την επαλήθευση.
314 6
213 6
5438 7
3479 9
ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ :
ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ :
ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ :
ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ :
56. 54
5) Λύνω τα παρακάτω προβλήματα
Α) Ένας ανθοπώλης έχει 257 τριαντάφυλλα και θέλει να φτιάξει
ανθοδέσμες με 8 τριαντάφυλλα η καθεμιά.
α)Πόσες ίδιες ανθοδέσμες μπορεί να φτιάξει;
β) Πόσα τριαντάφυλλα θα της μείνουν;
Λύση:
Απάντηση α) :_________________________________________
β) :_________________________________________
Β) Το 2ο Δημ. Σχ. Ν. Φιλαδέλφειας έχει 213 μαθητές. Βρίσκω πόσοι
μαθητές περισσεύουν αν παραταχθούν σε
α) τριάδες, β) τετράδες, γ) εξάδες
Λύση:
Απάντηση:____________________________________________
_______________________________________________________
57. 55
Κεφάλαιο 14 : Διαχειρίζομαι προβλήματα
1) Ο παππούς φύτεψε στο περιβόλι του 10 δωδεκάδες πορτοκαλιές και
τριπλάσιο αριθμό λεμονιές. Όλα τα δέντρα είναι φυτεμένα σε 6 παρτέρια.
Πόσα δέντρα έχει το κάθε παρτέρι;
ΛΥΣΗ
Πώς θα εργαστώ:
Πόσες είναι οι πορτοκαλιές;
……………………………………………………………………………………
Πόσες είναι οι λεμονιές;
…………………………………………………………………………………..
Πόσα είναι όλα μαζί τα δέντρα;
……………………………………………………………………………………
Πόσα δέντρα έχει το κάθε παρτέρι;
……………………………………………………………………………………
Θυμάμαι: Πολλές φορές για να λύσουμε ένα πρόβλημα, αφού το μελετήσουμε
όπως πάντα καλά, ώστε να το κατανοήσουμε, πρέπει πρώτα να κάνουμε
υποθέσεις ή να διατυπώσουμε ενδιάμεσα ερωτήματα και αφού απαντήσουμε σ΄
αυτά, δίνουμε στη συνέχεια απάντηση και στο τελικό ερώτημά του.
58. 56
2) Η Ειρήνη έχει 3 παλιά άλμπουμ με εικόνες φυτών. Κάθε άλμπουμ έχει
40 σελίδες και κάθε σελίδα έχει 4 εικόνες. Θέλει να αντικαταστήσει τα
παλιά άλμπουμ με 5 καινούρια. Πόσες σελίδες πρέπει να έχει καθένα
από τα καινούρια άλμπουμ, για να χωρέσουν όλες οι εικόνες, βάζοντας 4
εικόνες σε κάθε σελίδα;
ΛΥΣΗ
Πώς θα εργαστώ:
Πόσες σελίδες έχουν τα 3 παλιά άλμπουμ;
…………………………………………………………………………
Πόσες εικόνες έχουν και τα 3 παλιά άλμπουμ;
……………………………………………………………………………………
Πόσες σελίδες πρέπει να έχει καθένα από τα καινούρια άλμπουμ,
για να χωρέσουν όλες οι εικόνες;
……………………………………………………………………………………
3) Ένα μεγάλο ανθοπωλείο αγόρασε τριαντάφυλλα, για να φτιάξει 800
ανθοδέσμες των 9 τριαντάφυλλων η κάθε ανθοδέσμη. Αν έβαζε 8
τριαντάφυλλα σε κάθε ανθοδέσμη, πόσες ανθοδέσμες θα έφτιαχνε με τα
ίδια τριαντάφυλλα;
ΛΥΣΗ
Πώς θα εργαστώ:
Πόσες ανθοδέσμες θα φτιάξει;
……………………………………………………………………………………
Πόσα τριαντάφυλλα θα έχει κάθε ανθοδέσμη;
……………………………………………………………………………………
Πόσα τριαντάφυλλα αγόρασε;
……………………………………………………………………………………
Αν έβαζε 8 τριαντάφυλλα σε κάθε ανθοδέσμη, πόσες ανθοδέσμες
θα έφτιαχνε;
……………………………………………………………………………………
59. 57
4) Μια βιοτεχνία ρούχων ράβει φόρμες γυμναστικής. Τις φόρμες τις
συσκευάζει σε κούτες που η καθεμιά χωρά 18. Από ένα εμπορικό
κατάστημα γίνεται μια παραγγελία για 126 φόρμες.
α. Πόσες κούτες θα χρειαστούν για να παραδώσει η βιοτεχνία την
παραγγελία;
β. Αν οι κούτες χωρούσαν 21 φόρμες η καθεμία, πόσες κούτες θα
χρειάζονταν για την ίδια παραγγελία;
Λύση
Απάντηση α):__________________________________________
Απάντηση β):__________________________________________
60. 58
2 η
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
1) Κυκλώνω τους αριθμούς που είναι πολλαπλάσια του 2 και του 5:
2) Κάνω τις διαιρέσεις καθετα και επαληθεύω με
πολλαπλασιασμό
786 3
395 5
ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ :
ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ :
4, 10, 15, 20, 22, 8, 18, 30, 34, 40,50, 12,
66, 75, 80, 100, 110, 102, 88, 44, 60,145,
6, 1000, 1200, 550, 28, 280, 290, 3000.
61. 59
3.016 2
765 9
3) Λύνω τα παρακάτω προβλήματα:
α) Ένας υπάλληλος αμείβεται με 1.210 ευρώ το μήνα. Τα μηνιαία έξοδά
του είναι 1.105 ευρώ και τα υπόλοιπα τα αποταμιεύει. Πόσα χρήματα
αποταμιεύει με αυτόν τον τρόπο όλο το χρόνο;
Λύση:
Απάντηση: _______________________________________________
ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ :
ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗ :
62. 60
β) Ένα βιβλίο έχει 57 ποιήματα. Το κάθε ποίημα έχει 4 στροφές κι η κάθε
στροφή 4 στίχους. Πόσους στίχους έχει όλο το βιβλίο;
Λύση:
Απάντηση: ______________________________________________
δ) Μια κλινική έχει 5 ορόφους. Κάθε όροφος έχει 50 δωμάτια και κάθε
δωμάτιο έχει 4 κρεβάτια. Πόσους ασθενείς μπορεί να εξυπηρετήσει η
κλινική;
Λύση:
Απάντηση: ___________________________________
63. 61
4) Κάνω τους παρακάτω πολλαπλασιασμούς
25
x 3
37
x 6
80
x 5
13
x 4
49
x 7
..........
..........
..........
..........
..........
..........
..........
..........
..........
..........
476
x 6
263
x 5
205
x 7
700
x 3
831
x 8
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
64. 62
Κεφάλαιο 15 : Θυμάμαι τους δεκαδικούς αριθμούς
Οι δεκαδικοί αριθμοί αποτελούνται από ένα ακέραιο και ένα
δεκαδικό μέρος που χωρίζονται με την υποδιαστολή(,).
Οι δεκαδικοί αριθμοί χρησιμοποιούνται όταν θέλουμε να εκφράσουμε με
ακρίβεια κάποιες μετρήσεις μεγεθών που είναι μικρότερα από την
ακέραιη μονάδα.
π. χ. 2,4 €, 0,23 μ., 2,234 κιλά κ. ά.
12,56
12
,
δεκαδικό μέρος
56
δεκαδικός αριθμός
ακέραιο μέρος
υποδιαστολή
65. 63
Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τη θέση των δεκαδικών αριθμών στο
ακέραιο και δεκαδικό μέρος.
Δεκαδικοί
αριθμοί
Εκατοντάδες
Ε
Δεκάδες
Δ
Μονάδες
Μ
δέκατα
δ
εκατοστά
ε
χιλιοστά
χ
2,03 2 0 3
0,345 0 3 4 5
243,8 2 4 3 8
107,26 1 0 7 2 6
6,057 6 0 5 7
Για να διαβάσουμε ένα δεκαδικό αριθμό διαβάζουμε πρώτα όλο το
ακέραιο μέρος του αριθμού λέμε "και" και μετά όλο το δεκαδικό μέρος με
το όνομα του τελευταίου δεκαδικού ψηφίου
π. χ.
Το 2,03 διαβάζεται : 2 μονάδες και 3 εκατοστά
Το 6,057 διαβάζεται : 6 μονάδες και 57 χιλιοστά
Όταν ο ακέραιος είναι 0 τότε δε διαβάζεται.
π. χ. Το 0,345 διαβάζεται : 345 χιλιοστά
66. 64
Για να γράψουμε ένα δεκαδικό αριθμό προσέχουμε:
Αν ακούμε ότι ο δεκαδικός αριθμός έχει δέκατα, τότε το δεκαδικό
μέρος έχει ένα ψηφίο, αν ακούμε εκατοστά έχει δύο και χιλιοστά
τρία.
π.χ.
ο αριθμός έξι και πέντε χιλιοστά γράφεται 6,005 (τρία νούμερα μετά
την υποδιαστολή),
ο αριθμός έξι και πέντε δέκατα γράφεται 6,5 (ένα νούμερο μετά την
υποδιαστολή),
και ο αριθμός έξι και πέντε εκατοστά γράφεται 6,05 (δύο νούμερα
μετά την υποδιαστολή),
Όταν στο δεκαδικό μέρος δεν έχουμε ακέραιες μονάδες βάζουμε το 0.
π.χ. ο αριθμός πέντε εκατοστά γράφεται 0,05 κ.ο.κ.
Η αξία ενός δεκαδικού αριθμού δεν αλλάζει, αν στο τέλος του
προσθέσουμε ή αφαιρέσουμε όσα μηδενικά θέλουμε.
π. χ. 0,3=0,30=0,300 κ. ο. κ.
67. 65
Κάθε ακέραιο μπορούμε να τον μετατρέψουμε σε δεκαδικό
αν βάλουμε στο τέλος του υποδιαστολή και προσθέσουμε
όσα μηδενικά θέλουμε(συνήθως βάζουμε δύο)
π. χ. 23 = 23,00
Μπορούμε να φτιάξουμε την ακέραιη μονάδα με 10 δέκατα ή 100
εκατοστά
π. χ. 10 Χ 1
10
ή 10
10
ή 10 Χ 0,10 = 1
100 Χ 1
100
ή 100
100
ή 100 Χ 0,01= 1
Οι δεκαδικοί αριθμοί είναι δυνατόν να γραφτούν και ως
κλάσματα όπως και αντίθετα. Για να γράψουμε ένα δεκαδικό αριθμό
ως δεκαδικό κλάσμα, γράφουμε όλο τον αριθμό, χωρίς την
υποδιαστολή στη θέση του αριθμητή και παρονομαστή γράφουμε το
1 με τόσα μηδενικά όσα και τα δεκαδικά ψηφία του αριθμού.
π. χ. 0,4 =
4
10
0,04 =
4
100
0,004 =
4
1000
1,2 =
12
10
68. 66
Το αντίθετο κάνουμε όταν θέλουμε να μετατρέψουμε δεκαδικό
κλάσμα σε δεκαδικό αριθμό. Γράφουμε μόνο τον αριθμητή του και
χωρίζουμε με υποδιαστολή τόσα δεκαδικά ψηφία όσα μηδενικά έχει ο
παρονομαστής(συμπληρώνουμε με 0 όσα ψηφία λείπουν)
π. χ. 6
10
= 0,6
6
100
= 0,06
6
1000
= 0,006
12
10
= 1,2
48
1000
= 0,04
1) Διαβάζω τους δεκαδικούς αριθμούς και τους βάζω στις
σωστές θέσεις του παρακάτω πίνακα:
16,58 3 705,6 20,048 10,007 0,075 840,05
Χ Ε Δ Μ δ ε χ
2) Βάζω την υποδιαστολή σε τέτοια θέση, ώστε:
- το 3 να σημαίνει δέκατα
8354 1430 953 3 1003 37
- το 7 να σημαίνει εκατοστά
5874 927 27 1237 72 1074
69. 67
4) Κλιμακώνω τους αριθμούς αρχίζοντας από το μικρότερο.
- 0,4 40 0,04 4,0 4,04
……………………………………………………………………………
- 15 1,5 0,15 0,015 1,05
……………………………………………………………………………
- 6,2 0,62 6,02 62 0,062
……………………………………………………………………………
- 0,34 34 3,4 3,04 3,43
……………………………………………………………………………
5) Συμπληρώνω τους αριθμούς ή την ονομασία τους.
●εξήντα επτά και διακόσια επτά χιλιοστά. ____________
●___________________________________ 12,08
●έντεκα και ογδόντα έξι χιλιοστά. ____________
●_________________________________ 93,217
●τριάντα τέσσερα και είκοσι ένα εκατοστά. ____________
●____________________________________ 209,1
70. 68
6) Μετατρέπω τους δεκαδικούς αριθμούς σε δεκαδικά κλάσματα.
111,4 = 965,22 = 100,01 =
999,9 = 15,305 = 32,81 =
0,005 = 23,02 = 1, 1 =
7) Μετατρέπω τα δεκαδικά κλάσματα σε δεκαδικούς αριθμούς.
15
100
= 175
10
= 1.999
100
=
158
10
=
2.126
100
=
459
1.000
=
8) Διαγράφω στους παρακάτω δεκαδικούς τα μηδενικά που δεν
έχουν αξία:
3,5070 0,30000 15,30 0,800 290 28,101 5,00120
5,020 500,0000 0,102050 100,00
9) Βάζω το σύμβολο ( > , = , < ) στα παρακάτω ζεύγη δεκαδικών
αριθμών :
0,5……0,4 0,47…..0,7 5,09….5,9
0,9……0,90 2,5…..2,20 0,08….0,8
0,7…..0,90 3,2…..3,02 3,06…..6,03
71. 69
Κεφάλαιο 16 : Νομίσματα και δεκαδικοί αριθμοί
1) Μετατρέπω σε ευρώ τα παρακάτω ποσά (είναι γραμμένα ως
δεκαδικοί αριθμοί):
π.χ. 110 λεπτά = 1,10 270 λεπτά =………………..
4 ευρώ και 50 λεπτά =……… 18 ευρώ και 45 λεπτά =……….
10 ευρώ και 15 λεπτά = ……… 24 € και 40 λεπτά =………….
20 € και 22 λεπτά = …………… 555 λεπτά =……………..
2) Μετατρέπω σε λεπτά τα παρακάτω ποσά:
π.χ. 2,40 ευρώ = 240 λεπτά
0,80 ευρώ =……………………………….
7,50 ευρώ =……………………………….
0,05 ευρώ =………………………………..
Θυμάμαι: Όταν θέλουμε να κάνουμε συναλλαγές, πρέπει να ξέρουμε την αξία
των νομισμάτων (κέρματα και χαρτονομίσματα) και πώς σχετίζονται μεταξύ
τους. Προσέχουμε πολύ όταν γράφουμε την αξία των νομισμάτων με μορφή
δεκαδικού αριθμού. Συνήθως, χρησιμοποιούμε δύο δεκαδικά ψηφία, π.χ. δε
γράφουμε 2,4 € αλλά 2,40 € για να αποφεύγουμε λάθη στην αξία των λεπτών
του €.
72. 70
3) Συμπληρώνω τα παρακάτω, όπως στο παράδειγμα:
π.χ. 40 λεπτά του ευρώ = 0,40 €
50 λεπτά του ευρώ =……………………………
8 λεπτά του ευρώ=……………………………
78 λεπτά του ευρώ =……………………………
4) Αντιστοιχίζω τα παρακάτω:
0,35 28 λεπτά
0,05 5 λεπτά
0,28 4 λεπτά
1,18 90 λεπτά
0,04 35 λεπτά
0,90 118 λεπτά
5) Μετατρέπω τα λεπτά σε ευρώ, όπως το παράδειγμα.
130 λεπτά του
ευρώ
100λ και 30λ 1€ και 0,30€ 1,30€
140 λεπτά του
ευρώ
160 λεπτά του
ευρώ
190 λεπτά του
ευρώ
75. 73
Κάθε αριθμός μπορεί να γραφτεί με 4 τρόπους:
1. ως δεκαδικός π.χ. 1,5 μ
2. ως ακέραιος π.χ. 150 εκ.
3. ως συμμιγής π.χ. 1μ. 50 εκ.
4. ως κλασματικός π.χ. 150
100
μ.
1) Συμπληρώνω τον πίνακα
μέτρα δεκατόμετρα εκατοστόμετρα χιλιοστόμετρα
3,7
456
180,4
43.900
77. 75
4) Συμπληρώνω με την κατάλληλη μονάδα μέτρησης.
Το μήκος του καραβιού είναι 88 ……………………………….
Το ύψος του βουνού είναι περίπου 1,9 ………………………
Το ύψος του μπουκαλιού είναι 30 ………………………………
Το μήκος του θρανίου είναι 2,5 ……………………………….
5) Ένα γήπεδο ποδοσφαίρου έχει μήκος 0,108 χιλιόμετρα και πλάτος
450 δεκατόμετρα. Πόσο μεγαλύτερο είναι το μήκος του από το πλάτος;
(Να εκφράσεις τα μήκη σε μέτρα.)
Λύση:
Απάντηση :________________________________________
6) Συμπληρώνω τον πίνακα:
μέτρα 0,6
δέκατα 20 6 7
εκατοστά 100 35 60
χιλιοστά 4.012 600
78. 76
7) Η Ελένη μένει σε απόσταση 3 χμ. από την εκκλησία του χωριού της,
ενώ από το σχολείο της 376 μ. λιγότερο. Πόσο είναι η απόσταση του
σπιτιού της από το σχολείο;
Λύση
Απάντηση:____________________________________
8) Το σπίτι της Φωτεινής απέχει απ’ τη θάλασσα 32 μ., ενώ της
Γεωργίας 2.500 δέκατα. Ποια μένει πιο κοντά στη θάλασσα και πόσο;
Λύση
Απάντηση:___________________________________
9) Σήμερα δίνονται στην κυκλοφορία δύο νέα τμήματα μιας νέας οδού.
Το πρώτο έχει μήκος 3 χμ. και το δεύτερο έχει μήκος 350 μ. μικρότερο
απ’ το πρώτο.
α) Ποιο είναι το μήκος του δεύτερου τμήματος;
β) Ποιο είναι το συνολικό μήκος και των δύο τμημάτων;
Λύση
Απάντηση:_______________________________________
79. 77
Κεφάλαιο 18 : Μετρώ το βάρος
Μονάδα μέτρησης της μάζας είναι το κιλό ή χιλιόγραμμο.
Για τα σώματα που βρίσκονται στην επιφάνεια της γης, η μάζα τους
ταυτίζεται με το βάρος τους. Επομένως στην Δ’ δημοτικού για να
μετράμε το βάρος χρησιμοποιούμε τα κιλά, τα γραμμάρια και τους
τόνους, ανάλογα με το μέγεθος που θέλουμε να μετρήσουμε.
Υποδιαίρεση του κιλού (κ.), δηλαδή μικρότερη μονάδα, είναι:
το γραμμάριο (γραμμ.) 1 κιλό = 1000 γραμμάρια
Μεγαλύτερη μονάδα μέτρησης είναι ο τόνος ο οποίος ισούται με 1000
κιλά, δηλαδή 1 τόνος = 1000 κιλά
Μετατροπές
Για να μετατρέψουμε γραμμάρια σε κιλά διαιρούμε με το 1000.
Για να μετατρέψουμε κιλά σε τόνους διαιρούμε με το 1000.
Για να μετατρέψουμε κιλά σε γραμμάρια πολλαπλασιάζουμε με
το 1000.
Το γραμμάριο είναι το του κιλού ή το 0,001 του κιλού.
Το κιλό είναι το του τόνου ή το 0,001 του τόνου.
Για παράδειγμα:
Μετατρέπω: Tα 4 κιλά σε γραμμάρια.
Σκέφτομαι: Για να μετατρέψω τα κιλά σε γραμμάρια πρέπει να
πολλαπλασιάσω με το 1.000.
Επομένως έχω: 4κ.×1.000 = 4.000γραμμ.
80. 78
Μετατρέπω: Tα 0,6 κιλά σε γραμμάρια.
Σκέφτομαι: Για να μετατρέψω τα κιλά σε γραμμάρια πρέπει και
πάλι να πολλαπλασιάσω με το 1.000. Επομένως έχω:
0,6κ.× 1000 = 600γραμμ.
Μετατρέπω: Tα 961 γραμμάρια σε κιλά.
Σκέφτομαι: Για να μετατρέψω τα γραμμάρια σε κιλά πρέπει να
διαιρέσω με το 1.000. Επομένως έχω: 961 : 1.000= 0,961κ.
Μετατρέπω: Τους 2,7 τόνους σε κιλά.
Σκέφτομαι: Για να μετατρέψω τους τόνους σε κιλά πρέπει να
πολλαπλασιάσω με το 1.000. Επομένως έχω:
2,7 × 1.000 = 2.700κ.
ΠΡΟΣΟΧΗ : 0,1κ, = 0,100κ. = 100 γραμμάρια
2,06κ. = 2,060κ. = 2.060 γραμμάρια
6 γραμμάρια= 0,006 κιλά
Περιγραφή αποτελέσματος ζύγισης
Μπορώ να περιγράψω το αποτέλεσμα μιας ζύγισης με διάφορους
τρόπους:
π.χ. δυόμισι κιλά = 2.500γραμμ.=2κ. και 500γραμμ.=2,500κ.=2,5κ.
εννιακόσια πενήντα γραμμάρια = 950γραμμ.= 0,950κ.=0,95κ.
82. 80
3) Εκφράζω σε γραμμάρια τα παρακάτω βάρη:
1κ. 500γραμ. = …………… 1κ. 950γραμ. = …………….
3κ. 50γραμ. = …………….. 4κ. 5γραμ. = ……………….
4) Εκφράζω σε κιλά τα παρακάτω βάρη:
3κ. 230γραμ. = ………….. 4κ. 600γραμ. = ………….
2κ. 45γραμ. = …………….. 6κ. 6γραμ. = ……………..
5) Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα σύμφωνα με το
παράδειγμα:
1τόνος 50κ. 2.000γραμ. 1τόνος 52κ. 1.052κ. 1,052τον.
3τον. 40κ. 3.000γραμ.
3,405τον.
4.800κ.
7τον. 8κ.
0,610τον.
83. 81
6) Το βάρος της Ελένης είναι 13 κιλά και 350 γραμμάρια και της
Πηνελόπης 6,4 κιλά περισσότερο. Ποιο είναι το βάρος της Πηνελόπης;
Λύση:
Απάντηση:______________________________________________
7) Ο πατέρας αγόρασε 2 κ. 750 γραμ. μπριζόλες και 250 γραμ. λιγότερο
μοσχαρίσιο κρέας. Τι βάρος είχε το μοσχαρίσιο κρέας που αγόρασε;
Λύση
Απάντηση:________________________________________________
8) Η Ελένη αγόρασε 1 κ. 250 γραμ. φέτα και 750 γραμ. γραβιέρα. Πόσα
κιλά τυρί αγόρασε συνολικά;
Λύση:
Απάντηση:____________________________________________
84. 82
Κεφάλαιο 19 και 20 : Προσθέτω και αφαιρώ
δεκαδικούς αριθμούς
ρόσθεσ εκαδικ ν ριθμ ν
Γίνεται όπως και στους φυσικούς αριθμούς, τοποθετώντας τους αριθμούς
τον έναν κάτω από τον άλλο, έτσι ώστε οι υποδιαστολές να γράφονται
στην ίδια στήλη και προσθέτουμε τα ψηφία της ίδιας τάξης.
π.χ. 4,56 + 543,29 =
4,56
+543,29
547,85
( Όταν λείπει κάποιο ψηφίο το αντικαθιστώ με το μηδέν, χωρίς να αλλάξει
η αξία του αριθμού )
αίρεσ εκαδικ ν ριθμ ν
Γίνεται όπως και στους φυσικούς αριθμούς, τοποθετώντας τους αριθμούς
τον έναν κάτω από τον άλλο, έτσι ώστε οι υποδιαστολές να γράφονται
στην ίδια στήλη και αφαιρούμε τα ψηφία της ίδιας τάξης.
π.χ. 45,876 – 2,543 =
45,876
- 2,543
43,333
85. 83
Προσοχή : Προσέχω το ακέραιο μέρος να είναι κάτω από το ακέραιο
μέρος και το δεκαδικό μέρος κάτω από το δεκαδικό.
Πάντα στις πράξεις των αριθμών πρέπει οι αριθμοί να έχουν την
ίδια μορφή ( δηλαδή να είναι όλοι ή ακέραιοι ή δεκαδικοί ή
συμμιγείς ) ΚΑΙ να είναι στην ίδια μονάδα μέτρησης (δηλαδή αν
μετράμε μήκος να είναι όλοι ή μέτρα ή εκατοστά ή χιλιοστά ή
χιλιόμετρα. )
1) Κάνω τις πράξεις κάθετα στο τετράδιό μου.
3,22 + 26,7 7,36 + 4,1 + 62,12
128 – 87,75 213,4 – 105,22
87. 85
1 μ. + _____ δεκ. 100 εκ + ______ μ.
6 μέτρα
3 μ. + _____ εκ. 10 μ. ─ ______ εκ.
3) Εάν το μεικτό βάρος ενός φορτηγού που μεταφέρει ξύλα είναι 11 τόνοι
και το απόβαρο του 3,5 τόνοι, πόσους τόνους ξυλείας μεταφέρει;
(Βρίσκω το καθαρό βάρος.)
Λύση:
Απάντηση: ____________________________________________
4) Σε ένα κουτί υπάρχουν 24 σοκολατάκια που το καθένα ζυγίζει 45
γραμμάρια. Ζυγίσαμε το κουτί μαζί με τα σοκολατάκια και η ζυγαριά
έδειξε 1 κιλό και 400 γραμμάρια (μεικτό βάρος).
α) Πόσα γραμμάρια ζυγίζουν όλα τα σοκολατάκια μαζί (καθαρό
βάρος);
β) Πόσα γραμμάρια ζυγίζει το κουτί άδειο (απόβαρο);
89. 87
2) Βάζω τους παρακάτω δεκαδικούς αριθμούς στη σειρά
αρχίζοντας από το μικρότερο:
4,768 5,001 5 4,7 5,010 4,75 5,1
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
3) Αντιστοιχίζω:
35,07 * * 135 εκ.
0,35 * * 35 μον. 7εκ.
1,35 * * 35εκ.
3) Κάνω κάθετα τις πράξεις:
2,46μ + 4,68μ = 17,2μ + 6,87μ =
90. 88
4) Μετατρέπω τις μετρήσεις :
4,5 κιλά = .................γραμ. 2.000γραμ.= .................κιλά
4 μ. = ..............εκ. 5,2 μ.= ................εκ.
5) Η κυρία Μαρία αγόρασε δύο καρπούζια. Το πρώτο ζυγίζει 6,3κ. και το
δεύτερο ζυγίζει 400 γραμμ. λιγότερο.
α) Πόσα κιλά ζυγίζει το δεύτερο καρπούζι;
β) Πόσα κιλά ζυγίζουν και τα δύο καρπούζια μαζί;
Λύση:
Απάντηση:________________________________________________
______________________________________________________
6) Ένα φορτηγό έχει μεικτό βάρος 8 τόνους, ενώ το φορτίο που
μεταφέρει έχει καθαρό βάρος 5,5 τόνους. Ποιο είναι το βάρος του
φορτηγού;
Λύση:
Απάντηση:________________________________________________